Nowe wzory deklaracji o podatku od towarów i usług VAT-8 i VAT-9

Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 25 października 2019 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 2104) utraci moc z 1 października 2020 r., aby uniknąć luki w prawie należało wydać rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji o podatku od towarów i usług VAT-8 i VAT-9M. Nowe rozporządzenie będzie adresowane tylko do podmiotów, o których mowa w art. 99 ust. 8 VATU (VAT-8) oraz w art. 99 ust. 9 VATU (VAT-9M), czyli podatników, którzy nie mają obowiązku składania głównych deklaracji VAT przeznaczonych dla podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni, ale rozliczających podatek od nabycia wewnątrzwspólnotowego bądź importu lub dostaw towarów, dla których podatnikiem jest nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 VATU. Zgodnie z art. 99 ust. 7 VATU dotyczy to podmiotów zwolnionych od podatku.

Nowe wzory deklaracji VAT-8 i VAT-9 będą mieć zastosowanie począwszy od rozliczeń za październik 2020 r.

Zaświadczenie A1 – nowe ułatwienia na PUE ZUS

Kreator będzie podpowiadał jak krok po kroku wypełnić wniosek. Gdy wnioskodawca poda wszystkie dane, powstanie komplet dokumentów – wniosek o wydanie zaświadczenia A1 z wymaganymi załącznikami.

W pierwszej kolejności klienci ZUS będą mogli korzystać z kreatora do wniosków o wydanie zaświadczenia A1 w sytuacji:

Od 30 września na PUE ZUS pojawi się też wniosek ogólny (POG)

Jest to wniosek, za pomocą którego będzie można przekazać do ZUS wyjaśnienie, zażalenie, skargę, podanie. Do takiego pisma będzie można dołączyć załącznik, który nie przekracza 1024.00 KB (dokument z załącznikami nie może przekraczać 5120.00 KB). Wniosek ogólny będzie można podpisać:

Pozostałe wnioski – tak jak dotychczas – należy składać na formularzach odpowiednich do konkretnych spraw.

Źródło:
zus.pl

Planowane sprawozdania z realizacji strategii podatkowej

Obowiązek sporządzenia i podania do publicznej wiadomości sprawozdania z realizacji strategii podatkowej za rok podatkowy ma dotyczyć:

1. podatników, których przychody w roku poprzednim przekroczyły wyrażoną w złotych kwotę odpowiadającą równowartości 50 mln euro,
2. podatników działających w formie podatkowej grupy kapitałowej (PGK), niezależnie od wysokości osiąganych przez taką grupę przychodów.

Obowiązek sporządzenia i podania do publicznej wiadomości sprawozdania z realizacji strategii podatkowej nie będzie dotyczyć podatników, którzy są stroną umowy o współdziałanie, o której mowa w art. 20s ust. 1 ordynacji podatkowej.

Zakres informacji w sprawozdaniu

Sprawozdanie z realizacji strategii podatkowej ma przedstawiać m.in.:

1. opis podejścia podatnika do procesów oraz procedur dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego i zapewniających ich prawidłowe wykonanie,
2. opis podejścia podatnika do dobrowolnych form współpracy z organami KAS;
3. opis podejścia podatnika do realizacji obowiązków podatkowych na terytorium  Polski wraz z informacją o liczbie przekazanych Szefowi KAS informacjach o schematach podatkowych z podziałem na podatki, których dotyczą; 
4. informacje, dotyczące dokonywania rozliczeń podatkowych podatnika w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową – z wyłączeniem informacji objętych tajemnicą handlową, przemysłową, zawodową lub procesu produkcyjnego.

Publikacja sprawozdania

Sprawozdanie z realizacji strategii podatkowej za rok podatkowy ma być zamieszczone na stronie internetowej danego podatnika lub na stronie internetowej podmiotu powiązanego (jeśli podatnik nie posiada własnej strony internetowej). Sprawozdanie ma być opublikowane do końca dziewiątego miesiąca następującego po upływie terminu na złożenie zeznania podatkowego CIT-8 za dany rok. W tym samym terminie należy przekazać elektronicznie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego dla podatnika informację o adresie strony internetowej, na której strategia została opublikowana. W przypadku niedopełnienia obowiązków związanych ze sporządzeniem i publikacją sprawozdania podatnik ma podlegać karze w wysokości do 1 mln zł. Karę w drodze decyzji ma nakładać naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika.

Nowa wersja aplikacji e-mikrofirma

Ministerstwo Finansów poinformowało, że nową wersję aplikacji e-mikrofirma zostanie udostępniona w październiku 2020 r. Aplikacja ta umożliwi obsługę nowego JPK_VAT z deklaracją. Do aplikacji będzie możliwe zalogowanie za pomocą profilu zaufanego, e-dowodu lub bankowości elektronicznej. Jednocześnie informujemy, że do czasu udostępnienia nowej wersji aplikacji możliwe jest korzystanie z dotychczasowej desktopowej wersji.

Ustalenie planu finansowego rachunku dochodów i wydatków na cele powiązane z COVID-19

Wymogi te w sposób ogólny zostały opisane w art. 65 pkt 11-12 ZmKoronawirusU20 (tarczy antykryzysowej). Wynika z nich m.in., że jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19 w ramach planu finansowego tego rachunku. Nadto, wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu oraz zarząd województwa dysponują środkami oraz opracowują plan finansowy dla rachunku, o którym mowa w ust. 11. Praktycznym wymiarem realizacji ww. wymogów mogą być stosowne akty wewnętrzne wspomnianych organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego (zarządzenia) w zakresie – ustalenia planu finansowego dla rachunku wydzielonego środków na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19. Poniżej przedstawiamy projekt wspomnianego zarządzenia.

Zarządzenie Wójta Gminy

Nr … z dnia …

w sprawie ustalenia planu finansowego dla rachunku wydzielonego środków na cele związane z przeciwdziałaniem COVID-19

Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 713) oraz art. 65 pkt 11-12 ustawy z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.) – Wójt Gminy, zarządza, co następuje.

§ 1

1. Ustala się plan finansowy dla rachunku wydzielonego dotyczącego realizacji celów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19.

2. Ustalenie planu finansowego następuje w zakresie dochodów i wydatków, z uwzględnieniem finansowania inwestycji w 2020 i w 2021 r.

§ 2

1. Plan finansowy w zakresie dochodów przedstawia się następująco:

dział	rozdział	paragraf	okres realizacji	kwota
750	75020	6290	2020	3 000 000,00 zł

2. Plan finansowy w zakresie wydatków przedstawia się następująco:

dział	rozdział	paragraf	okres realizacji	kwota
750	75020	6050	2020	1 000 000,00 zł
750	75050	6050	2021	2 000 000,00 zł

§ 3

Wykonanie zarządzenia powierza się Skarbnikowi Gminy.

§ 4

Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podjęcia.

……………..

(Wójt Gminy)

Uzasadnienie

Gmina uzyskała środki finansowe z tzw. Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Jak wskazano na stronie internetowej Ministerstwa Rozwoju – środki przekazane przez rząd będzie można wykorzystać na bliskie ludziom inwestycje, m.in. budowę żłobków, przedszkoli, czy drogi – a także inne niezbędne lokalnie działania.

Gmina właśnie otrzymała ww. środki. Zostały one wprowadzone do budżetu gminy, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rozwoju.

Wymagają one jednak zastosowania odpowiednich mechanizmów ewidencyjnych, które zostały określone w art. 65 pkt 11-12 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Ze wskazanych regulacji prawnych wynika zaś, że:

11. Państwowe jednostki budżetowe i jednostki samorządu terytorialnego gromadzą środki z Funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki związane z przeciwdziałaniem COVID-19 w ramach planu finansowego tego rachunku.

12. Wójt (burmistrz, prezydent miasta), zarząd powiatu oraz zarząd województwa dysponują środkami oraz opracowują plan finansowy dla rachunku, o którym mowa w ust. 11.

Z uwagi na fakt, że ww. regulacje wymagają, aby wójt gminy opracował plan finansowy dla rachunku dochodów i wydatków związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, na mocy niniejszego zarządzenia ustalono – wskazany plan finansowy dla rachunku wydzielonego otrzymanych środków.

Środki zostaną przeznaczone na wykonanie drogi publicznej na nowo powstałym osiedlu. Inwestycje spełnia więc wymóg wydatkowania środków na tzw. zadania majątkowe. Spełniony został wymóg z uchwały nr 102 Rady Ministrów w sprawie wsparcia na realizację zadań inwestycyjnych przez jednostki samorządu terytorialnego (M.P. poz. 662).

Inwestycja będzie prowadzona w 2020 i w 2021 r., dlatego też plan wydatków przewiduje wydatkowanie środków częściowo w 2020 r. (1 000 000,00 zł) a częściowo w 2021 r. (2 000 000,00 zł).

Mając powyższe na uwadze, przyjęcie niniejszego zarządzenia było konieczne i uzasadnione.

Polacy pozytywnie oceniają sytuację w swoich zakładach pracy

We wrześniu 2020 r. 65 % pracujących Polaków oceniło obecną sytuację w swoich zakładach pracy pozytywnie, negatywnie swoją sytuację oceniło jedynie 9 %. W porównaniu z sierpniem oceny aktualnej sytuacji w zakładach pracy zmieniły się nieznacznie – o 1 punkt proc. przybyło ocen pozytywnych, a ubyło negatywnych.

Przewidywania na najbliższy rok

A jak, zdaniem Polaków, wyglądać będzie sytuacja w ich zakładach pracy w ciągu najbliższych 12 miesięcy? Większość ankietowanych (58 %) uważa, że ich sytuacja pozostanie bez zmian. Wśród pozostałych badanych znacznie więcej oczekuje poprawy, niż spodziewa się pogorszenia (odpowiednio 20 % i 12 %).

„Warto jednak dodać, iż badani zakładający, że w ciągu najbliższego roku nastąpią jakieś zmiany w sytuacji ich zakładów pracy, na ogół nie spodziewają się, że będą one zdecydowane. Co dziesiąty pracujący nie potrafi ocenić, jak w ciągu najbliższego roku będzie wyglądać sytuacja w jego zakładzie pracy” – czytamy w raporcie.

W stosunku do drugiej połowy sierpnia o 2 punkty procentowe przybyło osób przewidujących, że nastąpi poprawa sytuacji w ich zakładach pracy i o tyle samo ubyło spodziewających się pogorszenia.

Poczucie zagrożenia bezrobociem

73 % ankietowanych deklaruje większe lub mniejsze poczucie pewności zatrudnienia, przy czym co trzeci (33 %) uznaje za mało prawdopodobną możliwość utraty obecnej pracy (zwolnienia, bankructwa, likwidacja zakładu itp.). Tylko 5 % badanych zadeklarowało, że bardzo poważnie liczy się z utratą obecnej pracy, a blisko jedna piąta (19 %) dopuszcza taka możliwość.

CBOS zwraca uwagę, że po raz kolejny ubyło pracujących uważających utratę obecnego zatrudnienia za mało prawdopodobną – do 33 %, czyli poziomu ostatnio notowanego w sierpniu 2017 roku.

Źródło:

gov.pl

Planowane zmiany w zakresie cen transferowych

Przewidziane w projekcie (z 15.9.2020 r.) ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw w zakresie cen transferowych przewidują:

1) uszczelnienie sytemu podatkowego i zapobieganie przerzucaniu dochodów do tzw. rajów podatkowych, poprzez:
a) rozszerzenie zakresu transakcji podlegających weryfikacji pod kątem zgodności z zasadą ceny rynkowej,
b) rozszerzenie zakresu obowiązku dokumentowania transakcji z podmiotami z tzw. rajów podatkowych,
c) rozszerzenie zakresu elementów wymaganych w dokumentacji lokalnej dla transakcji z podmiotami z rajów podatkowych (o m.in. tzw. test korzyści);

2) zmniejszenie obciążeń o charakterze administracyjnym w okresie lub za okres w którym trwałą epidemia COVID-19, związanych z:
a) dokonywaniem korekt cen transferowych,
b) sporządzaniem lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji krajowych,
c) podpisywaniem oświadczeń o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych.

Przewidziano wprowadzenie możliwości weryfikacji rynkowego poziomu cen w transakcjach:

1) innych niż transakcje kontrolowane z podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym, oraz
2) innych niż transakcje kontrolowane, jeżeli rzeczywisty właściciel (beneficial owner) ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym.

Lokalna dokumentacja cen transferowych sporządzana dla transakcji zawieranych z podmiotami z „rajów podatkowych”, oprócz podstawowych elementów jak w przypadku innych transakcji, będzie musiała zawierać dodatkowo uzasadnienie gospodarcze tej transakcji (opis przyczyn jej zawarcia) oraz opis spodziewanych korzyści ekonomicznych, w tym podatkowych.

Odsetki wypłacane przez ZAiKS twórcom z tytułu korzystania z ich utworów to rabat w rozumieniu VAT

Stowarzyszenie ZAiKS jako organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi pośredniczy w pobieraniu wynagrodzenia należnego twórcom. Na podstawie umów zawieranych z użytkownikami (licencjami) Stowarzyszenie otrzymuje wynagrodzenie, które z kolei na podstawie stosunków prawnych wiążących je z twórcami jest obowiązane przenieść na twórców. Jednocześnie stowarzyszenie jest uprawnione do potrącenia inkasa, które jest dla niego wynagrodzeniem za odpłatne pośrednictwo w wypłacie tantiem autorskich. Są to odrębne kwoty od składek członkowskich, które mają płacić członkowie stowarzyszenia. W praktyce stowarzyszenie wpłaca te pieniądze na oprocentowane konto w banku, na którym przyrastają odsetki. Na tym tle powstał spór ZAiKS-u z organami skarbowymi.

Istota sporu

Istota sporu dotyczyła kwalifikacji wypłat autorom kwot uznawanych przez ZAiKS za bonifikatę wynagrodzenia za pobór i podział tantiem autorskich, które przez organy uznawane były za odrębne świadczenia pieniężne na rzecz autorsko, jako niemające nic wspólnego z udzieleniem przez ZAiKS bonifikat wartości usługi, rabatów czy opustów, przez co w ocenie organów nie mogą zmniejszać podstawy opodatkowania VAT.

Stanowisko sądu I instancji

Sprawa trafiła do WSA w Warszawie, który w wyroku z 24.5.2017 r. (sygn. III SA/Wa 3598/14) uwzględnił skargę ZAiKS i uchylił decyzję organu podatkowego w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w VAT za miesiące od stycznia do grudnia 2008 r. Sąd uznał, że stanowisko organów, iż zwrócone autorsko uprawnionym kwoty pochodzące z działalności finansowej ZAiKS-u nie stanowią bonifikaty, jest co najmniej przedwczesne, nie zostało odpowiednio wykazane i na tym etapie rozpatrywania sprawy pozostaje bezpodstawne, skoro Stowarzyszenie konsekwentnie podawało, że dokonało zwrotu tych kwot pod tytułem prawnym bonifikaty, a organy nie zdołały tego podważyć. Udzielenie bonifikaty jest według sądu, niezależne od szczególnego tytułu prawnego takiej bonifikaty, a także od źródła jej finansowania oraz sposobu księgowania środków przeznaczonych na sfinansowanie bonifikaty. U podstaw oceny prawnej zwróconej usługobiorcy kwoty pozostaje bowiem tylko pytanie o to, jaka jest wola i intencja usługodawcy (dostawcy towaru) zwracającego swojemu kontrahentowi określoną kwotę, a także, jaka jest wola usługobiorcy (nabywcy towaru) otrzymującego tę kwotę. W ocenie sądu, podstawy prawne udzielenia bonifikaty są dla jej zaistnienia nieistotne, gdyż skoro w ramach swobody kontraktowej prawo cywilne nie wyklucza udzielenia bonifikaty pozostawiając tę kwestie dyskrecjonalnemu uznaniu stron stosunku prawnego, to z bonifikatą będziemy mieć do czynienia zawsze wtedy, gdy z jakichkolwiek względów usługodawca obniża cenę za swoją usługę

Stanowisko NSA w uchwale

W sprawie organy wniosły skargę kasacyjną, a NSA uznał, że w sprawie zaistniały wątpliwości, które spowodowało skierowanie zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia w uchwale. Rozpoznając sprawę, NSA w uchwale 7 sędziów stwierdził, że świadczenie pieniężne wypłacone przez organizację zbiorowego zarządzania w rozumieniu art. 104 ust. 1 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych- autorsko uprawnionym z tytułu odsetek pochodzących z lokowania pieniędzy należnych autorsko uprawnionym na rachunkach bankowych organizacji można uznać za rabat (bonifikatę), o którym mowa art. 29 ust. 4 VATU w brzmieniu obowiązującym w 2008 r., obniżający podstawę opodatkowania w VAT należnym od kosztów inkasa będącego wynagrodzeniem, dla tej organizacji za usługi wykonane na rzecz autorsko uprawnionych z tytułu zarządzania prawami autorskimi. Zatem odsetki nie powiększają podstawy opodatkowania VAT w przypadku inkasa pobieranego przez ZAiKS.

Projekt rozporządzenia w sprawie rodzajów podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń

Projekt wprowadza szereg nowych regulacji nie tylko w związku z potrzebą dostosowania terminologicznego do PZP, ale także w stosunku do wieloletnich dotychczasowych rozwiązań. W związku z tym, jeżeli w takim kształcie (po uzgodnieniach) utrzymane zostaną w wydanym rozporządzeniu przepisy zawarte w projekcie, będzie wymagało to odejścia zarówno przez zamawiających, jak i wykonawców od „utartych schematów”. Nie można też wykluczyć wielu pojawiających się sporów w relacji zamawiający-wykonawcy, czy też wykonawca-wykonawca odnośnie do dokonania kwalifikacji podmiotowej wykonawcy.

Co istotne, projektowane rozporządzenie dotyczy wyłącznie podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów i oświadczeń, a tym samym jego zakres odbiega od zakresu dotychczasowego DokWykR. Dla przypomnienia – podmiotowe środki dowodowe to, zgodnie z art. 7 pkt 17 PZP, środki służące potwierdzeniu braku podstaw wykluczenia, spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, z wyjątkiem oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1 PZP (tj. oświadczenia wstępnego np. na formularzu JEDZ).

Podmiotowe środki dowodowe na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia

Projekt rozporządzenia określa zamknięty katalog podmiotowych środków dowodowych, które służą potwierdzeniu braku podstaw wykluczenia wykonawcy, odpowiadający ustawowemu zakresowi zarówno obligatoryjnych, jak i fakultatywnych podstaw wykluczenia z postępowania.

Przykładem konsekwentnego dążenia przez prawodawcę do zmniejszenia obciążeń dokumentacyjnych wykonawcy jest ograniczenie w projekcie rozporządzenia szerokiego katalogu oświadczeń potwierdzających brak podstaw wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu. Zrezygnowano bowiem z podstawy do żądania przez zamawiającego z odpowiadających de facto treści oświadczenia wstępnego tymczasowo zastępującego podmiotowe środki dowodowe, o którym mowa w art. 125 ust. 1 PZP, następujących oświadczeń:

1. oświadczenia wykonawcy o braku objęcia go prawomocnym wyrokiem lub ostateczną decyzją o zaleganiu z uiszczaniem podatków, opłat lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne;

2. oświadczenia wykonawcy o braku objęcia go środkiem zapobiegawczym w postaci zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne;

3. oświadczenia wykonawcy o braku skazania na karę ograniczenia wolności lub grzywny za wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym lub środowisku albo ukarania z mocy decyzji administracyjnej za naruszenie przepisów prawa pracy, ochrony środowiska lub socjalnego;

4. oświadczenia wykonawcy o niezaleganiu z opłacaniem podatków i opłat lokalnych.

Jednocześnie, z uwagi na to, że w toku postępowania o udzielenie zamówienia mogą zaistnieć nowe okoliczności, które spowodują dezaktualizację oświadczenia wstępnego – a w świetle przepisów PZP podmiotowe środki dowodowe powinny być zawsze aktualne na dzień ich złożenia – uznano, że nie wchodzi w rachubę proste zastąpienie ww. oświadczeń oświadczeniem wstępnym. Konieczne jest późniejsze potwierdzenie aktualności oświadczenia wstępnego i w związku z tym zrezygnowano z ww. oświadczeń na rzecz jednego oświadczenia potwierdzającego aktualność informacji zawartych w oświadczeniu wstępnym, o którym mowa w art. 125 ust. 1 PZP, w zakresie podstaw wykluczenia, których brak nie jest dokumentowany lub jest tylko częściowo dokumentowany przy pomocy stosowanych zaświadczeń lub dokumentów wystawianych przez osoby trzecie, takich jak informacja z KRK czy zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego o niezaleganiu z opłacaniem podatków i opłat. W zakresie, w jakim brak podstawy wykluczenia jest tylko częściowo dokumentowany przy pomocy stosowanych zaświadczeń lub dokumentów wystawianych przez osoby trzecie, oświadczenie to uzupełnia, ale nie zastępuje zaświadczeń i dokumentów wystawionych przez osoby trzecie.

Ponadto regulacja „szczególna” w tym aspekcie odnosi się do postępowania prowadzonego w trybie negocjacji ze względu na pilną potrzebę udzielania zamówienia oraz postępowania prowadzonego w trybie zamówienia z wolnej ręki. Zamawiający nie musi wówczas zgodnie z PZP wymagać złożenia oświadczenia wstępnego i dlatego przewidziano w tych przypadkach możliwość żądania przez zamawiającego odpowiedniego oświadczenia o braku podstaw jako podmiotowego środka dowodowego.

Informacja z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych

Nowym rozwiązaniem, mającym swoje źródło w PZP, jest możliwość żądania przez zamawiającego od wykonawcy informacji z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do tego rejestru, sporządzonej nie wcześniej niż 3 miesiące przed jej złożeniem, w celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia z postępowania na podstawie art. 108 ust. 2 PZP.

Podmiotowe środki dowodowe na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia od podmiotów zagranicznych

Dość istotne zmiany przewiduje się w projekcie rozporządzenia w odniesieniu do podmiotowych środków na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia od podmiotów zagranicznych. Wprawdzie podobnie jak dotychczas takie podmioty mogą zastąpić polskie dokumenty równoważnymi dokumentami wydawanymi w państwie siedziby lub miejsca zamieszkania wykonawcy, ale dodatkowo reguluje się sposób udokumentowania braku podstaw wykluczenia w przypadkach, gdy w państwie siedziby lub miejsca zamieszkania wykonawcy nie wydaje się równoważnych do polskich dokumentów.

Przykładowo, na potwierdzenie braku prawomocnego skazania osoby pełniącej funkcje kierownicze u wykonawcy, niemającej miejsca zamieszkania w państwie siedziby lub miejsca zamieszkania tego wykonawcy, zamawiający będzie żądał dokumentu wydanego w kraju siedziby lub miejsca zamieszkania wykonawcy, zamiast w kraju miejsca zamieszkania tej osoby, jak dotychczas. Ponadto, w odniesieniu osoby, która pełni funkcje kierownicze w spółce zarejestrowanej w Polsce, ale ma miejsce zamieszkania poza granicami Polski, przepisy projektowanego rozporządzenia przewidują, na zasadach ogólnych, składanie informacji z KRK. Jak wyjaśnia się w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia – w przypadku osób, które posiadają obywatelstwo państwa członkowskiego UE inne niż obywatelstwo polskie, Krajowy Rejestr Karny, wydając informację o niekaralności takiej osoby, dodatkowo ma obowiązek wysłać zapytanie o taką osobę również do państwa obywatelstwa i załączyć do informacji z KRK informację z rejestru państwa obywatelstwa osoby, której dotyczy wniosek.

Nowe rozwiązanie stanowi regulacja, zgodnie z którą jeżeli w kraju, w którym wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, nie wydaje się dokumentów, o których mowa w ust. 1 (np. odpowiednika informacji z KRK) lub gdy dokumenty te nie odnoszą się do wszystkich przypadków, o których mowa w art. 108 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 PZP (tj. spośród obligatoryjnych przesłanek wykluczenia), art. 109 ust. 1 pkt 1, 2 lit. a i b oraz pkt 3 PZP (tj. spośród fakultatywnych przesłanek wykluczenia), zastępować się je będzie w całości lub w części dokumentem zawierającym odpowiednio oświadczenie wykonawcy, ze wskazaniem osoby albo osób uprawnionych do jego reprezentacji, lub oświadczenie osoby, której dokument miał dotyczyć, złożone przed notariuszem lub przed organem sądowym, administracyjnym albo organem samorządu zawodowego lub gospodarczego właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania wykonawcy.

Podmiotowe środki dowodowe na potwierdzenie spełniania warunków udziału

Zamawiający i wykonawcy muszą zwrócić szczególną uwagę na podmiotowe środki dowodowe określone w projekcie rozporządzenia na potwierdzenie zdolności technicznej lub zawodowej. Otóż upoważnia się zamawiającego do żądania wykazu robót budowlanych „porównywalnych z robotami budowlanymi stanowiącymi przedmiot zamówienia”. Jak podnosi projektodawca, porównywalny nie oznacza taki sam lub identyczny, ale raczej, że stopień skomplikowania wykonanych robót budowlanych był pod względem technicznym lub organizacyjnym tak samo wysoki lub wyższy. Zgodnie z częścią II lit. a podlit. ii załącznika XII do dyrektywy 2014/24/UE dowodem zdolności technicznej wykonawców może być „wykaz głównych dostaw lub usług”. W konsekwencji w projekcie rozporządzenia wprowadza się jako zasadę żądanie wykazu głównych dostaw lub usług, czyli takich, które pozwalają na ocenę ogólnej zdolności technicznej wykonawcy. Warunek posiadania ogólnej zdolności technicznej będzie wystarczający w przypadku dostaw produktów lub usług powszechnie dostępnych o ustalonych standardach jakościowych (produktów lub usług katalogowych), które nie posiadają newralgicznego znaczenia dla funkcjonowania zamawiającego. Natomiast w przypadku produktów lub usług specjalistycznych lub dostosowanych do potrzeb zamawiającego, ewentualnie posiadających kluczowe znaczenie dla prowadzenia działalności przez zamawiającego, zamawiający może wymagać szczególnej zdolności technicznej adekwatnej do konkretnego zamówienia. Dlatego jeżeli jest to uzasadnione charakterem, znaczeniem, przeznaczeniem lub zakresem dostaw lub usług, zamawiający będzie mógł żądać wykazu dostaw lub usług porównywalnych z dostawami lub usługami stanowiącymi przedmiot zamówienia.

Dla wielu, zwłaszcza zamawiających. dużym zaskoczeniem może okazać się regulacja zezwalająca zamawiającemu – w przypadku zamówień na dostawy w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej (tj. warunku podmiotowego, a nie jak dotychczas wymagania przedmiotowego) – na żądanie:

1. próbek, opisów lub fotografii dostarczanych produktów, których autentyczność musi zostać poświadczona przez wykonawcę na żądanie zamawiającego,

2. zaświadczenia niezależnego podmiotu uprawnionego do kontroli jakości potwierdzającego, że dostarczane produkty odpowiadają określonym normom lub specyfikacjom technicznym.

Wymienione środki dowodowe mają być żądane na potwierdzenie zdolności technicznych wykonawcy dotyczących jego wiedzy i umiejętności (know-how), które umożliwiają mu dostarczenie produktów na odpowiednim poziomie jakości, stosownie do art. 116 ust. 1 PZP.

Kolejną nowość stanowi regulacja, na mocy której jeżeli wykonawca powołuje się na doświadczenie konsorcjum, którego był członkiem, to w wykazach robót budowlanych, dostaw lub usług uwzględnia wyłącznie te roboty budowlane, dostawy lub usługi, które faktycznie wykonał. Przepis ten nie miał odpowiednika w przepisach dotychczasowego DokWykR.

Pozytywnie należy ocenić przepisy zawarte w projekcie rozporządzenia dopuszczające możliwość zastąpienia podmiotowych środków dowodowych odpowiednim zaświadczeniem o wpisie do urzędowego wykazu zatwierdzonych wykonawców lub certyfikatem wydanym przez jednostkę certyfikującą oraz wprowadzające zasadę domniemania prawdziwości informacji wynikających z zaświadczenia lub certyfikatu. Stosowne zaświadczenie lub certyfikat będą mogły stanowić dowód spełnienia wymogów kwalifikacji podmiotowej zarówno wykonawcy, jak i podmiotu udostępniającego zasoby na zasadach określonych w art. 118 PZP oraz podwykonawcy niebędącego podmiotem udostępniającym zasoby na takich zasadach.

Inne oświadczenia lub dokumenty, w tym potwierdzające umocowanie do reprezentacji

Podkreślić należy, że projektowane rozporządzenie dotyczy również innych dokumentów i oświadczeń. Wprawdzie termin „inne oświadczenia lub dokumenty” nie został zdefiniowany w przepisach PZP, ale jak podniesiono w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia z art. 70 pkt 1 oraz art. 128 ust. 1 i 6 w zw. z art. 107 ust. 2 PZP wynika, że należy przez nie rozumieć dokumenty lub oświadczenia jakich może żądać zamawiający w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie, które nie są oświadczeniem, o którym mowa w art. 125 ust. 1 PZP, podmiotowym środkiem dowodowym, przedmiotowym środkiem dowodowym lub zwykłą informacją.

Projektowane rozporządzenie określa, czego nie było w dotychczasowym DokWykR, rodzaje dokumentów żądanych w celu potwierdzenia umocowania reprezentantów. Wprost wynika z niego, że zamawiający będzie mógł żądać od wykonawcy odpisu lub informacji z właściwego rejestru, z którego wynika umocowanie osób działających w imieniu wykonawcy, takiego jak KRS lub Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej. Wykonawca nie będzie jednak zobowiązany do złożenia odpisu lub informacji z właściwego rejestru, jeżeli zamawiający może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych, o ile wykonawca dostarczył dane umożliwiające dostęp do tych dokumentów. Jeżeli w imieniu wykonawcy lub wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia działać będzie osoba, której umocowanie do reprezentowania nie wynika z odpisu lub informacji z właściwego rejestru, zamawiający będzie miał obowiązek zażądania od wykonawcy pełnomocnictwa lub innego dokumentu potwierdzającego umocowanie do reprezentowania wykonawcy. Przykładami innych dokumentów potwierdzających umocowanie do reprezentowania wykonawcy lub współwykonawców (wymienionymi przez projektodawcę w uzasadnieniu) są akt powołania na stanowisko prezesa zarządu, członka zarządu spółki lub, w przypadku spółek działających w systemie common law, członka rady dyrektorów spółki, a także umowa spółki cywilnej lub uchwała jej wspólników, wskazująca jednego ze wspólników jako umocowanego do reprezentacji spółki. Te same reguły co wobec osoby działającej w imieniu wykonawcy mają mieć zastosowanie wobec osoby działającej w imieniu podmiotu udostępniającego zasoby na zasadach określonych w art. 118 PZP lub podwykonawcy niebędącego podmiotem udostępniającym zasoby na takich zasadach.

Okresy ważności niektórych dokumentów

W projekcie rozporządzenia przewiduje się zmianę obowiązujących od lat regulacji określających „termin ważności” niektórych dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału oraz brak podstaw wykluczenia. Uznano bowiem, że wymagają one racjonalizacji i zapewnienia rzeczywistej aktualności składanych dokumentów. Do tej pory terminy, w których dokumenty powinny być wystawione (zwykle wynoszące 3 lub 6 miesięcy), liczono wstecz od upływu terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Tymczasem zgodnie z założeniem PZP dokumenty te mają być aktualne na dzień ich złożenia, niezależnie od tego czy będą składane wraz z ofertą albo wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, przed wyborem najkorzystniejszej oferty, w wyniku wezwania do uzupełnienia brakujących dokumentów czy też w związku z uzasadnionym podejrzeniem dezaktualizacji uprzednio złożonych dokumentów. Dlatego w projekcie rozporządzenia okresy ważności (aktualności) dokumentów powiązano z datą ich złożenia. Przykładowo, okres ważności informacji z KRK został powiązany z datą jej złożenia, a nie z terminem składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, jak dotychczas. Podobnie, termin ważności zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, zaświadczenia właściwej terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest powiązany z datą jego złożenia. Ponadto w przypadku informacji banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej ma ona potwierdzać wysokość posiadanych środków finansowych lub zdolność kredytową wykonawcy, w okresie nie wcześniejszym niż 3 miesiące przed jej złożeniem

Forma podmiotowych środków dowodowych oraz innych dokumentów lub oświadczeń

Podmiotowe środki dowodowe oraz inne dokumenty lub oświadczenia, o których mowa w projekcie rozporządzeniu, wykonawcy mają składać w formie elektronicznej, w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, w formie pisemnej lub w formie dokumentowej, w zakresie i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 70 PZP.

Wniosek o wydanie warunków przyłączenia źródła do sieci elektroenergetycznej o napięciu wyższym niż 1 kV

Zmieniono treść ust. 8g w art. 7 PrEnerg. Zgodnie z jego nowym brzmieniem przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej jest obowiązane wydać warunki przyłączenia w terminie:

1. 21 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do V lub VI grupy przyłączeniowej przyłączanego do sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
2. 30 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do IV grupy przyłączeniowej przyłączanego do sieci o napięciu nie wyższym niż 1 kV;
3. 60 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do III lub VI grupy przyłączeniowej przyłączanego do sieci o napięciu powyżej 1 kV, niewyposażonego w źródło;
4. 120 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do III lub VI grupy przyłączeniowej – dla obiektu przyłączanego do sieci o napięciu wyższym niż 1 kV wyposażonego w źródło;
5. 150 dni od dnia złożenia wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do I lub II grupy przyłączeniowej.

Dodano też przepisy ust. 8g¹–8g⁷ do art. 7 PrEnerg. Wynika z nich, że po pierwsze, w przypadku wniosku o wydanie warunków przyłączenia źródła do sieci elektroenergetycznej o napięciu wyższym niż 1 kV terminy określone wyżej liczone są od dnia wniesienia zaliczki (ust. 8g¹).

Po drugie, zgodnie z ust. 8g² przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych jest obowiązane wydać warunki przyłączenia w terminie:

Po trzecie, zgodnie z ust. 8g³ przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła jest obowiązane wydać warunki przyłączenia w terminie:

Po czwarte, zgodnie z ust. 8g⁴ do terminów na wydanie warunków przyłączenia do sieci nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa do dokonania określonych czynności, terminów na uzupełnienie wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci, okresów opóźnień spowodowanych z winy podmiotu wnioskującego o przyłączenie albo z przyczyn niezależnych od przedsiębiorstwa energetycznego.

Po piąte, zgodnie z ust. 8g⁵ w przypadku wniosków o określenie warunków przyłączenia do sieci gazowej dla obszarów lub miejscowości niezgazyfikowanych, dla których przedsiębiorstwo energetyczne przygotowuje szczegółową koncepcję gazyfikacji, nie stosuje się przepisu art. 7 ust. 8g² PrEnerg, pod warunkiem poinformowania wnioskodawcy przez to przedsiębiorstwo, w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku, o innym terminie wydania warunków przyłączenia wraz z uzasadnieniem wskazania tego terminu.

Po szóste, zgodnie z ust. 8g⁶ w szczególnie uzasadnionych przypadkach przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej może przedłużyć terminy określone w art. 7 ust. 8g PrEnerg o maksymalnie połowę terminu, w jakim obowiązane jest wydać warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej dla poszczególnych grup przyłączeniowych za uprzednim zawiadomieniem podmiotu wnioskującego o przyłączenie do sieci z podaniem uzasadnienia przyczyn tego przedłużenia.

Po siódme, zgodnie z ust. 8g⁷ w szczególnie uzasadnionych przypadkach przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub ciepła może przedłużyć terminy określone w art. 7 ust. 8g² i 8g³ PrEnerg o maksymalnie taki sam termin, w jakim obowiązane jest wydać warunki przyłączenia do sieci gazowej albo ciepłowniczej dla poszczególnych grup przyłączeniowych za uprzednim zawiadomieniem podmiotu wnioskującego o przyłączenie do sieci z podaniem uzasadnienia przyczyn tego przedłużenia.

Zmiany wprowadzono również w zakresie kar. Jak wynika z nowego brzmienia art. 56 ust. 1 pkt 18 PrEnerg, karze pieniężnej podlega ten, kto nie wydaje warunków przyłączenia do sieci w terminach określonych w art. 7 ust. 8g-8g³, 8g⁶ i 8g⁷ PrEnerg. Wysokość kary pieniężnej wymierzonej w tym przypadku, obecnie, nie może być niższa niż 1500 zł za każdy dzień zwłoki w wydaniu warunków przyłączenia do sieci. Przed zmianą kwota ta wynosiła 3000 zł (art. 56 ust. 2e PrEnerg).