Nowy wzór informacji o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środka transportu VAT-23

Nowy wzór „Informacji o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środka transportu” (VAT-23 wersja 3) jest dostosowany do rozwiązań przewidzianych w dokumencie rządowym pt. „Informacja dotycząca deregulacji obowiązku stosowania pieczęci/pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców” przyjętym przez Radę Ministrów w 28.6.2018 r. oraz stanowi realizację zobowiązania członków Rady Ministrów do rezygnacji, w terminie jednego roku od dnia przyjęcia informacji, z obowiązku stosowania pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców. Zatem nie ma obowiązku opatrywania nowego formularza VAT-23 pieczęcią. Ponadto zniesiono wymóg podawania REGON.

Dotychczasowe rozporządzenie Ministra Finansów z 26.6. 2012 r. w sprawie określenia wzoru informacji o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środka transportu (Dz.U. z 2012 r. poz. 780) traci swoją moc. Jednak do 31.12.2019 r. może być stosowany wzór informacji o wewnątrzwspólnotowym nabyciu środka transportu (VAT-23 wersja 2) określony w załączniku do uchylanego rozporządzenia, z tym że nie jest wymagane opatrzenie informacji pieczątką podatnika lub osoby reprezentującej podatnika.

Nowy wzór dokumentu potwierdzającego wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z terytorium RP na terytorium innego państwa członkowskiego – VAT-22

Termin wejścia w życie nowego rozporządzenia (1.6.2019 r.) wiąże się ze zbliżającym upływem czasu na wykonanie deregulacji obowiązku stosowania pieczęci/pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców. Nowy wzór „Dokumentu potwierdzającego wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z terytorium RP na terytorium innego państwa członkowskiego” (VAT-22 wersja 3) jest dostosowany do rozwiązań przewidzianych w dokumencie rządowym pt. „Informacja dotycząca deregulacji obowiązku stosowania pieczęci/pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców” przyjętym przez Radę Ministrów 28.6.2018 r. Nie ma obowiązku opatrywania nowego wzoru formularza VAT-22 pieczęcią. Ponadto zniesiono wymóg podawania REGON.

Dodatkowo we wzorze oświadczenie o odpowiedzialności karnej skarbowej zostało zastąpione pouczeniem o odpowiedzialności karnej skarbowej. Podobnie oświadczenie o znajomości przepisów ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.; dalej: VATU) w zakresie skutków niewywiązywania się z obowiązku wywozu środka transportu w terminie 14 dni od daty dostawy zostało zastąpione pouczeniem o treści odpowiadającej brzmieniu art. 42 ust. 8 VATU.

Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z 26.6.2012 r. w sprawie określenia wzoru dokumentu potwierdzającego wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium innego państwa członkowskiego (Dz.U. z 2012 r. poz. 767). Jednak do 31.12.2019 r. może być stosowany wzór dokumentu potwierdzającego wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z terytorium RP na terytorium innego państwa członkowskiego, określony ww. uchylonym rozporządzeniu bez konieczności opatrywania go pieczęcią.

Nowy wzór zawiadomienia naczelnika US o wyborze lub rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju – VAT-21

Nowy wzór „Zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze lub rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju” (VAT-21 wersja 3) jest dostosowany do rozwiązań przewidzianych w dokumencie rządowym pt. „Informacja dotycząca deregulacji obowiązku stosowania pieczęci/pieczątek przez obywateli i przedsiębiorców” przyjętym przez Radę Ministrów w 28.6.2018 r. Nie ma obowiązku opatrywania nowego wzoru formularza VAT-21 pieczęcią.

Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z 5.4.2004 r. w sprawie wzoru zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze lub rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju (Dz.U. Nr 55, poz. 538 ze zm.). Jednak do 31.12.2019 r. może być stosowany wzór zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze lub rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju określony ww. uchylonym rozporządzeniu bez konieczności opatrywania go pieczęcią. Pozwoli to podatnikom na korzystanie do końca roku z dotychczasowych wzorów zawiadomienia, a tym samym nie będą musieli zmieniać w ciągu roku programów komputerowych.

Orzeczenie sądowe zastąpi świadectwo pracy

Pracownicy zyskają dodatkowy czas na wystąpienie o sprostowanie świadectwa pracy. Dziś mają 7 dni na złożenie wniosku w tej sprawie do pracodawcy, a gdy ten odmówi uwzględnienia żądania – 7 dni od zawiadomienia o tym fakcie na skierowanie sprawy do sądu. Oba terminy zostaną wydłużone do 14 dni po wejściu życie prezydenckiej noweli Kodeksu pracy i innych ustaw, w tym Kodeksu postępowania cywilnego (dalej nowela), co ma nastąpić po upływie 3 miesięcy od jej opublikowania. Co więcej, jeśli pracodawca nie poinformuje o odmowie sprostowania świadectwa, pracownik będzie mógł zwrócić się do sądu w tej sprawie w każdym czasie, do upływu okresu przedawnienia – ustawodawca nie przewidział żadnego terminu w tym przypadku (art. 97 § 2¹ zd. 3 KP w nowym brzmieniu).

Rodzaje żądań

Oprócz sprostowania świadectwa pracy, dzięki wprowadzanemu nowelą art. 97¹ KP pracownik będzie mógł domagać się w sądzie:

Z żądaniami w tych sprawach będzie mógł wystąpić w każdym czasie, do upływu terminu przedawnienia.

Tryb procedowania

Jeśli pracownik zwróci się do sądu o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy, lecz okaże się, że pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa jest niemożliwe, sąd rozpozna sprawę w postepowaniu nieprocesowym jako żądanie ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy (dodany nowelą art. 477^1a KPC). Z kolei, gdy po złożeniu przez pracownika wniosku o ustalenie uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy, wyjdzie na jaw, że wytoczenie powództwa o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwo pracy jest możliwe, sąd rozpozna żądanie w procesie jako żądanie zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy (dodany nowelą art. 691¹⁰ § 2 KPC.

Treść wniosku

We wniosku o ustalenie uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy pracownik będzie wskazywał:

1. okres, rodzaj i miejsce wykonywanej pracy, wymiar czasu pracy oraz zajmowane stanowiska; 
2. tryb rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy – jeżeli pracownik posiada te informacje, a gdy ich nie ma – okoliczności zaprzestania świadczenia pracy; 
3. pracodawcę̨, który miał obowiązek wydać świadectwo pracy, oraz przyczynę̨, z powodu której wystąpienie przeciwko niemu z żądaniem zobowiązania do wydania świadectwo pracy jest niemożliwe. 

Skutki orzeczenia

Orzeczenie sądu będzie zawierało – jeśli ustalenie wszystkich faktów będzie niemożliwe – co najmniej: okres i rodzaj wykonywanej pracy, wymiar czasu pracy, zajmowane stanowiska oraz tryb rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a jeżeli określenie trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy również̇ jest niemożliwe – wskazanie, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło za wypowiedzeniem dokonanym przez pracodawcę̨. Dotyczy to zarówno postanowienia uwzględniającego żądanie ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy, jak i wyroku zobowiązującego pracodawcę do wydania świadectwa pracy (dodane art. 477^1b § 1 i art. 691¹⁰ § 3 KPC). Orzeczenie sądu zastąpi świadectwo pracy (dodane art. 477^1b § 2 i art. 691¹⁰ § 4 KPC).

Przedstawione zasady mają być także stosowane wobec żądania sprostowania świadectwa pracy (dodane art. 477^1b § 3 i art. 691¹¹ KPC).

Właściwość sądu

Poza sprawami o świadectwa pracy w art. 1050 KPC został dopisany nowelą § 1¹. Przepis daje wybór wierzycielowi w sprawach z prawa pracy co do miejsca złożenia wniosku o wyznaczenie dłużnikowi terminu na wykonanie czynności, której nikt nie może za niego zrealizować. Będzie miał prawo uczynić to w sądzie:

Rozporządzenie dotyczące listy ustrukturyzowanych dokumentów przesyłanych za pomocą PEF

Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. 9 ust. 2 ElFaktZamPubU.

W rozporządzeniu określa się listę innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych, które mogą być (nie muszą) przesyłane za pośrednictwem Platformy Elektronicznego Fakturowania (PEF) służącej do przesyłania ustrukturyzowanych faktur elektronicznych oraz innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych związanych z realizacją zamówień publicznych, koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwa publiczno-prywatnego. Za takie dokumenty uznano:

1. zlecenie dostawy (zamówienie),
2. awizo dostawy,
3. potwierdzenie odbioru,
4. faktura korygująca,
5. nota księgowa.

W uzasadnieniu do rozporządzenia podkreślono, że faktura rzadko jest samodzielnym dokumentem występującym w procesie realizacji kontraktu (faza po udzieleniu zamówienia publicznego). Jej wystawienie poprzedzone jest powstaniem obowiązku podatkowego, który co do zasady następuje w momencie dostawy towaru bądź wykonania usługi. Zachowanie kontroli biznesowych, wymaganych na gruncie VATU oraz RachunkU obliguje podatnika do udokumentowania warunków dostawy i wykonania usług.

Zdaniem prawodawcy, wprowadzenie ustrukturyzowanej faktury elektronicznej w zamówieniach publicznych, umożliwiającej jej automatyczne przetwarzanie przez systemy informatyczne, docelowo wymaga elektronizacji wszystkich dokumentów, które występują w obrocie wraz z fakturą. Celem rozporządzenia jest, aby zapewniona została – przy użyciu funkcjonalności oferowanych przez PEF – możliwość wzajemnego przesyłania pomiędzy wykonawcą a zamawiającym wszystkich, a nie tylko wymaganej ustrukturyzowanej faktury elektronicznej, ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych związanych z realizacją umowy zawartej w sprawie zamówienia publicznego (innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych). Niemniej jednak rozporządzenie wskazuje wyłącznie zakres dokumentów, które mogą być przesyłane za pośrednictwem PEF, przy czym nie ogranicza możliwości i formy przesyłania tych dokumentów poza PEF.

Uzasadnienie

Przedawnienie roszczenia właściciela gruntu o nabycie przez posiadacza własności działki za wynagrodzeniem

Stan faktyczny

Tadeusz S. był właścicielem działki gruntu w miejscowości S. w województwie kujawsko-pomorskim. Nabył ją w 2003 r., jednak dopiero około roku 2011, a więc blisko 8 lat od zakupu gruntu, dowiedział się o tym, że pod działką położony jest gazociąg, którego właścicielem jest spółka P. W tym też roku zwrócił się do spółki o zmianę przebiegu gazociągu, tak aby szedł on pod granicą działki. Spółka odmówiła, a następnie wystąpiła do sądu o ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu. W tej sytuacji pan S. złożył z kolei powództwo o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli – nakazanie wykupu działki przez spółkę P. Powództwo uzasadnił art. 231 § 2 KC, zgodnie z którym właściciel gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby ten, kto wzniósł budynek lub inne urządzenie, nabył od niego własność działki za odpowiednim wynagrodzeniem.

Stanowisko sądu I i II instancji

Sąd I instancji wydał wyrok po myśli Tadeusza S., nakazując spółce wykup gruntu za ok. 295 tys. zł. Spółka złożyła apelację, zaś sąd II instancji dostrzegł w sprawie poważny problem prawny. Spółka bowiem podniosła zarzut przedawnienia, wskazując, że od daty wybudowania gazociągu (która to budowa zakończyła się w 2000 r.) minęło ponad 10 lat. Pozew pana S. trafił do sądu w 2012 r. Zdaniem spółki roszczenie o wykup gruntu z art. 231 § 2 KC jest roszczeniem majątkowym i podlegało – zgodnie z art. 118 KC – 10-letniemu terminowi przedawnienia (taki termin obowiązywał bowiem do ubiegłorocznej nowelizacji KC, obecnie termin ten wynosi 6 lat).

Sąd apelacyjny wskazał natomiast na poważne wątpliwości co do takiej kwalifikacji roszczenia, gdyż istniały poglądy wskazujące na negatoryjny (czyli ochronny w stosunku do prawa własności nieruchomości), a nie majątkowy charakter roszczenia. W takim wypadku uprawnienie powoda nie mogłoby się przedawnić, dopóki istnieje stan naruszenia jego własności – czyli przez cały okres funkcjonowania gazociągu. Swoje wątpliwości przedłożył Sądowi Najwyższemu.

Stanowisko Sądu Najwyższego

Sąd Najwyższy w odpowiedzi wydał uchwałę, zgodnie z którą roszczenie właściciela gruntu, na którym wzniesiono budynek lub inne urządzenie o wartości znacznie przenoszącej wartość zajętej na ten cel działki, o nabycie przez posiadacza własności działki za odpowiednim wynagrodzeniem, nie ulega przedawnieniu. Przyjął tym samym niemajątkowy i negatoryjny charakter roszczenia o nakazanie złożenia oświadczenia woli w sprawie wykupu zajętej nieruchomości.

Budowa urządzeń przesyłowych na gruncie osoby trzeciej a zła wiara posiadacza służebności

Stan faktyczny

W 1991 r. na działce, będącej własnością państwa T. ówczesny zakład energetyczny wybudował linię przesyłową. Zakład dysponował wówczas decyzją lokalizacyjną oraz zgodą właścicieli nieruchomości zarówno na wybudowanie sieci, jak i na dostęp do nieruchomości na czas budowy, oraz po wybudowaniu, na dostęp w celu eksploatacji i konserwacji linii energetycznej.

Po ponad 25 latach, właściciele działki, na której znajdował się słup i linia energetyczna, skierowali do sądu wniosek o ustanowienie służebności przesyłu na rzecz właściciela sieci i następcy zakładu energetycznego – spółki dystrybucyjnej T. Spółka T. odpowiedziała natomiast zarzutem zasiedzenia służebności przesyłu i to w dobrej wierze. Zgodnie z ustawą z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.), terminy zasiedzenia dla służebności gruntowych są identyczne jak dla zasiedzenia własności – 20 lat w dobrej wierze, 30 lat – w złej wierze.

Stanowisko sądu I i II instancji

Służebność przesyłu, tak jak inne służebności gruntowe, wymaga jednak ustanowienia jej aktem notarialnym, a tu była jedynie nieformalna zgoda właściciela działki. Jednak sąd I instancji uznał, że skoro właściciele nie protestowali przeciwko budowie linii, ani nie podejmowali przez tak długi czas kroków prawnych, to należy uznać że spółka T. posiadała służebności w dobrej wierze. W efekcie ustalił, że do zasiedzenia doszło w 2011 r. i oddalił powództwo.

Apelację złożyli właściciele działki, ale sąd II instancji dostrzegł w sprawie poważny problem prawny: służebność formalnie nigdy nie była ustanowiona, nie było aktu notarialnego ani innego dokumentu poza decyzjami administracyjnymi dotyczącymi inwestycji. Istotna okazała się więc kwestia, czy zbudowanie, w tych warunkach, urządzeń przesyłowych na gruncie osoby trzeciej, nawet za jej zgodą, ale bez aktu notarialnego, wskazuje na dobrą wiarę właściciela urządzeń.

Stanowisko Sądu Najwyższego

Sąd Najwyższy w odpowiedzi wydał uchwałę, w myśl której wybudowanie urządzeń przesyłowych na gruncie osoby trzeciej za jej zgodą wyrażoną bez zachowania formy aktu notarialnego świadczy o złej wierze posiadacza służebności.

Wygaśnięcie odrębnej własności lokalu wskutek jego zburzenia – uchwała Sądu Najwyższego

Stan faktyczny

Małżonkowie Z. uzyskali własność lokalu mieszkalnego i udział w nieruchomości wspólnej – w budynku, w którym oprócz ich mieszkania znajdował się jeszcze drugi, podobny lokal. Mieszkanie to otrzymali od ojczyma pani Z.

Niedługo po nabyciu mieszkania zdecydowali się na jego likwidację i rozebrali je całkowicie – za wiedzą i zgodą pozostałych współwłaścicieli budynku – właścicieli drugiego mieszkania. Zawarli bowiem z nimi ugodę, na mocy której mieli otrzymać odszkodowanie w kwocie 46,5 tys. zł za utratę własności. Z tą ugodą udali się do sądu, aby sfinalizować sprawę i wykreślić mieszkanie i współwłasność z księgi wieczystej.

Rozstrzygnięcie sądu I i II instancji

Sąd jednak uznał taką ugodę za niedopuszczalną, a następnie – po wszczęciu formalnego postępowania wieczystoksięgowego – oddalił powództwo państwa Z.

Sąd uznał bowiem, że w takich okolicznościach sprawy (gdzie były dwie nieruchomości lokalowe i nieruchomość wspólna, z których jeden lokal został zniszczony i własność – utracona) obecni współwłaściciele tych lokali powinni dokonać formalnego zniesienia współwłasności przysługujących im udziałów w nieruchomości wspólnej i do tego czasu nie było możliwe uwzględnienie żądania pozwu o uzgodnienie treści ksiąg wieczystych, pomimo tego, że wszystkie strony zgadzały się na takie rozwiązanie i sprawa nie była sporna.

Apelację złożyli powodowie – małżeństwo Z., ale rozpoznający sprawę Sąd Okręgowy w S. dostrzegł problem prawny, związany z ustaleniem skutku prawnego fizycznej likwidacji mieszkania.

Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego

Problem ten rozstrzygnął SN uchwałą, zgodnie z którą wygaśnięcie odrębnej własności lokalu wskutek jego zburzenia powoduje ustanie tylko odrębnej własności drugiego lokalu. Natomiast udziały w nieruchomości wspólnej, związane z własnością obu lokali przekształcają się w udziały we współwłasności gruntu zabudowanego budynkiem, stanowiącym jego część składową i obejmującym jeden lokal.

Nowelizacja ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości i niektórych innych ustaw

W szczególności uchwalone zmiany dotyczą następujących ustaw: