Zmiany w korzystaniu z Krajowego Systemu e-Faktur

Na podstawie art. 106r VATU minister finansów wydał rozporządzenie z 27.12. 2021 r. w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (Dz.U. z 2021 r. poz. 2481), w którym określił rodzaje uprawnień do korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (dalej: KSeF), sposoby nadawania, zmiany lub odbierania uprawnień do korzystania z tego Systemu oraz wzór zawiadomienia o nadaniu lub odebraniu tych uprawnień, sposoby uwierzytelnienia podmiotów korzystających z KSeF, dane faktury ustrukturyzowanej, których podanie umożliwia dostęp do tej faktury w KSeF, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowej identyfikacji i weryfikacji podmiotów, o których mowa w art. 106nb VATU, oraz zapewnienia podmiotom dostępu do faktur ustrukturyzowanych i możliwości zapoznania się z ich treścią.

Obecnie Ministerstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Związany jest on z koniecznością dostosowania warunków korzystania z KSeF do specyfiki jednostek samorządu terytorialnego (JST), a także zmian dotyczących uznania za podatnika VAT grupy VAT, a nie poszczególnych jej członków.

W projekcie przewiduje się rozwiązania ograniczające dostęp do systemu KSeF dla jednostek scentralizowanych w ramach JST – jednostek „wewnętrznych” i członków grupy VAT. Proponowane regulacje przewidują możliwość nadania dodatkowych uprawnień o ograniczonym charakterze dla jednostki wewnętrznej JST oraz osoby reprezentującej tę jednostkę wewnętrzną. Dodatkowe uprawnienia w stosunku do dotychczasowych uprawnień przewidzianych w systemie KSeF pozwolą zarządzać uprawnieniami w jednostce wewnętrznej JST. Osoba posiadająca takie uprawnienie, co do zasady, nie będzie miała jednocześnie wglądu do faktur w innych jednostkach w ramach JST. Analogiczne rozwiązanie przewiduje się dla poszczególnych członków grup VAT w ramach danej grupy VAT.

W przypadku innych jednostek pomocniczych utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego nie przewiduje się szczególnego rodzaju uprawnień. Inne jednostki pomocnicze korzystają z KSeF na zasadach ogólnych.

Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Dzięki Dyrektywie Omnibus została wzmocniona pozycja konsumenta

Projekt ustawy implementującej Dyrektywę Omnibus

Projekt ustawy jest odpowiedzią na coraz częściej spotykane działania skutkujące wprowadzaniem konsumentów w błąd. Nowe przepisy to szansa dla konsumentów na bezpieczne zakupy. Dowiedz się wszystkiego, co warto wiedzieć o Dyrektywie Omnibus (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2161 z 27.11.2019 r. zmieniająca dyrektywę Rady 93/13/EWG z 5.4.1993 r., dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 98/6/WE, dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/29/WE oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE w odniesieniu do lepszego egzekwowania i unowocześnienia przepisów UE dotyczących ochrony konsumenta). Projekt ustawy implementującej Dyrektywę – ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw z 20.7.2022 r. został przekazany do I czytania na posiedzeniu Sejmu. Przewiduje się, że uchwalenie ustawy i jej wejście w życie powinno nastąpić jesienią 2022 r.

Przejrzystość cen promocyjnych

Jak dotąd brakowało regulacji prawnych dotyczących cen promocyjnych, czyli informowania klientów o rzeczywistej cenie danego produktu przed jej obniżką, a następnie o cenie po. To dawało pole do pewnych niezgodnych z etyką sprzedaży działań. Na krótko przed planowaną promocją sprzedawcy znacznie podwyższali cenę, by efekt promocji zrobił wrażenie na konsumencie. Obecnie będzie to niemożliwe – teraz będzie trzeba poinformować klienta o najniższej cenie za dany produkt, która obowiązywała w ciągu 30 dni przed planowaną obniżką. Reguła zobowiązuje i sklepy stacjonarne, i platformy sprzedażowe online.

Manipulacja opiniami

Z pewnością każdy świadomy internauta zdał sobie sprawę, jak działają sekcje z recenzjami i opiniami o produktach w wielu sklepach internetowych – nawet tych, co do których nikt nie jest podejrzliwy. Nie od dziś wiadomo, że każdy przedsiębiorca zawsze chce przychylnie wypowiadać się o swoim produkcie. Sprzedawcy jednakże potrafili kolorować rzeczywistość, publikując opinie osób, które nawet nie miały styczności z danym produktem. Czasami przychylne komentarze były pisane na zlecenie a wszelkie negatywne kasowano. Dyrektywa Omnibus stanowczo zakazuje takich działań. Opinie mają być weryfikowane, czy faktycznie pochodzą od osób, które kupiły i używały danego produktu lub korzystały z usługi. Na stronie internetowej będą miały być publikowane i pozostawiane wszystkie komentarze o produkcie/usłudze, również te negatywne.

Kim jest sprzedający oraz dane kontaktowe

W erze szybko rozwijającego się handlu elektronicznego kupujący często nie zastanawiają się, od kogo kupują produkty lub kto oferuje usługi. Wchodzi zatem w życie obowiązek powiadomienia konsumenta, czy sprzedawca jest przedsiębiorcą. Co więcej, informacje o tym ma zbierać dostawca platformy internetowej na podstawie oświadczenia sprzedającego i w sposób jasny i zrozumiały przekazywać dalej tę wiedzę dalej.

Zmianie ulegną również obowiązki dotyczące informacji o ewentualnym kontakcie ze sprzedawcą. Dane te nie będą ukryte ani trudne do znalezienia na stronie – konsumenci powinni mieć łatwy dostęp do numeru telefonu i adresu e-mail sprzedawcy, aby w razie potrzeby można było się z nimi szybko skontaktować. Jako ciekawostkę warto dodać, że Dyrektywa Omnibus zdejmuje z przedsiębiorców konieczność podawania numeru faks –ta forma kontaktu powoli przechodzi do historii.

Zindywidualizowana cena

Dyrektywa Omnibus w dużej mierze reguluje aspekt przejrzystości cen. Dotyczy to również wyboru ceny w oparciu o algorytm oceniający zachowanie konsumentów na stronie sklepu. Według nowych zasad kupujący musi być poinformowany o tym, że cena, którą widzi, została wygenerowana poniekąd dla niego przez algorytm i może różnić się od ceny, którą zobaczy za parę dni lub z innego urządzenia. Zasada dotyczy tylko transakcji online. Samo korzystanie z tego typu algorytmów nie jest negowane, ale pojawiła się konieczność informowania klientów o ich użyciu .

Koniec ery botów wykupujących bilety

Być może nic nie denerwuje fanów kultury bardziej niż to, że gdy tylko pojawią się bilety na zaplanowane wydarzenie, od razu ukazuje się komunikat ,,wyprzedane’’. I nie byłoby w tym nic aż tak drażniącego, gdyby nie fakt, że niektóre podmioty kupują masowo bilety za pomocą odpowiednio przygotowanego oprogramowania tzw. botów. Dyrektywa Omnibus stawia jasny cel – trzeba zakazać odsprzedaży biletów nabytych taką drogą. Oznacza to, że wielu przedsiębiorców nie będzie już mogło dystrybuować zakupionych w ten sposób biletów na wydarzenia sportowe, muzyczne czy kulturalne po wyższej cenie, a konsumenci zyskają szansę zakupu biletów bezpośrednio od organizatora.

Ważna jest jakość

Niestety, niektórzy przedsiębiorcy są mistrzami w małych „oszustwach” mających na celu zwiększenie ich zysków. Dyrektywa Omnibus zwraca uwagę na podwójną jakość „takich samych” produktów i zakazuje niezgodnych z zasadami etyki praktyk. Co oznacza podwójna jakość? Chodzi o wprowadzanie na rynek produktów, które nie różnią się od siebie wyglądem – na pierwszy rzut oka konsument nie jest w stanie znaleźć różnicy. A mimo to te dwie rzeczy różnią się np. składem, właściwościami materiału itd. a tych różnic nie da się obiektywnie uzasadnić. Najczęściej spowodowane to było wprowadzaniem produktów na różne rynki, np. wschodni i zachodni. O różnicy jakości pomiędzy produktami przedsiębiorca zatem będzie musiał poinformować konsumenta albo w ogóle wyeliminować je z linii produkcyjnej.

Pozycjonowanie produktów

Pozycjonowanie produktów stało się jednym z filarów sprzedaży internetowej. Ma realny wpływ na zwiększenie zainteresowania danym produktem. Dyrektywa wprowadzi obowiązek informowania konsumentów o technikach stosowanych do korygowania lub obniżania pozycji najpóźniej w chwili wyrażenia przez konsumenta woli związania się umową. Przepisy wprowadzać będą także obowiązek ujawnienia płatnej reklamy lub innych opłat, które mają przełożenie na pokazywanie się „opłaconych” produktów w wynikach wyszukiwania. Zgodnie z projektem ustawy konsument będzie musiał zostać poinformowany o tym, jakie parametry decydują o tym, które oferty zobaczy jako pierwsze.

Za co będzie odpowiedzialny przedsiębiorca?

Dyrektywa Omnibus podkreśla istotę odpowiedzialności sprzedającego za zgodność towaru/ świadczonej usługi z umową. Co to oznacza w praktyce? Oznacza to tyle, że przedsiębiorca, będąc w pełni odpowiedzialny za dostarczenie towarów o nieskazitelnej jakości, bez wad, jest zobowiązany o poinformowaniu o powyższym konsumenta. Dotyczy to również świadczenia usług – mają być wykonane zgodnie z ustaleniami i konsument powinien mieć tego świadomość. Mowa o wszystkich możliwych produktach i usługach, w tym tych wysyłanych/świadczonych online.

Umowy zawierane podczas zorganizowanych wycieczek, pokazów, nieumówionych wizyt

Dyrektywa Omnibus przedstawia modyfikacje w zawieraniu umów przez przedsiębiorców m.in. w trakcie zorganizowanych wycieczek, pokazów lub w trakcie nieumówionych wizyt w miejscu zamieszkania konsumenta. Istotną różnicą jest to, że przedsiębiorca będzie mógł otrzymać zapłatę za swoje działania dopiero po upływie terminu na odstąpienie od umowy. Jeśli chodzi o konkretny wymiar czasowy, to termin 14 dniowy na odstąpienie od umowy, zostanie wydłużony do 30 dni.

Gratisy w zamian za dane osobowe

Udostępnianie komuś treści/usług cyfrowych w zamian za dane osobowe? Doskonale znana praktyka.! Przedsiębiorcy, którzy w ten sposób gromadzili dane o klientach, zostaną dotknięci zmianami projektowymi. Ochrona konsumentów i ich danych osobowych co do zasady zostanie rozszerzona właśnie w kontekście towarów cyfrowych. Klient może mieć pewność, że to, co przekazuje o sobie firmom, jest bezpieczne i nie zostanie wykorzystane do innych niż ustalone celów.

Dyrektywa Omnibus a rękojmia

Zmiany zachodzące dzięki nowym przepisom dotyczące rękojmi kładą nacisk na zgodność rzeczy z umową i szczegółowo precyzują, co oznacza, że produkt jest z nią niezgodny, a nie jak dotychczas – opierając się na pojęciu wady fizycznej lub prawnej rzeczy.

Co będzie świadczyć o tym, że produkt jest zgodny z zawartą umową? Dyrektywa Omnibus dokładnie definiuje taki towar. Na pewno muszą zgadzać się tak podstawowe parametry, jak rodzaj, zgodność z opisem, jakość i przystosowanie do celu, w którym towar ma być wykorzystywany przez konsumenta (po wcześniejszym uzgodnieniu tego ze sprzedawcą). Aby towar uzyskał status zgodnego z umową, musi być dostarczony z niezbędnymi akcesoriami i w pełni nadawać się do wykorzystania w taki sposób, w jaki zwyczajowo używa się danego rodzaju produktu. Ponadto, jeśli wcześniej klient miał styczność z próbką lub też wzorem zamawianego towaru, to przedsiębiorca zobowiązany będzie zapewnić pełnowymiarową rzecz w dokładnie takiej samej jakości, jaką udostępniał jeszcze przed zawarciem umowy. W innym razie produkt będzie uznany za niezgodny z umową.

Prawo odstąpienia od umowy lub złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny będzie możliwe tylko wtedy, gdy przedsiębiorca odmówi wymiany lub naprawy towaru, działania będą nieskuteczne bądź gdy z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności będzie wyraźnie wynikać, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

Jakie grożą sankcje?

Sankcje związane z nieprzestrzeganiem nowych obowiązków i zaleceń będą motywować przedsiębiorców do podjęcia odpowiednich, zgodnych z prawem i uczciwych działań. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej nałoży na przedsiębiorcę karę pieniężną do wysokości 20 tys. zł, zaś w przypadku dopuszczenia się przynajmniej 3-krotnie zaniedbań w okresie 12 miesięcy od pierwszego naruszenia, do wysokości 40 tys. zł. W niektórych okolicznościach nienależyte informowanie o obniżkach cen może stanowić również nieuczciwą praktykę rynkową, naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, która zagrożona jest karą pieniężna w wysokości do 10% obrotu.

Polski Ład – ostatnie miesiące amortyzowania mieszkań

Zgodnie z przepisami, podatkowa amortyzacja wynajmowanych mieszkań przestała być możliwa już od tego roku. Wprowadzono jednak przepis przejściowy, na mocy którego z prawa do zaliczania w koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych mogą korzystać wynajmujący, którzy nieruchomość nabyli lub wytworzyli przed 1.1.2022 r. Z prawa tego podatnicy mogą korzystaćnie dłużej niż do 31.12.2022 r.

Ta zmiana nie spodobała się wielu podatnikom, uzyskującym dochody z wynajmu mieszkań, co potwierdziły liczne wnioski o wydanie interpretacji indywidualnych, w których wnioskodawcy powołują się na zapisy Konstytucji, w tym zasadę ochrony praw nabytych. Zdaniem podatników, tego rodzaju regulacje powinny dotyczyć nieruchomości, które zostały nabyte lub wytworzone po wejściu w życie nowych przepisów. Organy podatkowe nie zgadzają się jednak z tego typu argumentacją (m.in. interpretacja indywidualna z 25.5.2022 r., 0114-KDIP3-2.4011.167.2022.3.MT).

Sytuacji nie zmienia również fakt prowadzenia działalności gospodarczej (w przeciwieństwie do najmu prywatnego), w zakresie wynajmu nieruchomości mieszkalnych. Również przedsiębiorcy nie będą mogli (od 2023 r., bez wyjątków) zaliczać w koszty odpisy amortyzacyjne od wynajmowanych mieszkań. Zdaniem organów podatkowych, nie jest możliwe również dokonanie zmian w wysokości stawek amortyzacyjnych (ich podwyższenie) za okresy wcześniejsze.

Podsumowując powyższe, aktualnie trwające, ostatnie 5 miesięcy roku, to ostatni okres, w których możliwe jest uwzględnianie w kosztach podatkowych odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości mieszkalnych, o ile te zostały nabyte lub wytworzone przed 1.10.2022 r.

Podwyższenie kwoty wolnej od podatku od spadków i darowizn

Podwyższenie kwoty zwolnionej z podatku od spadków i darowizn w związku ze wzrostem cen towarów nieżywnościowych, przewiduje projekt rozporządzenia ministra finansów w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.

W uzasadnieniu do projektu wskazano, że w przypadku wzrostu cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku o ponad 6%, minister finansów podwyższa kwoty wolne od podatku w stopniu odpowiadającym wzrostowi tych cen. Na podstawie ogłaszanych w okresie od I kwartału 2003 r. do II kwartału 2022 r. komunikatów prezesa GUS w sprawie wskaźnika cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku ustalono, że w tym czasie ceny wzrosły o 8,27 %.

W związku z tym, minister finansów zaproponował, że w przypadku darowizny od jednego darczyńcy kwota wolna od podatku wzrośnie do 10 434 zł (obecnie jest to kwota 9637 zł), w przypadku darowizny od wielu darczyńców do 20 868 zł (obecnie jest to kwota 19.274 zł) łącznie.

Skale podatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, ustalono w następującej wysokości:

Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Najważniejsze planowane zmiany w prawie pracy

 

urlop rodzicielski	podwyższenie łącznego wymiaru urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców do 41 tygodni oraz do 43 tygodni (w przypadku urodzenia bliźniaków), przy jednoczesnym zagwarantowaniu każdemu z rodziców nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni
nowy urlop opiekuńczy	wprowadzenie nowego urlopu – opiekuńczego – w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej krewnym lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych; urlop (bezpłatny) przysługiwałby w wymiarze do 5 dni w roku kalendarzowym
nowe zwolnienie od pracy	nowe zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika; wymiar 2 dni (albo 16 godzin) w roku kalendarzowym, prawo do 50% wynagrodzenia (liczonego jak wynagrodzenie urlopowe)
umowa o pracę na okres próbny	wprowadzenie nowych okresów wypowiedzenia umów o pracę na okres próbny i możliwości ich modyfikacji przez strony umowy
dodatkowe zatrudnienie	wprowadzenie dla pracodawcy zakazu zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą
zgoda rodzica na pracę w godzinach nadliczbowych, w nocy, itp.	wydłużenie z 4. do 8. roku życia dziecka, do ukończenia którego pracodawca nie może polecać pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej, zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy oraz delegować poza stałe miejsce pracy tylko za jego zgodą
forma wniosku o korzystanie z uprawnień rodzicielskich	wprowadzenie możliwości składania wniosków przez pracowników wnioskujących o uprawnienia rodzicielskie, o których mowa w dziale VIII KP („Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem”), a także o urlop opiekuńczy w postaci papierowej lub elektronicznej
wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony	wprowadzenie dla pracodawcy obowiązku wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, obowiązku konsultacji związkowej tej przyczyny oraz wprowadzenie możliwości ubiegania się o przywrócenie do pracy, jeżeli wypowiedzenie naruszyło przepisy albo było nieuzasadnione
nowe płatne przerwy w pracy	wprowadzenie dwóch dodatkowych (płatnych) 15-minutowych przerw w pracy; pierwsza gdyby dobowy wymiar czasu pracy był dłuższy niż 9 godzin, a druga – gdyby był dłuższy niż 16 godzin

PracawPolsce.gov.pl a zatrudnianie osób z Ukrainy

pracawpolsce.gov.pl już funkcjonuje

Bezpłatny portal pracawpolsce.gov.pl to kolejne rozwiązanie, które upraszcza i usprawnia proces znajdowania zatrudnienia w zawodzie dla uchodźców z Ukrainy. Jest także uzupełnieniem pomocy realizowanej na rzecz obywateli Ukrainy przez urzędy pracy, które od 24.2.2022 r. wspierają pracodawców i osoby uciekające przed wojną. Warto wskazać, że zgodnie z ideą tego portalu osoby, które uciekły z Ukrainy mają mieć możliwość znalezienia pracy zgodnie ze swoimi kompetencjami i wykształceniem.

Ważne! Należy przypomnieć, że pracodawcy nadal mają 14 dni na zgłoszenie za pośrednictwem portalu praca.gov.pl, informacji o powierzeniu wykonywanej pracy obywatelowi albo obywatelce Ukrainy.

307 tys. osób znalazło pracę

Zgodnie z danymi przekazanymi przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej już 307 tys. obywateli Ukrainy podjęło pracę na podstawie specustawy. Dane prezentowane przez resort pracy pokazują dużą dysproporcję pomiędzy województwami, najwięcej osób znalazło pracę na Mazowszu a najmniej w województwie świętokrzyskim. Zdecydowana większość tych osób to kobiety. Obywatele Ukrainy pracują głównie w przetwórstwie przemysłowym, transporcie, gospodarce magazynowej oraz w działalności związanej z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi, a także w rolnictwie i budownictwie, znajdują również zatrudnienie w zawodach medycznych, takich jak: lekarz, lekarka, pielęgniarka czy inny personel medyczny.

Najwięcej osób znalazło zatrudnienie:

Najmniej osób znalazło zatrudnienie:

W ZUS już ponad milion cudzoziemców

Liczba cudzoziemców zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalno-rentowych w ZUS przekroczyła milion osób. Dane ZUS pokazują, że składki na ubezpieczenia społeczne odprowadzało ponad 1,011 mln cudzoziemców, z czego 729 tys. osób to obywatele Ukrainy.

Dane tysięcy użytkowników Glovo wystawione na sprzedaż

Projektowane zmiany w zakresie urlopów dla rodziców adopcyjnych

Projektowane zmiany dotyczące urlopu ojcowskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (zwanego dalej urlopem adopcyjnym) oraz urlopu rodzicielskiego mają na celu umożliwienie rodzicom adopcyjnym sprawowania opieki także nad starszym dzieckiem (dziećmi) niż w obecnie obowiązującym stanie prawnym. Jak wynika z uzasadnienia do tego projektu budowanie więzi w przypadku dzieci starszych jest nierzadko trudniejsze i wymaga od rodziców adopcyjnych więcej pracy, zaangażowania, a przede wszystkim czasu. Urlopy przysługujące na starsze (niż obecnie) dzieci mają umożliwić także takiemu dziecku przyjętemu na wychowanie zaaklimatyzowanie się w nowej rodzinie, a rodzicom adopcyjnym stworzyć możliwości sprawowania stałej opieki nad dzieckiem oraz umożliwić nawiązanie więzi rodzinnych, co ma kluczowe znaczenie w okresie pierwszych, trudnych zarówno dla rodziców, jak i dla dzieci, miesięcy, gdy dziecko pojawia się w rodzinie.

Zmiany w urlopie ojcowskim

Po zmianach pracownik-ojciec będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Wymiar urlopu (2 tygodnie) i okres na jego wykorzystanie (24 miesiące od uprawomocnienia się orzekającego przysposobienie) pozostaną bez zmian.

W przepisach przejściowych przewiduje się, że pracownik-ojciec wychowujący dziecko, który przysposobił dziecko przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy i nie wykorzystał urlopu ojcowskiego (lub jego części) na obecnych zasadach, będzie miał prawo do urlopu ojcowskiego (lub niewykorzystanej części tego urlopu) na nowych zasadach. Prawo to będzie mu przysługiwało przez okres od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy do dnia upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

Zmiany w urlopie adopcyjnym

Projekt wydłuża wiek dziecka przyjętego na wychowanie, do którego pracownik będzie mógł korzystać z urlopu adopcyjnego – będzie to możliwe do ukończenia przez dziecko 14. roku życia. Natomiast nie przewiduje się żadnych zmian odnośnie do urlopu adopcyjnego przysługującego pracownikowi, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza – w przepisach pozostaje wiek dziecka 7. albo 10. rok życia jako granica, do której pracownik może korzystać z tego urlopu.

Zgodnie z projektem pracownik, który w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będzie korzystał z urlopu adopcyjnego, udzielonego zgodnie z obecnymi przepisami, będzie miał prawo do korzystania z tego urlopu na nowych (projektowanych) zasadach.

Zmiany w urlopie rodzicielskim

Także w przypadku urlopu rodzicielskiego zgodnie z projektem będzie on przysługiwał
w dotychczasowym wymiarze (tj. 32, 34 albo 29 tygodni), jednak wydłużony zostanie wiek dziecka przyjętego na wychowanie, do którego pracownik będzie mógł korzystać z tego urlopu – będzie to możliwe do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.

Z przepisów przejściowych do projektowanej ustawy wynika, że pracownik, który w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będzie korzystał z urlopu rodzicielskiego udzielonego zgodnie z obecnymi przepisami, będzie miał prawo do urlopu na nowych (projektowanych) zasadach.

Od kiedy zaczną obowiązywać zmiany

Proponuje się, aby w ww. zakresie ustawa weszła w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Konsekwencje niewykonania obowiązku utworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Obowiązek tworzenia funduszu świadczeń socjalnych a decyzja o rezygnacji z tworzenia funduszu

Zgodnie z art. 3 ust. 1 FundŚwSocjU pracodawcy nienależący do jednostek sektora finansów publicznych, którzy zatrudniają na 1 stycznia danego roku co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, mają obowiązek utworzenia funduszu świadczeń socjalnych i odprowadzania na jego konto bankowe równowartości odpisów podstawowych. Pracodawcy ci mogą jednak postanowić o nietworzeniu funduszu socjalnego. Decyzja taka musi być podjęte w formie postanowienia układu zbiorowego pracy albo postanowienia regulaminu wynagradzania. Jeśli w zakładzie nie działa organizacja związkowa, decyzja o rezygnacji z tworzenia funduszu wymaga uzgodnienia z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Przez „uzgodnienie” należy rozumieć uzyskanie zgody przedstawiciela pracowników. Bez osiągnięcia porozumienia z przedstawicielem pracowników pracodawca nie będzie mógł jednostronnie wprowadzić zmian do regulaminu wynagradzania, a co za tym idzie, będzie musiał prowadzić fundusz socjalny i przekazywać na jego konto bankowe równowartość odpisów określonych w FundŚwSocjU. Zatem postanowienie regulaminu wynagradzania w sprawie nietworzenia funduszu socjalnego przyjęte bez udziału przedstawiciela pracowników jest nieskuteczne, wobec czego nie zwalnia pracodawcy z obowiązku tworzenia tego funduszu.

Wykroczenie przeciwko prawom pracownika

Zgodnie z art. 12a ust. 1 ustawy ten, kto będąc pracodawcą lub będąc odpowiedzialnym (w imieniu pracodawcy) za wykonywanie jej przepisów, nie wykonuje ich, albo podejmuje niezgodne z nimi działania, podlega karze grzywny. W sprawach tych orzeka się na podstawie wniosku pochodzącego od właściwego organu Państwowej Inspekcji Pracy w trybie określonym kodeksem postępowania w sprawach o wykroczenia (art. 12a ust. 2 FundŚwSocjU).

Za popełnienie wykroczenia przeciwko prawom pracownika możliwe jest nałożenie grzywny przez inspektora pracy w ramach postępowania mandatowego (art. 96 KPW) lub też przez sąd rejonowy w trybie zwyczajnym (art. 9 KPW). Wysokość grzywny nałożonej przez inspektora pracy może wynosić do 2000 zł (art. 96 § 1a KPW). Grzywny w postępowaniu przed sądem mogą być wymierzane w granicach do 5000 zł (por. art. 24 KW). Karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu (art. 45 KW).

W stanie faktycznym pytania zatrudnienie u pracodawcy wahało się od 23 do 49 pracowników od roku 2011 do chwili obecnej. Określony w przepisach stan zatrudnienia, od którego zależy obowiązek utworzenia funduszu socjalnego zmienił się w tym czasie. Do końca 2016 r. omawiany obowiązek obejmował pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, a od 1.1.2017 r. – co najmniej 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Zatem w analizowanym przypadku pracodawca miał obowiązek tworzenia zfśs w latach 2011–2016. Z uwagi na upływ czasu karalność czynu pracodawcy lub osób go reprezentujących przedawniła się zatem.

W kontekście odpowiedzialności za naruszenie przepisów FundŚwSocjU należy zwrócić uwagę na kompetencję związków zawodowych do dochodzenia przed sądem pracy zwrotu funduszowi środków wydatkowanych niezgodnie z przepisami ustawy lub o przekazanie należnych środków na fundusz (art. 8 ust. 3 FundŚwSocjU).

Warto ponadto zauważyć, że sprawy socjalne należą do zakresu przedmiotowego procedury sporów zbiorowych (art. 1 SporyZbiorU), która jednak może być prowadzona wyłącznie z udziałem zakładowej organizacji związkowej.

Podsumowując, należy zauważyć, że pracodawca nie wykonał obowiązku utworzenia zfśs w latach 2011–2016 (obowiązek ten w roku 2011 zależy od tego, czy pracodawca działał od początku roku). W kolejnych latach obowiązku takiego pracodawca nie miał ze względu na zmianę przepisów w sprawie liczby pracowników zobowiązującej pracodawcę do utworzenia zfśs (wzrost z 20 na 50 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty).

Sankcje karne

Za niewykonanie obowiązku utworzenia zfśs przepisy przewidują sankcję karną, która – w analizowanym przypadku – przedawniła się. Ewentualne konsekwencje braku wpłaty środków na zfśs mogłyby nastąpić w przypadku aktywnych działań zakładowej organizacji związkowej, gdyby taka działała u pracodawcy. W opinii Sądu Najwyższego roszczenie organizacji związkowej o wpłatę obowiązkowych odpisów na zfśs nie przedawnia się, ale od niewpłaconych kwot nie przysługują odsetki.

Ujawnienie środka trwałego

Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane środkami trwałymi.

Przedsiębiorcy, którzy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składnik majątku o wartości początkowej przekraczającej 10 000zł i zamierzają używać go krócej niż rok, mogą wartość tego składnika majątku zaliczyć w całości do kosztów uzyskania przychodów. Jeśli jednak okaże się, że okres używania tego składnika przekroczy rok, to przedsiębiorca jest zobowiązany w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym ten rok upłynął:

1. zaliczyć te składniki do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych, przyjmując je do ewidencji w cenie nabycia albo koszcie wytworzenia;
2. zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich dotychczasowego używania, obliczonych dla środków trwałych przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych, stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy, zwanym dalej „Wykazem stawek amortyzacyjnych”, a dla wartości niematerialnych i prawnych przy zastosowaniu zasad określonych w art. 16m;
3. stosować stawki amortyzacji, o których mowa w pkt 2, w całym okresie dokonywania odpisów amortyzacyjnych;
4. wpłacić, w terminie do 20 dnia tego miesiąca, do urzędu skarbowego kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok, i naliczoną kwotę odsetek wykazać w zeznaniu, o którym mowa w art. 27 ust. 1; odsetki od różnicy, o której mowa w pkt 2, są naliczane według stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych obowiązującej w dniu zaliczenia składnika majątku do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.

Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości początkowej przekraczającej 10 000 zł do kosztów uzyskania przychodów, a następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych (art. 16e ust. 2 PDOPrU).