Prezydent podpisał nowelizację ustawy o VAT dotyczącą sektora e-commerce
Celem ustawy jest implementacja do polskiego systemu prawnego dyrektywy Rady (UE) 2020/284 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych (Dz. Urz. UE L 62 z 02.03.2020 r., str. 7). Środki przewidziane dyrektywą 2020/284 służą wzmocnieniu ram współpracy administracyjnej, co w założeniu ma przyczynić się do rozwiązania problemu nieprawidłowości związanych z VAT w sektorze e-commerce. Nowelizacja wprowadza zmiany w: ustawie z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.; dalej: VATU), ustawie z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324; dalej: PrBank), ustawie z 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 924; dalej: SpKasyU) oraz w ustawie z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 615; dalej: KASU).
Zmiany w VATU polegają na dodaniu w dziale XI ustawy nowego rozdziału 2a Ogólne obowiązki dostawców usług płatniczych.
W myśl dodanych regulacji dostawca usług płatniczych będzie obowiązany prowadzić ewidencję odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych, jeżeli w ciągu kwartału będzie świadczyć usługi płatnicze odpowiadające ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności.
Ewidencja ma być prowadzona w postaci elektronicznej, za każdy kwartał. Ustawa stanowi, że płatność uznaje się za płatność transgraniczną w przypadku, gdy płatnik w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego. Obowiązek prowadzenia ewidencji nie będzie dotyczył usług płatniczych świadczonych przez dostawców usług płatniczych płatnika w odniesieniu do płatności transgranicznej, w przypadku której co najmniej jeden z dostawców usług płatniczych odbiorcy płatności znajduje się na terytorium państwa członkowskiego. Na dostawców usług płatniczych nałożono także obowiązek przechowywania wskazanej wyżej ewidencji oraz jej udostępniania.
Zmiany w ustawie PrBank polegają na rozszerzeniu katalogu podmiotów, którym bank ma obowiązek udzielać informacji stanowiących tajemnicę bankową o Szefa KAS. Informacje mają być przekazywane w zakresie niezbędnym do wykonywania obowiązku udostępniania temu organowi ewidencji odbiorców płatności i płatności transgranicznych. Analogiczny charakter ma zmiana w SpKasyU. Zmiany w KASU mają charakter dostosowawczy.
Ustawa wchodzi w życie z 1.1.2024 r.
Refakturowanie mediów na najemcę w ujęciu VAT i CIT
Obowiązek podatkowy w VAT powinien zostać rozpoznany w dacie wystawienia refaktury. Natomiast w CIT właściwe będzie powstanie przychodu w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego wskazanego na fakturze albo w dniu jej wystawienia.
Refaktura za media a VAT
Dla potrzeb VAT podstawowym zagadnieniem jest to, czy media stanowią świadczenia odrębnego od samego najmu. W tym zakresie, zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-42/14 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, wskazano, że najem i media powinny być rozliczane odrębnie od najmu, w szczególności, gdy najemca ma możliwość wyboru dostawcy lub rozliczenie następuje według liczników lub najemca ma wpływ na wielkość zużycia mediów.
Nie wskazaliście Państwo jakie są postanowienia umowy w tym zakresie, więc przyjmuję, że ma miejsce częstszy w praktyce przypadek jakim jest rozliczanie według liczników, co skutkuje odrębnym rozliczaniem najmu i mediów.
Według art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a VATU, obowiązek podatkowy z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego powstaje z chwilą wystawienia faktury. Taką samą zasadę dla dostaw wody oraz czynszu najmu przewidują art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b VATU.
Jednak w przypadku, gdy podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy – zgodnie z art. 19a ust. 7 VATU – powstanie z chwilą upływu płatności.
Oznacza to, że zarówno w odniesieniu do samego najmu, jak również w stosunku do mediów (energii, gazu i wody) obowiązek podatkowy w VAT powstanie po Państwa stronie w momencie wystawienia odpowiednio faktury za najem i refaktury za media. Ważne jest to, aby zostały wystawione przed upływem ich terminów płatności.
Refaktura za media a CIT
Zgodnie z art. 12 ust. 3a PDOPrU, w przypadku usług, za datę powstania przychodu uważa się generalnie dzień wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Jeśli jednak strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, to w myśl art. 12 ust. 3c PDOPrU, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Z kolei art. 12 ust. 3d PDOPrU nakazuje stosować te ostatnie zasady do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego.
Powstaje pytanie co oznacza ustalenie okresów rozliczeniowych.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z 19.2.2016 r. (III SA/Wa 820/15, Legalis) ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia okresu rozliczeniowego. Organ uznał, że właściwe jest w tej sytuacji odwołanie się do znaczenia funkcjonującego w języku powszechnym, konkludując – na podstawie definicji słownikowych pojęć „okres” i „rozliczać”, że chodzi o przedział czasowy, wyodrębniony ze względu na obowiązek uregulowania przez dane podmioty spraw finansowych. Z taką koncepcją okresu rozliczeniowego, kładącą nacisk na powiązanie wyodrębnionego przez strony umowy przedziału czasowego z obowiązkiem dokonania rozliczeń za świadczone usługi, można się zgodzić, tym bardziej że ten właśnie aspekt został wskazany w treści przepisu art. 12 ust. 3c jako istotny (usługa ma być „rozliczana” w okresach rozliczeniowych). Jak przy tym słusznie wskazuje organ interpretujący, określenie okresu rozliczeniowego pozostaje wyłącznie w gestii stron, które łączy stosunek cywilnoprawny.
W Państwa sytuacji dla potrzeb CIT można przyjąć jedno z dwóch rozwiązań.
Pierwsze to wskazanie w treści refaktury, że dotyczy ona pewnego okresu rozliczeniowego i rozpoznanie przychodu zgodnie z art. 12 ust. 3c i 3d PDOPrU – czyli z upływem okresu. Należy zweryfikować, czy nie jest to sprzeczne z umową lub dotychczasową praktyką rozliczania najmu przez strony – możliwe, że strony dotychczas stosowały okresy rozliczeniowe wobec refaktur, choć wprost nie przewidywała ich umowa. Rozwiązanie to oznacza jednak inny moment rozliczenia CIT i VAT.
Natomiast drugie rozwiązanie wiąże się z rozpoznaniem przychodu w momencie wystawienia refaktury (art. 12 ust. 3a PDOPrU). Wówczas moment rozpoznania VAT i CIT powinien być identyczny.
Od 18 maja 2023 r. obowiązuje rozporządzenie dotyczące dokumentacji pracowniczej związanej z uprawnieniami rodzicielskimi
Rozporządzenie z 8.5.2023 r. określa:
1) treść wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub jego części, urlopu rodzicielskiego lub jego części i urlopu ojcowskiego lub jego części;
2) dokumenty dołączane do wniosków, o których mowa w pkt 1;
3) treść wniosku w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego i części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego;
4) dokumenty dołączane do wniosków, o których mowa w pkt 3;
5) treść wniosku o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu;
6) treść wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego lub jego części;
7) dokumenty dołączane do wniosku, o którym mowa w pkt 6;
8) treść wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego;
9) dokumenty dołączane do wniosku, o którym mowa w pkt 8.
Rozporządzenie w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków, stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 1868a KP. W związku z nowelizacją Kodeksu pracy z 9.3.2023 r., przewidującą zmianę art. 1868a KP, konieczne stało się wydanie nowego rozporządzenia na podstawie znowelizowanego upoważnienia ustawowego. Dodatkowo w nowym rozporządzeniu regulującym materię wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków konieczne jest dokonanie zmian wynikowych (w stosunku do treści dotychczasowego rozporządzenia), uwzględniających zmiany w zakresie urlopów związanych z rodzicielstwem.
Rozporządzenie w przeważającej części powiela przepisy znajdujące się w dotychczas obowiązującym rozporządzeniu MRiPS z 8.12.2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. z 2015 r. poz. 2243).
Rozporządzenie nie przewiduje przepisów przejściowych, wchodzi w życie w dniu następującym po opublikowaniu w Dzienniku Ustaw, czyli 18.5.2023 r.
Komunikat MF dotyczący oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych w Informacji TPR
Zgodnie z obowiązującymi przepisami od 1.1.2022 r. informacja o cenach transferowych (Informacja TPR) zawiera oświadczenie podmiotu o tym, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane (art. 11t ust. 2 pkt 7 PDOPrU; art. 23zf ust. 2 pkt 7 PDOFizU).
Dokładne treści oświadczeń znajdują się w § 2 pkt 7 lit. a i b PDOPrCenTransfR oraz § 2 pkt 7 lit. a i b PDOFizCenTr.
Jednocześnie od 2022 r. podmioty powiązane składają naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika, w terminie do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego, informację o cenach transferowych za rok podatkowy, sporządzoną według wzoru dokumentu elektronicznego zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych (art. 11t ust. 1 PDOPrU; art. 23zf ust. 1 PDOFizU).
Do momentu publikacji nowych wersji formularzy TPR-C oraz TPR-P obowiązującym wzorem Informacji TPR składanej za 2022 rok jest wzór opublikowany w wariancie 4 tej Informacji, który nie zawiera w strukturze dokumentu odrębnej części dotyczącej oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych.
W przypadku jednak podmiotów zobowiązanych do złożenia Informacji TPR za rok 2022, w związku z upływem terminu na złożenie tej Informacji, celem złożenia oświadczenia z wykorzystaniem formularza TPR-C (TPR-P) w wariancie 4, podmioty mogą zamieścić odpowiednią jego treść w Sekcji F Dodatkowe informacje.
Skorzystać z tego rozwiązania można tylko do momentu opublikowania nowego wzoru dokumentu elektronicznego Informacji TPR-C oraz TPR-P (wariant 5).
Ministerstwo Finansów udostępniło do testów robocze wersje dokumentów elektronicznych (tzw. schemy) informacji o cenach transferowych TPR-C i TPR-P (wariant 5). Nowe wersje tych dokumentów zostaną opublikowane w CRWDE ePUAP po zakończeniu prac legislacyjnych nad projektami rozporządzeń zmieniających rozporządzenia w sprawie informacji o cenach transferowych.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Opodatkowanie fundacji rodzinnych
Fundacja rodzinna
Ustawą z 26.1.2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. 2023 r. poz. 326; dalej: FundRodzU), która zacznie obowiązywać 22.5.2023 r. uregulowano kwestie organizacji i funkcjonowania fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki jej fundatora i beneficjentów. Fundacja rodzinna ma służyć gromadzeniu rodzinnego majątku i zarządzaniu nim w interesie beneficjentów oraz spełnianiu świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa szczegółowy cel fundacji rodzinnej w statucie. Fundatorem może zostać wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych. Fundację rodzinną będzie mogło utworzyć także kilku fundatorów. Wartość funduszu założycielskiego nie może być niższa niż 100 000 zł.
Fundacja rodzinna będzie mogła wykonywać działalność gospodarczą jedynie w ściśle określonym zakresie, wymienionym w art. 5 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna będzie ponosić odpowiedzialność solidarną z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed ustanowieniem fundacji rodzinnej.
Regulacje podatkowe
Przepisy FundRodzU wprowadziły zmiany w PIT, CIT oraz w ustawie z 28.7.1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.; dalej: PodSpDarU). W tym miejscu warto zaznaczyć, że choć FundRodzU ma wejść w życie dopiero 22.5.2023 r. już została znowelizowana ustawą z 14.4.2023 r. o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, ustawy o obligacjach, ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 825; dalej: ustawa nowelizująca). Ustawa nowelizująca wprowadza głównie zmiany w zakresie aspektów podatkowych fundacji rodzinnych. W tym zakresie ma również wejść w życie 22.5.2023 r.
Podatek od spadków i darowizn
Podatkowi od spadków i darowizn nie podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 FundRodzU oraz stanowiących mienie otrzymane w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej albo fundacji rodzinnej w organizacji.
Przy czym przez świadczenie, o którym mowa w art. 2 ust. 2 FundRodzU rozumie się składniki majątkowe, w tym środki pieniężne, rzeczy lub prawa, przeniesione na beneficjenta albo oddane beneficjentowi do korzystania przez fundację rodzinną albo fundację rodzinną w organizacji, zgodnie ze statutem i listą beneficjentów.
PIT
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.; dalej: PDOFizU) uważa się również przychody z tytułu otrzymania lub postawienia do dyspozycji świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, oraz mienia w związku z rozwiązaniem tej fundacji.
W art. 21 ust. 1 pkt 157 PDOFizU przewidziano zwolnienie od podatku dochodowego ww. przychodów otrzymanych przez fundatora bądź beneficjentów zaliczanych do tzw. „grupy zero” na podstawie przepisów PodSpDarU. Zatem zwolnieni są: fundator, a także małżonek, wstępni, zstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym lub macocha – fundatora.
Po nowelizacji ustawy o fundacji rodzinnej od przychodów uzyskanych przez osobę będącą w stosunku do fundatora osobą zaliczoną do I lub II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów PodSpDarU podatek dochodowy wynosi 10%. Natomiast od przychodów dla innych niż ww. podatników, podatek wynosi 15% (art. 30 ust. 1 pkt 17 PDOFizU).
CIT
Fundacja rodzinna ma osobowość prawną więc jest podatnikiem CIT. W ustawie z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.; dalej: PDOPrU) określono, że przepisy tej ustawy mają zastosowanie także do fundacji rodzinnych w organizacji oraz do spółek jawnych, których wspólnikiem będzie co najmniej jedna fundacja rodzinna. Fundacje rodzinne, co do zasady, objęte są zwolnieniem podmiotowym od CIT (art. 6 ust. 1 pkt 25 PDOPrU).
Zwolnienie nie znajdzie jednak zastosowania do podatku dochodowego od przekazanych lub postawionych do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio świadczeń dokonywanych przez fundację rodzinną na rzecz beneficjenta (w tym fundatora będącego jednocześnie beneficjentem) oraz mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej. W tym zakresie stosowana będzie stawka podatkowa 15%.
Ponadto opodatkowane są przychody z działalności gospodarczej fundacji wykonywanej poza zakresem dozwolonym przez ustawę w art. 5. Wówczas podstawa opodatkowania będzie opodatkowana stawką 25%.
Fundacja rodzinna obowiązana będzie także do płacenia podatku od przychodów z budynków, jeśli wystąpią u niej do tego przesłanki.
Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych po nowelizacji
Ustawą nowelizującą wprowadzono zmiany do FundRodzU w zakresie opodatkowania fundacji rodzinnych, które również wejdą w życie 22.5.2023 r. W wyniku tych zmian:
- będą opodatkowane również osiągane przez fundację rodzinną przychody z najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa lub składniki majątku służące prowadzeniu działalności przez beneficjenta, fundatora lub podmiot powiązany z fundacją rodzinną, beneficjentem lub fundatorem (art. 6 ust. 8 PDOPrU);
- wyłączono z limitowania kosztów finansowania dłużnego pożyczki udzielone przez fundację rodzinną (art. 15c ust. 1b PDOPrU);
- wprowadzono kategorię ukrytych zysków, których wypłata z fundacji rodzinnej będzie wiązała się z opodatkowaniem CIT stawką 15% (art. 24q ust. 1 pkt 3 PDOPrU) – w art. 24q ust. 1a wymieniono co rozumienie się przez te ukryte zyski.
Działalność gospodarcza dla małoletnich
Zmiany, które proponuje MRiT, mają określić zasady, na podstawie których osoby małoletnie będą mogły podejmować i wykonywać działalność gospodarczą lub zawodową.
Chodzi m.in. o działalność taką jak influencerzy, youtuberzy, sprzedaż internetowa czy działalność artystyczną i muzyczną.
Aby młoda osoba mogła założyć biznes, konieczna będzie zgoda sądu. Wniosek będzie składał sam zainteresowany albo jego przedstawiciel ustawowy, kurator lub opiekun. Sąd określi również zakres prowadzenia działalności (według kodów PKD).
Informacja o tym, że przedsiębiorca jest osobą małoletnią, będzie publikowana w CEiDG.
Przepisy regulujące prowadzenie biznesu przez osoby małoletnie mają być częścią pakietu ułatwień dla przedsiębiorców.
Planowane wejście w życie przepisów to 1.10.2024 r.
Źródło: Ministerstwo Rozwoju i Technologii
Uwaga! Termin na złożenie wniosku związanego z urlopem rodzicielskim do 17 maja 2023 r.
Począwszy od 26.4.2023 r. wzrosła wysokość zasiłku macierzyńskiego i wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego. W sytuacji, kiedy ubezpieczona mama złoży tzw. długi wniosek o zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, to zasiłek będzie wynosił 81,5% podstawy wymiaru za cały okres jego pobierania. W przypadku rodziców pobierających na dzień 26.4.2023 r. zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, uzyskanie wyższego świadczenia jest uwarunkowane złożeniem wniosku o przeliczenie zasiłku. Czas na złożenie tego wniosku mija w dniu 17.5.2023 r. Jeżeli ktoś nie zdąży ze złożeniem wniosku w tym terminie, to od 18.5.2023 r., złożenie wniosku nie będzie już możliwe i zasiłek będzie wypłacany w dotychczasowej wysokości.
Forma wniosku i miejsce złożenia
Wniosek o ustalenie zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości powinien być złożony do płatnika zasiłku, czyli pracodawcy, zleceniodawcy lub ZUS-u. W sytuacji, kiedy zasiłek wypłaca nam pracodawca lub zleceniodawca, to wniosek powinien być złożony w formie pisemnej. Jeśli płatnikiem zasiłku jest ZUS, to wniosek może być również przekazany w formie elektronicznej na przykład przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS na formularzu POG.
9 tygodni i zmiany dla ojców, kluczowy 26 kwietnia
Nowelizacja przepisów wydłużyła również o 9 tygodni urlop rodzicielski dla drugiego z rodziców. Wniosek o udzielenie takiego urlopu ubezpieczony rodzic powinien złożyć do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Warto przypomnieć jednocześnie, że ubezpieczony tata ma prawo do urlopu ojcowskiego przez 2 tygodnie. Może go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 2 lat tylko wtedy, gdy na 26 kwietnia ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego. Jeśli to prawo nabył od 26 kwietnia, to skraca się okres, w którym można go wykorzystać. Te 2 tygodnie przysługują do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do 14. urodzin dziecka.
Zmiana wysokości zasiłku, nie obejmuje dodatkowych, wprowadzonych nowymi przepisami 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługujących drugiemu z rodziców. Za tą część urlopu rodzicielskiego zasiłek zawsze będzie wynosił 70% podstawy wymiaru zasiłku. W praktyce może się okazać, że to będzie powód, dla którego wielu rodziców może się nie zdecydować na skorzystanie z nowych 9 tygodni.
Warto przypomnieć, że od 26.4.2023 r. osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 5 dni urlopu opiekuńczego. Można go wykorzystać, aby zapewnić opiekę lub wsparcie osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych powodów medycznych. Co ważne za okresy niezdolności do pracy, które przypadają w czasie urlopu opiekuńczego, nie przysługuje zasiłek chorobowy.
Nowy wzór druku NIP-2
Przygotowano projekt rozporządzenia Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających.
Określono w nim nowy wzór zgłoszenia NIP-2(15), związanego z ewidencją i identyfikacją podatników, płatników podatków i płatników składek na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne będących osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej.
Główne zmiany wzoru NIP-2 wynikają z konieczności dostosowania go do ustawy z 26.1.2023 r. o fundacji rodzinnej (Dz.U. z 2023 r. poz. 326), która wprowadza od 22.5.2023 r. do porządku prawnego nowy podmiot — fundację rodzinną.
Dotychczasowy wzór NIP-2(14) może być stosowany przez osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące podatnikami lub płatnikami (z wyjątkiem fundacji rodzinnych) do 30.9.2023 r.
Rozporządzenie wejdzie w życie z 22.5.2023 r.
Cztery filary: gdzie przedsiębiorcy mają szukać uproszczeń
Cele proponowanych zmian
Faza opiniowania
Na razie projekt przygotowany przez Radę Ministrów (można go znaleźć na stronie Rządowego Centrum Legislacji) znajduje się w fazie opiniowania. Projektodawcy chwalą się, że to kolejny krok po m.in. Konstytucji dla biznesu czy pakiecie 100 zmian dla firm w celu poprawy środowiska prawnego, w jakim obracają się polscy przedsiębiorcy. Autorzy projektu wskazują, że zmian wymaga kilkadziesiąt ustaw, dlatego nieracjonalne byłoby nowelizowanie ich oddzielnie i zamiast tego przygotowali dużą nowelizację.
Cztery filary zmian
W uzasadnieniu do projektu ustawy można przeczytać, że zmiany można podzielić na cztery filary:
1) ułatwienia przy podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie;
2) prostsze zasady wykonywania działalności gospodarczej;
3) usprawnienia na rzecz sukcesji;
4) prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom.
Pierwsze kroki
Aktywizacja cudzoziemców
Ułatwienia w podejmowaniu pierwszych kroków w biznesie mają pomóc zaktywizować cudzoziemców. Po nowelizacji znikną wątpliwości interpretacyjne i wprost będzie wiadomo, że cudzoziemcy posiadający prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy będą mogli podejmować działalność nierejestrową. To może zachęcić część osób do takiej aktywności, a po przekroczeniu limitu przychodowego – czyli kiedy ich działalność się odpowiednio rozwinie – będą musieli się zarejestrować w CEIDG, stając się jednocześnie „regularnymi” przedsiębiorcami.
PESEL i NIP w obrocie gospodarczym
Projekt proponuje też wprowadzenie zasady, że osoby prowadzące działalność nierejestrową powinny się posługiwać w obrocie gospodarczym numerem PESEL. W pozostałych przypadkach byłby to numer NIP, czyli m.in. wtedy, gdy osoba dobrowolnie wystąpiła o nadanie takiego numeru lub wtedy, gdy przepisy odrębne wymuszają posługiwanie się tym numerem (choćby wtedy, gdy dana osoba korzysta z kasy rejestrującej).
Prostsze zasady
CIT i strategie podatkowe
Kolejna grupa zmian dotyczy przedsiębiorców, którzy już prowadzą działalność i w ramach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i są zobowiązani do przedstawiania strategii podatkowej. Po nowelizacji z art. 27c ust. 2 PDOPrU zniknie sformułowanie „w szczególności” i przedsiębiorcy – przedstawiając strategię podatkową – będą posługiwać się zamkniętym katalogiem informacji z przepisu ustawy. Ta zmiana podyktowana jest potrzebą pewności prawa, a jednocześnie zmniejszy obciążenia administracyjne podatników.
Zasady składania druku MDR-3 o zastosowaniu przez korzystającego schematu podatkowego
Uproszczenia dotyczą też osób (podmiotów) prowadzących sprawy przedsiębiorców. W ustawie Ordynacja podatkowa zmieniają się zasady składania druku MDR-3 o zastosowaniu przez korzystającego schematu podatkowego. Od 2020 r. zniknął obowiązek podpisania tego dokumentu przez wszystkich członków zarządu albo osoby uprawnione do 10% udziału w zysku spółki. Teraz taką informację będzie mógł podpisać pełnomocnik, jednak trzeba pamiętać, że to uprawnienie dotyczy jedynie takich pełnomocników, którzy na podstawie decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmują się sprawami gospodarczymi podatnika.
Dokument prokury
Z kolei prokurenci nie będą musieli składać dokumentu prokury na potrzeby postępowania administracyjnego, jeśli takie dane są już widoczne w ogólnodostępnym systemie teleinformatycznym. Organy administracji mają korzystać z informacji już dostępnych, bez konieczności angażowania obywatela.
Skrócenie postępowania podatkowego
Ustawodawca chce też skrócić postępowania podatkowe. Po nowelizacji podatnik będzie mógł się zrzec prawa do wniesienia odwołania (art. 221b OrdPU) i nie będzie musiał czekać na upływ 14 dni od doręczenia decyzji. Dzięki temu decyzja szybciej stanie się ostateczna i wykonalna, a organ podatkowy dostanie sygnał, że podatnik zgadza się z rozstrzygnięciem. To jedynie uprawnienie, z którego przedsiębiorca może skorzystać, ale nie musi, w zależności od swoich upodobań i potrzeb. Może z tego skorzystać zarówno wtedy, gdy nie spodziewa się zmiany decyzji, bo jest ona zgodna z interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej, jak i wtedy, gdy decyzja dotyczy nadpłaty – wtedy szybciej dostanie pieniądze.
Informacje o stawkach na terenie różnych gmin
Jest też ułatwienie dla podatników, posiadających nieruchomości w różnych gminach – powstanie jedno miejsce, w którym będzie można sprawdzić informacje o stawkach podatków lokalnych, obowiązujących na terenie różnych JST.
Zarząd sukcesyjny
Wynagradzanie zarządców
Tutaj też ustawodawca zamierza uregulować wiele zagadnień praktycznych, budzących wątpliwości, jak choćby te dotyczące wynagrodzenia zarządców. Taka osoba może pełnić swoją funkcję za wynagrodzeniem jak i bez wynagrodzenia i w drugim przypadku nie podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Jeśli zarządca wynagrodzenie pobiera, to w tej sytuacji stosuje się przepisy KC o zleceniu.
Zasady przedłużania zarządu sukcesyjnego
Ustawodawca zamierza też uporządkować zasady przedłużania zarządu sukcesyjnego – zmienić ma się art. 60 ustawy o zarządzie sukcesyjnym. Często wniosek o przedłużenie był składany tuż przed wygaśnięciem, więc sąd nie miał czasu na jego rozpatrzenie. Przedsiębiorcom ma być wygodniej, bo zarząd będzie trwał co do zasady do momentu wyznaczonego przez sąd.
Wygaśnięcie zarządu sukcesyjnego
Jest jeszcze jedno praktyczne zagadnienie, dotyczące wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, gdy od śmierci przedsiębiorcy upłyną dwa lata a procedowanie przed sądem wniosku nie zakończyło się jego przedłużeniem. W tej sytuacji zarząd sukcesyjny wygaśnie z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu o oddaleniu wniosku o przedłużenie zarządu albo postanowienia o umorzeniu postępowania.
Przyjazne prawo gospodarcze
Ustawodawcy przewidują też wprowadzenie kilku zasad, które pomogą dbać o jakość prawa. Zasada one in, one out oznacza, że wprowadzając jeden obowiązek administracyjny prawodawca będzie dążył do zniesienia innego. Ma też obowiązywać zasada obowiązkowej oceny ex post regulacji przyjętych w wyniku rządowego procesu legislacyjnego, w którym odstąpiono od przeprowadzenia konsultacji publicznych.
Przewodnik EROD po ochronie danych osobowych dla małych i średnich przedsiębiorstw
Przewodnik Europejskiej Rady Ochrony Danych został stworzony, aby pomóc właścicielom małych i średnich przedsiębiorstw zrozumieć zawiłości europejskich przepisów o ochronie danych osobowych. W dokumencie znajdują się praktyczne i przystępnie sformułowane informacje na temat RODO i jego zastosowania w praktyce przeznaczone dla każdego, kto przetwarza dane pracowników, konsumentów czy partnerów biznesowych.
Przewodnik został podzielony na części, wśród których znajdują się podstawy ochrony danych, prawa osób fizycznych, naruszenia, a także sposoby na zapewnienie zgodności swoich działań z przepisami czy zabezpieczenie danych. W dokumencie opisano także procedurę reagowania na wystąpienie naruszenia oraz zgłaszania incydentów odpowiednim organom. Przewodnik jest przystępny, interaktywny, zawiera także krótki film tłumaczący podstawy RODO oraz inne materiały ułatwiające zrozumienie tematu. Poza treściami o ochronie danych, znajduje się tam także przegląd materiałów prawnych dla małych i średnich przedsiębiorstw opracowanych przez krajowe organy ochrony danych. W części dotyczącej podstaw ochrony danych znajdują się odpowiedzi na pytania takie jak: „Czym są dane osobowe?”, „Jakie wyróżniamy szczególne kategorie danych?” czy „Jak należy obchodzić się z danymi osobowymi dotyczącymi wyroków skazujących za przestępstwa i wykroczenia?”.
Przewodnicząca EROD, Andrea Jelinek mówi: „W przewodniku małe i średnie przedsiębiorstwa znajdą różne narzędzia i praktyczne wskazówki, które pomogą im dostosować się do przepisów RODO. Zawiera on konkretne przykłady zebrane podczas naszego 5-letniego doświadczenia z RODO”.
Na tę chwilę przewodnik jest dostępny wyłącznie w angielskiej wersji językowej, jednak wkrótce zostanie opublikowany także w pozostałych językach Unii Europejskiej.
Źródła:
https://edpb.europa.eu/sme-data-protection-guide/home_en#home-title
https://edpb.europa.eu/news/news/2023/edpb-launches-data-protection-guide-small-business_en
