Kolejne przepisy dotyczące ograniczeń w związku z epidemią

W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 792 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z 2.5.2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Rozporządzenie, podobnie jak poprzednie dotyczące tych kwestii, wskazuje obszar całego terytorium RP jako objęty stanem epidemii wywołanym zakażeniami wirusem SARS-CoV-2.

Regulacje zawarte w poszczególnych rozdziałach rozporządzeniu dotyczą:

1. ograniczeń określonego sposobu przemieszczania się oraz obowiązku poddania się kwarantannie i testom diagnostycznym w kierunku SARS-CoV-2, w tym m.in. wstrzymania do odwołania przemieszczania się pasażerów w transporcie kolejowym wykonywanym z przekroczeniem granicy RP, obowiązku odbycia 14-dniowej kwarantanny po przekroczeniu granicy państwowej, a także udostępniania podmiotom odpowiedzialnym za wykonanie testów diagnostycznych danych osób, w stosunku do których podjęto decyzję o wykonaniu testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2;
2. ograniczenia obrotu określonymi przedmiotami, tj. kombinezonów typu TYVEK, masek typu FFP2/FFP3, ochraniaczy na buty (obuwie); przedsiębiorca musi powiadomić o sprzedaży wojewodę;
3. ograniczenia funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy, czasowego ograniczenie określonych zakresów działalności przedsiębiorców oraz obowiązku wykonania określonych zabiegów sanitarnych, w tym m.in. prowadzenia działalności związanej z wszelkimi zbiorowymi formami czynności podejmowanych w ramach działalności wymienionych w przepisach § 7–10 rozporządzenia, a także – do odwołania wykonywanie zadań przez urząd administracji publicznej lub jednostkę organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym może podlegać ograniczeniu polegającym na wykonywaniu: wyłącznie zadań niezbędnych do zapewnienia pomocy obywatelom, a także określonych zadań przez ten urząd lub jednostkę w sposób wyłączający bezpośrednią obsługę interesantów;
4. zakazu organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności, chodzi tu o organizowanie zgromadzeń w rozumieniu Prawa o zgromadzeniach, a także innych zgromadzeń organizowanych w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych oraz imprez, spotkań i zebrań niezależnie od ich rodzaju, z wyłączeniem spotkań danej osoby z jej osobami najbliższymi lub z osobami najbliższymi osobie, z którą pozostaje we wspólnym pożyciu;
5. nakazu udostępnienia nieruchomości, lokali i terenów przewidzianych planami przeciwepidemicznymi, do odwołania nakazano udostępnienie, w celu zwalczania epidemii, nieruchomości, lokali i terenów, jeżeli są one przewidziane w planie, o którym mowa w art. 44 ust. 1 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
6. czasowego ograniczenia korzystania z lokali lub terenów oraz obowiązku ich zabezpieczenia, do odwołania zakazano (poza przewidzianymi wyjątkami) korzystania z ogrodów zoologicznych, placów zabaw oraz ogrodów jordanowskich w części, w jakiej ten ogród ma plac zabaw lub urządzenia przeznaczone do zabawy dzieci, a także ze znajdujących się na terenach leśnych miejsc małej infrastruktury leśnej, urządzeń przeznaczonych do zabawy dzieci, wiat i miejsc biwakowania;
7. nakazu określonego sposobu przemieszczania się oraz obowiązku stosowania środków profilaktycznych – dotyczy m.in. utrzymania dwumetrowego dystansu między dwiema osobami w ruchu pieszym (poza osobami wspólnie mieszkającymi lub gospodarującymi), maksymalnej ilości pasażerów środków komunikacji publicznej do połowy miejsc siedzących, obowiązku poruszania się osób poniżej 13-go roku życia z opiekunem, obowiązku zakrywania w przestrzeni publicznej ust i nosa, a poza tym do 5.5.2020 r. zakazano korzystania z rowerów miejskich dostępnych publicznie zgodnie z regulacjami określonymi przez miasta, gminy lub powiaty.

W § 20 rozporządzenia określono, w przepisach przejściowych, zasady dotyczące organizacji zawodów sportowych w piłce nożnej i w sportach motorowych.

Zniesienie ograniczeń w funkcjonowaniu wybranych jednostek oświaty

Placówki, których dotyczy zniesienie ograniczeń w funkcjonowaniu

W rezultacie wejścia w życie rozporządzenia MEN z 29.4.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 780) doszło do istotnych zmian w brzmieniu § 2 OgrOśwR. W rezultacie z katalogu jednostek oświaty, których funkcjonowanie zostało ograniczone w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, wykreślone zostają, od 6.5.2020 r., publiczne i niepubliczne:

1. przedszkola,
2. inne formy wychowania przedszkolnego.

Ograniczenie w funkcjonowaniu nie będzie dotyczyło ponadto od tego dnia:

1. oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych,
2. przedszkoli specjalnych funkcjonujących w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych.

Z katalogu placówek, których funkcjonowanie było ograniczone, wykreślono również, od 4.5.2020 r., poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

Należy zaznaczyć jednak, że w dalszym ciągu m.in. przedszkola będą mogły ograniczyć czasowo prowadzenie zajęć – na podstawie § 18 ust. 2 pkt 2 BHPOśwR. W takiej sytuacji zastosowanie względem nich znajdzie § 4b OgrOśwR.

Dopuszczenie realizacji praktyk zawodowych

Zmianie uległo również brzmienie § 3 OgrOśwR. W rezultacie wprowadzony został pkt 2a, zgodnie z którym od dnia 4.5.2020 r. do dnia 24.5.2020 r. dopuszcza się możliwość realizacji praktyk zawodowych przez uczniów szkół policealnych u pracodawców lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych po uzyskaniu zgody ucznia, a w przypadku niepełnoletniego ucznia – po uzyskaniu zgody jego rodzica. Tym samym obecnie, w przpyadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe – zawieszenie dotyczy stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a PrOśw, oraz zajęć realizowanych w ramach praktycznej nauki zawodu organizowanej przez szkołę.

Realizowanie kształcenia praktycznego w ramach kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych

Kolejna zmiana dotyczy § 3a OgrOśwR, w którym dodany został nowy ust. 4. Na jego podstawie, w okresie od dnia 4.5.2020 r. do dnia 24.5.2020 r. kształcenie praktyczne realizowane w ramach kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych może być realizowane w miejscu prowadzenia danej formy pozaszkolnej po uzyskaniu zgody słuchacza lub uczestnika danej formy pozaszkolnej, a w przypadku niepełnoletniego słuchacza lub uczestnika – po uzyskaniu zgody jego rodzica.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla przedszkoli, które pozostały zamknięte po 6 maja

Warto zaznaczyć, że zmianie uległo brzmienie § 4b OgrOśwR, wskazującego na jakich zasadach funkcjonują jednostki systemu oświaty, które zdecycują się zawiesić prowadzenie zajęć na podstawie BHPOśwR. Oprócz § 3a i § 4a OgrOśwR, w ich przypadku zastosowanie znajdzie również § 4 OgrOśwR – zgodnie z którym czasowe ograniczenie funkcjonowania jednostek systemu oświaty jest równoznaczne z zamknięciem przedszkola, szkoły lub placówki w rozumieniu odpowiednio art. 4 lub art. 4a KoronawirusU. Dzięki temu rodzice dzieci, którzy nie zdecydują się posłać ich do przedszkoli, jeżeli te zdecydują się na zawieszenie zajęć po 6 maja, będą mogli otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy (chociaż nie dłużej, niż do 24.5.2020 r.).

Wytyczne dla przedszkoli

W przypadku tych przedszkoli, które rozpoczną funkcjonowanie od 6.5.2020 r., istotne znaczenie będzie miał nowy § 4d OgrOśwR. Na jego podstawie do jednostek systemu oświaty, których funkcjonowanie nie jest czasowo ograniczone albo zawieszone, oraz w przypadkach, o których mowa w § 3 pkt 2a i § 3a ust. 4 OgrOśwR, stosuje się przepisy odrębne dotyczące ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, a w przypadku przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych – także wytyczne ministra właściwego do spraw zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego oraz ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania udostępnione na stronie urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Stosowne wytyczne zostały opublikowane 30.4.2020 r. (https://www.gov.pl/web/edukacja/wytyczne-dla-przedszkoli).

Kolejne zmiany w sposobie funkcjonowania jednostek oświaty w okresie epidemii

Zmiany w zakresie praktyk zawodowych

§ 3 SzczegRozwOśwR określa zakres prowadzenia zajęć kształcenia zawodowego. Począwszy od 4.5.2020 r. na podstawie rozporządzenia MEN z 29.4.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 781) w jego ust. 1 zostały dodane pkt 3 i 4, zgodnie z którymi zajęcia te mogą być prowadzone w zakresie:

1. praktyk zawodowych dla uczniów szkoły policealnej realizowanych u pracodawców lub w indywidualnych gospodarstwach rolnych, na warunkach określonych w § 4 ust. 1b SzczegRozwOśwR, po wyrażeniu zgody, o której mowa w § 4 ust. 1a pkt 4 SzczegRozwOśwR;
2. praktyk zawodowych dla uczniów technikum – w zakresie, o którym mowa w § 4 ust. 1a pkt 3 SzczegRozwOśwR.

Zgodnie z nowo dodanym w § 4 SzczegRozwOśwR ust. 1a, w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty praktyki zawodowe, o których mowa w § 4 ust. 1 SzczegRozwOśwR, mogą zostać zaliczone również w przypadku, gdy:

1. uczeń szkoły policealnej i technikum posiada doświadczenie w danym zawodzie lub realizował działania w zakresie wolontariatu, o którym mowa w PożPubWolontU, których zakres i wymiar można zaliczyć na poczet realizacji praktyk zawodowych;
2. uczeń szkoły policealnej i technikum zrealizował staż zawodowy u pracodawcy lub przedsiębiorcy lub w indywidualnym gospodarstwie rolnym, w ramach regionalnych programów operacyjnych, o których mowa w PolRozwojuU, którego zakres i wymiar można zaliczyć na poczet realizacji praktyk zawodowych;
3. uczeń szkoły policealnej i technikum zrealizuje praktyki zawodowe w formie projektu edukacyjnego, we współpracy z pracodawcą lub osobą prowadzącą indywidualne gospodarstwo rolne, lub w formie wirtualnego przedsiębiorstwa;
4. uczeń szkoły policealnej odbędzie praktyki zawodowe w miejscu określonym w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie, po wyrażeniu zgody przez ucznia, a w przypadku niepełnoletniego ucznia – przez jego rodzica, na udział w praktykach zawodowych w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty.

Zgodnie z § 4 ust. 1b SzczegRozwOśwR podmiot przyjmujący uczniów na praktyki zawodowe zapewnia prowadzenie tych praktyk, z uwzględnieniem przepisów odrębnych dotyczących ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Kształcenie ustawiczne

Zgodnie z dotychczas obowiązującym § 5 SzczegRozwOśwR, w przypadku kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych kształcenie praktyczne niemożliwe do zrealizowania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia uzupełnia się po zakończeniu czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty. Począwszy od 4.5.2020 r. § 5 SzczegRozwOśwR został poszerzony o nowe rozwiązania. Na ich podstawie:

1. po uzyskaniu zgody słuchacza lub uczestnika danej formy pozaszkolnej, a w przypadku niepełnoletniego słuchacza lub uczestnika – po uzyskaniu zgody jego rodzica, kształcenie praktyczne realizowane w ramach kształcenia ustawicznego w danej formie pozaszkolnej niemożliwe do zrealizowania z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość lub innego sposobu kształcenia, może być realizowane w miejscu prowadzania danej formy pozaszkolnej, z uwzględnieniem przepisów odrębnych dotyczących ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii;
2. słuchaczowi lub uczestnikowi danej formy pozaszkolnej, który posiada doświadczenie w danym zawodzie lub realizował działania w zakresie wolontariatu, o którym mowa w PożPubWolontU, można zaliczyć to doświadczenie lub wolontariat na poczet realizacji kształcenia praktycznego.

Terminy w postępowaniu rekrutacyjnym

Omawiane rozporządzenie zmieniającego wprowadziło również dodatkowe przepisy przejściowe, które będą miały zastosowanie do postępowania rekrutacyjnego na rok szkolny 2020/2021 do publicznych szkół:

1. do klas I publicznych szkół ponadpodstawowych i klas wstępnych,
2. na semestr pierwszy klas I publicznych szkół policealnych, publicznych branżowych szkół II stopnia i publicznych szkół dla dorosłych.

Przepisy te zakładają, że:

1. termin, na zażądanie przez przewodniczącego komisji rekrutacyjnej dokumentów potwierdzających okoliczności zawarte w oświadczeniach załączanych do wniosku o przyjęcie do szkoły, o którym mowa w art. 150 ust. 7 PrOśw, wynosi 5 dni,
2. terminy dotyczące procedury odwoławczej od wyników postępowania rekrutacyjnego (przewidziane w art. 158 ust. 6-9 PrOśw) – wynoszą 3 dni.

Co więcej, zgodnie z nowym § 11b ust. 8b SzczegRozwOśwR, w roku szkolnym 2019/2020 nie przeprowadza się postępowania uzupełniającego, o którym mowa w art. 161 PrOśw, na rok szkolny 2020/2021, odpowiednio do klas I, klas wstępnych lub semestrów pierwszych klas I publicznych szkół, o których mowa powyżej (§ 8a ust. 2 i 3 SzczegRozwOśwR).

Konkurs na stanowisko dyrektora

Zmiany objęły również § 11h SzczegRozwOśwR, dotyczący obsadzania stanowiska dyrektora jednostki oświatowej w okresie epidemii. Uchylone zostały ust. 1 i 2, zgodnie z którym:

1. w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty nie ogłasza się i nie przeprowadza się konkursów na stanowiska dyrektorów tych jednostek,
2. w przypadku powierzenia przed dniem 26 marca 2020 r. wicedyrektorowi, a w jednostce systemu oświaty, w której nie ma wicedyrektora – nauczycielowi tej jednostki, pełnienia obowiązków dyrektora jednostki, organ prowadzący może przedłużyć powierzenie pełnienia tych obowiązków, jednak nie dłużej niż do dnia 31 sierpnia 2020 r. W tym przypadku łączny okres pełnienia obowiązków dyrektora jednostki może być dłuższy niż 10 miesięcy.

Aktualnie więc nie ma przepisów szczególnych, które zabraniałyby organizowania i przeprowadzania konkursów na stanowiska dyrektorskie.

Dodatkowe dni wolne od zajęć

Nowy § 11o SzczegRozwOśwR pozwala dyrektorom na zmianę terminów dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych tak, aby odpowiadały one zmienionym terminom egzaminów zewnętrznych. Zgodnie z nowym przepisem w roku szkolnym 2019/2020 dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, o których mowa w przepisach w sprawie organizacji roku szkolnego, ustalone przez dyrektora szkoły lub placówki na rok szkolny 2019/2020, mogą być zmienione przez dyrektora szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, i przeznaczone na dni, w których w szkole lub placówce odbywa się, zgodnie z komunikatem dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, o którym mowa w § 11i, odpowiednio:

1. egzamin ósmoklasisty;
2. egzamin gimnazjalny;
3. egzamin maturalny;
4. egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie;
5. egzamin zawodowy.

W przypadku zmiany dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, o której mowa powyżej, dyrektor szkoły lub placówki niezwłocznie powinien poinformować nauczycieli, uczniów oraz ich rodziców o zmienionych w roku szkolnym 2019/2020 dodatkowych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Łączny wymiar dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych w roku szkolnym 2019/2020 ustalony przez dyrektora szkoły lub placówki na rok szkolny 2019/2020 nie ulega zmianie.

Zmienione wymagania w sprawie edukacji domowej

Zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 2 PrOśw do wniosku o wydanie zezwolenia ws. edukacji domowej należy załączyć co do zasady:

1. opinię publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej,
2. oświadczenie rodziców o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej obowiązującej na danym etapie edukacyjnym,
3. zobowiązanie rodziców do przystępowania w każdym roku szkolnym przez dziecko spełniające obowiązek szkolny lub obowiązek nauki do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych.

Należy zaznaczyć, że omawiane rozporządzenie zmieniające wyłączyło stosowanie, w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, przepisu art. 37 ust. 2 pkt 2 lit. a PrOśw – odnoszacego się do konieczności dołączenia do ww. wniosku opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Tarcza 4.0: ściślejsza kontrola nad przejęciami firm

Projekt ustawy (potocznie nazywanej Tarczą Antykryzysową 4.0), obok innych rozwiązań, zakłada też przyznanie dodatkowych uprawnień Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w drodze decyzji administracyjnej rozstrzygałby o tym, czy próba przejęcia polskiej firmy godzi w ochronę porządku, bezpieczeństwa lub zdrowia publicznego. Przepisy mają chronić przede wszystkim firmy, które posiadają infrastrukturę krytyczną, czyli m.in. dostarczające energii, sprzedające surowce energetyczne i paliwa, wodę czy żywność. Do grona firm chronionych przed przejęciem nowymi przepisami będą należały także przedsiębiorstwa dostarczające im oprogramowanie komputerowe.

Jak w praktyce miałaby wyglądać procedura? Zgłoszenia dokonywałby podmiot, który zamierzałby nabyć przedsiębiorstwo czy też osiągnąć znaczące uczestnictwo. Zgłoszenia trzeba by dokonać przed zawarciem transakcji lub najpóźniej w ciągu siedmiu dni po nabyciu pośrednim. Prezes UOKiK miałby co do zasady 30 dni na podjęcie decyzji.

Kary za brak zawiadomienia mają być bardzo wysokie. Wśród nich jest m.in. grzywna w wysokości nawet 100 000 000 zł. Ponadto, nabycie firmy bez złożenia zawiadomienia albo pomimo wydania decyzji o sprzeciwie miałoby być nieważne.

Nad przepisami pracuje obecnie Rada Ministrów.

Wspieranie realizacji programów operacyjnych w związku z wystąpieniem epidemii

W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 694 opublikowano ustawę z 3.4.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r.

Z ustawy wynika m.in., że:

Zgodnie z art. 60 pkt 6 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.; dalej: FinPubU), środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym są m.in. należności z tytułu zwrotu środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich oraz inne należności związane z realizacją projektów finansowanych z udziałem tych środków, a także odsetki od tych środków i od tych należności. W celu ograniczenia negatywnych skutków wystąpienia COVID-19:

Warto też wspomnieć, że w przypadku gdy na skutek wystąpienia COVID-19 istnieje konieczność skorzystania z wiedzy, umiejętności lub doświadczenia osoby, która nie jest wpisana do wykazu kandydatów na ekspertów, właściwa instytucja może powierzyć tej osobie funkcję eksperta.

W przypadku gdy beneficjentem projektu finansowanego ze środków europejskich jest jednostka sektora finansów publicznych, termin, o którym mowa w art. 190 FinPubU, ulega wydłużeniu o kolejne 3 miesiące. Jeżeli bowiem beneficjentem projektu finansowanego ze środków europejskich jest jednostka sektora finansów publicznych, każdy wydatek kwalifikowalny powinien zostać ujęty we wniosku o płatność przekazywanym właściwej instytucji w terminie do 3 miesięcy od dnia jego poniesienia.

Istotne jest też, że odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określonej w art. 13 ustawy z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440 ze zm.; dalej: DyscypFinPubU), czyli za naruszenia związane z gospodarowaniem środkami unijnymi i zagranicznymi, nie podlegają osoby wymienione w art. 4a DyscypFinPubU, jeżeli naruszenie miało bezpośredni związek z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom wystąpienia COVID-19, a osoby te działały w celu prawidłowej realizacji projektów.

Odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 13 DyscypFinPubU podlegają osoby zobowiązane:

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy został wydłużony do 24 maja

Na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 30.4.2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19, dodatkowy zasiłek opiekuńczy został wydłużony do 24 maja. Nadal będzie on przysługiwać rodzicom dzieci do 8. roku życia w związku z zamknięciem żłobków, klubów dziecięcych,

Przypominamy, chociaż Rząd umożliwił od 6.5.2020 r. otwarcie placówek opieki nad najmłodszymi dziećmi, jest to możliwość, nie obowiązek. Będzie to indywidualna decyzja organu założycielskiego, podjęta we współpracy z pracownikami powiatowych służb sanitarnych, po przeanalizowaniu sytuacji epidemiologicznej w regionie oraz po konsultacji z rodzicami. Poszczególne instytucje będą mogły świadczyć opiekę wyłącznie w sytuacji spełnienia określonych wytycznych.

Źródło:

www.gov.pl

Dokumentacja papierowa zawierająca dane osobowe a praca zdalna

W obowiązującym obecnie w Polsce stanie epidemii od pracodawców wymaga się zorganizowania pracy w taki sposób, aby ograniczyć osobiste kontakty pomiędzy pracownikami, w szczególności – gdy jest to możliwe – poprzez polecenie im wykonywania pracy zdalnej zgodnie z art. 3 ustawy z 20 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Wobec pojawiających się w związku z tym pytań dotyczących możliwości wykorzystywania przez pracowników świadczących pracę zdalną dokumentacji papierowej zawierającej dane osobowe, UODO przedstawia podstawowe zasady, którymi należy się w takiej sytuacji kierować.

Pracodawcy jako administratorzy danych przetwarzanych przez pracowników podczas pracy zdalnej mają obowiązek zapewnić przestrzeganie zasad przetwarzania danych, w tym zagwarantować ich bezpieczeństwo, biorąc pod uwagę większe ryzyko związane z takimi działaniami. Odnosi się to zarówno do przetwarzania danych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jak i danych zawartych w dokumentach papierowych.

Pracownicy podczas pracy zdalnej mogą przetwarzać dane osobowe tylko w celach związanych z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych oraz muszą zapewnić ich bezpieczeństwo, przestrzegając wewnętrzne polityki oraz inne procedury przyjęte w tym zakresie przez pracodawcę. Na pracownikach spoczywa również ogólny obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy w zakresie ochrony danych osobowych.

Pracownicy nie mogą samowolnie wynosić dokumentacji w postaci papierowej poza określony przez pracodawcę obszar przetwarzania danych.

O ile Kodeks pracy wprost reguluje niektóre kwestie dotyczące ochrony danych osobowych w ramach wykonywania telepracy, to żadne przepisy szczególne nie określają odrębnych wymogów ochrony danych osobowych podczas pracy zdalnej. Dlatego pracodawca, kierując
do niej pracownika, musi zapewnić zgodność z ogólnymi przepisami RODO dotyczącymi ochrony i bezpieczeństwa danych osobowych. W tym celu powinien wdrożyć odpowiednie procedury oraz środki organizacyjne i techniczne tak, aby pracownicy mieli wystarczającą świadomość i narzędzia umożliwiające im przestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych.

Pomocne dla pracodawców mogą być wcześniej opublikowane przez UODO materiały informacyjne:

Ochrona danych osobowych podczas pracy zdalnej

Dane osobowe bezpieczne podczas zdalnego nauczania – poradnik UODO dla szkół

Pracodawca, decydując się na umożliwienie pracownikom korzystania podczas pracy zdalnej z dokumentacji papierowej, musi podjąć działania mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z utratą dostępności, integralności oraz poufności danych.

Pracodawca musi ocenić niezbędność wykorzystywania dokumentacji papierowej podczas pracy zdalnej, biorąc pod uwagę charakter danych, cele dla których są przetwarzane oraz dostępne środki.

Należy przede wszystkim ocenić, czy do wykonania swojej pracy niezbędny jest dostęp do danych osobowych, czy też jest możliwe skorzystanie z dokumentów zanonimizowanych.

Praca na dokumentach papierowych nie będzie uzasadniona, jeżeli pracodawca:

• wdrożył elektroniczny obieg dokumentów, a pracownik ma bezpieczny dostęp do niezbędnych do pracy danych osobowych przy pomocy środków komunikacji elektronicznej;
• ma możliwość szybkiego, sprawnego i bezpiecznego wdrożenia elektronicznego obiegu dokumentacji;
• może udostępnić pracownikowi odpowiednio zabezpieczone (m.in. zaszyfrowane) elektroniczne kopie niezbędnych dokumentów.

Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie żadnego z ww. rozwiązań, warto zastanowić się nad pracą na kopiach niezbędnych dokumentów. Minimalizuje to ryzyko naruszenia integralności danych oraz utraty ich dostępności. Należy jednak pamiętać, że pracownik musi chronić dane zawarte w takich dokumentach, tak samo jak w dokumentacji oryginalnej.

Pracodawca, decydując o możliwości wykorzystywania przez pracowników dokumentacji papierowej podczas pracy zdalnej musi:

• zapewnić ewidencjonowanie wydanych pracownikom dokumentów zawierających dane osobowe;
• zapewnić, że udostępnione dokumenty będą przechowywane przez pracownika przez okres niezbędny do wykonania określonego zadania podczas pracy zdalnej  (ograniczenie przechowywania);
• ograniczyć liczbę dokumentów wynoszonych z siedziby administratora do tego, co niezbędne w stosunku do celu przetwarzania danych osobowych przez pracownika w ramach pracy zdalnej;
• zobowiązać pracownika do odpowiedniego zabezpieczenia danych osobowych podczas wynoszenia dokumentacji (np. wynoszenie dokumentów w zabezpieczonej aktówce, przenoszenie dokumentów np. w taki sposób, aby były niewidocznie dla osób trzecich);
• zobowiązać pracownika do odpowiedniego zabezpieczenia danych w miejscu   wykonywania pracy zdalnej (np. przechowywanie dokumentów w zamykanych na klucz szufladach  biurka lub szafach, przestrzeganie zasady czystego biurka, zabezpieczenie dokumentów przed wglądem nieuprawnionych osób trzecich, m.in. członków rodziny);
• zapewnić, że pracownik będzie wykorzystywał pozyskane dane osobowe wyłącznie w tym celu, w jakim byłyby wykorzystywane w siedzibie zakładu pracy;
• określić procedurę związaną z niszczeniem dokumentów (zakaz wyrzucania dokumentów do kosza w domu. Jeżeli pracownik nie posiada w domu niszczarki, powinien dokumenty przechowania w bezpieczny sposób, a po zakończeniu pracy zdalnej zniszczyć je w biurze);
• zapewnić, że pracownik będzie zgłaszał pracodawcy każdy incydent bezpieczeństwa zgodnie z procedura postępowania w sprawie naruszeń ochrony danych, tak aby administrator mógł się wywiązać z obowiązku nałożonego na mocy art. 33 ust. 1 RODO.

Zachęcamy także do zapoznania się ze wskazówkami organu nadzorczego dotyczącymi ochrony danych osobowych podczas pracy zdalnej dostępnymi pod linkiem https://uodo.gov.pl/pl/138/1459 .

Bezpłatny przewodnik doradców podatkowych po tarczy antykryzysowej

Na stronie Krajowej Izby Doradców Podatkowych https://kidp.pl/aktualnosciall.php/10/6456 można znaleźć przewodnik, który zawiera szczegółowe informacje dotyczące przepisów tarczy antykryzysowej w obszarze podatków PIT, CIT, VAT oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Doradcy podatkowi zrzeszeni w KIDP zebrali wszystkie te informacje w jednym miejscu z myślą o przedsiębiorcach potrzebujących pomocy w sprawach podatkowych.

Podejmowanie uchwał przez fundusze ochrony środowiska na odległość

Zmiany wprowadzono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 13.12.2017 r. w sprawie trybu działania organów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2386; dalej: rozporządzenie). Zgodnie z nowym brzmieniem § 10 i § 18 ust. 4 rozporządzenia, posiedzenia rady nadzorczej oraz zarządu odbywają się nie rzadziej niż raz na dwa miesiące, i dodano zapis – chyba że odbycie posiedzenia jest niemożliwe albo znacząco utrudnione, w szczególności ze względu na ogłoszony na obszarze RP stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, lub ze względu na wprowadzony na tym obszarze stan nadzwyczajny.

Jak wynika z nowego brzmienia § 4 ust. 1 rozporządzenia, podejmowanie uchwał w trybie pisemnym albo z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość może być zarządzone, jeżeli jest konieczne:

– jest niemożliwe albo znacząco utrudnione, w szczególności ze względu na ogłoszony na obszarze RP stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, lub ze względu na wprowadzony na tym obszarze stan nadzwyczajny.

Wprowadzono nowy przepis dotyczący sytuacji, gdy zarządzone podejmowanie uchwał w trybie pisemnym albo z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość poprzedzone było podejmowaniem uchwał w jednym z tych trybów. Wówczas do materiałów dotyczących pisemnych projektów uchwał doręczanych członkom organu wojewódzkiego funduszu, dołącza się informacje:

– dotyczące uchwał podejmowanych w ramach ostatnio zarządzonego podejmowania uchwał w trybie pisemnym albo z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Przekazanie członkom organu wojewódzkiego funduszu takich informacji nie narusza § 2 ust. 2 rozporządzenia, zgodnie z którym uchwała podjęta w trybie pisemnym albo z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość jest przedstawiana na najbliższym posiedzeniu organu wojewódzkiego funduszu, z podaniem wyniku głosowania, oraz jest uwzględniana w protokole z tego posiedzenia (§ 4 ust. 6 rozporządzenia).

Dodano też przepis, zgodnie z którym jeżeli odbycie posiedzenia organu wojewódzkiego funduszu zgodnie z § 10 albo § 18 ust. 4 rozporządzenia jest niemożliwe albo znacząco utrudnione, w szczególności ze względu na ogłoszony na obszarze RP stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, lub ze względu na wprowadzony na tym obszarze stan nadzwyczajny, protokół z ostatniego posiedzenia organu wojewódzkiego funduszu może być przyjęty w drodze uchwały podejmowanej w trybie pisemnym albo z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (§ 8 ust. 1a rozporządzenia).

Natomiast zgodnie z § 14 ust. 3 rozporządzenia, uchwały w sprawie skierowania do zarządu województwa wniosku o powołanie albo odwołanie członka zarządu albo w sprawie powołania członka zarządu są podejmowane na posiedzeniu. Dodano tu zdanie, zgodnie z którym jeżeli odbycie posiedzenia rady nadzorczej zgodnie z § 10 rozporządzenia jest niemożliwe albo znacząco utrudnione, w szczególności ze względu na ogłoszony na obszarze RP stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii, lub ze względu na wprowadzony na tym obszarze stan nadzwyczajny, w sprawach, o których mowa w zdaniu pierwszym, przewodniczący rady nadzorczej może zarządzić podejmowanie uchwał w trybie pisemnym albo z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Planowane dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19

Z informacji uzasadniających przygotowanie projektu ustawy wynika, że celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie zasad stosowania dopłat do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji wywołanej wirusem SARS-CoV-2, powodującym COVID-19, na podstawie umów zawartych do 31.12.2020 r.

Dopłaty do oprocentowania będą stosowane do kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych, w celu zapewnienia płynności finansowej, w szczególności krótkoterminowej i średnioterminowej, utraconej lub zagrożonej utratą w związku z COVID-19.

Dopłaty będzie stosować się do kredytów udzielonych na podstawie umów kredytu zawartych od dnia wejścia w życie ustawy, a także do kredytów udzielonych przed dniem wejścia w życie ustawy, jeżeli umowy te zostaną dostosowane do warunków określonych w ustawie. W celu realizacji ustawy w Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK) utworzony zostanie Fundusz Dopłat do Oprocentowania.

Wdrożenie dopłat do oprocentowania kredytów bankowych umożliwi przetrwanie najtrudniejszego okresu przedsiębiorcom. Przepisy projektu ustawy będą regulować zasady stosowania dopłat do oprocentowania kredytów, udzielanych przez banki kredytujące, na zapewnienie płynności lub w przypadku zagrożenia jej utraty, przedsiębiorcom dotkniętym skutkami pandemii.