Wyrok TSUE: rewolucja w kredytach frankowych

Wyrok został wydany po pytaniu prejudycjalnym warszawskiego Sądu Okręgowego. Małżeństwo, którego sprawę rozpoznawał Sąd, zawarło w listopadzie 2008 r. umowę kredytu hipotecznego w złotych, ale indeksowanego do franka.

Odpowiadając na pytanie TSUE uznał, że można unieważnić całą umowę kredytową, jeśli zawiera ona nieuczciwe klauzule. Może to zrobić sąd, a główną przesłanką dla takiej decyzji ma być interes kredytobiorcy. Jak wskazali sędziowie, jeśli usunięcie nieuczciwych zapisów zmienia charakter umowy, to prawo wspólnotowe nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu tych umów.

Trybunał stwierdził również, że polskie przepisy prawa cywilnego (czyli np. art. 56 KC) nie dają możliwości uzupełnienia luk, które powstaną w umowie po wykreśleniu nielegalnych klauzul. Umowa będzie obowiązywać tylko w sytuacji, gdy będzie to możliwe z prawnego punktu widzenia. Jeśli, po usunięciu klauzuli indeksacyjnej, charakter i główny przedmiot tych umów może ulec zmianie w zakresie, w jakim nie podlegałyby one już indeksacji do waluty obcej, równocześnie podlegając stopie oprocentowania opartej na stopie obowiązującej w odniesieniu do tej waluty, prawo Unii nie stoi na przeszkodzie unieważnieniu tych umów.

Inwestowanie w aparthotele – raport UOKiK

Przed ryzykiem tej formy inwestowania pieniędzy ostrzegają zarówno UOKiK, jak też Komisja Nadzoru Finansowego. Inwestowanie pieniędzy w ten sposób polega zazwyczaj na zakupie lokalu np. w budynku hotelowym, budynku mieszkalnym przeznaczonym w całości pod wynajem krótkoterminowy czy też w akademiku. Wynajem odbywa się zazwyczaj za pośrednictwem wyspecjalizowanej firmy, czyli operatora, który dzieli się z właścicielem zyskiem, wypłacając co roku określoną stopę zwrotu. Ta forma inwestowania jest obecnie coraz bardziej popularna dlatego, że lokaty bankowe są nisko oprocentowane – tak tłumaczy Prezes UOKiK, Marek Niechciał.

Celem analizy, przeprowadzonej przez UOKiK było określenie zagrożeń, jakie czekają na potencjalnych nabywców lokali. Urząd wysłał ankiety z pytaniami do 80 deweloperów/operatorów i 25 firm pośredniczących w zakupie nieruchomości.

Jakie ryzyko niesie ze sobą ten rodzaj inwestycji?

Wątpliwości Urzędu wzbudziło kilka rzeczy. Jedną z nich jest ryzykowne finansowanie. Ważne jest to, jak deweloper finansuje inwestycję – czy robi to z własnych pieniędzy, kredytu bankowego lub z emisji obligacji korporacyjnych, a może korzysta jedynie z wpłat konsumentów? Dwa ostatnie sposoby finansowania przedsięwzięcia są, zdaniem UOKiK, bardziej ryzykowne niż wtedy, gdy środki pochodzą od dewelopera lub z kredytu bankowego. Czemu? Bo w tym przypadku konsument ponosi całe ryzyko niepowodzenia inwestycji. W razie upadłości dewelopera można stracić zainwestowane pieniądze.

Ustawa deweloperska wymaga, by umowa sprzedaży została zawarta w formie aktu notarialnego, roszczenie wpisane do księgi wieczystej, a pieniądze wpłacane na rachunek powierniczy. Te wymagania dotyczą jedynie domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych, a nie użytkowych (a taki status mają apart- i condohotele). Upadek inwestycji powoduje utratę pieniędzy.

Zdaniem UOKiK także zysk oferowany w tego rodzaju inwestycjach budzi wątpliwości. Jak czytamy w analizie – „Reklamy inwestycji w aparthotele często obiecują 7-10-procentowy zysk w skali roku. Tak wysokie stopy zwrotu mogą być jednak nieosiągalne, ponieważ deweloperzy często nie uwzględniają w nich kosztów zarządzania nieruchomością i jej utrzymania.”

Zysk, jak wskazuje UOKiK, uzależniony jest od wielu czynników, na które konsument nie ma wpływu, dlatego „kluczowe jest gruntowne zweryfikowanie przedmiotu inwestycji”. Apart- i condohotele cechują się sezonowością, więc nie ma gwarancji zwrotu, a do tego wystąpią stałe koszty takie jak np. zarząd i utrzymanie lokalu czy podatki.

Nie ma także jasnych zasad współpracy deweloperów z pośrednikami finansowymi i brak jasnego wskazania, który podmiot za co odpowiada. Finansowanie zakupu takiego lokalu z kredytu, zdaniem UOKiK, obniży ewentualny zysk, a jeśli go nie będzie, to konsument będzie spłacał dług z własnych środków.

Nabywca może wykorzystać projekt architekta do dalszych prac

Spór dotyczył interpretacji art. 61 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 1231 ze zm.; dalej: PrAut), który określa, że „jeżeli umowa nie stanowi inaczej”, to projekt architektoniczny lub architektoniczno-urbanistyczny można zastosować jedynie do jednej budowy. Jeden ze wspólników spółki, przygotowującej projekt budowlano-wykonawczy dla sieci kanalizacji deszczowej i odwodnienia dla fragmentu autostrady, domagał się od użytkowników projektu zapłaty dwukrotności stosownego wynagrodzenia na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b PrAut.

Powód zarzucał nabywcy projektu, że w trakcie prowadzenia inwestycji przekazał projekt dwóm podmiotom – kolejnemu wykonawcy oraz inwestorowi, czego zdaniem architekta, nie mógł zrobić. Sąd dwóch instancji (okręgowy, a następnie Sąd Apelacyjny) uznały, że przygotowany projekt stanowił utwór, a postępowanie nabywcy, czyli przekazanie projektu kolejnym firmom, spowodował naruszenie autorskich praw majątkowych.

Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego. Czym kierowali się sędziowie SN? Zakaz, ustanowiony w art. 61 PrAut ma przeciwdziałać wykorzystywaniu projektu do wielu budowli. Podkreślili jednak, że ograniczenie wypływające z tego przepisu trzeba rozumieć w ten sposób, że projekt może być wykorzystany w ramach jednej budowli, bez rozróżnienia, kto to opracowanie wykorzysta.

Zdaniem SN art. 61 PrAut uprawnia nie tylko do zbudowania budynku (konstrukcji) na podstawie projektu, ale też do jego zbycia.

Czy art. 61 PrAut uprawnia stricte do budowy na podstawie nabytego projektu, czy też daje możliwość jego eksploatacji na różne sposoby, w tym wykonywania dalszych projektów, będących dziełami zależnymi, niezbędnymi do realizacji budowy?

Zdaniem sędziów SN budowa jest przedsięwzięciem złożonym, więc zawężająca interpretacja przepisu spowodowałaby, że często dla inwestorów projekt stawałby się bezwartościową dokumentacją. Jeśli projekt nie nadaje się bezpośrednio do realizacji w postaci budowy, to nabywca ma prawo do opracowania dalszych projektów (dzieł zależnych) – stwierdził SN.

W świetle art. 61 PrAut istotne jest, zdaniem sędziów, by ograniczyć wykorzystanie projektu będącego przedmiotem umowy do jednej budowy, nie zaś to, kto ten projekt wykorzysta.

Sprawa została przekazana Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Od 1 października rozpoczynamy prace inwentaryzacyjne

Podstawą sporządzenia sprawozdań finansowych są prawidłowe dane, potwierdzające sytuację finansową i majątkową podmiotu. Przeprowadzenie inwentaryzacji pozwala na okresowe ustalenie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów – art. 4 ust. 3 pkt 3 ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351 ze zm., dalej: RachunkU).

W podmiotach, w których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, inwentaryzację za 2020 r. należy przeprowadzić na 31.12.2020 r. Podmioty prowadzące księgi rachunkowe mogą rozpocząć prace inwentaryzacyjne za rok bieżący 1.10.2020 r., a muszą zakończyć 15.1.2021 r. Za prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiada kierownik jednostki, w tym również z tytułu nadzoru, nawet jeśli określone obowiązki w zakresie rachunkowości – z wyłączeniem odpowiedzialności za przeprowadzenie inwentaryzacji w formie spisu z natury – zostaną powierzone innej osobie, za jej zgodą.

W przypadku badania sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta, zgodnie z art. 66 ust. 5 RachunkU, kierownik jednostki zawiera z firmą audytorską umowę o badanie sprawozdania finansowego w terminie umożliwiającym firmie audytorskiej udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych.

Prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji zapewnia przygotowany harmonogram inwentaryzacji oraz odpowiednie dokumenty (instrukcja inwentaryzacyjna, zarządzenie, arkusze spisowe). RachunkU nie zawiera przepisów, które nakładałyby na jednostki obowiązek posiadania instrukcji inwentaryzacyjnej, jednak większość podmiotów ją posiada.

Kierownik jednostki powinien wydać zarządzenie o przeprowadzeniu inwentaryzacji. Zarządzenie wskazuje składniki majątkowe, które będą inwentaryzowane, metody ich inwentaryzowania oraz terminy. Powołuje również komisję inwentaryzacyjną. W zależności od potrzeb powoływane są zespoły spisowe. Osoby biorące udział w inwentaryzacji należy przeszkolić.

Inwentaryzacje przeprowadza się następującymi metodami:

1) spis z natury, w tym spis składników trudno mierzalnych i niedostępnych, dokonywany poprzez obmiar, szacunek, porównanie do podobnych składników,

2) potwierdzenie salda przez kontrahenta,

3) porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami (weryfikacja sald).

Zakres inwentaryzacji określa Rozdział 3 RachunkU. Od października można dokonywać inwentaryzacji składników aktywów, z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych, określonych w art. 17 ust. 2 pkt 4 Rachunku.

Z reguły najwcześniej rozpoczyna się wysyłkę potwierdzenia salda należności, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 RachunkU. RachunkU nie przewiduje tzw. milczącego potwierdzenia salda. W przypadku braku odesłanego przez kontrahenta dokumentu, potwierdzenie salda należy przeprowadzić drogą weryfikacji tej należności.

Jednostki nie mają obowiązku potwierdzania sald zobowiązań, jednak muszą salda te zweryfikować, zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 3 RachunkU drogą porównania danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników.

Zgodnie z art. 26 ust. 3 RachunkU, częstotliwość i terminy inwentaryzacji uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację: składników aktywów – z wyłączeniem aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji oraz materiałów, towarów i produktów gotowych – rozpoczęto nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15 dnia następnego roku, natomiast ustalenie stanu nastąpiło przez dopisanie do stanu lub odpisanie od niego, stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda – przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym.

W przypadku innych składników majątku jednostki, termin inwentaryzacji na dzień bilansowy uznaje się za zachowany, jeżeli przeprowadzono ją w następujących okresach:

1) raz w roku dla zapasów materiałów, towarów (opakowań), które są objęte ewidencją wartościową w punktach detalicznych jednostki oraz zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną,

2) raz w ciągu dwóch lat dla zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się na strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo – wartościową,

3) raz w ciągu czterech lat dla nieruchomości inwestycyjnych lub zaliczonych do środków trwałych oraz innych środków trwałych, maszyn, urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie, jeżeli znajdują się na terenie strzeżonym. Na podstawie art. 27 RachunkU, przeprowadzenie i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych. Jeżeli w wyniku inwentaryzacji za 2020 r. zostały ujawnione różnice inwentaryzacyjne, to należy je wyjaśnić i rozliczyć w księgach rachunkowych roku 2020.

Od 1 listopada ma wejść w życie wzór zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego

Wydanie rozporządzenia w sprawie wzoru zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego wynika ze zmian w ustawie o podatku akcyzowym wprowadzonych ustawą z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1520), którą zaczną obowiązywać 1.11.2019 r. Znowelizowana AkcyzaU jako warunek zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy w odniesieniu do wyrobów akcyzowych innych niż wymienione w zał. nr 2 do AkcyzaU, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, przemieszczanych na terytorium kraju w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego, w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego i objęcia procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wprowadza obowiązek składania zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym ww. wyrobów akcyzowych do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. A zatem konieczne jest określenie wzoru powyższego zgłoszenia, celem umożliwienia podmiotom wywiązywania się z ustawowego obowiązku jego składania. Przewidziano, że podmiotem zgłaszającym ma być podmiot, który prowadzi skład podatkowy.

Informacje zawarte w zgłoszeniu

Wzór zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych w celu wprowadzenia ich do składu podatkowego ma zawierać:

1) określenie rodzaju zgłoszenia (jednorazowe, zbiorcze za okres dzienny lub tygodniowy, ze wskazaniem okresu od dnia – do dnia, podając kolejno: rok, miesiąc, dzień);

2) cel złożenia zgłoszenia(złożenie zgłoszenia bądź jego korekta);

3) dane umożliwiające identyfikację zgłaszającego;

4) dane umożliwiające identyfikację nadawcy wyrobów akcyzowych;

5) przewidywane miejsce dostawy/dostaw;

6) datę dostawy/dostaw (rok-miesiąc-dzień);

7) numer i rodzaj zabezpieczenia akcyzowego (generalne, ryczałtowe);

8) kwotę zabezpieczenia akcyzowego;

9) adnotacje urzędu skarbowego o zabezpieczeniu;

10) dane dotyczące wyrobów akcyzowych przewidywanych do nabycia;

11) załączone dokumenty (np. dokumenty handlowe wyrobów akcyzowych).

Rejestr akcjonariuszy od 1.1.2021

Zmiany wprowadzone ustawą z 30.8.2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1798; dalej: nowelizacja) dotyczą przede wszystkim ustawy z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.; dalej: KSH). Nowe przepisy dotyczące m.in. rejestru akcjonariuszy, czyli art. 328¹–328¹⁵ KSH. Wynika z nich, że:

– akcje spółki niebędącej spółką publiczną będą podlegały zarejestrowaniu w rejestrze akcjonariuszy (dalej: rejestr);

– rejestr będzie prowadził podmiot, który na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, jest uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych;

– rejestr będzie prowadzony w postaci elektronicznej, która może mieć formę rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych (niezależnie od formy rejestru podmiot go prowadzący będzie musiał prowadzić go w sposób, który zapewni bezpieczeństwo i integralność zawartych w nim danych);

– wybór podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy będzie wymagał uchwały walnego zgromadzenia (przy zawiązaniu spółki wyboru dokonają założyciele).

Rejestr powinien zawierać dane określone w art. 328³ KSH i będzie jawny dla spółki i każdego akcjonariusza.

Na żądanie akcjonariusza albo zastawnika albo użytkownika uprawnionego do wykonywania prawa głosu z akcji podmiot prowadzący rejestr akcjonariuszy wystawi imienne świadectwo rejestrowe, czyli świadectwo rejestrowe. Świadectwo rejestrowe będzie potwierdzało uprawnienia wynikające z akcji, które nie mogą być realizowane wyłącznie na podstawie zapisów w rejestrze akcjonariuszy (art. 328⁶ KSH).

Spośród innych zmienianych ustaw na uwagę zasługuje m.in. ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1438 ze zm.; dalej: PostEgzAdminU), w której m.in. w dziale II w rozdziale 5 po oddziale 3 dodano oddział 3a w brzmieniu: „Egzekucja z praw majątkowych zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy”. Wynika z niego m.in., że organ egzekucyjny dokonuje zajęcia prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy i wierzytelności z tego prawa przez:

– wpisanie ich do protokołu zajęcia albo

– przesłanie zawiadomienia o ich zajęciu do: spółki prawa handlowego albo podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy.

Organ egzekucyjny niezwłocznie po dokonaniu zajęcia prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy i wierzytelności z tego prawa (art. 95f § 1 PostEgzAdminU):

– doręcza zobowiązanemu odpis protokołu, albo zawiadomienia o zajęciu;

– doręcza odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został uprzednio doręczony;

– zawiadamia zobowiązanego, że nie wolno mu rozporządzać zajętymi prawami.

Jeżeli egzekucja z wierzytelności przysługujących zobowiązanemu z tytułu zajętego prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy nie prowadzi do pełnego pokrycia dochodzonej należności, sprzedaż zajętego prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze akcjonariuszy następuje w określonym trybie. Jeżeli oszacowanie wartości zajętego prawa majątkowego zarejestrowanego w rejestrze przez biegłego skarbowego wiązałoby się ze zbyt dużymi kosztami, organ egzekucyjny, za zgodą zobowiązanego, przyjmuje cenę wywołania w wysokości ceny nominalnej tego prawa majątkowego.

Zajęte prawo majątkowe zarejestrowane w rejestrze akcjonariuszy organ egzekucyjny może przekazać do sprzedaży podmiotowi, który na podstawie odrębnych przepisów jest uprawniony do dokonania sprzedaży tego prawa majątkowego. Takie przekazanie do sprzedaży następuje po cenie oszacowania albo cenie nominalnej tego prawa majątkowego.

Z art. 16 nowelizacji wynika, że spółka wzywa akcjonariuszy pięciokrotnie do złożenia dokumentów akcji w spółce oraz udostępnia informację o wezwaniu na stronie internetowej spółki w miejscu wydzielonym na komunikację z akcjonariuszami przez okres nie krótszy niż 3 lata od dnia pierwszego wezwania. Wezwanie następuje w sposób właściwy dla zwoływania walnego zgromadzenia spółki.

Przed pierwszym wezwaniem akcjonariuszy, o którym mowa wyżej, spółka niebędąca spółką publiczną ma obowiązek zawarcia umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy z podmiotem, który jest uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, wybranym przez walne zgromadzenie albo – w przypadku spółki, której walne zgromadzenie podjęło uchwałę o zarejestrowaniu jej akcji w depozycie papierów wartościowych – umowy o rejestrację akcji w depozycie papierów wartościowych (art. 17 nowelizacji).

Wyższe kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe w 2020 r.

Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada jak sprawca podatnik, ale także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną – art. 9 § 3 ustawy z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958 ze zm.; dalej: KKS). W konsekwencji za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia odnośnie prowadzonej działalności w pierwszej kolejności odpowiada przedsiębiorca, a w określonych okolicznościach również księgowa (podmiot prowadzący finanse przedsiębiorcy).

W 2020 r. kwoty grzywien i kar pieniężnych za wykroczenia i przestępstwa skarbowe, które wyznaczane są w oparciu o aktualne minimalne wynagrodzenie będą wyższe. Zostało bowiem podwyższone na 2020 r. minimalne wynagrodzenie do kwoty 2600 zł (w 2019 r. była to kwota – 2250 zł) rozporządzeniem Rady Ministrów z 10.9.2019 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2020 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1778).

Kara grzywny za wykroczenia skarbowe

Kara grzywny za wykroczenie skarbowe jest określana kwotowo. Zgodnie z art. 48 KKS, kara grzywny w przypadku wykroczeń skarbowych, może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks stanowi inaczej. Wykroczeniem może być czyn zabroniony jeśli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.

A zatem w 2020 r. wykroczeniem może być czyn zabroniony jeśli kwota uszczuplenia nie przekracza 13 600 zł (5 x 2600 zł).

Natomiast kara grzywny orzeczona za wykroczenie skarbowe może być wymierzona od kwoty 260 zł (1/10 minimalnego wynagrodzenia) do kwoty 52 000 zł (20 x minimalne wynagrodzenie).

Kara grzywny za przestępstwo skarbowe

W przypadku orzeczenia kary grzywny za przestępstwa skarbowe, zgodnie z art. 23 KKS, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej. Jeżeli kodeks karny skarbowy nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, a najwyższa 720. Ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Niemniej jednak, stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia (2.600 zł/30 = 87 zł) ani też przekraczać jej czterystukrotności (400 x 87 zł = 34 800 zł).

A zatem, w 2020 r. stawka dzienna mieści się w granicach kwot: od 87 zł do 34 800 zł. Kara grzywny może być natomiast orzeczona w granicach kwot: od 870 zł (10 stawek dziennych x 87 zł) do 25 056 000 zł (720 stawek x max stawkę dzienną tj. 34 800 zł).

WYSOKOŚĆ KAR ZA WYKROCZENIA PRZESTĘPSTAWA SKARBOWE
WYKROCZENIA	2020 r.
Granica między wykroczeniem a przestępstwem skarbowym (5 krotność minimalnego wynagrodzenia)	13 000 zł
Grzywna za wykroczenie skarbowe wymierzona przez urząd skarbowy mandatem (od 1/10 do 2 krotności minimalnego wynagrodzenia)	od 260 zł do 5200 zł
Grzywna za wykroczenie skarbowe wymierzona przez sąd wyrokiem (od 1/10 do 20 krotności minimalnego wynagrodzenia)	od 260 zł do 52 000 zł
Grzywna za wykroczenie skarbowe wymierzona przez sąd nakazem od 1/10 do 10 krotności minimalnego wynagrodzenia)	od 260 zł do 26.000 zł
PRZESTĘPSTWA	2020 r.
Stawka dzienna	od 87 zł do 34 800 zł
Grzywna za przestępstwo skarbowe wymierzona przez sąd wyrokiem	od 875 zł do 25 056 000 zł
Grzywna za przestępstwo skarbowe wymierzona przez sąd nakazem	od 875 zł do 25 056 000 zł

0112-KDIL2-1.4012.350.2019.1.AS – Interpretacja indywidualna z dnia 11-10-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 11-10-2019

0115-KDIT1-1.4012.614.2019.1.MM – Interpretacja indywidualna z dnia 11-10-2019

Świadczone przez Uczelnię usługi reemisji programów telewizyjnych podlegają opodatkowaniu 8% stawką podatku od towarów i usług

Skutki najnowszych zmian w PIT

Zmiany w PIT od 1.10.2019 r.

Z początkiem października 2019 r. weszły w życie ważne zmiany z zakresu PIT polegające przede wszystkim na:

1) obniżeniu stawki podatkowej PIT z 18% do 17%,

2) ponad dwukrotnym podniesieniu kwoty zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu,

3) zmienieniu kwoty zmniejszającej podatek.

Niższy PIT

Zredukowanie PIT do 17% dotyczy należności:

1) uzyskiwanych począwszy od 1.10.2019 r. oraz

2) rozliczanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, a więc przede wszystkim dochodów:

a) ze stosunku pracy,

b) z działalności wykonywanej osobiście (umowy o dzieło, umowy zlecenia)

c) z działalności gospodarczej osób fizycznych, w tym w formie spółek osobowych,

d) z emerytury i renty,

e) z praw majątkowych.

Obniżenie PIT o 1 punkt procentowy przewidziano także w przypadku zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5–9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU) (czyli przychodów np. z umów zlecenia i o dzieło oraz umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze), jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.

Nowa kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek

Od początku października 2019 r. przy rozliczaniu należności zatrudnionych osób obowiązuje roczna kwota zmniejszająca podatek w wysokości 525,12 zł. W rezultacie, aktualnie jeśli płatnik dysponuje złożonym przez podatnika oświadczeniem PIT-2, wówczas pomniejsza jego miesięczne zaliczki podatkowe o kwotę 43,76 zł czyli o 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej (525,12 zł : 12).

Wyższe KUP

Od 1.10.2019 r. zryczałtowane, miesięczne koszty uzyskania przychodów wynoszą:

1) 250 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej – koszty w takiej kwocie uwzględniamy również przy wyliczaniu podatku od przychodów z działalności wykonywanej osobiście należnych z tytułu:

a) pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich,

b) powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

c) umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze;

2) 300 zł – w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Poniżej rozliczenie podatkowo-składkowe wynagrodzenia w wysokości 2600 zł brutto przy zastosowaniu „parametrów podatkowych” obowiązujących od 1 października 2019 r.:

Lp.	Składniki	Kwoty (w zł) z wyliczeniem podatku w wysokości 17%	Kwoty (w zł) z wyliczeniem podatku w wysokości 17,75%
1.	Wynagrodzenie za pracę	2600,00
2.	Podstawa składek na ub. społeczne	2600,00
3.	Składka na ub. emerytalne (poz. 2 × 9,76%)	253,76
4.	Składka na ub. rentowe (poz. 2 × 1,5%)	39,00
5.	Składka na ub. chorobowe (poz. 2 × 2,45%)	63,70
6.	Suma składek na ub. społeczne (poz. 3 + poz. 4 + poz. 5)	356,46
7.	Podstawa wymiaru składki na ub. zdrowotne (poz. 2 – poz. 6)	2243,54
8.	Składka na ub. zdrowotne naliczona (poz. 7 × 9%)	201,92
9.	Składka na ub. zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 7 × 7,75%)	173,87
10.	Koszty uzyskania przychodu	250,00
11.	Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 1 – poz. 6 – poz. 10)	1 994,00
12.	Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową	43,76
13.	Stawka procentowa podatku	17,00%	17,75%
14.	Zaliczka na podatek (poz. 11 × poz. 13) – poz. 12	295,22	310,18
15.	Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 14 – poz. 9)	121,00	136,00
16.	Kwota netto (poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 15)	1920,62	1905,62

„Zerowy PIT”

Od 1.8.2019 r. z podstawy opodatkowania wyłączone zostały uzyskiwane przez osoby do ukończenia 26. roku życia przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU, do wysokości nieprzekraczającej:

1) w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. – 35 636,67 zł,

2) od 2020 r. – 85 528 zł (w skali roku).

Preferencja ta zwana jest potocznie „zerowym PIT”.

Przepisy PDOFizU ustanawiające konkretne zwolnienie z opodatkowania nie podlegają wykładni rozszerzającej i należy je interpretować ściśle. W związku z tym podkreślenia wymaga to, iż omawiana ulga:

– dotyczy wyłącznie:

1) przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za które – w myśl art. 12 ust. 1 PDOFizU – uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: pensję zasadniczą, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, wynagrodzenie za urlop i chorobę, ekwiwalent urlopowy, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych;

2) przychodów z umów zlecenia (z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej) uzyskiwanych jedynie od:

– osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

– właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

– przedsiębiorstwa w spadku (art. 13 pkt 8 PDOFizU);

– w efekcie – nie dotyczy przychodów innych niż te wymienione wyżej, czyli np.:

1) świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, wypłacanych przez płatnika na podstawie ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.; dalej: ZasiłkiU) (świadczenia te, zgodnie z treścią art. 20 ust. 2 PDOFizU, stanowią przychody z innych źródeł – także wtedy, gdy są wypłacane przez pracodawcę),

2) przychodów z umów o dzieło, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich i umów o podobnym charakterze.

Zwolnienie z PIT tylko do dnia 26 urodzin

W uzasadnieniu do ustawy z 4.7.2019 r. wprowadzającej „zerowy PIT” wskazano wyraźnie, że w kontekście nowej ulgi:

1) istotny jest wiek podatnika na moment uzyskania przychodu, a nie wiek na moment zawarcia umowy, czy wykonywania pracy;

2) wiek ustalany powinien być z uwzględnieniem pełnej daty urodzenia, a nie wyłącznie miesiąca lub roku urodzenia.

Warto w tym miejscu zwrócić dodatkowo uwagę na wyjaśnienia resortu finansów, z których wynika, że „zerowym PIT” objęte są przychody, które podatnik otrzymał do dnia 26 urodzin (włącznie), niezależnie od tego za jaki okres przysługuje dana należność. Potwierdza to:

1) odpowiedź Ministerstwa Finansów z 17.9.2019 r. na interpelację poselską nr 33414 w sprawie stosowania zwolnienia z opodatkowania przychodów osiągniętych przez podatnika do ukończenia 26. roku życia – stwierdzono w niej, że dla zastosowania nowego zwolnienia decydujące jest to, czy przychody podatnik otrzymał po 31.7.2019 r. (tj. po dniu wejścia w życie ustawy) oraz czy na moment ich otrzymania podatnik nie ukończył 26. roku życia oraz nie został przekroczony limit zwolnienia. W konsekwencji, jeżeli podatnik kończy 26 lat np. w dniu 20 września br., to przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia zawartych z firmą, które otrzyma (od dnia 1 sierpnia) do dnia urodzin (włącznie) są objęte zwolnieniem od podatku w tej części, w której mieszczą się w limicie zwolnienia określonego za 2019 r. (limitu zwolnienia nie przelicza się na dni);

2) interpretacja Dyrektora KIS z 25.9.2019 r., 0112-KDIL3-1.4011.202.2019.2.GM), w której czytamy: „Literalne brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 148 PDOFizU wskazuje, że wolne od opodatkowania (po spełnieniu pozostałych warunków), są przychody otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia. Stąd zatem, jeżeli podatnik kończy 26 rok życia w trakcie miesiąca, zwolnieniu z opodatkowania na mocy ww. przepisu podlegać będą przychody wypłacone do tego dnia, zaś przychody otrzymane po tym dniu podlegać będą opodatkowaniu”.

Co ciekawe, część ekspertów kierując się brzmieniem art. 112 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.) uważa, że „zerowym PIT” objęte są wypłaty dokonane najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień 26. urodzin, gdyż zgodnie z przytoczonym przepisem, przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia, a więc termin ukończenia określonej liczby lat upływa więc z początkiem dnia, który jest wyznaczony datą urodzin osoby fizycznej.

Rozliczenie październikowej listy płac w opisanym przypadku powinno wyglądać jak niżej:

L.p.	Wyszczególnienie	Wartości w zł
1.	wynagrodzenie za pracę	3519,98
2.	wynagrodzenie chorobowe	202,50
3.	zasiłek opiekuńczy	405,00
4.	składka na ub. emerytalne (poz. 1 x 9,76%)	343,55
5.	składka na ub. rentowe (poz. 1 x 1,5%)	52,80
6.	składka na ub. chorobowe (poz. 1 x 2,45%)	86,24
7.	suma składek na ubezpieczenie społeczne (poz. 4 + poz. 5 + poz. 6)	482,59
8.	podstawa wymiaru składki na ub. zdrowotne (poz. 1 + poz. 2 – poz. 7)	3239,89
9.	składka na ub. zdrowotne naliczona (poz. 8 x 9%)	291,59
10.	składka na ub. zdrowotne do odliczenia od podatku	–
11.	podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 3)	405,00
12.	zaliczka na podatek [(poz. 11 x 17%) – 43,76 zł]	25,09
13.	zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 12 – poz. 10)	25,00
14.	kwota netto (poz. 1 + poz. 2 + poz. 3 – poz. 7 – poz. 9 – poz. 13)	3328,30

Wpływ zmian w PIT na dokonywanie potrąceń

Zmiany oddziaływające na wysokość pobieranego od przychodów zatrudnianych osób podatku, wpływa na kwoty potrąceń dokonywanych z wynagrodzenia. Dzieje się tak, albowiem:

1) finalną wysokość potrąceń w przypadku pracowników i zleceniobiorców kalkuluje się – na mocy art. 87 § 1 ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.; dalej: KP), – od kwot netto, co oznacza siłą rzeczy konieczność uwzględniania przy ich wyliczaniu m.in. zaliczek na podatek. W związku z tym, przy stosowaniu od 1.8.2019 r. „zerowego PIT” i od 1.10.2019 r. zmienionych „parametrów podatkowych”, potrącenia są obliczane od wyższej kwoty netto (wyższej bo pomniejszonej o niższy lub zerowy podatek),

2) w myśl art. 87¹ KP, kwotę wolną od potrąceń ustala się na bazie minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom, po odliczeniu składek ZUS, zaliczki na podatek oraz wpłat dokonywanych do PPK – w konsekwencji kwoty wolne od potrąceń po zmianach w PIT są wyznaczane z uwzględnieniem niższego lub zerowego podatku.

Poniżej wyliczenie obowiązujących od 1 października do 31 grudnia 2019 r. kwot wolnych od potrąceń dla pracowników pełnoetatowych, niebędących uczestnikami PPK, przy zastosowaniu podatku w wysokości 17%:

Lp.	Składniki	KUP 250 zł, PIT-2	KUP 250 zł, bez PIT-2	KUP 300 zł, PIT-2	KUP 300 zł, bez PIT-2
1.	Wynagrodzenie za pracę	2250,00
2.	Podstawa składek na ub. społeczne	2250,00
3.	Składka na ub. emerytalne (poz. 2 × 9,76%)	219,60
4.	Składka na ub. rentowe (poz. 2 × 1,5%)	33,75
5.	Składka na ub. chorobowe (poz. 2 × 2,45%)	55,13
6.	Suma składek na ub. społeczne (poz. 3 + poz. 4 + poz. 5)	308,48
7.	Podstawa wymiaru składki na ub. zdrowotne (poz. 2 – poz. 6)	1941,52
8.	Składka na ub. zdrowotne naliczona (poz. 7 × 9%)	174,74
9.	Składka na ub. zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 7 × 7,75%)	150,47
10.	Koszty uzyskania przychodu	250,00	250,00	300,00	300,00
11.	Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 1 – poz. 6 – poz. 10)	1692,00	1692,00	1642,00	1642,00
12.	Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową	43,76	0,00	43,76	0,00
13.	Stawka procentowa podatku	17%	17%	17%	17%
14.	Zaliczka na podatek (poz. 11 × poz. 13) – poz. 12	243,88	287,64	235,38	279,14
15.	Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 14 – poz. 9)	93,00	137,00	85,00	129,00
16.	Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz potrącaniu należności na rzecz pracodawcy (100% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych) (Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 15)	1673,78	1629,78	1681,78	1637,78
17.	Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu kar pieniężnych (90% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych) (poz. 16 x 90%)	1506,40	1466,80	1513,60	1474,00
18.	Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz innych podmiotów niż pracodawca (80% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych) (poz. 16 x 80%)	1339,02	1303,82	1345,42	1310,22
19.	Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi (75% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych) (poz. 16 x 75%)	1255,34	1222,34	1261,34	1228,34