7 rozwiązań w sferze zatrudnienia z tarczy antykryzysowej 3.0

Tarcza antykryzysowa 3.0 to nieoficjalna nazwa ustawy z 14.5.2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 875). Zmienia ona m.in. tzw. specustawę, czyli ustawę z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.). Modyfikuje również wiele innych ustaw. Większość regulacji tarczy 3.0 weszła w życie 16 maja 2020 r.

7 rozwiązań dotyczących zatrudnienia w tarczy antykryzysowej 3.0

L.p.	Rodzaj rozwiązania	Sposób realizacji
1.	Wykonywanie pracy przez pracowników i osoby świadczące pracę w jednostkach pomocy społecznej podczas odbywania w nich kwarantanny (art. 4e specustawy dodany art. 46 pkt 3 tarczy antykryzysowej 3.0)	– Dotyczy pracowników i osób świadczących pracę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej świadczących usługi całodobowo, noclegowniach oraz innych placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom starszym, niepełnosprawnym lub przewlekle chorym w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej – podczas odbywania w nich obowiązkowej kwarantanny – Praca może być świadczona w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii, w sytuacjach szczególnych związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, w celu zapewnienia niezbędnej pomocy osobom przebywającym w wymienionych jednostkach – Wykonywanie pracy określonej w umowie o pracę podczas obowiązkowej kwarantanny jest dopuszczalne za zgodą takich zatrudnionych – Za pracę będzie przysługuje pełne wynagrodzenie zamiast wynagrodzenia chorobowego lub świadczeń chorobowych
2.	Wykluczenie państwowych osób prawnych z grupy uprawnionych do ubiegania się o wsparcie z FGŚP (art. 15g ust. 1 specustawy zmieniany art. 46 pkt 10 tarczy antykryzysowej 3.0)	Państwowe osoby prawne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych zostały wyłączone z grona uprawnionych do ubiegania o dofinansowanie ze środków FGSP na ochronę miejsc, do którego zostały włączone na podstawie tarczy antykryzysowej 2.0 18.4.2020 r. z mocą od 1.4.2020 r.
3.	Dofinansowanie ze środków FGŚP do wynagrodzeń osób zatrudnionych przez podmioty mające tytuł prawny do zabytku (art. 15ga specustawy dodany art. 46 pkt 11 tarczy antykryzysowej 3.0)	– Podmiotem uprawnionym do dofinansowania jest osoba prawna, jednostka organizacyjna ze zdolnością prawną, lecz bez osobowości prawnej, a także osoba fizyczna – którym przysługuje tytuł prawny do zabytku o statusie pomnika historii lub zabytku wpisanego na Listę̨ dziedzictwa światowego – Wniosek o dofinansowanie może złożyć podmiot, który łącznie spełnia trzy warunki: 1) zatrudniał minimum 50 pracowników na dzień ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego oraz na dzień złożenia wniosku, 2) zanotował spadek dochodów z zabytku w następstwie ograniczeń związanych z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii o minimum 25%, obliczony jako stosunek dochodów uzyskiwanych z zabytku z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego po 1.1.2020 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku w porównaniu do dochodów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się̨ także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych – w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się̨ w dniu innym niż pierwszy dzień́ danego miesiąca kalendarzowego. 3) nie uzyskał ze środków publicznych dofinansowania do wynagrodzeń w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat – Dofinansowanie przysługuje do wynagrodzenia pracowników oraz osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą, umowy o dzieło, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, zatrudnionych przez niego nieprzerwanie przez minimum 3 miesiące bezpośrednio poprzedzające ogłoszenie stanu zagrożenia epidemicznego, którzy wykonują̨ czynności zawodowe dotyczące zabytku lub infrastruktury z nim związanej – Maksymalna wartość dofinansowania to 80% wynagrodzenia brutto pracowników, lecz nie więcej niż̇ 100% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz należnych od tych wynagrodzeń́ składek na ubezpieczenie społeczne, z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy – Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż̇ 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału – Maksymalny okres dofinansowania wynosi 3 miesiące – W stosunku do jednego zabytku o dofinansowanie może wystąpić tylko jeden podmiot
4.	Podstawy zatrudniania cudzoziemców (art. 15z5 i art. 15z7 specustawy dodane art. 46 pkt 13 tarczy antykryzysowej 3.0)	– Cudzoziemiec może wykonywać pracę na zmienionych warunkach bez konieczności zmiany zezwolenia: na pobyt czasowy i pracę, na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, na pracę albo pracę sezonową, a także bez obowiązku uzyskania nowego zezwolenia lub wpisania nowego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń – Zmienione warunki muszą być skutkiem polecenia pracy zdalnej (art. 3 specustawy), obniżenia wymiaru czasu pracy (art. 15g ust. 8 specustawy) lub zastosowania elastycznych form czasu pracy, w tym zastosowania równoważnego systemu czasu pracy (art. 15x ust. 1 i art. 15zf ust. 1 specustawy) – Powyższe zasady mają też zastosowanie do zezwoleń na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa oraz w celu mobilności długoterminowej i krótkoterminowej – Zezwolenie na pracę nie jest wymagane w czasie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19 oraz do upływu 30. dnia następującego po odwołaniu ostatniego z tych stanów, jeśli cudzoziemiec świadczy pracę sezonową oraz posiada – ważne po 13 marca 2020 r. – zezwolenie na pracę lub oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy
5.	Dofinansowanie od starosty dla pracodawców zatrudniających niepełnosprawnych (art. 15zze1 specustawy dodany art. 46 pkt 17 tarczy antykryzysowej 3.0)	– Dotyczy pracodawców mających status mikro-, małych i średnich przedsiębiorców, otrzymujących dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na podstawie przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – Dofinansowanie na podstawie umowy zawartej ze starostą przysługuje w części niepokrywającej z dotychczasowym dofinansowaniem ­– Wyłączenie zasady braku dofinansowania w części, w której te same koszty zostały albo zostaną sfinansowane z innych środków publicznych
6.	Brak postępowań kwalifikacyjnych dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie (art. 48 tarczy antykryzysowej 3.0)	– Postępowania kwalifikacyjne nie będą przeprowadzane w całym 2020 r. – Zgłoszenie do postępowania kwalifikacyjnego dla pracowników służby cywilnej ubiegających się o mianowanie w 2020 r. oraz opłatę wniesioną za udział w tym postępowaniu Krajowa Szkoła Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego zwróci pracownikowi służby cywilnej
7.	Podwyższenie kwot wolnych od potrąceń (art. 52 tarczy antykryzysowej 3.0)	– Kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzenia za pracę (art. 871 § 1 KP) mają być wyższe o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ten ma na utrzymaniu, jeżeli z powodu podjętych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działań służących zapobieganiu zarażeniem wirusem SARS-CoV-2, pracownikowi zostało obniżone wynagrodzenie lub członek rodziny pracownika utracił źródło dochodu – Członek rodziny to: małżonek albo rodzic wspólnego dziecka oraz dziecko w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy, albo zasiłek dla opiekuna – Dziecko to dziecko własne pracownika, współmałżonka, a także rodzica wspólnego dziecka; do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko

Tarcza antykryzysowa 3.0 – najważniejsze zmiany

Przyjęta nowelizacja, której przepisy w większości zaczną obowiązywać od dnia następującego po dniu ogłoszenia, dotyczy przed wszystkim:

1) rozszerzenia zwolnienia ze składek ZUS – osobom opłacającym składki na własne ubezpieczenia w sytuacji, gdy ich dochody nie przekraczały 7000 zł w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek; możliwość uzyskania przez prowadzących jednoosobowe firmy zwolnienia z obowiązku składek za kwiecień i maj, nawet jeśli zostały opłacone;

2) wsparcia operatorów wojewódzkich, międzywojewódzkich i międzynarodowych specjalizujących się w przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii;

3) wydłużenia terminów obowiązujących przedsiębiorców z tytułu sprawozdań oraz obowiązków informacyjnych wynikających z ustawy o odpadach;

4) dokapitalizowania Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. kwotą w wysokości do 900 mln zł (ze środków Funduszu Reprywatyzacyjnego) w szczególności jako wsparcie przedsiębiorców;

5) wsparcia sektora opierającego się na wykorzystaniu drewna lub produkcji surowca drzewnego, które przewiduje, aby jednostki Lasów Państwowych dokonujące sprzedaży drewna mogły podejmować decyzji o umorzeniu w całości lub w części należności z tytułu odsetek, rekompensat i kar umownych;

6) Zwiększenia ochrony osób zawierających umowy pożyczki, kredytu lub inne umowy (działania antylichwiarskie) m.in. poprzez wprowadzenie nieważności umowy, w której osoba fizyczna zobowiązuje się do przeniesienia własności nieruchomości na zabezpieczenie roszczeń niewynikających z prowadzonej przez tę osobę działalności gospodarczej lub zawodowej, oraz penalizację żądania od osoby fizycznej, co najmniej 2-krotności maksymalnej wysokości kosztów pozaodsetkowych lub co najmniej 2-krotności stopy odsetek maksymalnych określonych w ustawie;

7) elektronizacja metod przekazywania informacji klientom ZUS, w tym informacji o stanie ich konta (rezygnacja z wysyłania dorocznych informacji o stanie konta ubezpieczonego);

8) wprowadzenia opłaty, jaką będą uiszczać właściciele platform VOD; będzie ona wynosiła 1,5% przychodów i będzie przekazywana na rzecz polskiej kinematografii;

9) wsparcia dla transportu autobusowego poprzez podniesienie z 1 zł do 3 zł maksymalnej dopłaty do jednego wozokilometra;

10) czasowego zwolnienia z opłat za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, co ma obniżyć koszty funkcjonowania sektora turystycznego, jak i armatorów;

11) zgody na odstąpienie od obowiązku osobistego składania przez cudzoziemca dokumentów podczas wnioskowania o polską wizę;

12) dalszego upraszczania regulacji administracyjnych oraz czasowe wydłużanie obowiązywania koncesji, pozwoleń oraz uprawnień, tak aby nie zostały naruszone łańcuchy dostaw oraz ciągłość działalności gospodarczej.

Wznowienie realizacji badań bezpośrednich u lekarzy orzeczników od 11 maja 2020 r.

Planowanie badań w poszczególnych jednostkach ZUS odbywa się z uwzględnieniem aktualnego stanu i rozwoju sytuacji epidemiologicznej na terenie właściwości tej jednostki ZUS, w tym wzrostu / spadku liczby zachorowań na koronawirusa w danym regionie.

Ubezpieczeni są indywidualnie zawiadamiani o terminie i miejscu badania przez O/ZUS, który prowadzi postępowanie związane z wydaniem orzeczenia.

Źródło:

www.zus.pl

0111-KDIB3-3.4012.133.2020.2.MS – Interpretacja indywidualna z dnia 15-05-2020

Opodatkowanie sprzedaży przez Wnioskodawcę udziału w prawie własności działek nr A, B, C, D, E oraz F

0114-KDIP2-2.4010.77.2020.1.AG – Interpretacja indywidualna z dnia 15-05-2020

Interpretacja indywidualna z dnia 15-05-2020

Stanowisko CNIL w kwestii systemów monitorujących zakażonych COVID-19

W związku z działaniami podejmowanymi przez francuski rząd w celu stopniowego wychodzenia ze „stanu zamknięcia” utworzone zostały pliki SI-DEP oraz Covid. Mają one za zadanie identyfikację osób zarażonych, potencjalnie zarażonych koronawirusem, a także łańcuchów skażenia. Służyć ma to nadzorowi epidemiologicznemu oraz zapewnieniu opieki zdrowotnej i wsparcia dla osób zarażonych. W ramach wspomnianych plików przetwarzane będą dane dotyczące tożsamości osób, zakwaterowania, udziału w zgromadzeniach oraz stanu zdrowia.

CNIL zwrócił uwagę na konieczność zachowania wyjątkowej czujności w trakcie przetwarzania danych dotyczących zdrowia oraz życia prywatnego. Zwrócił się również o doprecyzowanie kwestii zakresu danych, do których dostęp będą posiadać poszczególne grupy użytkowników systemu opieki zdrowotnej.

Organ wezwał również do przekazania przez badaczy wyników ankiety dot. omawianych plików. Zaznacza przy tym konieczność przygotowania specjalnych szkoleń dla lekarzy, pracowników laboratoriów oraz służby zdrowia oraz innych osób korzystających z baz danych w celu zapewnienia możliwości wykrywania oraz karania nadużyć.

Szczegółowej weryfikacji muszą zostać również poddane okresy retencji zbieranych danych. Ustawa z dnia 11 maja 2020 r. zapewnia ograniczenie okresu przechowywania takich danych w systemie do 3 miesięcy od ich zebrania. CNIL wskazał także, że projekt uniemożliwia wyrażenie sprzeciwu. Wyjątkiem jest sytuacja „pacjenta 0”, który ma możliwość m.in. nieujawnienia nazwiska kontaktom.

CNIL zapewnił również o tym, że w pierwszych tygodniach po wdrożeniu przeprowadzi jego kontrolę oraz, że system poddany będzie ścisłemu monitoringowi.

Źródło:

https://www.cnil.fr/en/lifting-lockdown-cnils-opinion-draft-decree-governing-information-systems-implemented-monitor-covid

MR: CEIDG – od miesiąca rośnie liczba aktywnych firm

Jak czytamy na stronie: https://www.gov.pl/web/rozwoj/ceidg–-od-miesiaca-rosnie-liczba-aktywnych-firm

Majowe dane z CEIDG – kontynuacja trendu z kwietnia

CEIDG to rejestr firm, w którym codziennie wprowadzane są przez przedsiębiorców zmiany, m.in. dot. zawieszenia działalności gospodarczej – z datą wsteczną – lub uruchomienia działalności gospodarczej z datą przyszłą.

Z danych CEIDG wynika, że w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 11 marca 2020 r., czyli do dnia ogłoszenia w Polsce stanu epidemicznego, liczba aktywnych działalności gospodarczych w naszym kraju wzrosła z 2,40 mln do 2,47 mln.

Natomiast w okresie 11 marca – 12 maja 2020 r. zmniejszyła się ona o zaledwie 0,89%, co przekłada się na 21,9 tys. działalności gospodarczych mniej. Obecnie wynosi ona 2,456 mln aktywnych działalności. Aktualna liczba aktywnych działalności gospodarczych jest więc bardzo zbliżona do tej z początku 2020 r. – w dniach 1-2 stycznia mieliśmy 2,460 mln firm, które prowadziły własną działalność gospodarczą. Pierwsze majowe dane, pochodzące z CEIDG, potwierdzają zatem optymistyczne informacje z ostatnich tygodni kwietnia.

Równocześnie w dniach 11 marca – 12 kwietnia mieliśmy do czynienia ze wzrostem odsetka zawieszeń o 9,9% (z poziomu 440,8 tys. do 484,5 tys.). Natomiast w dniach 12 kwietnia – 12 maja liczba zawieszonych firm spadła do 470 tys.

Na czym polega zawieszenie działalności gospodarczej

Zawieszenie działalności gospodarczej zapobiega wpadnięciu przez firmę w pętlę kłopotów i jej upadkowi. To opcja dla firm dotkniętych sytuacją losową, taką właśnie jak np. obecna pandemia koronawirusa czy też choroba albo wyjazd za granicę. Przyczyną zawieszenia działalności może być również jej sezonowy charakter. Przedsiębiorcy prowadzący działalność sezonową korzystają z tej możliwości szczególnie chętnie. Można po nią sięgnąć w każdej chwili. Zgodnie z przepisami działalność gospodarczą można zawiesić również z datą wsteczną bądź przyszłą.

W trakcie zawieszenia działalności gospodarczej przedsiębiorca zwolniony jest z:

Co ważne, przepisy pozwalają na wznowienie działalności gospodarczej w każdym momencie. Po zakończeniu trwającej obecnie epidemii koronawirusa, przedsiębiorcy będą zatem mogli bez problemu wrócić do prowadzenia swoich firm.

Kto i na jakich warunkach może zawiesić działalność gospodarczą
Z zawieszenia mogą skorzystać:

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może prowadzić firmy, a także osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Może natomiast:

źródło: www.gov.pl

Gazociąg międzysystemowy – zmiany w Prawie energetycznym!

Zmiany wprowadzono przede wszystkim do ustawy z 10.4.1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 833; dalej: PrEnerg). Zmieniono definicję gazociągu międzysystemowego, którym po zmianie jest gazociąg przesyłowy przebiegający przez granicę RP, mający na celu połączenie systemów przesyłowych państw członkowskich UE lub państw członkowskich EOG, i dodano pkt b – lub łączący system przesyłowy z infrastrukturą gazową państwa innego niż wymienione wyżej.

Jak wynika z art. 9c ust. 13 i 14 PrEnerg, operator systemu przesyłowego gazowego albo operator systemu połączonego gazowego:

Prezes URE, w sprawach dotyczących gazociągu międzysystemowego, w tym eksploatacji tego gazociągu, może współpracować z organami do spraw regulacji gospodarki paliwami i energią lub innymi właściwymi organami państwa innego niż państwo członkowskie UE lub państwo członkowskie EOG, których infrastruktura gazowa jest połączona tym gazociągiem z systemem przesyłowym, w celu zapewnienia spójnego stosowania prawa unijnego i zapobieżenia zakłóceniom konkurencji na wewnętrznym rynku gazu ziemnego oraz negatywnemu wpływowi tego gazociągu na bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego w UE. Przed podjęciem takiej współpracy dotyczącej gazociągu międzysystemowego, który znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego UE lub państwa członkowskiego EOG, Prezes URE konsultuje się z organami regulacyjnymi tego państwa (art. 15f ust. 3 i 4 PrEnerg).

W przypadku gazociągu międzysystemowego łączącego system przesyłowy z infrastrukturą gazową państwa innego niż należące do UE lub EOG, którego pierwszy punkt połączenia znajduje się na terytorium RP oraz którego budowę ukończono do 23.5.2019 r. i do którego przed 13.5.2020 r.:

1) nie miały zastosowania przepisy prawa UE,

2) nie stosowało się obowiązków:

a) świadczenia usług, o których mowa w art. 4 ust. 2 PrEnerg (chodzi o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii, na zasadach i w zakresie określonym w ustawie),

b) przedkładania taryf do zatwierdzenia, o którym mowa w art. 47 ust. 1 PrEnerg (chodzi o taryfy dla paliw gazowych i energii, które podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa URE),

c) spełniania kryteriów niezależności, o których mowa w art. 9d ust. 1a PrEnerg (chodzi o wymienione w tym przepisie kryteria zapewnienia niezależności operatora systemu przesyłowego oraz operatora systemu połączonego),

d) o których mowa w art. 9h–9h² PrEnerg (m.in. wyznaczenie operatora systemu, uwzględnianie certyfikatu niezależności, przyznanie lub odmowa przyznania certyfikatu niezależności)

– Prezes URE, na uzasadniony wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, po uzyskaniu opinii ministra właściwego do spraw energii, może zwolnić to przedsiębiorstwo z wykonywania obowiązków, o których mowa w pkt 2.

Takiego zwolnienia można udzielić na czas określony, nie dłuższy niż 20 lat, jeżeli spełniono łącznie warunki określone w art. 3 ust. 2 nowelizacji.

Zmiany w zakresie maksymalnych wartości energii elektrycznej z wysokiej kogeneracji

Zmiany wprowadzono do rozporządzenia Ministra Energii z 21.8.2019 r. w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji objętej wsparciem oraz jednostkowych wysokości premii gwarantowanej w roku 2019 oraz 2020 (Dz.U. z 2019 r. poz. 1671).

Z nowelizacji wynika, że maksymalna:

1. ilość energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, której sprzedaż może zostać objęta premią kogeneracyjną, w 2020 r. wynosi 26.300.000 MWh, a przed zmianą: 24.000.000 MWh;
2. wartość premii kogeneracyjnej wynikającej z ilości energii, o której mowa w pkt. 1, w 2020 r. wynosi 4.862.860.000 zł, w tym w odniesieniu do wytwórców energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji zlokalizowanych poza terytorium RP – 243.143.000 zł, a przed zmianą było to odpowiednio: 4.147.860.000 zł i 207.393.000 zł;
3. ilość energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, której sprzedaż może zostać objęta premią kogeneracyjną indywidualną, w 2020 r. wynosi 72.000.000 MWh, a przed zmianą: 36.000.000 MWh;
4. wartość premii kogeneracyjnej indywidualnej wynikającej z ilości energii, o której mowa w pkt. 3, w 2020 r. wynosi 8.652.483.000 zł, a przed zmianą: 4.355.253.000 zł.

EROD: egzekwowanie RODO należy do krajowych organów nadzorczych

W nawiązaniu do przekazywanych opinii publicznej relacji z działań unijnych instytucji ochrony danych osobowych w związku z rozpatrywaniem sprawy przekazania danych osobowych przez Ministerstwo Cyfryzacji RP z rejestru PESEL operatorowi wyznaczonemu (Poczta Polska S.A) związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych przedstawia swoje stanowisko w sprawie.

Prezes UODO negatywnie ocenia próby wykorzystania działalności unijnych instytucji ochrony danych osobowych do bieżącej walki politycznej, jaka ma miejsce w Polsce w związku z organizacją wyborów prezydenckich w okresie ogłoszonego na terytorium RP stanu epidemii. Takie działania godzą w powagę unijnych organów ochrony danych osobowych i wiarygodność systemu ochrony danych osobowych, którego Prezes UODO jest częścią.

Prezes UODO stanowczo sprzeciwia się próbom podważania niezależności polskiego organu nadzorczego poprzez działania polityków występujących do unijnych instytucji ochrony danych osobowych o podjęcie interwencji wymierzonej w proces stosowania prawa o ochronie danych osobowych w Rzeczpospolitej Polskiej.

Jednocześnie w związku z tymi działaniami w mediach elektronicznych pojawiły się treści sugerujące podległość polskiego organu ochrony danych osobowych unijnym organom ochrony danych osobowych lub wprost wskazujące na nadrzędność tych organów nad polskim organem nadzorczym w procesie stosowania prawa w RP – co jest nieprawdą. Użycie zwrotu „interwencja”, mogło wywoływać mylne wrażenie co do kompetencji unijnych organów ochrony danych osobowych w zakresie stosowania przepisów RODO do przetwarzania danych osobowych w państwach członkowskich

Powyższe działania prowadzą do prób podważania niezależności polskiego organu ochrony danych osobowych jakim jest Prezes UODO poprzez możliwość wywołania mylnego wrażenia w opinii publicznej o istnieniu stosunku nadrzędności unijnych instytucji ochrony danych osobowych nad polskim organem ochrony danych osobowych w procesie stosowania prawa, a także mogą wprowadzać w błąd dziennikarzy relacjonujących wydarzenia na krajowej i europejskiej scenie politycznej. Tymczasem Prezes UODO zasiada w Europejskiej Radzie Ochrony Danych Osobowych, jest jej częścią, stale współpracuje z jej członkami i uczestniczy w podejmowaniu decyzji.

Prezes przedstawia swoje stanowisko w związku z następującym stanem faktycznym:

1. Pismem z dnia 28 kwietnia 2020 r. posłowie do Parlamentu Europejskiego Andrzej Halicki i Roberta Metsola wystąpili do Europejskiego Inspektora Ochrony Danych Osobowych Wojciecha Wiewiórowskiego w sprawie „przekazania danych osobowych przez Ministerstwo Cyfryzacji RP z rejestru PESEL wyznaczonemu Operatorowi (Poczta Polska S.A) w związku z realizacją zadań związanych z organizacją wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej”.
2. EIOD Wojciech Wiewiórowski pismem z dnia 29 kwietnia 2020 r. zwrócił się do Europejskiej Rady Ochrony Danych Osobowych o pilne rozpatrzenie sprawy przedstawionej w liście europosłów na najbliższym posiedzeniu plenarnym tego organu.
3. Sekretariat EROD, którego obsługę zapewnia Europejski Inspektor Ochrony Danych Osobowych – Wojciech Wiewiórowski, w dniu 30 kwietnia 2020 r. w niezrozumiałym trybie podjął działania w sprawie przygotowania odpowiedzi na list posłów do PE poprzez rozesłanie do członków EROD sporządzonego przez ten sekretariat projektu odpowiedzi na list europosłów, czyniąc wyjątek od ogólnej zasady powierzania sporządzenia projektu odpowiedzi grupom eksperckim.
4. Przygotowany projekt odpowiedzi na list europosłów został rozesłany przez sekretariat do członków EROD wraz z krótkim podsumowaniem sytuacji w Polsce.

W ocenie Prezesa UODO takie podsumowanie sytuacji w Polsce było niedopuszczalne, bowiem informacje w nim zawarte wprowadzały członków EROD w błąd, nie przedstawiając wszystkich okoliczności, które są istotne dla przygotowania odpowiedzi EROD do posłów. W przesłanym „podsumowaniu sytuacji w Polsce”, szczególnie rażące było stwierdzenie, że wybory w Polsce przeprowadza rząd wraz z Pocztą Polską, gdyż zgodnie z polskim prawem uprawnionym jedynym organem jest Państwowa Komisja Wyborcza, która jest stałym najwyższym organem wyborczym właściwym w sprawach przeprowadzania wyborów i referendów.

W ocenie Prezesa Urzędu wprowadzony tryb procedowania mógł utrudnić rzeczywistą ocenę sytuacji, a co za tym idzie narazić EROD na zarzut braku obiektywizmu, a ostatecznie utrudnić ocenę dokonywaną przez polski organ w ramach prowadzonych postępowań.

Także niedopuszczalne w ocenie Prezesa Urzędu było przedstawienie przez Sekretariat EROD informacji dotyczących sytuacji w Polsce bez konsultacji z Urzędem Ochrony Danych Osobowych, co jest normalną praktyką w tego typu sprawach rozpatrywanych przez EROD. Jednocześnie nie istniały okoliczności, które by wymuszały takie działania, gdyż stanowisko, jakie miała zająć EROD, nie mogło mieć wpływu na to, czy wybory prezydenckie w Polsce w trybie korespondencyjnym mogą się odbyć, czy też nie. Zdaniem Prezesa UODO odpowiedź dla posłów powinna być przygotowana w zwyczajnym trybie, zgodnie z ogólną zasadą powierzenia grupom eksperckim sporządzenia odpowiedzi, a nie w drodze wyjątku od tej zasady poprzez przygotowanie projektu odpowiedzi Rady przez Sekretariat.

Na posiedzeniu plenarnym EROD w dniu 5 maja, przedstawiciel UODO zaprezentował stanowisko Prezesa UODO i złożył wniosek o przeprowadzenie dyskusji umożliwiającej Prezesowi UODO przedstawienie pozostałym członkom EROD szczegółowych informacji.

W związku z wnioskiem UODO o przeprowadzeniu dyskusji, członkowie EROD zgłosili szereg uwag do zaproponowanego przez Przewodniczącą EROD projektu odpowiedzi na list posłów. Zwrócono uwagę przede wszystkim na potrzebę przestrzegania kompetencji EROD i udzielenia możliwego wsparcia Prezesowi UODO, jako organowi właściwemu do zajmowania się przedmiotową sprawą. Dyskusja została przedłużona o kolejne spotkania, w trakcie których przedstawiciel Prezesa UODO przedstawił szczegóły dotyczące stanu prawnego.

Po dyskusjach w dniu 8 maja członkowie EROD ustalili ostateczną treść listu stanowiącego odpowiedź na list europosłów z dnia 28 kwietnia 2020 r. do Europejskiego Inspektora Ochrony Danych Osobowych Wojciecha Wiewiórowskiego. W jego treści EROD podkreśliła, że to organy nadzorcze ochrony danych są odpowiedzialne za monitorowanie i, jeśli jest to niezbędne, egzekwowanie stosowania zasad ochrony danych w kontekście wyborów i kampanii politycznych, takich jak zasady zgodności z prawem, przejrzystości, ograniczenia celu, proporcjonalności i bezpieczeństwa, a także za wykonywanie praw osób, których dane dotyczą.

Treść listu jest dostępna na stronie internetowej EROD

https://edpb.europa.eu/our-work-tools/our-documents/letters/edpb-response-meps-roberta-metsola-andrzej-halicki-regarding_en

Ponadto EROD w komunikacie zamieszczonym na oficjalnej stronie tej instytucji odnosząc się do sprawy zainicjowanej listem europosłów podkreśliła, że egzekwowanie RODO należy do krajowych organów nadzorczych. EROD nie jest samo w sobie organem nadzorującym ochronę danych i jako taki nie ma takich samych kompetencji, zadań i uprawnień jak krajowe organy nadzorcze. W pierwszej kolejności ocena domniemanych naruszeń RODO należy do kompetencji odpowiedzialnego i niezależnego krajowego organu nadzorczego.

Treść komunikatu jest dostępna na stronie internetowej EROD

https://edpb.europa.eu/news/news/2020/edpb-adopts-letter-polish-presidential-elections-data-disclosure-discusses-recent_pl

Należy także podkreślić, iż kwestia oceny legalności wykorzystania danych z rejestru PESEL pozostaje poza kompetencją Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, który jest niezależnym organem nadzorczym odpowiedzialnym za monitorowanie przetwarzania danych osobowych przez instytucje i organy Unii Europejskiej.

Prezes UODO jest dalece zaniepokojony próbami ingerencji w jego niezależność i wykorzystywaniem kwestii ochrony danych osobowych do bieżącej walki politycznej, zarówno w Polsce jak i na arenie międzynarodowej.

Ochrona danych to niezwykle istotna kwestia związana z prawami człowieka, ochroną jego godności i prywatności. Próbą włączenia jej w doraźną walkę polityczną nie tylko nie sprzyja jej rozwojowi ale w dłuższej perspektywie czasu może mieć dramatyczne skutki dla całej wspólnoty europejskiej i jej obywateli. Dlatego Prezes UODO apeluje, aby uszanować jego suwerenne decyzje, mieć na uwadze że Urząd nie stanowi prawa ani nie ma także inicjatywy ustawodawczej. Natomiast w granicach tego prawa w kontekście obowiązującego RODO musi się poruszać. Silny i niezależny organ nadzorczy jest podstawą demokratycznego państwa, dlatego Prezes UODO dziękuje Europejskiej Radzie Ochrony Danych Osobowych za zajęcie stanowiska, zgodnego z tym duchem.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/1522