Informacja o pacjencie w dobie epidemii

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ZapobChoróbU kierownicy podmiotów leczniczych oraz inne osoby udzielające świadczeń zdrowotnych są obowiązani do podejmowania działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Od niedawna stan zagrożenia epidemicznego został zamieniony na stan epidemii. Oznacza to, że kierownicy szpitali i innych placówek leczniczych w jeszcze szerszym zakresie niż dotychczas powinni zrewidować swoją politykę w zakresie poruszania się po placówce. Oznacza to konieczność zrewidowania czy nie byłoby koniecznym wprowadzenie całkowitego zakazu odwiedzin, jeżeli taki w danej placówce jeszcze nie obowiązuje. Drugim środkiem jaki można rozważyć a jaki najczęściej po prostu towarzyszy zakazowi odwiedzin jest zakaz udzielania informacji o stanie zdrowia bezpośrednio na oddziale szpitalnym. Takie działania naturalnie spowodują jednak zwiększenie ilości wniosków o udzieleni informacji o stanie zdrowia.

Jak udzielić informacji nieosobiście 

Zamknięcie placówki na bezpośredni kontakt z bliskimi pacjenta oznacza, że udzielenie informacji o stanie zdrowia będzie musiało się odbywać w jakiejś formie korespondencyjnej (zdalnej). Na kierowniku placówki leczniczej spoczywa więc niełatwe zadanie pogodzenia wody z ogniem: udzielenie bez zbędnej zwłoki informacji aktualnej, wyczerpującej i zgodnej z żądaniem a jednocześnie zweryfikowanie tożsamości wnioskującego oraz nienaruszenie tajemnicy lekarskiej oraz zasad ochrony danych osobowych.

Upoważnienie najważniejsze 

Najprostszą, niejako modelową sytuacją, jest ta gdy pacjent w chwili przyjęcia do szpitala czy innej placówki leczniczej zdąży wypełnić oświadczenie o osobach upoważnionych do poznania jego stanu zdrowia. Taki dokument nie musi być sporządzony obligatoryjnie w formie pisemnej, może być także elektroniczny. Zawsze jednak zawiera podpis pacjenta. Zawiera on wskazanie bliskich, którym jednostka jest zobowiązana przekazywać informacje o zdrowiu pacjenta. Wskazanie to następuje poprzez podanie imienia, nazwiska i minimalnych danych kontaktowych (najczęściej numeru telefonu).

Hasło czy PIN bo inaczej nie zweryfikujemy uprawnionego 

Gdy placówka jest już zamknięta dla odwiedzających albo wiemy, że będzie zamknięta za chwilę, wraz z odbiorem upoważnienia należy nadać pacjentowi określone hasło czy PIN. Drugim krokiem jest umożliwienie pacjentowi przekazania tego hasła czy PIN-u jego bliskim. W niektórych przypadkach będzie trzeba udostępnić pacjentowi telefon (np. w przypadku nagłych przyjęć).
Bliski pacjenta dzwoniąc do szpitala i podając dane pacjenta oraz hasło lub PIN zweryfikuje się przed pracownikiem szpitala jako osoba uprawniona do posiadania wiedzy o stanie zdrowia tego konkretnego pacjenta. Zaletą tego rozwiązania jest praktycznie brak jakichkolwiek kosztów, niewielkie obciążenie dodatkową pracą personelu placówki (generowanie haseł lub kodów oraz ich zapisywanie w powiązaniu z pacjentami) oraz umożliwienie pacjentowi decydowania o tym czy w ogóle chce kogoś upoważnić. Pacjent może też w dowolnym momencie i w wybranym przez siebie zakresie rozszerzyć zakres uprawnionych do poznania jego stanu zdrowia. Problematyczne może być w zasadzie wyłącznie odebranie uprawnienia do poznania informacji o stanie zdrowia pacjenta wybranym osobom gdyż oznacza to konieczność zmiany hasła lub numeru PIN i przekazanie nowego hasła/PIN węższej grupie uprawnionych. Taka sytuacja nie wydaje się jednak zbyt częsta w praktyce.
Generowanie hasła lub kodu PIN może być oparte o jakiś system: np. pierwsze 6 cyfr to data udzielenia upoważnienia, potem 3 ostatnie cyfry numeru PESEL pacjenta a na końcu 2 cyfry losowe.

Prowadzenie rozmowy 

Kolejność działania powinna być następująca. Po odebraniu telefonu i usłyszeniu, że rozmówca chce uzyskać informację o stanie zdrowia pacjenta, pracownik placówki powinien przede wszystkim poprosić o podanie hasła lub numeru PIN. Bez tej informacji nie można udzielić rozmówcy żadnych informacji, nawet tego czy pacjent znajduje się w tej konkretnej placówce. Po uzyskaniu hasła lub numeru PIN następuje drugi etap weryfikacji: pracownik szpitala pyta o imię i nazwisko pacjenta oraz imię i nazwisko dzwoniącego. Dopiero gdy wszystkie te dane się zgadzają, możliwe jest udzielenie informacji o stanie zdrowia pacjenta. W przeciwnym wypadku pracownik jest zobowiązany do odmowy udzielenia takiej informacji.

Wyjątki od obowiązku posiadania upoważnienia 

Polskie prawodawstwo pozwala też na przekazanie informacji o pacjencie bez upoważnienia. Art. 31 ust. 6 z 5.12.1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza-dentysty stanowi, że jeżeli pacjent:

lekarz udziela informacji osobie bliskiej w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Chodzi tu o małżonka, krewnego do drugiego stopnia lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez pacjenta.