Zakres korzystania z portalu podatkowego obejmuje również składanie i odrzucanie zeznań oraz przeglądanie wynikających z nich danych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 290 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z 13.2.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i warunków korzystania z portalu podatkowego.

Zmiany wprowadzono w rozporządzeniu Ministra Finansów z 28.12.2015 r. w sprawie zakresu i warunków korzystania z portalu podatkowego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1350 ze zm.).

Po pierwsze, zakres korzystania z portalu podatkowego obejmuje także składanie i odrzucanie zeznań oraz przeglądanie danych wynikających z zeznań – w przypadku zeznań udostępnianych podatnikowi przez organ podatkowy za pośrednictwem portalu na podstawie art. 45cd ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) oraz art. 21c ustawy z 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 43).

Po drugie, status użytkownika posiada osoba fizyczna, która założy profil użytkownika przez potwierdzenie danych identyfikacyjnych użytkownika z wykorzystaniem danych weryfikowanych za pomocą kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego albo profilu zaufanego, w celu uwierzytelnienia na portalu podatkowym.

Po trzecie, w przypadku wspomnianego wyżej składania i odrzucania zeznań oraz przeglądania danych wynikających z zeznań, warunkiem korzystania z portalu jest uwierzytelnienie:

1) przez podanie:

a) identyfikatora podatkowego (NIP i daty urodzenia podatnika albo numeru PESEL),

b) kwoty przychodu wykazanego w złożonym przez podatnika zeznaniu za rok bezpośrednio poprzedzający rok podatkowy,

c) kwoty przychodu zawartej w jednej z informacji podatkowych, która została uwzględniona przez organ podatkowy w udostępnionym podatnikowi zeznaniu, albo

2) za pomocą profilu zaufanego.

Zmiany w prowadzeniu dokumentacji przez podmioty działające w zakresie gier hazardowych

Obowiązujące od 21.1.2019 r. zmiany wynikają z wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców i są konsekwencją wejścia w życie rozporządzenia rozporządzenie Ministra Finansów z 28.12.2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dokumentacji prowadzonej przez podmioty prowadzące działalność w zakresie gier hazardowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 26).

Wynikający z dotychczasowego brzmienia przepisów wymóg posłużenia się pieczątką imienną oraz pieczątką nagłówkową podmiotu nie jest niezbędny dla zapewnienia wiarygodności dokumentu. Zatem zrezygnowano z normatywnego obowiązku stosowania pieczątki imiennej stosowanej w księdze eksploatacji automatu do gier oraz pieczątki nagłówkowej podmiotu wymaganej według dotychczasowego wzoru rejestru napiwków, określonym w zał. nr 3 do rozporządzenia, prowadzonego przez podmioty urządzające gry w kasynach gry, na rzecz uprawnienia w tym zakresie.

Ponadto, dotychczas przepisy rozporządzenia określały warunki prowadzenia dokumentacji: księgi obrotu żetonami i pieniądzem gotówkowym w kasynie gry, księgi obrotu kartonami do gry w salonie gry bingo pieniężne, księgi eksploatacji automatu do gier, ewidencji podstaw opodatkowania i obliczania wysokości podatku od gier w grach hazardowych, z wyłączeniem loterii promocyjnych, oraz rejestru napiwków w kasynie gry – wyłącznie w formie papierowej.

W zmianie określono warunki prowadzenia przedmiotowej dokumentacji, po jej zarejestrowaniu u właściwego naczelnika urzędu celno-skarbowego, również w formie elektronicznej.

Wpisów do dokumentacji prowadzonej w postaci elektronicznej dokonuje się przy wykorzystaniu programu komputerowego, zgodnie z pisemną instrukcją obsługi tego programu, w taki sposób, aby:

1) umożliwiała wgląd w treść dokonywanych wpisów oraz zapewniała ochronę zapisanych danych przed zniszczeniem lub utratą, z zachowaniem zasad poufności, integralności i dostępności;

2) zapewniała ochronę przed nieuprawnionym dostępem, w szczególności poprzez zastosowanie mechanizmów uwierzytelniania i autoryzacji;

3) umożliwiała wydruk wpisów i raportów z dokonanych wpisów, wraz z dokonanymi zmianami, w porządku chronologicznym;

4) zapewniała identyfikację osoby dokonującej zmiany w dokumentacji wraz z datą dokonania tej zmiany;

5) uniemożliwiała usuwanie wpisów;

6) uniemożliwiała zmianę zapisanych danych bez wykrycia tego zdarzenia przez program.

Podmiot prowadzący dokumentację w postaci elektronicznej przechowuje jej kopię zapisaną na informatycznym nośniku danych w sposób zapewniający ochronę zapisanych danych przed zniszczeniem lub utratą lub w postaci wydruku.

Informacje o wwożonych lub wywożonych środkach pieniężnych, krajowych środkach płatniczych i wartościach dewizowych

Rozporządzenie Ministra Finansów z 11.1.2019 r. w sprawie informacji o wwożonych lub wywożonych środkach pieniężnych, krajowych środkach płatniczych i wartościach dewizowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 64) obowiązuje od 14.1.2019 r. i związane jest z wprowadzonymi zmianami do przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Informacje o środkach są przekazywane przez podmiot przekazujący do podmiotu pośredniczącego za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Rozporządzenie określa realizację obowiązku przekazywania informacji o wwożonych lub wywożonych środkach pieniężnych, krajowych środkach płatniczych i wartościach dewizowych na terytorium Polski/UE lub z terytorium Polski/UE, za pośrednictwem podmiotu pośredniczącego, tj. Szefa Krajowej Administracji Skarbowej oraz Komendanta Głównego Straży Granicznej, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, nałożonego na Organy Straży Granicznej oraz naczelników urzędów celno-skarbowych, poprzez przywołanie wzoru dokumentu elektronicznego, o którym mowa w art. 85 ust. 3 ustawy z 1.3.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2018 r. poz. 723).

Wzór przedmiotowego dokumentu będzie opublikowany w centralnym repozytorium wzorów dokumentów elektronicznych.

4 wskazówki dla przedsiębiorców, jak nie dać się oszukać na RODO

Gdy chodzi o kontrolę…

Poproś pracownika Urzędu o okazanie upoważnienia do kontroli. Musi ono zawierać: podstawę prawną, oznaczenie UODO, informacje o kontrolerze (imię i nazwisko, numer legitymacji służbowej), określenie przedmiotu kontroli i jej zakresu, oznaczenie kontrolowanego, termin rozpoczęcia i przewidywanego zakończenie kontroli, podpis Prezesa UODO, pouczenie oraz datę i miejsce wystawienia upoważnienia.

Jeżeli masz wątpliwości co do wiarygodności osoby, która przedstawia się jako pracownik UODO, który ma przeprowadzić kontrolę, możesz pod numerem telefonu 22 531-09-13 zweryfikować, czy rzeczywiście jest tą, za którą się podaje.

Gdy chodzi o korespondencję…

Czytaj uważnie korespondencję przychodzącą i upewnij się, czego dotyczy i czy zawiera wymagane elementy, np.: właściwą nazwę urzędu, poprawne adresy, autentyczne podpisy, oryginalną pieczęć urzędową.

Wykaż czujność, gdy ktoś powołuje się np. w korespondencji skierowanej do Ciebie na „czynności sprawdzające”, a Ty jesteś pewien, że nie byłeś przez UODO ani kontrolowany, ani nie byłeś stroną prowadzonego przez Urząd postępowania administracyjnego.

Gdy chodzi o ewentualną ofertę usług…

Wyjątkową ostrożność zachowaj, gdy podmiot oferujący swoje wsparcie w zakresie ochrony danych osobowych jednocześnie grozi Ci lub straszy jakimiś sankcjami. To może być próba wymuszenia skorzystania z oferty. W takich przypadkach dokładnie przeanalizuj wszystkie otrzymywane informacje i nie podejmuj żadnych decyzji pochopnie, pod wpływem emocji.

Wybieraj z rozwagą usługi związane z problematyką ochrony danych osobowych. Gdy otrzymałeś ofertę reklamową, zweryfikuj firmę, która jest pod taką reklamową przesyłką podpisana. Możesz to sprawdzić, np. w KRS, a zyskasz pewność, czy taka firma rzeczywiście istnieje.

Pamiętaj, że w razie wątpliwości, czy określona firma działa zgodnie z prawem, w pierwszej kolejności zgłoś takie przypadki organom ścigania.

Miej pewność, że korzystasz z właściwych źródeł

Jeżeli chcesz mieć pewność, że należycie stosujesz prawo ochrony danych osobowych, szukaj lub potwierdzaj swoje informacje w stanowiskach Prezesa UODO zawartych w poradnikach, a także wszelkich wskazówkach i komunikatach dostępnych na stronie uodo.gov.pl. W razie potrzeby zapraszamy do skorzystania z naszej infolinii czynnej w każdy dzień roboczy, w godzinach 10-13, telefon 606-950-000.

Pamiętaj, że kierując się wytycznymi innych podmiotów, działasz wyłącznie na swoją odpowiedzialność. Ostateczna interpretacja w sprawach związanych z ochroną danych osobowych należy wyłącznie do UODO.

Likwidacja pobierania odsetek od zaległych odsetek od pożyczek udzielanych przez instytucje kredytowe

Od 15.2.2019 r. obowiązuje zmiana w KC wprowadzona ustawą z 6.12.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2019 r. poz. 80) wprowadzająca likwidację nieuzasadnionego uprzywilejowania instytucji kredytowych w zakresie naliczania odsetek od zaległych odsetek na podstawie art. 482 § 2 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.; dalej: KC).

Kodeks cywilny ustanawia zakaz umawiania się z góry o zapłatę odsetek od zaległych odsetek, czyli zakaz stosowania tzw. anatocyzmu (art. 482 KC). Jednak przewiduje trzy wyjątki od zakazu anatocyzmu. Pierwszy dotyczy przypadku, gdy strony umówiły się, już po powstaniu odsetek, na ich kapitalizację, a drugi wyjątek dotyczy kapitalizacji dokonanej po wytoczeniu powództwa o zaległe odsetki (art. 482 § 1 KC). Trzeci wyjątek ma charakter podmiotowy i odnosi się do instytucji kredytowych, bowiem zgodnie z art. 482 § 2 KC, dopuszczalne jest pobieranie odsetek od zaległych odsetek należnych od pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe. Przepis ten w nieuzasadniony sposób uprzywilejowywał instytucje kredytowe w zakresie naliczania odsetek od zaległych odsetek. Wprowadzona nowelizacja uchyla art. 482 § 2 KC, a tym samym znosi ten nieuzasadniony przywilej instytucji kredytowych. Przy czym przepisy przejściowe przewidują, że do odsetek należnych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, czyli przed 15.2.2019 r. stosuje się przepisy dotychczasowe.

Zgłaszanie roszczeń uczestników gier hazardowych elektronicznie

Umożliwia im to rozporządzenie Ministra Finansów z 2.1.2019 r. w sprawie trybu zgłaszania roszczeń uczestników gier hazardowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 20), które zastąpiło dotychczas obowiązujące w tej materii rozporządzenie Ministra Finansów z 1.7.2010 r. w sprawie trybu zgłaszania roszczeń uczestników gier hazardowych (Dz.U. Nr 118, poz. 793). Nowe rozporządzenie ma związek z wprowadzeniem uproszczeń dla przedsiębiorców i umożliwia uczestnikom gier hazardowych zgłaszanie roszczeń elektronicznie. Możliwość ta istnieje od 5.1.2019 r. Zatem roszczenie zgłasza się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej, z podaniem imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania uczestnika gry hazardowej, daty i miejsca zdarzenia, którego dotyczy roszczenie, rodzaju gry oraz treści żądania. W przypadku zgłoszenia roszczenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej uczestnik gry podaje również adres elektroniczny do komunikacji.

Charakter kary porządkowej nałożonej na podstawie Ordynacji podatkowej

Zgodnie z art. 3 pkt 8 OrdPU, niepodatkowe należności budżetowe to niebędące podatkami i opłatami należności stanowiące dochód budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego (JST), wynikające ze stosunków publicznoprawnych .

Przepisy OrdPU stosuje się m.in. do podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów JST , do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe (art. 2 § 1 pkt 1 OrdPU). Co istotne w tym przypadku, ilekroć w OrdPU pojawia się termin „podatek”, należy przez to rozumieć także opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe (art. 3 pkt 3 lit. c) OrdPU).

Z art. 67a OrdPU wynika, że organ podatkowy, na wniosek podatnika (z zastrzeżeniem art. 67b OrdPU, który dotczy wnioskodawcy będącego osoba prowadzącą działalność gospodarczą), w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Wynika z tego, że do wspomnianych w pytaniu kar porządkowych wymierzanych na podstawie art. 262 OrdPU, zastosowanie powinny znaleźć przepisy art. 67a OrdPU, a nie przepisy dotyczące ulg przewidziane w FinPublU.

Moim zdaniem należy zgodzić się z powyższym stanowiskiem, które to zdaje się też potwierdzać art. 263 § 4 OrdPU, zgodnie z którym przepisy dotyczące m.in. przedawnienia zobowiązań podatkowych (art. 68 § 1 i art. 70 OrdPU) stosuje się odpowiednio do kar porządkowych z art. 262-263 OrdPU.

  Zmiany dotyczące obwodowych komisji wyborczych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 273 opublikowano Ustawę z 31.1.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy (dalej: nowelizacja).

Zmiany wprowadzono w ustawie z 5.1.2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 754 ze zm.; dalej: KodeksWyb). Dotyczą one m.in. obwodowych komisji wyborczych. Oto niektóre z nich.

W słowniczku kodeksu, czyli w art. 15 pkt 13 KodeksWyb, zapisano, że przez obwodową komisję wyborczą należy rozumieć odpowiednio:

1) obwodową komisję wyborczą, o której mowa w art. 181a § 1 pkt 1 KodeksWyb, lub

2) obwodową komisję wyborczą ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie albo obwodową komisję wyborczą ds. ustalenia wyników głosowania w obwodzie, o których mowa w art. 181a § 1 pkt 2 KodeksWyb.

Chodzi tu o zmienione nowelizacją przepisy art. 181a § 1 pkt 1 i 2, zgodnie z którymi w każdym obwodzie głosowania powołuje się:

1) obwodową komisję wyborczą – w wyborach do Sejmu i do Senatu, w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej, w wyborach do Parlamentu Europejskiego w RP oraz w wyborach uzupełniających do Senatu, a także w przeprowadzanych w toku kadencji wyborach do organów JST, z wyłączeniem wyborów ponownych do organów tych jednostek;

2) obwodową komisję wyborczą ds. przeprowadzenia głosowania w obwodzie i obwodową komisję wyborczą ds. ustalenia wyników głosowania w obwodzie – w wyborach do organów JST przeprowadzanych w związku z zakończeniem kadencji rad oraz w wyborach ponownych do organów tych jednostek.

Natomiast zgodnie z nowym brzmieniem § 2 art. 182 KodeksWyb, obwodową komisję wyborczą powołuje się spośród kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników wyborczych lub upoważnione przez nich osoby:

1) w liczbie nie mniejszej niż 2/3 ustawowego składu komisji – po jednej osobie zgłoszonej przez każdego z pełnomocników wyborczych reprezentujących komitety wyborcze utworzone przez partie polityczne bądź koalicje partii politycznych, z których list odpowiednio w ostatnich wyborach: wybrano radnych do sejmiku województwa, z tym że kandydatów można zgłaszać tylko na obszarze województwa, na terenie którego komitet wyborczy wprowadził w ostatnich wyborach radnych do sejmiku województwa, albo wybrano posłów do Sejmu; jeżeli liczba takich komitetów wyborczych jest mniejsza niż 2/3 ustawowego składu komisji, prawo wskazania dodatkowej osoby mają pełnomocnicy komitetów wyborczych, o których mowa niżej (przed zmianą chodziło o powoływanie do komisji 9 osób spośród kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników wyborczych lub upoważnione przez nich osoby w liczbie nie mniejszej niż 6 osób);

2) po jednej osobie zgłoszonej przez każdego z pełnomocników wyborczych reprezentujących pozostałe komitety wyborcze.

Natomiast w przypadku, gdyby liczba członków komisji powołanych w ten sposób okazała się mniejsza niż ustawowy skład liczbowy komisji, pozostałych kandydatów do składu komisji wyłania się w drodze publicznego losowania prowadzonego przez komisarza wyborczego na zasadach określonych w art. 182 § 7 KodeksWyb.

Komisarz wyborczy odwołuje członka obwodowej komisji wyborczej w przypadku nieuczestniczenia w pracach komisji bez usprawiedliwienia lub podejmowania działań sprzecznych z prawem lub w przypadku niewykonywania lub nienależytego wykonywania obowiązków przez członka komisji (art. 184 § 2 KodeksWyb). Przed zmianą komisarz wyborczy odwoływał członka obwodowej komisji wyborczej tylko w przypadku nieuczestniczenia w pracach komisji bez usprawiedliwienia lub podejmowania działań sprzecznych z prawem.

Ponadto, trzydniowe terminy wnoszenia niektórych odwołań i skarg skrócono do 2 dni (patrz: art. 218 § 2, art. 404 § 1, art. 405 § 1 KodeksWyb).

Warto też wspomnieć, że zgodnie z art. 218 § 3 i 4 KodeksWyb, na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej (PKW) przysługuje prawo wniesienia skargi do Sądu Najwyższego (SN) w terminie 2 dni od daty podania tego postanowienia do publicznej wiadomości. SN rozpatruje skargę w składzie 3 sędziów, w postępowaniu nieprocesowym, i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 2 dni. Od orzeczenia SN nie przysługuje środek prawny. Orzeczenie doręcza się osobie zgłaszającej listę, PKW oraz okręgowej komisji wyborczej. Jeżeli PKW lub SN uzna odpowiednio odwołanie lub skargę za zasadne, okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie rejestruje listę kandydatów w zakresie wskazanym w postanowieniu PKW lub orzeczeniu SN.

Ponadto, zgodnie z nowym brzmieniem art. 11 § 2 pkt 1 KodeksWyb, prawa wybieralności w wyborach osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe, z tym że w przypadku wyborów wójta, skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Przepis ten, w tym brzmieniu, nie dotyczy skazania prawomocnym wyrokiem przed 13.2.2019 r. osób pełniących w tym dniu funkcji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, na karę inną niż pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe (art. 4 nowelizacji).

Zakres odpowiedzialności dłużnika rzeczowego z tytułu hipoteki

Stan faktyczny i postępowanie przed sądem I instancji

Bank „G.” S.A. udzielił dwóm małżeństwom kredytu, którego zabezpieczeniem były hipoteki kaucyjne na nieruchomościach należących do kredytobiorców. Gdy dłużnicy zaprzestali terminowej spłaty kolejnych rat, wierzyciel wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, jednak wkrótce potem Bank „G.” S.A. zawarł z małżonkami S. i Sz. ugodę. Ponieważ dłużnicy nie wywiązywali się z uzgodnień i w dalszym ciągu nie spłacali należności, Bank „G.” S.A. wypowiedział ugodę, a następnie sprzedał wierzytelność Funduszowi Inwestycyjnemu P. Nowy wierzyciel doręczył dłużnikom wezwanie do zapłaty, a gdy nie uregulowali zobowiązań wniósł do sądu pozew zapłatę.

Sąd I instancji ustalił, że z uwagi na fakt ustanowienia na rzecz Bank „G.” S.A. hipotek i zwarcia ugody, roszczenia uległy przedawnieniu kilka miesięcy przed wniesieniem pozwu przez Fundusz Inwestycyjny „P.”. W ocenie Sądu, dłużnicy nie byli jednak uprawnieni do skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia, bowiem byli dłużnikami rzeczowymi, mającymi zobowiązania wynikające z obciążenia należących do nich nieruchomości hipotekami.

Pytanie prawne

Rozpoznający apelację dłużników sąd II instancji zwrócił się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie:

„1. Czy zakres odpowiedzialności dłużnika rzeczowego z tytułu hipoteki kaucyjnej po 20.2.2011 r. nadal kształtuje uchylony z tym dniem ustawą z 26.6.2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r. Nr 131, poz. 1075) przepis art. 104 ustawy z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1916; dalej jako: KWU) i tym samym wyklucza on stosowanie art. 77 zd. 2 KWU co do należności ubocznych mieszczących się w sumie hipoteki?;

2. Czy dłużnik odpowiadający wyłącznie rzeczowo, który mimo wezwania nie płaci długu zabezpieczonego hipoteką popada w opóźnienie w zapłacie świadczenia pieniężnego, którego konsekwencją jest możliwość żądania od niego przez wierzyciela hipotecznego odsetek ustawowych za opóźnienie?”.

Na mocy art. 104 KWU, hipoteka kaucyjna zabezpiecza odsetki oraz koszty postępowania mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie hipoteki. Zgodnie zaś z art. 77 KWU, przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepisu tego nie stosuje się do roszczeń o świadczenia uboczne. Artykuł 104 KWU, który został uchylony w wyniku nowelizacji jest niekiedy interpretowany jako norma szczególna w stosunku do art. 77 zd. 2 KWU (zob. wyrok SN z 2.3.2012 r., II CSK 282/11, Legalis), uprawniająca wierzyciela hipotecznego do uzyskania w granicach sumy zaspokojenia nie tylko przedawnionej należności głównej, ale również przedawnionych odsetek.

W orzecznictwie prezentowany jest też pogląd, że przedawnienie roszczeń jest regułą stabilizującą stosunki prawne i gwarantującą ich pewność (zob. wyrok SN z 12.2.1991 r., III CRN 500/90, OSNCP 1992, Nr 7–8, poz. 137). Przedawnienie wierzytelności hipotecznych w sposób szczególny kształtuje art. 77 KWU. W zd. 2 tej regulacji ograniczono wyłom w działaniu instytucji przedawnienia wskazując, że przepisu tego nie stosuje się do roszczenia o odsetki – w brzmieniu obowiązującym do 19.2.2011 r., a po nowelizacji – do roszczenia o świadczenia uboczne. Treścią art. 77 KWU nie jest wyznaczenie zakresu, w jakim wierzytelność uzyskuje zabezpieczenie hipoteczne lecz powiązanie jakie istnieje pomiędzy przedawnieniem się zabezpieczonej wierzytelności a możliwością jej zaspokojenia z obciążonej rzeczy. Artykuł 104 KWU określał przedmiot zabezpieczenia hipoteką kaucyjną w sposób odmienny niż art. 69 KWU w odniesieniu do hipoteki zwykłej, ponieważ obejmował zabezpieczeniem odsetki oraz koszty postępowania mieszczące się w sumie wymienionej we wpisie hipoteki, a nie „w granicach przewidzianych w odrębnych przepisach”. Zakres ten był oczywiście szerszy, co wyraźnie wskazywał art. 102 ust. 2 KWU, przewidujący możliwość wykorzystania hipoteki kaucyjnej do zabezpieczenia roszczeń związanych z wierzytelnością hipoteczną lecz nie objętych z mocy ustawy hipoteką zwykłą. Rozszerzenie zakresu zabezpieczenia nie jest jednak równoznaczne z wprowadzeniem dalej idącego wyłączenia skutków przedawnienia niż przewidziane w art. 77 zd. 1 KWU; trudno jest bowiem doszukać się aksjologicznych przesłanek tak daleko idącego uprzywilejowania wierzytelności objętych hipoteką kaucyjną (zob. wyrok SN z 10.1.2017 r., V CSK 233/16, Legalis),

Orzeczenie SN

Sąd Najwyższy stwierdził, że dłużnik odpowiadający rzeczowo, który mimo wezwania nie płaci długu zabezpieczonego hipoteką, popada w opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego i odmówił podjęcia uchwały w pozostałym zakresie. Rozstrzygniecie to oznacza, że opóźnienie w spłacie zobowiązania zabezpieczonego hipotecznie powoduje powstanie odrębnej odpowiedzialności i w rezultacie uprawnia wierzyciela do żądania odsetek ustawowych za opóźnienie.

Już weszła w życie nowelizacja ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności

Nowelizacja dotyczy dwóch ustaw.

W ustawie z 20.7.2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz.U. z 2018 r. poz. 1716 ze zm.; dalej: PrzeksztUżytkWieczU) zmiany dotyczą udzielania bonifikat w stosunku do byłych gruntów Skarbu Państwa.

Zgodnie z przepisami nowelizacji ma nastąpić ujednolicenie wysokości bonifikaty z tytułu uiszczenia opłaty jednorazowej przez osoby, które do 31.12.2018 r. były użytkownikami wieczystym na gruntach Skarbu Państwa, a od 1.1.2019 r. stały się właścicielami tych gruntów. Ujednolicenie bonifikaty (jej podwyższenie) ma nastąpić w drodze zarządzenia wojewody w sytuacji, gdy na terenie danej gminy właściwa rada uchwali wyższe stawki bonifikaty , które wynikają z art. 9 ust. 3 PrzeksztUżytkWieczU.

W przypadku, gdy przed dniem wejścia w nowelizacji właściwy organ udzielił bonifikaty w myśl dotychczasowych przepisów PrzeksztUżytkWieczU, a wojewoda wydał po wejściu w życie nowelizacji zarządzenie, w sprawie podwyższenia bonifikat, właściwy organ jest obowiązany do zwrotu części wniesionej opłaty jednorazowej, uwzględniając wysokość bonifikaty wynikającej z zarządzenia.

W zakresie ustawy z 21.7.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.; dalej: GospNierU) zmiana polega na dodaniu nowego celu, na jaki nieruchomość gruntowa może zostać oddana w użytkowanie wieczyste i odpowiadającej mu stawki procentowej. Nowym celem jest oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej, na której położone są garaże lub stanowiska postojowe niewykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej albo nieruchomości przeznaczone na te cele. Stawka procentowa wyniesie 1% ceny.

W konsekwencji ustawa dalej stanowi, że jeżeli w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy obowiązywała stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego niezgodna z art. 72 ust. 3 pkt 3b GospNierU, właściwy organ, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, ustala tę stawkę zgodnie z tym przepisem. O wysokości nowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej od 2019 roku właściwy organ powiadamia użytkownika wieczystego na piśmie.