Diety za podróże służbowe pójdą w górę

Komentowana zmiana obejmuje skierowany do konsultacji społecznych 11.5.2022 r. projekt rozporządzenia MRiPS zmieniającego rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 77⁵ § 2 KP. Zgodnie z tym przepisem to minister odpowiedzialny za resort pracy w ramach rozporządzenia określa między innymi wysokość należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Najważniejsze to określenie wysokości diety za podróż służbową zarówno w Polsce jak i za granicą (w tym przypadku również walutę).

Obecnie wysokość i warunki ustalania należności za podróże służbowe dla pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej reguluje rozporządzenie MPiPS z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Od prawie 10 lat wysokość obowiązującej diety wynosi za każdy dzień 30 zł. Przez cały ten okres nie była ona zmieniona.

Wysokość diety za podróże służbowe odnosi się przede wszystkim do pracowników sfery budżetowej (państwowej i samorządowej), ale również żołnierzy, funkcjonariuszy oraz pracowników zatrudnionych u innych pracodawców w sektorze prywatnym.

Zgodnie z przepisami pracodawcy spoza sfery budżetowej mogą ustalać we własnym zakresie warunki wypłacania pracownikom należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami w drodze postanowień układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę (art. 77⁵ § 3 KP). Obowiązujące u danego pracodawcy regulacje mogą przewidywać inne warunki zwrotu należności za podróże służbowe, niż wynikające z przepisów mających zastosowanie do wypłacania należności za podróże służbowe pracowników sfery budżetowej, z tym jednak, że nie mogą one ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza jego granicami w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika sfery budżetowej, w praktyce to oznacza, że zarówno w sektorze państwowym (tu stosujemy wprost rozporządzenie i jest to 30 zł) jak i sektorze prywatnym minimalna dieta wynosi obecnie 30 zł za każdą dobę w podróży służbowej.

Wysokości diety z tytułu podróży służbowej a zwolnienia podatkowe

Zmiana wysokości diety z tytułu podróży służbowej wiąże się także ze zwolnieniami podatkowymi. W świetle bowiem przepisów odrębnych, diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika:

do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Do wysokości należności określonych przepisami rozporządzenia MPiPS odwołują się także inne zwolnienia od podatku dochodowego, w tym:

Ponadto, koszty uzyskania przychodów stanowią wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących, w części nieprzekraczającej wysokości diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra (art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Resort pracy wskazuje, że przy obliczeniu wysokości diety uwzględniono średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w latach 2013–2021, a także prognozowaną inflację na 2022 rok. O zmianę wysokości diety apelowali przedstawiciele pracodawców i strony społecznej. W projekcie rozporządzenia podwyższono stawkę diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju o 8 zł, tj. do 38 zł.

Wysokość diety na podróże służbowe a inne świadczenia

Wysokość diety na podróże służbowe wpływa również na inne świadczenia:

1. ryczał na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wyniesie po podwyżce 7,60 zł – obecnie wynosi 6 zł;
2. ryczał za nocleg wynosić będzie 57 zł po podwyżce – obecnie wynosi 45 zł;
3. zwrot udokumentowanych kosztów noclegu będzie następował w wysokości stwierdzonej rachunkiem, jednak nie większej za jedną dobę hotelową niż dwudziestokrotność stawki diety, maksymalnie do kwoty 760 zł – obecnie wynosi maksymalnie 600 zł.

Od kiedy nowe przepisy?

Zgodnie z zaprezentowanym projektem rozporządzenie wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia. Projekt nie przewiduje przepisów przejściowych co oznacza, że nowe stawki będą obowiązywały już w kolejnym miesiącu licząc miesiąc ogłoszenia w Dz.U.

Kolejne preferencje podatkowe w zakresie pomocy dla obywateli Ukrainy

Ustawa z 8.4.2022 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 830) weszła w życie 15.4.2022 r., przy czym z mocą obowiązującą od 24.2.2022 r. Wprowadza ona m.in. zmiany w PDOFizU w zakresie: pomniejszenia podstawy opodatkowania o wartość dokonanych darowizn oraz procedur uzyskania polskiej rezydencji podatkowej przez obywateli Ukrainy.

Dodatkowe preferencje w odliczaniu darowizn

W PDOFizU dodano w art. 52zf ust. 3, co umożliwia podatnikom odliczenie od podstawy opodatkowania wartości darowizny rzeczy lub praw majątkowych również w przypadku, gdy koszty wytworzenia lub cena nabycia tych rzeczy lub praw majątkowych zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. A zatem podatnicy zyskali prawo do dodatkowej preferencji polegającej na odliczeniu od dochodu wartości darowizny przekazanej na rzecz organizacji pozarządowych, której koszt wytworzenia lub cenę nabycia zaliczyli już do kosztów podatkowych. Wprowadzona regulacja ma zastosowanie do darowizn przekazanych w okresie od 24.2.2022 r. do 31.12.2022 r.

Polska rezydencja podatkowa dla Ukraińców

W PDOFizU dodano art. 52zj, który ma na celu umożliwienie Ukraińcom, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na Ukrainie, złożenie oświadczenia o przeniesieniu swojego ośrodka interesów życiowych do Polski i uzyskanie statusu polskiego rezydenta podatkowego od pierwszego dnia przyjazdu do Polski.

Przed wejściem w życie tej zmiany status obywatela Ukrainy podlegał ocenie na zasadach ogólnych określonych w art. 3 ust. 1a PDOFizU, zgodnie z którym za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Jeśli warunki te nie są spełnione opodatkowanie dochodów dokonuje się na zasadach przewidzianych dla nierezydentów.

Wprowadzona zmiana pozwala na złożenie przez obywatela Ukrainy oświadczenia np. płatnikowi dochodu, że jego ośrodek interesów życiowych został przeniesiony do Polski. W wyniku tego, od pierwszego dnia pobytu na terytorium Polski jest on traktowany jak polski rezydent podatkowy i może korzystać z zasad opodatkowania, ulg i zwolnień podatkowych na równych zasadach z polskimi rezydentami podatkowymi.

Niezłożenie oświadczenia skutkuje utrzymaniem statusu nierezydenta podatkowego do czasu spełnienia jednego z warunków wymienionych w art. 3 ust. 1a PDOFizU.

Zmiany w obliczaniu składki zdrowotnej

Ustawą z 9.2.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 807) wprowadzono m.in. zmiany do ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – w zakresie ustalania dochodu stanowiącego podstawę wyliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku przedsiębiorców prowadzących PKPiR. Przepisy art. 10, art. 35 i art. 36 ustawy nowelizującej, dotyczące zmian w obliczaniu skałki zdrowotnej obowiązują od 13.4.2022 r.

Wprowadzone zmiany umożliwiają uwzględnienie przy wyliczeniu podstawy obliczenia składki zdrowotnej w 2022 roku – tzw. różnic remanentowych, zatem przedsiębiorcy mogą uwzględniać wydatki na zakup towarów dokonanych jeszcze w 2021 r., a sprzedanych później np. w 2022 r.

Ponadto dochód z odpłatnego zbycia środków trwałych nie trzeba powiększać o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1.1.2022 r. Zatem w przypadku gdy sprzedany środek trwały nie został w całości zamortyzowany, to dochód ustalany do wyliczenia składki zdrowotnej powiększany jest o różnicę powstałą do końca 2021 roku – między kwotą sprzedaży środka trwałego a wartością odpisów amortyzacyjnych (ujętych w kosztach) od tego środka. Wówczas niezamortyzowana część środka trwałego na dzień sprzedaży ujmowana jest kosztach podatkowych. Jeśli natomiast sprzedawany środek trwały został w całości zamortyzowany, to do dochodu ustalanego dla celów wyliczenia składki zdrowotnej dodawana jest różnica między kwotą sprzedaży a wartością odpisów amortyzacyjnych ujętych w kosztach.

Przy ustalaniu dochodu dla celów obliczenia składki zdrowotnej nie uwzględnia się większości dochodów/przychodów wolnych od opodatkowania (z wyjątkiem dochodów z realizacji nowej inwestycji lub uzyskanych na terenie SSE oraz przychodów objętych ulgą na powrót, ulgą dla pracujących seniorów i rodzin 4+). To rozwiązanie ma zastosowanie również przy opłacaniu składki zdrowotnej przez przedsiębiorców opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

W wyniku wprowadzonych zmian ustalanie dochodu jako podstawy obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne zbliżyło się do ustalania dochodu w celu wyliczenia podatku dochodowego. Należy jednak pamiętać, że dochodu do obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne nie pomniejsza się o ulgi podatkowe, takie jak np. ulga na złe długi, ulga badawczo-rozwojowej, a także dochodu tego nie pomniejsza się o stratę z działalności z lat ubiegłych.

Udostępnianie na WhatsApp wizerunku nie jest naruszeniem ochrony danych osobowych

W 2021 r. Hiszpańska Agencja Ochrony Danych Osobowych (Agencia Española de Protección de Datos) została poinformowana o możliwym naruszeniu przepisów o ochronie danych osobowych przez właściciela baru w hiszpańskim Valladolid, który miał bez zgody udostępnić na portalu społecznościowym WhatsApp wizerunek klienta lokalu.

Skarga została złożona przez klienta baru, w którym funkcjonował system monitoringu. Właściciel lokalu porozumiewał się ze współpracującą z nim firmą ochroniarską za pośrednictwem portalu WhatsApp. Firma przesłała właścicielowi na jego prośbę fragment nagrania z kamer, na którym miał być uchwycony moment popełnienia przestępstwa przez klienta, który potem wniósł skargę do urzędu.

Klient twierdzi, iż otrzymał fragment nagrania za pośrednictwem aplikacji WhatsApp, w związku z czym złożył skargę na naruszenie jego prawa do ochrony danych osobowych polegające na upublicznieniu bez jego zgody wizerunku w mediach społecznościowych.

W czasie postępowania wykazano, że po stronie właściciela nie doszło do wycieku danych, a filmy były udostępniane jedynie pomiędzy firmą ochroniarską, a kierownikiem baru, ponieważ firma ta zajmowała się zarówno instalacją, jak i zarządzaniem całym systemem monitoringu. Dodatkowo, jak informuje w swojej decyzji Agencia Española de Protección de Datos, aplikacja WhatsApp posługuje się systemem szyfrowania end-to-end, które gwarantuje bezpieczeństwo informacji zapewniając, że jedynymi osobami, które mają dostęp do treści wiadomości, są strony konwersacji. Informacje nie są dostępne nawet podmiotom obsługującym aplikację WhatsApp. To uwalnia właściciela baru od odpowiedzialności za złamanie przepisów ochrony danych osobowych, a także od kary pieniężnej, która w najpoważniejszych przypadkach może wynosić nawet do 20 milionów euro.

W lokalu znajdowały się znaki informujące o kamerach znajdujących się w budynku a artykuł 18 hiszpańskiej Konstytucji prawo do ochrony prywatności traktuje jako prawo o charakterze fundamentalnym.

Hiszpański Organ podaje, że nie istnieją żadne dowody na to, że doszło do wycieku nagrań z aplikacji z winy podmiotu odpowiedzialnego za przetwarzanie danych osobowych. Nieprawdopodobne ze względu na użycie systemu szyfrowania end-to-end jest także, aby do nagrań przesłanych w prywatnej rozmowie mogły mieć dostęp jakiekolwiek osoby trzecie. W związku z powyższym Organ podjął decyzję o nieuznaniu skargi klienta baru. Skarżącemu przysługuje odwołanie od decyzji do Dyrektora Agencji oraz Sądu Najwyższego.

Źródła:

https://confilegal.com/20220215-archivada-la-denuncia-de-un-cliente-contra-el-dueno-de-un-bar-por-la-difusion-de-imagenes-suyas-en-el-local/

Kradzież spółek – wzmocnienie funkcji informacyjnych KRS

Wzmocnienie funkcji informacyjnych Krajowego Rejestru Sądowego

Ministerstwo Sprawiedliwości, chce wzmocnić funkcje informacyjne Krajowego Rejestru Sądowego i przez to zwiększyć bezpieczeństwo obrotu prawno-gospodarczego. Na podstawie znowelizowanych przepisów zainteresowane podmioty, zwłaszcza członkowie organów wpisanych do Rejestru, będą mogły dostać informację o tym, że osoby do tego nieuprawnione złożyły wniosek lub dokonały wpisu, np. w sprawie zmiany sposobu reprezentacji czy osób reprezentujących podmiot.

Jeśli ktoś posłuży się sfałszowanymi dokumentami, to osoby uprawnione będą mogły wziąć udział w toczącym się postępowaniu czy zaskarżyć orzeczenie o wpisie.

Usługa automatycznego powiadamiania o zarejestrowaniu sprawy oraz dokonaniu wpisu

Ustawa tworzy konkretne narzędzia. Powstanie specjalny „newsletter”, czyli usługa automatycznego powiadamiania o zarejestrowaniu sprawy oraz dokonaniu wpisu, przesyłanego drogą mailową. Odbiorca newslettera dostanie automatycznie sygnał o zdarzeniach takich jak: zarejestrowanie sprawy dotyczącej określonego podmiotu czy dokonanie wpisu w KRS. W uzasadnieniu do projektu ustawy podkreślono, że przesyłane będą jedynie podstawowe, publicznie dostępne informacje.

Z tego narzędzia będą mogli skorzystać użytkownicy, posiadający konto w Portalu Rejestrów Sądowych. Pojawi się tam specjalna zakładka, gdzie będzie można wskazać numery KRS podmiotów, których dotyczyć mają informacje. Informacje będą przesyłane nie dłużej niż przez rok, albo do chwili rezygnacji z otrzymywania tych informacji. Dopuszczalne będzie przedłużanie tego okresu, każdorazowo na nie dłużej niż rok.

Informacje o maksymalnie 50 podmiotach

Każdy chętny będzie mógł dostawać informacje o maksymalnie 50 podmiotach. Według ustawodawcy zawężenie liczby podmiotów, o których będą przekazywane informacje wynika z ograniczeń technicznych. Brak takiego ograniczenia mógłby doprowadzić do sytuacji, w której jeden podmiot dostawałby informacje o nieograniczonej liczbie spółek.

Informacja będzie wysyłana do użytkownika automatycznie po zarejestrowaniu w systemie teleinformatycznym sprawy dotyczącej wskazanego podmiotu albo po dokonaniu wpisu dotyczącej podmiotu, którego numer KRS wskazano – w przypadku informacji o dokonaniu wpisu w Rejestrze. Jest też jeszcze jedno ograniczenie – użytkownicy będą otrzymywali informacje tylko o zdarzeniach, które zajdą od momentu wskazania przez użytkownika numeru KRS podmiotu, którego mają dotyczyć informacje.

Jakie koszty zastosować do umów o dzieło i zlecenia?

Opis sytuacji: Mamy zawarte umowy o dzieło i zlecenia dot. praw autorskich. W jaki sposób prawidłowo je rozliczyć?

I umowa o dzieło zawarta z obywatelem Ukrainy posiadającym status uchodźcy, mieszkającym w Polsce (posiada PESEL, konto bankowe). Zapisy w umowie: przeprowadzenie wywiadów w celu zredagowania książki. Wykonawca oświadcza, że dzieło jest wynikiem twórczości, stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Utwór ten nie narusza praw autorskich innych osób, Wykonawca przenosi na Zamawiającego prawa autorskie z chwilą otrzymania płatności za wykonanie dzieła. Za wykonanie dzieła i przeniesienie praw autorskich Wykonawca otrzymuje wynagrodzenie.

Czy możemy zastosować 50% KUP? Czy jeśli zastosujemy 20% KUP, to można w rocznym rozliczeniu je skorygować? Czy przy umowie o dzieło można zastosować odroczenie poboru zaliczki na podatek dochodowy, oczywiście po złożeniu oświadczenia przez zleceniobiorcę. Czy będzie to przychód z praw autorskich?

II umowa zlecenie. Zleceniobiorca przyjmuje do wykonania: uporządkowanie tekstu do składu książki, uzupełnienie brakujących przypisów dolnych i indeksów, analizę i wprowadzenie zmian do tekstu, oraz tłumaczenie fragmentu. Zleceniobiorca (emeryt) oświadcza, że tłumaczenie jest wynikiem jego twórczości. Zleceniobiorca przenosi na zleceniodawcę prawa autorskie.

Czy możemy (powinniśmy) zastosować 50% KUP? Co w sytuacji, gdy błędnie rozliczyliśmy poprzednie rachunki (2022)? Czy zleceniobiorca sam w rozliczeniu rocznym może rozliczyć prawidłowe KUP? Czy powinniśmy skorygować poprzednie rachunki? Czy przy 50% KUP rozpoznać przychód z praw autorskich? Czy może wystąpią tu należności z tytułu umowy zlecenia z 20% kosztami (art. 13 pkt 8 PDOFizU)?

III umowa zlecenie. Zleceniobiorca (osoba zgłoszona do ZUS) przyjmuje do wykonania: korektę książki pod względem poprawności językowej. Zleceniobiorca przenosi na zleceniodawcę wszelkie majątkowe prawa autorskie do nieograniczonego w czasie rozporządzania i korzystania z tekstu zarówno w formie książkowej, jak i elektronicznej.

Czy zastosowanie 20% kosztów jest prawidłowe? Czy przy 50% KUP rozpoznać przychód z praw autorskich? Czy może wystąpią tu należności z tytułu umowy zlecenia z 20% kosztami (art. 13 pkt 8 PDOFizU)?

 

Ad. I

Granica między umową o dzieło i umową zlecenia jest dość płynna – zgodnie z definicjami:

W efekcie umowa zlecenia to umowa należytego starania, a umowa o dzieło, to umowa rezultatu. Umowa zlecenia jest przy tym bezpieczniejsza (nikt nie będzie uznawał jej za dzieło), ale droższa, bo trzeba będzie płacić składki ZUS.

Z pytania wynika, że przedmiotem umowy jest przeprowadzenie wywiadów w celu zredagowania książki. I tu pojawiają się problemy. Po pierwsze przedmiotem umowy jest wyraźnie czynność, co niebezpiecznie zbliża nas do zlecenia i powoduje, że dzieło może zostać podważone przez ZUS.

 

Po drugie można mieć wątpliwości, czy w wyniku działania wykonawcy umowy powstaje utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Niestety zwrot „przeprowadzenie wywiadów w celu zredagowania książki” nie pozwala na jednoznaczną analizę, a jednocześnie stawia pod znakiem zapytania autorski charakter prac – sam zapis o przeniesieniu praw autorskich jest w tym przypadku niewystarczający.

Dodatkowo mamy do czynienia z obywatelem Ukrainy, w przypadku którego można mieć wątpliwości co do statusu rezydencji i zasad naliczania podatku.

Uwzględniając powyższe w przedstawionej sytuacji:

– nie sposób jednoznacznie określić, czy przysługują koszty 50%,

– istnieje ryzyko podważenia umowy o dzieło i autorskiego charakteru umowy, a tym samym stosowania kosztów 50%; stosowanie kosztów 20% jest zdecydowanie bezpieczniejsze,

– jeżeli podatnik, który miał naliczone 20% koszty uważa, że należą mu się koszty 50%, może wykazać je w zeznaniu rocznym, ale ryzykuje wtedy spór z urzędem skarbowym,

– w przypadku umowy o dzieło nie stosuje się odroczenia poboru części zaliczki (art. 53a PDOFizU).

Ad. II

Aby móc zastosować koszty autorskie podatnik musi przede wszystkim wykonać utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Utworem jest zaś każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.

Z pytania wynika, że przedmiotem umowy jest uporządkowanie tekstu do składu książki, uzupełnienie brakujących przypisów dolnych i indeksów, analiza i wprowadzenie zmian do tekstu, oraz tłumaczenie kazania.

Najprościej jest w przypadku tłumaczenia – tu zastosowanie kosztów autorskich znajduje oparcie w art. 2 PrAut. Uporządkowanie tekstu do składu książki, uzupełnienie brakujących przypisów dolnych i indeksów, analiza i wprowadzenie zmian do tekstu ma niewątpliwie wpływ na ostateczny kształt książki, a więc ma związek z powstawaniem utworu.

 

W efekcie w takim przypadku najlepszym rozwianiem byłoby określenie na umowie dwóch składników wynagrodzenia:

1) zwykłe wynagrodzenie za wykonanie umowy, w przypadku którego zastosowanie znajdą koszty w wysokości 20%, a przychód będzie pochodził z działalności wykonywanej osobiści (art. 13 pkt 8 PDOFizU),

2) honorarium (wynagrodzenie autorskie), w przypadku którego zastosowanie znajdą koszty w wysokości 50% (art. 18 PDOFizU).

Korekta poprzednich rachunków nie jest konieczna, ale dopuszczalna. Może też dokonać korekty wypełniając PIT-11 – zastosowanie kosztów 50% na tej informacji spowoduje nadpłatę podatku, którą podatnik odzyska w zeznaniu.

Ad. III

Podobnie będzie w przypadku trzeciej umowy – korekta książki pod względem poprawności językowej obejmująca aspekt formalny, tzn. zgodność tekstu z przyjętymi w j. polskim regułami ortografii, gramatyki, stylistyki i interpunkcji niemal na pewno zostałaby podważona jako utwór podczas kontroli z urzędu skarbowego, a w konsekwencji podważone mogą zostać także koszty 50%.

W takim przypadku powinny być zastosowane koszty uzyskania przychodów w wysokości 20%, a przychód powinien być zaliczony do działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 8 PDOFizU).

 

Podsumowanie:

W przypadku tłumaczenia fragmentu można zastosować autorskie koszty uzyskania przychodów. W pozostałych przypadkach istnieje ryzyko podważenia takich kosztów, wobec czego bezpieczniej jest stosować koszty 20%. Jeżeli podatnik by się z tym nie zgadzał, może zastosować w zeznaniu rocznym koszty 50%, ale może to oznaczać kontrolę z urzędu skarbowego. Oczywiście koszty autorskie można zastosować we wszystkich przypadkach, ale trzeba być świadomym ryzyka, które jest dość wysokie. W przypadku naliczania płac przez biuro rachunkowe wskazane jest przekazanie klientowi informacji o ryzyku i zawarcie z nim porozumienia, że w przypadku zastosowania na jego żądanie kosztów autorskich, które zostaną następnie podważone, biuro nie będzie ponosić odpowiedzialności z tego tytułu.

Prawo holdingowe wprowadzi istotne zmiany do Kodeksu spółek handlowych

Cele nowelizacji KSH

Podstawowym celem wprowadzenia w życie nowych przepisów KSH jest uregulowanie relacji prywatnoprawnych pomiędzy spółką dominującą oraz jej spółkami zależnymi, w sposób uwzględniający interes członków organów, wierzycieli oraz mniejszościowych wspólników / akcjonariuszy. Dotychczasowe przepisy KSH określają jedynie stosunek dominacji i zależności pomiędzy spółkami (zob. art. 4 § 1 pkt 4 KSH) oraz regulują szczątkowo funkcjonowanie holdingów umownych (zob. art. 7 KSH). Natomiast przepisy KSH nie regulują w żaden sposób funkcjonowania holdingów faktycznych (tzn. struktur kapitałowych, w których stosunek dominacji i zależności istnieje bez względu na zawarcie przez spółkę dominującą i spółkę zależną stosownej umowy). W konsekwencji tego pojawiają się praktyczne problemy, np. jak na gruncie przepisów KSH traktować wiążące polecenia określonego zachowania lub podjęcia określonej decyzji, wydane spółce zależnej przez spółkę dominującą. Innym problemem są trudności w egzekwowaniu roszczeń przez wierzyciela w stosunku do spółki dominującej swojego kontrahenta, pomimo tego, że strategiczne decyzje biznesowe zapadają zazwyczaj na poziomie spółki dominującej kontrahenta.

Prawo holdingowe tylko dla chętnych

Należy mieć na uwadze, że stosowanie nowych przepisów KSH w zakresie prawa holdingowego będzie dobrowolne i przewidziane tylko dla tych spółek, które utworzą „grupę spółek” oraz spełnią łącznie następujące warunki:

1) spółka dominująca oraz spółka zależna będą spółkami z o.o., prostymi spółkami akcyjnymi lub spółkami akcyjnymi;

2) spółka dominująca oraz spółka zależna będą kierować się wspólną strategią w celu realizacji wspólnego interesu, uzasadniającą sprawowanie przez spółkę dominującą jednolitego kierownictwa nad spółką zależną;

3) półka zależna nie będzie posiadała statusu spółki publicznej, spółki w likwidacji (która rozpoczęła podział majątku), spółki w upadłości lub spółki objętej nadzorem nad rynkiem finansowym;

4) zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spółki zależnej podejmie uchwałę w sprawie uczestnictwa w grupie spółek ze wskazaniem spółki dominującej;

5) spółka dominująca i spółka zależna ujawnią uczestnictwo w grupie spółek w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (wpis konstytutywny; zob. art. 4 § 1 pkt 5¹ w zw. z art. 21¹ KSH w brzmieniu od 13.10.2022).

Najważniejsze zmiany w KSH

W poniższej tabeli przedstawiono zwięźle najważniejsze zmiany KSH w zakresie prawa holdingowego:

Przedmiot zmiany KSH	Opis zmiany KSH	Podstawa prawna (od 13.10.2022)
Prawo wydania wiążącego polecenia spółce zależnej	Spółka dominująca będzie mogła wydać spółce zależnej wiążące polecenie dotyczące prowadzenia spraw spółki, jeżeli będzie to uzasadnione interesem grupy spółek.	art. 212 KSH
Obowiązek odmowy wykonania wiążącego polecenia przez spółkę zależną	Spółka zależna będzie zobowiązana do odmowy wykonania wiążącego polecenia, jeżeli jego wykonanie doprowadziłoby do niewypłacalności albo zagrożenia niewypłacalnością tej spółki.	art. 213 w zw. z art. 214 KSH
Wyłączenie odpowiedzialności członków organów spółki dominującej oraz spółki zależnej	Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator spółki zależnej nie będzie ponosił odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia. Tak samo będzie w przypadku członka zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidatora spółki dominującej, działającego w interesie grupy spółek.	art. 215 KSH
Prawo spółki dominującej do informacji o spółkach zależnych	Spółka dominująca będzie mogła przeglądać księgi i dokumenty spółki zależnej oraz żądać od niej udzielenia informacji.	art. 216 KSH
Prawo wspólnika / akcjonariusza mniejszościowego spółki zależnej do odkupienia jego udziałów / akcji przez spółkę dominującą	Wspólnik lub wspólnicy mniejszościowi albo akcjonariusz lub akcjonariusze mniejszościowi reprezentujący nie więcej niż 10% kapitału zakładowego spółki zależnej będą mogli żądać przymusowego wykupu ich udziałów albo akcji przez spółkę dominującą, która reprezentuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej.	art. 2110 KSH
Obowiązek wykupu udziałów / akcji należących do wspólników / akcjonariuszy mniejszościowych spółki zależnej przez spółkę dominującą	Zgromadzenie wspólników albo walne zgromadzenie spółki zależnej będzie mogło podjąć uchwałę o przymusowym wykupie udziałów albo akcji wspólników albo akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 10% kapitału zakładowego spółki zależnej przez spółkę dominującą, która reprezentuje bezpośrednio co najmniej 90% kapitału zakładowego spółki zależnej.	art. 2111 KSH
Odpowiedzialność spółki dominującej wobec spółki zależnej za szkodę wyrządzoną wykonaniem wiążącego polecenia	Spółka dominująca będzie odpowiadała wobec spółki zależnej za szkodę, która została wyrządzona wykonaniem wiążącego polecenia i która nie została naprawiona w terminie wskazanym w wiążącym poleceniu, chyba że nie ponosi winy.	art. 2112 KSH
Odpowiedzialność spółki dominującej wobec wspólników / akcjonariuszy spółki zależnej za obniżenie wartości udziałów / akcji spółki zależnej	Spółka dominująca, która na dzień wydania wiążącego polecenia spółce zależnej dysponuje, bezpośrednio lub pośrednio, większością głosów umożliwiającą podjęcie uchwały o uczestnictwie w grupie spółek oraz o zmianie umowy albo statutu tej spółki zależnej, będzie odpowiadała wobec wspólnika albo akcjonariusza tej spółki zależnej za obniżenie wartości przysługującego mu udziału albo akcji, jeżeli obniżenie było następstwem wykonania przez spółkę zależną wiążącego polecenia.	art. 2113 KSH
Odpowiedzialność spółki dominującej wobec wierzycieli spółki zależnej	Jeżeli egzekucja przeciwko spółce zależnej okaże się bezskuteczna, spółka dominująca będzie odpowiadała za szkodę wyrządzoną wierzycielowi spółki zależnej, chyba że nie ponosi winy lub szkoda nie powstała w następstwie wykonania wiążącego polecenia przez spółkę zależną.	art. 2114 KSH

Podsumowanie

Nowelizacja przepisów KSH w zakresie prawa holdingowego zmierza do uregulowania najważniejszych warunków i zasad funkcjonowania holdingów faktycznych. Zasadniczo zmierzają one do zwiększenia bezpieczeństwa prawnego członków organów, wierzycieli oraz mniejszościowych wspólników / akcjonariuszy. W szczególności w zakresie uprawnienia do wydania oraz obowiązku odmowy wykonania wiążącego polecenia, zwolnienia członków organów spółki z odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną wydaniem albo wykonaniem wiążącego polecenia, obowiązkowego odkupu albo wykupu udziałów / akcji spółki zależnej, a także odpowiedzialności spółki dominującej wobec wierzycieli spółki zależnej. W literaturze prawniczej wskazuje się wiele obaw praktycznych związanych ze stosowaniem nowych przepisów KSH, w tym m.in. pomijanie procedury wiążącego polecenia z uwagi na praktyczną możliwość osiągnięcia zakładanych celów w drodze „zwykłego” polecenia, pod rygorem wymiany członków organów w spółce zależnej, a także ryzyko utworzenia grupy spółek tylko w celu gromadzenia informacji o działalności spółki zależnej. Ze względu na wejście w życie przepisów prawa holdingowego dopiero w dniu 13.10.2022 oraz dobrowolność ich stosowania, weryfikacja praktycznego zastosowania tych przepisów oraz wspomnianych obaw nastąpi dopiero w przyszłości.

Spółka komandytowo-akcyjna ze składką zdrowotną od 2023 r.

Dotychczas, komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej nie był objęty obowiązkiem odprowadzania składek, przez co wiele przedsiębiorstw wraz z nowym rokiem – i wejściem w życie Polskiego Ładu – zostało przekształconych właśnie na tę formę prowadzenia biznesu. Taki rodzaj spółki wybierali również przedsiębiorcy dopiero otwierający firmę. Brak obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej, jak i również składek społecznych wystarczająco motywował podatników do podjęcia takiej decyzji.

Ministerstwo Finansów zwróciło jednak uwagę na „modę na spółkę komandytowo-akcyjną”. W wyniku tego, zaprojektowano zmianę przepisów, w których zaproponowano objęcie komplementariuszy tych spółek obowiązkiem składkowym. W konsekwencji, ruch polegający na przekształceniu/wyborze SKA okazuje się już dużo mniej opłacalny.

Ustawodawca, uzasadniając projektowane zmiany wskazał, że działalność w formie SKA zbliżona jest charakterem oraz obowiązkami ciążącymi na komplementariuszu, do działalności prowadzonej w formie spółki komandytowej, w której to wspólnicy są zobowiązani do odprowadzania składek.

Zmiany w tym zakresie mają obowiązywać od 1.1.2023 r., dlatego też rok 2022 będzie ostatnim, w którym komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej będzie mógł zaoszczędzić na odprowadzaniu składki zdrowotnej.

Oprócz składki zdrowotnej, której pojawia się od początku roku najwięcej wątpliwości i dyskusji, należy mieć na uwadze, że w wyniku wejścia w życie proponowanych zmian, komplementariusz SKA będzie objęty również obowiązkiem odprowadzania składek społecznych (wystąpi pełne oskładkowanie).

Komplementariusz będzie opłacał składkę zdrowotną od zryczałtowanej kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego.

Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ww. ustawy, poszerzenie podmiotów zobowiązanych do opłacania składki zdrowotnej „zapewni pełniejszą realizacją zasady solidaryzmu społecznego (składka proporcjonalna od osiąganego dochodu za prawo do świadczeń) i uszczelni system ubezpieczenia zdrowotnego przed obserwowanymi zmianami w formach prowadzenia działalności nakierowanymi na uniknięcie oskładkowania”.

Płaca minimalna w 2023 r. może wzrosnąć o ponad 400 zł

Dokładne dane i wskaźniki niezbędne do wyliczenia propozycji minimalnej płacy poznamy w połowie maja, ale już dzisiaj widać, że będzie ona rekordowa. Wskaźniki gospodarcze wpływające na jej wysokość, przeciętne płace oraz inflacja wskazują, że podwyżka może być rekordowa i przekroczyć 400 zł brutto, co oznacza, że minimalna płaca będzie się zbliżała co najmniej do kwoty 3420 zł.

Rządową propozycje poznamy w połowie czerwca, wtedy wysokość styczniowej podwyżki Rada Ministrów ma obowiązek przekazania do Rady Dialogu Społecznego, gdzie następnie będą trwały dyskusje pomiędzy pracodawcami i stroną społeczną. Finalną wysokość płacy minimalnej poznamy w połowie września, ale już dzisiaj resort pracy potwierdza, że w 2023 r. będziemy mieli dwie podwyżki płacy minimalnej. Od 1.1.2023 r. oraz od 1.7.2023 r. Wynika to z przepisów dotyczących wpływu wskaźnika inflacji na płace minimalną.

Zgodnie z art. 3 ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik cen, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3 wynosi:

Zgodnie z ostatnimi rządowymi szacunkami w ramach prognoz wieloletnich wskaźnik inflacji na 2023 r. przekroczy 5% i może wynieść nawet 7,8%, co oznacza, że zastosowanie znajdzie punkt pierwszy wskazanego przepisu. W praktyce zasada podwójnego wzrostu płacy minimalnej nie miała jeszcze zastosowania, co więcej ustawa nie reguluje szczegółowo trybu i postępowania w tej sytuacji. W związku z tym, dopiero zostaną ustalone zasady i mechanizmy podwyżki płacy minimalnej od lipca 2023 r.

Wysokość wynagrodzenia minimalnego w latach 2018–2022

W ostatnich latach płaca minimalna rosła dość szybko, ale najwyższa podwyżka była o 350 zł rok do roku. Od stycznia 2023 r. zapowiada się rekord, jeżeli ustawodawca nie będzie dokonywał zmian w mechanizmie jej zwiększania. Stawka godzinowa wynosi obecnie 19,70 zł, a od stycznia 2023 r. może przekroczyć 22 zł.

Warto pamiętać, że płaca minimalna wpływa na wiele wskaźników w ramach stosunku pracy np. na dodatek za pracę w porze nocnej – pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej, przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę w porze nocnej w wysokości 20% stawki godzinowej, wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. A także na odprawę pieniężną z tytułu rozwiązania stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia. Jest ona również ważna w ramach PPK, gdzie np. wskazuje jak uczestnicy PPK mogą korzystać z możliwości obniżenia wpłaty podstawowej z 2% do co najmniej 0,5% –120% płacy minimalnej to ten próg.

Krajowy Program Reform odsuwa pełne oskładkowanie umów zleceń na 2024 r.

Krajowy Program Reform zawiera propozycje działań w odpowiedzi na 10 wyzwań gospodarczych i społecznych Polski.

1. Zapewnienie stabilności finansów publicznych.
2. Poprawa opieki zdrowotnej, zapewnienie wystarczających zasobów, przyspieszenie wdrażania usług e-zdrowia.
3. Zwiększenie aktywności zawodowej, dostęp do opieki nad dziećmi, udoskonalanie elastycznych form organizacji pracy oraz pracy w obniżonym wymiarze czasu.
4. Wspieranie wysokiej jakości kształcenia i umiejętności zgodnie z potrzebami rynku pracy.
5. Zwiększenie innowacyjności gospodarki.
6. Poprawa regulacji i klimatu inwestycyjnego, zwiększenie roli konsultacji społecznych, ochrona niezależności sądów.
7. Zapewnienie przedsiębiorstwom dostępu do finansowania i płynności.
8. Transformacja cyfrowa przedsiębiorstw i administracji publicznej.
9. Zazielenienie gospodarki, zrównoważony transport, czysta energia.
10. Działania podejmowane w związku z atakiem Rosji na Ukrainę (w głównej mierze ukierunkowane na wsparcie uchodźców, którzy znaleźli się na terytorium Polski).

Krajowy Program Reform zawiera scenariusz makroekonomiczny na lata 2022–2023 r.

Założenia:

Najważniejsze zagadnienia związane z rynkiem pracy obejmują wdrożenie pełnego oskładkowania umów zlecenia. Uelastycznienia form zatrudnienia wraz z wdrożeniem pracy zdalnej oraz programu aktywizacyjnego dla osób uciekających przed wojną w Ukrainie.

Pełne oskładkowanie umów zlecenia

Pierwsza zapowiedź to powracający średnio co kilka miesięcy temat pełnego oskładkowania umów zlecenia. Obecnie umowa zlecenia jest oskładkowana, jeżeli jest to pierwszy tytuł do ubezpieczenia na płacy minimalnej. Przykładowo osoba, która ma jedną umowę zlecenia lub umowę o pracę w wysokości co najmniej płacy minimalnej (3010 zł brutto w 2022 r.), kolejne umowy zlecenia z innymi podmiotami nie musi mieć obowiązkowo oskładkowanych. Celem reformy jest ograniczenie segmentacji rynku pracy przez zwiększenie ochrony socjalnej wszystkich osób pracujących na podstawie kolejnych umów zleceń, przez objęcie tych umów składkami na ubezpieczenia społeczne, niezależnie od uzyskiwanych przychodów. Planowane zmiany przyczynią się do uporządkowania systemu ubezpieczeń społecznych, uszczelnienia zasad podlegania ubezpieczeniom, zwiększenia ochrony ubezpieczeniowej czy podwyższenia przyszłych świadczeń krótko- i długoterminowych. Patrząc krótkoterminowo to wzrost kosztów dla zleceniodawców i niższe wynagrodzenie dla zleceniobiorcy, natomiast długoterminowo to wyższe emerytury dla osób, które będą miały w pełni oskładkowane wszystkie wynagrodzenia w ramach umów zlecenia.

Uelastycznienie form zatrudnienia, w tym wprowadzenie pracy zdalnej

Celem reformy jest uregulowanie w Kodeksie pracy – pracy zdalnej (która zastąpi telepracę) oraz wprowadzenie rozwiązań uelastyczniających formy organizacji pracy. Ułatwi to efektywne wykorzystanie potencjału zasobów ludzkich w gospodarce i pozwoli na dostosowanie do pojawiających się wyzwań rozwojowych, łącznie z niekorzystnymi trendami demograficznymi. Warto wskazać, że praca zdalna jest obecnie uregulowana w ramach przepisów covidowych, ale jest ona tam tylko czasowo, tzn. do trzech miesięcy od odwołania stanu epidemii. W związku z tym powinna zostać uregulowana jak najszybciej biorąc pod uwagę, że Ministerstwo Zdrowia planuje ogłoszenie zakończenia stanu epidemii w Polsce.

Drugi element tej reformy obejmuje implementacje unijnych przepisów dotyczących tzw. Dyrektywy Work Life Balance. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw godzeniu pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi, w tym związanymi z opieką nad dziećmi w wieku do 8 lat, czy też krewnymi wymagającymi opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. W efekcie wprowadzenia ww. regulacji oczekuje się m.in. ułatwień w godzeniu życia zawodowego z prywatnym dzięki możliwości wykonywania pracy w bardziej elastycznej formie, a także zwiększenia wskaźników zatrudnienia osób biernych zawodowo poprzez poprawę dostępu do zatrudnienia dla osób wychowujących małe dzieci, osób z niepełnosprawnościami, jak również pracowników, którzy mają trudności związane z dojazdem do pracy w związku z peryferyjnym miejscem zamieszkania.

Wejście w życie przepisów zgodnie z Krajowym Programem Reform polegające na uchwaleniu nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej, z której będą mogli korzystać wszyscy pracownicy oraz uchwalenie nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzającej rozwiązania umożliwiające szersze stosowanie elastycznych form organizacji czasu pracy dla rodziców dzieci do lat 8 oraz osób opiekujących się m.in. krewnymi wymagającymi opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych zostało zaplanowane na III kwartał 2022 r. a projekt ustawy w tym zakresie znajduje się obecnie w konsultacjach społecznych.

Razem Możemy Więcej – Pierwsza Edycja Programu Aktywizacyjnego dla Cudzoziemców na lata 2022–2023

„Razem Możemy Więcej” to program przewidziany na trzy kolejne lata. Wysokość środków przeznaczonych na pierwszą edycję programu to 40 mln zł. Źródłem finansowania jest Fundusz Pracy. Celem programu jest aktywizacja zawodowa oraz integracja i zwiększanie aktywności społecznej cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w Polsce, a którzy spotykają się z trudnościami związanymi m.in. ze znalezieniem zatrudnienia oraz barierą językową i integracyjną w społeczeństwie. W ramach konkursu wnioski o dofinansowanie projektów mogą składać jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe oraz instytucje rynku pracy. Program będzie w sposób szczególny uwzględniać cudzoziemców, którzy przyjechali do Polski z państw znajdujących się w sytuacji kryzysowej, np. związanej z prowadzonymi na ich terenie działaniami zbrojnymi.

Najważniejsze działania wskazane w ramach Krajowego Programu Reform zostały rozłożone na 2022 r.: