Uwłaszczenie prawa użytkowania wieczystego

Przekształcenie prawa ma nastąpić z chwilą wejścia w życie tych przepisów, czyli 1.1.2019 r. pod warunkiem, że przynajmniej jedno mieszkanie w bloku zostało wyodrębnione na własność. Przekształcenie będzie odpłatne. Właściciele lokali (domów) przez 20 lat będą wnosić opłatę przekształceniową, która wyniesie tyle, ile ostatnia roczna opłata z tytułu użytkowania wieczystego.

W nowej wersji projektu wprowadzono jeden termin na uregulowanie opłaty przekształceniowej w ratach – 20 lat. Wcześniej przewidywał on 20 lat dla mieszkań i domów, a 33 lata dla lokali użytkowych, w tym dla posiadaczy miejsc postojowych w garażach podziemnych. Do projektu wprowadzono również kompromisowe rozwiązania dotyczące pomocy publicznej. Projekt przewiduje, że firmy uwłaszczą się, ale przy uwzględnieniu przepisów de minimis. Oznacza to, że jeżeli przy przekształceniu dojdzie do przekroczenia limitu tej pomocy, to przedsiębiorca będzie dopłacał różnicę między wartością rynkową gruntu podlegającego przekształceniu a sumą rocznych opłat przekształceniowych. Wysokość dopłaty będzie ustalana z urzędu w drodze decyzji administracyjnej. W tym celu rzeczoznawca majątkowy będzie przygotowywał operat szacunkowy. Zapłaci za niego przedsiębiorca.

Projekt ustawy o pomocy państwa w ponoszeniu wydatków mieszkaniowych w pierwszych latach najmu mieszkania

Ustawa zakłada, że dopłaty przysługiwać będą najemcom mieszkań. Ustawa uzależnia przyznanie dopłat od kryteriów podmiotowych i przedmiotowych.

W zakresie kryteriów podmiotowych dopłaty będą mogły być przyznane jeżeli najemca jest:

1) osobą fizyczną posiadającą obywatelstwo polskie i zamieszkującą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo

2) cudzoziemcem będącym min.:

a) obywatelem innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

b) obywatelem państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)

– strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,

– obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej,

– członkiem rodziny obywatela, o którym mowa.

W odniesieniu do kryteriów przedmiotowych ustawa zakłada, że najemca:

1) w okresie uzyskiwania dopłat nie jest:

a) właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego,

b) osobą, której przysługuje, w całości lub w części, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,

c) właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny,

d) najemcą lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy,

e) osobą, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,

oraz

2) w dniu złożenia wniosku o dopłaty nie jest:

a) właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego,

b) osobą, której przysługuje, w całości lub w części, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, którego przedmiotem jest lokal mieszkalny lub dom jednorodzinny,

c) właścicielem lub współwłaścicielem budynku, jeżeli jego udział w przypadku zniesienia współwłasności obejmowałby co najmniej jeden lokal mieszkalny.

Dopłaty będą mogły zostać udzielone, jeżeli średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego nie przekracza: w przypadku gospodarstw domowych jednoosobowych – 60%, oraz w przypadku pozostałych gospodarstw domowych – 60% zwiększonego o dodatkowe 30 punktów procentowych na każdą kolejną osobę w gospodarstwie domowym.

Dopłaty będą mogą zostać udzielone, jeżeli lokal mieszkalny, w związku z najmem którego mają być stosowane dopłaty:

służy zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych najemcy i pozostałych osób wchodzących w skład gospodarstwa domowego;

jest używany przez najemcę na zasadzie pierwszego zasiedlenia;

jest położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

nie jest lokalem wchodzącym w skład mieszkaniowego zasobu gminy, z wyjątkiem lokalu mieszkalnego utworzonego przy wykorzystaniu finansowania zwrotnego, o którym mowa w ustawie z 26.10.1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1020 ze zm.).

Dopłaty mogą zostać udzielone, jeżeli z realizacją inwestycji mieszkaniowej dotyczącej mieszkania jest związana umowa zawarta między inwestorem a gminą właściwą miejscowo dla tej inwestycji

Projekt skierowano do I czytania na posiedzeniu Sejmu

Przedstawiciele samorządu terytorialnego wejdą w skład rady rozwoju obszaru gospodarczego

W Dz.U. z 2018 r. pod poz. 1162 opublikowano ustawę z 10.5.2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (dalej: WspierNowInwU). Określa ona przede wszystkim zasady udzielania przedsiębiorcom wsparcia na realizację nowych inwestycji, organ właściwy w sprawach wspierania nowych inwestycji oraz jego kompetencje i tryb działania, a także zadania zarządzających obszarami odpowiedzialnych za wspieranie nowych inwestycji.

Wsparcie nowych inwestycji będzie miało miejsce na specjalnych obszarach określonych w rozporządzeniu, które wyda minister do spraw gospodarki jako organ właściwy do spraw wsparcia nowych inwestycji . Będą to obszary, na których poszczególni zarządzający obszarami będą wykonywać zadania określone w WspierNowInwU, przez przypisanie zarządzającym terenów położonych w administracyjnych granicach powiatów, mając na względzie kryteria spójności terytorialnej, powiązań gospodarczych i granic powiatów oraz sprawność zarządzania poszczególnymi obszarami. Zadania zarządzających obszarami będą wykonywać zarządzający specjalnymi strefami ekonomicznymi na podstawie planu rozwoju inwestycji.

Zarządzający obszarem powołuje radę rozwoju obszaru gospodarczego. W skład rady wchodzą przedstawiciele przedsiębiorców, przedstawiciele JST znajdujących się w granicach obszaru oraz przedstawiciele wojewódzkich rad dialogu społecznego . JST reprezentowane są przez przedstawicieli:

1) województwa – po jednym przedstawicielu każdego województwa znajdującego się w granicach obszaru;

2) gmin i powiatów.

Rada ma przedstawiać opinie i wnioski w sprawach dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej na terenie obszaru oraz proponuje kierunki działań na rzecz poprawy otoczenia przedsiębiorstw i rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru.

Nowy projekt ustawy w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego

Projekt przewiduje uwłaszczenie z dniem 1.1.2019 r. użytkowników wieczystych nieruchomości gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe. Uwłaszczenie następować będzie z mocy prawa. Potwierdzenie tego faktu będzie stanowić zaświadczenie wydawane przez właściwy organ reprezentujący Skarb Państwa lub w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego odpowiednio przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu, zarząd województwa. Zaświadczenie nie będzie mieć charakteru zaświadczenia, o którym mowa w przepisach ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257 ze zm.).

Zaświadczenie stanowić będzie podstawę do ujawnienia przekształcenia w księdze wieczystej oraz podstawę wpisu w dziale III księgi wieczystej roszczenia o roczne.

Przepisy ustawy mają mieć zastosowanie do gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, tj. zabudowane wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne – wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi oraz urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych. Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego dotyczyć będzie także właścicieli lokali użytkowych położonych w budynkach, o których mowa.

Przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste na podstawie ustawy z 20.7.2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz.U. z 2017 r. poz. 1529 ze zm.).

Z tytułu przekształcenia, uprawniony ponosić będzie opłatę przekształceniową przez okres 20 lat, liczony od dnia przekształcenia. Obowiązek wnoszenia opłat obciążać każdoczesnego właściciela nieruchomości.

Wnioskodawcy proponują, by właściwy organ za zgodą wojewody lub uchwały właściwej rady lub sejmiku mógł mieć możliwość stosowania bonifikat od opłaty za dany rok.

W przypadku wniesienia opłaty łącznej w odniesieniu do gruntu stanowiącego przed dniem przekształcenia własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym przysługuje bonifikata od tej opłaty zróżnicowana z uwagi na okres jej wniesienia po okresie przekształcenia. W przypadku gruntów stanowiących przed przekształceniem własność jednostek samorządu terytorialnego o wysokości bonifikaty z tytułu wniesienia opłaty łącznej decydować będzie na podstawie uchwały właściwa rada lub sejmik.

Skutkiem ustawy będzie także to, że możliwość przekształcenia prawa użytkowania wieczystego nadal pozostanie w oparciu o przepisy ustawy z 29.7.2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 83 ze zm.) lecz w odniesieniu do gruntów zabudowanych garażami albo przeznaczonych pod tego rodzaju zabudowę oraz nieruchomości rolnych.

Projekt trafi pod obrady Rady Ministrów.

Lokalne standardy inwestycji mieszkaniowych -większe kompetencje dla samorządu

Tereny nieużyte: ustawa pozwoli na uruchomienie gruntów, które do tej pory nie były brane pod uwagę przy budownictwie mieszkaniowym, w tym gruntów rolnych w administracyjnych granicach miast, a także na terenach, które w przeszłości były wykorzystywane jako tereny kolejowe, wojskowe, produkcyjne lub pod usługi pocztowe, a obecnie funkcje te nie są na tych terenach realizowane.

W ustawie zaproponowano standardy, jakim muszą odpowiadać inwestycje mieszkaniowe. Dostęp inwestycji mieszkaniowej do drogi publicznej będzie musiał być adekwatny do potrzeb obsługi komunikacyjnej oraz zapewniać miejsce dla realizacji infrastruktury technicznej.

Samorząd będzie miał prawo zwiększyć lub zmniejszyć wymagane od inwestora standardy, ale tylko do 50 proc. założonych wskaźników, określając, w drodze uchwały, lokalne standardy urbanistyczne. Stwierdzenie niespełnienia standardów stanowić będzie przesłankę odmowy wydania pozwolenia na użytkowanie.

Obowiązek sporządzania koncepcji urbanistyczno-architektonicznej. Koncepcja ta będzie obrazować rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne inwestycji mieszkaniowej z uwzględnieniem charakteru zabudowy miejscowości i okolicy, w której inwestycja mieszkaniowa ma być zlokalizowana.

Przyjmowanie w gminie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków – nowe procedury

Zgodnie z nowymi regulacjami, rada gminy, na podstawie projektów regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków opracowanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, przygotowuje projekt regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków oraz przekazuje go do zaopiniowania organowi regulacyjnemu, zawiadamiając o tym przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne. Rady gminy mają 2 miesiące na przekazanie organowi regulacyjnemu projektu regulaminu. Organ regulacyjny opiniuje projekt regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków w zakresie zgodności z przepisami ustawy i wydaje, w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, opinię nie później niż w terminie miesiąca od dnia doręczenia tego projektu. Po uzyskaniu opinii organu regulacyjnego, rada gminy uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Po uzyskaniu opinii organu regulacyjnego, rady gminy uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Następnie przekazuje wojewodzie uchwałę w sprawie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków wraz z opinią organu regulacyjnego. Opinia ta nie ma charakteru wiążącego.

Uchwała rady gminy w sprawie opłat cmentarnych – wątpliwości praktyczne

W marcu 2016 r. rada gminy podjęła uchwałę w sprawie ustalenia wysokości opłat cmentarnych. W uchwale wskazano, iż wchodzi ona w życie z dniem podjęcia. Uchwała nie została opublikowana w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Powyższą uchwałę do WSA zaskarżył w całości prokurator wnosząc o stwierdzenie jej nieważności. Zdaniem prokuratora „zasady odpłatności za korzystanie z cmentarzy komunalnych powinny zostać uregulowane uchwałą budżetową rady gminy nie zaś w uchwale regulującej zasady i tryb korzystania z cmentarza”.

Wyrokiem z 12.4.2018 r. (II SA/Go 101/18) WSA stwierdził w całości nieważność zaskarżonej uchwały w sprawie ustalenia wysokości opłat cmentarnych. Zdaniem Sądu zaskarżona uchwała dotyczy cen i opłat za korzystanie z cmentarza komunalnego i za usługi świadczone na terenie cmentarza komunalnego. Wymienia ona szereg czynności, z których przynajmniej część należy zakwalifikować jako usługi komunalne, które są świadczone przez zarządzającego cmentarzem w imieniu gminy. Cennik ten ma charakter powszechnie obowiązujący, gdyż jego adresatami są wszystkie osoby, które są zobowiązane lub uprawnione do realizacji usług cmentarnych. Tym samym uchwały tej nie można uznać za akt wewnętrznie obowiązujący. Zdaniem Sądu „podstawową różnicą między aktami wewnętrznymi a aktami prawa miejscowego jest bowiem krąg adresatów tych aktów prawnych oraz zakres obowiązywania w przypadku aktów prawa wewnętrznego ograniczony do podmiotów (adresatów) pozostających względem organów je stanowiących w stosunku szeroko pojętej podległości ustrojowej oraz organizacyjnej”.

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych w zakresie opodatkowania dochodów osiąganych z nieruchomości

Sejm uchwalił nowelizację ustawy z 28.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 200 ze zm.) i ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.). W wyniku tych zmian ustawa dokonuje opodatkowania dochodów osiąganych z nieruchomości, w tym także z tytułu przekazania jej w całości albo w części do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze .

W zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca zastosował te same rozwiązania jak przy podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zmiany mają zacząć obowiązywać od 1.1.2019 r.

Ustawa trafiła do Prezydenta i oczekuje na podpis.

Zamiast wszczynać kontrole, prosimy podatnika o wyjaśnienie

W internecie pojawiło się pana pismo wzywające podatnika do wyjaśnienia, dlaczego jego dochody w 2017 r. spadły w stosunku do dochodów z 2016 r. Pismo wywołało burzę, o czym pisaliśmy w artykule „Firmy muszą się tłumaczyć fiskusowi ze spadku dochodów” (www.gazetaprawna.pl). Dlaczego urząd w ogóle o to pyta?

Przemysław Polkowski naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie: Przede wszystkim należy wyjaśnić, że Drugi Mazowiecki US jest urzędem wyspecjalizowanym, co oznacza, że zajmuje się tylko dużymi podatnikami. Zasadniczo obsługujemy firmy zarządzane przez obcokrajowców i największe międzynarodowe koncerny. W związku z prowadzonymi inwestycjami często występują one o zwrot podatku lub nadpłat. Kwoty te opiewają na kilkadziesiąt, a nawet kilkaset milionów złotych. W tych przypadkach musimy sprawdzić, czy zwrot się należy. Kiedyś wiązało się to z wizytą urzędnika, przesłuchaniami, sporządzaniem protokołów. Po reformie Krajowej Administracji Skarbowej takie działania staramy się przeprowadzać, wykorzystując metody jak najmniej inwazyjne dla podatnika. Dlatego nie przychodzimy na kontrolę, tylko prosimy o wyjaśnienia. To nowe, przyjazne podejście.

Internautów oburzyło jednak to, że organ pyta o spadek dochodów. Padły nawet zarzuty, że ingeruje w prowadzenie biznesu…

Pismo faktycznie może być źle zrozumiane przez osoby, które nie zajmują się podatkami, bo pada w nim słowo „dochód”. Pytanie zasadniczo kierowane jest jednak do księgowych. Oni natomiast powinni wiedzieć, że chodzi o koszty związane z inwestycjami, które pomniejszają przychód. W jednym roku bowiem przedsiębiorca może mieć bardzo wysokie dochody i zapłacić wysoki podatek, a w kolejnym wystąpić o milionowy zwrot daniny. Nie prosimy o wyjaśnienie tylko dlatego, że przedsiębiorca wykazał niższy dochód niż rok wcześniej. Prosimy głównie wtedy, gdy wnioskuje on o zwrot dużych kwot z budżetu państwa.

Jak często urząd wysyła takie pisma do przedsiębiorców?

To raczej incydentalne przypadki. Nie spotkałem się natomiast z negatywną reakcją podatników na takie pisma.©℗

Agnieszka Pokojska

Jednostka budżetowa nie musi wydawać paragonów

Dom pomocy społecznej skierował w tej sprawie wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej do Ministra Finansów. W piśmie podkreślił, że działa na podstawie ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1769 ze zm.; dalej: PomSpołU). Podstawą działalności DPS były decyzje administracyjne o skierowaniu oraz decyzje o wysokości opłaty za pobyt. Z pensjonariuszami nie zawierano żadnych umów cywilnoprawnych. Opłaty za pobyt wynikały z przepisów o pomocy społecznej. Od mieszkańców pobierano również dopłaty za leki powyżej limitu ceny (podstawą były tutaj faktury wystawione przez apteki).

Dom pomocy społecznej zapytał, czy w takiej sytuacji jest zwolniony ze stosowania kasy rejestrującej, bez względu na łączną roczna sumę opłat.

Minister Finansów (z upoważnienia którego działał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie) uznał, że czynności świadczone przez skarżącego spełniają definicję świadczenia usług określoną w art. 8 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221 ze zm.; dalej: VATU) i skarżący w zakresie tych czynności nie korzysta z wyłączenia z grona podatników VAT – wynika z tego, że nie jest wyłączona z obowiązku rejestrowania transakcji na kasie fiskalnej.

Jak swoje stanowisko uzasadniał fiskus? W ocenie Ministra Finansów w tej sprawie istniało skonkretyzowane świadczenie, które było wykonywane na podstawie decyzji administracyjnej. Skarżący zobowiązywał się do wykonania konkretnych czynności na rzecz konkretnego pensjonariusza, za co dana osoba uiszczała opłatę. Dlatego, zdaniem fiskusa, dało się wskazać konkretnego beneficjenta.

Dom pomocy społecznej wniósł na tę interpretację skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, a WSA ją uwzględnił. Sąd podkreślił, że DPS jest jednostką pomocniczą gminy, realizuje jej zadania własne, wynikające z ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 994 ze zm.; dalej: SamGminU). Sąd podkreślił, że DPS nie posiada osobowości prawnej, a pobrane dochody odprowadza do budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto, w zakresie, w jakim realizuje zadania własne gminy, DPS jest organem władzy publicznej, a ca za tym idzie nie jest podatnikiem VAT i nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu przy pomocy kas rejestrujących.

Takie samo stanowisko zajął Naczelny Sąd Administracyjny, który jednocześnie przypomniał swoją wcześniejszą uchwałę z 24.6.2013 r. (I FPS 1/13), w której stwierdził, że gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług. „Gminna jednostka budżetowa nie ma własnego mienia, zarządza jedynie wydzieloną dla niej częścią majątku gminy, która została jej przez tę gminę powierzona. Wszelka działalność mogąca podlegać podatkowi od towarów i usług wykonywana jest w imieniu i na rachunek gminy w ramach środków przyznanych takiej jednostce przez gminę w uchwale budżetowej na dany rok (…)”.

Stanowisko NSA zostało również potwierdzone przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 29.9.2015 r. w sprawie GC-276/14. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił także, że nie można na gruncie prawa podatkowego dopatrywać się odrębnej podmiotowości prawnej od podmiotowości prawno-podatkowej.