Planowane przedłużenie tarczy antyinflacyjnej do końca 2022 roku

W Sejmie odbyło się I czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, w którym przewidziano m.in. przedłużenia tzw. tarczy antyinflacyjnej do końca 2022 r. Dotyczy to utrzymania obowiązujących do 31.12.2022 r. do końca 2022 r. obniżenia stawek VAT dotyczące żywności, paliw silnikowych, gazu ziemnego, energii elektrycznej i cieplnej, nawozów i innych środków wspomagających produkcję rolniczą. Te działania mają powstrzymać wzrost cen wywołany przez czynniki zewnętrzne.

Przedłużenie tarczy antyinflacyjnej do 31.12.2022 r. dotyczy VAT, akcyzy i podatku od sprzedaży detalicznej.

Więcej treści podatkowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Tarcza antyinflacyjna to m.in. obniżka:

1. VAT:

do 0% na żywność objętą wcześniej 5%,

do 0% na nawozy, środki ochrony roślin i inne środki wspomagające produkcję rolniczą zamiast 8%,

do 0% na gaz ziemny zamiast 23%,

do 5% na energię elektryczną i cieplną zamiast 23%,

do 8% na paliwa silnikowe zamiast 23%,

2. Akcyza:

obniżka do minimum akcyza na paliwa silnikowe, lekki olej opałowy i energie elektryczną,

zwolnienie z akcyzy sprzedaży energii elektrycznej dla gospodarstw domowych.

Ponadto nie będą do 31 grudnia 2022 r. podlegać opodatkowaniu podatkiem sprzedaży detalicznej:

1) benzyny silnikowe, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym;

2) oleje napędowe, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku akcyzowym;

3) biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku akcyzowym;

4) gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 12 lit. a-b ustawy o podatku akcyzowym.

Przepisy wprowadzające zmiany dotyczące przedłużenia tarczy antyinflacyjnej (w zakresie VAT, akcyzy i podatku od sprzedaży detalicznej) mają wejść w życie 31.10.2022 r.

Wciąż masz wątpliwości? Zapytaj eksperta. Sprawdź

 

Do 30 września należy wykorzystać zaległy urlop wypoczynkowy

Pracodawca powinien udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego w tym roku kalendarzowym, w którym uzyskał on do niego prawo. Jeśli się to nie uda, to dopuszczalne jest udzielenie niewykorzystanego w danym roku urlopu najpóźniej do końca września następnego roku (art. 168 KP).

Termin ten jest dochowany, gdy pracownik rozpoczął urlop przed upływem 30 września danego roku kalendarzowego. Obowiązek ten nie dotyczy jedynie czterech dni urlopu na żądanie pracownika.

Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

O udzieleniu urlopu wypoczynkowego zawsze decyduje pracodawca

Nawet naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielania pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego do 30 września kolejnego roku nie uprawnia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez udzielenia zwolnienia przez pracodawcę (wyr. SN z 5.12.2000 r., I PKN 121/00, OSNAPiUS 2002, Nr 15, poz. 353).

Z uwagi na to, że udzielenie urlopu w omawianym terminie jest obowiązkiem pracodawcy, w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że pracodawca może jednostronnie wyznaczyć termin urlopu zaległego, i to nie tylko we wrześniu kolejnego roku, ale również i w pierwszych miesiącach kolejnego roku. Zatem zastosowanie przez pracodawcę art. 168 KP nie wymaga zgody pracownika (por. wyrok SN z 24.1.2006 r., I PK 124/05, OSNP 2006, Nr 23–24, poz. 354).

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Udzielanie urlopu w okresie obowiązywania stanu zagrożenia z powodu COVID-19

W 2020 roku uprawnienie do jednostronnego udzielania urlopu zaległego potwierdzone zostało w tzw. specustawie antycovidowej, zgodnie z którą w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, pracodawca może udzielić pracownikowi, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, a pracownik jest obowiązany taki urlop wykorzystać (art. 15gc ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych; Dz.U. z 2020 r. poz. 374).

Polski Ład 3.0 – kolejne zmiany w CIT i PIT

Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Finansów, celem projektowanej ustawy jest m.in. wyeliminowanie pojawiających się wątpliwości co do interpretowania przepisów. Poza tym, proponowane w projekcie regulacje mają uwzględniać postulaty zmian i sygnały pochodzące od podatników.

Główne założenia nowelizacji to m.in.:

Opodatkowanie minimalnym podatkiem dochodowym została wprowadzona z dniem 1 stycznia 2022 r. Założeniem tego rozwiązania było ograniczenie działań optymalizacyjnych, stosowanych przez niektórych podatników. Jak wskazano w uzasadnieniu do ww. nowelizacji – w związku m.in. z obecnym konfliktem zbrojnym na Ukrainie oraz odczuwalnych negatywnych konsekwencji dla gospodarki – przeanalizowano i poddano ocenie dotychczasowe uzasadnienie dla wprowadzenia tej regulacji. W związku z tym, projekt nowelizacji przewiduje zwolnienie z minimalnego podatku dochodowego w okresie 2 lat.

Celem wprowadzenia regulacji dotyczących „ukrytej dywidendy”, zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, było przeciwdziałanie sytuacji, w której dystrybucja zysku do wspólników dokonywana jest w sposób powodujący zmniejszenie dochodu podatnika, poprzez zaliczenie określonej płatności do kosztów uzyskania przychodów. Aktualnie jednak, m.in. w wyniku postulatów zgłaszanych przez przedsiębiorców, przewidziane zostało uchylenie przepisów dotyczących „ukrytej dywidendy”.

Więcej treści podatkowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Zrezygnowano z obowiązku odpowiedniego stosowania zasady ceny rynkowej oraz obowiązku dokumentacyjnego do pośrednich transakcji rajowych wyrażonych obecnie w art. 11i pkt 2 i art. 11o ust. 1a i 1b ustawy CIT oraz w art. 23u pkt 2 i art. 23za ust. 1a i 1b ustawy PIT. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy – przepisy te w praktyce nie realizowałyby bowiem skutecznie zakładanych celów.

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy, w celu uproszczenia reżimu holdingowego, jak również uczynienia go bardziej atrakcyjnym dla przedsiębiorców, zwolnienie z podatku dochodowego 95% dywidendy uzyskanej przez spółkę holdingową podlega zastąpieniu całkowitym zwolnieniem.

Ponadto, w celu uniknięcia wątpliwości co do ewentualnych obowiązków krajowej spółki zależnej jako płatnika w przypadku wypłaty dywidendy spółce holdingowej, art. 26 ustawy CIT został odpowiednio uzupełniony o przepisy wyłączające obowiązek poboru podatku u źródła.

Proponowana modyfikacja dotyczących tego zagadnienia przepisów, związana jest m.in. z ograniczeniem wątpliwości interpretacyjnych, tj. dotyczy zmiany redakcji i struktury art. 24aa, w tym zastosowanie bardziej czytelnej siatki pojęciowej dotyczącej ponoszonych przez poszczególne podmioty kosztów, uzyskiwanych przychodów oraz związanych z nimi należności. Ponadto, proponuje się doprecyzowanie zakresu kosztów podlegających podatkowi od przerzuconych dochodów po stronie spółek, które posiadają siedzibę lub zarząd na terytorium RP, jak i warunków, które ma spełniać podmiot powiązany, na rzecz którego spółki te ponoszą koszty.

Bezpośrednie konsultacje z ekspertami od podatków dzięki poradni eksperckiej. Sprawdź

Proponowane modyfikacje dotyczą doprecyzowania przepisów i usuną aktualnie pojawiające się wątpliwości.

Przepisy ustawy nowelizacyjnej, w większości mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Stan prac nad projektem nowej ustawy o sygnalistach

Prace nad projektem tej ustawy przedłużają się; termin wdrożenia dyrektywy upłynął w dniu 17.12.2021 r. W dniu 28.7.2022 r. kolejna wersja tego projektu ustawy (z dnia 22.7.2022 r.) została skierowana do rozpatrzenia przez Komitet do Spraw Europejskich Rady Ministrów. Zgłoszone zostało wiele uwag, w tym istotnych uwag o charakterze systemowym, zatem nie można się spodziewać szybkiego zakończenia prac nad tym projektem. Po przyjęciu projektu tej ustawy przez ten Komitet będzie on jeszcze musiał być przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów oraz Radę Ministrów, a następnie przejść całą ścieżkę procedowania w Parlamencie.

Projekt ustawy reguluje:

Ochrona danych osobowych – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Zakres ustawy

W najnowszej wersji projektu naruszenie prawa jest definiowane jako działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa dotyczące: zamówień publicznych, usług, produktów i rynków finansowych, przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego, bezpieczeństwa żywności i pasz, zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia publicznego, ochrony konsumentów, ochrony prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych, interesów finansowych skarbu państwa Polski, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej, a także rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publiczno-prawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych.

Natomiast podmiot prawny może dodatkowo ustanowić zgłaszanie naruszeń dotyczących obowiązujących w tym podmiocie prawnym regulacji wewnętrznych lub standardów etycznych, które zostały ustanowione przez ten podmiot na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego i pozostają z nimi zgodne (z tym, że w tym przypadku wyłączona jest możliwość zgłoszenia zewnętrznego i ujawnienia publicznego).

Osoby objęte ochroną

Ustawa ma być stosowana do każdej osoby fizycznej, która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą – projekt jedynie przykładowo wymienia m.in. pracownika, osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowy zlecenia, umowy o dzieło), przedsiębiorców, akcjonariuszy, wspólników, stażystów, wolontariuszy, praktykantów i funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy.

Wobec zgłaszającego (w praktyce powszechnie nazywanego sygnalistą) nie będą mogły być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań. Przykładowo jako zakazane działania projekt ustawy w obecnej wersji wskazuje m.in.: odmowę nawiązania stosunku pracy, wypowiedzenie lub rozwiązanie bez wypowiedzenia stosunku pracy, obniżenie wynagrodzenia za pracę, wstrzymanie awansu lub pominięcie przy awansowaniu, przeniesienie pracownika na niższe stanowisko pracy, przekazanie innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków pracownika, niekorzystną zmianę miejsca pracy lub czasu pracy, negatywną ocenę wyników pracy, negatywną opinię
o pracy, nałożenie lub zastosowanie środka dyscyplinarnego, przymus, zastraszanie, wykluczenie, mobbing, dyskryminację, pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach, nieuzasadnione skierowanie na badania lekarskie, działania zmierzające do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego, spowodowanie straty finansowej, wyrządzenie innej szkody niematerialnej, w tym naruszenie dóbr osobistych. Co istotne – za działania odwetowe z powodu dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego uważana będzie także groźba lub próba zastosowania działania odwetowego.

Zgłoszenia wewnętrzne

W obecnej wersji projektu ustawa będzie zobowiązywała podmioty prawne do ustalania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Ustawa będzie określała dość szczegółowe wymogi co do takiej procedury.

Co do zasady do ustanowienia takiej procedury będą obowiązane tylko podmioty prawne, na rzecz których wykonuje lub świadczy pracę co najmniej 50 osób. Nie będzie to jednak dotyczyło podmiotu prawnego wykonującego działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych oraz przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa transportu i ochrony środowiska, objętych zakresem stosowania aktów prawnych Unii Europejskiej wymienionych w części I.B i II załącznika do dyrektywy 2019/1937. Obowiązku tworzenia takiej procedury nie będą miały także urzędy
i jednostki organizacyjne gminy liczącej mniej niż 10 000 mieszkańców
.

Podmioty, które nie będą obowiązane do ustanowienia procedury, będą ją mogły ustanowić dobrowolnie.

Więcej treści RODO po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Zgłoszenia zewnętrzne

Ustawa będzie gwarantowała zgłaszającemu/sygnaliście możliwość dokonania zgłoszenia zewnętrznego bez uprzedniego dokonania zgłoszenia wewnętrznego. Takiego zgłoszenia będzie można dokonać do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) albo organu publicznego. RPO nie będzie jednak rozpatrywał takiego zgłoszenia merytorycznie, a jedynie przekaże je do właściwego organu publicznego.

Natomiast organ publiczny będzie rozpatrywał wszystkie zgłoszenia merytorycznie (po wstępnej weryfikacji czy jest to zgłoszenie objęte ustawą oraz swojej właściwości do jego rozpatrzenia), a także podejmował działania następcze. Ustawa będzie szczegółowo określała tryb przyjmowania i rozpatrywania tych zgłoszeń przez RPO i organ publiczny oraz uprawnienie sygnalisty.

Ujawnienie publiczne

Ustawa będzie także gwarantowała ochronę zgłaszającemu/sygnaliście, który dokona ujawnienia publicznego. W obecnej wersji ustawy będzie on chroniony, gdy:

Nie będzie to dotyczyło przypadków, gdy zgłaszający/sygnalista nie podał adresu do kontaktu, na który należy przekazać taką informację.

Zgłaszający/sygnalista dokonujący ujawnienia publicznego będzie podlegał ochronie także, gdy miał uzasadnione podstawy, by sądzić, że:

Przepisy karne

Projekt ustawy zawiera również rozbudowane przepisy karne; zostały one dość znacznie zmodyfikowane w trakcie ostatnich prac nad projektem – większe jest zróżnicowanie kar, nie w każdym przypadku są one tak surowe jak w poprzednich wersjach projektu.

Wejście w życie

Tak jak to było planowane dotychczas (i zgodnie z dyrektywą) realizacja obowiązku ustalenia procedury wewnętrznej przez podmioty prywatne, na rzecz których wykonuje pracę co najmniej 50 i mniej niż 250 osób, ma nastąpić do dnia 17.12.2023 r.

Natomiast realizacja obowiązku ustalenia:

będzie musiała nastąpić w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, przy czym na obecnym etapie prac zakłada się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia (w Dzienniku Ustaw).

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Podstawa prawna

Wyższe składki ZUS dla przedsiębiorców w 2023 roku

Dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą podstawą do wyliczenia składek ZUS jest 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2022 roku takie wynagrodzenie wynosiło 5922 zł. Natomiast z projektu budżetu na 2023 rok wynika, że prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w 2023 r. w gospodarce narodowej wyniesie 6935 zł.

Znając tę kwotę można ustalić, że w przyszłym roku przedsiębiorca, który nie korzysta z preferencji składkowych i opłaca ubezpieczenie wypadkowe według stawki 1,67 %, będzie płacił 1418,48 zł miesięcznie (nie ma w tej kwocie składki zdrowotnej). W 2022 roku przedsiębiorca płaci miesięczną składkę na ZUS w kwocie 1211,28 zł. Zatem składka na ZUS wzrośnie o 207,20 zł miesięcznie.

Więcej treści z zakresu umówi i obrotu gospodarczego po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

ZUS preferencyjny

Przedsiębiorcy, którzy mogą korzystać z preferencyjnych składek ZUS, również muszą się liczyć z podwyżką składek w przyszłym roku. W przypadku ZUS preferencyjnego, podstawa do wyliczenia składki (bez składki zdrowotnej) stanowi 30% wynagrodzenia minimalnego. Rząd ma czas do 15 września br. na wydanie rozporządzenia w sprawie minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku. Z projektu tego rozporządzenia wynika, że wynagrodzenie minimalne w 2023 roku ma wzrosnąć dwukrotnie. Zaproponowano, aby minimalne wynagrodzenie wynosiło od 1.1.2023 r. – 3383 zł brutto (w 2022 roku jest to kwota 3010 zł), natomiast od 1.7.2023 r. – 3450 zł.

W przypadku ZUS preferencyjnego obecnie podstawa składki wynosi 903 zł, natomiast po podwyższeniu płacy minimalnej – od stycznia 2023 r. podstawa składki preferencyjnej ZUS wyniesie 1014,90 zł (3383 zł x 30%), a następnie – od lipca 2023 r. wyniesie 1035 zł (3450 zł W konsekwencji preferencyjna składka ZUS (bez składki zdrowotnej) za okres od stycznia do czerwca 2023 r. wyniesie 321,12 zł miesięcznie (obecnie jest to 285,71 zł), a za okres od lipca do grudnia 2023 r. wyniesie 327,47 zł.

Łatwe obliczenia dzięki kalkulatorom w Legalis Księgowość Kadry Biznes. Nie posiadasz dostępu? Sprawdź

Składka zdrowotna

Polski Ład wprowadził nowe zasady obliczania składki zdrowotnej. Składka zdrowotna jest obliczana od dochodu (przychodu) inaczej dla każdej formy opodatkowania. Jednak trzeba mieć na uwadze, że kwota składki zdrowotnej nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego (rok składkowy rozpoczyna się 1 lutego). Zatem jeśli w przyszłym roku minimalne wynagrodzenie w styczniu wynosiłoby 3383 zł, to minimalna składka zdrowotna będzie w kwocie 304,47 zł (3383 zł x 9% = 304,47 zł).

Płaca minimalna w 2023 roku wzrośnie dwukrotnie. Podajemy kwoty

W związku z faktem, że nie udało się osiągnąć porozumienia podczas posiedzenia Rady Dialogu Społecznego, kolejny raz w ostatnich latach, decyzja o podwyżce płacy minimalnej należała do Rady Ministrów. W czerwcu Rada Ministrów proponowała, żeby płaca minimalna wzrosła od stycznia 2023 r. do kwoty 3383 zł a od lipca 2023 r. do kwoty 3450 zł. Finalne rozstrzygnięcie wiązało się z podwyżką o prawie 600 zł porównując 2022 r. do lipca 2023 r. Wysokość stawki godzinowej również wzrosła w stosunku do pierwotnej zapowiedzi.

Zgodnie z art. 3 ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik cen, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3 wynosi:

Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Prognozy rządowe inflacji na 2023 r. wskazują, że wyniesie ona prawie 10%, w związku z tym płaca minimalna będzie rosła dwukrotnie.

Minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie łącznie o prawie 600 zł w całym 2023 r.,tj.:

Minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych:

Jak informuje resort odpowiedzialny za pracę, sytuacja na rynku pracy jest dobra, w związku z tym, możliwe było aż tak wysokie podniesienie płacy minimalnej. Ze wstępnych danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej wynika, że w sierpniu 2022 r. stopa bezrobocia osiągnęła poziom 4,9 %. W porównaniu do lipca 2022 r. liczba bezrobotnych w sierpniu spadła o 2,1 tys. osób. Jednocześnie, na koniec sierpnia 2022 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było 808,2 tys. bezrobotnych. Po raz ostatni, w rejestrach urzędów pracy mniej bezrobotnych zarejestrowanych było w końcu lipca 1990 roku (699 tys.).

Łatwe obliczenia dzięki kalkulatorom w Legalis Księgowość Kadry Biznes. Nie posiadasz dostępu? Sprawdź

Płaca minimalna w wybranych latach 2005-2023

Rok Wynagrodzenie minimalne Minimalna stawka godzinowa zleceniobiorców
2005 849 zł
2010 1 317 zł
2015 1 750 zł
2019 2 250 zł 14,70 zł
2020 2 600 zł 17,00 zł
2021 2 800 zł 18,30 zł
2022 3 010 zł 19,70 zł
2023 3490 zł – od 1 stycznia oraz 3600 zł – od 1 lipca 2023 r. 22,80 zł – od 1 stycznia oraz 23,50 zł – od 1 lipca 2023 r.

Wynajem mieszkania na prowadzenie biura – stawka VAT

Biorąc pod uwagę interpretację ogólną MF oraz orzecznictwo sądowe trzeba uznać, że usługi wynajmu lokali mieszkalnych – które są świadczone przez podatnika na rzecz innych przedsiębiorców (nawet na cele zakwaterowania przez ten podmiot jego pracowników) – nie podlegają zwolnieniu z VAT. Są opodatkowane podstawową stawką VAT 23%.

Więcej praktycznych wyjaśnień po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Zgodnie z przepisami VATU zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Z kolei stawką podstawową VAT (23%) objęte będą usługi wynajmowania nieruchomości użytkowych oraz usługi wynajmowania nieruchomości mieszkalnych na cele niemieszkalne.

Od podatku zwalnia się usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

W opisanej sytuacji podstawowym problemem jest określenie, czy mamy do czynienia z „celami mieszkaniowymi” wówczas, gdy nieruchomość (czy też lokal) jest wynajmowana przedsiębiorcy, który kwateruje tam swoich pracowników.

Sposób interpretacji tych przepisów – w kontekście takich sytuacji, jak opisana w pytaniu – pozostawał rozbieżny. Mniej więcej do końca 2017 r. organy fiskusa w zasadzie jednolicie twierdziły, że wynajem mieszkania (lokalu mieszkalnego) innemu przedsiębiorcy w celu zakwaterowania w nim pracowników najemcy może być zwolniony z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 36 VATU.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź
Orzecznictwo

Sposób interpretacji zmienił się na skutek wyroku NSA z 8.5.2018 r., I FSK 1182/16, Legalis. W orzeczeniu powyższym sąd uznał, że „Jeżeli zatem najemcą jest podmiot, który nieodpłatnie udostępnia lokale mieszkalne zatrudnionym przez siebie pracownikom, to lokale te wprawdzie realizują cel mieszkaniowy, ale nie jest to cel wyłączny. W takim przypadku wynajem jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, choć pośrednio zaspokajane są potrzeby mieszkaniowe zatrudnionych pracowników”. Zdaniem NSA w takim przypadku wynajem powinien być opodatkowany stawką 23%.

Z takim sposobem wykładni (początkowo) zgodził się fiskus. W wydawanych po wyroku interpretacjach indywidualnych uznawano wynajem, o którym mowa, za opodatkowany stawką 23% VAT. Zob. przykładowo interpretacje indywidualne z 7.3.2019 r., 0115-KDIT1-1.4012.61.2019.1.EA, z 29.1.2019 r., 0115-KDIT1-1.4012.812.2018.2.BS.

W 2019 r. ponownie nastąpiła zmiana wykładni. W wydawanych później interpretacjach indywidualnych wskazywano jednak, że taki wynajem może być zwolniony z podatku. Zob. przykładowo interpretacje indywidualne z 1.8.2019 r., 0114-KDIP1-1.4012.314.2019.2.KOM, z 1.8.2019 r., 0114-KDIP1-1.4012.269.2019.2.EW, z 15.7.2019 r., 0115-KDIT1-1.4012.327.2019.1.IK.

Dnia 8.10.2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał natomiast interpretację ogólną PT1.8101.1.2021 w sprawie opodatkowania wynajmu nieruchomości mieszkalnych na cele mieszkaniowe.

W interpretacji ogólnej wskazano m.in., że: „usługa wynajmu bądź dzierżawy nieruchomości (lub jej części) o charakterze mieszkalnym (np. lokalu mieszkalnego), świadczona przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu z zastosowaniem podstawowej stawki podatku VAT. Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT nie ma w tym przypadku zastosowania, gdyż nie jest spełniony warunek dotyczący realizacji celu mieszkaniowego nabywcy świadczenia (podmiotu gospodarczego)”.

Biorąc zatem pod uwagę interpretację ogólną MF oraz orzecznictwo sądowe trzeba uznać, że usługi wynajmu lokali mieszkalnych – które są świadczone przez podatnika na rzecz innych przedsiębiorców (nawet na cele zakwaterowania przez ten podmiot jego pracowników) – nie podlegają zwolnieniu z podatku od towarów i usług. Są opodatkowane podstawową stawką VAT (wynoszącą 23% VAT).

Wciąż masz wątpliwości? Zapytaj eksperta. Sprawdź

Projektowane zmiany w zakresie zakazu ograniczania pracownika w dodatkowym zatrudnieniu

Do 1.8.2022 r. powinna już zostać wdrożona dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej. Tymczasem prace nad projektem jeszcze trwają.

Z art. 9 tej dyrektywy wynika, że państwa członkowskie mają obowiązek zapewnienia, aby pracodawca nie zabraniał pracownikowi podejmowania pracy u innych pracodawców, poza harmonogramem czasu pracy ustalonym z tym pracodawcą, ani nie poddawał pracownika niekorzystnemu traktowaniu z tego powodu. Jednocześnie zgodnie z dyrektywą dopuszczalne jest ustanowienie warunków stosowania przez pracodawców ograniczeń w łączeniu stanowisk, które wynikają z przyczyn obiektywnych, takich jak zdrowie i bezpieczeństwo, ochrona tajemnicy handlowej, rzetelność służby cywilnej lub unikanie konfliktu interesów.

Zgodnie z obecnymi przepisami Kodeksu pracy:

Zapytaj o konsultację jednego z naszych 140 ekspertów. Sprawdź

Z ww. przepisów wywodzi się zakaz zabraniania pracownikowi przez pracodawcę podejmowania dodatkowego zatrudnienia (+ zasada, że co nie jest zabronione – jest dozwolone), jednak Kodeks pracy nie zawiera wprost takiego zakazu. Ze względu na niebezpieczeństwo, że brak wyraźnej regulacji mógłby w przyszłości skutkować zarzutem Komisji Europejskiej braku właściwej implementacji dyrektywy, zdecydowano o wprowadzeniu takiego wyraźnego zakazu do Kodeksu pracy.

Z nowego przepisu art. 261 KP ma wynikać, że pracodawca nie może zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesnego pozostawania w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy. Jednak przepis ten nie będzie stosowany:

Zatem po wejściu w życie tego przepisu (co ma nastąpić po upływie 21 dni od dnia ogłoszenia w Dz.U.) pracodawca nie będzie mógł zabronić pracownikowi ani podjęcia zatrudnienia w ramach stosunku pracy u innego pracodawcy ani też dodatkowej pracy na innych podstawach, np. w ramach umowy o dzieło czy umowy zlecenia.

Z tym, że zakaz ten nie będzie dotyczył dwóch sytuacji – gdyby miała to być działalność konkurencyjna (wówczas pracodawca nadal będzie uprawniony do zawarcia z pracownikiem umowy o zakazie konkurencji, z której wynikać będzie zakaz podejmowania określonej dodatkowej pracy), a także gdy ograniczenia w łączeniu pracy u różnych pracodawców wynikają z odrębnych przepisów.

Jak wynika z uzasadnienia do tego projektu ustawy „ww. zakaz, którego adresatem jest pracodawca, nie może znaleźć odzwierciedlenia w treści umowy o pracę. W umowie o pracę zamieszcza się warunki pracy i płacy uzgodnione przez strony umowy. Natomiast projektowany art. 261 Kodeksu pracy zabrania pracodawcy zakazywania jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą”.

Zakaz konkurencji

Pracodawcy nadal będą więc mogli zawierać z pracownikami umowy o zakazie konkurencji na podstawie art. 1011 § 1 KP. Na mocy tego przepisu w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.

Jednak, co do zasady, przyjmuje się, że umowa taka nie może po prostu zakazywać pracownikowi każdej dodatkowej pracy, a może dotyczyć jedynie działalności konkurencyjnej. Przepis art. 1011 § 1 KP nie będzie mógł być zatem „furtką” do obchodzenia nowej regulacji.

Potwierdza to orzecznictwo sądowe – w wyroku z 9.7.2014 r. (I PK 325/13, Legalis) SN orzekł, że jakkolwiek interpretacja art. 1011 KP powinna uwzględniać konieczność ochrony interesów pracodawcy związanych z konkurencją podmiotów gospodarczych, to jednak wykładnia ta nie może powodować nieuzasadnionego ograniczenia swobody pracowników w podejmowaniu aktywności zawodowej i zarobkowej, która nie stanowi konkurencji i zagrożenia dla działalności pracodawcy. Odnosi się to między innymi do wypadków, w których w chwili zawierania umowy o zakazie konkurencji obejmującej zakaz świadczenia pracy na rzecz podmiotów konkurencyjnych, jest oczywiste, że podjęcie takiej pracy (np. ze względu na charakter dotychczasowej pracy pracownika) nie może stanowić zagrożenia dla interesów dotychczasowego pracodawcy.

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Z drugiej strony „dla istnienia stosunku konkurencyjności wystarczy choćby częściowe pokrywanie się zakresów działalności i dlatego rodzaje działalności zakazanej oraz zakres zakazanych działań konkurencyjnych powinny być określone (skonkretyzowane) w zawartej przez strony w formie pisemnej umowie o zakazie konkurencji (…) Określenie zakresu zakazu konkurencji powinno być skonkretyzowane i nie może ograniczać się do powołania w umowie ogólnej formuły ustawowej albo do odwołania się ogólnie do przedmiotu działalności pracodawcy” (wyrok SN z 13.12.2018 r., I PK 182/17, Legalis). Co istotne „zakaz konkurencji określony w art. 1011 § 1 KP dotyczy faktycznie wykonywanej działalności przez pracodawcę, a nie każdej, która została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego jako przedmiot jego działalności gospodarczej” (wyrok s. apel. w Katowicach z 19.6.2015 r., III APa 17/15, Legalis).

Z drugiej jednak strony należy odnotować wyrok SN z 6.12.2018 r. (II PK 231/17, Legalis), w którym stwierdzono, że „mimo że Kodeks pracy nie zakreśla granic wyjątków swobody zatrudnienia, wolności te mogą podlegać istotnym ograniczeniom w odniesieniu do podejmowania dodatkowego zatrudnienia, także w odniesieniu do – w ujęciu tradycyjnym – wolnego zawodu dziennikarza. Możliwe jest zaakceptowanie wprowadzenia ograniczeń swobody podejmowania dodatkowego zatrudnienia przez strony stosunku pracy w umowie o pracę, również w zakresie niestanowiącym działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy (art. 1011 § 1 KP), jeżeli uzasadnienia to rzeczywisty interes pracodawcy, a pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę adekwatnie rekompensujące wprowadzone ograniczenia. W polskich realiach ekonomicznych pracownicy często są zmuszeni przez swą sytuację socjalną do poszukiwania dodatkowych źródeł zarobkowania; z tego względu wprowadzenie zakazu podejmowania dodatkowej pracy, która nie ma wpływu na sytuację ekonomiczną i konkurencyjną pracodawcy, bez zagwarantowania godziwego wynagrodzenia, powinno być ocenione jako naruszające zasadę wolności zatrudnienia”. Wydaje się jednak, że po wejściu w życie nowego art. 261 KP taka interpretacja jak zaprezentowana przez SN w ww. wyroku nie będzie już możliwa.

Na marginesie należy zaznaczyć, że w wyroku tym SN orzekł także, że „formą ograniczenia swobody pracownika w podjęciu dodatkowego zatrudnienia jest również jego obowiązek poinformowania pracodawcy o zamiarze podjęcia i o podjęciu dodatkowej aktywności zawodowej. Uprawnienia dyrektywne pracodawcy nie obejmują dostarczania pracodawcy na jego żądanie informacji wykraczających poza zakres świadczenia pracy, nawet jeżeli pracodawca ma bezsporny interes w uzyskaniu takich informacji. Informacja o zamiarze spożytkowania czasu wolnego pracownika należy do sfery prywatności, a więc jest jego dobrem osobistym, którego pozostaje on dysponentem. Może on zatem rozporządzić nim np. poprzez wyrażenie zgody na wprowadzenie do treści stosunku pracy, w myśl którego będzie on zobowiązany do dostarczenia pracodawcy informacji na temat swoich planów zawodowych. Żaden przepis Kodeksu pracy nie uprawnia pracodawcy do żądania takiej danej osobowej (z wyjątkiem przebiegu dotychczasowego zatrudnienia)”.

Ograniczenia ustawowe

Ograniczenia w wykonywaniu dodatkowego zatrudnienia zawierają obecnie np. ustawa o służbie cywilnej i ustawa o pracownikach samorządowych.

Z art. 80 ustawy o służbie cywilnej wynika, że:

Także z art. 30 ustawy o pracownikach samorządowych wynika, że pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, nie może wykonywać zajęć pozostających w sprzeczności lub związanych z zajęciami, które wykonuje w ramach obowiązków służbowych, wywołujących uzasadnione podejrzenie o stronniczość lub interesowność oraz zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy. W przypadku stwierdzenia naruszenia przez pracownika samorządowego któregokolwiek z tych zakazów, niezwłocznie rozwiązuje się z nim, bez wypowiedzenia, stosunek pracy w trybie art. 52 § 2 i 3 Kodeksu pracy (tj. w trybie dyscyplinarnym) lub odwołuje się go ze stanowiska. Na gruncie nowego art. 261 KP ww. regulacje i zawarte w nich ograniczenia nadal będą obowiązywać – jako przepisy odrębne.

Więcej treści kadrowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Zakaz niekorzystnego traktowania

Zgodnie z nowym przepisem art. 294 § 1 KP, zawartym także w wymienionym na wstępie projekcie ustawy, jednoczesne pozostawanie w stosunku pracy z innym pracodawcą lub jednoczesne pozostawanie w stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy innym niż stosunek pracy, chyba że ograniczenia w tym zakresie wynikają z odrębnych przepisów, nie będzie mogło być podstawą niekorzystnego traktowania pracownika, a także nie będzie mogło powodować wobec niego negatywnych konsekwencji, zwłaszcza stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę, przygotowanie do takiego wypowiedzenia lub rozwiązania albo przyczyny zastosowania działania mającego skutek równoważny do rozwiązania umowy o pracę.

Projekt, w którym zawarty jest art. 261 oraz art. 294 KP, jest obecnie rozpatrywany przez Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów; przed skierowaniem go do Sejmu musi jeszcze zostać przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów oraz Radę Ministrów.

Zmiany w KSH: Doradca rady nadzorczej

Istota powołania doradcy rady nadzorczej

Cel instytucji doradcy

Podstawowym instrumentem mającym umożliwić realizację powyższego celu jest instytucja doradcy o której mowa w art. 2192 KSH w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz art. 3821 KSH w ramach regulacji spółki akcyjnej.

Zgodnie z brzmieniem powyższych przepisów, „rada nadzorcza może podjąć uchwałę w sprawie zbadania na koszt spółki określonej sprawy dotyczącej działalności spółki lub jej majątku przez wybranego doradcę (doradca rady nadzorczej). Doradca rady nadzorczej może zostać wybrany również w celu przygotowania określonych analiz oraz opinii”.

Kto może zostać doradcą

Doradcą może zostać osoba fizyczna jak również osoba prawna. Może być nim również tzw. podmiot ustawowy, czy inaczej „ułomna osoba prawna” o której mowa w art. 331 KC. W praktyce może tu chodzić w szczególności, choć nie wyłącznie, o jednostki badawcze, stowarzyszenia branżowe czy choćby kancelarie prawne, działające w większości w formie spółek osobowych.

Więcej treści z umów i obrotu gospodarczego po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Sposób powoływania doradcy

Kolektywne sposób wyboru doradcy

Rada nadzorcza podejmuje decyzje w przedmiocie powołania doradcy w sposób kolektywny. Pojedynczy członkowie rady, w tym także ci powołani w drodze głosowania grupami lub delegowani do indywidualnego sprawowania czynności nadzorczych, nie będą uprawnieni do samodzielnego wyboru doradcy. Nie będzie mógł również zrobić tego komitet rady, utworzony zgodnie z dodanym art. 3901 § 1 pkt 2 KSH.

 

Ważne

Tylko cała rada, działająca w drodze uchwały zapadłej co do zasady bezwzględną większością głosów, w obecności przynajmniej połowy jej członków, będzie mogła podjąć tego rodzaju decyzję.

 

Doraźne powoływanie doradcy

Przepis wspomina wyraźnie o zbadaniu „określonej sprawy” – nie jest dopuszczalny wybór doradcy na stałe, a jedynie każdorazowo powołanie doradcy do konkretnej sprawy. Nie można zatem uczynić z doradcy rady nadzorczej swego rodzaju pomocniczego „organu” spółki.

 

Ważne

To członkowie rady nadzorczej korzystający ze swojej wiedzy i umiejętności mają co do zasady sprawować nadzór, za którego wyniki poniosą odpowiedzialność przed spółką, także w wypadku, gdy wyrządzili szkodę ze względu na brak określonej wiedzy lub umiejętności.

 

Nienadużywanie instytucji doradcy

Skoro doradca działa na koszt spółki, w dobrze pojętym interesie członków rady jest nienadużywanie tej instytucji, a sięganie po nią tylko w razie niezbędnej konieczności. W przypadku mnożenia kosztów korzystania z eksperckich porad, w szczególności gdy nie istnieje taka obiektywna potrzeba, członkowie organu nadzoru mogą narazić się bowiem na zarzut spowodowania szkody w majątku spółki.

Wymagana wiedza ekspercka

Przedmiotem badania przeprowadzonego przez doradcę rady będzie zasadniczo działalność spółki lub stan jej majątku, co wymaga konkretnej wiedzy o stanie jej spraw. Pieczę nad prowadzoną działalnością operacyjną sprawuje co do zasady zarząd, którego obowiązki informacyjne w stosunku do rady nadzorczej zostaną niejako rozszerzone na jej doradcę. Jak bowiem czytamy w znowelizowanej ustawie, „zarząd zapewnia doradcy rady nadzorczej dostęp do dokumentów i udziela mu żądanych informacji”.

Niezależność rady nadzorczej w wyborze i zatrudnieniu doradcy

Aby zagwarantować realność nadzoru z wykorzystaniem eksperckiej wiedzy doradcy, rada nadzorcza musi zachować niezależność zarówno w wyborze osoby doradcy jak i w negocjowaniu konkretnych warunków jego zatrudnienia, w tym w szczególności tych o charakterze finansowym. Naturalnym jest więc, że „w umowie między spółką a doradcą rady nadzorczej spółkę reprezentuje rada nadzorcza”. Ustawodawca czyni w ten sposób kolejny wyjątek od ogólnej reguły, że w stosunkach zewnętrznych prawo reprezentacji spółki powierzone jest zarządowi.

Skonsultuj z ekspertem rozwiązanie problematycznych kwestii. Sprawdź

Akcjonariusze jako ostateczni beneficjenci pracy doradcy

 

Ważne

Ostatecznym beneficjentem pracy doradcy powinien być ogół akcjonariuszy (lub wspólników). To akcjonariusze bowiem z ekonomicznego punktu widzenia ponoszą koszty zatrudnienia tej osoby i to w ich interesie powinna działać rada nadzorcza.

 

Możliwość zapoznania się z wynikami pracy doradcy

Akcjonariusze powinni mieć możliwość zapoznania się z wynikami pracy doradcy, jeśli nie będzie wiązało się to ze szkodą dla samej spółki. Jak stanowi wprowadzany przepis, „rada nadzorcza może zdecydować o udostępnieniu akcjonariuszom wyników pracy doradcy rady nadzorczej, chyba że mogłoby to wyrządzić szkodę spółce, spółce powiązanej albo spółce lub spółdzielni zależnej, w szczególności przez ujawnienie tajemnic technicznych, handlowych lub organizacyjnych przedsiębiorstwa”.

Udostępnienie akcjonariuszom wyników pracy doradcy

Co do zasady, „w przypadku podjęcia decyzji o udostępnieniu akcjonariuszom wyników pracy doradcy rady nadzorczej, zarząd udostępnia go w sposób określony dla ogłoszenia o zwołaniu walnego zgromadzenia w terminie dwóch tygodni od dnia powzięcia uchwały rady nadzorczej”. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że w spółkach publicznych regulację powyższą należy stale odnosić do obowiązków informacyjnych wynikających z prawa rynku kapitałowego – w szczególności z przepisów Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 596/2014 z 16.4.2014 r. w sprawie nadużyć na rynku (rozporządzenie w sprawie nadużyć na rynku) oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE (Dz.Urz. UE L z 2014 r. Nr 173, str. 1; dalej: MAR) i ustawy z 29.7.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 poz. 1983 ze zm.) . Treść intelektualna wytworzona w wyniku pracy doradcy może stanowić informację poufną w rozumieniu art. 7 ust. 1 MAR, a zatem powinna zostać podana do wiadomości publicznej w sposób zgodny z prawem oraz nie może być przedmiotem wykorzystywania ani bezprawnego ujawniania.

 

Ochrona interesów spółki

Ograniczenie uprawnienia rady nadzorczej

Całość regulacji dotyczącej doradcy rady nadzorczej ma charakter względnie obowiązujący – nie znajdzie zastosowania, jeśli umowa lub statut spółki uregulują tę kwestię odmiennie. „Statut może wyłączyć albo ograniczyć prawo rady nadzorczej do zawierania umów z doradcą rady nadzorczej, w szczególności przez upoważnienie walnego zgromadzenia do określenia maksymalnego łącznego kosztu wynagrodzenia wszystkich doradców rady nadzorczej, który spółka może ponieść w trakcie roku obrotowego”.

Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa

Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa spółki musi również dotyczyć samego doradcy. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej KSH (druk sejmowy nr 1515): „Aby właściwie zabezpieczyć interesy spółki, w ramach przedkładanej propozycji nowelizacji KSH przewidziano odpowiednie przepisy kreujące zobowiązanie doradcy rady nadzorczej oraz każdej osoby fizycznej, wykonującej w jego imieniu lub na jego rzecz czynności związane z badaniem, do zachowania w tajemnicy wszystkich niemających publicznego charakteru informacji i dokumentów, do których mieli dostęp w trakcie realizowania badania lub sporządzania sprawozdania z badania”. W ten sposób, w oderwaniu od klauzul non-disclosure zawartych w umowie z doradcą, obowiązek zachowania w poufności informacji, które otrzymał, reguluje sama ustawa.

 

Ważne

W razie naruszenia omawianego obowiązku, działaniu doradcy będzie można przypisać przymiot bezprawności, a co za tym idzie w szczególności odpowiedzialność odszkodowawczą wobec spółki na zasadach ogólnych, jak również opartą na innych podstawach.

 

Instytucja doradcy rady nadzorczej jako instrument prawny do kontroli zarządu

Instytucja doradcy rady nadzorczej może być szeroko wykorzystywana w praktyce głównie w tych spółkach, w których występuje choćby potencjalny horyzontalny konflikt interesów, pomiędzy zarządem a rozproszonym akcjonariatem. W spółkach tego rodzaju jawi się szczególna potrzeba korzystania z tego typu instrumentów prawnych do kontroli zarządu, w interesie ogółu wspólników. Są to w szczególności spółki giełdowe, mniej liczne w Polsce niż w świecie anglosaskim, z uwagi na polski model i tradycje ładu korporacyjnego, w którym kluczowe znaczenie mają firmy rodzinne, gdzie zarząd dzierżą wspólnicy, będący najczęściej blisko spokrewnieni ze sobą. W tego rodzaju spółkach trudno o celowe zastosowanie instytucji doradcy.

Pośrednim modelem, w którym instytucja doradcy może mieć również pewne znaczenie, są spółki wprawdzie zmajoryzowane, ale jednak posiadające wspólników mniejszościowych – dostarczona im informacja o stanie spraw spółki, analizowana przez pryzmat eksperckiej wiedzy może mieć niebagatelne znaczenie w planowaniu przyszłej działalności w spółce.

Więcej praktycznych wyjaśnień po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Należy zatem uważnie przyglądać się tej regulacji i śledzić jej zastosowanie praktyczne jak i ewentualne dalsze losy legislacyjne. Zastosowana w sposób racjonalny może wywrzeć niebagatelny wpływ na stan ładu korporacyjnego w polskich spółkach kapitałowych i uzyskać istotny udział w hamowaniu nierzetelnych praktyk rynkowych.

Formularze interaktywne dot. informacji o spółkach nieruchomościowych

Na stronach podatki.gov.pl/cit/e-deklaracje-cit/formularze-cit/ i podatki.gov.pl/pit/e-deklaracje-pit/dla-osob-prowadzacych-dzialalnosc-gospodarcza/ są dostępne formularze interaktywne:

Sposób przesyłania tych informacji określają rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie przesyłania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. poz. 806) oraz rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 2022 r. w sprawie przesyłania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. poz. 815).

Więcej treści podatkowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Do kogo składać informacje

Minister finansów rozporządzeniem z dnia 13 lipca 2022 r. (Dz. U. poz. 1507) wyznaczył organy Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) do wykonywania zadań Szefa KAS w zakresie przyjmowania, obsługi oraz udostępniania innym organom informacji, o których mowa w art. 45 ust. 3f ustawy PIT. Dodatkowo rozporządzeniem z dnia 13 lipca 2022 r. (Dz. U. poz. 1508) wyznaczył organy KAS do wykonywania zadań Szefa KAS w zakresie przyjmowania, obsługi oraz udostępniania innym organom informacji, o których mowa w art. 27 ust. 1e ustawy CIT.

Rozporządzenia te weszły w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, stąd od 20 lipca 2022 r. informacje i korekty złożonych informacji powinny być składane do organów wyznaczonych we wskazanych rozporządzeniach (a nie do Szefa KAS).

Do złożenia informacji potrzebny polski NIP lub PESEL

Aby złożyć informacje CIT-N1 i PIT-N1 lub CIT-N2 i PIT-N2, niezbędne jest posiadanie polskiego identyfikatora podatkowego NIP lub PESEL (w przypadku osoby fizycznej).

Jeśli więc np. podmioty zagraniczne, która mają obowiązek składania tych informacji, nie posiadają polskiego identyfikatora podatkowego, to aby wywiązać się z obowiązku, muszą wystąpić do polskich organów o jego nadanie.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Kiedy składać PIT-N1 i CIT-N1

Spółki nieruchomościowe składają informacje o podmiotach, które posiadają co najmniej 5 proc. praw głosu w spółce albo ogół praw i obowiązków, który daje co najmniej 5 proc. prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną, albo co najmniej 5 proc. ogólnej liczby tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze.

Takie informacje składa się na formularzu PIT-N1 – w zakresie informacji o podmiotach, które posiadają bezpośrednio lub pośrednio prawa do spółki nieruchomościowej i są podatnikami PIT (czyli osobami fizycznymi) lub CIT-N1 – w zakresie informacji o innych niż osoby fizyczne podmiotach, które posiadają bezpośrednio lub pośrednio prawa do spółki nieruchomościowej.

Źródło: Ministerstwo Finansów