Ograniczenie skali nadużyć w komunikacji elektronicznej

Ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża art. 97 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1972 z 11.12.2018 r. ustanawiającej Europejski kodeks łączności elektronicznej, zgodnie z którym państwa członkowskie są obowiązane zapewnić w swoich porządkach prawnych rozwiązania, które umożliwią krajowym organom regulacyjnym lub innym właściwym organom występowanie do podmiotów udostępniających publiczne sieci łączności elektronicznej lub świadczących publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej z żądaniem zablokowania w indywidualnych przypadkach – gdy jest to uzasadnione ze względu na oszustwo lub nadużycie – dostępu do numerów lub usług.

Ustawa definiuje „nadużycie w komunikacji elektronicznej” jako świadczenie lub korzystanie z usługi telekomunikacyjnej lub korzystanie z urządzeń telekomunikacyjnych niezgodnie z ich przeznaczeniem lub przepisami prawa, których celem lub skutkiem jest wyrządzenie szkody przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, użytkownikowi końcowemu lub osiągnięcie nienależnych korzyści dla podmiotu dopuszczającego się nadużycia w komunikacji elektronicznej, innej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Ustawa wprowadza otwarty katalog nadużyć w komunikacji elektronicznej, jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, z uwagi na postęp technologiczny nie jest możliwe zidentyfikowanie wszystkich form nadużyć. Jednocześnie wskazano w ustawie cztery szczególne (podstawowe) formy nadużyć w komunikacji elektronicznej, są to:

1. generowanie sztucznego ruchu – jest to wysyłanie lub odbieranie komunikatów lub połączeń głosowych w sieci telekomunikacyjnej z wykorzystaniem urządzeń telekomunikacyjnych lub programów, których celem nie jest skorzystanie z usługi telekomunikacyjnej, lecz ich zarejestrowanie na punkcie połączenia sieci telekomunikacyjnych bądź przez systemy rozliczeniowe;
2. smishing – jest to wysłanie krótkiej wiadomości tekstowej (SMS), w której nadawca podszywa się pod inny podmiot w celu nakłonienia odbiorcy tej wiadomości do określonego działania, w szczególności przekazania danych osobowych, niekorzystnego rozporządzenia mieniem, otwarcia strony internetowej, inicjowania połączenia głosowego lub instalacji oprogramowania;
3. CLI spoofing – jest to nieuprawnione posłużenie się lub korzystanie przez użytkownika lub przedsiębiorcę telekomunikacyjnego wywołującego połączenie głosowe informacją adresową wskazującą na osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej inną niż ten użytkownik lub przedsiębiorca telekomunikacyjny, służące podszyciu się pod inny podmiot, w szczególności w celu wywołania strachu lub poczucia zagrożenia, lub nakłonienia odbiorcy tego połączenia do określonego działania, zwłaszcza przekazania danych osobowych, niekorzystnego rozporządzenia mieniem lub instalacji oprogramowania;
4. nieuprawniona zmiana informacji adresowej – jest to nieuprawnione modyfikowanie informacji adresowej uniemożliwiające lub istotnie utrudniające ustalenie przez uprawnione podmioty lub przedsiębiorców telekomunikacyjnych uczestniczących w dostarczeniu komunikatu numeru telefonu lub identyfikatora, przy użyciu którego nastąpiło wysłanie komunikatu elektronicznego.

Ustawa nakłada na przedsiębiorców telekomunikacyjnych obowiązki oraz przyznaje im uprawnienia, związane z przeciwdziałaniem naruszeniom w komunikacji elektronicznej. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni będą obowiązani do podejmowania proporcjonalnych środków organizacyjnych i technicznych mających na celu przeciwdziałać nadużyciom. Będą oni obowiązani również do blokowania krótkich wiadomości tekstowych (SMS), które zawierają treści wyczerpujące znamiona smishingu a także połączeń głosowych, które mają na celu podszywanie się pod inną osobę lub instytucję.

Monitorowaniem występowania smishingu będzie zajmował się Zespół Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego, w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, – CSIRT NASK. CSIRT NASK będzie monitorował występowanie zjawiska smishingu na podstawie danych dobrowolnie przekazanych mu przez podmioty trzecie – odbiorców SMS czy np. samych przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Będzie to się odbywało dokładnie w taki sam sposób jak to się dzieje obecnie – przez przekazanie SMS na specjalny numer albo przez formularz na stronie internetowej. Na podstawie wyników monitorowania smishingu CSIRT NASK będzie tworzył wzorzec wiadomości wyczerpującej znamiona smishingu. Wzorzec ten będzie przekazywany przedsiębiorcom telekomunikacyjnym, którzy za pomocą własnych systemów teleinformatycznych, blokowaliby automatycznie SMS, których treść byłaby zgodna ze wzorcem. Dzięki temu możliwe będzie zwalczanie smishingu w oparciu o analizę dotychczasowych praktyk oszustów.

Przedsiębiorca telekomunikacyjny będzie mógł również z własnej inicjatywy blokować za pomocą systemu teleinformatycznego pozwalającego na automatyczną identyfikację wiadomości: krótkie wiadomości tekstowe (SMS), zawierające treści wyczerpujące znamiona smishingu, inne niż zawarte we wzorcu wiadomości, a także wiadomości multimedialne (MMS), w których nadawca podszywa się pod inny podmiot w celu nakłonienia odbiorcy do określonego zachowania.

Ustawa przewiduje dla nadawcy krótkiej wiadomości tekstowej (SMS) możliwość wniesienia sprzeciwu do Prezesa UKE wobec zablokowania krótkiej wiadomości tekstowej (SMS) zawierającej treści zawarte we wzorcu wiadomości wyczerpującej znamiona smishingu. Prezes UKE będzie obowiązany rozpatrzyć sprzeciw w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, a następnie poinformować niezwłocznie nadawcę o sposobie rozpatrzenia sprzeciwu.

Ustawa nakłada obowiązek na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego zablokowania połączenia głosowego albo ukrycia identyfikacji numeru wywołującego dla użytkownika końcowego w przypadku wystąpienia CLI spoofing. Blokowanie połączenia głosowego powinno być stosowane, kiedy prawdopodobieństwo, że dochodzi do CLI spoofingu, jest bardzo wysokie lub wysokie. W pozostałych przypadkach przedsiębiorca telekomunikacyjny powinien ukryć identyfikację numeru wywołującego dla użytkownika końcowego. Ukrycie identyfikacji numeru wywołującego oznacza w praktyce, że odbiorcy wyświetli się, że dzwoni do niego nieznany numer, a nie np. informacja, że dzwoni osoba bliska, której numer jest wpisany na liście kontaktów.

Ustawa obliguje CSIRT NASK do prowadzenia i udostępniania na swojej stronie internetowej wykazu nazw i ich skrótów zastrzeżonych dla podmiotów publicznych jako nadpis wiadomości pochodzącej od tego podmiotu publicznego oraz wariantów tych nazw i skrótów, mogących wprowadzać odbiorcę w błąd co do pochodzenia wiadomości od podmiotu publicznego. Nadpisem jest identyfikator krótkiej wiadomości (SMS). Nazwy i skróty zastrzeżone dla podmiotów publicznych powstaną w oparciu o dane zawarte w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON). Podmiot publiczny będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wpis albo o zmianę wpisu w wykazie nadpisów podmiotów publicznych w zakresie go dotyczącym (wniosek składać się będzie do CSIRT NASK). Przedsiębiorca natomiast będzie mógł złożyć wniosek o wykreślenie z wykazu nadpisów podmiotów publicznych wariantu nazwy lub skrótu (wniosek składać się będzie do Prezesa UKE), jeżeli wariant nazwy lub skrótu będzie identyczny z firmą przedsiębiorcy, skrótem firmy przedsiębiorcy w rozumieniu art. 435 § 4 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny albo znakiem towarowym na który udzielono prawa ochronnego.

Prezes UKE będzie prowadził wykaz integratorów usług SMS dla podmiotów publicznych w systemie teleinformatycznym i udostępniał ten wykaz w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej obsługującego go urzędu. Przez integratora usług SMS rozumie się dostawcę publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, świadczącego usługę wysyłania krótkich wiadomości tekstowych (SMS). Podmiot publiczny będzie mógł, zlecać usługę wysyłania krótkich wiadomości tekstowych (SMS) wyłącznie integratorowi usług SMS wpisanemu w wykazie integratorów usług SMS dla podmiotów publicznych. Integrator usług SMS wysyłając wiadomość w imieniu podmiotu publicznego, jako nadpis tej wiadomości, będzie obowiązany używać nazwy lub skrótu zastrzeżonego dla danego podmiotu publicznego w wykazie nadpisów podmiotów publicznych.

Przedsiębiorca telekomunikacyjny będzie obowiązany blokować krótkie wiadomości tekstowe (SMS):

1. zawierające nadpis ujęty w wykazie nadpisów podmiotów publicznych, które nie zostały wysłane przez integratora usług SMS wpisanego w wykazie integratorów usług SMS dla podmiotów publicznych;
2. w których jako nadpis zostały użyte warianty nazwy lub skrótu mogące wprowadzać odbiorcę w błąd co do pochodzenia wiadomości od podmiotu publicznego, zawarte w wykazie nadpisów podmiotów publicznych.

Ustawa nakłada również obowiązek dla Prezesa UKE do prowadzenia jawnego wykazu numerów, które służą wyłącznie do odbierania połączeń głosowych. Rozwiązanie to ma ograniczyć możliwość podszywania się oszustów pod numery infolinii urzędów czy innych podmiotów. Wykaz będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym Prezesa UKE i udostępniany na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Wpisanie numeru do wykazu powoduje obowiązek po stronie przedsiębiorcy telekomunikacyjnego świadczącego usługę połączeń głosowych do blokowania połączenia inicjowanego z wykorzystaniem tego numeru.

Ustawa sankcjonuje na poziomie ustawowym instytucję „listy ostrzeżeń” czyli jawnej listy ostrzeżeń dotyczących domen internetowych, które służą do wyłudzeń danych i niekorzystnego rozporządzenia mieniem użytkowników internetu. Zgodnie z przepisami ustawy między Prezesem UKE, ministrem właściwym do spraw informatyzacji, Naukową i Akademicką Siecią Komputerową – Państwowym Instytutem Badawczym oraz przedsiębiorcą telekomunikacyjnym lub przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi może zostać zawarte porozumienie dotyczące prowadzenia listy ostrzeżeń oraz uniemożliwienia dostępu do tych stron. W przypadku zawarcia takiego porozumienia podmiotem odpowiedzialnym za prowadzenie listy ostrzeżeń będzie CSIRT NASK. Na listę ostrzeżeń wpisywane będą domeny internetowe, które za podstawowy cel swojego działania mają wprowadzenie w błąd użytkowników internetu i doprowadzenie do wyłudzenia ich danych lub niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Każdy będzie mógł zgłosić domenę internetową do CSIRT NASK. Z kolei CSIRT NASK z inicjatywy własnej lub po otrzymaniu ww. zgłoszenia, dokonywał będzie wpisu na listę ostrzeżeń. Jednocześnie nałożono na CSIRT NASK obowiązek udostępniania na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej – Państwowego Instytutu Badawczego informacji określającej sposób dokonywania zgłoszeń. Przedsiębiorcy telekomunikacyjni (strony porozumienia w sprawie funkcjonowania listy ostrzeżeń) będą mogli blokować użytkownikom internetu dostęp do domen internetowych wpisanych na listę. Ustawa przewiduje procedurę odwoławczą dla podmiotu posiadającego tytuł prawny do domeny internetowej, która została wpisana na listę ostrzeżeń.

Ustawa nakłada na dostawców poczty elektronicznej dla co najmniej 500 000 użytkowników oraz podmioty publiczne obowiązek stosowania przy świadczeniu usługi poczty elektronicznej mechanizm uwierzytelnienia: SPF (Sender Policy Framework), DMARC (Domain-based Message Authentication Reporting and Conformance) oraz DKIM (Domain Keys Identified Mail). Podmiot publiczny będzie mógł korzystać wyłącznie z poczty elektronicznej, która wykorzystuje wskazane mechanizmy uwierzytelniania.

Ustawodawca przewiduje sankcje karne za popełnienie czynu zabronionego, polegającego na nadużyciu w komunikacji elektronicznej w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, korzyści osobistej lub wyrządzenia szkody innej osobie.

Środkiem przymuszającym do wykonywania obowiązków wynikających z ustawy będą administracyjne kary pieniężne. Kary te będzie nakładał Prezes UKE.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:

1. przepisu umożliwiającego stronom porozumienia o współpracy w zakresie ochrony użytkowników internetu przed stronami wyłudzającymi dane, w tym dane osobowe, oraz doprowadzającymi użytkowników internetu do niekorzystnego rozporządzenia ich środkami finansowymi w okresie stanów nadzwyczajnych, stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego w Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w dniu 23 marca 2020 r., złożenie oświadczenia woli o uznaniu tego porozumienia za porozumienie dotyczące prowadzenia listy ostrzeżeń, który wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. W tym samym terminie wejdą w życie również przepisy dotyczące listy ostrzeżeń (art. 18–20);
2. art. 21 (umożliwiającego Prezesowi UKE, gdy jest to uzasadnione ochroną użytkowników końcowych przed nadużyciami w komunikacji elektronicznej, nakazanie przedsiębiorcy telekomunikacyjnemu, w drodze decyzji, zablokowanie dostępu do numeru lub usługi w terminie nie krótszym niż 6 godzin od momentu jej ogłoszenia oraz nałożenie obowiązku wstrzymania pobierania opłat za połączenia lub usługi zrealizowane po upływie tego terminu), który wejdzie w życie z 1.11.2023 r.;
3. art. 15, art. 16 (przepisy nakładające na Prezesa UKE obowiązek prowadzenia wykazu numerów służących wyłącznie do odbierania połączeń głosowych), art. 25 ust. 3 pkt 1 i 5 (podstawa prawna kary pieniężnej za niewykonanie obowiązku blokowania krótkich wiadomości tekstowych (SMS) a także niewykonanie obowiązku blokowania połączenia przychodzącego do sieci przedsiębiorcy telekomunikacyjnego z wykorzystaniem numeru wpisanego w wykazie numerów służących wyłącznie do odbierania połączeń głosowych), które wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy;
4. art. 25 ust. 3 pkt 4 (podstawa prawna kary pieniężnej za niewykonywanie obowiązku blokowania połączeń głosowych albo ukrywania identyfikacji numeru wywołującego dla użytkownika końcowego), który wejdzie wżycie po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Źródło: Prezydent RP

Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju przyjęte przez KE

Dnia 31.7.2023 r. Komisja Europejska przyjęła rozporządzenie delegowane przyjmujące Europejskie Standardy Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju (ESSZR). Jest to pierwszy zestaw 12 uniwersalnych standardów, na który składają się:

Standardy te zostaną zastosowane przez pierwszą grupę jednostek (największe jednostki zainteresowania publicznego obecnie raportujące informacje niefinansowe) już do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju za 2024 r.

Rozporządzenie Komisji Europejskiej wejdzie w życie wraz z jego oficjalną publikacją, na którą jeszcze oczekuje.

Obowiązek stosowania standardów wynika z dyrektywy 2022/2464 w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Tekst rozporządzenia wraz z załącznikami dostępny jest w wersji anglojęzycznej na stronie Komisji Europejskiej.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Więcej czasu na przeprowadzenie wstępnych szkoleń bhp. Ustawa już obowiązuje

Zgodnie z art. 12e ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy i służby w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, z wyjątkiem instruktażu stanowiskowego:

1. pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym,
2. pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych,
3. pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pkt 1 i 2,
4. ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

 

W przypadku gdy termin przeprowadzenia szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy lub bezpieczeństwa i higieny służby przypada w:

1. okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, lub
2. w okresie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii – albo stanu epidemii

– termin ten wydłuża się do 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, w przypadku, gdy nie zostanie ogłoszony stan epidemii, albo stanu epidemii.

Zgodnie z ustawą z 7.7.2023 r. o świadczeniu uzupełniającym, wydłużeniu uległ termin, o którym mowa w art. 12e ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii z 60 dni do 180 dni, co oznacza, że będzie upływał 28.12.2023 r. a nie 30.8.2023 r.

Płaca minimalna a dodatek za szczególne warunki pracy

Zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:

1) nagrody jubileuszowej,

2) odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,

3) wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,

4) dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej,

5) dodatku za staż pracy,

6) dodatku za szczególne warunki pracy (nowy punkt wprowadzony komentowaną nowelizacją).

Zgodnie z konstrukcją ustawową minimalne wynagrodzenie za pracę nie ma charakteru jedynie wynagrodzenia zasadniczego. Jest to łączne wynagrodzenie pracownika za nominalny czas pracy w danym miesiącu, a więc poza wynagrodzeniem zasadniczym obejmuje również inne składniki wynagrodzenia i świadczenia pracownicze zaliczone do wynagrodzeń osobowych (z zastrzeżeniem art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu), w tym również dodatki.

Przepisy Kodeksu pracy poza obowiązkowymi składnikami wynagrodzenia przewidują także możliwość wypłacania pracownikom składników dodatkowych. Zgodnie z art. 78 § 2 Kodeksu pracy w celu określenia wynagrodzenia za pracę ustala się, w trybie przewidzianym w art. 77¹–77³Kodeksu pracy, wysokość oraz zasady przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników wynagrodzenia, jeżeli zostały one przewidziane z tytułu wykonywania określonej pracy. Jednym z takich dodatkowych składników płacowych może być dodatek za szczególne warunki pracy przysługujący pracownikowi z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym lub pracy szczególnie niebezpiecznej.

Należy podkreślić, że komentowany dodatek nie ma charakteru powszechnego. Pracodawcy prowadzący samodzielną gospodarkę finansową we własnym zakresie ustalają warunki wynagradzania pracowników (w tym wypłacania określonych składników wynagrodzenia), stosownie m.in. do rodzaju prowadzonej działalności i możliwości finansowych. Zasady wynagradzania pracowników zatrudnionych u tych pracodawców regulują przede wszystkim przepisy zakładowe, tj. ponadzakładowe i zakładowe układy zbiorowe pracy lub regulaminy wynagradzania, a w przypadku pracodawcy niezobowiązanego do wydania regulaminu wynagradzania – postanowienia umów o pracę (art. 77¹, art. 77² i art. 29 KP). Jeżeli obowiązujące u danego pracodawcy regulacje płacowe przewidują taki składnik wynagrodzenia, jak dodatek za szczególne warunki pracy przysługujący pracownikowi z tytułu wykonywania pracy w warunkach szczególnie uciążliwych lub szczególnie szkodliwych dla zdrowia, pracy związanej z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym lub pracy szczególnie niebezpiecznej, to wskazują też jego wysokość i zasady przyznawania.

Prezydent podpisał nowelizację ustawy wdrażającej w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF)

Najważniejsze zmiany wprowadzone w drodze ustawy polegają na:

1. ustanowieniu zasady wedle której podatnik podatku od towarów i usług jest obowiązany do wystawiania faktury ustrukturyzowanej przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur, z zastrzeżeniem utrzymania zasady wystawiania faktury elektronicznej lub faktury w postaci papierowej:
2. przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju (będzie mógł jednak wystawiać faktury ustrukturyzowane),
3. przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, który posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności nie uczestniczy w dostawie towarów lub świadczeniu usług, dla których wystawiono fakturę (będzie mógł jednak wystawiać faktury ustrukturyzowane),
4. przez podatnika korzystającego z procedur szczególnych,
5. na rzecz nabywcy towarów lub usług będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej,
6. przypadku odpowiednio udokumentowanych dostaw towarów lub świadczenia usług, określonych w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych;
7. wprowadzeniu zasady, że faktura VAT RR oraz faktura VAT RR KOREKTA mogą być wystawianie przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur jedynie za zgodą rolnika ryczałtowego;
8. skróceniu z 60 do 40 dni podstawowego terminu zwrotu podatnikowi podatku od towarów i usług nadwyżki podatku naliczonego nad podatkiem należnym;
9. ustanowieniu zasady wyłącznej elektronizacji obsługi wiążącej informacji stawkowej, wiążącej informacji akcyzowej, wiążącej informacji taryfowej oraz wiążącej informacji o pochodzeniu towaru.

 

Ustawa przewiduje możliwość wystawiania faktur elektronicznych lub faktur w postaci papierowej w okresie od 1.7.2024 r. do 31.12.2024 r. przez podatników obowiązanych do wystawiania faktur ustrukturyzowanych, jeżeli:

1. dokonywana przez nich sprzedaż jest zwolniona od podatku lub wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku,
2. dokonują czynności dokumentowanych fakturami uproszczonymi,
3. dokonują czynności dokumentowanych fakturami wystawionymi przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Ustawa wchodzi w życie z 1.7.2024 r.

Źródło: Prezydent RP

Kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe obowiązujące od 1.7.2023 r.

Projekt rozporządzenia w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku

Propozycja podwyżki wynagrodzenia minimalnego

W czerwcu 2023 r. Rada Ministrów przedstawiła propozycję podwyżki płacy minimalnej w 2024 r. Rada Ministrów jest zobowiązana do ustalenia na rok następny wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej dla określonych umów cywilnoprawnych w drodze rozporządzenia – jeżeli Rada Dialogu Społecznego nie uzgodni tych wysokości w terminie 30 dni od dnia otrzymania od Rady Ministrów (do negocjacji) proponowanych wysokości tego wynagrodzenia. Ustalone przez na 2024 r. wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej nie mogą być niższe od kwoty zaproponowanej Radzie Dialogu Społecznego. Do tej pory Rada Dialogu Społecznego nie osiągnęła kompromisu co do wysokości płacy minimalnej w 2024 r., co oznacza, że Rada Ministrów jest zobowiązana w terminie do 15.9.2023 r. ustalić wysokość płacy minimalnej na 2024 r.

Należy pamiętać, że zgodnie z art. 3 ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik cen, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3 ustawy (tj. przyjęty do opracowania projektu ustawy budżetowej średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem) wynosi co najmniej 105% – ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej: od 1 stycznia i od 1 lipca – w 2024 r. Podobnie jak w 2023 r. będziemy mieli podwójną podwyżkę płacy minimalnej.

Płaca minimalna w 2024 r. wzrośnie do 4300 zł

W związku z tym, że przeciętne minimalne wynagrodzenie za pracę w 2024 r. nie powinno być niższe niż ustawowe minimum, tj. 4270,60 zł, projekt przewiduje następujące kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę:

Biorąc pod uwagę proponowane kwoty przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2024 r. wyniesie 4271 zł.

Kwoty minimalnej stawki godzinowej w 2024 r., obliczone według reguł określonych w ustawie, powinny wynosić:

Problem z ustaleniem właściwego terminu raportowania MDR-3 i MDR-2 po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego

Zgodnie z art. 31y ust. 1 KoronawirusU, w okresie od 31.3.2020 r. do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19 nie rozpoczynają się, a rozpoczęte podlegają zawieszeniu, terminy do raportowania schematów podatkowych innych niż transgraniczne.

Po odwołaniu stanu epidemii przyjęto, iż z uwagi na 30-dniowy termin na dopełnienie obowiązku w zakresie złożenia MDR (dla korzystających, promotorów oraz wspomagających) nie rozpoczęty z powodu pandemii, rozpocznie swój bieg 1.8.2023 r., tym samym z obowiązku tego trzeba będzie się wywiązać do 30.8.2023 r. włącznie. Zdaniem praktyków termin ten dotyczy zarówno MDR-1, jak i MDR-3.

Jak stanowi art. 86j § 1 OrdPU – korzystający, który dokonywał w danym okresie rozliczeniowym jakichkolwiek czynności będących elementem schematu podatkowego lub uzyskiwał wynikającą z niego korzyść podatkową, w terminie złożenia deklaracji podatkowej dotyczącej tego okresu rozliczeniowego przekazuje do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej informację, według ustalonego wzoru o zastosowaniu schematu podatkowego zawierającą:

1. NSP tego schematu podatkowego;

2. wysokość korzyści podatkowej wynikającej ze schematu podatkowego – jeżeli korzystający uzyskiwał w danym okresie rozliczeniowym taką korzyść.

Ustawowy termin złożenia informacji MDR-3 kończy się wraz z upływem terminu na złożenie deklaracji podatkowej dotyczącej okresu rozliczeniowego. W większości sytuacji termin deklaracji rocznych został przez podatników złożony.

Część doktryny opowiadała się, iż termin na złożenie MDR-3 powinien wynosić tyle dni od odwieszenia terminów raportowych, ile czasu mieli podatnicy na złożenie poszczególnych deklaracji podatkowych po zakończeniu okresu rozliczeniowego (czyli np. w zakresie korzyści na gruncie CIT – co do zasady 3 miesiące od odwieszenia terminów), bezpiecznie jednak jednaj przyjąć relatywnie krótki termin. Podnoszono również głosy by MF wypowiedziało się jak terminy raportowania schematów podatkowych powinny być określone.

W pytaniach i odpowiedziach w zakresie terminów raportowania, dostępnych na stronie https://www.podatki.gov.pl/mdr/kontakt/#ukryta-tresc-49, które nie stanowi wiążącej formy interpretacji przepisów podatkowych wskazano, iż:

„W konsekwencji, terminy na złożenie do Szefa KAS informacji o schematach podatkowych innych niż schematy podatkowe transgraniczne, dla terminów nierozpoczętych, będą kształtowały się następująco:

— dla wspomagających, w sytuacji, gdy wspomagający powziął lub powinien był powziąć wątpliwości, że uzgodnienie może stanowić schemat podatkowy (MDR – 2);

— dla promotorów (MDR – 1 i MDR – 2),

— dla wspomagających (MDR – 1),

— dla korzystających (MDR – 1),

— dla wspomagających, którzy nie zostali zwolnieni przez korzystającego z obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej (MDR – 2),

— dla promotorów i wspomagających, którzy udostępnili schemat podatkowy standaryzowany w trakcie drugiego kwartału 2023 r. oraz w kwartałach wcześniejszych, w których terminy na raportowanie podlegały zawieszeniu (MDR – 4)”.

Równocześnie MF w doniesieniach prasowych wskazało, iż termin złożenia MDR-3 upływa 1 sierpnia b.r. Termin ten odnosi się do informacji dotyczących korzyści podatkowych uzyskiwanych w 2022 r. i w latach wcześniejszych. MF przyjęło bowiem, iż termin deklaracji za poprzednie okresy podatkowe już minęły, w związku z tym termin na raportowaniem MDR-3 za okres pandemii upływa 1.8.2023 r.

Przesunięcie terminu rozliczenia podatku od niezrealizowanych zysków

W myśl art. 30da ust. 14 PDOFizU, podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych są obowiązani składać urzędom skarbowym deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-NZ), o wysokości dochodu z niezrealizowanych zysków. Deklarację należy złożyć do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym łączna wartość rynkowa przenoszonych składników majątku przekroczyła kwotę 4 000 000 zł, oraz w tym terminie wpłacić podatek należny. Jeśli po tym miesiącu przenoszone będą kolejne składniki majątku, wówczas podatnicy mają obowiązek złożyć deklarację do 7. dnia kolejnego miesiąca po miesiącu, w którym są przenoszone składniki.

Rozporządzeniem Ministra Finansów z 27.6.2019 r. w sprawie przedłużenia terminu do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków (Dz.U. z 2019 r. poz. 1204), które było zmienione rozporządzeniem z 21.12.2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 2409) został przedłużony termin, o którym mowa w art. 30da ust. 14 PDOFizU, do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik utraci w całości lub w części składnik majątku będący przedmiotem opodatkowania tym podatkiem, w przypadku gdy utrata tego składnika nastąpi przed 1.12.2023 r., lub do 31.12.2023 r. w pozostałych przypadkach.

Jak informuje Ministerstwo Finansów, przedłużenie terminu zapłaty podatku od dochodu z niezrealizowanych zysków do czasu zbycia składnika majątku lub jego utraty w inny sposób (np. umorzenie lub wykup) miało na celu ułatwienie podatnikom wykonania zobowiązania podatkowego (zapłaty podatku) do czasu otrzymania przez nich środków pieniężnych (w przypadku, gdy utrata ma charakter odpłatny) lub gdy podatnicy zdecydują się nieodpłatnie przekazać majątek (np. w formie darowizny). Taki sposób realizacji poboru podatku od dochodu z niezrealizowanych zysków znajduje aprobatę w orzecznictwie TSUE.

Przygotowane kolejne rozporządzenie Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie przedłużenia terminu do wpłaty przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków przewiduje przedłużenie terminu do wpłaty podatku należnego od dochodów z niezrealizowanych zysków o następne 2 lata. Oznacza to, że podatek należny od dochodów z niezrealizowanych zysków wynikających z miesięcznych deklaracji składanych za okresy rozliczeniowe od 1.1.2019 r. do 30.11.2025 r. podatnik będzie płacił do 31.12.2025 r. Natomiast podatek z niezrealizowanych zysków od składników majątku, które zostaną utracone przed 1.12.2025 r., będzie płatny do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata przez podatnika w całości lub części tego składnika majątku.

Limity płatności gotówkowej wracają do stanu sprzed tzw. Polskiego Ładu

Cel opublikowanych regulacji

Celem opublikowanej ustawy dokonującej zamian w przepisach podatkowych jest przede wszystkim zapobieżenie wejściu w życie 1.1.2024 r. regulacji zawartych w ustawie z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład), zgodnie z którymi:

1. konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty;
2. dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą w transakcjach z innymi przedsiębiorcami następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 8000 zł lub równowartość tej kwoty.

 

Uzasadnienie wprowadzenia zmian
Przyjęta 16.6.2023 r. ustawa usuwa wskazane przepisy tzw. Polskiego Ładu przyjęte w październiku 2021 r. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano, że wejście w życie powyższych regulacji może prowadzić do komplikacji niektórych rodzajów transakcji szczególnie dokonywanych przez mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców, w tym rzemieślników oraz osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, stąd konieczne jest zniesienie przewidzianych do wprowadzenia ograniczeń w tym zakresie.

Wskazano również, że w braku możliwości dokonania zapłaty gotówką strony muszą korzystać z innych form płatności, a oczekiwanie na przelew bankowy może w wielu wypadkach prowadzić do zaniechania transakcji. Może to prowadzić do utrudnień i ograniczać znacząco drobny handel.

Mając na uwadze powyższe uchylono art. 22 pkt 1 ww. ustawy z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw wprowadziła analogicznie ograniczenia w obrocie gotówkowym względem konsumentów (art. 18 tzw. ustawy Polski Ład), które również miały wejść z życie 1.1.2024 r.

Z uwagi na fakt, że regulacje te będą wiązały się z wprowadzeniem dodatkowych obciążeń dla konsumentów, wymuszających zakładanie rachunków bankowych lub zawieranie umów o kartę płatniczą i będą generowały dodatkowe koszty transakcyjne, uchylono wspomniany art. 18.