Polski Ład a oświadczenia PIT-2 i dotyczące ulgi dla klasy średniej

Z art. 32 PDOFizU wynika, że jeżeli pracownik złoży zakładowi oświadczenie na formularzu PIT-2, zaliczkę na podatek od dochodu z pracy pomniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (w 2022 r. będzie to 425 zł). Z kolei art. 32 ust. 3a PDOFizU stanowi, że oświadczenia tego nie składa się, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie.

Z początkiem 2022 r. nie zostaną wprowadzone żadne zmiany w tym zakresie, jak również z przepisów przejściowych dotyczących tzw. Polskiego Ładu nie wynika obowiązek ponownego składania oświadczeń PIT-2. W konsekwencji w związku ze zmianami wprowadzanymi z początkiem 2022 r. nie ma potrzeby odbierania od pracowników nowych oświadczeń PIT-2, gdyż ważne pozostają złożone już przez nich oświadczenia PIT-2.

Wskazać jednocześnie pragnę, że odliczeń w ramach tzw. ulgi dla klasy średniej, zakłady pracy obowiązane są dokonywać bez wniosku pracowników (jeżeli przychód pracownika ma odpowiednią wysokość). Nie ma zatem potrzeby pobierania od pracowników oświadczeń w celu stosowania ulgi dla klasy średniej.

Dodać jednak należy, że na podstawie art. 32 ust. 2b PDOFizU podatnik (pracownik) będzie mógł złożyć sporządzony na piśmie wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę ulgi dla pracowników na podstawie art. 33 ust. 2a PDOFizU, czyli o niestosowanie tzw. ulgi dla klasy średniej na etapie obliczania zaliczek na podatek. Wówczas płatnik nie pomniejsza dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.

Zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kas rejestrujących

W art. 111 ust. 8 oraz art. 145a ust. 17 VATU zawarta jest dla ministra finansów delegacja ustawowa do wydania rozporządzenia w zakresie zwolnień z obowiązku ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Obecnie obowiązuje w tym zakresie rozporządzenie ministra finansów z 28.12.2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2018 r. poz. 2519 ze zm.), które przewiduje zwolnienia o charakterze czasowym (tj. do 31.12.2021 r.). Dlatego konieczne jest wydanie nowego rozporządzenia w tym zakresie.

W nowym rozporządzeniu zakres zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących zostanie przedłużony na okres 2 lat (2022-2023) przy utrzymaniu na dotychczasowym poziomie kryterium wielkości sprzedaży, tj. 20 000 zł dla podmiotów kontynuujących, jak i dla rozpoczynających działalność gospodarczą (dla tych ostatnich liczone w proporcji).

W zakresie zwolnień przedmiotowych w nowym rozporządzeniu zrezygnowano ze zwolnień wskazanych w poz. 40 załącznika do dotychczasowego rozporządzenia dotyczącego myjni automatycznych.

W nowym rozporządzeniu bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania zostały objęte  usługi mycia, czyszczenia samochodów i podobne usługi (PKWiU 45.20.30.0), w tym przy użyciu urządzeń obsługiwanych przez klienta, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność w bilonie lub banknotach, lub innej formie (bezgotówkowej).

Likwidacja powyższego zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących ma nastąpić ze skutkiem od 1 lipca 2022 r.

Od 1.1.2022 r. wymiana kas online przez podmioty uczestniczące w systemie TAX FREE

Od 1.1.2022 r. będą obowiązywać zmiany w zakresie systemu zwrotu VAT podróżnym (TAX FREE), polegające na wprowadzeniu elektronicznego obiegu dokumentów TAX FREE oraz elektronicznego potwierdzania wywozu towarów oraz wprowadzeniu dla sprzedawców dokonujących dostaw towarów podróżnym obowiązku stosowania kas rejestrujących online.

W rezultacie podatnicy dokonujący dostaw towarów w systemie TAX FREE podróżnym mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii jedynie do 31.12.2021 r.

Z  1.1.2022 r. podatnicy ci zobowiązani będą prowadzić ewidencję sprzedaży na kasach rejestrujących online. Zatem podatnicy muszą dokonać wymiany tych kas fiskalnych na kasy online, przy zastosowaniu których prowadzona będzie ewidencja  sprzedaży w zakresie dostawy towarów w systemie zwrotu VAT podróżnym (TAX FREE).

Korekta odpisu na zfśs na koniec roku kalendarzowego

Obowiązki pracodawcy w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

W celu ustalenia, czy planowana na początku roku liczba zatrudnionych była zgodna ze stanem faktycznym w całym badanym roku, należy dokonać na koniec roku:

1) ustalenia przeciętnych stanów zatrudnienia w poszczególnych miesiącach roku (w przeliczeniu na pełne etaty), w oparciu o dane rzeczywiste,

2) zsumować je i podzielić przez 12,

3) porównać z danymi szacunkowymi, jakie przyjęto w terminie ustalania pierwszej raty odpisu.

Z porównania początkowego i końcowego naliczenia prawdopodobnie wyniknie potrzeba korekty środków pieniężnych przekazanych na odrębny rachunek bankowy zfśś w ramach szacunkowego naliczenia odpisu. Jeśli zatrudnienie uległo w ciągu roku zmniejszeniu to pracodawca powinien przelać nadwyżkę odpisu z rachunku bankowego zfśś na rachunek bieżący jednostki. Jeżeli natomiast nastąpiło zwiększenie zatrudnienia to pracodawca będzie musiał przelać na konto zfśs odpowiednią kwotę wyrównania.

Przykładowa procedura ustalenia odpisu na zfśs na koniec roku

1) Ustalenie szacunkowej liczby zatrudnionych

Na początku maja 2021 r. pracodawca przewidywał, że średniomiesięcznie będzie zatrudniać 62 pracowników (59,5 etatu), w tym:

Oprócz tego, pracodawca obejmuje opieką socjalną 17 emerytów – byłych pracowników.

2) Ustalenie wysokości odpisu w oparciu o dane szacunkowe

Na podstawie danych o przewidywanym zatrudnieniu oraz biorąc pod uwagę obowiązujące w 2021 r. kwotowe wskaźniki odpisu i zwiększeń ustalony został odpis podstawowy na zfśs. Obliczenia pracodawcy wyglądają następująco:

Z powyższego wynika, że całkowita kwota odpisu podstawowego i zwiększeń na zfśs na 2021 r., ustalona w maju w oparciu o szacunkowe średniomiesięczne zatrudnienie wynosi 97408,07 zł.

3) Ustalenie faktycznych zmian kadrowych

Na koniec grudnia każdego roku należy dokonać korekty rocznego naliczenia odpisu i zwiększeń na zfśs w oparciu faktyczne dane o zatrudnieniu w trakcie roku. U pracodawcy nastąpiły zmiany:

4) Ponowne ustalenie wysokości odpisu w oparciu o dane rzeczywiste

Po uwzględnieniu powyższych zmian rzeczywiste średnioroczne zatrudnienie i naliczenie odpisu wynosi:

Całkowita kwota końcowego naliczenia odpisu podstawowego i zwiększeń na zfśs na 2021 r. wynosi 93134,53 zł.

5) Porównanie wyników ustalonych dla danych szacunkowych i rzeczywistych

Ponieważ kwota końcowego naliczenia dokonanego w oparciu o faktyczne dane o zatrudnieniu w trakcie 2021 r. jest niższa od kwoty naliczonej w oparciu o dane szacunkowe na początku roku, więc pracodawca powinien zasilić konto bieżące jednostki kwotą różnicy między ustalonym odpisem końcowym i początkowym. Pracodawca powinien zatem przelać za środków zfśs na konto bieżące jednostki kwotę 4273,54 zł (97408,07 zł – 93134,53 zł).

Przepisy antycovidowe

Zgodnie z obowiązującym od 24.6.2020 r. art. 15ge ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, o których mowa w odpowiednio w art. 15g ust. 9 i art. 15gb ust. 2 tej ustawy, pracodawca może zawiesić obowiązki dotyczące:

U pracodawców objętych działaniem związków zawodowych, zawieszenie powyższych obowiązków może nastąpić tylko na podstawie porozumienia.

Ponadto, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, w razie wystąpienia u pracodawcy wspomnianego powyżej spadku obrotów gospodarczych lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, zawieszone zostały postanowienia układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, ustalających wyższą wysokość odpisu na zfśs oraz przewidujących inne świadczenia o charakterze socjalno-bytowym niż określają przepisy o zfśs (art. 15ge ust. 3 ustawy z 2.3.2020 r.). Zawieszenie to następuje zatem z mocy samego prawa. W takim przypadku, pracodawca ma obowiązek stosowania ustawowej wartości odpisu i zwiększeń na zfśs.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy na czas nauki zdalnej

W związku z wprowadzeniem nauki zdalnej w szkołach podstawowych i średnich w okresie od 20.12.2021 r. do 9.1.2022 r. na mocy rozporządzenia Rady Ministrów rodzicom i opiekunom będzie przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Dla kogo dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje rodzicom lub opiekunom dzieci, którzy opiekują się dzieckiem w wieku:

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeśli nie ma drugiego rodzica czy współmałżonka, który może w tym czasie zapewnić opiekę dziecku lub osobie niepełnosprawnej.

Źródło: gov.pl

MF przypomina: Informacja o realizowanej strategii podatkowej do końca grudnia br.

1 stycznia 2021 r. weszły w życie przepisy PDOPrU zobowiązujące podatników do sporządzania i publikowania informacji o realizowanej strategii podatkowej. Zgodnie z nimi informacja ta podlega publikacji na stronie internetowej w terminie do końca dwunastego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego. W tym terminie należy również powiadomić naczelnika urzędu skarbowego o adresie strony internetowej, na której została zamieszczona informacja.

Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Finansów z 9.12.2020 r., podatnicy mają obowiązek publikacji informacji o strategii podatkowej za 2020 r., w terminie do końca grudnia 2021 r.

Najwięksi podatnicy

Obowiązek ten dotyczy podatników, o których mowa w art. 27b PDOPrU, a więc tych, których przychody przekraczają 50 mln euro oraz podatkowych grup kapitałowych – bez względu na wysokość osiąganych przychodów.

Zakres danych

Z obowiązku publikacji zostały wyłączone informacje objęte tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego.

PDOPrU nie zawiera zamkniętego katalogu danych, które mają być przekazywane w ramach publikowanej informacji. Wskazuje jednak na przykłady danych, które powinny być wykazane w informacji.

Jednymi z nich są informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi, których wrtość przekracza 5% sumy bilansowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego spółki.

Wskazany limit należy odnosić do łącznej wartości wszystkich transakcji, które w danym roku podatkowym zostały dokonane przez podatnika z podmiotami powiązanymi. W pierwszej kolejności podatnik powinien więc zsumować transakcje. Jeśli ich wartość nie przekracza 5% sumy bilansowej aktywów, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego podatnika, to transakcje nie podlegają ujęciu w informacji o realizowanej strategii podatkowej.

Jeśli limit jest przekroczony, to transakcje muszą zostać ujawnione w informacji. Nie oznacza to jednak obowiązku ich szczegółowego ujmowania i opisywania.

Wystarczające jest wskazanie łącznej wartości transakcji zawartych z danym podmiotem powiązanym, ogólny opis charakteru transakcji (np. opłaty za usługi zarządcze, marketingowe czy doradcze) oraz wskazanie ogólnego charakteru powiązań między podmiotami. Nie ma potrzeby określania charakteru każdej transakcji. Nie trzeba też publikować – w zakresie transakcji z podmiotami powiązanymi – danych naruszających tajemnicę przedsiębiorstwa podatnika.

Sankcje za brak, nie za błędy

Ewentualna sankcja (kara pieniężna) przewidziana w PDOPrU dotyczy braku poinformowania naczelnika US o adresie strony internetowej, na której została zamieszczona informacja. Ewentualne błędy w opublikowanej informacji o realizowanej strategii podatkowej nie są czynnością karalną na gruncie Kodeksu karnego skarbowego.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Do 31.3.2022 r. będą wypłacane dofinansowania do wynagrodzeń pracowników

31.3.2022 r. to graniczny termin wypłat wprowadzony od 16.12.2021 r. z mocą wsteczną od 30.6.2021 r. na mocy ustawy zmieniającej z 2.12.2021 r. do ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: specustawa). Obowiązuje wobec:

Kolejny nowy obszar w specustawie to kontrole pracodawców, którzy otrzymali dofinansowanie na mocy art. 15g lub art. 15gg specustawy. Kontrolerzy z wojewódzkiego urzędu pracy mogą się u nich pojawić albo wezwać ich do urzędu w trakcie pobierania wsparcia na ochronę miejsc pracy oraz 3 lat po zakończeniu tego okresu.

Zmieniły się ponadto zasady zwrotu pomocy finansowej.

Zasady zwrotu dofinansowania do wynagrodzeń od 16.12.2021 r. 

Zakres zwrotu	Przyczyny zwrotu dofinansowania przyznanego w trybie art. 15gg specustawy	Przyczyny zwrotu dofinansowania przyznanego w trybie art. 15gga specustawy
Całość środków	Pozyskanie dofinansowania wbrew wymaganiom art. 15gg specustawy lub niepodanie się kontroli	Złożenie nawet jednego wymaganego zaświadczenia niezgodnie ze stanem faktycznym, niesporządzenie wykazu pracowników objętych wnioskiem o dofinansowanie na dzień jego złożenia, niepoddanie się kontroli
	Niewykonanie obowiązków związanych z rozliczeniem dofinansowania w dodatkowym terminie 30 dni od otrzymania wezwania w tej sprawie
Proporcjonalna część środków	Złamanie zakazu wypowiadania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie pobierania na niego dofinansowania	Złamanie zakazu wypowiadania umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie pobierania na niego dofinansowania
	Nieprawidłowe wykorzystanie dofinansowania, pobranie go nienależnie lub w zawyżonej wysokości

Zakładowa gwiazdka z funduszu świadczeń socjalnych

Obowiązki pracodawcy w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Start działalności socjalnej

Pracodawca, który nie prowadził dotychczas zakładowego funduszu socjalnego nie uruchomi go z dnia na dzień. Do rozpoczęcia jego działania niezbędne jest uprzednie ustanowienie regulaminu, w którym określone zostaną formy wsparcia socjalnego, beneficjenci funduszu, a przede wszystkim sposób zróżnicowania wysokości wsparcia w zależności od sytuacji socjalnej beneficjentów, zgodnie z zasadą, że osoby o lepszej sytuacji socjalnej otrzymują niższą pomoc, a osoby w gorszej sytuacji otrzymują wyższą pomoc socjalną. Ustalając treść regulaminu zfśs pracodawca powinien obowiązkowo współpracować z zakładową organizacją związkową, a jeśli taka nie działa na terenie zakładu, to z pracownikiem wybranym przez załogę do jej reprezentowania. Należy więc przewidzieć odpowiedni czas na wybór reprezentanta załogi oraz negocjacje treści regulaminu, która zwykle wzbudza w załodze dyskusje i wątpliwości.

Święta jako okoliczność uzasadniająca przyznanie świadczeń socjalnych

Fundusz socjalny został ustanowiony w celu wyrównywania nierówności socjalnych między osobami objętymi jego działalnością, czego wyrazem jest podstawowa zasada różnicowania wysokości świadczeń przyznawanych z jego środków. Dlatego nie należy kształtować świadczenia z zfśs jako okolicznościowego (np. z tytułu świąt Bożego Narodzenia), ale uzasadniać jego przyznanie socjalną potrzebą występującą w określonym okresie roku kalendarzowego (np. zwiększone wydatki w okresie świątecznym wpływające na sytuację socjalną rodzin pracowników).

Paczki świąteczne jako jedyna forma działalności socjalnej

Przepisy ustawy o zfśs nie określają świadczeń, jakie pracodawca powinien realizować względem beneficjentów funduszu, a jedynie definiują ich charakter, tj. kulturowo-oświatowy lub sportowo-rekreacyjny. Świadczenia możliwe do otrzymania w danym zakładzie powinny zostać skonkretyzowane w regulaminie zfśs. Zwykle jest to kilka różnych świadczeń, często związanych z urlopem wypoczynkowym, tym niemniej nie ma przeszkód aby u danego pracodawcy realizowano tylko jedno świadczenie, np. paczkę na święta.

Przyznawanie świadczeń w równej wysokości 

Najważniejszą zasadą prowadzenia zakładowego funduszu socjalnego jest różnicowanie wartości świadczeń przyznawanych beneficjentom w zależności od uprzednio zbadanej sytuacji socjalnej. Wyklucza to możliwość przyznania wszystkim pracownikom paczek świątecznych o tej samej wartości, co może być niezrozumiałe np. dla dzieci pracowników. Bez różnicowania świadczeń należałoby uznać, że świadczenia są realizowane z funduszu operacyjnego pracodawcy.

Uzależnienie przyznania świadczenia od stażu pracy

Przyznawanie świadczeń z funduszu socjalnego nie może zostać uzależnione od zasług pracownika dla zakładu, czy od przepracowania minimalnego okresu, np. 6 miesięcy. Byłoby to niezgodne z celem tworzenia funduszu socjalnego, którym jest wspomaganie osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji socjalnej. Przepisy ustawy nie przewidują bowiem związku między przyznaniem lub wysokością świadczenia zfśs a wysokością odpisu na fundusz dokonanego na danego pracownika. Możliwe jest natomiast, że świadczenia nie otrzymają wszyscy pracownicy, a mianowicie dopuszczalne jest wykluczenie z możliwości otrzymania określonego świadczenia (np. zapomogi świątecznej) pracowników znajdujący się w najlepszej sytuacji socjalnej.

Realizowanie innych świadczeń niż przewidziane w regulaminie

Z funduszu socjalnego nie mogą być realizowane świadczenia, których nie przewidziano w regulaminie danego funduszu. Takie działanie naruszałoby przepisy ustawy o zfśs, a co więcej poniesione koszty nie mogłyby zostać objęte korzyściami podatkowo-składkowymi, właściwymi dla świadczeń socjalnych z zfśs.  Dotyczy to na przykład wigilijnych spotkań integracyjnych, które nie mogą być organizowane jako spotkania okolicznościowe. Ich dopuszczalność zależy od tego czy posiadają charakter kulturowo-oświatowy lub sportowo-rekreacyjny, co oznacza, że powinny zawierać w programie np. występy artystyczne.

Świąteczna pomoc w formie pieniędzy lub bonów

Ustawa o zfśs dopuszcza możliwość ustalania świadczeń w postaci pieniężnej (zapomoga) lub różnego rodzaju bonów. Jeśli więc regulamin zfśs przewiduje realizowanie takich świadczeń, to możliwe jest przyznanie bonów osobom uprawnionym. Warto jednak zwrócić uwagę, że bony nie korzystają ze zwolnienia od podatku dochodowego, przez co ich wartość będzie podlegała opodatkowaniu.

Konsekwencje związane z wydatkowaniem środków zfśs niezgodnie z ustawą

Przyznawanie świadczeń z zfśs niezgodnie z ustawą o zfśs lub regulaminem zfśs może stanowić wykroczenie zagrożone karą grzywny. Sankcja taka może zostać nałożona przez inspektora pracy.

Organizacje zawodowe działające na terenie zakładu mają kompetencję do zgłaszania żądania wobec pracodawcy w zakresie zwrotu nieprawidłowo wydanych środków funduszu na rachunek zfśs.

Przesunięcie na 1 stycznia 2023 r. elektronicznego prowadzenia ewidencji wyrobów akcyzowych

Ustawą z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, która dotyczy m.in. podwyżek w akcyzie, przesunięto również obowiązek ewidencji elektronicznych w akcyzie. Zatem jeszcze przez cały przyszły rok ewidencje elektroniczne i papierowe będą dalej stosowane zamiennie.

W konsekwencji przygotowano rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy, które umożliwi prowadzenie ewidencji i innych dokumentacji do 31.12.2022 r. zgodnie z przepisami dotychczasowymi. Przepis, który ulega zmianie pozwalał na prowadzenie ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych w dotychczasowy sposób tylko do 31.12.2021 r.

Obciążenia pracodawców z tytułu nielegalnego zatrudnienia pracowników

Nielegalne zatrudnienie lub nielegalna inna praca zarobkowa zgodnie z ustawą z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, oznacza:

a) zatrudnienie przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie w wymaganym terminie rodzaju zawartej umowy i jej warunków,

b) niezgłoszenie osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczenia społecznego,

c) podjęcie przez bezrobotnego zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności bez powiadomienia o tym właściwego powiatowego urzędu pracy (art. 2 ust. 1 pkt 13 ww. ustawy).

Konsekwencje dla pracownika

W PDOFizU wprowadzono nowy przepis art. 21 ust. 1 pkt 151, zgodnie z którym wolne od podatku są przychody pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 13 lit. a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz przychody pracownika w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym.

Ponadto, nielegalnie zatrudniony zachowa pełne prawo do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego, choć składki będą w całości płacone przez pracodawcę.

Konsekwencje dla pracodawcy

Konsekwencje finansowe z tytułu nielegalnego zatrudnienia w całości poniesie pracodawca.

Obciążenie podatkowe

Wartość przychodu pracownika, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 151 PDOFizU będzie stanowić przychód pracodawcy z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 21 PDOFizU). Wartość pracy osoby zatrudnionej nielegalnie będzie ustalona za każdy miesiąc, w którym zostało stwierdzone nielegalne zatrudnienie, w wysokości równowartości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym miesiącu, przy czym przychód powstaje na dzień stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia (art.14 ust. 2 pkt 20 PDOFizU). Przychód ten ustala się także w przypadku, gdy wynagrodzenie z tytułu nielegalnego zatrudnienia zostało faktycznie wypłacone osobie nielegalnie zatrudnionej (art.14 ust. 2j PDOFizU).

Dodatkowo pracodawca poniesie konsekwencje po stronie kosztów uzyskania przychodów w działalności, w której zatrudnia nielegalnie pracownika. Z kosztów podatkowych będą bowiem wyłączone świadczenia wypłacone z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz różnica między  faktycznie wypłaconym wynagrodzeniem a wynagrodzeniem oficjalnie wypłaconym (art. 23 ust. 1 pkt 55c PDOFizU). Kosztem podatkowym pracodawcy nie będą też składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz od części nieujawnionego wynagrodzenia, pomimo że będzie je finansował sam pracodawca jako płatnik składek (art. 23 ust. 1 pkt 55d PDOFizU).

Takie same rozwiązania zostały wprowadzone również do PDOPrU w art. 12 ust. 1 pkt 12 i 13 oraz ust. 3n, art. 16 ust. 1 pkt 57c i 57d,  a także  w zakresie opodatkowania przychodów ryczałtem ewidencjonowanym w art. 12 ust. 1 pkt 7 lit. e  RyczałtU (w tym przypadku stawka ryczałtu od takiego przychodu wyniesie 3%).

Obciążenia składkami na ZUS

W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych dodano ust. 1e w art. 16, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia nielegalnego zatrudnienia lub zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, od wynagrodzenia z tytułu nielegalnego zatrudnienia oraz od części nieujawnionego wynagrodzenia opłacane są w całości z własnych środków przez płatnika składek, czyli pracodawcę. Przy czym składki te nie mogą być, jak zaznaczono wcześniej, kosztem podatkowym. Ponadto zgodnie z art. 86 ust. 1 pkt 17 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 151 PDOFizU, od części wynagrodzenia, które podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, ma opłacać pracodawca.

Termin wejścia w życie

Przedstawione zmiany mają zastosowanie do przypadków nielegalnego zatrudnienia oraz nieujawniania właściwym organom części wynagrodzenia ze stosunku pracy, które zaistnieją od 1.1.2022 r. Natomiast dla pracownika w  zakresie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 151 PDOFizU – mają zastosowanie również do przypadków zaistniałych wcześniej przed 1.1.2022r., chyba że przed tą datą właściwy organ wszczął postępowanie w związku z tym nielegalnym zatrudnieniem lub nieujawnieniem części wynagrodzenia ze stosunku pracy (art. 69 ustawy wprowadzającej Polski Ład).