Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 652 opublikowano rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 19.3.2019 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych.

Z rozporządzenia wynika m.in., że publicznymi placówkami kształcenia ustawicznego będą centra kształcenia ustawicznego (CKU). Centra będą prowadzić kształcenie ustawiczne w:

1. formach pozaszkolnych, o których mowa w art. 117 ust. 1a pkt 1–3 i 5 ustawy z 14.12.2016 r. Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996; dalej: PrOśw), dalej: prawo oświatowe (chodzi o kursy: kwalifikacyjny kurs zawodowy, umiejętności zawodowych, kompetencji ogólnych, a także kurs, inny niż wymienione, umożliwiający uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych), a także
2. szkołach dla dorosłych, branżowych szkołach II stopnia lub szkołach policealnych, jeżeli takie szkoły wchodzą w skład centrum kształcenia ustawicznego.

Centra będą też miały możliwość realizowania zadań z zakresu praktycznej nauki zawodu, wynikających z programu nauczania danego zawodu.

Natomiast publiczne centrum kształcenia zawodowego (PCKZ) będzie:

1. realizować zadania z zakresu praktycznej nauki zawodu, wynikające z programu nauczania danego zawodu, polegające w szczególności na prowadzeniu zajęć: praktycznych dla uczniów szkół prowadzących kształcenie zawodowe, w zakresie całego lub części programu nauczania danego zawodu, uzupełniających dla młodocianych pracowników, lub
2. prowadzić turnusy dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, o których mowa w art. 117 ust. 1a pkt 4 PrOśw.

PCKZ będzie też mogło prowadzić:

1. kształcenie ustawiczne w wymienionych wyżej formach pozaszkolnych, tj. o których mowa w art. 117 ust. 1a pkt 1–3 i 5 PrOśw;
2. dokształcanie teoretyczne młodocianych pracowników zatrudnionych u pracodawców w celu nauki zawodu i uczęszczających do branżowych szkół I stopnia – w zakresie kształcenia zawodowego teoretycznego, w przypadku gdy szkoła nie ma możliwości zrealizowania tego kształcenia.

Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy będzie musiał poinformować okręgową komisję egzaminacyjną o rozpoczęciu kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym w ciągu 14 dni od dnia rozpoczęcia tego kształcenia. Informacja będzie zawierać:

1. oznaczenie podmiotu prowadzącego kwalifikacyjny kurs zawodowy;
2. nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa branżowego, oraz nazwę i oznaczenie kwalifikacji, zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, w zakresie której jest prowadzone kształcenie;
3. termin rozpoczęcia i zakończenia kwalifikacyjnego kursu zawodowego;
4. liczbę słuchaczy kwalifikacyjnego kursu zawodowego.

Zgodnie z rozporządzeniem, wspomniany wyżej turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników będzie organizowany dla młodocianych pracowników dokształcających się teoretycznie w zakresie danego zawodu szkolnictwa branżowego nauczanego w branżowej szkole I stopnia. Turnus będzie można prowadzić w zakresie dwóch zawodów przyporządkowanych do tej samej branży określonej w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego, jeżeli jeden z tych zawodów jest określony w tej klasyfikacji jako zawód o charakterze pomocniczym w stosunku do drugiego zawodu.

Liczba młodocianych pracowników uczestniczących w turnusie organizowanym przez publiczną szkołę lub PCKZ będzie wynosić co najmniej 20. Za zgodą organu prowadzącego liczba młodocianych pracowników uczestniczących w turnusie może być mniejsza niż 20. Młodociani pracownicy będą przyjmowani na turnusy na podstawie skierowania wydanego przez:

1. pracodawcę albo
2. szkołę – w przypadku gdy szkoła nie ma możliwości zrealizowania kształcenia zawodowego teoretycznego.

Skierowanie będzie zawierać:

1. imię i nazwisko młodocianego pracownika oraz datę i miejsce jego urodzenia;
2. PESEL młodocianego pracownika, a w przypadku młodocianego pracownika, który nie posiada PESEL – numer dokumentu potwierdzającego jego tożsamość;
3. nazwę pracodawcy albo szkoły kierujących młodocianego pracownika na turnus;
4. nazwę i symbol cyfrowy zawodu, zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa branżowego, oraz zakres dokształcania teoretycznego.

Młodociany pracownik, który ukończył turnus, otrzyma zaświadczenie o ukończeniu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników. Kwalifikacyjny kurs zawodowy, kurs umiejętności zawodowych oraz kurs kompetencji ogólnych zakończy się zaliczeniem w formie ustalonej przez podmiot prowadzący kurs.

Rozporządzenie określa też wzory zaświadczenia o ukończeniu:

1. kwalifikacyjnego kursu zawodowego;
2. kursu umiejętności zawodowych;
3. kursu kompetencji ogólnych;
4. dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników.

Zmiany w zakresie opieki naprzemiennej w nowelizacji KRO

Planowana nowelizacja ustawy KRO ma wprowadzić zmiany odnoszące się do opieki naprzemiennej. W projekcie ustawy wprowadzono zmiany w zakresie przepisów art. 58 oraz 107 KRO.

Artykuł 58 § 1a oraz 1aa mają otrzymać brzmienie: „§ 1a. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie”; „§ 1aa. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia”

Natomiast art. 107 § 2 i 2a KRO mają otrzymać brzmienie: „§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem”; „§ 2a. Sąd może pozostawić wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom oraz określić, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia”.

Aktualnie rozstrzygnięcie o wykonywaniu władzy rodzicielskiej rozwodzących się rodziców czy też żyjących z innych przyczyn w rozłączeniu, w postaci ustanowienia pieczy naprzemiennej, jest rozwiązaniem, które mieści się w dyspozycji art. 58 § 1a oraz art. 107 § 2 KRO, jednakże ta forma pieczy jest wyłącznie możliwa w przypadku, w którym rodzice zawrą stosowne porozumienie w tej materii.

Natomiast słusznie autorzy uzasadnienia przedmiotowego projektu ustawy zauważają, że żaden z przepisów materialnoprawnych nie przewiduje takiego rozwiązania jakim jest piecza naprzemienna, zaś potwierdzenie jej istnienia wynika z przepisów art. 582¹ § 4 KPC, art. 598²² KPC oraz art. 756² § 1 pkt 3 i § 2 KPC.

Należy zauważyć, że proponowane zmiany są odpowiedzią na uchwaloną przez Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy rezolucję nr 2079 – „Równość i wspólna władza rodzicielska: rola ojców”. Zgodnie z jej treścią opieka naprzemienna jest docelowym modelem kształtowania kontaktów rodziców z dzieckiem. W rezolucji wskazano, że ojcowie w obliczu prawa, praktyk i uprzedzeń są pozbawieni możliwości utrzymywania relacji z dziećmi. Rezolucja wzywa państwa członkowskie do wprowadzenia w swoich ustawodawstwach planów rodzicielskich, promowania odpowiedzialności i równości rodzicielskiej oraz wspólnego zamieszkania dziecka.

W uzasadnieniu projektu ustawy wskazano, że „Sąd każdorazowo dokona oceny według kryterium dobra dziecka, w odniesieniu do konkretnych okoliczności, czy rozstrzygnięcie o pieczy naprzemiennej będzie zgodne z dobrem dziecka. W doktrynie wielokrotnie podkreślano, że warunkiem zastosowania wykonywania władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców jest przede wszystkim zdolność rodziców do komunikacji i współpracy przy podejmowaniu decyzji w sprawach dziecka, wola rodziców dla zastosowania takiego rozwiązania, dotychczasowy charakter i intensywność więzów rodziców z dzieckiem, możliwość potencjalnego zdezorganizowania życia szkolnego i społecznego dziecka, odległość pomiędzy miejscami zamieszkania rodziców, charakter i godziny pracy rodziców, wiek i liczbę dzieci. Istnienie mocnego konfliktu uniemożliwiającego zgodne komunikowanie się między rodzicami, może stanowić ważny argument na rzecz innego niż piecza naprzemienna rozstrzygnięcia przez sąd w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej. Ustalenie czynników, które przemawiają za zgodnością z dobrem dziecka ustalenia pieczy naprzemiennej oraz takich, które stwarzają zagrożenie tego dobra, stanowić będzie zadanie sądu” (Uzasadnienie, s. 5).

Sformułowanie zawarte w analizowanych przepisach wskazujące, że „Sąd może określić, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach” bezspornie wskazuje, że Sąd będzie mógł orzec o pieczy naprzemiennej nawet w sytuacji braku porozumienia rodziców. Należy zauważyć, że aktualnie zdarza się, że brak pieczy naprzemiennej i tzw. alienacji rodzicielskiej, jest zjawiskiem bardzo częstym, które szczególnie dotyka ojców. Projektowana zmiana ma więc na celu prawo dziecka do swobodnego kontaktu z obojgiem rodziców.

Na marginesie należy zauważyć, że Sąd Najwyższy jeszcze w latach 70-tych XX wieku wywiódł, że uniemożliwianie utrzymania właściwego kontaktu między rodzicem a dzieckiem narusza interes małoletniego i może stanowić przyczynę uzasadniającą zmianę prawomocnego postanowienia regulującego wykonywanie władzy rodzicielskiej (postanowienie SN z 30.8.1977 r., III CRN 204/77, LEGALIS).

„Liczne badania, przeprowadzone w wielu krajach na świecie, pokazały, że dzieci w opiece naprzemiennej wykazują lepsze wyniki we wszystkich badanych obszarach, zarówno w psychologicznym dobrostanie, jak fizycznym samopoczuciu, a także – w poziomie sytuacji ekonomicznej. Wykazano, że dzieci objęte opieką naprzemienną – w porównaniu do dzieci objętych przeważającą opieką jednego z rodziców – odczuwają większe zadowolenie i satysfakcję z życia (…) Tak więc, wyniki licznych badań zgodnie pokazują, że opieka naprzemienna nad dziećmi – po rozwodzie ich rodziców – jest zdecydowanie bardziej korzystna niż inne typy opieki” (R. Sikora, E. Trzęsowska-Greszta, Opieka naprzemienna w kontekście rozwodu rodziców i kosztów psychicznych ponoszonych przez dzieci, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 2016).

Urządzanie gier na automatach poza kasynami gry i salonami gier

Opinia jednostki badającej z badania technicznego automatu

Ustawa z 1911.2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 165; dalej: GryHazardU) dopuszcza urządzanie gier na automatach wyłącznie w kasynach gry i salonach gier na automatach – na podstawie rejestracji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego, po uzyskaniu opinii jednostki badającej. Jednostka taka działa z upoważnienia Ministra Finansów, przeprowadza badania techniczne automatów, urządzeń losujących i urządzeń do gier przewidziane w przepisach oraz wydaje opinie z tych badań. Ministerstwo przypomina, że uzyskanie opinii jednostki badającej, upoważnionej przez Ministra Finansów, z badania technicznego automatu nie gwarantuje legalności jego eksploatacji poza kasynem gry i salonem gier na automatach. Opinia stanowi jedynie informację, że zbadany automat lub urządzenie do gier spełnia lub nie warunki techniczne określone w GryHazardU oraz w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z 8.6.2017 r. w sprawie urządzeń losujących, urządzeń do gier i automatów do gier, zabezpieczenia informacji dotyczących urządzanej loterii oraz uzyskiwania, naliczania i wypłacania wygranych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1171). Jednostka badająca w swoich opiniach nie jest uprawniona do rozstrzygania, czy gra na danym urządzeniu jest grą na automacie w rozumieniu GryHazardU. Rozstrzyga o tym wyłącznie Minister Finansów decyzją o niehazardowym charakterze gry na danym urządzeniu i zapewnia prowadzenie takiej działalności zgodnie z prawem.

Oferty wstawienia automatów do lokalu

Ministerstwo finansów przestrzega przed sytuacjami, w których przedsiębiorcom (np. prowadzącym lokale gastronomiczne) oferuje się wstawienie do ich lokalu automatu. Przy czym jako podstawę jego legalnej eksploatacji wskazuje się opinię z badania technicznego, wydaną przez jednostkę badającą upoważnioną przez Ministra Finansów, nazywając taki automat „pierwszym w pełni legalnym urządzeniem z oficjalną państwową certyfikacją”. Tego rodzaju opinie nie uprawniają do zgodnej z prawem eksploatacji takich automatów, a ich użytkowanie może narażać posiadaczy lokali na odpowiedzialność prawną.

Ujmowanie korekt cen transferowych wystawionych w 2019 r. a dotyczących transakcji lub innych zdarzeń realizowanych w 2018 r.

Ustawą z 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193; dalej: ZmPDOFizPrOrdPU18) wprowadzone zostały przepisy szczególne dotyczące zasad ujmowania tzw. korekt cen transferowych, które obowiązują od 1.1.2019 r. Ministerstwo finansów wyjaśnia, że przepisy te znajdą zastosowanie do korekt cen transferowych dotyczących transakcji kontrolowanych realizowanych w 2019 r. (tj. od 1.1.2019 r.).

Z wyjaśnień ministerstwa finansów wynika, że korekty cen transferowych wystawione w 2019 r., lecz dotyczące transakcji lub innych zdarzeń realizowanych w 2018 r., powinny być ujmowane w księgach podatkowych na zasadach wynikających z przepisów obowiązujących do końca 2018 r. Nowe przepisy dotyczące ujmowania korekt cen transferowych „wstecz” znajdą zastosowanie do korekt cen transferowych dotyczących transakcji kontrolowanych realizowanych po 1.1.2019 r. Powyższe wynika wprost z art. 26 ust. 1 ZmPDOFizPrOrdPU18, który stanowi, że zmienione przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (w tym przepisy dotyczące ujmowania korekt cen transferowych) stosuje się do transakcji lub innych zdarzeń, rozpoczętych i niezakończonych przed 1.1.2019 r., w zakresie tej części transakcji lub innych zdarzeń, które są realizowane w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31.12.2018 r. W konsekwencji, a contrario korekty cen transferowych wystawione w 2019 r., lecz dotyczące transakcji lub innych zdarzeń realizowanych w 2018 r. (tj. do 31.12.2018 r.), powinny być ewidencjonowane dla celów podatków dochodowych na zasadach wynikających z przepisów obowiązujących do końca 2018 r.

Dane strajkujących nauczycieli nie powinny być umieszczane w SIO

Ustawa z 15.1.2011 r. o systemie informacji oświatowej określa rodzaj i zakres danych gromadzonych w systemie informacji oświatowej, a w tym dane identyfikacyjne i dane dziedzinowe nauczycieli. Artykuł 29 tej ustawy definiuje, co należy rozumieć przez dane dziedzinowe nauczyciela. Są to między innymi dane dotyczące przyczyn nieprowadzenia zajęć (art. 29 ust. 1 pkt 1 lit. h i ust. 1 pkt 1a lit. h oraz ust. 3 pkt 1 lit. f).

Ustawa nie mówi, co dokładnie należy rozumieć przez przyczyny nieprowadzenia zajęć. Tę kwestię doprecyzowuje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11.8.2017 r. sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej (wydane na podstawie art. 31 tej ustawy).

Przepis § 27 tego rozporządzenia określa czym są dane dziedzinowe nauczycieli dotyczące przyczyn nieprowadzenia zajęć. Zgodnie z nim taką przyczyną może być tylko:

1) urlop macierzyński, urlop rodzicielski, urlop ojcowski lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego;

2) urlop wychowawczy;

3) urlop bezpłatny udzielony na podstawie ustawy – Karta Nauczyciela (art. 17 ust. 2 i art. 17 ust. 2a);

4) urlop udzielony na podstawie ustawy o związkach zawodowych (art. 25 ust. 1);

5) zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy na podstawie ustawy o związkach zawodowych (art. 31 ust. 1);

6) urlop dla poratowania zdrowia;

7) zwolnienie z obowiązku prowadzenia zajęć na podstawie ustawy – Karta Nauczyciela (art. 42 ust. 6);

8) zawieszenie w pełnieniu obowiązków na podstawie ustawy – Karta Nauczyciela (art. 85t ust. 1­3);

9) urlop udzielony na podstawie ustawy – Karta Nauczyciela (art. 68 ust. 1);

10) urlop bezpłatny, o którym mowa w Kodeksie pracy (art. 174 § 1);

11) przeniesienie w stan nieczynny;

12) niezdolność do pracy, o której mowa w Kodeksie pracy (w art. 92 § 1);

13) zwolnienie od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, o którym mowa w ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (art. 32 ust. 1);

14) urlop uzupełniający, o którym mowa w ustawie – Karta Nauczyciela (art. 66 ust. 1).

Dane osobowe, których pracodawca może żądać od kandydata do pracy i pracownika

Pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących (art. 221 KP):
Dotychczas	Po wejściu w życie ustawy z 21.2.2019 r.
imię (imiona) i nazwisko	imię (imiona) i nazwisko
imiona rodziców	–––-
data urodzenia	data urodzenia
miejsce zamieszkania (adres do korespondencji)	dane kontaktowe wskazane przez taką osobę
wykształcenie	wykształcenie
–––-	kwalifikacje zawodowe
przebieg dotychczasowego zatrudnienia	przebieg dotychczasowego zatrudnienia

Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania dodatkowo danych osobowych obejmujących (art. 221 KP):
Dotychczas	Po wejściu w życie ustawy z 21.2.2019 r.
––––	adres zamieszkania
numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL)	numer PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość
innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy	inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy
––––	wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia, jeżeli nie istniała podstawa do ich żądania od osoby ubiegającej się o zatrudnienie
numeru rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych	numer rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych

Zwolnienie z obowiązku składania informacji ORD-U dotyczy również rozliczeń za 2018 r.

Podmioty zawierające umowy z nierezydentami mają, co do zasady, obowiązek bez wezwania organu podatkowego powiadomić ten organ o zawartych umowach. Dokonują tego na druk ORD-U. Jednak zgłaszanie umów z nierezydentami nie jest automatyczne i zależy od tego z kim zawiera się umowę i jaka jest wartość zawartej transakcji. Szczegóły w tym zakresie określa rozporządzenie Ministra Finansów z 24.12.2002 r. w sprawie informacji podatkowych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 68).

Z obowiązku składania ORD-U na podstawie art. 82 § 1a ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.; dalej: OrdPU) byli zwolnieni podatnicy obowiązani do złożenia uproszczonego sprawozdania na formularzach CIT/TP lub PIT/TP. Jednak przepis art. 82 § 1a OrdPU z 1.1.2019 r. został skreślony. W konsekwencji pojawiły się wątpliwości czy podatnicy, którzy składają za 2018 r. uproszczone sprawozdania są objęci zwolnieniem z obowiązku składania za 2018 r. informacji o umowach zawartych z nierezydentami ORD-U.

Przepis art. 82 § 1a OrdPU stanowił, że przepisu w zakresie obowiązku sporządzania i przekazywania ORD-U w rozumieniu przepisów prawa dewizowego przez osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie stosuje się do podatników obowiązanych do sporządzenia uproszczonego sprawozdania na podstawie przepisów art. 45 ust. 9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej: PDOFizU) (PIT/TP) oraz art. 27 ust. 5 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.; dalej: PDOPrU) (CIT/TP). Powyższe wyłączenie z obowiązku składania ORD-U nie dotyczyło podatników, składających uproszczone sprawozdania CIT/TP i PIT/TP i jednocześnie zobowiązanych do przygotowania dokumentacji podatkowej (cen transferowych) z tytułu zapłaty należności lub zawarcia umów z podmiotem, mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju, stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (tzw. raje podatkowe).

Ministerstwo finansów wyjaśniło, że zarówno uproszczone sprawozdania CIT/TP i PIT/TP, jak również ORD-U, składane są za rok podatkowy. W związku z tym obowiązki z nimi związane powinny być interpretowane zgodnie z zasadą roczności. Zatem pomimo tego, że obowiązki sprawozdawcze w zakresie CIT/TP i PIT/TP oraz ORD-U realizowane są po zakończonym roku podatkowym, to dopełniają (i stanowią konsekwencję) obowiązku powstałego w roku poprzednim i nie powinny być rozpatrywane w oderwaniu od tego obowiązku. Dodatkowo, uchylane przepisy (art. 82 § 1a OrdPU) wiążą warunek zwolnienia z obowiązku składania ORD-U z obowiązkiem składania uproszczonego sprawozdania CIT/TP i PIT/TP objętego zasadą roczności. W rezultacie, do określania obowiązku w zakresie składania ORD-U, jak również mogących mieć zastosowanie zwolnień z tego obowiązku, powinny mieć zastosowanie przepisy obowiązujące w roku podatkowym, za który ta informacja jest składana.

Zatem podatnicy obowiązani do złożenia uproszczonego sprawozdania na formularzach CIT/TP lub PIT/TP za 2018 r. objęci są zwolnieniem z obowiązku składania za ten sam okres informacji o umowach zawartych z nierezydentami na formularzu ORD-U. W konsekwencji, uchylenie art. 82 §1a OrdPU od 1.1.2019 r. wywołuje skutek w odniesieniu do informacji o umowach zawartych z nierezydentami ORD-U składanej dopiero za 2019 r.

Nowe rekomendacje w sprawie cen transferowych

Ministerstwo opublikowało pakiet nowych rekomendacji, które wypracowano podczas V Forum Cen Transferowych (FCT). Nowe rekomendacje odnoszą się do hierarchii stosowania oraz wyboru metod weryfikacji cen, a także transakcji refaktur. Teraz propozycje te są poddane konsultacjom podatkowym. Tegoroczne forum odbyło się 12.3.2019 r. w siedzibie resortu finansów. W spotkaniu udział wzięli nie tylko przedstawiciele Ministerstwa Finansów i Krajowej Administracji Skarbowej, ale też biznesu, firm doradczych oraz organizacji zajmujących się kwestiami dotyczącymi cen transferowych.

Nowe rekomendacje są teraz poddane konsultacjom podatkowym, w trakcie których każdy zainteresowany może przedstawić dodatkowe propozycje czy uwagi.

Wyniki prac Forum Cen Transferowych we wskazanym zakresie, a także zawiadomienie o rozpoczęciu konsultacji podatkowych oraz klauzula dotycząca przetwarzania danych osobowych znajdują się na stronie: https://www.podatki.gov.pl/.

Spółka komandytowo-akcyjna jako spółka kapitałowa dla celów obliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych przy podwyższeniu kapitału zakładowego

Stan faktyczny

Notariusz A.B. złożył wniosek o interpretację indywidualną wskazując, że jako płatnik zamierza dokonywać na żądanie stron czynności w formie aktu notarialnego w postaci zawiązywania spółek komandytowo-akcyjnych (dalej: S.K.A.), zmian w ich statutach polegających na podwyższeniu kapitału zakładowego. Majątek S.K.A. stanowią dwa rodzaje wkładów:

– wkłady wnoszone przez komplementariuszy, do których na podstawie art. 126 § 1 pkt 1 KSH należy odpowiednio stosować przepisy dotyczące spółki jawnej oraz

– wkłady wnoszone przez akcjonariuszy, które tworzą kapitał zakładowy spółki, a do których na podstawie art. 126 § 1 pkt 2 KSH należy odpowiednio stosować przepisy dotyczące spółki akcyjnej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie: Czy wnioskodawca postąpi prawidłowo, jeśli w związku z dokonaniem zawiązania S.K.A. lub zmiany statutu S.K.A. obliczy, pobierze i wpłaci do właściwego organu podatkowego podatek od czynności cywilnoprawnych obliczony od podstawy opodatkowania stanowiącej sumę wkładów komplementariusza (komplementariuszy), kapitału zakładowego S.K.A. bądź ich zwiększenia, przy czym nie pobierze podatku od części wkładów akcjonariuszy na kapitał zakładowy obejmowanych ponad wartość nominalną, która zostanie przekazana do kapitału zapasowego, czyli od agio?

Zdaniem wnioskodawcy objęcie przez akcjonariusza S.K.A., akcji po cenie emisyjnej wyższej niż ich nominalna wartość i przekazanie powstałej w ten sposób nadwyżki (agio) na kapitał zapasowy spółki, nie stanowi zmiany umowy spółki osobowej w rozumieniu PCCU, ponieważ nie dochodzi do wniesienia lub podwyższenia wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki.

Organ podatkowy uznał, że wniesienie do S.K.A. wkładu przez jej akcjonariusza spowoduje zwiększenie majątku tej spółki. W świetle art. 1 ust. 3 pkt 1 PCCU nastąpi zmiana umowy spółki, która będzie podlegać opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k PCCU, a stawka podatku wynosić będzie 0,5% wartości wniesionego wkładu i będzie liczona od wartości powiększającej majątek spółki. W rezultacie wnioskodawca, działając jako płatnik, w akcie notarialnym obejmującym zmianę statutu S.K.A. przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych z tytułu zmiany umowy spółki będzie miał obowiązek wliczyć do podstawy opodatkowania także wartość wkładów akcjonariuszy w części przekazywanej na kapitał zapasowy spółki.

Z uzasadnienia WSA i NSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił zaskarżoną interpretację wskazując, że zgodnie z zasadą pierwszeństwa prawa wspólnotowego prawo krajowe może być stosowane jedynie w zakresie, w jakim nie jest sprzeczne z normami wspólnotowymi, a polskie organy i sądy mają zaś obowiązek uwzględniania dorobku orzecznictwa TSUE. Organ został zobligowany do analizy opisanego przez stronę zdarzenia przyszłego przy założeniu, że spółka komandytowo-akcyjna jest spółką kapitałową w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. b) i c) dyrektywy Rady 2008/7/WE z 12.2.2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz. Urz. UE L Nr 46 z 2008 r., s. 11; dalej jako: dyrektywa 2008/7).

Gdy Minister Finansów ponownie stwierdził, że stanowisko A.B. jest nieprawidłowe, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił zaskarżoną interpretację. W uzasadnieniu wskazano na zabieg rozróżnienia w PCCU konstrukcji spółek osobowych i kapitałowych. Według art. 1a pkt 1i 2 PCCU, użyte w ustawie określenie spółka osobowa oznacza spółkę: cywilną, jawną, partnerską, komandytową lub komandytowo-akcyjną, zaś przez spółkę kapitałową należy rozumieć spółkę z o.o., akcyjną lub europejską.

W ocenie Sądu, analiza treści art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b PCCU nie wskazuje, by ustawodawca – używając w tym przepisie określeń „podwyższenie kapitału zakładowego” oraz „wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy” dokonał ograniczenia pojęcia „kapitał zakładowy” tylko do konstrukcji spółki z o.o. i akcyjnej. W rezultacie sformułowanie to należy rozpatrywać w relacji do konstrukcji każdej ze spółek, w której występuje kapitał zakładowy, a więc także S.K.A. i spółki komandytowej. Dlatego należy uznać, że przy zmianie umowy S.K.A. przez podwyższenie kapitału zakładowego podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie stanowić wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy. Wniosek taki potwierdzają również reguły wykładni systemowej wewnętrznej oraz zewnętrznej. Zdaniem Sądu, te wnioski znajdują również pośrednio wsparcie w przepisach dyrektywy 2008/7. Bezsprzecznie polski podatek od czynności cywilnoprawnych, w zakresie w jakim dotyczy opodatkowania umów spółek i ich zmian, jest podatkiem kapitałowym w rozumieniu dyrektywy 2008/7, zaś S.K.A. jest uważana za spółkę kapitałową (zob. wyrok NSA z 3.6.2014 r., II FSK 1667/12, orzeczenia.nsa.gov.pl), choć nie oznacza to, że przestała być spółką osobową w rozumieniu art. 1a pkt 1 PCCU.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podkreślił, że art. 6 ust. 1 pkt 8 a i b PCCU stanowi nieprawidłową implementację postanowień art. 11 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 6 dyrektywy 2008/7, w zakresie w jakim za podstawę opodatkowania uznaje odpowiednio „wartość kapitału zakładowego” oraz „wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy”, bez uwzględnienia rzeczywistej, tj. rynkowej wartości wydanych udziałów (akcji), a także – w przypadku pokrycia ich wkładem pieniężnym – rzeczywistej wartości wnoszonego wkładu. Jednak państwo nie może powoływać się w stosunku do podatnika na bezpośrednią skuteczność dyrektywy i nakładać nań obowiązków, z niej wynikających, które nie zostały lub zostały niewłaściwie określone w przepisach krajowych (zob. wyrok NSA z 3.6.2014 r., II FSK 1667/12). Przyjęte bowiem w art. 6 ust. 1 pkt 8 lit. b PCCU – w odniesieniu do czynności zmiany umowy spółki przez podniesienie kapitału zakładowego – reguły określenia podstawy opodatkowania, stanowią rozwiązanie korzystniejsze dla podatnika niż ukształtowane zgodnie z art. 11 ust. 1 w zw. z ust. 6 dyrektywy 2008/7.

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu. W uzasadnieniu podkreślił, że stanowisko organu jest sprzeczne z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE i dyrektywą 2008/7. Z orzecznictwa TSUE wynika, że S.K.A. jest spółką kapitałową. Zastosowanie regulacji dotyczących spółek kapitałowych w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oznacza, że przy zmianie umowy spółki poprzez podniesienie jej kapitału opodatkowaniu podlega jedynie ta część, która zostanie przeznaczona na kapitał zakładowy.

Nowy wzór deklaracji podatkowej VAT przedstawiciela podatkowego (VAT-13)

Trwają prace nad projektem rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług przedstawiciela podatkowego (VAT-13). Rozporządzenie ma wejść w życie 1.6.2019 r. Nowy wzór VAT-13 będzie dostosowany do zmian ustawowych i ma na celu uproszczenie obowiązków podatkowych.

W prowadzona zmiana w deklaracji podatkowej VAT-13 wiąże się z tzw. likwidowaniem barier rozwojowych. W ramach tej strategii podatnicy zostali zwolnieni z obowiązku używania pieczęci/pieczątek w obrocie prawnym. Uznano bowiem, że powszechność wymogu identyfikacji podmiotów i osób w obrocie prawnym za pomocą pieczęci/pieczątek (firmowych lub imiennych) w relacjach między obywatelem/przedsiębiorcą a organami administracji/organami władzy jest dolegliwością nieadekwatną do osiąganego rezultatu. W konsekwencji również w deklaracji dla podatku od towarów i usług przedstawiciela podatkowego VAT-13 został zlikwidowany obowiązek stosowania pieczątki.

Nowy wzór deklaracji podatkowej dla podatku od towarów i usług przedstawiciela podatkowego (VAT-13) ma być wprowadzony począwszy od rozliczenia za czerwiec 2019 r., czyli będzie należało go złożyć do 25.7.2019 r. Dotychczasowy wzór VAT-13 (wersja 1) może być stosowany nie dłużej niż do rozliczenia za grudzień 2019 r., z tym że nie jest wymagane stawianie pieczątki przez przedstawiciela podatkowego lub osobę reprezentującą przedstawiciela podatkowego.