Brytyjczycy będą mogli nadal pracować w Polsce bez zezwolenia

Chodzi o prawo pobytu (czasowego lub stałego) na polskim terytorium na dzień przed wejściem w życie ustawy z 15.3.2019 r. o uregulowaniu niektórych spraw w związku z wystąpieniem Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej bez zawarcia umowy, o której mowa w art. 50 ust. 2 traktatu o Unii Europejskiej (dalej: ustawa), która czeka na podpis prezydenta. Obywatele wysp i członkowie ich rodzin (dalej: Brytyjczycy), którym ono w tej dacie będzie przysługiwało zostaną objęci przepisami ustawy. Data wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej bez zawarcia umowy (art. 63 ustawy) nie jest dotychczas znana.

Zagwarantowane prawa

Ustawa zapewnia Brytyjczykom uprawnienie do pracy w Polsce bez konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę (art. 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 17 ustawy). Gwarantuje także możliwość prowadzenia tu działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatelom polskim, jeśli ta działalność będzie wpisana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz będzie mieć charakter zorganizowanej działalności zarobkowej, wykonywanej we własnym imieniu i w sposób ciągły (art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy). Wobec takich firm nie zostanie wszczęta procedura wykreślenia z CEIDG, a także będzie utrzymana ocena spełniania wymogów do wykonywania działalności gospodarczej w Polsce, w tym uznawane mają być istniejące już certyfikaty i zaświadczenia, ubezpieczenia i gwarancje odpowiedzialności zawodowej (art. 16 ust. 2 ustawy).

Skorzystanie z tych praw będzie możliwe pod warunkiem, że pobyt Brytyjczyka w Polsce będzie legalny w rozumieniu ustawy. Za taki uważany ma być pobyt:

– na podstawie prawa pobytu od dnia wejścia w życie ustawy do 31.12.2020 r. (art. 5 ustawy),

– do dnia, w którym decyzja o wydaniu zezwolenia na pobyt czasowy lub stały, wydana na wniosek złożony do 31.12.2020 r., stanie się ostateczna (art. 13 ust. 3 ustawy).

Świadczenie usług

Brytyjczycy świadczący usługi na rynku pracy w dniu poprzedzającym wejście w życie ustawy w zakresie pracy tymczasowej na podstawie wpisu do rejestru agencji zatrudnienia, a także pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego lub poradnictwa zawodowego w ramach złożonego zawiadomienia będą po tym dniu nadal podlegać regulacjom o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w części świadczenia tych usług przez unijnego przedsiębiorcę (art. 38 ust. 1 ustawy). Stanie się tak, jeśli usługi będą realizowane na mocy umowy z zakresu działalności agencji zatrudnienia, zawartej nie później niż w dniu poprzedzającym dzień wejścia w życie ustawy. Maksymalny czas działania tej zasady to trzy miesiące od dnia wejścia w życie ustawy. Z dniem następującym po upływie tego okresu, marszałek województwa z urzędu wykreśli brytyjskiego przedsiębiorcę odpowiednio z rejestru agencji zatrudnienia albo z wykazu przedsiębiorców zagranicznych.

Trzymiesięczny termin został także przewidziany na świadczenie jak przedsiębiorca unijny innych usług na własny rachunek, zwłaszcza usług budowlanych, handlowych oraz wykonywanych w ramach wykonywanego zawodu (art. 40 ust. 1 ustawy). Tu też wymogiem będzie, aby umowa będąca podstawą realizacji usług była zawarta co najmniej na dzień przed dniem wejścia w życie ustawy.

Delegowani pracownicy

Brytyjscy pracodawcy, którzy delegują do Polski pracowników przed dniem wejścia w ustawy i ci pracownicy będą – przez trzy miesiące od daty Brexitu bez umowy – traktowani jakby nadal pochodzili z kraju unijnego (art. 39 ustawy).

Przejściowe regulacje

We wszystkich sprawach dotyczących prowadzenia agencji zatrudnienia przez brytyjskich przedsiębiorców, które zostaną wszczęte i niezakończone do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy będą stosowane przepisy dotychczasowe (art. 59 ustawy).

Część regulacji ustawy, w tym o braku konieczności uzyskiwania zezwolenia na pracę, utraci moc z dniem wejścia w życie przepisów unijnych lub umowy międzynarodowej między Polską a Zjednoczonym Królestwem o zabezpieczeniu społecznym (art. 58 ustawy).

Wskaźniki i czynniki kategoryzacji obwodu łowieckiego

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 536 opublikowano rozporządzenie Ministra Środowiska z 12.3.2019 r. w sprawie wskaźników i czynników służących kategoryzacji obwodu łowieckiego.

Wskaźniki liczebności zwierzyny obejmują:	Wskaźnikowi przyznaje się następujące wartości punktowe:
wskaźnik średniej liczebności w obwodzie łowieckim: zwierzyny płowej, wyrażony w jednostkach jelenich, gdzie 1 jednostka = 1 jeleń szlachetny = 2 jelenie sika = 2 daniele = 5 saren muflonów dzików	w zakresie: zwierzyny płowej: 1 punkt = do 20 jednostek, 2 punkty = od 21 do 40 jednostek, 3 punkty = od 41 do 60 jednostek i 4 punkty = od 61 jednostek muflonów: 1 punkt = do 30 muflonów, 2 punkty = od 31 do 50 muflonów i 3 punkty = od 51 muflonów dzików: 1 punkt = do 10 dzików, 2 punkty = od 11 do 20 dzików i 3 punkty = od 21 dzików
wskaźnik średniego pozyskania w obwodzie łowieckim zwierzyny grubej, zajęcy, dzikich gęsi, bażantów, dzikich kaczek i kuropatw	przy obliczaniu wartości punktowych dla tego wskaźnika przyjmuje się, że: 1 punkt = 0,2 jelenia szlachetnego = 0,5 jelenia sika = 0,5 daniela = 1 muflon = 2 sarny = 4 dziki = 15 zajęcy = 10 dzikich gęsi = 30 bażantów = 30 dzikich kaczek = 30 kuropatw

Wymieniony w tabeli wskaźnik ustala się na podstawie danych dotyczących średniej liczebności zwierzyny wyliczonej, a także średniego pozyskania zwierzyny grubej, zajęcy, dzikich gęsi, bażantów, dzikich kaczek i kuropatw w obwodzie łowieckim wyliczonego – z ostatnich trzech łowieckich lat gospodarczych poprzedzających rok, w którym dokonuje się zaliczenia tego obwodu do jednej z kategorii, o których mowa w art. 26a ust. 1 ustawy z 13.10.1995 r. – Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2033 ze zm.), w przeliczeniu na 1000 ha powierzchni obwodu łowieckiego . Wspomniane tu kategorie to: bardzo dobra, dobra, średnia, słaba oraz bardzo słaba.

Wyższa stawka opłaty targowej także poza miejscami wyznaczonymi do handlu – wyrok NSA

Z art. 15 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1445 ze zm.; dalej: PodLokU) wynika m.in., że rada gminy może wprowadzić opłatę targową, którą pobiera się od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach, czyli wszelkich miejscach, w których jest prowadzona sprzedaż. Opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach.

Rada gminy, w drodze uchwały określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek opłat określonych w ustawie, z tym że m.in. stawka opłaty targowej nie może przekroczyć 778,20 zł dziennie (art. 19 pkt 1 lit. a PodLokU).

W przywołanym wyżej wyroku NSA stwierdził, że ustalenie stawek opłaty targowej, w różnej wysokości dla różnych miejsc w obrębie gminy, mieści się w granicach ustawowego upoważnienia dla rady gminy zawartego w art. 19 pkt 1 PodLokU. Przepis ten nie wprowadza zakazu różnicowania stawek opłaty targowej w odniesieniu do różnych targowisk, czyli miejsc, w których jest prowadzona sprzedaż, na terenie danej gminy. W ramach granic wyznaczonych przez art. 15 oraz art. 19 pkt 1 lit. a PodLokU gminy mają swobodę ustalania obciążeń i mogą realizować własną, lokalną politykę. Dopuszczalne jest wobec tego różnicowanie obciążeń, aby zrealizować określone cele publiczne.

Naczelny Sąd Administracyjne zwrócił też uwagę, że opłaty lokalne mogą przybierać charakter świadczenia wzajemnego, ale mogą też dominować w nich elementy charakterystyczne dla podatku jako publicznoprawnego, nieodpłatnego, przymusowego oraz bezzwrotnego świadczenia pieniężnego na rzecz m.in. gminy (art. 6 ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.; dalej: OrdPU). Ponadto, opłata targowa może realizować również cele pozafiskalne. Z zawartej w art. 15 ust. 2 PodLokU definicji targowisk wynika, że są nimi wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż. Jednym z elementów uporządkowania handlu ulicznego i zapobieganiu zjawisku tzw. dzikiego handlu, było nie tylko wprowadzenie opłaty targowej, ale także i różnicowanie jej stawek w zależności od miejsca, gdzie jest on wykonywany. Ustawa podatkowa wskazuje, że może ona dotyczyć „wszelkich miejsc”, w których prowadzona jest sprzedaż.

Co ważne w tym przypadku, zdaniem NSA nie do przyjęcia są stwierdzenia, że „z urzędu każdemu mieszkańcowi (…) wiadomo, iż osoby, które pojawiają się w tych rejonach z różnego rodzaju towarem, np. z kwiatami z ręki (…), nie przebywają tam, by spotkać się z koleżanką w celu wręczenia jej kwiatów (…), lecz w celu dokonania czynności handlowych”. Poza tym, zdaniem NSA, notoryczność sprzedaży kwiatów przez różne osoby na terenie (rynku miasta) nie może oznaczać, że każda osoba pojawiająca się w tym miejscu z kwiatami może zostać uznana za prowadzącą tam ich sprzedaż.

Na koniec, warto podkreślić, że skoro dozwolona jest możliwość różnicowania przez organy stanowiące gminy wysokości stawek opłaty targowej w zależności od miejsca, w którym dokonywana jest sprzedaż, to nie można podzielić poglądu, że przepisy, na podstawie których wymierzono opłatę targową naruszają zasadę równości, przyjmującą postać dyskryminacji w życiu społecznym czy gospodarczym.

Przedłużono termin złożenia zeznania CIT-8 dla niektórych podatników

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 549 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z 21.3.2019 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia zeznania przez niektórych podatników osiągających dochody wolne od podatku dochodowego od osób prawnych.

Do 31.10.2019 r. przedłużono termin złożenia zeznania CIT-8, o którym mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.; dalej: PDOPrU). Przedłużenie to dotyczy podatników:

1. których rok podatkowy rozpoczął się po 31.12.2017 r. i zakończy się przed 1.7.2019 r.;
2. osiągających wyłącznie dochody wolne od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 PDOPrU, czyli objęte przedmiotowym zwolnieniem od podatku dochodowego;
3. nieobowiązanych w roku podatkowym, o którym mowa w pkt 1, do sporządzenia deklaracji lub informacji, o których mowa w art. 35 ust. 10, art. 38 ust. 1a i 1b, art. 39 ust. 1‒4, art. 42 ust. 1a‒4, art. 42a ust. 1 i art. 42e ust. 5 i 6 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.) – chodzi o formularze podatkowe: PIT-4, PIT- 8AR, PIT-11 i IFT-1/IFT-1R.

Sieć Badawcza Łukasiewicz – zmiany przepisów o finansach publicznych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 534 opublikowano ustawę z 21.2.2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz. Celem sieci jest prowadzenie działalności w zakresie:

1. prowadzenia badań aplikacyjnych i prac rozwojowych, a w uzasadnionych przypadkach także badań podstawowych, w tym na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, szczególnie ważnych dla realizacji m.in. polityki gospodarczej i innowacyjnej państwa określonej w strategiach rozwoju, a także polityki naukowej państwa;
2. transfer wiedzy oraz wdrażanie wyników powyższych badań naukowych i prac rozwojowych do gospodarki, wspieranie polityki gospodarczej państwa, w szczególności przez dokonywanie: prognoz trendów i skutków zmian technologicznych, które mogą mieć silny wpływ na społeczeństwo i jego rozwój, a także analiz aktualnego stanu techniki oraz opracowywanie technologicznych map drogowych na potrzeby polityk publicznych;
3. prowadzenie działalności mającej na celu kształtowanie świadomości społecznej na temat zaawansowanych technologii.

W związku z wprowadzeniem tej ustawy, do jednostek sektora finansów publicznych zaliczono także instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz (art. 9 pkt 14 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077 ze zm.).

Zmiany dotyczą też podatków lokalnych. Centrum Łukasiewicz i instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz zwolniono od podatku rolnego i podatku leśnego (art. 12 ust. 2 pkt 8 ustawy z 15.11.1984 r. o podatku rolnym, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1892 ze zm., a także art. 7 ust. 2 pkt 8 ustawy z 30.10.2002 r. o podatku leśnym, t.j. z.U. z 2017 r. poz. 1821 ze zm.). Natomiast od podatku od nieruchomości zwolniono Centrum Łukasiewicz i instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, z wyjątkiem przedmiotów opodatkowania zajętych na działalność gospodarczą (art. 7 ust. 2 pkt 5b ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1445 ze zm.).

Dodatkowo, Centrum Łukasiewicz, instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz, a także spółkę utworzoną na podstawie art. 30 ustawy z 21.2.2019 r. o Sieci Badawczej Łukasiewicz (Dz.U. z 2018 r. poz. 534), zaliczono do podmiotów komercjalizujących na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, jeżeli wnosi do spółki kapitałowej komercjalizowaną własność intelektualną (art. 4a pkt 24 lit. h lit. i–k ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm.).

Ocena stanu zdrowia lub domniemywanie braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowniczym w szkole przez komisję konkursową – wyrok NSA

Tryb pracy komisji konkursowej, w tym sposób nadzorowania nieprawidłowości postępowania konkursowego przez organ prowadzący, wynika z rozporządzenia MEN z 11.8.2017 r. w sprawie regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora publicznego przedszkola, publicznej szkoły podstawowej, publicznej szkoły ponadpodstawowej lub publicznej placówki oraz trybu pracy komisji konkursowej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1587).

Działając na podstawie § 8 ust. 2 pkt 1-4 ww. rozporządzenia, organ prowadzący publiczne przedszkole, publiczną szkołę lub publiczną placówkę zatwierdza konkurs albo unieważnia konkurs i zarządza ponowne jego przeprowadzenie w razie stwierdzenia:

1. nieuzasadnionego niedopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego; 
2. przeprowadzenia przez komisję postępowania konkursowego bez wymaganego udziału 2/3 jej członków; naruszenia tajności głosowania; 
3. innych nieprawidłowości, które mogły mieć wpływ na wynik konkursu. 

Komisja konkursowa przed przeprowadzeniem części merytorycznej konkursu ma obowiązek zbadać, czy wszyscy kandydaci mogą być dopuszczeni do konkursu. W świetle § 4 ww. rozporządzenia komisja podejmuje uchwałę o odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego, jeżeli oferta nie zawiera wszystkich dokumentów wskazanych w ogłoszeniu konkursu. Stosownie do § 1 ust. 2 pkt 4 lit g ww. rozporządzenia ogłoszenie konkursu zawiera wskazanie wymaganych dokumentów m.in. zaświadczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowniczym.

Stan faktyczny sprawy

Na tle powyższych przepisów NSA rozstrzygał sprawę, której początkiem było przedłożenie przez jednego z kandydatów na stanowisko dyrektora szkoły zaświadczenia lekarskiego stwierdzającego, że pacjent nie jest leczony z powodu chorób przewlekłych i nie jest pod opieką poradni specjalistycznej. W takiej sytuacji komisja konkursowa podjęła uchwałę o niedopuszczeniu kandydata. Do konkursu dopuszczono dwóch innych kandydatów. Organ prowadzący, po analizie dokumentacji przekazanej przez komisję konkursową, uznał że komisja bezzasadnie nie dopuściła do postępowania konkursowego kandydata. W ocenie organu prowadzącego z treści przedłożonego przez kandydata zaświadczenia lekarskiego można domniemywać, iż jest on osobą zdrową i z punktu widzenia medycznego nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania przez niego pracy na stanowisku kierowniczym. Organ prowadzący wydał zatem zarządzenie w sprawie unieważnienia konkursu na stanowisko dyrektora. Zarządzenie to zostało uznane za nieważne przez wojewodę. Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody zostało zaskarżone do sądu administracyjnego.

Rozstrzygnięcie WSA i NSA

W wyroku z WSA w Warszawie z 24.10.2017 r. (II SA/Wa 746/17) sąd uznał, że stanu zdrowia kandydata nie można domniemywać z dokumentów pośrednich. Stan zdrowia kandydata powinien zostać jednoznacznie stwierdzony stosownym zaświadczeniem lekarskim, o określonej przepisami prawa treści. Przedstawienie przez kandydata zaświadczenia stwierdzającego, że pacjent nie jest leczony z powodu chorób przewlekłych i nie jest pod opieką poradni specjalistycznej nie spełnia wymogów wynikających z rozporządzenia. Zaświadczenie nie potwierdza, że kandydat może wykonywać pracę na stanowisku kierowniczym, czy też praca o takim charterze jest jemu przeciwwskazana. Brak przeciwwskazań do świadczenia pracy na stanowisku kierowniczym nie jest równoznaczny z niepodejmowaniem leczenia w kierunku chorób przewlekłych i niekorzystaniem z poradni specjalistycznych. Oznacza to, że kandydat nie przedłożył wymaganego dokumentu, a komisja konkursowa podjęła słuszną uchwałę o odmowie dopuszczenia kandydata do postępowania konkursowego. Z kolei organ prowadzący wydając zarządzenie rażąco naruszył § 8 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia, gdyż w zaistniałym stanie faktycznym i prawnym nie było podstaw do wydania takowego zarządzenia. Wyrok sądu pierwszej instancji został utrzymany przez wyrok NSA z 18.12.2018 r. (I OSK 758/18).

Nowa wysokość opłat za wydanie Karty Dużej Rodziny

W M.P. z 2019 r. pod poz. 213 opublikowano obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 18.2.2019 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie duplikatu Karty Dużej Rodziny oraz wysokości kosztów gminy związanych z przyznaniem tej Karty oraz wydaniem jej duplikatu.

Na podstawie delegacji ustawowej z art. 30 ust. 3 ustawy z 5.12.2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1832 ze zm.; dalej: KartaDRU) ogłoszono, że od 1.3.2019 r. wysokość kwoty, o której mowa w:

1) art. 13 ust. 2 KartaDRU (czyli za wydanie duplikatu KDR) – wynosi 9,56 zł (poprzednio: 9,40 zł);

2) art. 29 ust. 4 KartaDRU, czyli za obsługę zadań gminy związanych z przyznawaniem Karty – wynosi 13,89 zł (poprzednio: 13,67 zł) za jedną rodzinę wielodzietną w gminie, a jeżeli karta przyznawana jest wyłącznie rodzicom – 5,45 zł (poprzednio: 5,36 zł) za jedną rodzinę wielodzietną w gminie;

3) art. 29 ust. 5 KartaDRU (czyli koszt realizacji przez gminę zadań KDRU w przypadku gdy po przyznaniu kart członkom rodziny wielodzietnej nastąpiła zmiana w liczbie członków rodziny wielodzietnej skutkująca koniecznością przyznania kolejnej karty lub w przypadku przyznania nowej karty członkowi rodziny wielodzietnej, który był już posiadaczem Karty, lub w przypadku stwierdzenia utraty prawa do posiadania Karty) – wynosi 2,79 zł (poprzednio:

4) art. 29 ust. 6 KartaDRU (czyli koszt realizacji ustawy przez gminę za: wydanie duplikatu Karty, udostępnienie karty elektronicznej – jeżeli członkowi rodziny wielodzietnej, na jego wniosek, wydana już została wyłącznie karta tradycyjna, a także wydanie karty tradycyjnej – jeżeli członkowi rodziny wielodzietnej, na jego wniosek, udostępniona już została karta elektroniczna) – wynosi 1,40 zł (poprzednio: 1,37 zł).

Nowa edycja programu „Usługi opiekuńcze dla niepełnosprawnych”

Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosił nabór wniosków w ramach programu „Usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych” – edycja 2019. Celem tego programu jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych. Wyszczególniono tu specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności w wieku do 75 lat, a także dla dzieci do 16. roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniami.

Jak wynika z dostępnych informacji, gminy mogą ubiegać się o dofinansowanie do 50% kosztów przeznaczonych na organizację usług opiekuńczych, w tym wskazanych usług specjalistycznych, dzięki czemu gminy będą mogły zwiększyć liczbę godzin usług opiekuńczych. Gmina składa wniosek do właściwego wojewody w terminie do 29.3.2019 r., który sporządza i przekazuje wniosek na środki finansowe z Programu wraz z listą rekomendowanych wniosków, Ministrowi Rodziny, Pracy i Pomocy Społecznej w terminie do 30.4.2019 r.

Regulaminem konkursu dostępnym pod adresem:

https://www.gov.pl/web/rodzina/nabor-wnioskow-w-ramach-programu-uslugi-opiekuncze-dl-osob-niepelnosprawnych-edycja-2019

Wiążąca informacja stawkowa (WIS) – planowany instrument potwierdzania stawek VAT

W dniu 5.3.2019 r. opublikowano kolejną wersję projektu nowelizacji ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.; dalej: VATU), wprowadzającego tzw. nową matrycę stawek VAT (chodzi o projekt ustawy z 1.3.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa; dalej: ProjektZmVATU19), tj. zespół regulacji określających towary i usługi korzystające z obniżonych stawek VAT, jak również sposób (procedurę) potwierdzania prawidłowej stawki VAT przez podatników.

Zgodnie z zapowiedziami MF oraz z treścią ProjektZmVATU19, przepisy mają wejść w życie już 1.6.2019 r., co ma umożliwić podatnikom przystosowanie się do nowej matrycy, która ma być stosowana co do zasady od 1.1.2020 r.

Kluczowe założenia ProjektZmVATU19

Komplikacje w zakresie ustalania prawidłowej stawki VAT dostrzeżono również w MF. Jak podkreślono w samym uzasadnieniu ProjektZmVATU19, „Wieloletnia praktyka stosowania PKWiU pokazała, że oparty na niej istniejący w Polsce system stawek podatku VAT w istocie jest rozbudowany i skomplikowany, co powoduje znaczne utrudnienia w prowadzeniu działalności gospodarczej – problemy z koniecznością dokonania przez podatnika prawidłowego przyporządkowania towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania PKWiU, co jest związane ze stosowaniem właściwych stawek podatku”.

Receptą na powyższe systemowe uchybienia ma być:

1) w zakresie materialnoprawnym – odejście od funkcjonującej od lat PKWiU 2008, która ma zostać zastąpiona przez dwa różne systemy klasyfikacyjne:

a) Nomenklaturę Scaloną (CN) w zakresie towarów oraz

b) PKWiU 2015 w zakresie usług;

2) w zakresie proceduralnym – wprowadzenie nowej instytucji WIS, tj. decyzji, która – inaczej niż opinie klasyfikacyjnie – ma formalnie potwierdzać prawidłowość stosowanej klasyfikacji i stawki VAT.

Jakkolwiek nowy katalog towarów i usług objętych preferencjami stawkowymi pozostaje istotną częścią zagadnienia stosowania obniżonych stawek VAT, w ramach niniejszej publikacji warto odnotować, że rozwiązania zaproponowane w ProjektZmVATU19 co do zasady korespondują z jej celem, znacząco upraszczając zdekodowanie zakresu preferencji. Proponowane zmiany zakładają bowiem wprowadzenie jednolitych katalogów towarów korzystających z obniżonych stawek VAT (odpowiednio dla 8% i 5% stawek VAT) – znajdujących zastosowanie zarówno w odniesieniu do sprzedaży krajowej, jak i importu. Wyeliminowano również powtórzenia poszczególnych towarów, widniejących dotychczas zarówno w załączniku Nr 3 do VATU (8% stawka VAT), jak i w załączniku Nr 10 (5% stawka VAT). Wreszcie system stawek VAT – w zakresie towarów – oparto o CN, stanowiącą rozbudowane narzędzie umożliwiające klasyfikację towarów, utworzone w ramach UE na potrzeby Wspólnej Taryfy Celnej oraz statystyki handlu prowadzonego przez państwa członkowskie UE. Wydaje się, że określenie zakresu poszczególnych pozycji załączników do VATU wskazujących towary objęte preferencjami stawkowymi – poprzez odwołanie do CN na dość ogólnym poziomie (zasadniczo dwóch lub czterech cyfr CN) – powinno co do zasady ułatwiać podatnikom wybór właściwej stawki (tym bardziej że będą mogli korzystać z licznych wyjaśnień i rozbudowanej praktyki w zakresie stosowania CN).

Powyższe zagadnienia pozostają poza zakresem niniejszej publikacji, która ma na celu przybliżenie kluczowych zagadnień związanych z instytucją WIS. Należy przy tym odnotować, że ProjektZmVATU19 dotyczy również innych obszarów VAT, w których funkcjonują klasyfikacje statystyczne (w szczególności system odwróconego obciążenia, system zryczałtowany dla rolników, odpowiedzialność solidarna).

Poczta Polska jako administrator musi zapewniać skuteczną ochronę danych osobowych

Poprzez odbieranie zleceń w formie ustnej przez pracowników Poczty Polskiej od klientów może dochodzić do ujawnienia danych osobowych osobom trzecim. Takie przetwarzanie danych może przyczynić się do wykorzystania tych informacji do innych celów, a więc będzie to działanie niezgodne z zasadami wynikającymi z przepisów rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych (RODO). Dlatego Prezes UODO skierowała wystąpienie do Poczty Polskiej w tej sprawie (na podstawie art. 52 ustawy z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych). Zwraca w nim uwagę na zagrożenia, które wynikają z przyjętego rozwiązania.

– Podawanie w obecności innych osób danych osobowych niezbędnych do przelewu ogranicza prywatność zarówno dokonującego przelew, jak i odbiorcy przelewu. Co więcej, podczas ustnego określania w placówce pocztowej tytułu przelewu, może dojść do ujawnienia szczególnych kategorii danych osobowych, np. o stanie zdrowia (tytułem przelewu może być np. leczenie, operacja etc.) – stwierdza dr Edyta Bielak-Jomaa.

Wspomniany sposób realizowania wpłaty na rachunek bankowy to jedno z kilku rozwiązań dostępnych dla klientów Poczty Polskiej. Jak wynika z otrzymanej przez Prezesa UODO informacji, która przyczyniła się do sformułowania wystąpienia, pracownicy poczty nie informują klientów o alternatywnym sposobie zrealizowania przelewu.

– Skoro regulamin Poczty Polskiej przewiduje inne sposoby realizacji przelewu bankowego niż w formie ustnej, to pracownicy Poczty Polskiej powinni informować klientów o takiej możliwości, tak by nie nakłaniać jedynie do realizacji przekazów w formie werbalnej. Pracownicy Poczty Polskiej powinni być zatem, w tym zakresie pouczeni i zobligowani do takiego przyjmowania zleceń wpłat na rachunek bankowy, które pozostawać będą w zgodzie z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych – wyjaśnia dr Edyta Bielak-Jomaa.

Poczta Polska jako administrator odpowiada za prawidłowe zabezpieczenie danych osobowych (art. 24 i 32 RODO). Spółka ta powinna zatem podjąć wszelkie środki, aby nie dopuścić np. do utraty czy pozyskania przez osoby trzecie danych osobowych, za których przetwarzanie jest odpowiedzialna .

Dlatego Prezes UODO proponuje, aby Poczta Polska powtórnie przeanalizowała, czy przyjęta możliwość zleceń ustnych powinna być realizowana i rozważyła, czy powinna następować w wyjątkowych sytuacjach, a nie być zasadą. Jeśli usługa ta ma być nadal dostępna, to Spółka powinna tak ją zorganizować, aby przetwarzane przez nią dane osobowe były właściwie zabezpieczone i pozyskiwane w sposób, który uniemożliwi ich ujawnianie osobom trzecim.