Nowości w rozliczeniu PIT-28 za 2020 rok

Osoby składające PIT-28

Zenanie PIT-28 „Zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu, wysokości dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za rok podatkowy” -należy złożyć do właściwego urzędu skarbowego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika na dzień 31 grudnia rozliczanego roku. Znaczenie ma miejsce zamieszkania, a nie zameldowania. Do rozliczenia za 2020 r. należy stosować formularz PIT-28 w wersji 23.

Z rozliczenia PIT-28 korzystają podatnicy (osoby fizyczne) uzyskujący przychody z:

1) jednoosobowej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym;

2) działalności prowadzonej w formie spółki opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym;

3) najmu tzw. prywatnego od nieruchomości położonej w Polsce bądź za granicą;

4) sprzedaży własnych produktów rolnych lub zwierzęcych przetworzonych sposobem nieprzemysłowym.

W zeznaniu PIT-28 podatnicy wykazują wysokość uzyskanego przychodu, dokonanych odliczeń oraz należny ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Odliczenia w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych

Podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych mogą od przychodów odliczyć stratę z lat ubiegłych, składki na ubezpieczenie społeczne, a także wydatki mieszkaniowe (w ramach ulgi mieszkaniowej) a także darowizny na cele przewidziane w ustawie. Dokonywane odliczenia należy najpierw wykazać w załączniku PIT-O lub PIT-D (w przypadku ulgi mieszkaniowej) i wykazane w nich kwoty (w wysokości do określonych limitów przewidzianych w ustawie) przenieść do zeznania PIT-28.

Rozliczając zeznanie PIT-28 można skorzystać z odliczenia:

Można także od ryczałtu odliczyć składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Odliczanie darowizn przewidzianych na walkę z COVID-19

W rozliczeniu PIT-28 nowością jest możliwość odliczania darowizn przewidzianych na walkę z COVID-19, o których mowa w art. 57b i 57e ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Za 2020 r. podatnik może odliczyć od przychodu darowizny przekazane od 1.1.2020 r. do końca 2020 roku, na przeciwdziałanie COVID-19:

1) podmiotom wykonującym działalność leczniczą, wpisanym do wykazu, o którym mowa w art. 7 ustawy o COVID-19;

2) Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych;

3) Centralnej Bazie Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania działalności statutowej;

4) domom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowniom, schroniskom dla osób bezdomnych, ośrodkom wsparcia, rodzinnym domom pomocy oraz domom pomocy społecznej; a także

5) Funduszowi Przeciwdziałania COVID-19.

Od przychodu podatnik może odliczyć także darowizny rzeczowe, których przedmiotem są komputery przenośne będące laptopami lub tabletami, przekazane od 1.1.2020 r. do końca roku:

1) organom prowadzącym placówki oświatowe;

2) organizacjom pożytku publicznego – z przeznaczeniem na cele dalszego nieodpłatnego przekazania organom prowadzącym placówki oświatowe lub placówkom oświatowym.

Odliczeiu podlega – w przypadku tych darowizn, przekazanych:

1) do 30.4.2020 r. – kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;

2) w maju 2020 r. – kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;

3) od 1.6.2020 r. do 30.9.2020 r. – kwota odpowiadająca wartości darowizny;

4) od 1.10.2020 r. do 31.12.2020 r. – kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny.

Wierzytelności i zobowiązania wynikające z transakcji handlowych

W zeznaniu PIT-28 za 2020 r. wykazuje się również po raz pierwszy zmniejszenia i zwiększenia przychodów o wartość wierzytelności i zobowiązań wynikających z transakcji handlowych (część G. zeznania), o których mowa w art. 11 ust. 4 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Zmniejszenia przychodów można dokonać, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta (sekcja G.1.). Zmniejszenie przychodów wykazuje się według poszczególnych stawek (sekcja G.2.). Natomiast zwiększenia przychodów dokonuje się, jeżeli do dnia złożenia zeznania podatkowego zobowiązanie nie zostało uregulowane (sekcja G. 3.) i również wykazuje się zwiększenie przychodów według poszczególnych stawek ryczałtu (sekcja G.4.). W części H. zeznania wykazuje się przychody po zmniejszeniach bądź zwiększeniach o wartość wierzytelności lub zobowiązań według opodatkowania poszczególnymi stawkami.

Przekazanie 1% OPP

Warto przypomnieć, że podatnicy rozliczający PIT-28 mogą w tym zeznaniu również wnioskować o przekazanie 1% podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP).

Forma złożenia PIT-28

W projekcie rozporządzenia wprowadzającego zmiany w sprawie sposobu przesyłania deklaracji i podań oraz rodzajów podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone, przewiduje się opatrzenie podpisem zaufanym albo podpisem osobistym zeznania PIT-28. Planowany termin wejścia zmian przewidziany jest na 15.2.2021 r., jednak rozporządzenie nie zostało jeszcze opublikowane. Zenanie PIT-28 można złożyć w formie papierowej lub elektronicznie. Składając PIT-28 w formie elektronicznej można skorzystać z usługi Twój e-PIT bądź e-deklaracji. Przy czym z usługi Twój e-PIT nie mogą skorzystać podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą.

Wsparcie dla przewoźników wykonujących publiczne przewozy autobusowe

Zmiany wprowadzono m.in. do ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. poz. 1842 ze zm.; dalej: KoronawirusU).

Dodano m.in. art. 15zzzzl⁵ KoronawirusU, z którego wynika, że w celu przeciwdziałania skutkom COVID-19 przewoźnicy wykonujący przewozy autobusowe oraz operatorzy przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej, z wyłączeniem komunikacji miejskiej, otrzymują wsparcie finansowe za miesiące obowiązywania ograniczeń w przemieszczaniu się środkami publicznego transportu zbiorowego w zakresie liczby zajętych miejsc siedzących albo miejsc siedzących i stojących w stosunku do dokumentacji technicznej lub techniczno-ruchowej pojazdu, jednak nie dłużej niż do 31.12.2021 r. Wysokość tego wsparcia ustala się dla każdego z beneficjentów przez porównanie poniesionych kosztów i osiągniętych przychodów w przeliczeniu na pracę eksploatacyjną zrealizowaną za każdy miesiąc 2019 r. w stosunku do poniesionych kosztów i osiągniętych przychodów w przeliczeniu na pracę eksploatacyjną zrealizowaną za ten sam miesiąc 2021 r.

Z wprowadzonych przepisów wynika, że wsparcie jest należne beneficjentowi, w przypadku gdy:

Wysokość wsparcia nie może przekroczyć dla wymienionych wyżej:

– rozliczonej za te same miesiące 2019 r., pomniejszonej o przekazaną tym operatorom dopłaty lub rekompensatę na finansowanie utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów za te miesiące.

Wsparcie otrzymane przez operatora przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej jest uwzględniane przy obliczaniu należnej operatorowi rekompensaty, o której mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 lit. c PublTranspZbU (chodzi o rekompensatę z tytułu poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego).

Wsparcie przekazuje się z budżetu państwa ze środków zaplanowanych w budżecie właściwego wojewody przeznaczonych na krajowe pasażerskie przewozy autobusowe. Natomiast środki finansowe przekazuje właściwy miejscowo marszałek województwa na podstawie wniosków składanych przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego na podstawie wniosku złożonego przez operatora zawierających kalkulację wnioskowanych kwot wsparcia w ujęciu miesięcznym wraz z oświadczeniem o prawidłowości danych w nich ujętych.

W celu weryfikacji danych ujętych we wniosku właściwy miejscowo marszałek województwa może:

Jednak, w przypadku gdy łączna kwota wsparcia dla pojedynczego beneficjenta za wszystkie miesiące 2021 r. przekracza kwotę 500.000 zł, przeprowadzenie kontroli ma charakter obligatoryjny.

Wniosek o zameldowanie trzeba przekazać niezwłocznie

Sąd otrzymał kilkanaście skarg na bezczynność wojewody podlaskiego. Ich autorzy zwracali się do WSA o zobowiązanie organu administracji do wydania decyzji albo do ich zameldowania. Jedyną odpowiedzią na wniosek skarżącego (tą sprawą zajął się WSA w wyroku) było pismo informujące o braku właściwości wojewody do załatwiania spraw meldunkowych. Wojewoda informował również, że nie może przekazać wniosku organowi wykonawczemu wskazywanej gminy X, bo nie została ona utworzona.

Wojewoda w odpowiedzi na skargę zauważył, że Rozporządzenie Rady Ministrów z 2015 r., tworzące nową gminę zostało kilka miesięcy później uchylone, a pełnomocnik ds. utworzenia tej gminy (wojewoda) zakończył swoją działalność z dniem 31.12.2015 roku. Dlatego nie można było przekazać wniosku o zameldowanie do organów nowej jednostki samorządu terytorialnego, jednakże wojewoda przekazał wniosek burmistrzowi istniejącej gminy X, gdzie położone było miejsce stałego pobytu skarżącego.

Sąd umorzył postępowanie jednocześnie jednak orzekając, że wojewoda był bezczynny. Pismo wpłynęło do wojewody w lipcu i dotyczyło nieruchomości położonej w X, a zatem jak stwierdził WSA, właściwym organem był Burmistrz Gminy X. Skoro jednak nie doszło do utworzenia nowej jednostki administracyjnej, to adresat wniosku o zameldowanie był, od momentu jego złożenia, organem niewłaściwym rzeczowo i miejscowo do jego rozpatrzenia.

Organ administracji publicznej, do którego wniesiono podanie i jednocześnie jest niewłaściwy, niezwłocznie powinien przekazać podanie do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie (art. 65 § 1 KPA). Sąd zauważył jednak, że formalne przekazanie podania przez wojewodę nastąpiło dopiero po upływie miesiąca, a nie wymagało to przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego. Dodatkowo, wojewoda powinien być świadomy braku swojej właściwości. Niezwłocznie powinny być załatwione sprawy, których stan faktyczny i prawny może być od razu wiarygodnie ustalony przy wszczęciu postępowania na podstawie istniejącego materiału dowodowego.

Sąd, zgodnie z prawem, w sytuacji załatwienia sprawy po wniesieniu skargi na bezczynność umarza postępowania (tak się stało w tym przypadku). Nie zwalnia to jednak sądu z orzekania. WSA nie dopatrzył się rażącego charakteru bezczynności. Nie miała ona negatywnych skutków dla skarżącego. Nie było też celowe, ale wynikało z błędnego przekonania, że nieutworzenie gminy X oznacza brak organu, któremu wniosek należy przekazać.

Wskaźnik waloryzacji rent i emerytur wyższy niż prognozowano

Ogłoszone przez Prezesa GUS w dniu 15 stycznia 2021 r., dane dotyczące średniorocznych wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem oraz dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2020 r. (inflacja) wyniosły odpowiednio: 103,4 i 103,9.

Do ustalenia wskaźnika waloryzacji w 2021 r. został zatem przyjęty średnioroczny wskaźnik inflacji dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2020 r. na poziomie 103,9 %.

Ogłoszony przez Prezesa GUS w dniu 9 lutego 2021 r. realny wzrost przeciętnego wynagrodzenia w 2020 r. wyniósł z kolei 1,7 % (20 % realnego wzrostu cen – 0,34 %). W związku z tym wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2021 r. wynosi 104,24 %.

Co to oznacza w praktyce?

Do wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych zostanie zastosowana waloryzacja procentowa w oparciu o rzeczywisty wskaźnik waloryzacji, zgodnie ze schematem zaproponowanym w ustawie.

Ile to kosztuje?

Całkowity koszt waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych i innych świadczeń z systemu powszechnego, rolniczego i mundurowego, szacowany jest na ok. 10,6 mld zł. (przy wskaźniku waloryzacji 104,24 %).

Źródło:

gov.pl

Wyrok TSUE dotyczący self-cleaningu

Wykonawcy kwestionujący to wykluczenie podnieśli, że powinni mieć możliwość wykazania, że podjęli stosowne środki naprawcze w ramach self-cleaningu, które doprowadziły do naprawy skutków tych uchybień, co przewiduje art. 57 ust. 6 dyrektywy 2014/24/UE.

Zdaniem TSUE art. 57 ust. 6 dyrektywy 2014/24/UE należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie praktyce państwa członkowskiego, zgodnie z którą wykonawca jest zobowiązany do przedstawienia w chwili składania wniosku o dopuszczenie do udziału lub oferty z własnej inicjatywy dowodu podjęcia środków naprawczych w celu wykazania swojej rzetelności pomimo istnienia względem niego fakultatywnej podstawy wykluczenia, o której mowa w art. 57 ust. 4 tej dyrektywy, w sytuacji gdy obowiązek taki nie wynika ani z mających zastosowanie przepisów krajowych, ani z dokumentów zamówienia. Natomiast art. 57 ust. 6 dyrektywy 2014/24/UE nie stoi na przeszkodzie takiemu obowiązkowi, jeżeli został on przewidziany w sposób jasny, precyzyjny i jednoznaczny w mających zastosowanie przepisach krajowych oraz gdy o jego istnieniu dany wykonawca został powiadomiony za pomocą dokumentów zamówienia.

Powyższe oznacza, że w sytuacji, gdy polski ustawodawca zrezygnował z ustawowej regulacji przedstawionych w wyroku aspektów, do obowiązków zamawiającego należy określenie terminu oraz sposobu dostarczenia dowodów poprzez przyjęcie rozwiązania w dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia (np. w SWZ), zgodnie z zasadą przejrzystości, równego traktowania i proporcjonalności. Warunki określone przez zamawiających muszą jednak uwzględniać przypadki, w których określenie podstawy wykluczenia może być ocenne, a tym samym sporne pomiędzy wykonawcą a zamawiającym. Warto zatem mieć na uwadze, aby przy określaniu reguł przedstawiania dowodów potwierdzających wykonanie środków naprawczych przez wykonawcę uwzględnić różnorodność podstaw wykluczenia, a mianowicie, że może być ona jednoznacznie zidentyfikowana przez wykonawcę (np. prawomocne skazanie za określone przestępstwa), jak i mieć charakter ocenny powodujący możliwość zaistnienia pomiędzy wykonawcą a zamawiającym rozbieżności w ocenie konkretnego stanu faktycznego pod kątem spełniania przesłanek wykluczenia (np. nienależyte wykonanie innego zamówienia).

Podkreślić przy tym należy, że Trybunał odniósł się również do sytuacji, w której wykonawca nie przedstawia informacji o rozwiązaniu wcześniejszej umowy w sprawie zamówienia publicznego w związku z poważnym wykroczeniem zawodowym w sytuacji, gdy prawo krajowe lub zamawiający w dokumentacji nakładają na niego obowiązek poinformowania o tym fakcie już w chwili składania oferty. Jeżeli zamawiający stwierdzi brak informacji dotyczącej takiego rozwiązania umowy przez wykonawcę, a w jego ocenie zaistniała przesłanka wykluczenia związana z nienależytym wykonaniem zamówienia, musi umożliwić wykonawcy przedstawienie dowodu podjęcia środków naprawczych odnośnie do tej podstawy wykluczenia.

Ponadto Trybunał uznał, że art. 57 ust. 6 dyrektywy 2014/24/UE należy interpretować w ten sposób, że jest on bezpośrednio skuteczny. W konsekwencji oznacza to, że jeżeli zamawiający nie określił w dokumentach zamówienia procedury przedstawiania dowodów potwierdzających self-cleaning, wykonawca może powołać się bezpośrednio na przywołany przepis dyrektywy w celu przedstawienia takich dowodów, a zamawiający powinien je przyjąć oraz zbadać.

[C-387/19 – wyrok TS z dnia 14-01-2021]

Dla części pracodawców pandemia to impuls do zmian w sferze usług cyfrowych

COVID-19 mocno przyspieszył cyfryzację w zakładach pracy. W okresie lockdownu i powolnego odmrażania pracodawcy ekspresowo digitalizowali swoje działania.

Rozbudowa infrastruktury pracy zdalnej

Obszarem, który w tym roku zdecydowanie przyspieszy w następstwie pandemii COVID-19, będą rozwiązania i infrastruktura umożliwiające pracę zdalną z dowolnego miejsca. Z badania CBRE i Grafton Recruitment wynika, że sześciu na dziesięciu pracowników wykonuje dziś swoje obowiązki całkowicie zdalnie. Zgodnie z oczekiwaniami zatrudnionych, ale też ze względu na oszczędności, ten model pracy, również w wersji mieszanej, pozostanie obecny w wielu zakładach pracy także po ustaniu pandemii.

Cyberbezpieczeństwo i przeciwdziałanie zagrożeniom w internecie

Kolejny rozwojowy obszar jest związany z cyberbezpieczeństwem podmiotów i przeciwdziałaniem zagrożeniom w internecie. Jak bardzo jest on istotny, pokazują dane centrum cyberbezpieczeństwa CERT Orange Polska i CyberTarczy, która w 2020 roku odnotowała aż dwa razy więcej incydentów phishingu niż rok wcześniej. W ciągu minionego roku podwoiła się też (do ponad 1 tys.) liczba przedsiębiorstw korzystających z całodobowego Centrum Zarządzania Operacjami Bezpieczeństwa SOC Orange. To pokazuje, że firmy nie czują się jeszcze odpowiednio zabezpieczone przez cyberzagrożeniami i szukają sprawdzonych i skutecznych rozwiązań.

E-commerce rośnie w siłę

Nie sposób nie odnotować wzrastającego znaczenia obszaru e-commerce w sprzedaży, którego również jest prognozowany wzrost w 2021 r.

Źródło:

newseria.pl

11. edycja Forum Cen Transferowych

W ramach Forum powoływane są grupy robocze. Ich prace polegają na opracowywaniu szczegółowych zagadnień dotyczących wybranych aspektów w obszarze cen transferowych. Wypracowane rezultaty spotkań prezentowane i dyskutowane są każdorazowo na kolejnym posiedzeniu Forum.

Forum to nie tylko cokwartalne spotkania. To stałe prace grup roboczych. Ich efektem są rekomendacje, które przekuwane są potem na realne zmiany w prawie. Dotychczasowe spotkania zainspirowały nas do prowadzenia otwartej dyskusji nie tylko wokół cen transferowych, ale także do projektowania tą metodą rozwiązań w innych obszarach

– tłumaczy Jan Sarnowski.

Zgodnie z przeprowadzonym badaniem, 86% ankietowanych pozytywnie ocenia działalność Forum uznając, że spełnia ono swoją rolę. Ostatnia edycja zgromadziła ponad 200 osób.

Jak wziąć udział w posiedzeniu Forum

Posiedzenia Forum zwołuje Przewodniczący Forum poprzez zamieszczenie ogłoszenia na Ministerstwa Finansów. Ogłoszenia można znaleźć także w zakładce Ogłoszenia i informacje bieżące. Rozpoczęcie rejestracji, ogłoszenie agendy i tematu spotkania zaplanowano na połowę marca.

Spotkania Forum mają charakter otwarty. Może w nich wziąć udział obok zaproszonych ekspertów, każda osoba, która zgłosiła swój udział na podstawie ogłoszenia o posiedzeniu Forum.

 

Źródło: Ministerstwo Finansów

Ogólnopolski Konkurs Poprawy Warunków Pracy zawieszony

Z komunikatu MRPiT wynika, że z powodu epidemii COVID-19, na czas jej trwania, zostaje zawieszona organizacja „Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy”. 48. edycja tego Konkursu zostanie zorganizowana po zakończeniu stanu epidemii.

Źródło:

gov.pl

Ryczałt 2021 – rozszerzenie katalogu uprawnionych to korzystania z tej formy opodatkowania

W nowelizacji ustawy z 28.11.2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw zmieniono w art. 4 w ust. 1 pkt 11 definicję „wolny zawód”, co spowodowało iż poszerzono krąg osób, które mogą korzystać z tej formy opodatkowania.

 

Poniżej porównanie w tabeli kto jest uprawniony do opodatkowania w tej formie:

 

Definicja „wolnych zawodów” w ryczałcie od przychodów
Do 31.1.2020 r.	Od 1.1.2021
Pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez: lekarzy, lekarzy stomatologów, lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, jeśli działalność ta nie jest wykonywana na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu	Pozarolniczą działalność gospodarczą wykonywaną osobiście przez: lekarzy, lekarzy dentystów,  lekarzy weterynarii, techników dentystycznych, felczerów, położne, pielęgniarki, psychologów, fizjoterapeutów, tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające,  brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych, rzeczników patentowych, oraz nauczycieli w zakresie świadczenia usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny, z tym że za osobiste wykonywanie wolnego zawodu uważa się wykonywanie działalności bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu

Kary umowne w czasie pandemii. Jak powinny się zachować gminy?

Trwa w Polsce stan epidemii, który mocno wpływa na życie gospodarcze. Jednocześnie cały czas toczą się inwestycje, realizowane przez samorządy. Wójt jednej z opolskich gmin zapytał RIO, czy w przypadku opóźnienia wykonania zamówienia (gdy działo się to w stanie epidemii lub zagrożenia epidemicznego) przez przedsiębiorcę zamawiający powinien naliczać kary umowne, odstępując później od ich dochodzenia?

Izba przypomniała, że kwestie dochodzenia takich roszczeń i informowania się o ewentualnych problemach zostały uregulowane w art. 15r ust. 1 KoronawirusU. W sytuacjach, w których okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 mogą mieć wpływ na realizację zamówienia, należyte wykonanie umowy, strony powinny się o tym fakcie niezwłocznie informować. Ten wpływ należy potwierdzić, dołączając do informacji stosowne oświadczenia lub dokumenty.

W razie otrzymania oświadczeń lub dokumentów zamawiając na ich podstawie powinien przekazać drugiej stronie swoje stanowisko wraz z uzasadnieniem, tzn. poinformować wykonawcę, czy przedstawione przez niego okoliczności stanowią lub będą mogły stanowić podstawę zwolnienia przedsiębiorcy z odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.

Jak stwierdziła RIO, w takiej sytuacji należy przyjąć, że zamawiający (w tym przypadku gmina) ma prawo do naliczenia wykonawcy kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Jednak na podstawie art. 15r1 ust. 1 KoronawirusU nie ma prawa do potrącenia kary umownej z wynagrodzeniem wykonawcy lub innymi jego wierzytelnościami tak długo, jak długo obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego (albo stan epidemii) i przez 90 dni od odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni.

Jednocześnie na podstawie art. 15 ust. 6 KoronawirusU zamawiający powinien odstąpić od ustalenia i dochodzenia kar umownych, jeśli wskazane przez wykonawcę okoliczności oraz wprowadzone zmiany umowy dają podstawę do zwolnienia wykonawcy z odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.