Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności w Polsce po decyzji derogacyjnej KE

Komisja Europejska (KE) 23.1.2019 r. opublikowała projekt decyzji derogacyjnej umożliwiającej Polsce wprowadzenie obowiązkowego mechanizmu split payment (podzielonej płatności) w odniesieniu do wybranych towarów oraz rodzajów prowadzonej działalności gospodarczej. Projekt decyzji jest zgodny z wnioskiem i należy przypuszczać, że decyzja KE będzie korzystna dla Polski. Jeśli tak się stanie polski ustawodawca będzie mógł wprowadzić w określonym czasie obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności do określonych towarów i usług wobec, których istnieje obiektywnie duży problem oszustów podatkowych.

Zgodnie z załącznikiem do projektu decyzji derogacyjnej KE mechanizm podzielonej płatności obligatoryjnie może być stosowany w odniesieniu do 152 grup towarowych i usługowych określonych zgodnie z PKWiU z 2008 r. Obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności mogą zostać objęte: wyroby ze stali, metale szlachetne, metale kolorowe; odpady, złom, surowce wtórne; elektronika – m.in.: procesory, smartfony, telefony, tablety, notebooki, laptopy, konsole do gier, tusze, tonery, dyski twarde; paliwa do napędu samochodów, oleje opałowe i smarowe; prawa do emisji gazów cieplarnianych; roboty budowlane; węgiel; handel częściami do samochodów i motocykli.

W ocenie Polski aby skutecznie walczyć z oszustwami podatkowymi w ww. sektorach trzeba wprowadzić obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności. To stanowisko uznała KE w uzasadnieniu do projektu podjętej decyzji. Komisja uznała, że w takim zakresie w jakim Polska chce wprowadzić ww. obowiązek zasada proporcjonalności nie jest naruszona.

Obowiązek podzielonej płatności ma mieć zastosowanie do dostaw towarów i świadczenia usług między podatnikami (tj. między przedsiębiorstwami /B2B/), wymienionych w załączniku do projektu decyzji. Będzie obejmował wyłącznie elektroniczne przelewy bankowe – nie będzie więc dotyczył innych form płatności.

Aktualnie w modelu dobrowolnej podzielonej płatności, w przypadku nadwyżki podatku naliczonego w stosunku do podatku należnego, wykazanej przez podatnika w deklaracji VAT jako kwota podlegająca zwrotowi, zwrot taki następuje standardowo w ciągu 60 dni na zwykły rachunek podatnika. Polska zadeklarowała jednak we wniosku do KE, że w przypadku transakcji objętych modelem obowiązkowej podzielonej płatności na wniosek podatnika posiadającego zablokowany rachunek VAT zwrot zostanie dokonany w ciągu 25 dni.

Po zatwierdzeniu decyzji KE, które może nastąpić w najbliższym czasie ministerstwo finansów zacznie zapewne szybkie prace nad przygotowaniem przepisów wprowadzających obowiązkowy split payment. Należy się więc spodziewać, że takie przepisy mogą zacząć obowiązywać już w drugiej połowie roku. Decyzja derogacyjna daje możliwość obowiązywania w Polsce przepisów dotyczących obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności w okresie od 1.3.2019 r. do 28.2.2022 r.

Dodatkowe kody oleju napędowego uprawniające do zwrotu rolnikom podatku akcyzowego

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 428 opublikowano ustawę z 22.2.2019 r. o zmianie ustawy o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (dalej: nowelizacja).

Zmieniono art. 1 ustawy z 10.3.2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1340 ze zm.; dalej: AkcyzZwrotOlejU), który w nowym brzmieniu stanowi, że AkcyzZwrotOlejU określa zasady oraz tryb zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego oznaczonego kodem CN 2710 19 43 do 2710 19 48, kodem CN 2710 20 11 do CN 2710 20 19 oraz kodem CN 3826 00, wykorzystywanego do produkcji rolnej. Poprzednio obowiązywały kody CN 2710 19 43 do 2710 19 48 oraz kod CN 3826 00.

Nowelizacja przewiduje przepisy przejściowe w związku z wprowadzonymi zamianami. I tak, zgodnie z art. 6 ust. 1 AkcyzZwrotOlejU, wniosek o zwrot podatku składa się w terminach od 1 lutego do ostatniego dnia lutego i od 1 sierpnia do 31 sierpnia danego roku. Natomiast z art. 2 ust. 1 nowelizacji wynika, że w 2019 r. pierwszy z tych terminów upływa z dniem 31 marca .

W przypadku złożenia wniosku o zwrot wspomnianego wyżej podatku akcyzowego w pierwszym terminie (z uwzględnieniem terminu do 31.3.2019 r.):

1) zwrot tego podatku przyznaje się za okres 6 miesięcy poprzedzających luty 2019 r.;

2) wypłata zwrotu tego podatku przyznanego na podstawie decyzji, o której mowa w art. 5 ust. 1 AkcyzZwrotOlejU (czyli na podstawie decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta), następuje w terminie od 1 kwietnia do 31 maja 2019 r.

Zgodnie z art. 4 nowelizacji, decyzje wydane przed 6.3.2019 r.:

1) odmowie przyznania zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej – w przypadku gdy wniosek o zwrot tego podatku dotyczył oleju napędowego oznaczonego kodem CN 2710 20 11 do CN 2710 20 19,

2) przyznające zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej a nieuwzględniające oleju napędowego oznaczonego kodem CN 2710 20 11 do CN 2710 20 19

– można zmienić na wniosek producenta rolnego (art. 3 ust. 2 AkcyzZwrotOlejU), albo z urzędu, przez przyznanie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej oznaczonego kodem CN 2710 20 11 do CN 2710 20 19.

Przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji dla niektórych instalacji wytwarzających energię elektryczną

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 412 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, ustawę – Prawo ochrony środowiska, ustawę o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, ustawę o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej Kogeneracji.

Zmiany wprowadzono m.in. w ustawie z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 799 z zm.; dalej: PrOchrŚrod), gdzie w art. 401d dodano ust. 1a, zgodnie z którym przychodami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (dalej: NFOŚGW) są także środki uzyskane ze sprzedaży uprawnień do emisji, o których mowa w art. 49 ust. 2a pkt 1 ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1201 ze zm.). Chodzi tu o środki uzyskane ze sprzedaży w drodze aukcji uprawnień do emisji, które nie zostały wydane instalacji wytwarzającej energię elektryczną do roku rozpoczęcia eksploatacji, zostają sprzedane w drodze aukcji po zakończeniu roku, w którym powinny były zostać wydane tej instalacji, nie później jednak niż do 31.12.2019 r., przekazywane w wysokości 20% na wyodrębnione subkonto na rachunku klimatycznym, o którym mowa w art. 23 ust. 1a ustawy z 17.7.2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1271 ze zm.; dalej: GazCieplU).

Natomiast zgodnie z art. 401d ust. 3 PrOchrŚrod (nowy przepis), wymienione wyżej środki ze sprzedaży uprawnień do emisji, pomniejszone o koszty ich obsługi, przeznacza się na:

1) dofinansowanie realizacji na terytorium RP inwestycji w obszarach, o których mowa w art. 22 ust. 2 pkt 5, 5a i 8a-8c GazCieplU. Chodzi tu o projekty lub programy realizowane w obszarach:

a) wykorzystania odnawialnych źródeł energii;

b) inwestycji w jednostki kogeneracji wytwarzające energię elektryczną i ciepło użytkowe w wysokosprawnej kogeneracji;

c) inwestycji realizowanych przez operatora systemu dystrybucyjnego;

d) dostosowania jednostek wytwórczych do poziomów emisji ustalonych w przepisach prawa UE mających na celu ochronę środowiska, w szczególności w decyzji wykonawczej Komisji (UE) 2017/1442 z 31.7.2017 r. ustanawiającej konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do dużych obiektów energetycznego spalania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE;

e) inwestycji w magazyny energii elektrycznej.

2) refinansowanie NFOŚGW kosztów związanych z przeznaczaniem wymienionych wyżej środków uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji na dofinansowanie programów lub projektów w wymienionych obszarach.

3) pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem zadań, o których mowa w art. 25 ust. 2 pkt 1-3, 5, 6 i 7a-9 GazCieplU, tj.:

a) organizowanie naboru wniosków o dofinansowanie ze środków zgromadzonych na Rachunku klimatycznym i ich weryfikacja;

b) sporządzanie listy programów i projektów, które zostały wstępnie zakwalifikowane do dofinansowania ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym;

c) przedkładanie ministrowi środowiska, a w zakresie programów i projektów przeznaczonych do realizacji w obszarach, o których mowa w art. 22 ust. 2 pkt 5, 5a i 8a‒8c GazCieplU – ministrowi energii, list kosztów wstępnie zakwalifikowanych do refinansowania ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym wraz ze wskazaniem programów lub projektów, których dotyczą te koszty;

d) nadzorowanie wdrażania i realizacji programów i projektów oraz ocena uzyskanych przez nie efektów ekologicznych;

e) organizowanie pomocy technicznej dla potencjalnych beneficjentów;

f) prowadzenie działalności promocyjnej i informacyjnej o Krajowym systemie zielonych inwestycji;

g) monitorowanie: osiągniętych efektów związanych z uniknięciem lub redukcją emisji gazów cieplarnianych w ramach Krajowego systemu zielonych inwestycji, a także wydatkowania przez beneficjentów środków uzyskanych z rachunku klimatycznego oraz postępów w realizacji programów lub projektów dofinansowanych ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym;

h) prowadzenie wykazu programów lub projektów dofinansowanych: ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym, a także z innych środków NFOŚGW lub środków wojewódzkiego funduszu, w odniesieniu do których koszty związane z ich przeznaczaniem refinansowano ze środków zgromadzonych na rachunku klimatycznym;

i) sprawowanie kontroli nad wykorzystaniem przez beneficjentów środków

– w zakresie dotyczącym wymienionych wyżej obszarów wymienionych w art. 22 ust. 2 pkt 5, 5a i 8a-8c GazCieplU.

Zmiany dotyczące kontroli prowadzonej przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz dostępu pacjentów do świadczeń w nagłych przypadkach

Ustawa z 21.2.2019 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 399) zmienia przepisy ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm.), ustawy z 12.5.2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1844 ze zm.) oraz ustawy z 8.9.2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2195 ze zm.).

Zmiany dotyczą przeniesienia uprawnień kontrolnych Narodowego Funduszu Zdrowia na poziom Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia oraz utworzenia korpusu kontrolerskiego.W ustawie sprecyzowano także przeniesienie podległości służbowej pracowników kontroli oddziałów wojewódzkich NFZ do struktur centrali NFZ. Dodać należy, że w przepisach ustawy sprecyzowano również kwalifikacje kontrolera NFZ, określając m.in. obowiązek zdania egzaminu kwalifikacyjnego z wynikiem pozytywnym na stanowisko kontrolera.

Przepisy ustawy ujednolicają także tryb kontrolny Narodowego Funduszu Zdrowia dla wszystkich podmiotów kontrolowanych.

Wprowadzono nowe rozwiązania mające usprawnić prowadzenie kontroli przez Narodowy Funduszu Zdrowia poprzez m.in.:

1) nieodpłatne korzystanie z informacji przetwarzanych w rejestrach publicznych;

2) obowiązek współdziałania z Prezesem NFZ organów administracji rządowej i samorządowej, państwowych i samorządowych osób prawnych oraz państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych oraz ich pomoc przy wykonywaniu zadań kontrolnych.

Dodatkowo uregulowano prawa kontrolowanego podmiotu, precyzując dla podmiotów kontrolowanych takie prawa jak:

1) zakaz równoczesnej kontroli,

2) zakaz powtórnej kontroli tego samego zakresu,

3) limit dni roboczych, podczas których może być prowadzona kontrola w danym roku kalendarzowym,

4) powiadomienie o kontroli przekazywane z 7-dniowym wyprzedzeniem.

Udokumentowanie ustaleń z kontroli w przepisach ustawy zostało ograniczone do wystąpienia pokontrolnego wraz z określeniem trybu odwoławczego.

Przepisy ustawy wprowadzają również zmiany, których celem jest poprawa dostępu pacjentów do świadczeń w nagłych przypadkach. W powyższym kontekście należy podkreślić możliwość po złożeniu odpowiedniego wniosku przez ogólnopolskie szpitale, które dysponują oddziałem SOR lub izbą przyjęć, udzielania świadczeń z zakresu nocnej i świątecznej pomocy lekarskiej oraz wprowadzenie jednolitych ogólnopolskich zasad segregacji medycznej w szpitalnych oddziałach ratunkowych. Odnosząc się do zasad segregacji medycznej, należy wskazać, że przepisy ustawy precyzują, że w wyniku przeprowadzonej segregacji medycznej osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego będzie przydzielana jedna z kategorii w pięciostopniowej skali oraz określają obowiązek informowania o czasie oczekiwania na udzielenie świadczeń zdrowotnych dla pacjentów poprzez podawanie go na wyświetlaczu zbiorczym umieszczonym w obszarze segregacji medycznej, rejestracji i przyjęć.

Należy nadmienić, że do prowadzenia segregacji medycznej będzie wykorzystywany system zarządzający trybami obsługi pacjenta w szpitalnym oddziale ratunkowym, w którym będą przetwarzane dane osobowe, w tym dane dotyczące zdrowia pacjenta oraz dane o liczbie osób i czasie oczekiwania na udzielenie świadczenia zdrowotnego w szpitalnym oddziale ratunkowym („TOPSOR”).

Przepisy ustawy wejdą co do zasady w życie z dniem 1.06.2019 r.

Warstwa elektroniczna dowodu osobistego

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 400 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 26.2.2019 r. w sprawie warstwy elektronicznej dowodu osobistego.

Rozporządzenie określa wymagania techniczne dla warstwy elektronicznej dowodu osobistego. Wskazano 10 funkcji, w które wyposażono warstwę elektroniczną dowodu osobistego, w tym m.in. umożliwia zmianę oraz odblokowanie kodu PIN1 i kodu PIN2, uniemożliwia odblokowanie kodu PIN1 albo kodu PIN2 po zablokowaniu kodu PUK, spełnia zalecenia Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, zawiera aplikację ICAO umożliwiającą automatyczną odprawę przy przekraczaniu granic państw itd.

Wymagania techniczne dla warstwy elektronicznej dowodu osobistego określa szczegółowo załącznik nr 1 do rozporządzenia.

W zakresie sposobu używania certyfikatów, rozporządzenie stanowi m.in., że użycie certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia wymaga podania numeru CAN oraz czterocyfrowego kodu PIN1, który ustala osobiście posiadacz dowodu osobistego. Natomiast użycie podpisu osobistego, weryfikowanego za pomocą certyfikatu podpisu osobistego, wymaga podania numeru CAN oraz sześciocyfrowego kodu PIN2, który ustala osobiście posiadacz dowodu osobistego.

Zmiana kodu PIN1 albo kodu PIN2 wymaga podania numeru CAN oraz podania odpowiednio dotychczasowego kodu PIN1 albo kodu PIN2, albo kodu PUK. Trzykrotne wprowadzenie nieprawidłowego kodu PIN1 albo kodu PIN2 powoduje zablokowanie możliwości korzystania odpowiednio z certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia lub certyfikatu podpisu osobistego. W tym przypadku przywrócenie możliwości korzystania z certyfikatu identyfikacji i uwierzytelnienia lub certyfikatu podpisu osobistego jest możliwe po podaniu numeru CAN, a następnie użyciu kodu PUK i ustaleniu odpowiednio nowego kodu PIN1 albo nowego kodu PIN2.

Co do kodu PUK jest przekazywany posiadaczowi dowodu osobistego, w którego warstwie elektronicznej zamieszczono certyfikat identyfikacji i uwierzytelnienia lub certyfikat podpisu osobistego. Posiadacz dowodu osobistego, w którego warstwie elektronicznej zamieszczono wyłącznie certyfikat potwierdzenia obecności, nie otrzymuje kodu PUK.

Zgłoszenie zawieszenia lub cofnięcia zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego odbywa się w trybie określonym w art. 32b ust. 1 pkt 3 ustawy z 6.8.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1464 ze zm.; dalej: DowOsobU), czyli w drodze złożenia w siedzibie organu dowolnej gminy wypełnionego i podpisanego własnoręcznie przez osobę dokonującą zgłoszenia formularza albo w drodze podpisania własnoręcznie przez tę osobę w siedzibie organu dowolnej gminy formularza stanowiącego wydruk sporządzony z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, z którego użyciem prowadzony jest Rejestr Dowodów Osobistych (RDO), przez pracownika tego organu na podstawie podanych przez osobę dokonującą zgłoszenia danych oraz danych zawartych w RDO.

Wzór formularza zgłoszenia:

1) zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia;

2) cofnięcia zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego stanowi załącznik nr 3 do rozporządzenia.

W przypadku zawieszenia lub cofnięcia zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego w trybie z art. 32b ust. 1 pkt 2 DowOsobU (czyli przy użyciu usługi elektronicznej), zaświadczenie, o którym mowa w art. 32b ust. 2 DowOsobU (czyli zaświadczenie potwierdzające datę i godzinę dokonania zgłoszenia w formie dokumentu elektronicznego), jest generowane automatycznie przez usługę elektroniczną, za której pomocą zgłoszono zawieszenie lub cofnięcie zawieszenia.

Wzór zaświadczenia potwierdzającego zgłoszenie:

1) zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego stanowi załącznik nr 4 do rozporządzenia;

2) cofnięcia zawieszenia certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego stanowi załącznik nr 5 do rozporządzenia.

Unieważnienie certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego oraz dowodu osobistego z powodu upływu terminu przewidzianego na cofnięcie zawieszenia następuje w sposób automatyczny. Natomiast Unieważnienie dowodu osobistego w RDO powoduje unieważnienie certyfikatów zamieszczonych w warstwie elektronicznej dowodu osobistego. Dane o unieważnieniu dowodu osobistego są przekazywane z RDO do systemu teleinformatycznego.

Pieczątka organizatora wystawy nie będzie potrzebna na zawiadomieniach o wwiezieniu i o wywiezieniu z Polski rzeczy wartościowych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 305 opublikowano rozporządzenie MKiDN z 11.2.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzoru zawiadomienia o wwiezieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wzoru zawiadomienia o wywiezieniu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczy ruchomej o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej, wypożyczanej z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, objętej ochroną prawną.

Zmiany dotyczą załączników: nr 1 i 2 do rozporządzenia MKiDN z 14.10.2015 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o wwiezieniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wzoru zawiadomienia o wywiezieniu z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rzeczy ruchomej o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej, wypożyczanej z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, objętej ochroną prawną (Dz.U. z 2015 r. poz. 1769).

Załącznik nr 1 to wzór zawiadomienia o wwiezieniu na terytorium RP rzeczy ruchomej o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej, wypożyczanej z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, objętej ochroną prawną; natomiast załącznik nr 2 to wzór zawiadomienia o wywiezieniu z terytorium RP rzeczy ruchomej o wartości historycznej, artystycznej lub naukowej, wypożyczanej z zagranicy na wystawę czasową organizowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, objętej ochroną prawną.

Na końcu obu dokumentów zamieszcza się datę, podpis i pieczątkę organizatora wystawy.

Od 5.3.2019 r. pieczątka nie będzie już wymagana.

Wsparcie finansowe na produkcję audiowizualną

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 309 rozporządzenie MKiDN z 11.2.2019 r.w sprawie szczegółowego wykazu polskich kosztów kwalifikowalnych, parametrów utworów audiowizualnych oraz dokumentów związanych z przyznawaniem wsparcia finansowego na produkcję audiowizualną przez Polski Instytut Sztuki Filmowej.

Rozporządzenie określa:

1) szczegółowy wykaz kosztów mogących stanowić polskie koszty kwalifikowalne oraz szczegółowy wykaz kosztów wyłączonych z kwalifikowania jako polskie koszty kwalifikowalne;

2) minimalne planowane czasy trwania utworów audiowizualnych oraz minimalne wartości polskich kosztów kwalifikowanych uprawniających do wnioskowania o wsparcie finansowe – osobno dla poszczególnych rodzajów utworów audiowizualnych;

3) wzór wniosku o wydanie certyfikatu potwierdzającego spełnienie kryteriów testu kwalifikacyjnego;

4) wzór wniosku o wsparcie finansowe na produkcję audiowizualną albo świadczenie usługi na rzecz produkcji audiowizualnej utworów audiowizualnych;

5) wzór testu kwalifikacyjnego wraz ze szczegółowymi kryteriami testu kwalifikacyjnego i odpowiadającą im punktacją;

6) wzór raportu końcowego z prac objętych wsparciem finansowym na produkcję audiowizualną albo świadczenie usług na rzecz produkcji audiowizualnej.

Profil zaufany będzie można potwierdzić także za pomocą profilu osobistego

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 403 opublikowano rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z 21.2.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie profilu zaufanego i podpisu zaufanego. Zmiany wprowadzono w rozporządzeniu Ministra Cyfryzacji z 10.9.2018 r. w sprawie profilu zaufanego i podpisu zaufanego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1760; dalej: rozporządzenie).

Od 4.3.2019 r. obowiązują zmiany wprowadzone do § 13 rozporządzenia. Po nowelizacji złożenie podpisu zaufanego jest możliwe w okresie ważności użytego do złożenia podpisu środka identyfikacji elektronicznej, o którym mowa w art. 20aa pkt 1 ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 570 ze zm.; dalej: InfDziałPodmZadPublU). Chodzi tu o profil zaufany oraz profil osobisty. Przed zmianą złożenie podpisu zaufanego było możliwe w okresie ważności profilu zaufanego.

Czynność złożenia podpisu zaufanego wymaga autoryzacji, po której następuje opatrzenie podpisywanych danych w postaci elektronicznej pieczęcią elektroniczną ministra cyfryzacji wykorzystywaną do zapewnienia integralności podpisanych danych oraz autentyczności złożonego podpisu. Zgodnie z ust. 2a dodanym do § 13 rozporządzenia, autoryzacji tej dokonuje się, odpowiednio do użytego środka identyfikacji elektronicznej, w przypadku:

1) profilu osobistego – w sposób określony dla tego środka identyfikacji elektronicznej w przepisach wydanych na podstawie art. 12j ustawy z 6.8.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1464 ze zm.);

2) profilu zaufanego – w sposób, o którym mowa w § 8 ust. 6 rozporządzenia (w przypadku usług online, wymagających uwierzytelnienia użytkownika profilem zaufanym, autoryzacje wymagane w tych usługach dokonywane są przy użyciu drugiego czynnika uwierzytelnienia, z uwzględnieniem czynników uwierzytelniania spełniających określone warunki).

Natomiast 1.6.2019 r. wchodzą w życie zmiany w prowadzone w:

1) § 5 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie z którym osoba wnioskująca będzie mogła samodzielnie dokonać potwierdzenia profilu zaufanego także identyfikując się i autoryzując czynność utworzenia i potwierdzenia profilu zaufanego przy użyciu profilu osobistego ;

2) § 8 ust. 3 rozporządzenia, zgodnie z którym w przypadku potwierdzenia profilu zaufanego w sposób, o którym mowa w art. 20c ust. 1 pkt 4 InfDziałPodmZadPublU, czyli samodzielnie przez osobę fizyczną przy wykorzystaniu profilu osobistego – profil zaufany będzie zawierał również wskazanie, że został potwierdzony przy wykorzystaniu profilu osobistego;

3) § 9 ust. 2 rozporządzenia, zgodnie z którym osoba posiadająca profil zaufany będzie mogła przedłużyć jego ważność m.in. samodzielnie w systemie, w którym wydawany jest profil zaufany, potwierdzając tę czynność przy wykorzystaniu profilu zaufanego, profilu osobistego albo kwalifikowanego podpisu elektronicznego (dodano możliwość wykorzystania profilu osobistego).

Ułatwienia dla unijnych naukowców i studentów na polskim rynku pracy

Lista obcokrajowców, którzy mogą pracować w Polsce podlega modyfikacji na mocy art. 7 ustawy z 22.2.2019 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa zmieniająca), która została przekazana do podpisu Prezydenta i ma wejść w życie po 30 dniach od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Przepis ten wprowadza zmiany w ustawie z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1265 ze zm.; dalej: PromZatrU). Cała nowelizacja jest natomiast podyktowana koniecznością wdrożenia do polskiego systemu prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/801 z 11.5.2016 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych, odbycia studiów, szkoleń, udziału w wolontariacie, programach wymiany młodzieży szkolnej lub projektach edukacyjnych oraz podjęcia pracy w charakterze au pair (wersja przekształcona) (Dz.Urz. UE L 132 z 21.05.2016, str. 21).

Studenci i doktoranci

Będzie mogła pracować w Polsce osoba korzystająca z mobilności studenta na warunkach określonych w art. 149b ust. 1 ustawy z 12.12.2013 r. o cudzoziemcach (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2084 ze zm.; dalej: CudzU) w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą (nowy art. 87 ust. 1 pkt 11d PromZatrU). Oznacza to konieczność łącznego spełnienia przez studenta lub doktoranta następujących przesłanek:

– cel jego pobytu na polskim terytorium to kontynuacja lub uzupełnienie studiów podjętych w innym państwie członkowskim UE,

– ma być objęty programem unijnym lub wielostronnym zapewniającym środki w zakresie mobilności lub porozumieniem między przynajmniej dwiema instytucjami szkolnictwa wyższego przewidującym mobilność wewnątrzunijną̨,

– posiadany przez niego dokument pobytowy lub wiza długoterminowa, wydane przez inny unijny kraj, będzie zawierał adnotację „student”,

– okres pobytu w Polsce w celu kontynuacji lub uzupełnienia studiów nie przekroczy 360 dni,

– szef Urzędu ds. Cudzoziemców (dalej szef Urzędu) otrzyma zawiadomienie od jednostki prowadzącej studia na obszarze polskim o zamiarze korzystania przez cudzoziemca z mobilności studenta i nie wyda decyzji o sprzeciwie w terminie 30 dni.

Poza tym studenci i doktoranci zostaną zwolnieni z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę, jeśli będą posiadać zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce ze względu na kontynuację lub uzupełnienie studiów podjętych w innym kraju członkowskim (zmieniony art. 87 ust. 2 pkt 1 PromZatrU w zw. z art. 144 CudzU w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą).

Naukowcy i badacze

Po wejściu w życie ustawy zmieniającej świadczyć pracę w Polsce będą mogli także naukowcy, którzy przebywają na polskim terytorium w związku z korzystaniem z mobilności krótkoterminowej naukowca na warunkach wskazanych w art. 156b ust. 1 CudzU w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą (nowy art. 87 ust. 1 pkt 11c PromZatrU). Zyskają takie prawo, jeśli łącznie spełnią poniższe kryteria:

– celem ich pobytu w Polsce będzie prowadzenie części badań naukowych lub prac rozwojowych w jednostce naukowej mającej siedzibę na terytorium polskim,

– ich dokumenty pobytowe lub wizy długoterminowe, wydane przez inne państwo unijne, ma być opatrzone adnotacją „naukowiec”,

– szef Urzędu otrzyma zawiadomienie od jednostki naukowej o zamiarze korzystania przez cudzoziemca z mobilności naukowca i nie wyda decyzji o sprzeciwie w terminie 30 dni.

Możliwość pracy będą miały ponadto osoby przebywające w Polsce z uwagi na prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w tutejszej jednostce naukowej (zatwierdzonej przez ministra ds. wewnętrznych), jeśli złożą wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej naukowca (dodana do art. 87 ust. 1 pkt 13 lit. c PromZatrU). Będzie to także dopuszczalne, gdy ich umowa zawarta z jednostką naukową na prowadzenie badań naukowych albo prac rozwojowych będzie umową o pracę, o dzieło, zlecenia lub inną cywilnoprawną – spełniającą wymagania z art. 151b ust. 1 pkt 2 CudzU w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Każda z nich ma zatem m.in. określać tytuł, przedmiot i cel tych badań lub prac, datę ich rozpoczęcia i zakończenia, a także wynagrodzenie i inne warunki pracy naukowca.

Jeszcze jedna nowość: brak obowiązku uzyskiwania zezwolenia na pracę dla osoby posiadającej zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych, a także w celu mobilności długoterminowej naukowca.

Nowelizacja Kodeksu pracy i ustawy o zfśs w związku z RODO

Zmiany w Kodeksie pracy

Zmiany w ustawie z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.) dotyczą zakresu danych osobowych, których pracodawca może wymagać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie i od pracownika, a także kwestii wyrażania przez taką osobę i pracownika zgody na przetwarzanie innych danych osobowych niż wymienione w Kodeksie pracy. Ponadto znowelizowane zostaną przepisy dotyczące stosowania monitoringu w zakładzie pracy.

Dane osobowe

Po zmianach od osób ubiegających się o zatrudnienie pracodawca nie będzie już mógł żądać podania imion rodziców ani miejsca zamieszkania (ale w zamian – będzie mógł żądać danych kontaktowych). Ponadto informacji dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych i przebiegu dotychczasowego zatrudnienia pracodawca będzie mógł żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie tylko, gdy będzie to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku.

Natomiast od pracownika pracodawca będzie mógł żądać dodatkowo, tj. poza tymi danymi, których może wymagać już obecnie, także podania:

1) adresu zamieszkania;

2) danych osobowych innych niż dzieci członków najbliższej rodziny pracownika (o ile podanie takich informacji jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy).

W przypadku braku numeru PESEL – pracodawca będzie mógł żądać wskazania rodzaju i numeru dokumentu potwierdzającego tożsamość. Ponadto od pracownika pracodawca zawsze będzie mógł żądać danych dotyczących wykształcenia i przebiegu dotychczasowego zatrudnienia (jeżeli pracownik nie podał ich wcześniej, tj. na etapie ubiegania się o pracę).

Przepisy ustawy nie przewidują konieczności wymiany kwestionariuszy osobowych złożonych przez osoby ubiegające się o zatrudnienie/ pracowników przed wejściem w życie ww. zmian.

Zgoda na przetwarzanie danych osobowych

Inne dane niż wymienione w art. 22¹ Kodeksu pracy bądź w innych ustawach pracodawca będzie mógł pozyskiwać na podstawie zgody osoby ubiegającej się o zatrudnienie/ pracownika, jednak brak zgody lub jej wycofanie nie będzie mógł być podstawą niekorzystnego traktowania osoby ubiegającej się o zatrudnienie/ pracownika, a także nie będzie mógł powodować wobec nich jakichkolwiek negatywnych konsekwencji – zwłaszcza nie będzie mógł stanowić przyczyny uzasadniającej odmowę zatrudnienia, wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę. Generalnie dane osobowe będą mogły być przetwarzane zarówno, gdy zostały udostępnione na wniosek pracodawcy, jak i gdy zostały przekazane z inicjatywy osoby ubiegającej się o zatrudnienie/pracownika.

Powyższe nie będzie jednak dotyczyć danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i naruszeń prawa – w tym przypadku do przetwarzania danych konieczny będzie przepis rangi ustawowej – zgoda zainteresowanego nie będzie wystarczająca.

Szczególne wymagania będą dotyczyć danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych oraz przetwarzania danych genetycznych, danych biometrycznych w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub danych dotyczących zdrowia, seksualności lub orientacji seksualnej tej osoby. Takie dane będą mogły być przetwarzane za zgodą kandydata do pracy/ pracownika, ale tylko, gdy ich przekazanie następuje z inicjatywy takiej osoby. Ponadto do ich przetwarzania będą mogły być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie nadane przez pracodawcę. Osoby te będą obowiązane do zachowania tajemnicy.

W drodze wyjątku przetwarzanie danych biometrycznych pracownika będzie dopuszczalne także, gdy podanie takich danych będzie niezbędne ze względu na kontrolę dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę lub dostępu do pomieszczeń wymagających szczególnej ochrony. Wówczas zgoda pracownika nie będzie konieczna.

Monitoring

Wyżej wymieniona ustawa nowelizuje także kodeksowe przepisy o monitoringu. Po wejściu w życie zmian monitoring nie będzie mógł w ogóle obejmować pomieszczeń udostępnianych zakładowej organizacji związkowej. Natomiast dodatkowym warunkiem stosowania monitoringu w pomieszczeniach sanitarnych będzie uzyskanie uprzedniej zgody zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – zgody przedstawicieli pracowników wybranych w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Z przepisów przejściowych ww. ustawy wynika, że pracodawca stosujący monitoring pomieszczeń zakładowej organizacji związkowej będzie musiał tego zaprzestać w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy, niezwłocznie informując o tym organizację związkową. Natomiast pracodawca stosujący monitoring w pomieszczeniach sanitarnych w dniu wejścia w życie ustawy, będzie musiał uzyskać zgodę na jego dalsze stosowanie od organizacji związkowej, a jeżeli u pracodawcy nie działa taka organizacja – od przedstawicieli pracowników wybranych w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Na uzyskanie takiej zgody pracodawca będzie miał maksymalnie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Jeżeli pracodawca nie uzyska takiej zgody, to w terminie 3 dni będzie musiał zaprzestać monitoringu w tych pomieszczeniach, niezwłocznie informując o tym odpowiednio organizację związkową albo przedstawicieli pracowników.

Zmiany w ustawie o zfśs

Znowelizowana zostanie także ustawa z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1316 ze zm.). Po zmianach będzie z niej wynikać, że udostępnienie pracodawcy danych osobowych osoby uprawnionej do korzystania z zfśs – w celu przyznania ulgowej usługi i świadczenia oraz dopłaty z zfśs i ustalenia ich wysokości – będzie następować w formie oświadczenia, ale pracodawca będzie mógł żądać udokumentowania wskazanych przez pracownika danych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia. Potwierdzenie będzie mogło odbywać się w szczególności na podstawie oświadczeń i zaświadczeń o sytuacji życiowej (w tym zdrowotnej), rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs.

Do przetwarzania danych osobowych dotyczących zdrowia będą mogły być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych wydane przez pracodawcę; będą one obowiązane do zachowania tajemnicy.

Ponadto wprost z tej ustawy będzie wynikać, że pracodawca będzie mógł przetwarzać dane osobowe przedstawione przez pracowników w celu skorzystania ze świadczeń z zfśs tylko przez okres niezbędny do przyznania ulgowej usługi i świadczenia, dopłaty z zfśs oraz ustalenia ich wysokości, a także przez okres niezbędny do dochodzenia praw lub roszczeń. Na pracodawców zostanie nałożony obowiązek dokonywania przeglądu zebranych na potrzeby zfśs danych osobowych nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym – w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania. Pracodawca będzie musiał usunąć dane, których dalsze przechowywanie jest już zbędne do realizacji celu, dla którego były zbierane.

Zakładowy fundusz świadczeń socjalnych – najczęstsze pytania

Pobierz bezpłatny e-book
Obowiązki pracodawcy w zakresie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Tworzenie. Odpis podstawowy. Zakres danych osobowych →