Odwołanie stanu epidemii oznacza przywrócenie obowiązków podatkowych
1. Planowane zmiany
Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego ukazał się projekt Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej stanu zagrożenia epidemicznego (projekt nr MZ 1517).
Zgodnie z projektem z dniem 1.7.2023 r.:
1) odwołuje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stan zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2;
2) traci moc rozporządzenie Ministra Zdrowia z 12.5.2022 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz.U. z 2020 r. poz. 433; dalej: ZagrEpidemiiR).
Z odwołaniem stanu zagrożenia epidemicznego przestaną obowiązywać preferencje z zakresu prawa podatkowego wprowadzone dla celów przeciwdziałania negatywnym skutkom epidemii COVID-19 w zakresie:
– wydłużonego terminu na złożenie zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek spoza tzw. białej listy,
– wydłużonego terminu na wydanie interpretacji indywidualnych,
– biegu terminów dotyczących krajowych schematów podatkowych, określanych skrótem MDR,
– stosowania certyfikatów rezydencji podatkowej zagranicznych podmiotów nieposiadających okresu ważności,
– kar umownych powstałych w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19;
– opłat prolongacyjnych,
– obowiązków w zakresie dokumentacji cen transferowych.
Wybrane przepisy zaczną obowiązywać już z 1.7.2023 r., dla niektórych przewidziano pewne okresy przejściowe.
2. Zawiadomienie ZAW-NR
W przypadku zapłaty należności za dostawę towarów lub świadczenie usług udokumentowanych fakturą na rachunek inny niż rachunek czynnego podatnika VAT ujęty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów prowadzonym przez szefa KAS (tzw. białej liście), nabywca:
- ponosi odpowiedzialność solidarną wraz z dostawcą towaru lub usługodawcą za jego zaległości podatkowe – odpowiedzialność ta ograniczona jest do wysokości kwoty VAT, proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę towarów lub to świadczenie usług,
- nie zaliczy do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność została dokona na rachunek spoza białej listy (a jeżeli już zaliczył wydatek do kosztów podatkowych, to musi w tej części zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo zwiększyć przychody w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów).
Powyższe dotyczy transakcji pomiędzy przedsiębiorcami o wartości przekraczającej 15 000 zł lub równowartość tej kwoty.
Uniknięcie ww. sankcji możliwe jest wyłącznie gdy zostanie dokonane zawiadomienie o zapłacie na rachunek spoza białej listy, tzw. ZAW-NR.
Zawiadomienie składa się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty należności w terminie 7 dni od dnia zlecenia przelewu, co wynika z brzmienia art. 22p ust. 4 pkt 1 PDOFiZU, art. 15d ust. 4 pkt 1 PDOPrU oraz art. 117ba § 3 pkt 2 OrdPU. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 termin ten wynosi 14 dni od dnia zlecenia przelewu (por. art. 15zzn specustawy z 2 marca 2020 r).
Odwołanie z 1.7.2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego skutkuje koniecznością dokonywania zgłoszenia ZAW-NR w terminie 7 dni.
3. Terminy wydawania interpretacji indywidualnych
Zgodnie z art. 14d § 1 OrdPU termin wydania indywidualnej interpretacji podatkowej wynosi 3 miesiące od dnia otrzymania wniosku przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Do tego terminu nie wlicza się terminów i okresów, o których mowa w art. 139 § 4 OrdPU., tj. terminów dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.
W razie niewydania interpretacji podatkowej w terminie uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym ten termin upłynął, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie, tzw. interpretacja milcząca (art. 14o § 1 OrdPU).
Z uwagi na trwanie pandemii czas na wydanie interpretacji indywidualnych został wydłużony z 3 do 6 miesięcy. Termin stosuje się do wniosków złożonych od 31.3.2020 r. do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19. Powyższe zostało uregulowane w art. 31g ust. 1 KoronawirusU.
Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego z 1.7.2023 r. spowoduje, iż organ interpretacyjny zostanie zobowiązany do wydania interpretacji indywidualnej bez zbędnej zwłoki, w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące.
4. Terminy raportowania MDR
Termin raportowania schematów podatkowych, zarówno dla schematów krajowych, jak i transgranicznych wynosi 30 dni. Na mocy art. 15za ust. 1 KoronawirusU w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu, wskazanego przepisu się nie stosuje. Podatnicy przyzwyczaili się iż od 31.3.2020 r. nie byli zobowiązani do raportowania schematów krajowych (schematy transgraniczne zobowiązani byli raportować ponownie od 1.1.2021 r).
Odwołanie stanu epidemii z 1.7.2023 r. powoduje, iż niezgłoszone schematy podatkowe zobowiązani będą złożyć w ciągu 60 dni (30 dni zawieszenia + 30 dni standardowego terminu raportowania). Powyższe dotyczy terminów na przekazanie informacji o schemacie podatkowym (MDR-1), informacji korzystającego o schemacie podatkowym (MDR-3) i kwartalnej informacji o udostępnieniu schematu podatkowego standaryzowanego (MDR-4), a także zawiadomienia dotyczącego schematu podatkowego (MDR-2).
Równocześnie należy zauważyć, iż wszystkie nowopowstałe od 1.7.2023 r. schematy podatkowe będą podlegały zgłoszeniu w terminie 30 dni.
5. Okres stosowania certyfikatów rezydencji nie posiadających okresu ważności
Certyfikaty rezydencji podatkowej potwierdzające miejsce zamieszkania podatnika nie zawierające okresu jego ważności, płatnik może stosować przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia jego wydania. Reguła ta wynika z brzmienia art. 41 ust. 9a PDOFizU oraz art. 26 ust. 1i PDOPrU
Równocześnie na mocy art. 31ya ust. 1 KoronawirusU w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19 – jeżeli wskazany okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia wydania certyfikatu upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, płatnik przy poborze podatku uwzględnia certyfikat niezawierający okresu ważności. Norma ta dotyczy certyfikatów rezydencji podatkowej za lata 2019 i 2020.
Odwołanie z 1.7.2023 r. stanu epidemii powoduje brak możliwości korzystania z ww. preferencji przez podatników, a w szczególności obowiązek weryfikacji aktualności posiadanych certyfikatów rezydencji podatkowej.
Wprawdzie przepisy art. 31y KoronawirusU wprowadzają regulację, iż certyfikaty bez okresu ważne są także w okresie kolejnych 2 miesięcy od odwołania tego stanu, niemniej jednak okres wakacyjny i oczekiwanie na przesłanie „nowego” certyfikatu rezydencji podatkowej wymagają podjęcia działań niezwłocznie by móc nimi posługiwać się od 2.9.2023 r.
6. Kary umowne i odszkodowania
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług (art. 23 ust. 1 pkt 19 PDOFizU oraz art. 16 ust. 1 pkt 22 PDOPrU). Jednakże jak wskazuje art. 52zb PDOFizU oraz art. 38t PDOPrU przepisów tych nie stosuje się do zapłaconych kar umownych i odszkodowań, jeżeli wada dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoka w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoka w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług powstała w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.
Odwołanie od 1.7.2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego wyłączy możliwość korzystania przez podatników z możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych kar umownych i odszkodowań wynikających ze stanu pandemii. Dotyczyć to będzie kar umownych i odszkodowań dotyczących zdarzeń powstałych od tego dnia.
7. Opłata prolongacyjna
Z art. 57 § 1 OrdPU wynika, że w decyzjach wydawanych na podstawie art. 67a § 1 pkt 1, 2 OrdPU (odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty, odroczenie lub rozłożenie na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek) ustalana jest opłata prolongacyjna od kwoty podatku lub zaległości podatkowej.
Przepisy ustaw związanych z COVID-19 wskazują, że w okresie zagrożenia epidemicznego albo w okresie 30 dni następujących po jej odwołaniu opłata prolongacyjna nie jest ustalana (art. 15za ust. 1 KoronawirusU).
Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego wyłączy stosowanie przepisu tymczasowego w zakresie opłat prolongacyjnych, które od 31.7.2023 r. będą znów w decyzjach wskazanych powyżej ustalane.
8. Dokumentacja cen transferowych
Odwołanie stanu zagrożenia epidemicznego powoduje, iż preferencje podatkowe w zakresie cen transferowych przestaną obowiązywać z upływem 2023 r.
Termin ten ma zastosowanie do:
- zwolnienia z obowiązku posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty przy dokonywaniu korekt cen transferowych;
- wyłączenie warunku nieponiesienia straty przez podmiot powiązany w zakresie obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych w przypadku, gdy jego przychody spadną o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w analogicznym okresie bezpośrednio poprzedzającym dany rok.
Zapowiedź MRiPS: Płaca minimalna przekroczy 4200 zł. Związki zawodowe wnioskują o podwyżkę
Od 1.1.2023 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło do 3490 zł. To pierwsza w tym roku podwyżka płacy minimalnej. Już od lipca czeka nas kolejna podwyżka płacy minimalnej do kwoty 3600 zł. Z kolei minimalna stawka godzinowa wzrosła od 1.1.2023 r. do 22,80 zł za godzinę, a od 1 lipca wyniesie 23,50 za godzinę. W związku z nadal wysoką prognozowaną na 2024 rok inflacją, w kolejnym roku czeka nas ponownie podwójna podwyżka płacy minimalnej.
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) proponuje, by minimalne wynagrodzenie w 2024 r. wynosiło co najmniej 4300 zł od 1 stycznia, i co najmniej 4540 zł od lipca. Solidarność zaproponowała z kolei, że pensja minimalna powinna wzrosnąć, od stycznia 2024 r. nie mniej niż o 500 zł, a od lipca minimalnie o 250 zł. W efekcie nie może być niższa niż 4350 zł brutto. Zdaniem Związku Przedsiębiorców i Pracodawców (ZPP) najlepsze będzie zamrożenie wynagrodzeń na obecnym poziomie.
Kursy walut obcych właściwe dla rozliczenia faktur korygujących
Obecne podejście nie jest prawidłowe. Proponuję wdrożyć stosowanie kursów walut zgodne ustawą SLIM VAT 3.
Natomiast w przypadku faktur korygujących zakupy należy zastosować kurs jakim posłużył się sprzedawca.
W polskich przepisach dotyczących VAT szczegółowo uregulowano jedynie zagadnienie stosowania kursu waluty obcej w przypadku wystawienia faktury VAT. Zgodnie z art. 31a ust. 1 VATU, w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.
Zaś zgodnie z art. 31a ust. 2 VATU, w przypadku gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. Przepis ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Różne kursy walut powinny zostać zastosowane, w zależności do sytuacji.
Co do zasady, do przeliczania kwot wykazanych w walucie obcej zastosowanie ma taki sam kurs waluty obcej, jaki został zastosowany przy rozliczeniu transakcji pierwotnej, w przypadku wystąpienia „pierwotnej przyczyny korekty”, tj. gdy dana przyczyna istniała już (była znana) w momencie rozliczania danej transakcji gospodarczej, niezależnie czy korekta powodowała podwyższenie, czy też obniżenie podstawy opodatkowania. W takim przypadku bowiem korekta ma na celu jedynie doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego rzeczywistości, co do którego miało miejsce wadliwe jego udokumentowanie oraz rozliczenie za dany okres.
W przypadku natomiast korekt z przyczyn o charakterze wtórnym, które nie istniały w momencie realizacji transakcji pierwotnej i nie podlegały udokumentowaniu, w szczególności zwiększających podstawę opodatkowania, mamy do czynienia z nowymi okolicznościami, które podlegają rozliczeniu w momencie ich zaistnienia. W związku z tym nie ma podstaw, aby stosować do nich taki sam kurs waluty obcej jaki został zastosowany przy rozliczeniu transakcji pierwotnej. W takiej bowiem sytuacji przeliczenia kwot wykazanych w walucie obcej dokonuje się według bieżącego kursu tj. wskazanego na ostatni dzień roboczy poprzedzają dzień zaistnienia okoliczności skutkujących zwiększeniem podstawy opodatkowania.
Chyba wszystkie możliwe sytuacje w zakresie przyczyn korekty oraz ich wpływu na zastosowanie właściwego kursu przeliczeniowego zostały wskazane w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11.2.2022 r.
Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 11.2.2022 r. 0114-KDIP1-1.4012.859.2021.1.AKA.
1) w odniesieniu do faktur sprzedaży, w przypadku korekty skutkującej podwyższeniem podstawy opodatkowania, dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym zaistniała przyczyna korekty, tj.:
a) w przypadku gdy korekta podstawy opodatkowania dokonywana jest z Przyczyny pierwotnej, która istniała już w chwili powstania obowiązku podatkowego – dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować kurs właściwy dla potrzeb przeliczenia kwot wykazanych na fakturze pierwotnej, tj. średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym w odniesieniu do danej dostawy powstał obowiązek podatkowy, a w przypadku gdy przed tym dniem wystawiono fakturę – średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym wystawiono fakturę,
b) w przypadku gdy korekta podstawy opodatkowania dokonywana jest w związku z zaistnieniem Nowej okoliczności, która nie była znana w chwili powstania obowiązku podatkowego – dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym zaistniała ta Nowa okoliczność,
2) w odniesieniu do faktur sprzedaży, w przypadku korekty skutkującej obniżeniem podstawy opodatkowania, dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym została wystawiona faktura korygująca,
3) w odniesieniu do faktur zakupu, w przypadku korekty skutkującej podwyższeniem podstawy opodatkowania, Spółka nie dokonuje samodzielnego przeliczenia kwoty korekty na złote, kwotę podatku naliczonego podlegającego po jej stronie odliczeniu stanowić będzie bowiem kwota wykazana na fakturze korygującej otrzymanej od dostawcy,
4) w odniesieniu do faktur zakupu, w przypadku korekty skutkującej obniżeniem podstawy opodatkowania, kwotę, o jaką Spółką będzie zobowiązana zmniejszyć podatek naliczony stanowić będzie:
a) w sytuacji, gdy w momencie, w którym Spółka dokonywać będzie ww. zmniejszenia nie będzie ona dysponowała fakturą korygującą wystawioną przez dostawcę – kwota korekty wyrażona w walucie obcej, przeliczona na złote według średniego kurs danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania zostały uzgodnione z dostawcą lub usługodawcą oraz warunki te zostały spełnione,
b) w sytuacji, gdy w momencie, w którym Spółka dokonywać będzie ww. zmniejszenia będzie ona dysponowała fakturą korygującą wystawioną przez dostawcę – kwota wykazana na fakturze korygującej otrzymanej od dostawcy.
Należy pamiętać również o tym, że w odniesieniu do importu usług oraz WNT w praktyce wypracowano nieco innego zasady stosowania kursu walut obcych. Zostały one zebrane w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16.3.2022 r.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16.3.2022 r., 0114-KDIP1-1.4012.860.2021.1.RR.
Przeliczenia kwot wykazanych w walucie obcej w odniesieniu do:
1) korekty podstawy opodatkowania w wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów, imporcie usług oraz dostawie towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 podatnikiem jest nabywca należy dokonać w następujący sposób:
a) przypadku gdy korekta podstawy opodatkowania dokonywana jest z Przyczyny pierwotnej, która istniała już w chwili powstania obowiązku podatkowego – dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, co ma miejsce zarówno w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega podwyższeniu (korekta in plus) jak i w przypadku gdy ulega ona obniżeniu (korekta in minus),
b) w przypadku gdy korekta podstawy opodatkowania dokonywana jest w związku z zaistnieniem Nowej okoliczności, która nie była znana w chwili powstania obowiązku podatkowego i wystawienia faktury pierwotnej – dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień, w którym zaistniała ta Nowa okoliczność, w przypadku gdy podstawa opodatkowania ulega podwyższeniu (korekta in plus), natomiast w przypadku gdy ulega ona obniżeniu (korekta in minus) – wówczas dla potrzeb przeliczenia kwoty korekty na złote należy stosować średni kurs danej waluty obcej ogłoszony przez Narodowy Bank Polski (lub ostatni kurs wymiany opublikowany przez Europejski Bank Centralny) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.
Od użytkowania do własności – nowe przepisy dla przedsiębiorców oraz zmiany w PCC przyjęte przez Sejm
Odpłatność za grunt sprzedawany użytkownikowi wieczystemu
Ustawa wprowadza nowy, rynkowy model odpłatności za grunt sprzedawany użytkownikowi wieczystemu. Takie rozwiązanie ma wyeliminować ryzyko udzielenia niedozwolonej pomocy publicznej, a przedsiębiorcom pozwolić na skorzystanie z możliwości rozliczenia wartości gruntu w dostępnym limicie pomocy de minimis.
Nowy model odpłatności za grunt będzie dotyczył:
- przedsiębiorców (duże firmy, jednoosobowa działalność gospodarcza),
- osób fizycznych np. właścicieli garaży,
- spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych (infrastruktura osiedlowa, pawilony handlowe),
- mieszkańców osiedli – np. parkingi, drogi wewnętrzne, place zabaw.
Użytkownik wieczysty gruntu zabudowanego, który zrealizował cel użytkowania wieczystego powstałego przed 1.1.1998 r., będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży. W takim wypadku organ będzie zobowiązany do zawarcia umowy. Termin złożenia takiego wniosku będzie wynosił rok od wejścia ustawy w życie.
Cena wykupu w przypadku gruntów Skarbu Państwa przy jednorazowej wpłacie to tylko 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. Ustawa przewiduje też możliwość płatności w ratach przez maksimum 10 lat – wtedy cena to 25-krotność dotychczasowej opłaty rocznej. W przypadku gruntów JST o cenie wykupu będą decydować władze gminy.
PCC
Jednocześnie Sejm znowelizował ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Zmiany polegają na:
- wprowadzeniu 6% stawki PCC od zakupu szóstego i kolejnego lokalu mieszkalnego (nabywanych w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej) lub udziałów w tych lokalach.
- zniesieniu 2% PCC w przypadku sprzedaży prawa własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu dotyczącego lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Źródło: Ministerstwo Rozwoju i Technologii
Od 1.7.2023 r. wyższy limit małego podatnika w VAT
W ustawie z 14.4.2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw uregulowano zmiany do VATU w ramach tzw. SLIM VAT 3. Zmiany te przewidują m.in. podwyższenie limitu sprzedaży dla małych podatników VAT.
Obecnie zgodnie z art. 2 pkt 25 lit. a VATU przez małego podatnika – rozumie się podatnika VAT u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro.
Po zmianach w VAT od 1.7.2023 r. ten limit sprzedaży dla małych podatników będzie podwyższony do równowartości 2 000 000 euro.
W 2023 r. małym podatnikiem VAT będzie więc ten, którego wartość sprzedaży brutto w 2022 r. nie przekroczyła 9 654 400 zł.
Podwyższenie limit sprzedaży do 2 000 000 euro powinno oznacza, że więcej podatników może korzystać z preferencji przewidzianych dla małych podatników VAT takich jak kasowa metoda rozliczenia VAT oraz kwartalne rozliczenie VAT.
Metoda kasowa
Metoda kasowa polega na tym, że VAT z wystawionej faktury należy zapłacić dopiero za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzyma zapłatę za wystawioną fakturę.
W przypadku gdy nabywca nie jest czynnym podatnikiem VAT, wówczas obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty. Natomiast w przypadku braku zapłaty – nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
O wyborze metody kasowej podatnik powinien zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego, a także powinien na fakturze umieszczać wyrażenie „metoda kasowa”.
Rozliczenie kwartalne
Mały podatnik VAT może wybrać kwartale rozliczenie VAT, co oznacza, że płaci VAT raz na kwartał. Przejście na rozliczenie kwartalne jest jednak możliwe dopiero po 12 miesiącach od daty rejestracji przedsiębiorcy jako czynnego podatnika VAT.
Należy pamiętać, że podatnik który wybierze metodę kasową, powinien też rozliczać VAT kwartalnie. Nie dotyczy to pierwszych 12 miesięcy od daty rejestracji do VAT, kiedy musi rozliczać VAT miesięcznie. Wybór rozliczenia kwartalnego w VAT nie obliguje do stosowania metody kasowej.
Zatem wyższy limit sprzedaży dla małego podatnika VAT pozwali na rozliczanie się metodą kasową w VAT, to zaś może przyczynić się do zmniejszenia zatorów płatniczych.
Mniej barier administracyjnych – skorzystają też przedsiębiorcy
Dnia 27.4.2023 r. w Dz.U. pod poz. 803 opublikowana została ustawa z 26.1.2023 r. o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych zawierająca pakiet zmian obejmujący 16 ustaw. Znowelizowane zostały m.in. Kodeks postępowania administracyjnego czy Kodeks postępowania cywilnego – postępowania dzięki temu miałyby być prostsze.
Nadanie waloru ostateczności decyzji wydanej w I instancji
W Kodeksie postępowania administracyjnego ustawa przewiduje nadanie waloru ostateczności decyzji wydanej w I instancji, w której organ w całości uwzględnił żądania strony i dlatego odstąpił od jej uzasadnienia. Strona, dostając decyzję zgodną z żądaniem, nie będzie już musiała czekać na koniec terminu do wniesienia odwołania, ani nawet składać orzeczenia, że zrzeka się takiego prawa. Jest to więc wyjątek od zasady dwuinstancyjności, a jednocześnie ciągle pozostaje możliwość wzruszenia decyzji w postępowaniu sądowym.
Urealnienie sądowej kontroli zaskarżonej decyzji
Z tą zmianą skorelowana jest nowelizacja ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, która ma urealnić sądową kontrolę zaskarżonej decyzji. Jeśli nie ma uzasadnienia, bo organ w całości uwzględnił żądanie strony, to organ musi je sporządzić przed przekazaniem skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do sądu.
Skuteczne zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania od decyzji
W KPA jest jeszcze jedna zmiana – strona może skutecznie zrzec się prawa do wniesienia odwołania od decyzji jeszcze przed rozpoczęciem biegu terminu na jego wniesienie.
Uproszczenia w KPC dla przedsiębiorców
Kilka istotnych uproszczeń pojawi się też w KPC, a powinni na tym skorzystać przedsiębiorcy. Od 12 maja:
- organizacje pozarządowe mogą wytaczać powództwa lub przystępować do toczących się postępowań na rzecz każdego przedsiębiorcy będącego członkiem tej organizacji;
- Monitor Sądowy i Gospodarczy stał się podstawowym miejscem publikowania obowiązkowych ogłoszeń w postępowaniu cywilnym – dzięki temu m.in. przedsiębiorcy nie będą musieli się martwić publikowaniem ogłoszeń w różnego rodzaju pismach (opłata nie będzie mogła być ona wyższa niż 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę);
- nie trzeba składać odpisu księgi wieczystej jeśli wniosek dotyczy nieruchomości ujawnionej w księdze wieczystej (sądy mają pełen dostęp do ksiąg prowadzonych teraz w systemie teleinformatycznym).
Nowa rola Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców
Są też m.in. zmiany, które dotyczą stricte przedsiębiorców: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców może teraz występować w postępowaniach w sprawach cywilnych z zakresu pracy i ubezpieczeń społecznych, jeżeli stroną jest przedsiębiorca.
Zachęty do podejmowania działalności nieewidencjonowanej
W ustawie Prawo przedsiębiorców pojawiły się zmiany, które zachęcą do podejmowania działalności nieewidencjonowanej: kwota przychodów, do której możliwe jest prowadzenie działalności nieewidencjonowanej wzrasta do wysokości 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę (wcześniej była to połowa takiego wynagrodzenia, którego nieprzekroczenie przy spełnieniu warunku niewykonywania działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy, oznacza brak konieczności składania wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej).
Informacja ZUS. Zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne
Czas na podjęcie decyzji o podpisaniu i wysłaniu wniosku o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne upływa 1.6.2023 r.
Jeżeli płatnik składek nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty rocznej (RZS-R) w określonym terminie, tj. do 1.6.2023 r. i nie posiada zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń, ZUS rozliczy tę nadpłatę na koncie płatnika składek do końca 2023 r.
Wniosek o zwrot nadpłaty, która wynika z rocznego rozliczenia zostanie utworzony i udostępniony na profilu płatnika na PUE ZUS na drugi dzień po identyfikacji z kontem płatnika/ubezpieczonego dokumentu z rocznym rozliczeniem.
Przed podpisaniem i wysłaniem koniecznie jest potwierdzenie numeru rachunek bankowego, na który ma być przekazany zwrot. Jeżeli rachunek bankowy, na który powinien być dokonany zwrot nie jest zapisany na koncie w ZUS, aby go dodać należy złożyć dokument ZUS ZBA – Informacja o numerach rachunków bankowych płatnia składek.
Źródło: zus.pl
Znamy wysokość limitu wpłat do PPK uprawniającego do otrzymania dopłaty rocznej za 2023 rok
W PPK jest już prawie 15 mld zł
W PPK według najnowszych danych na dzień 7.5.2023 r. uczestniczy 3,3 mln osób, na łącznie 3,76 mln aktywnych rachunkach PPK. To oznacza, że część osób uczestniczących w PPK posiada więcej niż jeden rachunek PPK. Wartość aktywów PPK na dzień 7.5.2023 r. wynosiła 14,87 mld zł. Ponad 311 tys. pracodawców utworzyło PPK. Częściej uczestnikami PPK są mężczyźni, których jest w programie 1,52 mln, a 1,42 mln uczestników PPK stanowią kobiety. Nie ma danych co do płci wśród 0,36 mln osób uczestniczących w PPK. Średnia wieku uczestników PPK wynosi 39 lat, a największą grupę stanowią osoby w wieku 30–54 lata, to łącznie 2,38 mln osób. Największa partycypacja w ramach PPK jest w województwie mazowieckim, dolnośląskim oraz wielkopolskim, a najniższa w województwie świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i lubuskim. Grupa stanowiąca 94,35 % oszczędzających w PPK to Polacy (3,11 mln osób), wśród osób innej narodowości dominuje narodowość́ ukraińska (112,04 tys. osób).
Dopłata roczna w PPK
Każdy uczestnik PPK, który w roku kalendarzowym wpłaci na swój rachunek odpowiednią kwotę, zgodnie z przepisami ustawy o PPK ma prawo otrzymać dopłatę roczną w wysokości 240 zł – ustawa nie przewiduje mechanizmu waloryzacji tego zasilenia ze środków publicznych, chociaż pojawiają się postulaty, żeby kwota ta została zwiększona a nawet żeby został zmieniony mechanizm jej przekazywania. Dopłata roczna nie jest finansowana przez pracodawcę i jej transfer odbywa się bezpośrednio na rachunek uczestnika PPK. Pracodawca w tym procesie nie uczestniczy, co oznacza, że w ramach tego procesu aktywny jest PFR i instytucja finansowa. Bez względu na to, ile rachunków PPK posiada, uczestnik PPK za dany rok kalendarzowy ma prawo tylko do jednej dopłaty rocznej. Dopłata ta jest finansowana z Funduszu Pracy, a na rachunek uczestnika przekazuje ją Polski Fundusz Rozwoju.
Mechanizm obliczenia limitu jaki uprawnia do otrzymania dopłaty rocznej opiera się na równowartości wpłaty podstawowej uczestnika i pracodawcy (3,5%) od 6-miesięcznej płacy minimalnej. Uczestnicy PPK, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% (możliwość obniżenia wpłaty podstawowej dla osób zarabiających do 120 % płacy minimalnej) muszą zgromadzić co najmniej 25% tej kwoty. Przy ustalaniu uprawnienia do dopłaty rocznej, uwzględnia się kwoty wpłat dokonanych w związku ze wszystkimi rachunkami PPK prowadzonymi dla danego uczestnika. Jeżeli więc uczestnik ma kilka rachunków PPK, uwzględnia się wpłaty dokonane na każdy z nich. Za 2022 r., kiedy mieliśmy jedną płacę minimalną (3010 zł) dopłata roczna w wysokości 240 zł przysługiwała wszystkim osobom, na koncie których została zaewidencjonowana kwota 632,10 zł, tj. 6 x (3010 zł x 3,5%).
Dwukrotna podwyżka płacy minimalnej a dopłata roczna w PPK
Jak wskazano w stanowisku PFR Portal PPK z 17.5.2023 r. w połowie 2023 r. zmianie ulegnie wysokość płacy minimalnej (do 30.6.2023 r. płaca minimalna wynosi 3490 zł, a od 1.7.2023 r. wzrośnie do 3600 zł). Zgodnie z wyjaśnieniami MRiT, podstawą do obliczenia kwoty uprawniającej do otrzymania dopłaty rocznej za 2023 r. będzie kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązująca w pierwszym półroczu 2023 r., czyli 3490 zł. Oznacza to, że warunkiem otrzymania przez uczestnika PPK dopłaty rocznej za 2023 r. będzie zgromadzenie na jego rachunku lub rachunkach PPK wpłat w wysokości co najmniej 732,90 zł (6 x 3490 x 3,5%), a w przypadku osób korzystających z obniżenia wpłaty podstawowej – co najmniej 25% tej kwoty, czyli 183,23 zł.
Prezydent podpisał nowelizację ustawy o VAT dotyczącą sektora e-commerce
Celem ustawy jest implementacja do polskiego systemu prawnego dyrektywy Rady (UE) 2020/284 z dnia 18 lutego 2020 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w odniesieniu do wprowadzenia pewnych wymogów dla dostawców usług płatniczych (Dz. Urz. UE L 62 z 02.03.2020 r., str. 7). Środki przewidziane dyrektywą 2020/284 służą wzmocnieniu ram współpracy administracyjnej, co w założeniu ma przyczynić się do rozwiązania problemu nieprawidłowości związanych z VAT w sektorze e-commerce. Nowelizacja wprowadza zmiany w: ustawie z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.; dalej: VATU), ustawie z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324; dalej: PrBank), ustawie z 5.11.2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 924; dalej: SpKasyU) oraz w ustawie z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 615; dalej: KASU).
Zmiany w VATU polegają na dodaniu w dziale XI ustawy nowego rozdziału 2a Ogólne obowiązki dostawców usług płatniczych.
W myśl dodanych regulacji dostawca usług płatniczych będzie obowiązany prowadzić ewidencję odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych, jeżeli w ciągu kwartału będzie świadczyć usługi płatnicze odpowiadające ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności.
Ewidencja ma być prowadzona w postaci elektronicznej, za każdy kwartał. Ustawa stanowi, że płatność uznaje się za płatność transgraniczną w przypadku, gdy płatnik w rozumieniu ustawy o usługach płatniczych znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego albo na terytorium państwa trzeciego. Obowiązek prowadzenia ewidencji nie będzie dotyczył usług płatniczych świadczonych przez dostawców usług płatniczych płatnika w odniesieniu do płatności transgranicznej, w przypadku której co najmniej jeden z dostawców usług płatniczych odbiorcy płatności znajduje się na terytorium państwa członkowskiego. Na dostawców usług płatniczych nałożono także obowiązek przechowywania wskazanej wyżej ewidencji oraz jej udostępniania.
Zmiany w ustawie PrBank polegają na rozszerzeniu katalogu podmiotów, którym bank ma obowiązek udzielać informacji stanowiących tajemnicę bankową o Szefa KAS. Informacje mają być przekazywane w zakresie niezbędnym do wykonywania obowiązku udostępniania temu organowi ewidencji odbiorców płatności i płatności transgranicznych. Analogiczny charakter ma zmiana w SpKasyU. Zmiany w KASU mają charakter dostosowawczy.
Ustawa wchodzi w życie z 1.1.2024 r.
Refakturowanie mediów na najemcę w ujęciu VAT i CIT
Obowiązek podatkowy w VAT powinien zostać rozpoznany w dacie wystawienia refaktury. Natomiast w CIT właściwe będzie powstanie przychodu w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego wskazanego na fakturze albo w dniu jej wystawienia.
Refaktura za media a VAT
Dla potrzeb VAT podstawowym zagadnieniem jest to, czy media stanowią świadczenia odrębnego od samego najmu. W tym zakresie, zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-42/14 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa, wskazano, że najem i media powinny być rozliczane odrębnie od najmu, w szczególności, gdy najemca ma możliwość wyboru dostawcy lub rozliczenie następuje według liczników lub najemca ma wpływ na wielkość zużycia mediów.
Nie wskazaliście Państwo jakie są postanowienia umowy w tym zakresie, więc przyjmuję, że ma miejsce częstszy w praktyce przypadek jakim jest rozliczanie według liczników, co skutkuje odrębnym rozliczaniem najmu i mediów.
Według art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. a VATU, obowiązek podatkowy z tytułu dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego powstaje z chwilą wystawienia faktury. Taką samą zasadę dla dostaw wody oraz czynszu najmu przewidują art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b VATU.
Jednak w przypadku, gdy podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy – zgodnie z art. 19a ust. 7 VATU – powstanie z chwilą upływu płatności.
Oznacza to, że zarówno w odniesieniu do samego najmu, jak również w stosunku do mediów (energii, gazu i wody) obowiązek podatkowy w VAT powstanie po Państwa stronie w momencie wystawienia odpowiednio faktury za najem i refaktury za media. Ważne jest to, aby zostały wystawione przed upływem ich terminów płatności.
Refaktura za media a CIT
Zgodnie z art. 12 ust. 3a PDOPrU, w przypadku usług, za datę powstania przychodu uważa się generalnie dzień wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Jeśli jednak strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, to w myśl art. 12 ust. 3c PDOPrU, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Z kolei art. 12 ust. 3d PDOPrU nakazuje stosować te ostatnie zasady do dostawy energii elektrycznej, cieplnej oraz gazu przewodowego.
Powstaje pytanie co oznacza ustalenie okresów rozliczeniowych.
Zgodnie z wyrokiem WSA w Warszawie z 19.2.2016 r. (III SA/Wa 820/15, Legalis) ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia okresu rozliczeniowego. Organ uznał, że właściwe jest w tej sytuacji odwołanie się do znaczenia funkcjonującego w języku powszechnym, konkludując – na podstawie definicji słownikowych pojęć „okres” i „rozliczać”, że chodzi o przedział czasowy, wyodrębniony ze względu na obowiązek uregulowania przez dane podmioty spraw finansowych. Z taką koncepcją okresu rozliczeniowego, kładącą nacisk na powiązanie wyodrębnionego przez strony umowy przedziału czasowego z obowiązkiem dokonania rozliczeń za świadczone usługi, można się zgodzić, tym bardziej że ten właśnie aspekt został wskazany w treści przepisu art. 12 ust. 3c jako istotny (usługa ma być „rozliczana” w okresach rozliczeniowych). Jak przy tym słusznie wskazuje organ interpretujący, określenie okresu rozliczeniowego pozostaje wyłącznie w gestii stron, które łączy stosunek cywilnoprawny.
W Państwa sytuacji dla potrzeb CIT można przyjąć jedno z dwóch rozwiązań.
Pierwsze to wskazanie w treści refaktury, że dotyczy ona pewnego okresu rozliczeniowego i rozpoznanie przychodu zgodnie z art. 12 ust. 3c i 3d PDOPrU – czyli z upływem okresu. Należy zweryfikować, czy nie jest to sprzeczne z umową lub dotychczasową praktyką rozliczania najmu przez strony – możliwe, że strony dotychczas stosowały okresy rozliczeniowe wobec refaktur, choć wprost nie przewidywała ich umowa. Rozwiązanie to oznacza jednak inny moment rozliczenia CIT i VAT.
Natomiast drugie rozwiązanie wiąże się z rozpoznaniem przychodu w momencie wystawienia refaktury (art. 12 ust. 3a PDOPrU). Wówczas moment rozpoznania VAT i CIT powinien być identyczny.
