Zmiany w PIT od 1.10.2019 r.

Z początkiem października 2019 r. weszły w życie ważne zmiany z zakresu PIT polegające przede wszystkim na:

1) obniżeniu stawki podatkowej PIT z 18% do 17%,

2) ponad dwukrotnym podniesieniu kwoty zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu,

3) zmienieniu kwoty zmniejszającej podatek.

Niższy PIT

Zredukowanie PIT do 17% dotyczy należności:

1) uzyskiwanych począwszy od 1.10.2019 r. oraz

2) rozliczanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, a więc przede wszystkim dochodów:

a) ze stosunku pracy,

b) z działalności wykonywanej osobiście (umowy o dzieło, umowy zlecenia)

c) z działalności gospodarczej osób fizycznych, w tym w formie spółek osobowych,

d) z emerytury i renty,

e) z praw majątkowych.

Obniżenie PIT o 1 punkt procentowy przewidziano także w przypadku zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5–9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU) (czyli przychodów np. z umów zlecenia i o dzieło oraz umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze), jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.

Ważne

Płatnicy przy rozliczaniu opodatkowanych świadczeń przyznawanych w miesiącach od października do grudnia 2019 r., powinni stosować stawkę podatku PIT na poziomie 17% lub 17,75%, gdy zawnioskuje o to zatrudniony. Stawka ta jest wynikową okresu obowiązywania przez 9 miesięcy (od stycznia do września) wyższej stawki PIT (18%) i stawki wynoszącej 17% (w ostatnim kwartale 2019 r.).

Nowa kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek

Od początku października 2019 r. przy rozliczaniu należności zatrudnionych osób obowiązuje roczna kwota zmniejszająca podatek w wysokości 525,12 zł. W rezultacie, aktualnie jeśli płatnik dysponuje złożonym przez podatnika oświadczeniem PIT-2, wówczas pomniejsza jego miesięczne zaliczki podatkowe o kwotę 43,76 zł czyli o 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej (525,12 zł : 12).

Wyższe KUP

Od 1.10.2019 r. zryczałtowane, miesięczne koszty uzyskania przychodów wynoszą:

1) 250 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej – koszty w takiej kwocie uwzględniamy również przy wyliczaniu podatku od przychodów z działalności wykonywanej osobiście należnych z tytułu:

a) pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich,

b) powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

c) umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze;

2) 300 zł – w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Poniżej rozliczenie podatkowo-składkowe wynagrodzenia w wysokości 2600 zł brutto przy zastosowaniu „parametrów podatkowych” obowiązujących od 1 października 2019 r.:

Lp.

Składniki

Kwoty (w zł) z wyliczeniem podatku w wysokości 17%

Kwoty (w zł) z wyliczeniem podatku w wysokości 17,75%

1.

Wynagrodzenie za pracę

2600,00

2.

Podstawa składek na ub. społeczne

2600,00

3.

Składka na ub. emerytalne (poz. 2 × 9,76%)

253,76

4.

Składka na ub. rentowe (poz. 2 × 1,5%)

39,00

5.

Składka na ub. chorobowe (poz. 2 × 2,45%)

63,70

6.

Suma składek na ub. społeczne (poz. 3 + poz. 4 + poz. 5)

356,46

7.

Podstawa wymiaru składki na ub. zdrowotne (poz. 2 – poz. 6)

2243,54

8.

Składka na ub. zdrowotne naliczona (poz. 7 × 9%)

201,92

9.

Składka na ub. zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 7 × 7,75%)

173,87

10.

Koszty uzyskania przychodu

250,00

11.

Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 1 – poz. 6 – poz. 10)

1 994,00

12.

Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową

43,76

13.

Stawka procentowa podatku

17,00%

17,75%

14.

Zaliczka na podatek (poz. 11 × poz. 13) – poz. 12

295,22

310,18

15.

Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 14 – poz. 9)

121,00

136,00

16.

Kwota netto (poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 15)

1920,62

1905,62

„Zerowy PIT”

Od 1.8.2019 r. z podstawy opodatkowania wyłączone zostały uzyskiwane przez osoby do ukończenia 26. roku życia przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU, do wysokości nieprzekraczającej:

1) w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. – 35 636,67 zł,

2) od 2020 r. – 85 528 zł (w skali roku).

Preferencja ta zwana jest potocznie „zerowym PIT”.

Przepisy PDOFizU ustanawiające konkretne zwolnienie z opodatkowania nie podlegają wykładni rozszerzającej i należy je interpretować ściśle. W związku z tym podkreślenia wymaga to, iż omawiana ulga:

– dotyczy wyłącznie:

1) przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za które – w myśl art. 12 ust. 1 PDOFizU – uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: pensję zasadniczą, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, wynagrodzenie za urlop i chorobę, ekwiwalent urlopowy, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych;

2) przychodów z umów zlecenia (z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej) uzyskiwanych jedynie od:

– osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

– właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

– przedsiębiorstwa w spadku (art. 13 pkt 8 PDOFizU);

– w efekcie – nie dotyczy przychodów innych niż te wymienione wyżej, czyli np.:

1) świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, wypłacanych przez płatnika na podstawie ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.; dalej: ZasiłkiU) (świadczenia te, zgodnie z treścią art. 20 ust. 2 PDOFizU, stanowią przychody z innych źródeł – także wtedy, gdy są wypłacane przez pracodawcę),

2) przychodów z umów o dzieło, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich i umów o podobnym charakterze.

Zwolnienie z PIT tylko do dnia 26 urodzin

W uzasadnieniu do ustawy z 4.7.2019 r. wprowadzającej „zerowy PIT” wskazano wyraźnie, że w kontekście nowej ulgi:

1) istotny jest wiek podatnika na moment uzyskania przychodu, a nie wiek na moment zawarcia umowy, czy wykonywania pracy;

2) wiek ustalany powinien być z uwzględnieniem pełnej daty urodzenia, a nie wyłącznie miesiąca lub roku urodzenia.

Warto w tym miejscu zwrócić dodatkowo uwagę na wyjaśnienia resortu finansów, z których wynika, że „zerowym PIT” objęte są przychody, które podatnik otrzymał do dnia 26 urodzin (włącznie), niezależnie od tego za jaki okres przysługuje dana należność. Potwierdza to:

1) odpowiedź Ministerstwa Finansów z 17.9.2019 r. na interpelację poselską nr 33414 w sprawie stosowania zwolnienia z opodatkowania przychodów osiągniętych przez podatnika do ukończenia 26. roku życia – stwierdzono w niej, że dla zastosowania nowego zwolnienia decydujące jest to, czy przychody podatnik otrzymał po 31.7.2019 r. (tj. po dniu wejścia w życie ustawy) oraz czy na moment ich otrzymania podatnik nie ukończył 26. roku życia oraz nie został przekroczony limit zwolnienia. W konsekwencji, jeżeli podatnik kończy 26 lat np. w dniu 20 września br., to przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia zawartych z firmą, które otrzyma (od dnia 1 sierpnia) do dnia urodzin (włącznie) są objęte zwolnieniem od podatku w tej części, w której mieszczą się w limicie zwolnienia określonego za 2019 r. (limitu zwolnienia nie przelicza się na dni);

2) interpretacja Dyrektora KIS z 25.9.2019 r., 0112-KDIL3-1.4011.202.2019.2.GM), w której czytamy: „Literalne brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 148 PDOFizU wskazuje, że wolne od opodatkowania (po spełnieniu pozostałych warunków), są przychody otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia. Stąd zatem, jeżeli podatnik kończy 26 rok życia w trakcie miesiąca, zwolnieniu z opodatkowania na mocy ww. przepisu podlegać będą przychody wypłacone do tego dnia, zaś przychody otrzymane po tym dniu podlegać będą opodatkowaniu”.

Co ciekawe, część ekspertów kierując się brzmieniem art. 112 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.) uważa, że „zerowym PIT” objęte są wypłaty dokonane najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień 26. urodzin, gdyż zgodnie z przytoczonym przepisem, przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia, a więc termin ukończenia określonej liczby lat upływa więc z początkiem dnia, który jest wyznaczony datą urodzin osoby fizycznej.

Ważne

Omawiając „zerowy PIT” należy pamiętać, iż:

1) aby płatnik mógł nie odprowadzać w 2019 r. podatku od przychodów zatrudnionego podatnika w wieku do 26 lat, musi otrzymać od niego oświadczenie potwierdzające, że jego dochody uzyskane w okresie od 1 sierpnia do 31.12.2019 r., podlegają w całości zwolnieniu z podatku na mocy „zerowego PIT”;

2) od początku 2020 r. płatnik do niepobierania podatku na mocy „zerowego PIT” nie będzie potrzebował żadnego wniosku od zatrudnionego podatnika;

3) limit 85 528 zł oraz 35 636,67 zł obowiązuje niezależnie od liczby zawartych umów lub liczby podmiotów (płatników) stawiających do dyspozycji podatnika przychody z pracy lub z umów zlecenia;

4) przy obliczaniu ww. limitu nie należy brać pod uwagę przychodów z pracy oraz z umów zlecenia podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym, przychodów zwolnionych z PIT oraz przychodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra finansów;

5) nadwyżka przychodów ponad kwotę wskazanego limitu podlegać powinna opodatkowaniu na ogólnych zasadach;

6) nie zmieniły się zasady rozliczeń składkowych, przy czym od 1.8.2019 r. obowiązuje reguła, w myśl której jeżeli składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu objętego nowym zwolnieniem podatkowym jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy, którą płatnik obliczyłby, gdyby przychód ubezpieczonego nie był wyłączony z opodatkowania, składkę za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki – w konsekwencji, gdyby hipotetyczna zaliczka na podatek była niższa niż składka zdrowotna (9%), wówczas należałoby składkę tę obniżyć do kwoty hipotetycznej zaliczki.

Przykład

21-letni pracownik zatrudniony na cały etat, w październiku 2019 r. chorował przez 6 dni, za co przysługiwały mu następujące należności:

– wynagrodzenie chorobowe brutto: 202,50 zł,

– zasiłek chorobowy brutto: 405 zł.

Uwzględniając fakt, iż ww. pracownik:

– za przepracowaną część września zyskał prawo do pensji w wysokości 3519,98 zł brutto,

– uprawniony jest do kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki podatkowe (46,33 zł), a jego podatek wynosi 17%,

– na początku sierpnia 2019 r. złożył swemu pracodawcy oświadczenie potwierdzające, iż spełnia ustawowe warunki wymagane przy „zerowym PIT”,

Rozliczenie październikowej listy płac w opisanym przypadku powinno wyglądać jak niżej:

L.p.

Wyszczególnienie

Wartości w zł

1.

wynagrodzenie za pracę

3519,98

2.

wynagrodzenie chorobowe

202,50

3.

zasiłek opiekuńczy

405,00

4.

składka na ub. emerytalne (poz. 1 x 9,76%)

343,55

5.

składka na ub. rentowe (poz. 1 x 1,5%)

52,80

6.

składka na ub. chorobowe (poz. 1 x 2,45%)

86,24

7.

suma składek na ubezpieczenie społeczne (poz. 4 + poz. 5 + poz. 6)

482,59

8.

podstawa wymiaru składki na ub. zdrowotne (poz. 1 + poz. 2 – poz. 7)

3239,89

9.

składka na ub. zdrowotne naliczona (poz. 8 x 9%)

291,59

10.

składka na ub. zdrowotne do odliczenia od podatku

11.

podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 3)

405,00

12.

zaliczka na podatek [(poz. 11 x 17%) – 43,76 zł]

25,09

13.

zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 12 – poz. 10)

25,00

14.

kwota netto (poz. 1 + poz. 2 + poz. 3 – poz. 7 – poz. 9 – poz. 13)

3328,30

Wpływ zmian w PIT na dokonywanie potrąceń

Zmiany oddziaływające na wysokość pobieranego od przychodów zatrudnianych osób podatku, wpływa na kwoty potrąceń dokonywanych z wynagrodzenia. Dzieje się tak, albowiem:

1) finalną wysokość potrąceń w przypadku pracowników i zleceniobiorców kalkuluje się – na mocy art. 87 § 1 ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.; dalej: KP), – od kwot netto, co oznacza siłą rzeczy konieczność uwzględniania przy ich wyliczaniu m.in. zaliczek na podatek. W związku z tym, przy stosowaniu od 1.8.2019 r. „zerowego PIT” i od 1.10.2019 r. zmienionych „parametrów podatkowych”, potrącenia są obliczane od wyższej kwoty netto (wyższej bo pomniejszonej o niższy lub zerowy podatek),

2) w myśl art. 871 KP, kwotę wolną od potrąceń ustala się na bazie minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom, po odliczeniu składek ZUS, zaliczki na podatek oraz wpłat dokonywanych do PPK – w konsekwencji kwoty wolne od potrąceń po zmianach w PIT są wyznaczane z uwzględnieniem niższego lub zerowego podatku.

Poniżej wyliczenie obowiązujących od 1 października do 31 grudnia 2019 r. kwot wolnych od potrąceń dla pracowników pełnoetatowych, niebędących uczestnikami PPK, przy zastosowaniu podatku w wysokości 17%:

Lp.

Składniki

KUP 250 zł, PIT-2

KUP 250 zł, bez PIT-2

KUP 300 zł, PIT-2

KUP 300 zł, bez PIT-2

1.

Wynagrodzenie za pracę

2250,00

2.

Podstawa składek na ub. społeczne

2250,00

3.

Składka na ub. emerytalne (poz. 2 × 9,76%)

219,60

4.

Składka na ub. rentowe (poz. 2 × 1,5%)

33,75

5.

Składka na ub. chorobowe (poz. 2 × 2,45%)

55,13

6.

Suma składek na ub. społeczne (poz. 3 + poz. 4 + poz. 5)

308,48

7.

Podstawa wymiaru składki na ub. zdrowotne (poz. 2 – poz. 6)

1941,52

8.

Składka na ub. zdrowotne naliczona (poz. 7 × 9%)

174,74

9.

Składka na ub. zdrowotne do odliczenia od podatku (poz. 7 × 7,75%)

150,47

10.

Koszty uzyskania przychodu

250,00

250,00

300,00

300,00

11.

Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 1 – poz. 6 – poz. 10)

1692,00

1692,00

1642,00

1642,00

12.

Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową

43,76

0,00

43,76

0,00

13.

Stawka procentowa podatku

17%

17%

17%

17%

14.

Zaliczka na podatek (poz. 11 × poz. 13) – poz. 12

243,88

287,64

235,38

279,14

15.

Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych (poz. 14 – poz. 9)

93,00

137,00

85,00

129,00

16.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz potrącaniu należności na rzecz pracodawcy

(100% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych)
(Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 15)

1673,78

1629,78

1681,78

1637,78

17.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu kar pieniężnych

(90% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych)
(poz. 16 x 90%)

1506,40

1466,80

1513,60

1474,00

18.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrąceniach dobrowolnych na rzecz innych podmiotów niż pracodawca

(80% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych)
(poz. 16 x 80%)

1339,02

1303,82

1345,42

1310,22

19.

Kwota wolna od potrąceń obowiązująca przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi

(75% minimalnego wynagrodzenia po odliczeniach podatkowo-składkowych)
(poz. 16 x 75%)

1255,34

1222,34

1261,34

1228,34