Raportowanie schematów podatkowych przez korzystających (MDR-3) trzeba złożyć do 31.3.2020 r.

Raportowanie schematów podatkowych

Schemat podatkowy to tzw. uzgodnienie kwalifikowane. To uzgodnienie oprócz spełnienia ogólnych przesłanek dla uzgodnienia (czynności lub zespołu powiązanych ze sobą czynności, w których co najmniej jedna strona jest podatnikiem, które mają lub mogą mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego) musi dodatkowo:

1) spełnić kryterium głównej korzyści i posiadać ogólną cechę poznawczą lub

2) posiadać szczególną cechę poznawczą lub

3) posiadać inną cechę poznawczą.

Raportowanie dotyczy wszelkich schematów podatkowych (krajowych i transgranicznych), które spełniają kryteria wskazane w ordynacji podatkowej (dla schematów krajowych) bądź w dyrektywie MDR nr 2018/822 (dla schematów transgranicznych), mogących mieć wpływ na obowiązek podatkowy. W przypadku schematów krajowych raportowanie obejmie wszystkie schematy podatkowe, m.in. schematy dotyczące CIT, PIT oraz VAT.

Złożenie raportu MDR-3 za 2019 r.

Do 31.3.2020 r. obowiązek raportowania schematów podatkowych (MDR) mają przedsiębiorstwa, których przychody, lub koszty, lub aktywa w 2019 r. przekroczyły 43 000 000 zł, albo schemat dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej 10 750 000 zł lub – niezależnie od tych kwot – wystąpiły transakcje transgraniczne.

Obowiązek raportowania ciąży na wszystkich członkach zarządu danej spółki (poprzez ePUAP lub podpis kwalifikowany) bez możliwości udzielenia pełnomocnictwa. Obowiązek te ciążą niezależnie od tego, czy schemat, z którego spółka skorzystała lub korzysta, został zaraportowany w przeszłości.

Proces składania MDR-3 w przypadku spółek kapitałowych, przebiega następująco:
1) wygenerowanie pliku MDR-3 przy pomocy kreatora,

2) podpisanie wygenerowanego dokumentu MDR-3 kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez pierwszego członka zarządu,

3) przesłanie podpisanego pliku do następnego członka zarządu,

4) podpisanie pliku przez następnego członka zarządu,

5) powtórzenie czynności podpisu dla wszystkich członków zarządu,

6) przesłanie podpisanego pliku przy pomocy interfejsu przez jednego z członków zarządu.

Sankcje za niedopełnienie obowiązku raportowania

W ustawie z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 19; dalej: KKS) za uchybienia w procesie raportowania schematów podatkowych, przewidziano kary grzywny (do 21 600 000 zł) za niezaraportowanie schematu bądź spóźnione złożenie raportu, a także inne zachowania wskazane w art. 80f KKS. Dodatkowo przewidziana jest kara grzywny za posługiwanie się nieważnym numerem schematu podatkowego (do 7 200 000 zł).

Dotowanie niepublicznych jednostek oświaty w okresie zawieszenia zajęć

Przypomnijmy, że począwszy od 12.3.2020 r., na podstawie rozporządzenia MEN z 11.3.2020 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 410 ze zm.) doszło do ograniczenia w funkcjonowaniu następujących publicznych i niepublicznych jednostek systemu oświaty (§ 2 ust. 1):
1) przedszkoli;
2) innych form wychowania przedszkolnego;
3) szkół wszystkich typów;
4) placówek oświatowo-wychowawczych;
5) placówek kształcenia ustawicznego oraz centrów kształcenia zawodowego;
6) placówek artystycznych;
7) placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
8) kolegiów pracowników służb społecznych.

Fakt ten wywołał wiele wątpliwości odnośnie sposobu przyznawania niepublicznym jednostkom oświaty dotacji na podstawie FinZadOśwU. Wątpliwości te zostały częściowo wyjaśnione w momencie wejścia w życie rozporządzenia MEN z 20.3.2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 493). Zgodnie z jego § 10 wprowadzono zawieszenie funkcjonowania wybranych przepisów FinZadOśwU. Począwszy od 25.3.2020 r.:
1) do ustalania dotacji za okres od 1.3.2020 r. do końca miesiąca, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania szkoły, nie stosuje się przepisów art. 26 ust. 2 i art. 41 ust. 2 FinZadOśwU, w zakresie dotyczącym uzależnienia otrzymania dotacji na ucznia od jego uczestnictwa w co najmniej 50% obowiązkowych zajęć edukacyjnych, oraz art. 26 ust. 3 i art. 41 ust. 4 FinZadOśwU;
2) w okresie od 1.4.2020 r. do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania szkoły, nie stosuje się przepisu art. 34 ust. 3 FinZadOśwU;
3) do ustalania dotacji w części za okres od 1.3.2020 r. do końca miesiąca, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania placówki, nie stosuje się przepisu art. 29 ust. 2 FinZadOśwU;
4) dotacja dla niepublicznego domu wczasów dziecięcych, w części za okres od 1.3.2020 r. do końca miesiąca, w którym zakończy się czasowe ograniczenie funkcjonowania placówki, jest równa iloczynowi liczby dni w tym okresie, liczby wychowanków i kwoty części oświatowej subwencji ogólnej przewidzianej na wychowanka domu wczasów dziecięcych w roku 2019 dla powiatu podzielonej przez liczbę 366 (przez liczbę wychowanków należy rozumieć sumę wychowanków z poszczególnych dni w roku 2019 podzieloną przez liczbę 365). Do kwoty części dotacji ustalonej zgodnie z tymi zasadami stosuje się przepis art. 43 FinZadOśwU w zakresie dotyczącym dotacji udzielanych na podstawie art. 29 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.

Powyższe oznacza, że:
1) niepubliczne szkoły, w których nie jest realizowany obowiązek szkolny, otrzymają dotację pomimo niespełnienia wymogu co najmniej 50% frekwencji uczniów (podobnie będzie w przypadku niepublicznych szkół artystycznych realizujących wyłącznie kształcenie artystyczne),
2) dotacja dla niepublicznych domów wczasów dziecięcych nie będzie uzależniona od liczby dni pobytu wychowanków w placówce.

W pozostałym zakresie przepisy FinZadOśwU nie uległy zmianie, bądź zawieszeniu, co oznacza, że ustalanie i wypłacanie dotacji dla niepublicznych jednostek oświaty, z uwzględnieniem powyższych wyjątków, powinno następować według dotychczasowych zasad, na co zwrócił również uwagę MEN w komunikacie z 23.3.2020 r., opublikowanym na www.gov.pl.

Oświadczenie Przewodniczącej EROD ws. przetwarzania danych podczas pandemii COVID-19

Europejska Rada Ochrony Danych przyjmuje następujące oświadczenie:

Rządy, organizacje publiczne i prywatne w całej Europie podejmują środki mające na celu ograniczenie i złagodzenie skutków pandemii COVID-19. Może się to wiązać z przetwarzaniem różnego rodzaju danych osobowych. Zasady ochrony danych (takie jak RODO) nie ograniczają środków podejmowanych w ramach walki z pandemią koronawirusa. Walka z chorobami zakaźnymi jest wspólnym celem dla wszystkich narodów i dlatego powinna być wspierana w najlepszy możliwy sposób. W interesie ludzkości leży ograniczenie rozprzestrzeniania się chorób i wykorzystanie nowoczesnych technik w walce z plagami dotykającymi znaczną część świata. Mimo to EROD chciałaby podkreślić, że nawet w tych wyjątkowych czasach administrator i podmiot przetwarzający muszą zapewnić ochronę danych osobowych osób, których dane dotyczą. W związku z tym należy wziąć pod uwagę szereg czynników gwarantujących zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych i we wszystkich przypadkach należy przypomnieć, że wszelkie środki podejmowane w tym kontekście muszą być zgodne z ogólnymi zasadami prawa i nie mogą być nieodwracalne. Sytuacja nadzwyczajna jest warunkiem prawnym, który może uzasadniać ograniczenie wolności, pod warunkiem że ograniczenia te są proporcjonalne i ograniczone do okresu nadzwyczajnego.

Zgodność przetwarzania  z prawem

RODO jest obszernym aktem prawnym, który zawiera przepisy mające zastosowanie również do przetwarzania danych osobowych w kontekście takim jak ten dotyczący COVID-19. RODO pozwala właściwym organom ds. zdrowia publicznego i pracodawcom na przetwarzanie danych osobowych w kontekście epidemii, zgodnie z prawem krajowym i na określonych w nim warunkach. Na przykład, gdy przetwarzanie danych jest konieczne ze względu na istotny interes publiczny w dziedzinie zdrowia publicznego. W tych okolicznościach nie ma potrzeby polegania na zgodzie osób fizycznych.

1.1. Jeśli chodzi o przetwarzanie danych osobowych, w tym szczególnych kategorii danych przez właściwe organy publiczne (np. organy ds. zdrowia publicznego), EROD uważa, że art. 6 i art. 9 RODO umożliwiają przetwarzanie danych osobowych, w szczególności gdy wchodzą one w zakres mandatu prawnego organu publicznego przewidzianego w ustawodawstwie krajowym oraz warunków wskazanych w RODO.

1.2 W kontekście zatrudnienia przetwarzanie danych osobowych może być konieczne do wypełnienia obowiązku prawnego, któremu podlega pracodawca, np. obowiązków związanych ze zdrowiem i bezpieczeństwem w miejscu pracy lub z interesem publicznym, takim jak kontrola chorób i innych zagrożeń dla zdrowia. RODO przewiduje również odstępstwa od zakazu przetwarzania określonych szczególnych kategorii danych osobowych, takich jak dane dotyczące zdrowia, gdy jest to konieczne ze względu na istotny interes publiczny w dziedzinie zdrowia publicznego (art. 9 ust. 2 lit. i RODO), na podstawie prawa Unii lub prawa państwa członkowskiego lub gdy istnieje potrzeba ochrony żywotnych interesów osoby, której dane dotyczą (art. 9 ust. 2 lit. c RODO), ponieważ motyw 46 wyraźnie odnosi się do kontroli epidemii.

1.3 W odniesieniu do przetwarzania danych telekomunikacyjnych, takich jak dane dotyczące lokalizacji, należy również przestrzegać przepisów krajowych wdrażających dyrektywę o prywatności i łączności elektronicznej. Co do zasady, dane dotyczące lokalizacji mogą być wykorzystywane przez operatora tylko wtedy, gdy są anonimowe lub za zgodą osób fizycznych. Jednakże art. 15 dyrektywy o prywatności i łączności elektronicznej umożliwia państwom członkowskim wprowadzenie środków prawnych mających na celu ochronę bezpieczeństwa publicznego. Takie wyjątkowe przepisy są możliwe tylko wtedy gdy stanowią konieczny, odpowiedni i proporcjonalny środek w ramach społeczeństwa demokratycznego. Środki te muszą być zgodne z Kartą Praw Podstawowych i Europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Ponadto podlega ono kontroli sądowej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. W przypadku sytuacji nadzwyczajnej powinna ona być również ściśle ograniczona do czasu trwania danej sytuacji nadzwyczajnej.

Podstawowe zasady odnoszące się do przetwarzania danych osobowych

Dane osobowe, które są niezbędne do osiągnięcia zamierzonych celów, powinny być przetwarzane w konkretnych i wyraźnych celach.
Ponadto osoby, których dane dotyczą, powinny otrzymywać przejrzyste informacje na temat prowadzonych działań w zakresie przetwarzania oraz ich głównych cech, w tym okresu przechowywania gromadzonych danych i celów przetwarzania. Dostarczane informacje powinny być łatwo dostępne i przedstawione jasnym i prostym językiem.
Ważne jest, aby przyjąć odpowiednie środki bezpieczeństwa i polityki poufności zapewniające, że dane osobowe nie są ujawniane nieupoważnionym stronom. Środki wdrożone w celu zarządzania bieżącą sytuacją nadzwyczajną oraz leżący u ich podstaw proces decyzyjny powinny być odpowiednio udokumentowane.

Wykorzystywanie danych z sieci komórkowych dotyczących lokalizacji

W niektórych państwach członkowskich rządy przewidują wykorzystanie danych z sieci komórkowych dotyczących lokalizacji jako możliwy sposób monitorowania, ograniczania lub łagodzenia skutków rozprzestrzeniania się COVID-19. Oznaczałoby to, na przykład, możliwość geolokalizacji osób lub wysyłania wiadomości dotyczących zdrowia publicznego do osób znajdujących się na określonym obszarze za pomocą telefonu lub wiadomości tekstowych. Organy publiczne powinny w pierwszej kolejności starać się przetwarzać dane dotyczące lokalizacji w sposób anonimowy (tj. przetwarzać dane zagregowane w sposób uniemożliwiający ponowną identyfikację osób), co mogłoby umożliwić generowanie raportów na temat koncentracji urządzeń przenośnych w określonej lokalizacji („kartografia”).
Zasady ochrony danych osobowych nie mają zastosowania do danych, które zostały odpowiednio zanonimizowane.
Jeżeli nie jest możliwe przetwarzanie wyłącznie danych anonimowych, dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej umożliwia państwom członkowskim wprowadzenie środków legislacyjnych mających na celu ochronę bezpieczeństwa publicznego (art. 15).
Jeżeli zostaną wprowadzone środki umożliwiające przetwarzanie niezanonimizowanych danych dotyczących lokalizacji, państwo członkowskie jest zobowiązane do wprowadzenia odpowiednich zabezpieczeń, takich jak zapewnienie osobom korzystającym z usług łączności elektronicznej prawa do środka prawnego.
Zastosowanie ma również zasada proporcjonalności. Zawsze należy preferować rozwiązania najmniej inwazyjne, biorąc pod uwagę konkretny cel, który ma zostać osiągnięty. Środki inwazyjne, takie jak „śledzenie” osób fizycznych (tj. przetwarzanie historycznych niezanonimizowanych danych dotyczących lokalizacji), można uznać za proporcjonalne w wyjątkowych okolicznościach i w zależności od konkretnych sposobów przetwarzania. Powinny one jednak podlegać wzmożonej kontroli i zabezpieczeniom w celu zapewnienia przestrzegania zasad ochrony danych (proporcjonalność środka pod względem czasu trwania i zakresu, ograniczone zatrzymywanie danych i ograniczenie celu).

Zatrudnienie  

Zastosowanie zasady proporcjonalności i minimalizacji danych jest tu szczególnie istotne. Pracodawca powinien wymagać informacji dotyczących zdrowia jedynie w zakresie, w jakim zezwala na to prawo krajowe.

Odpowiedź opiera się na przepisach krajowych dotyczących zatrudnienia lub zdrowia i bezpieczeństwa. Pracodawcy powinni mieć dostęp do danych dotyczących zdrowia i przetwarzać je tylko wtedy, gdy wymagają tego ich własne zobowiązania prawne.

Pracodawcy powinni informować pracowników o przypadkach COVID-19 i podejmować środki ochronne, ale nie powinni przekazywać więcej informacji niż jest to konieczne. W przypadkach, w których konieczne jest ujawnienie nazwiska pracownika, który zarażony jest wirusem (np. w kontekście profilaktyki), a prawo krajowe na to zezwala, pracownicy, których sprawa dotyczy, powinni zostać poinformowani z wyprzedzeniem, a ich godność i uczciwość powinny być chronione.

Pracodawcy mogą uzyskać dane osobowe w celu wypełnienia swoich obowiązków i zorganizowania pracy zgodnie z prawem krajowym.

W imieniu Europejskiej Rady Ochrony Danych Przewodnicząca Andrea Jelinek

Angielska wersja oświadczenia:
https://edpb.europa.eu/our-work-tools/our-documents/other/statement-processing-personal-data-context-covid-19-outbreak_en

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/1463

Obowiązek gminy oświetlenia dróg publicznych – uchwała Sądu Najwyższego

Stanowisko Sądu Najwyższego

Do rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego skierowane zostało – w trybie art. 390 §1 ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1460 ze zm.; dalej: KPC) ‒ przez Sąd Apelacyjny rozpoznający sprawę z powództwa Skarbu Państwa – GDDKiA przeciwko gminie, zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości interpretacyjne. Wątpliwości te związane były z udzieleniem wiążącej odpowiedzi na pytanie, czy obowiązek gminy finansowania oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych, znajdujących się na terenie gminy, przewidziany w art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy z 10.4.1997 r. ‒ Prawo energetyczne(t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 755 ze zm.; dalej: PrEnerg) (w brzmieniu obowiązującym od 1.1.2004 r. do 3.8.2015 r.) obejmował także ponoszenie kosztów oświetlenia drogi w takim zakresie, w jakim koszty te wynikały z zaprojektowania i wybudowania urządzeń oświetleniowych o parametrach, jak dla drogi o wyższej kategorii ‒ w sytuacji, gdy droga ta została oddana do użytkowania jako droga o niższej kategorii.

Analizowany stan prawny

Przypomnieć należy w tym miejscu, iż stosownie do art. 18 ust. 1 pkt 3 PrEnerg w brzmieniu nadanym ustawą z 13.11.2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2003 r. Nr 203, poz. 1966) i obowiązującym bez większych zmian do 3.8.2015 r., tj. do dnia wejścia w życie przepisów ustawy z 27.5.2015 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne (Dz.U. z 2015 r. poz. 942), do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należało finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy.

Aktualnie, przepis ten zalicza już – w sposób bardziej precyzyjny ‒ do zadań własnych gminy tylko i wyłącznie finansowanie oświetlenia znajdujących się na terenie gminy:

Z analizy przepisu art. 18 ust. 2 pkt 3 w brzmieniu obowiązującym do dnia 3.8.2015 r., a nakładającego na gminy wprost obowiązek finansowania – w ramach realizacji zadań własnych ‒ oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie gminy, Sąd Najwyższy wyprowadził wniosek, iż obowiązek ten – z uwagi na obowiązującą ówcześnie regulację zawartą w art. 18 ust. 3 PrEnerg, wyłączającą jego zastosowanie do autostrad i dróg ekspresowych w rozumieniu przepisów o autostradach płatnych ‒ nie mógł więc i nie obejmował podwyższonych kosztów oświetlenia drogi krajowej w takim zakresie, w jakim wynikały one z zaprojektowania i wybudowania urządzeń oświetleniowych o parametrach przewidzianych bądź to dla autostrady, bądź też drogi ekspresowej.

ZUS: Uproszczony wniosek o odroczenie terminu płatności składek/zawieszenie spłaty umowy o rozłożenie zadłużenia na raty/ zawieszenie spłaty umowy o odroczeniu terminu płatności składek na 3 miesiące

Poniżej pełna informacja ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:

Jeżeli z powodu epidemii koronawirusa przedsiębiorca ma problemy, by zapłacić bieżące składki lub należności, które wynikają z zawartej już z ZUS umowy o rozłożenie zadłużenia na raty bądź odroczenie terminu płatności, może skorzystać z uproszczonych form pomocy:

Aby skorzystać z ulgi, należy złożyć Wniosek o odroczenie terminu płatności składek/zawieszenie spłaty umowy o rozłożenie zadłużenia na raty/ zawieszenie spłaty umowy o odroczeniu terminu płatności składek na 3 miesiące (plik doc 92kb) (patrz: wzór na stronie źródłowej)

Wniosek można przesłać elektronicznie – za pośrednictwem portalu Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS (patrz: (patrz: https://www.zus.pl/baza-wiedzy/o-platformie-uslug-elektronicznych-pue-/o-platformie-uslug-elektronicznych-pue-/informacje-dotyczace-pue). Można go złożyć przy wykorzystaniu wniosku ZUS-EOP Wniosek o odroczenie płatności składek. Do wniosku należy dołączyć skan lub zdjęcie podpisanego Wniosku o odroczenie terminu płatności składek/zawieszenie spłaty umowy o rozłożenie zadłużenia na raty/ zawieszenie spłaty umowy o odroczeniu terminu płatności składek na 3 miesiące.

Instrukcja jak złożyć Wniosek przez portal PUE ZUS wraz z wnioskiem ZUS-EOP (plik doc 1,1mb) (patrz: instrukcja na stronie źródłowej)

Wypełniony i podpisany Wniosek o odroczenie terminu płatności składek/zawieszenie spłaty umowy o rozłożenie zadłużenia na raty/ zawieszenie spłaty umowy o odroczeniu terminu płatności składek na 3 miesiące można też złożyć w skrzynce dostępnej w naszej placówce lub wysłać pocztą.

We wniosku trzeba wskazać, w jaki sposób epidemia koronawirusa wpłynęła na sytuację finansową Twojej firmy i brak możliwości opłacenia w terminie należności.

Jeżeli ZUS pozytywnie rozpatrzy Wniosek, wyśle do przedsiębiorcy umowę na wskazany przez niego adres e-mail lub pocztą (jeżeli przedsiębiorca nie wskaże adresu mailowego).

Po otrzymaniu umowy należy ją przejrzeć i podpisać. Podpisaną umowę należy przekazać do ZUS.

Z uwagi na zagrożenie epidemiczne podpisaną umowę (jej skan lub zdjęcie) można wysłać na adres e-mail oddziału ZUS (plik xls 66kb) (patrz: informacja na stronie źródłowej) i na tej podstawie udzielimy ulgi. Podpisaną umowę można też złożyć w skrzynce dostępnej w naszej placówce lub przesłać pocztą.

WAŻNE!
Jeśli przedsiębiorca skorzysta z możliwości przesłania umowy mailem, najpóźniej w ciągu 14 dni liczonych od dnia zakończenia stanu epidemii, musi wysłać do ZUS również papierowy oryginał dokumentu. Jeśli nie przekaże go w formie papierowej do ZUS, uznamy, że umowa nie została zawarta. To spowoduje naliczenie odsetek od należności objętych umową.

Jeżeli w ciągu 3 miesięcy sytuacja finansowa przedsiębiorcy nie ulegnie poprawie, będzie on mógł wystąpić z wnioskiem o renegocjację zawartej umowy.

Aby uzyskać więcej informacji lub uzyskać wsparcie w wypełnianiu dokumentów zachęcamy do kontaktu z doradcami ds. ulg i umorzeń (patrz: wzór na stronie źródłowej)

Źródło: https://www.zus.pl/o-zus/aktualnosci/-/publisher/aktualnosc/1/uproszczony-wniosek-o-odroczenie-terminu-platnosci-skladek_zawieszenie-splaty-umowy-o-rozlozenie-zadluzenia-na-raty_-zawieszenie-splaty-umowy-o-odroczeniu-terminu-platnosci-skladek-na-3-miesiace/3238683

Obniżenie minimalnej sumy ubezpieczenia na rzecz podróżnych

Jak argumentuje Minister Finansów w okresie pandemii koronawirusa przychody branży turystycznej spadną w znacznym stopniu. W szczególności spadki przychodów dotkną organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Na obecną sytuację finansową przedsiębiorców turystycznych znacznie wpłynie także rozporządzeniem Rady Ministrów z 13.3.2020 r. w sprawie zakazów w ruchu lotniczym (Dz.U. z 2020 r. poz. 436) a także rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 13.3.2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 435). Obecnie odnotowany jest spadek sprzedaży w branży turystycznej na poziomie 60-70%, co w wymierny sposób wpłynie na obniżenie przychodów przedsiębiorców. W związku z tym uzasadnione jest ograniczenie, mniej więcej, o taki zakres procentowy sposobu obliczania i określania rocznego przychodu przedsiębiorców turystycznych, który stanowi podstawę do obliczenia minimalnej wysokości sumy ubezpieczenia.

Zatem do rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 27.12.2017 r. w sprawie minimalnej wysokości sumy ubezpieczenia na rzecz podróżnych związanej z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2508) – wprowadzono regulacje, które umożliwią odniesienie deklarowanego rocznego przychodu (służącego ustaleniu minimalnej sumy ubezpieczenia na rzecz podróżnych) do aktualnie odnotowywanych strat finansowych przedsiębiorców. Roczny przychód, deklarowany na okres kolejnych 12 miesięcy na potrzeby określenia minimalnej wysokości sumy ubezpieczenia na rzecz podróżnych w roku 2020 nie może być niższy niż 50% rocznego przychodu osiągniętego w roku obrotowym 2019.

Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Zmiany w specustawie mające wpływ na umowy o zamówienie publiczne

W zakresie zamówień publicznych, a zwłaszcza umów o zamówienie publiczne kluczowe znaczenie mają wprowadzane do specustawy regulacje zawarte w art. 15r projektu. Z ust. 1 tego przepisu wynika, że strony umowy w sprawie zamówienia publicznego, w rozumieniu ZamPublU, niezwłocznie informują się wzajemnie o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić.

Bez automatycznego aneksowania umowy

Podkreślić należy, że nie będzie jednak automatycznego aneksowania umowy, lecz będzie mogło do tego dojść dopiero po przedstawieniu „dowodów”. Strony umowy potwierdzają bowiem ten wpływ, dołączając do informacji o wpływie koronawirusa oświadczenia lub dokumenty, które mogą dotyczyć w szczególności:

1) liczby i stanowisk pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia:

a) podlegających obowiązkowej hospitalizacji w związku z przeciwdziałaniem COVID-19,

b) podlegających obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu w związku z pozostawaniem w styczności z osobami, których zdrowie zostało zagrożone przez COVID-19,

c) zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, lub dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do ukończenia 18 lat albo dzieckiem z orzeczeniem o niepełnosprawności w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, lub niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu rozprzestrzeniania się COVID-19;

2) decyzji wydanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;

3) poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2 specustawy;

4) wstrzymania dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych;

5) okoliczności, o których mowa w pkt 1–4 wyżej, w zakresie w jakim dotyczą one podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy.

Co istotne, na mocy art. 15r ust. 2 projektu każda ze stron umowy o zamówienie publiczne, może żądać przedstawienia dodatkowych oświadczeń lub dokumentów potwierdzających wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy. Dopiero na podstawie otrzymanych oświadczeń lub dokumentów strona umowy w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania, przekazuje drugiej stronie swoje stanowisko, wraz z uzasadnieniem odnośnie do wpływu okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte jej wykonanie. Jeżeli strona umowy otrzymała kolejne oświadczenia lub dokumenty, termin liczony jest od dnia ich otrzymania.

Możliwość zmiany umowy

Ponadto, jak wskazuje się w art. 15r ust. 4 zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie umowy o zamówienie publiczne, może w uzgodnieniu z wykonawcą dokonać zmiany umowy, o której mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 ZamPublU, w szczególności przez:

1) zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części,

2) zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,

3) zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy – o ile wzrost ceny spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.

Niemniej, jeżeli umowa zawiera postanowienia korzystniej kształtujące sytuację wykonawcy niż wynikałoby to z art. 15r ust. 4, do zmiany umowy stosuje się te postanowienia.

W przypadku gdy umowa o zamówienie publiczne zawiera postanowienia dotyczące kar umownych lub odszkodowań z tytułu odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie z powodu oznaczonych okoliczności (co można przyjąć, że jest „standardem” w zamówieniach publicznych – przyp. aut.), strona tej umowy przedstawia wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte jej wykonanie oraz wpływ zmiany umowy na zasadność ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowań, lub ich wysokość.

Warto podkreślić, że przywołane wyżej przepisy art. 15r ust. 1–6 nie naruszają praw stron umowy o zamówienie publiczne wynikających z przepisów prawa cywilnego.

„Dyspensa” od odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Do specustawy dodaje się również art. 15s, zgodnie z którym nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz art. 17 ust. 6 DyscFinPubU nieustalenie lub niedochodzenie od strony umowy należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19, a także zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego dokonana zgodnie ze specustawą.

Zgody i zezwolenia wydawane przez zarządcę drogi i inne podmioty dołącza się do wniosku o pozwolenie na budowę – zmiany w przepisach

Zmiany wprowadzono przede wszystkim do ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.; dalej: PrBud). Wraz ze zmianami w PrBud, zmiany wprowadzono także do innych ustaw, np. w ustawie z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 470; dalej: DrPublU). Zgodnie z:

Ponadto, zgodnie z ust. 4c dodanym do art. 15 ustawy z 16.3.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 55 ze zm.; dalej: OchrPrzyrU), zezwolenia, o których mowa w art. 15 ust. 3 i 4 OchrPrzyrU, dołącza się do wniosku o pozwolenie na budowę oraz zgłoszenia budowy lub wykonania robót budowlanych, o których mowa w PrBud. Chodzi tu o sytuację, gdy:

– na odstępstwa od przewidzianych zakazów na tych obszarach.

Do wniosku o pozwolenie na budowę albo zgłoszenie budowy lub wykonania robót budowlanych, o których mowa w PrBud, dołącza się także decyzje określone w art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z 3.2.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1161 ze zm.), czyli decyzje o wyłączeniu wymienionych tam użytków i gruntów na cele nierolnicze i nieleśne.

Budowa gazociągu bezpośredniego lub linii bezpośredniej wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę w rozumieniu przepisów prawa budowlanego, uzyskania zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki; zgoda jest udzielana w drodze decyzji. Tak wynika z art. 7a ust. 3 ustawy z 10.4.1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 755 ze zm.; dalej: PrEnerg). Zgodnie z ust. 3a dodanym do art. 7a PrEnerg, zgodę taką dołącza się do wniosku o pozwolenie na budowę w rozumieniu przepisów prawa budowlanego.

Informacja o pacjencie w dobie epidemii

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ZapobChoróbU kierownicy podmiotów leczniczych oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych są obowiązani do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Od niedawna stan zagrożenia epidemicznego został zamieniony na stan epidemii. Oznacza to, że kierownicy szpitali i innych placówek leczniczych w jeszcze szerszym zakresie niż dotychczas powinni zrewidować swoją politykę w zakresie poruszania się po placówce. Oznacza to konieczność zrewidowania czy nie byłoby koniecznym wprowadzenie całkowitego zakazu odwiedzin, jeżeli taki w danej placówce jeszcze nie obowiązuje. Drugim środkiem jaki można rozważyć a jaki najczęściej po prostu towarzyszy zakazowi odwiedzin jest zakaz udzielania informacji o stanie zdrowia bezpośrednio na oddziale szpitalnym. Takie działania naturalnie spowodują jednak zwiększenie ilości wniosków o udzieleni informacji o stanie zdrowia.

Jak udzielić informacji nieosobiście 

Zamknięcie placówki na bezpośredni kontakt z bliskimi pacjenta oznacza, że udzielenie informacji o stanie zdrowia będzie musiało się odbywać w jakiejś formie korespondencyjnej (zdalnej). Na kierowniku placówki leczniczej spoczywa więc niełatwe zadanie pogodzenia wody z ogniem: udzielenie bez zbędnej zwłoki informacji aktualnej, wyczerpującej i zgodnej z żądaniem a jednocześnie zweryfikowanie tożsamości wnioskującego oraz nienaruszenie tajemnicy lekarskiej oraz zasad ochrony danych osobowych.

Upoważnienie najważniejsze 

Najprostszą, niejako modelową sytuacją, jest ta gdy pacjent w chwili przyjęcia do szpitala czy innej placówki leczniczej zdąży wypełnić oświadczenie o osobach upoważnionych do poznania jego stanu zdrowia. Taki dokument nie musi być sporządzony obligatoryjnie w formie pisemnej, może być także elektroniczny. Zawsze jednak zawiera podpis pacjenta. Zawiera on wskazanie bliskich, którym jednostka jest zobowiązana przekazywać informacje o zdrowiu pacjenta. Wskazanie to następuje poprzez podanie imienia, nazwiska i minimalnych danych kontaktowych (najczęściej numeru telefonu).

Hasło czy PIN bo inaczej nie zweryfikujemy uprawnionego 

Gdy placówka jest już zamknięta dla odwiedzających albo wiemy, że będzie zamknięta za chwilę, wraz z odbiorem upoważnienia należy nadać pacjentowi określone hasło czy PIN. Drugim krokiem jest umożliwienie pacjentowi przekazania tego hasła czy PIN-u jego bliskim. W niektórych przypadkach będzie trzeba udostępnić pacjentowi telefon (np. w przypadku nagłych przyjęć).
Bliski pacjenta dzwoniąc do szpitala i podając dane pacjenta oraz hasło lub PIN zweryfikuje się przed pracownikiem szpitala jako osoba uprawniona do posiadania wiedzy o stanie zdrowia tego konkretnego pacjenta. Zaletą tego rozwiązania jest praktycznie brak jakichkolwiek kosztów, niewielkie obciążenie dodatkową pracą personelu placówki (generowanie haseł lub kodów oraz ich zapisywanie w powiązaniu z pacjentami) oraz umożliwienie pacjentowi decydowania o tym czy w ogóle chce kogoś upoważnić. Pacjent może też w dowolnym momencie i w wybranym przez siebie zakresie rozszerzyć zakres uprawnionych do poznania jego stanu zdrowia. Problematyczne może być w zasadzie wyłącznie odebranie uprawnienia do poznania informacji o stanie zdrowia pacjenta wybranym osobom gdyż oznacza to konieczność zmiany hasła lub numeru PIN i przekazanie nowego hasła/PIN węższej grupie uprawnionych. Taka sytuacja nie wydaje się jednak zbyt częsta w praktyce.
Generowanie hasła lub kodu PIN może być oparte o jakiś system: np. pierwsze 6 cyfr to data udzielenia upoważnienia, potem 3 ostatnie cyfry numeru PESEL pacjenta a na końcu 2 cyfry losowe.

Prowadzenie rozmowy 

Kolejność działania powinna być następująca. Po odebraniu telefonu i usłyszeniu, że rozmówca chce uzyskać informację o stanie zdrowia pacjenta, pracownik placówki powinien przede wszystkim poprosić o podanie hasła lub numeru PIN. Bez tej informacji nie można udzielić rozmówcy żadnych informacji, nawet tego czy pacjent znajduje się w tej konkretnej placówce. Po uzyskaniu hasła lub numeru PIN następuje drugi etap weryfikacji: pracownik szpitala pyta o imię i nazwisko pacjenta oraz imię i nazwisko dzwoniącego. Dopiero gdy wszystkie te dane się zgadzają, możliwe jest udzielenie informacji o stanie zdrowia pacjenta. W przeciwnym wypadku pracownik jest zobowiązany do odmowy udzielenia takiej informacji.

Wyjątki od obowiązku posiadania upoważnienia 

Polskie prawodawstwo pozwala też na przekazanie informacji o pacjencie bez upoważnienia. Art. 31 ust. 6 z 5.12.1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza-dentysty stanowi, że jeżeli pacjent:

lekarz udziela informacji osobie bliskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Chodzi tu o małżonka, krewnego do drugiego stopnia lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta.

Od 30.4.2020 r. obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej oraz podwyższenie oprocentowania środków utrzymywanych w formie rezerwy obowiązkowej

Rady Polityki Pieniężnej uchwałą nr 2/2020 z 17.3.2020 r. zmieniającą uchwałę w sprawie stóp rezerwy obowiązkowej banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i Krajowej SKOK oraz wysokości oprocentowania rezerwy obowiązkowej (Dz.Urz. NBP, poz. 5) – obniżyła stopy rezerwy obowiązkowej z 3,5% do 0,5%.

Uchwała weszła w życie 17.3.2020 r. i ma zastosowanie począwszy od rezerwy obowiąz­kowej utrzymywanej od 30.4.2020 r.

Jednocześnie uchwałą nr 3/2020 Rady Polityki Pieniężnej z 17.3.2020 r. zmieniającą uchwałę w sprawie stóp rezerwy obowiązkowej banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych i Krajowej SKOK oraz wysokości oprocentowania rezerwy obowiązkowej (Dz.Urz. NBP, poz. 6) z 0,5% do poziomu stopy referencyjnej NBP. Zatem wysokość oprocentowania środków rezerwy obowiązkowej, utrzymywanej przez banki, SKOK i Krajową SKOK na rachunkach bieżących lub rachunkach rezerwy obowiązkowej wynosi 1,0% wysokości stopy referencyjnej, określającej oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku prowadzonych przez NBP. Uchwała wejdzie w życie z 30.4.2020 r.