Nowelizacja ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości i niektórych innych ustaw ‒ przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności

W wyniku nowelizacji dokonano rozszerzenia przedmiotu objętego przedmiotem przekształcenia. Oprócz gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, przekształceniu podlegają także grunty zabudowane budynkami przeznaczonymi na cele mieszkaniowe, na których położone są także inne budynki, obiekty budowlane lub urządzenia budowlane, o ile łączna powierzchnia użytkowa budynków innych niż budynki mieszkaniowe nie przekracza 30% powierzchni użytkowej wszystkich budynków położonych na tym gruncie.

Ponadto ustawodawca uściślił, że przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego nieruchomość wspólną w rozumieniu ustawy z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 737 ze zm.) w prawo własności tego gruntu nie stanowi nabycia nieruchomości w rozumieniu o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. W konsekwencji w tym wypadku cudzoziemiec nie musi uzyskiwać pozwolenia na nabycie nieruchomości.

W wyniku nowelizacji ujednolicono zagadnienie obrotu nieruchomościami w przypadku gdy nie wydane zostało zaświadczenie o przekształceniu.

Zgodnie z nowym przepisem w przypadku dokonania czynności prawnej mającej za przedmiot lokal stanowiący odrębną nie-ruchomość przed wydaniem zaświadczenia, notariusz przesyła wypis aktu notarialnego właściwemu organowi. W tym wypadku właściwy organ doręcza zaświadczenie na adres nabywcy lokalu wskazany w akcie notarialnym

Ustawodawca wprowadził nowy typ bonifikaty. Ma ona z mocy ustawy zastosowanie do nieruchomości stanowiących do dnia 31.12.2018 r. własność zarówno Skarbu Państwa jak i własność jednostek samorządu terytorialnego. Bonifikata ma być przyznawana na wniosek, także w przypadkach, gdy już w zostały wydane zaświadczenia na mocy aktualnie obowiązujących przepisów, na wniosek byłych użytkowników wieczystych w stosunku, do których min. orzeczono niepełnosprawność w stopniu umiarkowanym lub znacznym, są członkami rodzin wielodzietnych, są inwalidami wojennym i wojskowym.

Subiektywnym okiem praktyka: praktyka, w której ustawa uchwalona w czerwcu 2019 r., ogłoszona w lipcu 2019 r., wchodzi w życie z mocą od stycznia 2019 r. z punktu widzenia zasady niedziałania prawa wstecz rodzi poważne wątpliwości natury konstytucyjnej naruszenia konstytucyjnej normy państwa prawa. Ponadto, narzucenie jednostkom samorządu terytorialnego obowiązku udzielania bonifikat narusza samodzielność tych jednostek.

Zatrudnianie cudzoziemca na sezon

Potoczne rozumienie pracy sezonowej prawie w ogóle nie pokrywa się z definicją prawną. Jedyny wspólnik mianownik to krótki czas jej wykonywania. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że to jakiekolwiek zajęcia dorywcze na krótki czas, np. podczas miesięcy letnich, o charakterze niepowtarzającym się. Z kolei według przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców to praca uzależniona od rytmu sezonowego, w określonych dziedzinach działalności zatrudniającego (pracodawcy albo zleceniodawcy), związana z konkretnym okresem w roku ze względu na powtarzające się wydarzenie lub typ wydarzeń, kiedy zapotrzebowanie na siłę roboczą jest znaczenie wyższe niż wynikające ze zwyczajowych działań. To rozróżnienie ma ogromne znaczenie, bo od właściwej klasyfikacji pracy zależy procedura pozyskiwania dokumentów legalizujących pracę w Polsce obcokrajowców spoza Unii Europejskiej. Nie jest to jednak jedyny czynnik wpływający na zastosowanie jednej z nich.

Ważne
Zatrudniający może przyjąć do pracy na sezon cudzoziemca, który sam uzyskał zezwolenie na pobyt czasowy i pracę w Polsce.

Rodzaje dokumentów

Zasadniczo są trzy rodzaje takich dokumentów: oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy (dalej oświadczenie) oraz zezwolenia na pracę i na pracę sezonową (dalej zezwolenie sezonowe) – patrz tabela poniżej. Jednak przy zatrudnieniu „na sezon”, czyli na krótki czas, zatrudniający nie powinien rozważać zezwolenia na pracę, chyba że – z różnych przyczyn – nie jest możliwe uzyskanie dwóch pozostałych dokumentów.

Podstawowe różnice między dokumentami legalizującymi pracę*

Kryterium porównania	Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy	Zezwolenie na pracę sezonową	Zezwolenie na pracę
Obywatelstwo cudzoziemca	Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja, Ukraina	Każde państwo, z tym że w przypadku obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy nie ma obowiązku przeprowadzania tzw. testu rynku pracy	Każde państwo
Sektor funkcjonowania zatrudniającego, w którym praca ma być wykonywana	Każdy, z wyjątkiem zastrzeżonych dla pracy sezonowej	Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, rybactwo, a także działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi	Każdy, z wyjątkiem zastrzeżonych dla pracy sezonowej
Wnioskodawca/w przypadku oświadczenia – podmiot występujący o rejestrację	Zatrudniający (pracodawca albo podmiot zatrudniający na podstawie przepisów prawa cywilnego)
Maksymalny okres ważności dokumentu	6 miesięcy (łącznie dla wszystkich oświadczeń, np. 1- lub 3-miesięcznych) w ciągu kolejnych 12 miesięcy, bez względu na liczbę zatrudniających pracodawców	9 miesięcy w roku kalendarzowym (łącznie z przedłużaniem zezwolenia) – tyle samo przy zezwoleniu wielosezonowym wydawanym na 3 lata	3 lata z możliwością przedłużania

*nie dotyczy krajów członkowskich UE

Procedura uzyskania dokumentów

Wybór właściwego dokumentu legalizującego pracę w Polsce to dopiero początek procedury, jaką musi przejść zatrudniający, aby przyjąć do pracy cudzoziemca. Przedstawia się ona następująco:

Krok 1. Złożenie oświadczenia lub wniosku o zezwolenie

Zatrudniający musi sporządzić oświadczenie lub wniosek o zezwolenie na pracę lub pracę sezonową według oficjalnego wzoru. Ma także zgromadzić załączniki do składanego oświadczenia lub wniosku, których listy znajdują się w § 7 ust. 1–3 rozporządzenia w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń. Wśród nich jest dowód wniesienia jednorazowej opłaty. Zatrudniający reguluje ją przed złożeniem dokumentów w wysokości:

Komplet dokumentów można złożyć w tradycyjnej formie pisemnej lub postaci papierowej albo elektronicznej. Najszybszym i najprostszym sposobem jest skorzystanie ze strony internetowej praca.gov.pl.

Krok 2. Oczekiwanie na decyzję

Zatrudniający będzie czekał na decyzję:

Jeśli decyzja będzie negatywna, może się odwołać do ministra ds. pracy w ciągu 14 dni od jej otrzymania za pośrednictwem organu, który je wydał.

W okresie oczekiwania złożone dokumenty będą weryfikowane pod względem formalnym (kompletności danych i załączników) i merytorycznym. W odniesieniu do oświadczenia sprawdzane jest łączne spełnienie trzech warunków: obywatelstwo cudzoziemca, nie-sezonowy charakter powierzanej pracy i maksymalny okres jej świadczenia. W przypadku zezwolenia na pracę (w tym sezonową) badanie dotyczy wysokości wynagrodzenia (musi odpowiadać co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę i nie może być niższe od wynagrodzenia pracowników wykonujących porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku oraz tzw. testu rynku pracy, jeśli jest konieczny. Ten test to informacja o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy, sporządzona z uwzględnieniem pierwszeństwa dostępu do rynku pracy dla obywateli polskich oraz cudzoziemców.

Po wpisaniu wniosku o zezwolenie sezonowe do ewidencji oraz po wjeździe cudzoziemca do Polski na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego zatrudniający przedkłada staroście: kopię dokumentu uprawniającego tę osobę do pobytu w Polsce oraz informację o adresie zakwaterowania w okresie pobytu w Polsce, bez względu na to, czy zatrudniający je zapewnia, czy też leży to po stronie obcokrajowca.

Krok 3. Obowiązki informacyjne

Zatrudniający, który uzyskał wpis oświadczenia do ewidencji ma obowiązek zawiadomić na piśmie powiatowy urząd pracy, że cudzoziemiec rozpoczął pracę. Powinien to uczynić najpóźniej w dniu jej podjęcia. Gdy cudzoziemiec do niej przystąpi, informację o tym przekazuje do PUP – tym razem w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy zapisanej w oświadczeniu. Jeśli nie wykona tego zobowiązania, powstanie domniemanie, że cudzoziemiec wykonywał pracę od dnia określonego w oświadczeniu lub późniejszego, jeśli tak wynika z okoliczności. Nie ma żadnych skutków dla zatrudniającego, jeśli nie poinformuje PUP o zakończeniu pracy przez obcokrajowca – to jest możliwość, a nie obowiązek.

Ubiegając się o zezwolenie na pracę i na pracę sezonową zatrudniający ma udostępniać informacje o wykonywaniu warunków zezwolenia i wysokości płacy podmiotom uprawnionym, które o to wystąpią (np. inspekcji pracy). Do jego obowiązków należy także informowanie cudzoziemca o działaniach podejmowanych na każdym etapie postępowania o zezwolenia.

Realizacja warunków

Bez względu na to, który z dokumentów legalizujących pracę cudzoziemca zatrudniający pozyskał, musi wykonać warunki w nim zapisane. Powinien zawrzeć w formie pisemnej wybraną umowę i przedstawić jej tłumaczenie na język zrozumiały dla obcokrajowca, bo jeśli zaniecha tych obowiązków zapłaci grzywnę, która może wynieść od 200 zł do 2000 zł. Jeśli zdecydował o umowie o pracę, stosuje do niej oraz powstałego na jej podstawie stosunku pracy polskie przepisy prawa pracy, w tym o: rodzaju umowy o pracę (na okres próbny, na czas określony lub nieokreślony), pisemnej informacji dołączanej do umowy o pracę, czasie pracy i godzinach nadliczbowych, wynagrodzeniach (w tym minimalnym wynagrodzeniu za pracę), urlopach wypoczynkowych i związanych z rodzicielstwem oraz sposobach i trybach rozwiązania umowy o pracę.

Ważne
Zastąpienie umowy cywilnoprawnej, zapisanej w oświadczeniu lub zezwoleniu, umową o pracę, nie wymaga zmiany tych dokumentów.

Gdy wybór padł na umowę cywilnoprawną, wówczas zatrudniający może dowolnie ukształtować treść i cel stosunku prawnego, który powstanie na jej podstawie, byleby nie sprzeciwiały się one właściwości (naturze) tego stosunku, bezwzględnie obowiązującym przepisom prawa lub zasadom współżycia społecznego (zasada swobody umów). Musi przy tym pamiętać, że nie powinna ona zawierać cech umowy o pracę lub by cechy te nie przeważały. A jeśli będzie podpisywał zlecenie albo umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, ma obowiązek zapewnić minimalną stawkę godzinową.

Od obcokrajowca zatrudniający ma obowiązek zażądać przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na polskim terytorium, a także do przechowywania kopii tych dokumentów przez cały okres wykonywania przez niego pracy.

Projekt ustawy o kooperatywach mieszkaniowych ‒ c.d.

Przedsięwzięcie to realizowane może być na trzy sposoby, tj. w drodze:

1) nabycia nieruchomości gruntowej, a następnie wybudowania na niej budynku mieszkalnego wielorodzinnego, bądź

2) nabycia nieruchomości gruntowej, a następnie wybudowania na niej co najmniej trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych, bądź

3) nabyci budynku, celem następnie przeprowadzenia w nim robót budowlanych, po których zakończeniu, w budynku tym będą znajdowały się co najmniej trzy samodzielne lokale mieszkalne (a więc każdy stanowiący wydzieloną trwałymi ścianami w obrębie budynku izbę lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych).

W zakresie inwestycji mieszkaniowych członkowie kooperatywy mieszkaniowej w procesie budowlanym będą uważani przy tym za inwestora w rozumieniu art. 17 pkt 1 ustawy z 7.7.1994 r. ‒ Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.).

W projekcie ustawy przewidziano dwa sposoby powstania kooperatywy, tj. w formie pisemnego porozumienia osób w niej zrzeszonych lub w formie spółki cywilnej. Wskazano jednocześnie na niezbędne elementy treści zarówno porozumienia w sprawie utworzenia kooperatywy, jak i kooperatywy powstającej na zasadzie spółki cywilnej.

Obligatoryjną treścią porozumienia winny być objęte:

Z kolei, obligatoryjną treścią umowy spółki cywilnej kooperatywy mieszkaniowej, jej członkowie (wspólnicy) powinni objąć:

Projektowana ustawa wprowadza jednocześnie preferencyjne zasady nabywania przez kooperatywy nieruchomości wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości.

Rady gmin uzyskały bowiem kompetencję do wskazywania – w drodze uchwały – tych nieruchomości należących do gminnego zasobu nieruchomości, które będą mogły zostać przeznaczone do realizacji inwestycji mieszkaniowych przez kooperatywy mieszkaniowe. Obligatoryjnie, każda taka uchwała będzie musiała jednak zawierać:

Sprzedaż kooperatywom nieruchomości z zasobu gminnego następować będzie w drodze przetargu pisemnego ograniczonego w rozumieniu przepisów ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.).

Cena sprzedaży nieruchomości płatna będzie w całości bądź w ratach. W razie zapłaty ratalnej, wierzytelność gminy z tytułu rozłożenia ceny nieruchomości na raty, podlegać będzie obligatoryjnemu zabezpieczeniu ‒ w tym przez ustanowienie hipoteki.

W projekcie ustawy przewidziano jednocześnie szczegółowe zasady płatności ratalnej. Pierwsza rata płatna ma być bowiem nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości, zaś następne raty (wraz z oprocentowaniem) w terminach ustalonych przez strony w umowie. Niezapłacona część ceny nieruchomości podlegać będzie oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski, przy czym rada gminy będzie mogła określić zastosowanie innej stopy procentowej, w tym również określić warunki jej stosowania.

Nieruchomość nabyta z gminnego zasobu nieruchomości z zastosowaniem przepisów projektowanej ustawy nie będzie mogła zostać wykorzystana do prowadzenia działalności gospodarczej, zaś w budynku objętym inwestycją mieszkaniową nie będzie mogło dojść do wyodrębnia innych lokali, niż lokale mieszkalne. Jednocześnie – w odniesieniu do nieruchomości nabytych przez kooperatywy mieszkaniowe ‒ wyłączona została możliwość zmiany sposobu użytkowania nabytego budynku objętego inwestycją mieszkaniową lub lokalu mieszkalnego w tym budynku (bądź ich części) w sposób uniemożliwiający zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych. Dodatkowym ograniczeniem w rozporządzaniu nieruchomością nabytą z gminnego zasobu nieruchomości ma być zakaz jej wynajmu lub użyczenia na rzecz innej osoby, z wyjątkiem jednakże wynajęcia budynku lub lokalu mieszkalnego gminie.

Przepisy ustawy o kooperatywach mieszkaniowych zawierają również osobne regulacje w zakresie realizacji inwestycji mieszkaniowych na obszarach rewitalizacji w rozumieniu przepisów ustawy z 9.10.2015 r. o rewitalizacji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1398 ze zm.).

Projektowana ustawa oczekuje aktualnie na dalsze prace legislacyjne. Przewidywany termin wejścia w życie jej przepisów ustalony został na 1.1.2020 r.

Rzecznik Praw Podatnika – projekt ustawy

Powołania funkcji Rzecznika Praw Podatnika ma gwarantować podatnikom ochronę ich praw oraz przyczyniać się do zmiany oraz kształtowania nowych standardów funkcjonowania administracji skarbowej. W projekcie ustawy zawarto także Kartę Praw Podatnika, która stanowi przyjazny i dostępny przewodnik po prawie podatkowym dla każdego. Ustawa ma wejść w życie z 1.1.2020 r.

Rzecznika Praw Podatnika jako wysokiej klasy specjalista w zakresie prawa podatkowego, będzie stał na straży praw podatników, szczególnie poszanowania zasady zaufania do władzy publicznej, bezstronności, równego oraz sprawiedliwego traktowania, respektowania słusznych interesów podatników oraz racjonalności działania organów podatkowych wobec nich. Rzecznik będzie działać z urzędu lub na wniosek, m.in. podatników, organizacji przedsiębiorców lub samorządu zawodowego. Organy i instytucje, do których rzecznik się zwróci o pomoc, będą zobowiązane do współpracy i udzielania mu nieodpłatnej pomocy. Będzie on również współpracował z Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorców na zasadach określonych w ustawie.

Projekt ustawy określa katalog zadań i uprawnień rzecznika, w tym m.in. prawo do:

Projekt ustawy zawiera zamknięty i wąski katalog przyczyn odwołania osoby pełniącej funkcję Rzecznika.

Ponadto w projekcie zawarto Kartę Praw Podatnika, która stanowi przyjazny i dostępny przewodnik dla podatników po prawie podatkowym.

Rządowy projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika (druk 3516) po pierwszym czytaniu w Sejmie został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.

Zmiany we wnioskach paszportowych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1313 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 8.7.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentów paszportowych (dalej: nowelizacja). Zmieniono więc rozporządzenie MSWiA z 16.8.2010 r. w sprawie dokumentów paszportowych (Dz.U. nr 152, poz. 1026 ze zm.; dalej: DokPaszportR).

Osoba ubiegająca się o wydanie paszportu albo paszportu tymczasowego składa przede wszystkim wypełniony wniosek o wydanie paszportu albo paszportu tymczasowego, natomiast dodano, że składa się również oddzielny wniosek, jeżeli dokument paszportowy wydaje konsul. Ubiegając się o wspomniany dokument paszportowy składa się również dowód uiszczenia opłaty; w przypadku prawa do skorzystania z ulgi w opłacie za wydanie paszportu albo zwolnienia z opłaty za wydanie paszportu należy przedstawić do wglądu dokument potwierdzający uprawnienie do skorzystania z ulgi lub dokument uprawniający do zwolnienia z opłaty. Zgodnie z ust. 6 dodanym do § 3 DokPaszportR, dokumentu potwierdzającego prawo do ulgi nie przedstawiają małoletni z wyjątkiem posiadających ważną Kartę Dużej Rodziny.

Zgodnie z art. 13 ust. 5 i art. 15 ust. 2 ustawy z 13.7.2006 r. o dokumentach paszportowych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1919 ze zm.), w uzasadnionych przypadkach:

Jak wynika z ust. 2a dodanego do § 10 DokPaszportR, w obu tych przypadkach osoba ubiegająca się o dokument paszportowy przekazuje przed jego odbiorem organowi paszportowemu, w którym został złożony wniosek, dotychczas posiadany paszport lub paszport tymczasowy w celu jego anulowania.

Nowelizacja wprowadza zmiany we wzorze:

Dodano także wzór wniosku o wydanie przez konsula RP paszportu albo paszportu tymczasowego.

Przekroczenie terminu do wydania decyzji oznacza nielegalne zajęcie terenu? Wyrok WSA w Łodzi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z 19.6.2019 r. (II SA/Łd 340/19) uchylił decyzję Wojewody w przedmiocie odmowy potwierdzenia zaistnienia przesłanek zajęcia nieruchomości w trybie przepisu art. 126 ust. 5 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.; dalej: GospNierU) i poprzedzającą ją decyzję Starosty. W uzasadnieniu tego wyroku WSA w Łodzi wyraził kontrowersyjne stanowisko dotyczące zajęcia nieruchomości w trybie przepisu art. 126 ust. 5 GospNierU. Może mieć ono duże znaczenie dla przedsiębiorstw przesyłowych i wykonawców prac przy urządzeniach tego rodzaju.

Przepis art. 126 ust. 5 GospNierU przewiduje, że w przypadku, gdy nagła potrzeba zapobieżenia okolicznościom w postaci siły wyższej lub powstaniu znacznej szkody uniemożliwia złożenie wniosku o wydanie decyzji o czasowe zajęcie nieruchomości, właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości ma obowiązek udostępnienia jej w celu zapobieżenia tym okolicznościom. Obowiązek udostępnienia nieruchomości podlega egzekucji administracyjnej. Podmiot, który zajął nieruchomość, składa wniosek o wydanie tej decyzji w terminie 3 dni od dnia zajęcia nieruchomości. Decyzja może być wydana nie później niż po upływie 6 miesięcy licząc od dnia zajęcia nieruchomości.

Zajęcie nieruchomości w tym trybie następuje bez uprzedniego uzyskania decyzji administracyjnej, zaś podmiot zajmujący nieruchomość jest zobowiązany złożyć wniosek o wydanie decyzji potwierdzającej zaistnienie przesłanek zajęcia nieruchomości. W przeciwnym razie, ryzykuje on obciążenie karą pieniężną.

Przepis art. 126 ust. 5 GospNierU ogranicza jednak możliwość wydania decyzji potwierdzającej zaistnienie przesłanek zajęcia nieruchomości do 6 miesięcy od dnia zajęcia nieruchomości. Po tym okresie, organ traci prawo do wydania decyzji merytorycznej, a postępowanie podlega umorzeniu. Roszczenia z tytułu zajęcia nieruchomości mogą być wtedy dochodzone przed sądem powszechnym (a nie poprzez złożenie wniosku o ustalenie odszkodowania w trybie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami).

W wyroku w sprawie II SA/Łd 340/19 WSA w Łodzi zgodził się z powyższym stanowiskiem, natomiast przyjął, że w przypadku umorzenia postępowania z uwagi na przekroczenie 6-miesięcznego terminu, zajęcie nieruchomości należy uznać za nielegalne. Jest to pogląd negatywny dla branży przesyłowej, bowiem przekroczenie terminu 6-miesięcznego przez organ administracji może być zdarzeniem niezawinionym przez przedsiębiorcę. W ten sposób, ponosiłby on niekorzystne skutki np. opieszałości organu lub wadliwości decyzji, która zostałaby uchylona przez sąd administracyjny. Umorzenie postępowania z powodu przekroczenia terminu nie oznacza, że organ dokonał merytorycznej oceny zaistnienia przesłanek zajęcia nieruchomości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi ‒ w sposób trudny do zaakceptowania ‒ zrównał w skutkach decyzję o odmowie potwierdzenia zaistnienia przesłanek zajęcia nieruchomości z decyzją formalną, jaką jest rozstrzygnięcie o umorzeniu postępowania. Należy mieć nadzieję, że pogląd ten zostanie poddany weryfikacji w dalszym orzecznictwie sądów administracyjnych.

Projekt nowej ordynacji podatkowej

Najważniejsze zmiany w ordynacji podatkowej

Nowa ordynacja podatkowa przewiduje większą ochronę praw podatnika w jego kontaktach z administracją podatkową oraz zwiększenie efektywności i skuteczności poboru podatków. Zmiany dotyczą m.in.: zasad ogólnych prawa podatkowego, formy załatwiania spraw podatkowych na zasadzie konsensusu (umowy podatkowe, mediacje, konsultacje skutków podatkowych transakcji), przepisów chroniących podatnika w przypadku zastosowania się do informacji organów podatkowych, zakazu orzekania na niekorzyść podatnika przy ponownym rozpatrywaniu sprawy w postępowaniu odwoławczym, prawa do skorygowania deklaracji przed zakończeniem postępowania podatkowego, możliwość rezygnacji z odwołania od decyzji na rzecz skargi do sądu, a także dłuższych terminów do wniesienia odwołania i zażalenia.

Zasady ogólne prawa podatkowego

Jak informuje Ministerstwo Finansów – w projekcie ustawy uporządkowano oraz uzupełniono kierunkowe dyrektywy postępowania w rozstrzyganiu spraw podatkowych, w tym niektóre do tej pory obecne jedynie w orzecznictwie i doktrynie (np. zasada ugodowego załatwiania spraw).

Program współdziałania

Przewiduje się program współdziałania, którego istotą będzie współpraca podatnika z organem podatkowym na rzecz prawidłowego wypełniania obowiązków podatkowych. Współdziałanie oparte będzie na transparentności działań podatnika, który będzie informował organ podatkowy o wszelkich istotnych kwestiach, mogących mieć wpływ na wysokość płaconych przez niego podatków. Efektem takiej współpracy będzie, po stronie administracji podatkowej – wiedza o działaniach podatnika, która wpływają na wysokość opodatkowania, a po stronie podatnika – pewność co do poprawności jego rozliczeń podatkowych.

Umowa podatkowa

Umożliwiono rozwiązywanie sporów podatkowych w drodze konsensusu. Umowa podatkowa będzie mogła być zawarta w szczególności w przypadku trudnych do usunięcia wątpliwości co do stanu faktycznego w sprawie. Katalog obszarów możliwych uzgodnień jest otwarty.

Mediacja

Mediacja podatkowa (procedurę rozwiązywania sporów z udziałem pośrednika – mediatora) będzie mechanizmem procesowym, który ułatwi komunikację między administracją podatkową a podatnikiem. Strony będą swobodnie wybierać wspólnego mediatora z listy prowadzonej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Załatwianie spraw

Podatnik będzie mógł wnieść ponaglenie na przewlekłość – tzw. ex post, tj. w celu ustalenia istnienia przewlekłości według stanu z daty jego wniesienia. Dla podatnika może być to ważne przy ewentualnych roszczeniach odszkodowawczych. Administracja podatkowa będzie zobowiązana do załatwienia sprawy w wyznaczonym terminie. Tylko w sytuacji, gdy wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, wymagające odpowiednio dłuższego postępowania (nieznane w momencie wyznaczania terminu), organ wyższego stopnia będzie mógł wyznaczyć termin odpowiednio dłuższy. Skrócono do 14 dni termin rozpatrzenia ponaglenia.

Interpretacje prawa podatkowego

Organ podatkowy do wydawania interpretacji będzie uprawniony do wystąpienia z pytaniem prawnym do NSA. W efekcie zmniejszy się liczba skarg kierowanych do sądów administracyjnych.

Konsultacja skutków podatkowych transakcji

Wprowadzono procedurę konsultacyjną, w której wnioskodawca oraz organ podatkowy będą mogli uzgodnić przeszłe rozliczenia podatkowe przed zaistnieniem ewentualnego sporu. W takim postępowaniu będą wydawane decyzje podatkowe wiążące dla administracji podatkowej i podatnika, które będą podlegać zaskarżeniu. W przyszłym postępowaniu podatkowym organ podatkowy nie będzie mógł zająć innego stanowiska niż wyrażone w decyzji. Korzystanie z tej procedury będzie odpłatne. Rozwiązanie wyposaży podatników w cenny instrument uzyskiwania pewności prawa w sprawach złożonych i istotnych dla ich działalności.

Projekt rządowy ustawy – Ordynacja podatkowa (druk 3517) po pierwszym czytaniu w Sejmie został skierowany do Komisji Finansów Publicznych.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC komorników sądowych

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1321 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z 25.6.2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komorników sądowych.
Ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna komornika sądowego za szkody wyrządzone w następstwie działania lub zaniechania:

Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy, w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi równowartość w złotych 100 000 euro. Kwota ta jest ustalana przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez NBP po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia OC została zawarta.

Wykaz dokumentów publicznych kategorii drugiej i trzeciej

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1289 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z 11.7.2019 r. w sprawie wykazu dokumentów publicznych.

Zgodnie z art. 5 ustawy z 22.11.2018 r. o dokumentach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 53 ze zm.; dalej: DokPublU), ustalono trzy kategorie dokumentów publicznych w zależności od ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa. I tak, Dokumentami publicznymi kategorii pierwszej są dokumenty najistotniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa, których wytwarzanie odbywa się w sposób uwzględniający szczególne środki bezpieczeństwa (m.in. dowód osobisty, dokumenty paszportowe, prawo jazdy, karta pojazdu, książeczka żeglarska, dokumenty wydawane: cudzoziemcom, członkom misji dyplomatycznych, czy obywatelom UE, odpisy prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, czy dokumenty wydawane na podstawie przepisów o aktach stanu cywilnego, legitymacje służbowe służb mundurowych itd.).

Dokumentami publicznymi kategorii drugiej są dokumenty istotne ze względu na bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego, w tym dotyczące broni, międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych, potwierdzające wykształcenie wyższe i specjalistyczne oraz świadectwa dojrzałości, inne niż wymienione wyżej (art. 5 ust. 3 DokPublU).

Dokumentami publicznymi kategorii trzeciej są dokumenty mające wpływ na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego, w tym koncesje, pozwolenia, licencje, zaświadczenia, świadectwa i certyfikaty związane z bezpieczeństwem transportu, dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, świadectwa ukończenia szkoły, legitymacje szkolne i studenckie oraz dokumenty uprawniające do różnego rodzaju ulg, inne niż należące do dwóch powyższych kategorii (art. 5 ust. 4 DokPublU).

Zgodnie z rozporządzeniem, dokumentami publicznymi drugiej kategorii są:

Dokumentami publicznymi trzeciej kategorii są:

Przedłużenie terminu zaniechania poboru PCC od umowy sprzedaży lub zamiany waluty wirtualnej

Rozporządzeniem Ministra Finansów z 11.7.2018 r. w sprawie zaniechania poboru podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży lub zamiany waluty wirtualnej (Dz.U. z 2018 r., poz. 1346) termin zaniechania poboru PCC od umowy sprzedaży lub zamiany waluty wirtualnej z 30.6.2019 r. przedłużono do 31.12.2019 r. Zmiana przepisów wynika z rozporządzenia Ministra Finansów z 24.6.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku od czynności cywilnoprawnych od umowy sprzedaży lub zamiany waluty wirtualnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1184).