Ochrona danych osobowych w przepisach oświatowych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

W ustawie z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.; dalej: PrOśw) dodano art. 30a, z którego wynika, że inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły, placówki, organy prowadzące szkoły lub placówki, organy sprawujące nadzór pedagogiczny oraz inne podmioty realizujące zadania i obowiązki określone w PrOśwprzetwarzają dane osobowe w zakresie niezbędnym dla realizacji zadań i obowiązków wynikających z tych przepisów.

Nauczyciele oraz inne osoby pełniące funkcje lub wykonujące pracę w wymienionych podmiotach oświatowych mają obowiązek zachować w poufności informacje uzyskane w związku z pełnioną funkcją lub wykonywaną pracą, dotyczących zdrowia, potrzeb rozwojowych i edukacyjnych, możliwości psychofizycznych, seksualności, orientacji seksualnej, pochodzenia rasowego lub etnicznego, poglądów politycznych, przekonań religijnych lub światopoglądowych uczniów. Przepisu tego nie stosuje się jednak:

Ponadto dodano zapis, zgodnie z którym dyrektor szkoły lub placówki wdraża odpowiednie środki techniczne i organizacyjne zapewniające zgodność przetwarzania danych osobowych przez szkołę lub placówkę z przepisami o ochronie danych osobowych (art. 68 pkt 12 PrOśw).

Natomiast w ustawie z 26.1.1982 r. – Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.) zmieniono art. 85w ust. 4, zgodnie z którym administratorem danych zgromadzonych w rejestrze jest minister właściwy do spraw oświaty i wychowania. W poprzednim brzmieniu tego przepisu było odwołanie do art. 7 pkt 4 ustawy z 29.8.1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.).

Deklaracja o wysokości zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych od wypłat odsetek i dyskonta zrealizowanych w ramach emisji danej serii obligacji (CIT-12)

Przepisy ustawy z 23.10.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2193; dalej: ZmPDOFizPrOrdPU18) przewidują możliwość wyboru przez podatnika, będącego emitentem obligacji, klasycznej (dotychczasowej) formy opodatkowania tych dochodów (tj. podatkiem pobieranym u źródła od obligatariusza) albo formy opodatkowania, której założeniem jest przejęcie obowiązku podatkowego w tym zakresie przez podatnika będącego emitentem. Przesunięcie opodatkowania na emitenta, w alternatywnej formule, dotyczy tylko dochodów uzyskanych przez nierezydentów.

Wybór alternatywnego opodatkowania przychodów z odsetek i dyskonta pozostaje w gestii decyzji samego podatnika. Prawo do wyboru opodatkowania będzie dotyczyć również przychodów otrzymanych przez podatników przed dniem 1.1.2019 r., jeśli na dzień ten dzień nie doszło jeszcze do wykupu wyemitowanych obligacji. Takie rozwiązanie ma na celu zrównanie praw podatników dokonujących emisji przed i po dniu wejścia w życie ZmPDOFizPrOrdPU18.

Jednocześnie w związku z powyższym w przygotowaniu jest rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie przedłużenia terminu do zawiadamiania o dokonaniu wyboru opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób prawnych kwoty odsetek oraz dyskonta, wypłacanych w ramach emisji danej serii obligacji proponuje się przedłużenie terminu do złożenia zawiadomienia o wyborze alternatywnej formy opodatkowania. Zgodnie z art. 19 ust. 2 ZmPDOFizPrOrdPU18 – podatnicy, którzy chcieliby skorzystać z preferencyjnego zryczałtowanego opodatkowania od wypłat odsetek i dyskonta zrealizowanych w ramach emisji danej serii obligacji, są obowiązani zawiadomić o tym wyborze, w formie pisemnej, właściwego naczelnika urzędu skarbowego, nie później niż do 31.3.2019 r. Ten termin, który już minął, planuje się przedłużyć do 30.6.2019 r., aby umożliwić większej grupie podatników skorzystania z zryczałtowanej stawki podatkowej w wysokości 3%.

Ochrona danych osobowych w przepisach o drogach publicznych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

1. Drogi publiczne

W ustawie z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2068 ze zm.; dalej: DrPublU) wprowadzono zmiany dotyczące obowiązku informacyjnego z art. 13 RODO w związku z poborem opłat z art. 13 ust. 1 pkt 1 DrPublU, zgodnie z którym korzystający z dróg publicznych mają obowiązek ponosić opłaty za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 13 ust. 1 RODO, jeżeli dane osobowe osoby, której dane dotyczą, zbierane są od tej osoby, administrator podczas pozyskiwania danych osobowych podaje wszystkie następujące informacje:

a) swoją tożsamość i dane kontaktowe oraz, gdy ma to zastosowanie, tożsamość i dane kontaktowe swojego przedstawiciela;

b) gdy ma to zastosowanie – dane kontaktowe inspektora ochrony danych;

c) cele przetwarzania danych osobowych, oraz podstawę prawną przetwarzania;

d) jeżeli przetwarzanie odbywa się na podstawie art. 6 ust. 1 lit. f) RODO – prawnie uzasadnione interesy realizowane przez administratora lub przez stronę trzecią;

e) informacje o odbiorcach danych osobowych lub o kategoriach odbiorców, jeżeli istnieją;

f) gdy ma to zastosowanie – informacje o zamiarze przekazania danych osobowych do państwa trzeciego lub organizacji międzynarodowej oraz o stwierdzeniu lub braku stwierdzenia przez Komisję odpowiedniego stopnia ochrony lub w przypadku przekazania, o którym mowa w art. 46, art. 47 lub art. 49 ust. 1 akapit drugi RODO, wzmiankę o odpowiednich lub właściwych zabezpieczeniach oraz o możliwościach uzyskania kopii danych lub o miejscu udostępnienia danych.

Zgodnie z art. 13g ust. 8-11 DrPublU, zarząd drogi albo zarządca drogi wykonuje obowiązek, o którym mowa w:

Zarząd drogi albo zarządca drogi udostępnia stosowne informacje w miejscu, w którym opłata jest wnoszona, w BIP na swojej stronie podmiotowej oraz w miejscu widocznym w siedzibie.

Dane osobowe przetwarzane w związku z poborem tych opłat przechowuje się przez okres ustalony zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 6 ust. 2b ustawy z 14.7.1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 553 ze zm.). Patrz: rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 18.1.2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz.U. z 2011 r. Nr 14, poz. 67).

Dane osobowe w tym zakresie podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu polegającym co najmniej na dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych, a także pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w tajemnicy.

W związku z poborem opłaty dodatkowej oraz opłaty elektronicznej pobierający opłatę wykonuje obowiązek informacyjny z art. 13 ust. 1 i 2 RODO, przy pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane dotyczą, chyba że posiada ona te informacje, a ich zakres lub treść nie uległy zmianie, oraz za pośrednictwem strony internetowej zawierającej informacje dotyczące poboru opłaty elektronicznej (art. 13f ust. 4 i art. 13hba ust. 1 DrPublU).

Dodano też art. 20h DrPublU, zgodnie którym m.in. jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, właściwy podmiot lub osoba przez niego upoważniona, na podstawie pisemnego wniosku, udostępnia nieodpłatnie dane osobowe przetwarzane w związku z poborem opłaty elektronicznej oraz wykonywaniem zadania, o którym mowa w art. 20 pkt 12 DrPublU (chodzi o przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników): Policji, Inspekcji Transportu Drogowego, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Biuru Nadzoru Wewnętrznego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, prokuratorowi, sądom, Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektorowi izby administracji skarbowej, naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, a także Służbie Ochrony Państwa – w zakresie niezbędnym do realizacji ich ustawowych zadań.

2. Autostrady płatne

W ustawie z 27.10.1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2014 ze zm.; dalej: AutostrPłatneU) wprowadzono podobne zmiany jak w DrPublU. Dodano bowiem przepisy art. 37aa i 37ab.

W związku z poborem opłat za przejazd autostradą właściwe podmioty wykonują obowiązek, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 RODO przy pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane dotyczą, chyba że posiada ona te informacje, a ich zakres lub treść nie uległy zmianie, oraz za pośrednictwem strony internetowej zawierającej informacje dotyczące poboru opłat za przejazd autostradą. Przy czym, wystąpienie z żądaniem z art. 18 ust. 1 RODO nie wpływa na obowiązek wniesienia opłat za przejazd autostradą.

W art. 37ab AutostrPłatneU wprowadzono analogiczny jak w art. 20h DrPublU obowiązek informowania wymienionych tam służb.

3. Transport drogowy

W podobnym duchu zmiany wprowadzono też w ustawie z 6.9.2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 58 ze zm.; dalej: TransDrogU). Zgodnie z art. 55a ust. 11-13 TransDrogU, Inspekcja Transportu Drogowego (ITD) jest uprawniona do wydawania rozstrzygnięć w indywidualnych przypadkach w oparciu o zautomatyzowane przetwarzanie danych, w tym profilowanie w związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 129a ust. 1 pkt 3 lit. b i art. 129g ustawy z 20.6.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1990 ze zm.) – chodzi o naruszenie przepisów ruchu drogowego, w przypadku zarejestrowania tego naruszenia przy użyciu przenośnych albo zainstalowanych w pojeździe albo na statku powietrznym urządzeń rejestrujących, a także ujawnianie za pomocą stacjonarnych urządzeń rejestrujących zainstalowanych w pasie drogowym dróg publicznych następujących naruszeń przepisów ruchu drogowego.

W związku z realizacją zadań, o których mowa w art. 50 TransDrogU, ITD wykonuje obowiązek informacyjny z art. 13 ust. 1 i 2 RODO przy pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane dotyczą, chyba że posiada ona te informacje, a ich zakres lub treść nie uległy zmianie. Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa w art. 18 ust. 1 RODO nie wpływa na wykonywanie przez inspekcję tych zadań.

Ponadto, zgodnie z art. 55b ust. 1 TransDrogU, jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, Główny Inspektor Transportu Drogowego oraz wojewódzcy inspektorzy lub osoby przez nich upoważnione udostępniają nieodpłatnie, na podstawie pisemnego wniosku, dane osobowe przetwarzane w związku z realizacją zadań określonych w ustawie służbom wymienionym w art. 37ab AutostrPłatneU oraz w art. 20h DrPublU.

Ochrona danych osobowych w geodezji i kartografii oraz ładzie przestrzennym

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

1. Prawo geodezyjne i kartograficzne

W ustawie z 17.5.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 725 ze zm.; dalej: PrGeodKart) dodano art. 5a, z którego wynika, że w związku z przetwarzaniem przez Głównego Geodetę Kraju, marszałków województw, starostów albo prezydentów miast na prawach powiatu, wojewodów, organów i podmiotów tworzących i utrzymujących zintegrowany system informacji o nieruchomościach oraz wojewódzkich inspektorów nadzoru geodezyjnego i kartograficznego danych osobowych uzyskanych odpowiednio przy:

1) prowadzeniu państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego,

2) przechowywaniu kopii zabezpieczających baz danych,

3) koordynacji usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu,

4) tworzeniu i utrzymywaniu zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach,

5) prowadzeniu postępowań kontrolnych,

6) wydawaniu dzienników praktyki zawodowej (art. 44b ust. 5 PrGeodKart), oraz prowadzeniu rejestrów wydanych dzienników praktyki zawodowej,

7) nadawaniu uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii oraz prowadzeniu centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii,

8) prowadzeniu postępowań dyscyplinarnych

– prawo, o którym mowa w art. 15 ust. 1 lit. g RODO (prawo dostępu do wszelkich informacji o źródłach, jeżeli dane osobowe nie zostały zebrane od osoby, której dane dotyczą), w zakresie wystąpień zawierających dane osobowe osób trzecich, które nie skutkują wszczęciem postępowania administracyjnego, przysługuje w zakresie, w jakim nie ma wpływu na ochronę praw i wolności osób, od których dane pozyskano.

Dane osobowe, o których mowa wyżej, podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazaniu polegającym co najmniej na: dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wydane przez administratora danych, a także na pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w tajemnicy. Ponadto, ww. podmioty informują o powyższym ograniczeniu przy pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane są przetwarzane.

W przypadku gdy okres przechowywania tych danych osobowych nie wynika z przepisów ustawy z 14.7.1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 553 ze zm.; dalej: NarZasArchU) albo przepisów odrębnych, wymienione wyżej podmioty przechowują dane przez okres ustalony zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 6 ust. 2 i 2b NarZasArchU (patrz np. rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 18.1.2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych [Dz.U. z 2011 r. Nr 11, poz. 67]).

Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa w art. 18 ust. 1 RODO (prawo do ograniczenia przetwarzania danych osobowych) nie wpływa na realizację zadań wskazanych w art. 5a ust. 1 pkt 1-5, 7 i 8 PrGeodKart.

2. Prawo budowlane

W podobnym zakresie, jak ten w PrGeodKart, wprowadzono zmiany w ustawie z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.; dalej: PrBud), tj. w dodanych przepisach art. 84aa i art. 84ab PrBud. W związku z przetwarzaniem przez organy administracji architektoniczno-budowlanej i organy nadzoru budowlanego danych osobowych w toku realizacji zadań określonych w ustawie prawo, o którym mowa w art. 15 ust. 1 lit. g RODO przysługuje także w zakresie, w jakim nie ma wpływu na ochronę praw i wolności osoby, od której dane pozyskano. Podobnie rozwiązano tez kwestie zabezpieczania tych danych, informowania o ograniczeniu, czy wpływu żądania z art. 18 ust. 1 RODO.

3. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne

Podobnie przestawia się nowelizacja ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.; dalej: PlanZagospU), gdzie wprowadzono nowe art. 8a i art. 8b. W związku z przetwarzaniem przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, marszałka województwa, wojewodę, zarząd województwa albo zarząd związku metropolitalnego danych osobowych, uzyskanych w toku prowadzenia postępowań dotyczących sporządzania aktów planistycznych, o których mowa w PlanZagospU, prawo, o którym mowa w art. 15 ust. 1 lit. g RODO przysługuje również, jeżeli nie wpływa na ochronę praw i wolności osoby, od której dane te pozyskano. Podobnie, jak w powyższych nowelizacjach, rozwiązano kwestię zabezpieczenia tych danych, okresu ich przechowywania, a także wpływu na postępowanie żądania z art. 18 ust. 1 RODO.

Ponadto, nałożono na wójta, burmistrza i prezydenta miasta dopełnienie obowiązku informacyjnego z art. 13 ust. 1 i 2 RODO na zasadach określonych w przepisach art. 11a, art. 17a i art. 37b ust. 7 PlanZagospU, a także dopełnienie tego obowiązku przez zarząd województwa (art. 38b ust. 6 PlanZagospU) oraz marszałka województwa (art. 41 ust. 1 PlanZagospU).

Warunki szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 776 opublikowano rozporządzenie Ministra Środowiska z 16.4.2019 r. w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych.

Rozporządzenie określa:

Z rozporządzenia wynika m.in., że zasadniczo poszkodowany, czyli właściciel albo posiadacz gruntu rolnego, na którym powstała szkoda łowiecka zgłasza ją, składając w postaci papierowej albo elektronicznej wniosek o szacowanie szkód łowieckich:

Dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego zawiadamia poszkodowanego oraz przedstawiciela wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego o terminie dokonania oględzin albo szacowania ostatecznego pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez SMS. Natomiast zarząd województwa albo Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe zawiadamia poszkodowanego o terminie dokonania oględzin albo szacowania ostatecznego pisemnie, za pośrednictwem poczty elektronicznej lub przez SMS.

W rozporządzeniu określono także wzory:

Wzory te stanowią załącznik nr 2 do rozporządzenia.

Wypłaty odszkodowania dokonuje się przelewem na rachunek bankowy wskazany przez poszkodowanego albo w gotówce za pokwitowaniem.

Ochrona danych osobowych w handlu emisjami

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

W ustawie z 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1271 ze zm.; dalej: GazCieplU) rozszerzono zakres informacji, które obejmuje Krajowy system bilansowania i prognozowania emisji (dalej: system emisji) w odniesieniu do podmiotów korzystających ze środowiska. Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 GazCieplU, system emisji obejmuje informacje o podmiotach korzystających ze środowiska, osobach uprawnionych do reprezentowania tych podmiotów oraz osobach będących użytkownikami Krajowej bazy:

Ponadto, dane osobowe przetwarzane w ramach systemu emisji podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu polegającym co najmniej na dopuszczeniu do przetwarzania danych osobowych wyłącznie osób posiadających pisemne upoważnienie wy-dane przez administratora danych, a także pisemnym zobowiązaniu osób upoważnionych do przetwarzania danych osobowych do zachowania ich w poufności. Podobną treść ma ust. 2 dodany do art. 7 ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1201 ze zm.).

Ochrona danych osobowych w niektórych przepisach o ochronie środowiska

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

1. Inspekcja Ochrony Środowiska

W ustawie z 20.7.1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1471 ze zm.; dalej: IOŚU) do art. 2 dodano przepisy ust. 4-8. Wynika z nich, że w przypadku niecierpiącym zwłoki organy Inspekcji Ochrony Środowiska (IOŚ), realizując zadania, o których mowa w art. 2 ust. 1, 1a i 3 IOŚU (m.in. kontrolę podmiotów korzystających ze środowiska, kontrolę przestrzegania przepisów o przestrzeganiu czystości w gminach, podejmowanie decyzji w spawie naruszeń), wykonują obowiązek informacyjny z art. 13 ust. 1 i 2 RODO przez udostępnienie informacji przekazywanych w ramach tego obowiązku w BIP na stronie podmiotowej urzędu, na swojej stronie internetowej oraz w siedzibie urzędu w widocznym miejscu.

W związku z przetwarzaniem przez organy IOŚ danych osobowych w toku realizacji wymienionych wyżej zadań prawo, o którym mowa w art. 15 ust. 1 lit. g RODO (chodzi o prawo dostępu do wszelkich źródeł informacji, jeżeli dane zebrano od osoby, której dane nie dotyczą), przysługuje w zakresie, w jakim nie ma wpływu na ochronę praw i wolności osoby, od której dane pozyskano. Organy IOŚ informują o tym ograniczeniu odpowiednio przy pierwszej czynności skierowanej do osoby, której dane dotyczą, w formie publicznego obwieszczenia, w innej formie publicznego ogłoszenia zwyczajowo przyjętej w danej miejscowości lub przez udostępnienie pisma w BIP na stronie podmiotowej właściwego organu IOŚ.

Wspomniane wyżej dane osobowe podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazaniu polegającym co najmniej na:

Wystąpienie z żądaniem, o którym mowa w art. 18 ust. 1 RODO (chodzi o prawo do żądania ograniczenia przetwarzania danych), nie wstrzymuje ani nie ogranicza wykonywania przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska wspomnianych wyżej zadań.

2. Prawo łowieckie

W ustawie z 13.10.1995 r. – Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2033 ze zm.; dalej: PrŁow) wprowadza się zmiany w zakresie egzaminu ze znajomości wykonywania polowania oraz zasad ochrony przyrody. Dodano art. 21a PrŁow, zgodnie z którym osoba ubiegająca się o przystąpienie do egzaminu ze znajomości wykonywania polowania oraz zasad ochrony przyrody składa wniosek o dopuszczenie do egzaminu zawierający:

W celu weryfikacji tożsamości osoba przystępująca do wspomnianego egzaminu okazuje komisji egzaminacyjnej dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość.

Ochrona danych osobowych w sprawach kadrowych

1. Kodeks pracy

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

W ustawie z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.; dalej: KP), zmiany dotyczą kilku kwestii. Po pierwsze, danych osobowych ubiegających się o zatrudnienie, które może zażądać pracodawca. Z art. 22¹ KP wynika, że pracodawca żąda (poprzednio było: może żądać”) od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) datę urodzenia;

3) dane kontaktowe wskazane przez taką osobę;

4) wykształcenie;

5) kwalifikacje zawodowe;

6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Pracodawca żąda podania danych osobowych, o których mowa w punktach 4-6, gdy jest to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku.

Natomiast od pracownika pracodawca żąda (a nie: „może żądać”) podania dodatkowo danych osobowych obejmujących:

1) adres zamieszkania;

2) PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;

3) inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;

4) wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia, jeżeli nie istniała podstawa do ich żądania od osoby ubiegającej się o zatrudnienie;

5) numer rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych.

Tak jak przed zmianą, pracodawca żąda podania innych danych osobowych niż określone wyżej, gdy jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.

Po drugie, zgody osoby ubiegającej się o zatrudnienie. Zgodnie z art. 22 ^1a KP, zgoda osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika może stanowić podstawę przetwarzania przez pracodawcę innych danych osobowych niż wymienione w art. 22¹ § 1 i 3 KP, z wyjątkiem tzw. danych drażliwych, o których mowa w art. 10 RODO, czyli dotyczących m.in. wyroków skazujących oraz naruszeń prawa. Przetwarzanie to dotyczy danych osobowych udostępnianych przez osobę ubiegającą się o zatrudnienie lub pracownika na wniosek pracodawcy lub danych osobowych przekazanych pracodawcy z inicjatywy osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika.

Przy czym, brak powyższej zgody lub jej wycofanie, nie może być podstawą niekorzystnego traktowania osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika, a także nie może powodować wobec nich jakichkolwiek negatywnych konsekwencji, zwłaszcza nie może stanowić przyczyny uzasadniającej odmowę zatrudnienia, wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę.

Zgoda osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika może stanowić podstawę przetwarzania przez pracodawcę danych osobowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO (danych drażliwych obejmujących m.in. pochodzenie, poglądy, światopogląd, dane biometryczne, a także informacje dotyczące stanu zdrowia, orientacji seksualnej itd.), wyłącznie w przypadku, gdy przekazanie tych danych osobowych następuje z inicjatywy osoby ubiegającej się o zatrudnienie lub pracownika. Jednak do przetwarzania takich danych można dopuścić wyłącznie osobę posiadającą pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych przez pracodawcę. Osoby dopuszczone do przetwarzania takich danych są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy. Przetwarzanie danych biometrycznych pracownika jest dopuszczalne także wtedy, gdy podanie takich danych jest niezbędne ze względu na kontrolę dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę, lub dostępu do pomieszczeń wymagających szczególnej ochrony (art. 22^1b KP).

Po trzecie, monitoringu. Zgodnie z nowymi przepisami art. 22² § 1¹ KP, monitoring nie obejmuje pomieszczeń:

1) udostępnianych zakładowej organizacji związkowej;

2) sanitarnych, szatni, stołówek oraz palarni, chyba że stosowanie monitoringu w tych pomieszczeniach jest niezbędne do realizacji celu określonego w art. 22² § 1 KP (tj. jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników lub ochrony mienia lub kontroli produkcji, a także zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę) i nie naruszy to godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, w szczególności poprzez zastosowanie technik uniemożliwiających rozpoznanie przebywających w tych pomieszczeniach osób (monitoring pomieszczeń sanitarnych wymaga uzyskania uprzedniej zgody zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – uprzedniej zgody przedstawicieli pracowników wybranych w trybie przyjętym u danego praco-dawcy).

Po czwarte, wstępnych badań lekarskich pracowników u innego pracodawcy. Wstępnym badaniom lekarskim nie podlegają, po zmianie, osoby przyjmowane do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, jeżeli posiadają aktualne orzeczenie lekarskie (poprzednio miały przedstawić to orzeczenie pracodawcy) stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie i pracodawca ten stwierdzi, że warunki te odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, z wyłączeniem osób przyjmowanych do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych (art. 229 § 1 ¹ pkt 2 KP). Zgodnie z § 1³ do art. 229 KP, pracodawca żąda od takiej osoby aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku oraz skierowania na badania będące podstawą wydania tego orzeczenia. Natomiast w razie stwierdzenia, że w przypadku stwierdzenia, że warunki określone w tym skierowaniu nie odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, pracodawca zwraca osobie przyjmowanej do pracy to skierowanie oraz orzeczenie lekarskie wydane w wyniku tego skierowania (art. 229 § 7 ¹ KP).

2. Ustawa o ZFŚS

W ustawie z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1316 ze zm.; dalej: ZFŚSU), w art. 8 dodano ust. 1a-1d, z których wynika, że:

1) udostępnienie pracodawcy danych osobowych osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS, w celu przyznania ulgowej usługi i świadczenia oraz dopłaty z ZFŚS i ustalenia ich wysokości, następuje w formie oświadczenia (pracodawca może żądać udokumentowania danych osobowych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia, które może odbywać się w szczególności na podstawie oświadczeń i zaświadczeń o sytuacji życiowej – w tym zdrowotnej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS);

2) do przetwarzania danych osobowych dotyczących zdrowia, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO, mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych wydane przez pracodawcę (osoby dopuszczone do przetwarzania takich danych są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy);

3) pracodawca przetwarza wspomniane wyżej dane osobowe przez okres niezbędny do przyznania ulgowej usługi i świadczenia, dopłaty z ZFŚS oraz ustalenia ich wysokości, a także przez okres niezbędny do dochodzenia praw lub roszczeń;

4) pracodawca dokonuje przeglądu tych danych osobowych nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania (pracodawca usuwa te dane osobowe, których dalsze przechowywanie jest zbędne do realizacji celu określonego wyżej).

Ochrona danych osobowych oraz zmiany w przepisach ewidencyjnych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 730 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych).

1. Ochrona danych osobowych

W ustawie z 10.5.2018 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. poz. 1000 ze zm.; dalej: OchrdanychU) dodano art. 5a, który reguluje sytuację, gdy administrator, który otrzymał dane osobowe od podmiotu realizującego zadanie publiczne, nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art. 15 ust. 1-3 RODO , zgodnie z którym osoba, której dane dotyczą, jest uprawniona do uzyskania od administratora potwierdzenia, czy przetwarzane są dane osobowe jej dotyczące, a jeżeli ma to miejsce, jest uprawniona do uzyskania dostępu do nich oraz do określonych informacji. Administrator dostarcza osobie, której dane dotyczą, kopię danych osobowych podlegających przetwarzaniu.

Niewykonywanie tych obowiązków wystąpi w przypadku gdy podmiot przekazujący dane osobowe wystąpił z żądaniem w tym zakresie ze względu na konieczność prawidłowego wykonania zadania publicznego mającego na celu zapobieganie przestępczości, wykrywanie lub ściganie czynów zabronionych lub wykonywanie kar, w tym ochronę przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa publicznego i zapobieganie takim zagrożeniom, a także ochronę interesów gospodarczych i finansowych państwa obejmującą w szczególności:

1) realizację i dochodzenie dochodów z podatków, opłat, niepodatkowych należności budżetowych oraz innych należności;

2) wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych i niepieniężnych oraz wykonywanie zabezpieczenia należności pieniężnych i niepieniężnych;

3) przeciwdziałanie wykorzystywaniu działalności banków i instytucji finansowych do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi;

4) ujawnianie i odzyskiwanie mienia zagrożonego przepadkiem w związku z przestępstwami;

5) prowadzenie kontroli, w tym kontroli celno-skarbowych.

Inne przepisy dodane do OchrdanychU dotyczą:

1) przetwarzania danych w ramach konstytucyjnych i ustawowych kompetencji Prezydenta RP – zgodnie z art. 6a OchrdanychU do takiego przetwarzania danych osobowych, w zakresie nieobjętym bezpieczeństwem narodowym, stosuje się odpowiednio przepisy art. 4-7, art. 11, art. 12, art. 16, art. 17, art. 24 ust. 1 i 2, art. 25 ust. 1 i 2, art. 28-30, art. 32, art. 34, art. 35, art. 37-39 i art. 86 rozporządzenia 2016/679 oraz przepisy art. 6 i art. 11 OchrdanychU (natomiast przetwarzanie tzw. danych drażliwych (art. 9 i art. 10 RODO), następuje w zakresie niezbędnym do realizacji tych kompetencji Prezydenta RP, jeżeli prawa lub wolności osoby, której dane dotyczą, nie są nadrzędne w stosunku do realizacji zadań wynikających z tych kompetencji);

2) wyznaczenia zastępcy inspektora ochrony danych osobowych (IODO) – zgodnie z art. 11a ODOU podmiot, który wyznaczył IODO, może wyznaczyć osobę go zastępującą w czasie jego nieobecności, z uwzględnieniem kryteriów, o których mowa w art. 37 ust. 5 i 6 RODO (przy czym, do zastępcy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące IODO, a podmiot, który wyznaczył osobę zastępującą IODO, zawiadamia też Prezesa UODO);

3) obowiązku dostarczenia danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru kary – zgodnie z art. 101a OchrdanychU w związku z toczącym się postępowaniem w sprawie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, podmiot, inny niż jednostka sektora finansów publicznych, instytut badawczy lub NBP, ma obowiązek dostarczyć Prezesowi UODO, na każde jego żądanie, w terminie 30 dni od dnia otrzymania żądania, danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej (w razie niedostarczenia takich danych lub gdy dostarczone dane uniemożliwiają ustalenie podstawy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej, Prezes UODO ustala taką podstawę w sposób szacunkowy uwzględniając wielkość podmiotu, specyfikę prowadzonej przez niego działalności lub ogólnie dostępne dane finansowe dotyczące podmiotu);

4) kary za niedostarczenie wymienionych danych – zgodnie z art. 108 ust. 2 OchrdanychU, grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat podlega kto, w związku z toczącym się postępowaniem w sprawie nałożenia administracyjnej kary pieniężnej, nie dostarcza danych niezbędnych do określenia podstawy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej lub dostarcza dane, które uniemożliwiają ustalenie podstawy wymiaru administracyjnej kary pieniężnej.

2. Ewidencja ludności

W ustawie z 24.9.2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1382 ze zm.; dalej: EwidLudU) zmieniono art. 6, zgodnie z którym po zmianie rejestr PESEL jest centralnym zbiorem danych prowadzonym w systemie teleinformatycznym, którego utrzymanie i rozwój, w celu realizacji zadań określonych w EwidLudU, zapewnia minister właściwy do spraw informatyzacji (obecnie minister cyfryzacji), w tym:

1) zapewnia: ochronę przed nieuprawnionym dostępem do rejestru PESEL, integralność danych w tym rejestrze, dostępność systemu teleinformatycznego, w którym PESEL jest prowadzony, dla podmiotów przetwarzających w nim dane, rozliczalność działań dokonywanych na danych rejestru PESEL oraz poprawność danych przetwarzanych w PESEL;

2) określa zasady: bezpieczeństwa przetwarzanych danych, w tym danych osobowych, a także zgłaszania naruszenia ochrony danych osobowych;

3) przeciwdziała: uszkodzeniom systemu teleinformatycznego, w którym PESEL jest prowadzony.

Przewidziano zadania dla poszczególnych ministrów:

1) MSWiA na wniosek ministra cyfryzacji może uczestniczyć w realizacji zadań związanych z rozwojem rejestru PESEL oraz zapewnieniem poprawności danych w tym rejestrze;

2) MSWiA zapewnia funkcjonowanie wydzielonej sieci umożliwiającej dostęp do rejestru PESEL organom (chodzi o organ gminy, kierownika urzędu stanu cywilnego, organy paszportowe, wojewodę), z wyłączeniem konsulów;

3) minister spraw zagranicznych zapewnia funkcjonowanie wydzielonej sieci umożliwiającej konsulom dostęp do rejestru PESEL;

4) minister cyfryzacji wykonuje obowiązki, o których mowa w art. 15 RODO (chodzi o realizację prawa dostępu osobie, której dane dotyczą); trzeba przy tym dodać, że uchylono art. 45 EwidLudU, który dotyczył prawa dostępu do danych w ewidencji ludności.

Z nowego art. 6a EwidLudU wynika zaś, że rejestr mieszkańców jest prowadzony zgodnie z właściwością miejscową przez organ gminy, tj. wójta, burmistrza lub prezydenta miasta). Utrzymanie i rozwój rejestru mieszkańców zapewnia organ właściwy do jego prowadzenia, który w zakresie tego rejestru podejmuje działania wskazane wyżej w zakresie m.in. zapewnienia ochrony i integralności danych, określenia bezpieczeństwa przetwarzania danych, czy przeciwdziałania uszkodzeniom systemu teleinformatycznego.

Dodano też nowe zapisy, zgodnie z którymi:

1) zapisy w dziennikach systemów (logach) przechowywane są przez 5 lat od dnia ich utworzenia (art. 10 ust. 6a EwidLudU);

2) usunięcie niezgodności może polegać w szczególności na sprostowaniu danych nieprawidłowych lub uzupełnieniu danych, natomiast wniosek o sprawdzenie danych w rejestrze PESEL powinien zawierać imię (imiona) i nazwisko, PESEL, adres do korespondencji – jeżeli korespondencja ma być prowadzona drogą pocztową, oraz uzasadnienie (art. 11 ust. 2b i 2c EwidLudU);

3) danych i zapisów zgromadzonych w rejestrze PESEL i rejestrach mieszkańców nie usuwa się, z zastrzeżeniem art. 10 ust. 6 i 6a EwidLudU (art. 12a EwidLudU).

3. Dowody osobiste

W ustawie z 6.8.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 653 ze zm.; dalej: DowOsobU) rozbudowano treść art. 55 DowOsobu m.in. w zakresie roli ministra cyfryzacji.

Utrzymanie i rozwój Rejestru Dowodów Osobistych (RDO), w celu realizacji zadań określonych w ustawie, zapewnia minister cyfryzacji, w tym:

zapewnia: ochronę przed nieuprawnionym dostępem do RDO integralność danych w RDO dostępność systemu teleinformatycznego, w którym RDO jest prowadzony, dla podmiotów przetwarzających dane w tym rejestrze rozliczalność działań dokonywanych na danych RDO poprawność danych przetwarzanych w RDO

przeciwdziała: uszkodzeniom systemu teleinformatycznego, w którym Rejestr Dowodów Osobistych jest prowadzony

określa zasady: bezpieczeństwa przetwarzanych danych, w tym danych osobowych zgłaszania naruszenia ochrony danych osobowych

Ponadto:

1) MSWiA na wniosek ministra cyfryzacji może uczestniczyć w realizacji zadań związanych z rozwojem RDO oraz zapewnieniem poprawności danych przetwarzanych w tym rejestrze;

2) MSWiA zapewnia funkcjonowanie wydzielonej sieci umożliwiającej dostęp organom (tj. organowi gminy, wojewodzie, konsulowi) do RDO;

3) minister spraw zagranicznych zapewnia funkcjonowanie wydzielonej sieci umożliwiającej dostęp konsulom do RDO;

4) minister cyfryzacji wykonuje obowiązki, o których mowa w art. 15 RODO.

Dodano też zapisy, zgodnie z którymi danych zgromadzonych w RDO nie usuwa się, a w RDO gromadzi się dane dotyczące wszystkich dowodów osobistych spersonalizowanych dla danej osoby, w tym nieważnych i spersonalizowanych wadliwie (art. 56 ust. 2 i 3 DowOsobU).

Ponadto, zgodnie z nowymi przepisami art. 56a i 56b DowOsobU, organ gminy, przyjmując wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego, z urzędu dokonuje sprawdzenia danych zawartych we wniosku o wydanie dowodu osobistego z danymi zawartymi w RDO oraz w rejestrze PESEL . Natomiast w przypadku stwierdzenia:

1) niezgodności danych zawartych we wniosku z danymi zawartymi w obu tych rejestrach, organ, który stwierdził niezgodność danych, podejmuje działania w celu usunięcia niezgodności zgodnie z art. 11 EwidLudU;

2) błędu lub braku danych w RDO w odniesieniu do danych, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 2-4 i 6 DowOsobU, organy według swojej właściwości przekazują niezwłocznie informację o potrzebie ich sprostowania lub uzupełnienia do ministra właściwego do spraw informatyzacji, z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego.

W ramach pozostałych zmian m.in. uchylono art. 57 i 58 DowOsobU, które dotyczyły prawa dostępu do danych oraz przetwarzania danych w RDO.

Weryfikacja najemcy w świetle nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów

Do najistotniejszych z punktu widzenia możliwości kontrolnych gminy zaliczyć można dwa uprawnienia:

Zmiana zasad określania kryteriów najmu lokali o powierzchni użytkowej powyżej 80m²

Nowelizacja OchrLokU zdejmuje z gmin obowiązek ustanawiania odrębnych zasad ustalania kryteriów oddawania w najem lokali o powierzchni użytkowej przekraczającej 80m² (art. 21 ust. 3 pkt 7 – uchylony) i wprowadza w zamian zapis „Rada gminy może w uchwale (…) określić kryteria oddawania w najem lokali o powierzchni użytkowej przekraczającej 80m² odmienne od kryteriów wynajmowania innych lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy” (art. 21 ust. 3b).

Możliwość wypowiedzenia umowy najmu zbyt dużych lokali mieszkalnych

Kolejnym uprawnieniem gminy wprowadzonym nowelizacją z 21.4.2019 r. jest możliwość wypowiedzenia przez wynajmującego (gmina, inna JST, Skarb Państwa) umowy najmu lokalu, jeżeli jego powierzchnia w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego przekracza 50 m² dla jednej osoby oraz 25m² dla każdej kolejnej (art. 21 ust. 4a). Umowa może zostać wypowiedziana z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego.

Termin wypowiedzenia, o którym mowa w art. 21 ust. 4a należy traktować jako minimalny okres jaki musi zapewnić gmina, ponieważ na podstawie uchwały rady gminy może on zostać wydłużony (art. 21 ust. 4b). Wyjątkiem od możliwości wypowiedzenia umowy najmu ze względu na niespełnienie kryterium powierzchni jest sytuacja, w której najemca ukończył 75 rok życia – wówczas zamiana lokalu na mniejszy jest możliwa tylko jeśli najemca wyrazi na to zgodę (art. 21 ust. 4c).

Weryfikacja dochodów najemców

Sprawdzenie dochodów najemców jest zapisem budzącym największe obawy i kontrowersje spośród wszystkich, jakie znalazły się w nowelizacji. Gminy uzyskały uprawnienie do okresowej weryfikacji dochodów najemców w celu ustalenia czy ich wysokość nie przekracza ustalonego przez gminę kryterium dochodowego uprawniającego do zawarcia umowy najmu lokalu komunalnego lub socjalnego. Weryfikacja dochodów będzie odbywać się na podstawie złożonej przez najemcę deklaracji oraz oświadczenia o stanie majątkowym członków gospodarstwa domowego (art. 21b ust. 1) w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie deklaracji. Zgodnie z art. 21c ust. 1 ponowne sprawdzenie dochodów najemców może odbywać się nie częściej niż raz na 2,5 roku.

Podsumowanie

Weryfikacja dochodowa najemców jest tematem zbyt obszernym na objętość niniejszego opracowania, dlatego też zostanie jej poświęcona kolejna część niniejszego cyklu. Doniesienia prasowe dotyczące dodatkowych uprawnień gmin spowodowały obawy użytkowników lokali komunalnych, w związku z czym warto nadmienić, że dotyczyć one będą tylko umów najmu zawartych po wejściu w życie nowelizacji, czyli po 21.4.2019 r.