Zestawienie najważniejszych zmian w VAT wprowadzonych w 2021 r.

Tabela zawiera przegląd najważniejszych zmian w ustawie o VAT (zmiany VAT 2021)  wprowadzonych od 1 stycznia do 1 października 2021 r.

Zmiany od 1 stycznia 2021 r.
Zmiana	Jak było do 31 grudnia 2020 r.?	Jak jest od 1 stycznia 2021 r.?
Zmiany w przepisach o korygowaniu podstawy opodatkowania (art. 29a ust. 13–18 oraz art. 86 ust. 19a i 19b VATU)	1. Rozliczanie przez sprzedawców faktur korygujących obniżających podstawę opodatkowania lub kwotę podatku VAT uzależnione co do zasady było od uzyskania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę. 2. Nabywcy najczęściej obowiązani byli zmniejszać kwotę podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury korygującej. 3. Nie było przepisów określających sposób rozliczania przez sprzedawców faktur korygujących, gdy podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu.	1. Rozliczanie przez sprzedawców faktur korygujących obniżających podstawę opodatkowania lub kwotę podatku VAT uzależnione jest od spełnienia uzgodnionych z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku. 2. Nabywcy najczęściej obowiązani są zmniejszać kwotę podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym, w którym spełnione zostały uzgodnione ze sprzedawcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku. 3. Istnieje przepis stanowiący, że jeżeli podstawa opodatkowania uległa zwiększeniu, korekty tej podstawy dokonuje się w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna zwiększenia podstawy opodatkowania.
Wydłużenie okresu korzystania z prawa do odliczenia w ramach bieżącej deklaracji VAT (art. 86 ust. 11 VATU)	Podatnicy rozliczający VAT miesięcznie mogli korzystać z prawa do odliczenia w ramach deklaracji VAT za miesiąc powstania prawa do odliczenia oraz w ramach jednej z dwóch kolejnych deklaracji.	Podatnicy rozliczający VAT miesięcznie mogą korzystać z prawa do odliczenia w ramach deklaracji VAT za miesiąc powstania prawa do odliczenia oraz w ramach jednej z trzech kolejnych deklaracji.
Zmiany w przepisach o obowiązku dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności  (art. 105a ust. 3 pkt 5, art. 106e ust. 1 pkt 18a, art. 108 ust. 1a i 1d, art. 108b ust. 8 i 9, art. 112b ust. 2a oraz załącznik nr 15 do VATU)	1. Treść przepisów określających limit 15 000 zł była nieprecyzyjna. Dotyczyło to przepisów określających obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem MPP, obowiązek oznaczania faktur wyrazami „mechanizm podzielonej płatności” oraz przepisu wyłączającego odpowiedzialność solidarną nabywców towarów i usług. 2. Obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem MPP wyłączało tylko dokonanie potrącenia ustawowego. 3. Podmioty niebędące podatnikami nie mogły składać wniosków uwolnienie środków znajdujących się na rachunku VAT. 4. Dokonanie płatności z zastosowaniem MPP nie wyłączało ryzyka nałożenia sankcji, o której mowa w art. 112b ust. 2a VATU. 5. W załączniku nr 15 do VATU powołane były kody PKWiU z 2008 r.	1. Z przepisów wynika jednoznacznie, że warunkiem wystąpienia obowiązku dokonania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności jest, aby kwota należności przekroczyła 15 000 zł lub równowartość tej kwoty wyrażoną w walucie obcej. Podobnie ma się rzecz w przypadku obowiązku oznaczania faktur wyrazami „mechanizm podzielonej płatności” oraz przepisu wyłączającego odpowiedzialność solidarną nabywców towarów i usług. 2. Obowiązek dokonania płatności z zastosowaniem MPP wyłącza zarówno dokonanie potrącenia ustawowego, jak i umownego. 3. Niektóre podmioty niebędące podatnikami mogą składać wnioski o uwolnienie środków znajdujących się na rachunku VAT. 4. Dokonanie płatności z zastosowaniem MPP wyłącza ryzyka nałożenia sankcji, o której mowa w art. 112b ust. 2a VATU. 5. W załączniku nr 15 do VATU powołane są kody PKWiU z 2015 r.
Umożliwienie odliczania VAT przy nabywaniu usług noclegowych we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich  (art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. c VATU)	Nie było możliwości odliczania VAT przy nabywaniu usług noclegowych we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich.	Istnieje możliwość odliczania VAT przy nabywaniu usług noclegowych we własnym imieniu, ale na rzecz osób trzecich.
Podwyższenie limitu prezentów o małej wartości  (art. 7 ust. 4 pkt 1 i 2 VATU)	1. Z treści art. 7 ust. 4 pkt 1 VATU nie wynikało, że wskazana w tym przepisie kwota 100 zł jest kwotą netto (przyjmowano, że tak). 2. W przypadku towarów nieujmowanych w ewidencji prezentów za prezenty o małej wartości uważano towary, których jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 10 zł.	1. Obecnie z przepisów wynika wprost, że limit wartości prezentów o małej wartości wskazany w art. 7 ust. 4 pkt 1 VATU wynosi 100 zł netto. 2. W przypadku towarów nieujmowanych w ewidencji prezentów za prezenty o małej wartości uważano towary, których jednostkowa cena nabycia towaru (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru, nie przekraczają 20 zł.
Umożliwienie stosowania dla celów VAT kursów stosowanych na gruncie przepisów o podatku dochodowym  (art. 31a ust. 2a–2d VATU)	Do dokonywania przeliczeń dla celów VAT nie było możliwe stosowanie kursów stosowanych na gruncie przepisów o podatku dochodowym.	Do dokonywania przeliczeń dla celów VAT można stosować kursy stosowane na gruncie przepisów o podatku dochodowym.
Przedłużenie okresu stosowania stawki 0% do zaliczek dotyczących eksportu towarów  (art. 41 ust. 9a VATU)	Stawka 0% mogła być stosowana do zaliczek dotyczących eksportu towarów, jeżeli łącznie spełnione były dwa warunki: wywóz towarów nastąpił w terminie 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzyma zapłatę (chyba że miał zastosowanie art. 41 ust. 9b VATU, który pozwala na wywóz towarów w terminie późniejszym), w terminie powyższym podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE.	Stawka 0% może być stosowana do zaliczek dotyczących eksportu towarów, jeżeli łącznie spełnione są dwa warunki: wywóz towarów nastąpił w terminie 6 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym podatnik otrzyma zapłatę (chyba że ma zastosowanie art. 41 ust. 9b VATU, który pozwala na wywóz towarów w terminie późniejszym), w terminie powyższym podatnik otrzymał dokument potwierdzający wywóz towaru poza terytorium UE.
Zmiany w przepisach o wydawaniu wiążących informacji stawkowych  (art. 42as pkt 2, art. 42b ust. 3a i 3b, art. 42ca oraz art. 42ha)	1. Nie było możliwości otrzymywania przez podatników WIS również dla towarów, które klasyfikowane są według PKWiU. 2. Możliwe było uzyskiwanie WIS, jeżeli zakres przedmiotowy wniosku pokrywał się z przedmiotem toczącego się postępowania lub sprawa została rozstrzygnięta w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego. 3. Ochrona wynikająca z otrzymanej WIS przysługiwała również, jeżeli przedmiot WIS stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa. 4. Ważność WIS oraz decyzji Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o zmianie WIS nie była ograniczona czasowo.	1. Istnieje możliwość otrzymywania przez podatników WIS również dla towarów, które klasyfikowane są według PKWiU (zob. dodane brzmienie art. 42a pkt 2 VATU). 2. Wyłączona jest możliwość wydawania WIS w przypadkach, gdy zakres przedmiotowy wniosku pokrywa się z przedmiotem toczącego się postępowania lub sprawa została rozstrzygnięta w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego (na postanowienia w zakresie odmowy wydania WIS na tej podstawie przysługuje zażalenie). 3. Ochrona wynikająca z otrzymanej WIS jest wyłączona, jeżeli przedmiot WIS stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa. 4. Ważność WIS oraz decyzji Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o zmianie WIS jest ograniczona do 5 lat od dnia ich wydania.
Ograniczenie zakresu wyłączenia możliwości składania deklaracji VAT za okresy kwartalne  (art. 99 ust. 3a VATU)	Możliwość składania deklaracji VAT za okresy kwartalne mogło wyłączać między innymi świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do VATU.	Świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do VATU, nie może wyłączać możliwości składania deklaracji VAT za okresy kwartalne.
Zmiany w przepisach o wykazie podatników VAT (art. 96b ust. 3 i 10-12 VATU)	1. W wykazie podatników VAT umieszczane były numery PESEL. 2. W wykazie podatników wskazywane były rachunki rozliczeniowe wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym, które były potwierdzone przy wykorzystaniu STIR. 3. Organem właściwym do dokonywania sprostowań oraz usuwania danych innych niż dane osobowe był Szef Krajowej Administracji Skarbowej.	1. W wykazie podatników VAT nie umieszcza się numerów PESEL. 2. W wykazie podatników wskazuje się również rachunki rozliczeniowe wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym, które nie zostały potwierdzone przy wykorzystaniu STIR. 3. Organem właściwym do dokonywania sprostowań oraz usuwania danych innych niż dane osobowe jest naczelnik urzędu skarbowego.
Objęcie kolejnych czynności obowiązkiem ewidencjonowania przy zastosowaniu kas online  (art. 145b ust. 1 pkt 2 VATU)	Czynności wymienione w art. 145b ust. 1 pkt 2 VATU mogły być ewidencjonowane przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii.	Czynności wymienione w art. 145b ust. 1 pkt 2 VATU, tj.: świadczenie usług związanych z wyżywieniem przez stacjonarne placówki gastronomiczne, świadczenie usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania, sprzedaż węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych – nie mogą być ewidencjonowane przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, a w konsekwencji muszą być ewidencjonowane przy zastosowaniu kas online.
Zmiany od 1 czerwca 2021 r.
Zmiana	Jak było do 31 maja 2021 r.?	Jak jest od 1 czerwca 2021 r.?
Zmiany w zasadach wydawania decyzji dotyczących podatku VAT z tytułu importu towarów  (art. 33 VATU)	W przypadku stwierdzenia przez organ celny, że w zgłoszeniu celnym lub w rozliczeniu zamknięcia kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celno-skarbowego wydawał decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości. W celu wydania tej decyzji prowadzone było odrębne (od postępowania w sprawie należności celnych) postępowanie, do którego zastosowanie miały przepisy OrdPU. Nie było w związku z tym możliwości określania kwoty VAT z tytułu importu towarów w ramach decyzji dotyczących należności celnych.	Naczelnik urzędu celno-skarbowego prowadzi jedno postępowanie w sprawie należności celnych przywozowych, podatku od towarów i usług, podatku akcyzowego, a także opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej z tytułu importu towarów (zob. art. 73d ust. 1 ustawy – Prawo celne). W efekcie obecnie decyzje wydawane w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wydawane są w ramach wspólnego dla tych należności postępowania. Rodzaj wydawanej decyzji zależy od tego, czy nieprawidłowości zostały stwierdzone przed zwolnieniem towarów (wówczas decyzja jest wydawana na podstawie art. 33 ust. 2 VATU) czy po zwolnieniu towarów (wówczas decyzja jest wydawana na podstawie art. 33 ust. 2a VATU).
Obowiązek przekazywania informacji o rachunkach rozliczeniowych nieprzekazywanych w ramach systemu STIR  (art. 96 ust. 3b VATU)	Nie było obowiązku przekazywania informacji o rachunkach rozliczeniowych nieprzekazywanych w ramach systemu STIR.	Istnieje obowiązek przekazywania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o rachunkach rozliczeniowych nieprzekazywanych w ramach systemu STIR (ze względu na wyłączenie określone w art. 119zh OrdPU), tj. o rachunkach będących rachunkami, o których mowa w art. 119zh pkt. 2–9 OrdPU (np. o rachunkach banków prowadzonych przez inne banki).
Zmiany od 1 lipca 2021 r.
Zmiana	Jak było do 30 czerwca 2021 r.?	Jak jest od 1 lipca 2021 r.?
Zastąpienie sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju wewnątrzwspólnotową sprzedażą towarów na odległość  (art. 2 pkt 22a oraz art. 22a VATU)	Istniały szczególne zasady ustalania dostaw towarów dokonywanych w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju.	Istnieją szczególne zasady ustalania wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość (WSTO). Zakres pojęcia WSTO w przybliżeniu odpowiada łącznemu zakresowi pojęć sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju i sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju.
Wprowadzenie łącznego limitu dla wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość oraz świadczenia usług elektronicznych, telekomunikacyjnych i nadawczych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami  (art. 22a ust. 1 pkt 3 oraz art. 28k ust. 2 pkt 3 VATU)	1. Limit skutkujący zmianą miejsca dostaw towarów stanowiących sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju był odrębny dla każdego państwa członkowskiego i określony był przez to państwo. 2. Limit skutkujący zmianą miejsca dostaw towarów stanowiących sprzedaż wysyłkową na terytorium wynosił 165 000 zł. 3. Zawiadomienia o wyborze miejsca opodatkowania albo rezygnacji z dokonanego wyboru składane były odrębnie dla sprzedaży wysyłkowej (i w zakresie tym odrębnie dla poszczególnych państw członkowskich), odrębnie zaś dla świadczenia usług elektronicznych, telekomunikacyjnych i nadawczych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. 4. Limit skutkujący zmianą miejsca świadczenia usług elektronicznych, telekomunikacyjnych i nadawczych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami wynosił 10 000 euro/42 000 zł.	1. Limit skutkujący zmianą miejsca dostaw towarów stanowiących wewnątrzwspólnotową sprzedaż towarów na odległość (WSTO) oraz miejsca świadczenia usług elektronicznych, telekomunikacyjnych i nadawczych (usług TBE) na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest wspólny i łączny dla sprzedaży do wszystkich państwa członkowskich UE. Wynosi on 10 000 euro/42 000 zł. 2. Zawiadomienia o wyborze miejsca opodatkowania albo rezygnacji z dokonanego wyboru składane są wspólnie dla WSTO oraz świadczenia usług TBE na rzecz podmiotów niebędących podatnikami. Zawiadomienia te dotyczą wszystkich państw członkowskich UE.
Wprowadzenie instytucji sprzedaży na odległość towarów importowanych  (art. 2 pkt 22b VATU)	Instytucja sprzedaży na odległość towarów importowanych nie istniała.	Sprzedaż na odległość towarów importowanych jest szczególnym rodzajem dostawy towarów. Dochodzić do niej może w przypadku dostawy towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz z terytorium państwa trzeciego do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego.
Rozszerzenie zakresu stosowania procedury unijnej  (art. 130a–130d VATU)	Z opodatkowania w ramach procedury unijnej (nazywanej wówczas MOSS) korzystać mogli tylko podatnicy świadczący na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usługi elektroniczne, usługi telekomunikacyjne oraz usługi nadawcze.	Z opodatkowania w ramach procedury unijnej (nazywanej obecnie unijną procedurą OSS; istotą tej procedury jest rozliczanie podatku VAT z tytułu dokonywanych czynności dla niebędących podatnikami nabywców z całej UE za pośrednictwem jednego tylko państwa członkowskiego, tj. państwa członkowskiego identyfikacji) korzystać mogą podatnicy: dokonujący wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość,  ułatwiający dostawę towarów zgodnie z art. 7a ust. 2 VATU, świadczący na rzecz podmiotów niebędących podatnikami wszystkie usługi inne niż usługi, których miejsce świadczenia jest ustalane na zasadach ogólnych określonych przepisami art. 28c VATU.
Rozszerzenie zakresu stosowania procedury nieunijnej  (art. 131–134 VATU)	Z opodatkowania w ramach procedury nieunijnej (nazywanej wówczas MOSS) korzystać mogli tylko podatnicy świadczący na rzecz podmiotów niebędących podatnikami usługi elektroniczne, usługi telekomunikacyjne oraz usługi nadawcze.	Z opodatkowania w ramach procedury nieunijnej (nazywanej obecnie nieunijną procedurą OSS; istotą tej procedury jest rozliczanie VAT z tytułu świadczenia usług dla nabywców z całej UE w jednym tylko państwie członkowskim, tj. w państwie członkowskim identyfikacji)) korzystać mogą podatnicy świadczący na rzecz podmiotów niebędących podatnikami wszystkie usługi inne niż usługi, których miejsce świadczenia jest ustalane na zasadach ogólnych określonych przepisami art. 28c VATU.
Wprowadzenie szczególnej procedury dotyczącej sprzedaży na odległość towarów importowanych  (art. 138a–138h VATU)	Nie istniała szczególna procedura dotycząca sprzedaży na odległość towarów importowanych.	Istnieje szczególna procedura dotycząca sprzedaży na odległość towarów importowanych (nazywana procedurą IOSS). Procedura ta pozwala na rozliczanie VAT dotyczącego importowanych towarów za pośrednictwem państwa członkowskiego identyfikacji. W przeciwieństwie zatem do ogólnych zasad opodatkowania importu towarów (kiedy to podatek VAT jest pobierany w momencie importu towarów przez organy celne), w przypadku korzystania z IOSS podatnicy naliczają podatek VAT (formalnie z tytułu dokonywanych dostaw towarów, lecz jest to de facto podatek VAT z tytułu importu tych towarów) globalnie w państwie członkowskim identyfikacji.
Wprowadzenie szczególnej procedury dotyczącej deklarowania i zapłaty podatku z tytułu importu towarów  (art. 138i i 138j VATU)	Nie istniała szczególna procedura dotycząca deklarowania i zapłaty podatku z tytułu importu towarów.	Istnieje szczególna procedura dotycząca deklarowania i zapłaty podatku z tytułu importu towarów. W przypadku tej procedury podatek VAT z tytułu importu towarów jest pobierany przez operatora pocztowego (w rozumieniu ustawy – Prawo pocztowe) lub podatnika posiadającego status upoważnionego przedsiębiorcy w rozumieniu art. 38 Unijnego Kodeksu Celnego.
Obowiązki ciążące na podatnikach ułatwiających sprzedaż przy użyciu interfejsu elektronicznego (art. 7a oraz art. 109b VATU)	Szczególne obowiązki w zakresie VAT ciążyć mogły jedynie na podatnikach ułatwiających przy użyciu interfejsu elektronicznego świadczenie usług elektronicznych.	1. Niekiedy przyjmuje się, że podatnicy ułatwiający sprzedaż sami otrzymali i dokonali dostaw towarów. W efekcie dochodzi do dostawy towaru dokonanej na rzecz podatnika ułatwiającego sprzedaż (bez podatku VAT) oraz dostawy towaru dokonywanej przez podatnika ułatwiającego sprzedaż (opodatkowanej podatkiem VAT według stawki krajowej). 2. Jeżeli u podatników ułatwiających sprzedaż nie dochodzi do dostaw towarów ani świadczenia usług, mogą być oni obowiązani do prowadzenia szczególnego rodzaju ewidencji.
Objęcie kolejnych czynności obowiązkiem ewidencjonowania przy zastosowaniu kas online (art. 145b ust. 1 pkt 3 VATU)	Czynności wymienione w art. 145b ust. 1 pkt 3 VATU mogły być ewidencjonowane przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii.	Czynności wymienione w art. 145b ust. 1 pkt 3 VATU, tj. świadczenie usług: fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych, budowlanych, w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, prawniczych, związanych z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej – wyłącznie w zakresie wstępu. – nie mogą być ewidencjonowane przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, a w konsekwencji muszą być ewidencjonowane przy zastosowaniu kas online.
Zmiana od 23 lipca 2021 r.
Zmiana	Jak było do 22 lipca 2021 r.?	Jak jest od 23 lipca 2021 r.?
Rozszerzenie zakresu zwolnienia od podatku VAT obejmującego świadczenie usług w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości  (art. 43 ust. 1 pkt 36 VATU)	Zwolnienie z VAT obejmowało jedynie usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.	Zwolnienie z VAT obejmuje również Zwolnienie z VAT obejmowało jedynie usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 PBudMieszkU.
Zmiany od 7 września 2021 r.
Zmiana	Jak było do 6 września 2021 r.?	Jak jest od 7 września 2021 r.?
Uchylenie przepisu wyłączającego prawo do wstecznego odliczania VAT z tytułu WNT oraz czynności, dla których podatnikiem jest nabywca  (art. 86 ust. 10i VATU)	Przepisy wyłączały możliwość wstecznego odliczania VAT z tytułu WNT oraz czynności, dla których podatnikiem jest nabywca, jeżeli kwota podatku należnego została uwzględniona we właściwej deklaracji VAT w ciągu 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy. Było to niezgodne z przepisami unijnymi, o czym orzekł TSUE wyrokiem z 18.3.2021 r. w sprawie C-895/19.	Przepisy nie wyłączają możliwości wstecznego odliczania VAT z tytułu WNT oraz czynności, dla których podatnikiem jest nabywca, jeżeli kwota podatku należnego została uwzględniona we właściwej deklaracji VAT w ciągu 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.
Umożliwienie wstecznego odliczenia VAT w przypadku otrzymania faktury dotyczącej WNT z opóźnieniem  (art. 86 ust. 10h VATU)	Otrzymanie przez podatnika faktury dotyczącej WNT po upływie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, upoważniało podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym otrzymania faktury.	Otrzymanie przez podatnika faktury dotyczącej WNT po upływie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, upoważniało podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu WNT.
Zmiany od 1 października 2021 r.
Zmiana	Jak było do 30 września 2021 r.?	Jak jest od 1 października 2021 r.?
Zmiany w przepisach ulgi na złe długi  (art. 89a VATU)	1. W ustawie o VAT nadal określone były niezgodne z przepisami unijnymi warunki korzystania z ulgi na złe długi. 2. Przepisy nie przewidywały możliwości korzystania z ulgi na złe długi w stosunku do wierzytelności przysługujących wobec podmiotów niebędących podatnikami. 3. Korzystanie z ulgi na złe długi było możliwe, jeżeli od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.	1. W ustawie o VAT nie ma już większości niezgodnych z przepisami unijnymi warunków korzystania z ulgi na złe długi. 2. Z przepisów wynika możliwość korzystania z ulgi na złe długi w stosunku do wierzytelności przysługujących wobec podmiotów niebędących podatnikami. 3. Korzystanie z ulgi na złe długi jest możliwe, jeżeli od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona
Objęcie obowiązkiem korygowania odliczonego VAT dłużników, którzy znajdują się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji  (uchylony art. 89 ust. 1b VATU)	W przypadkach, o których mowa w art. 89b ust. 1 VATU, dłużnicy znajdujący się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, nie mieli obowiązku korygowania odliczonego podatku VAT.	W przypadkach, o których mowa w art. 89b ust. 1 VATU, dłużnicy znajdujący się w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, mają obowiązek korygowania odliczonego podatku VAT.
Wskazanie okresu korekty zmniejszającej w przypadku WNT, importu usług oraz dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca  (art. 29a ust. 15a oraz art. 30a ust. 1a VATU)	Przepisy nie wskazywały okresu rozliczeniowego, w którym należy uwzględniać korekty obniżające dotyczące WNT, importu usług oraz dostaw towarów, dla której podatnikiem na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 VATU jest nabywca.	Z przepisów wynika, że w przypadku WNT, importu usług oraz dostaw towarów, dla której podatnikiem na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 5 VATU jest nabywca, korekty obniżające należy uwzględniać w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym zaistniała przyczyna obniżenia podstawy opodatkowania.
Umożliwienie odliczania VAT w drodze korekty deklaracji VAT za okresy rozliczeniowe następujące po okresie rozliczeniowym powstania prawa do odliczenia (art. 86 ust. 13 VATU)	Z prawa do odliczenia w drodze korekty deklaracji podatnicy mogli korzystać tylko korygując deklarację za okres rozliczeniowy powstania prawa do odliczenia.	Z prawa do odliczenia w drodze korekty deklaracji podatnicy mogą korzystać korygując deklarację za okres rozliczeniowy powstania prawa do odliczenia lub za jeden z trzech (w przypadku podatników rozliczających VAT miesięcznie) lub dwóch (w przypadku podatników rozliczających VAT kwartalnie) kolejnych okresów rozliczeniowych.
Nowy sposób rezygnacji ze zwolnienia z VAT obejmującego dostawy zasiedlonych budynków, budowli lub ich części w ramach aktu notarialnego (art. 43 ust. 10 pkt 2 VATU)	Ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU, można było zrezygnować jedynie w drodze złożenia oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego.	Ze zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU, można zrezygnować również w akcie notarialnym, do zawarcia którego dochodzi w związku z dostawą budynku, budowli lub ich części.
Określenie sposobu przyporządkowania wysyłki lub transportu do dostaw łańcuchowych towarów wysyłanych przez pierwszego dostawcę lub przez ostatniego nabywcę  (art. 22 ust. 2e VATU)	Nie było przepisu wskazującego wprost sposób przyporządkowania wysyłki lub transportu do dostaw łańcuchowych towarów wysyłanych przez pierwszego dostawcę lub przez ostatniego nabywcę.	Z przepisów wynika, że jeżeli towary będące przedmiotem dostawy łańcuchowej są wysyłane lub transportowane z terytorium kraju na terytorium państwa trzeciego albo z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego przez: pierwszego dostawcę – wysyłkę lub transport przyporządkowuje się jego dostawie; ostatniego nabywcę – wysyłkę lub transport przyporządkowuje się dostawie dokonanej do tego nabywcy.
Wydłużenie terminów związanych z informacją VAT-26 (art. 86 ust. 12-14 VATU)	1. Termin złożenia informacji VAT-26 wynosił 7 dni od dnia, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek dotyczący pojazdu samochodowego. 2. W przypadku niezłożenia we wskazanym informacji VAT-26 w tym terminie uznawano, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia. 3. W przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego podatnik był obowiązany do aktualizacji informacji VAT-26 najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje tej zmiany.	1. Termin złożenia informacji VAT-26 upływa z końcem 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek dotyczący pojazdu samochodowego. 2. W przypadku niezłożenia we wskazanym informacji VAT-26 w tym terminie uznaje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika od pierwszego dnia miesiąca, w którym podatnik złoży tę informację. 3. W przypadku zmiany wykorzystywania pojazdu samochodowego podatnik jest obowiązany do aktualizacji informacji VAT-26 najpóźniej do końca miesiąca, w którym dokonał tej zmiany.
Umożliwianie dokonywania korekt deklaracji przez podatników rozliczających import towarów w procedurze uproszczonej (art. 33a ust. 6 VATU)	Podatnicy rozliczający podatek VAT z tytułu importu towarów w procedurze uproszczonej po upływie terminu do złożenia deklaracji VAT nie mieli możliwości korekty rozliczonego z tytułu importu towarów podatku VAT.	Jeżeli podatnik nie rozliczy w całości lub w części podatku należnego z tytułu importu towarów rozliczanego w procedurze uproszczonej, może dokonać korekty deklaracji podatkowej w terminie 4 miesięcy, licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów.
Zmiana w treści załącznika nr 15 do VATU (poz. 60 tego załącznika)	Od 1 stycznia do 30 września 2021 r. symbol PKWiU określony w poz. 60 załącznika nr 15 do VATU poprzedzony był przedrostkiem ex. W konsekwencji pozycja ta obejmowała tylko niektóre z towarów objętych grupowaniem PKWiU 26.20.1, tj. te z takich towarów, które są komputerami lub pozostałymi maszynami do automatycznego przetwarzania danych. Towarami takimi nie były natomiast również objęte tym działem części i akcesoria do komputerów i pozostałych maszyn do automatycznego przetwarzania danych (np. monitory komputerowe).	Obecnie symbol PKWiU określony w poz. 60 załącznika nr 15 do VATU nie jest poprzedzony przedrostkiem ex. W konsekwencji pozycja ta obejmuje wszystkie towary objęte grupowaniem PKWiU 26.20.1 (np. również monitory).
Zgoda na uwolnienie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy, w sytuacji gdy podatnik posiada zaległości podatkowe (art. 108b ust. 5a VATU)	Posiadanie przez podatnika zaległości z tytułu podatków i należności, o których mowa w art. 62b ust. 2 pkt 2 lit. a PrBank, zawsze wyłączało możliwość uzyskania zgody na uwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT (w wysokości odpowiadającej tej zaległości wraz z odsetkami za zwłokę, według stanu na dzień wydania decyzji). Dotyczyło to również sytuacji, gdy posiadane przez podatnika zaległości były objęte decyzją o ich odroczeniu lub rozłożeniu na raty.	Wyłączenie możliwość uzyskania zgody na uwolnienie środków zgromadzonych na rachunku VAT nie dotyczy sytuacji, gdy zaległości podatkowe są objęte decyzją o ich odroczeniu lub rozłożeniu na raty.

E-Doręczenia już działają

Ustawa o doręczeniach elektronicznych wprowadzająca zasady funkcjonowania w obrocie prawnym elektronicznych przesyłek rejestrowanych. Doręczenia elektroniczne, mają pozwolić na dostarczenie korespondencji ze skutkiem prawnym równoważnym do tradycyjnego doręczenia korespondencji. Usługa e-doręczenia umożliwi otrzymywanie i wysyłanie korespondencji pomiędzy obywatelami a administracją publiczną drogą elektroniczną, bez konieczności korzystania z papierowej wersji dokumentów.

E-Doręczenia to usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego świadczona przez co najmniej jednego dostawcę usług zaufania (sprawdzonego dostawcę usług, wpisanego do rejestru kwalifikowanych usług zaufania). W praktyce to możliwość odbierania i wysyłania korespondencji drogą elektroniczną, bez konieczności korzystania z papierowej wersji dokumentów. To prosta i przejrzysta forma komunikacji pomiędzy wszystkimi typami podmiotów, równoważna z wysłaniem listu poleconego lub osobistą wizytą. Usługa będzie realizowana w ramach Krajowego Systemu Doręczeń Elektronicznych. Dzięki e-Doręczeniom załatwisz sprawę urzędową, odbierzesz lub wyślesz dane i uzyskasz potwierdzenia (dowody), tj. potwierdzenie wysłania i otrzymania danych. e-Doręczenia docelowo będą wykorzystywane w każdym procesie administracyjnym, sądowym i cywilnym.

Z usługi może skorzystać każdy – zarówno podmiot publiczny, jak i obywatel czy przedsiębiorca, który założy adres do doręczeń elektronicznych. W e-Doręczeniach funkcjonuje także usługa hybrydowa. Jeżeli z jakiegoś powodu nie chcesz lub nie możesz skorzystać z elektronicznej formy odbioru korespondencji, podmioty administracji publicznej będą mogły skontaktować się z tobą w tradycyjny sposób. Dzięki temu otrzymasz korespondencję w formie papierowej, urząd natomiast będzie ją przechowywał w formie cyfrowej.

E-doręczenia będą wykorzystywane w każdym procesie administracyjnym, sądowym i cywilnym. Cała korespondencja podmiotów publicznych nadawana będzie w formie elektronicznej – przy pomocy publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego lub publicznej usługi hybrydowej, świadczonych przez operatora wyznaczonego.

Wdrażanie e-Doręczeń będzie przebiegało etapowo.  Harmonogram wejścia w życie e-Doręczeń dla podmiotów publicznych:

Harmonogram wejścia w życie e-Doręczeń dla podmiotów niepublicznych:

Źródło: https://www.gov.pl/web/e-doreczenia

Zmiana zasad powrotu z pracy zdalnej do pracy stacjonarnej w projekcie nowelizacji Kodeksu pracy

Projektowane tryby wprowadzania pracy zdalnej

Obecnie procedowany jest projekt nowelizacji Kodeksu pracy, wprowadzający pracę zdalną na stałe do Kodeksu pracy. Projekt ten przewiduje, tak jak obecne kodeksowe przepisy o telepracy, że uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika będzie mogło nastąpić przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia. Zatem do wykonywania pracy zdalnej przez pracownika konieczna będzie wola zarówno pracownika jak i pracodawcy.

Ponadto projekt przewiduje, że w szczególnych przypadkach praca zdalna będzie mogła być wykonywana na polecenie pracodawcy. Wykonywanie pracy zdalnej na polecenie pracodawcy będzie możliwe tylko:

1. w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, lub
2. w okresie, w którym z powodu siły wyższej zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe

– jeżeli pracownik złoży oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. Oświadczenie to będzie musiało zostać przez pracownika złożone w postaci papierowej lub elektronicznej – bezpośrednio przed wydaniem mu polecenia przez pracodawcę.

Zatem w ww. okolicznościach to pracodawca będzie mógł „wysłać” pracownika na pracę zdalną, jednak tylko, w przypadku gdy uprzednio uzyska od niego oświadczenie o posiadaniu ww. warunków do pracy zdalnej; ocena tych warunków będzie należeć tylko do pracownika.

Projektowane przepisy o pracy zdalnej zastąpią obecne kodeksowe przepisy o telepracy.

Zaprzestanie uzgodnionej pracy zdalnej

Jeżeli praca zdalna (czy to częściowa/rotacyjna, czy też całkowita) zostanie uzgodniona w trakcie zatrudnienia, projekt nowelizacji KP przewiduje możliwość wycofania się z tej formy wykonywania pracy zarówno przez pracownika jak i przez pracodawcę. W przeciwieństwie jednak do obecnych kodeksowych przepisów o telepracy będzie to możliwe bez żadnych ograniczeń czasowych – zatem w każdym czasie, nawet po upływie roku od uzgodnienia, że pracownik będzie wykonywał pracę zdalną.

W przypadku podjęcia pracy zdalnej na podstawie uzgodnienia dokonanego już w trakcie zatrudnienia zarówno pracownik, jak i pracodawca będzie mógł wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Wniosek taki będzie mógł zostać złożony w postaci papierowej lub elektronicznej.

Jeżeli pracownik albo pracodawca złoży taki wniosek, to następnie będą musieli wspólnie ustalić termin, od którego nastąpi przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy (tj. wykonywanie jej wyłącznie stacjonarnie). Ustalony termin nie będzie mógł być dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku przez drugą stronę. Jeżeli natomiast pracodawca i pracownik nie osiągną porozumienia w kwestii terminu powrotu pracownika do pracy stacjonarnej, to z mocy prawa (tj. projektowanego art. 6722 KP) przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy nastąpi w dniu następującym po upływie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

W projekcie nowelizacji Kodeksu pracy została przyjęta koncepcja, że praca zdalna, co do zasady, ma być wykonywana tylko, jeżeli taka jest wola obu stron stosunku pracy, tj. zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Jeżeli po pewnym okresie wykonywania pracy zdalnej, uzgodnionej w trakcie zatrudnienia, taka forma pracy przestanie odpowiadać pracownikowi (np. ze względu na kolizję z życiem rodzinnym, poczucie odseparowania) albo pracodawcy (np. ze względu na spadek zaangażowania pracownika w pracę, zmiany organizacyjne w firmie wymagające obecności pracownika na miejscu), to każda ze stron powinna mieć możliwość wycofania się z wcześniejszego uzgodnienia pracy zdalnej.

Natomiast, jeżeli praca zdalna zostanie uzgodniona od razu na etapie przyjęcia pracownika do pracy (tj. przy zawieraniu umowy o pracę), to identycznie jak w przypadku obecnych regulacji dotyczących telepracy:

Wycofanie polecenia pracy zdalnej 

Także, w przypadku gdy praca zdalna, zgodnie z projektowanymi przepisami, zostanie pracownikowi polecona (jednostronnie przez pracodawcę w ww. szczególnych przypadkach) – możliwe będzie wycofanie się z tej formy pracy zarówno przez pracownika, jak i przez pracodawcę.

Pracodawca będzie mógł w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej – a pracownik będzie obowiązany to polecenie wykonać (jak każde inne polecenie służbowe) i powrócić do pracy stacjonarnej.

Także pracownik, któremu polecono wykonywanie pracy zdalnej, będzie mógł powrócić do pracy stacjonarnej ze swojej inicjatywy. Projektowane przepisy przewidują, że w przypadku zmiany warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiającej wykonywanie pracy zdalnej, pracownik będzie obowiązany poinformować o tym niezwłocznie pracodawcę. W takim przypadku pracodawca będzie miał obowiązek niezwłocznego wycofania polecenia wykonywania pracy zdalnej. Wówczas pracownik będzie musiał być dopuszczony do wykonywania pracy stacjonarnie.

Pilotaż VAT UE CBR (Cross-Border Rulings)

Współpraca z administracją innego państwa członkowskiego UE w celu uzgodnienia interpretacji prawa podatkowego w obszarze VAT odbywa się na wniosek podatnika.

Uruchomienie przez KAS pilotażu VAT UE CBR ma zmniejszyć ryzyko różnej interpretacji przez współpracujące administracje podatkowe państw członkowskich UE tego samego stanu faktycznego lub prawnego, które dotyczy transakcji wykonywanej przez wnioskodawcę.

Szczegółowe informacje nt. pilotażu VAT UE CBR i zasady składania wniosków o uzgodnienie transgranicznej interpretacji VAT przez Szefa KAS z administracją współpracującą państwa członkowskiego UE są dostępne na podatki.gov.pl/vat/pilotaz-vat-ue-cbr/.

Źródło: Ministerstwo Finansów

W październiku PFR będzie mógł za pośrednictwem ZUS wzywać pracodawców do zawarcia umowy o zarządzanie PPK

Zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy o PPK, PFR ma obowiązek – w przypadku gdy w wyniku dokonanej weryfikacji dotyczącej tego, czy pracodawca utworzył PPK, okaże się, że podmiot zatrudniający nie dopełnił obowiązku zawarcia umowy o zarzadzanie PPK w terminie – wezwać (w formie pisemnej) podmiot zatrudniający do zawarcia w ciągu 30 dni umowy o zarządzanie PPK z funduszem zdefiniowanej daty zarządzanym przez wyznaczoną instytucję finansową albo do przekazania do PFR informacji o zawarciu umowy o zarządzanie PPK z inną instytucją finansową. Procedura opisana w art. 8 w najbliższych tygodniach i miesiącach obejmie przede wszystkim podmioty, które w 2021 r. tworzyły PPK, tj. najmniejsze podmioty sektora prywatnego, w tym mikroprzedsiębiorców (którzy zawierali umowy o zarządzanie PPK w kwietniu 2021 r.), a także jednostki sektora finansów publicznych (które zawierały umowę o zarządzanie PPK w marcu 2021 r.). Z informacji przekazywanych przez pracodawców wynika, że PFR nie wysyła jeszcze papierowych wezwań, co może oznaczać, iż oczekuje na nowelizacje, tak żeby dokonywać wezwań za pośrednictwem ZUS.

Nowelizacja nadaje nowe uprawnienia PFR

Zakończone prace nad nowelizacją polegają na nadaniu dodatkowych uprawnień PFR. Do ustawy z 2.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, po art. 31zy¹⁴ dodano art. 31zy15. Zgodnie z jego treścią w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich, wezwanie, o którym mowa w art. 8 ust. 5 ustawy o PPK, może być wysyłane z wykorzystaniem profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym ZUS.

Jak procedura wysyłania wezwania będzie wyglądała w praktyce

W praktyce projektowana zmiana oznacza, że PFR przekaże Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych nazwę i NIP podmiotu zatrudniającego, o którym mowa w art. 8 ust. 5 ustawy o PPK a następnie ZUS udostępni wezwanie na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie wcześniej niż po upływie 14 dni roboczych od otrzymania danych od PFR. Z tego wynika, że ZUS będzie musiał odczekać prawie trzy tygodnie zanim rozpocznie procedurę informowania i przekazywania pracodawcom informacji o wezwaniu do zawarcia umowy o zarządzanie PPK.

Wezwanie, które PFR będzie wysyłał we współpracy z ZUS, zgodne z art. 8 ust. 5 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych, uznaje się za skutecznie doręczone w dwóch sytuacjach.

1. w momencie jego odbioru przez podmiot zatrudniający na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
2. po upływie 14 dni od dnia umieszczenia wezwania na profilu informacyjnym w systemie teleinformatycznym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – w przypadku jego nieodebrania.

Koszty obsługi związane z wzywaniem przez  ZUS za pośrednictwem profilu informacyjnego z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych powiększone o należny podatek od towarów i usług pokrywać ma PFR, co oznacza, że nie będzie to finansowane przez ZUS. Zgodnie z pierwotnym założeniem, ustawa miała stać się częścią porządku prawnego od 1.9.2021 r, ale Parlament nie zdążył jej uchwalić i dopiero w październiku wejdzie ona w życie. Warto podkreślić, że dzięki tej zmianie, PFR będzie mógł w sprawniejszy sposób wzywać pracodawców do zawierania umowy o zarządzanie PPK, czyli tworzenia PPK. Tymczasem kilkaset tysięcy pracodawców zwłaszcza najmniejszych podmiotów (pomijając mikroprzedsiębiorców, którzy mieli możliwość skorzystania ze zwolnienia z obowiązku tworzenia PPK) nie zawarło umowy o zarządzanie PPK. Brak zawarcia w terminie takiej umowy, poza opisywanym wezwaniem do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, może spowodować, że pracodawcy otrzymają karę grzywny w wysokości do 1,5% budżetu wynagrodzeń za poprzedni rok obrotowy.  

---

Polski Fundusz Rozwoju od 18.11.2021 r. wzywa pracodawców do zawarcia umowy o zarządzanie PPK

Obowiązek akceptacji płatności gotówkowych – ustawa z podpisem prezydenta

Zgodnie z treścią nowelizacji do ustawy o usługach płatniczych zostanie dodany art. 59ea, który eliminuje możliwość ograniczania przez przedsiębiorców oferty zawarcia umowy sprzedaży lub świadczenia usług, tylko do tych konsumentów, którzy dokonają zapłaty wyłącznie w formie bezgotówkowej. To oznacza, że nie będzie już możliwe całkowite ograniczenie przez przedsiębiorców możliwości płacenia gotówką.

W uzasadnieniu do ustawy wskazano, że w praktyce obrotu gospodarczego każda oferta zawarcia umowy sprzedaży lub świadczenia usług skierowana przez przedsiębiorcę do ogółu konsumentów będzie implikować w sobie możliwość dokonania zapłaty w formie bezgotówkowej oraz gotówkowej w postaci przyjmowania banknotów emitowanych przez NBP. Inicjatorem przyjętej ustawy był prezes NBP. W wyniku nowelizacji każdy konsument będzie mógł na terytorium RP dokonać zapłaty za towar lub usługę gotówką.

Nakaz akceptacji gotówki nie będzie miał charakteru bezwzględnego, gdyż regulacja przewiduje w tym zakresie wyłączenia. Nakaz przyjmowania płatności gotówki nie będzie miał zastosowania:

Jednocześnie regulacja przewiduje brak możliwości nakładania dodatkowych opłat przez przedsiębiorców z tytułu obowiązku akceptowania zapłaty w gotówce.

Wykup samochodu osobowego z leasingu operacyjnego i jego późniejsza sprzedaż

Zakończenie umowy leasingu skutkuje zazwyczaj nabyciem przez korzystającego prawa własności do przedmiotu leasingu. W przypadku leasingu operacyjnego korzystający ponosi, w związku z nabyciem tego prawa, opłatę zwaną opcją wykupu lub opłatą końcową. Po wykupie auto może pozostać składnikiem firmowego majątku. Bywa też przekazywane do majątku prywatnego przedsiębiorcy lub wspólnika spółki, od czego zależą późniejsze skutki podatkowe związane ze sprzedażą auta.

Po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego korzystający ma prawo wykupić auto, będące przedmiotem umowy, za cenę znacznie odbiegającą od jego aktualnej ceny rynkowej. Po wykupieniu przedmiot umowy jest ujmowany w ewidencji korzystającego jako środek trwały lub – ze względu na niską wartość – bezpośrednio w kosztach.

WYKUP SAMOCHODU OSOBOWEGO Z LEASINGU OPERACYJNEGO DO FIRMY

Jeżeli leasingobiorca postanowił zaliczyć przedmiot leasingu po jego wykupie do środków trwałych to może powstać pytanie jak ustalić jego wartość początkową w sytuacji, gdy wartość wykupionego auta znacznie odbiega od jego aktualnej ceny rynkowej. Zarówno dla celów bilansowych, jak i dla celów podatku dochodowego należy przyjąć faktyczną cenę nabycia środka trwałego, ustaloną w oparciu o art. 31 ust. 1 w zw. z art. 28 ust. 2 RachunkU oraz art. 22g ust. 1 pkt 1 PDOFizU i art. 16g ust. 1 pkt 1 PDOPrU, także wtedy, gdy znacznie odbiega ona od wartości rynkowej wykupionego auta. Nie należy przyjmować za wartość początkową tego środka trwałego jego aktualnej ceny rynkowej.

Zwykle wartość wykupionego auta nie przekracza 10 000 zł. W takim przypadku dla celów podatku dochodowego podatnik (leasingobiorca) może:

Wartość początkową samochodu osobowego wykupionego z leasingu operacyjnego należy ustalić na podstawie art. 22g ust. 1 pkt 1 i ust. 3 PDOFizU oraz art. 16g ust. 1 pkt 1 i ust. 3 PDOPrU. Zasadniczo jest nią cena nabycia (wartość netto wykupu) powiększona o nieodliczoną kwotę podatku naliczonego oraz ewentualne wydatki związane z nabyciem auta.

W przypadku samochodów osobowych ustawodawca przewidział limity w wysokości 225 000 zł (elektryczny samochód osobowy) /150 000 zł (pozostałe samochody osobowe) dotyczące uwzględniania w kosztach uzyskania przychodów:

Te dwa limity dotyczące samochodu osobowego, tj. limit dotyczący odpisów amortyzacyjnych oraz limit dotyczący opłat leasingowych, są niezależne od siebie. Jeżeli podatnik w okresie trwania umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego „wyczerpał” z tytułu opłat leasingowych limit kosztów podatkowych w wysokości 150 000 zł, to po wykupie tego auta z leasingu, podatnikowi temu będzie przysługiwał „nowy” limit 150 000 zł z tytułu odpisów amortyzacyjnych. Choć limit 150 000 zł z tytułu odpisów amortyzacyjnych nie bywa w praktyce przekraczany, ponieważ wartość wykupu auta z leasingu jest znacznie niższa niż wskazany limit, to taki stan rzeczy powoduje, że wartość wykupu auta będzie uwzględniona w kosztach podatkowych nawet jeśli z tytułu opłat leasingowych podatnik przekroczył limit 150 000 zł. Potwierdzają to również organy podatkowe, czego przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 19.8.2021 r. (0114-KDIP2-2.4010.140.2021.2.ASK). W piśmie tym organ podatkowy wyjaśnił, że podatnikowi:

„(…) będą przysługiwać dwa limity odnoszące się do kwoty 150 000 zł w odniesieniu do zawartej umowy leasingu operacyjnego, tj. jeden wynikający z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT (dotyczący opłat wynikających z umowy leasingu), a drugi określony w art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT dotyczący ewentualnych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych po wykupie przedmiotu umowy leasingu operacyjnego.”

Opłaty z tytułu umowy leasingu (zasadniczo: opłata wstępna i raty leasingowe) są zatem limitowane odrębnie od opcji wykupu/opłaty końcowej. Podkreślił to także Dyrektor KIS, który w interpretacji indywidualnej z 19.8.2021 r. (0114-KDIP3-2.4011.503.2021.1.MG, Legalis) wprost wskazał, że:

„(…) opłaty końcowej nie należy uwzględniać przy obliczaniu wartości samochodu osobowego dla wyliczenia proporcji, o której mowa w art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Dla celów podatku VAT transakcję wykupu samochodu osobowego uznaje się za odrębną dostawę towaru, niezależną od wcześniejszego nabycia usług świadczonych w ramach leasingu operacyjnego. Jeżeli samochód osobowy (pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony) po jego wykupie z leasingu operacyjnego będzie wykorzystywany przez podatnika:

W przypadku samochodu osobowego wykorzystywanego wyłącznie do opodatkowanej działalności gospodarczej podatnika, warunkiem pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z tym pojazdem, jest złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego informacji VAT-26. Zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym do 30.9.2021 r. musi ona być złożona w terminie 7 dni od dnia, w którym podatnik poniósł pierwszy wydatek związany z autem. Późniejsze złożenie informacji VAT-26 skutkuje uznaniem, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia jej złożenia. Natomiast przy zamianie sposobu wykorzystywania pojazdu, aktualizacji informacji należy dokonać najpóźniej przed dniem, w którym dokonuje się tej zmiany (art. 86a ust. 12 – ust. 14 VATU). Wykup pojazdu z leasingu powoduje zmianę numeru rejestracyjnego oraz zmianę daty nabycia pojazdu wykazywanej w informacji VAT-26 (w przypadku użytkowania samochodu na podstawie umowy leasingu operacyjnego jest to data przyjęcia w używanie, natomiast w przypadku użytkowania samochodu wykupionego z leasingu jest to data wykupu z leasingu), co wymaga poinformowania naczelnika urzędu skarbowego.

Niezłożenie informacji VAT-26, w związku z wykupem samochodu osobowego z leasingu operacyjnego, może skutkować utratą prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z tym pojazdem, o czym przekonał się podatnik, którego dotyczyła interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 9.2.2021 r. (0114-KDIP4-3.4012.712.2020.1.DM, Legalis). Spółka, która w czasie trwania umowy leasingu operacyjnego samochodu osobowego dokonywała pełnego odliczenia VAT od wydatków z nim związanych, po dokonaniu wykupu nie złożyła VAT-26, mimo że zmianie uległ numer rejestracyjny pojazdu. Swoje przeoczenie dostrzegła dopiero po kilku miesiącach i wówczas złożyła naczelnikowi urzędu skarbowego aktualizację VAT-26, wskazując na zmianę numeru rejestracyjnego pojazdu wykupionego z leasingu operacyjnego. W tych okolicznościach organ podatkowy uznał, że skoro dane pojazdu samochodowego, wykazane na informacji VAT-26 złożonej przez spółkę, były przez kilka miesięcy niezgodne z faktycznymi danymi charakterystycznymi dla danego pojazdu, co skutkowało rozbieżnością w opisie danych pojazdu, tj. innym numerze rejestracyjnym, to spółce za okres od dnia wykupu auta z leasingu do dnia złożenia VAT-26 z aktualnymi danymi auta:

„(…) nie przysługiwało prawo do pełnego odliczenia podatku VAT zawartego w fakturach dokumentujących zakupy związane z użytkowaniem samochodu (…), ponieważ Wnioskodawca po zmianie numeru rejestracyjnego samochodu w marcu 2020 r. nie złożył ponownie formularza VAT-26, a był do tego zobowiązany, żeby mieć pełne prawo do odliczenia.”

Ze względu na fakt, że wykup samochodu osobowego z leasingu operacyjnego nie jest zwykle istotną wartością, przez co nie wpływa istotnie na wynik finansowy jednostki, to w ramach uproszczeń, o których mowa w art. 4 ust. 4 RachunkU, jednostka dla celów bilansowych może przyjąć te same rozwiązania, które zastosowała w celu rozliczenia podatku dochodowego.

SPRZEDAŻ SAMOCHODU OSOBOWEGO WYKUPIONEGO Z LEASINGU

Samochód osobowy, który po wykupie z leasingu operacyjnego został zaliczony do środków trwałych lub ujęty bezpośrednio w kosztach, może zostać po pewnym czasie sprzedany przez dotychczasowego właściciela. Sprzedaż tego auta:

Podatnik, który dokona sprzedaży samochodu, przy zakupie którego przysługiwało mu prawo do częściowego odliczenia VAT, może odzyskać część nieodliczonego podatku na podstawie art.  90b. ust. 1 pkt 2, ust. 2 i ust. 6 VATU, jeśli sprzedaż auta nastąpiła w okresie korekty. Okres korekty wynosi:

Kwotę podatku naliczonego, która została „odzyskana” na podstawie art. 90b VATU, ujmuje się w księgach rachunkowych jako pozostałe przychody operacyjne (w korespondencji z kontem 221 „Podatek VAT naliczony i jego rozliczenie”).

 

Dla celów podatku dochodowego „odzyskana” kwota podatku naliczonego, wynikająca z deklaracji VAT, stanowi przychód podatkowy (art. 14 ust. 2 pkt 7f PDOFizU oraz art. 12 ust. 1 pkt 4g PDOPrU). Przyjmuje się, że przychód ten powstaje w dacie złożenia deklaracji VAT, w której rozliczono korektę podatku naliczonego  – Interpretacja indywidualna Dyrektora IS w Warszawie z 5.5.2016 r. (IPPB6/4510-159/16-2/AK, Legalis).

W praktyce dość często ma miejsce sytuacja, w której przedsiębiorca wykupuje samochód osobowy z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego.

 

WYKUP SAMOCHODU OSOBOWEGO Z LEASINGU OPERACYJNEGO DO MAJĄTKU PRYWATNEGO

Skutkiem takiego przebiegu transakcji jest brak możliwości zaliczenia wartości tego wykupu do kosztów uzyskania przychodów. Nie występuje tu bowiem związek wydatku z osiąganymi przychodami lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów (art. 22 ust. 1 PDOFizU oraz art. 15 ust. 1 PDOPrU). Przeznaczenie auta z chwilą jego wykupu na cele osobiste nie wymaga korekty zaliczonych wcześniej do kosztów uzyskania przychodów opłat leasingowych poniesionych w związku z wykorzystaniem auta na potrzeby firmy w czasie trwania umowy leasingu operacyjnego. Korekty tej nie wymagają również zaliczone do kosztów podatkowych wydatki dotyczące eksploatacji leasingowanego wcześniej auta. Stanowisko to podzielił również Dyrektor KIS, który w interpretacji indywidualnej z 9.4.2021 r. (0115-KDIT3.4011.38.2021.3.AWO, Legalis) uznał, że po wykupie i przekazaniu samochodu na cele prywatne podatnik nie ma obowiązku korygowania kosztów uzyskania przychodów w zakresie zaliczanych do nich wcześniej opłat związanych z przedmiotem leasingu, poniesionych w trakcie trwania umowy leasingu, kiedy to pojazd ten służył prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeżeli już w momencie wykupu samochodu osobowego z leasingu przedsiębiorca (podatnik) wie, że nie będzie dalej użytkował samochodu na potrzeby działalności gospodarczej, tylko od razu przekaże auto na cele osobiste, to:

Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe. Przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 27.7.2021 r. (0111-KDIB3-1.4012.610.2021.1.ABU, Legalis) z której czytamy, że:

„(…) nieodpłatne przekazanie przez Pana przedmiotowego samochodu osobowego na cele osobiste, w momencie jego wykupu, nie podlegało ustawie o podatku od towarów i usług, gdyż przy nabyciu (wykupie) samochodu nie przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.”

Przekazanie samochodu osobowego na cele prywatne przedsiębiorcy/wspólnika spółki w momencie jego wykupu z leasingu operacyjnego, stanowi działanie w sferze prywatnej, do której unormowania VATU nie mają zastosowania. Wobec tego przedsiębiorca z tego powodu nie jest zobowiązany do rozliczenia VAT. Taki sam skutek dotyczy sytuacji, w której samochód osobowy – używany wcześniej dla celów firmowych na podstawie umowy leasingu operacyjnego – zostanie po jego wykupie przeznaczony na cele osobiste jednego ze wspólników spółki – Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 21.7.2021 r. (0114-KDIP4-2.4012.360.2021.1.AA, Legalis).

SPRZEDAŻ SAMOCHODU OSOBOWEGO WYKUPIONEGO Z LEASINGU A OBOWIĄZKI PODATKOWE

Sprzedaż samochodu osobowego wykupionego z leasingu i przekazanego do majątku prywatnego osoby fizycznej obecnie nie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego, jeśli transakcja zbycia nastąpiła po upływie pół roku od wykupu auta. Nie skutkuje również koniecznością opodatkowania VAT. Na sprzedającym może ciążyć jedynie obowiązek zapłaty PCC. Obecnie, rozliczenie to jest więc korzystne dla podatników. Ustawodawca planuje jednak istotne zmiany w tym zakresie.

Przychód uzyskany ze sprzedaży samochodu osobowego, który po zakończeniu umowy leasingu nie został zaliczony do składników firmowego majątku i nie był wykorzystywany na potrzeby firmy, nie jest zaliczany do przychodów, których źródłem jest pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 PDOFizU). W takim przypadku źródłem przychodu jest odpłatne zbycie rzeczy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) PDOFizU. Sprzedaż samochodu osobowego będzie skutkować powstaniem przychodu z tego źródła, jeśli nastąpi ona przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie. Jeśli natomiast transakcja sprzedaży auta dokonana z prywatnego majątku jego właściciela nastąpi po upływie tego okresu, tj. po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, nie będzie ona skutkowała powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym i koniecznością zapłaty tego podatku. Stanowisko to podzielają także organy podatkowe, czego przykładem są interpretacje indywidualne Dyrektora KIS z 18.8.2021 r. (0115-KDIT3.4011.494.2021.2.JG, Legalis), 10.8.2021 r. (0114-KDIP3-2.4011.495.2021.2.MG, Legalis), 19.7.2021 r. (0114-KDIP3-2.4011.465.2021.1.MT, Legalis), 7.7.2021 r. (0113-KDIPT2-1.4011.477.2021.1.MD, Legalis) oraz z 7.5.2021 r. (0115-KDIT3.4011.173.2021.3.KR, Legalis). W pierwszym piśmie czytamy, że:

„(…) sprzedaż pojazdu z majątku prywatnego po upływie pół roku licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie (wykup), nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpłatne zbycie tego samochodu nie będzie kwalifikowało się ani do źródła przychodów z działalności gospodarczej, ani do źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.”

Zmiany, które mają wejść w życie z dniem 1.1.2022 r. – wprowadzane w ramach programu „Polski Ład” – mają istotnie ograniczyć atrakcyjność dotychczasowego podatkowego rozliczenia samochodów osobowych wykupowanych z leasingu z przeznaczeniem do majątku prywatnego. Zgodnie z projektowaną zmianą, określaną przez MF mianem „zmiany o charakterze uszczelniającym”, przedsiębiorca, który po wykupie auta z leasingu przeznaczy je do majątku prywatnego, będzie musiał, co do zasady, zaliczyć przychód ze sprzedaży auta do przychodów z działalności gospodarczej, co skutkować ma obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od tej transakcji. Podatku dochodowego od sprzedaży auta będzie mógł on uniknąć dopiero wtedy, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym auto zostało wycofane z działalności i dniem jego odpłatnego zbycia, upłynie 6 lat. Zasadniczo więc, jeśli projektowane zmiany wejdą w życie, sprzedaż samochodu (wykupionego z leasingu operacyjnego do majątku prywatnego) będzie skutkowała obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego, jeśli transakcja odpłatnego zbycia zostanie dokonana w ciągu 6 lat od momentu wykupu. Projektowane zmiany nie zawierają w tym zakresie przepisów przejściowych, co oznacza, że obejmą one także tych przedsiębiorców, którzy wprawdzie dokonają wykupu leasingowanego auta jeszcze do końca tego roku, ale jego sprzedaży dokonają już w przyszłym roku lub kolejnych (ale przed upływem ww. 6 lat).

Obecnie sprzedaż samochodu osobowego, dokonana z prywatnego majątku, również nie skutkuje opodatkowaniem VAT, ponieważ sprzedawca nie występuje dla tej transakcji w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 VATU, a sprzedaż nie jest dokonywana w ramach działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 VATU, lecz w ramach zarządu majątkiem osobistym  – Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 3.2.2021 r. (0111-KDIB3-1.4012.1003.2020.1.ABU, Legalis). Oznacza to, że ewentualna sprzedaż auta pozostaje poza zakresem przepisów VAT. Brak opodatkowania nie jest też zależny od momentu sprzedaży. Zatem bez względu na to czy samochód wycofany z działalności gospodarczej zostanie sprzedany od razu następnego dnia, czy kilka lat później, czynność ta nie podlega VAT.

Sprzedaż samochodu z prywatnego majątku podlega natomiast opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Co prawda, sprzedaż ta może korzystać ze zwolnienia w opodatkowaniu tym podatkiem, jeżeli podstawa opodatkowania nie przekracza 1000 zł (art. 9 pkt 6 PodCzynnCywPrU), ale zwykle rynkowa wartość auta jest znacznie wyższa, co powoduje konieczność zapłaty PCC. W takim przypadku podatek według stawki 2% należy obliczyć od podstawy opodatkowania, którą stanowi wartość rynkowa samochodu. Podatek ten należy zadeklarować na deklaracji PCC-3 oraz wpłacić na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od dnia sprzedaży auta. Co istotne, obowiązek ten ciąży na kupującym (a nie na sprzedającym).

E-faktura przyjęta przez Sejm

W pierwszej fazie wdrażania e-faktury, polscy przedsiębiorcy będą z niej korzystać dobrowolnie. Będzie ona działała, jako jedna z dopuszczonych form dokumentowania sprzedaży, obok faktur papierowych i obecnie już występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych. W 2023 r. korzystanie z e-faktury stanie się obligatoryjne.

Korzyści wynikające z tego rozwiązania to m. in.

Zmiany w fakturowaniu stanowiące część pakietu SLIM VAT 2 dotyczą m.in.

Więcej informacji na temat e-faktury oraz zmiany w fakturowaniu stanowiące część pakietu SLIM VAT 2 znajdują się w komunikacie na stronie MF: e-faktura przyjęta przez Radę Ministrów.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Obliczanie ekwiwalentu za urlop co do minuty

Ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się:

1) dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń ustalonych ze składników stałych i zmiennych przez współczynnik urlopowy, a następnie

2) dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika, a następnie

3) mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

Współczynnik służący do ustalenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.

Zatem, skoro wymiar niewykorzystanego urlopu nie zamknął się z pełnych dniach, to również za minuty podlega przeliczeniu. Uzyskaną w ostatnim etapie stawkę za godzinę można pomnożyć przez część ułamkową godziny.

Podstawa ekwiwalentu wynosi 3108 zł. Zatem, jeżeli przysługuje on za 94 godziny i 30 minut, to w praktyce wyliczenie wygląda tak:

3108 zł : 21 (współczynnik dla 1/1 etatu w 2021 r.) = 148 zł – ekwiwalent za dzień urlopu

148 zł : 8 godz. = 18,50 zł – ekwiwalent za 1 godzinę urlopu

18,50 zł x 94 godz. = 1739 zł

18,50 zł x 30/60 = 9,25 zł

1739 zł + 9,25 zł = 1748,25 zł

Nowelizacja przepisów ustawy o rachunkowości – projekt ustawy