Sprawozdanie o podatku dochodowym międzynarodowych jednostek – nowelizacja ustawy o rachunkowości
Nowelizacja przepisów
W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 619 opublikowano ustawę z 12.4.2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw.
Nowelizacja w pierwszej kolejności implementuje (przenosi) do polskiego systemu prawnego przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2101 z 24.11.2021 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (Dz.Urz. UE L 429 z 1.12.2021 r., s. 1; dalej: dyrektywa 2021/2101) i wprowadza zmiany przede wszystkim do RachunkU.
Jednostki zobowiązane do sporządzania sprawozdań o podatku dochodowym
Wprowadzono rozdział 6b Rachunku (przepisy art. 63l–art. 63o RachunkU) zatytułowany „Sprawozdanie o podatku dochodowym”, który dotyczy:
1) jednostki dominującej najwyższego szczebla, tzn. jednostki dominującej, która sporządza roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe obejmujące największą możliwą liczbę jednostek powiązanych z grupy kapitałowej;
2) jednostki samodzielnej, tzn. jednostki, która nie jest częścią grupy kapitałowej;
3) jurysdykcji podatkowej, tzn. państwa lub terytorium, które posiadają autonomię fiskalną w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.
Sprawozdanie o podatku dochodowym za rok obrotowy sporządza, publikuje i udostępnia:
1) jednostka dominująca najwyższego szczebla, jeżeli przychody ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych kwotę 3 500 000 000 zł;
2) jednostka samodzielna, jeżeli przychody ujęte w rocznym sprawozdaniu finansowym tej jednostki przekraczają dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych kwotę 3 500 000 000 zł.
Obowiązek ten dotyczy wyłącznie jednostki dominującej najwyższego szczebla i jednostki samodzielnej będących:
1) spółką kapitałową;
2) spółką komandytowo-akcyjną;
3) spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.
W celu publikacji i udostępnienia sprawozdania kierownik jednostki, w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego:
1) składa we właściwym rejestrze sądowym sprawozdanie o podatku dochodowym (przepis w tym zakresie wchodzi w życie 22.6.2025 r.) oraz
2) zamieszcza sprawozdanie o podatku dochodowym na stronie internetowej jednostki, przy czym sprawozdanie to jest udostępniane na tej stronie przez okres co najmniej 5 lat.
Jednostki przestają podlegać temu obowiązkowi sprawozdawczemu, jeżeli dla każdego z 2 ostatnich lat obrotowych przychody ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej najwyższego szczebla (rocznym sprawozdaniu finansowym jednostki samodzielnej) są niższe niż 3 500 000 000 zł.
Obowiązku sporządzenia i publikacji sprawozdania o podatku dochodowym nie stosuje się, w przypadku gdy:
1) jednostka dominująca najwyższego szczebla i jej wszystkie jednostki zależne oraz ich oddziały albo jednostka samodzielna i jej oddziały mają siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności wyłącznie na terytorium Polski, lub
2) jednostka dominująca najwyższego szczebla albo jednostka samodzielna ujawnia w sprawozdaniu z działalności informacje zgodnie z art. 111a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 PrBank (chodzi tu o wymienione tam informacje w zakresie obowiązku ogłaszania informacji o adekwatności kapitałowej oraz zasadach ustalania wynagrodzeń osób kierujących bankiem), pod warunkiem że informacje te dotyczą odpowiednio całej działalności prowadzonej przez jednostki powiązane ujęte w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej najwyższego szczebla albo całej działalności jednostki samodzielnej.
Sprawozdanie o podatku dochodowym za rok obrotowy, dotyczące odpowiednio jednostki dominującej najwyższego szczebla albo jednostki samodzielnej, publikuje i udostępnia jednostka zależna oraz oddział na zasadach określonych w art. 63n RachunkU.
Sporządzenie i udostępnienie sprawozdania o podatku dochodowym
Sprawozdanie o podatku dochodowym sporządza się na dzień bilansowy. Obejmuje ono informacje dotyczące całej działalności jednostki samodzielnej albo jednostki dominującej najwyższego szczebla, w tym działalności wszystkich jednostek zależnych ujętych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej najwyższego szczebla, za dany rok obrotowy i zawiera informacje wymienione w art. 63o ust. 2 RachunkU, które przestawia się w przewidzianych formatach.
Informacje zawarte w sprawozdaniu o podatku dochodowym przedstawia się odrębnie dla każdego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz dla każdej jurysdykcji podatkowej niechętnej współpracy do celów podatkowych, czyli tzw. raju podatkowego. Natomiast w przypadku pozostałych jurysdykcji podatkowych informacje zawarte w sprawozdaniu o podatku dochodowym przedstawia się w formie zagregowanej.
Ponadto:
1) w przypadku gdy państwo należące do EOG obejmuje większą liczbę jurysdykcji podatkowych, informacje zawarte w sprawozdaniu przedstawia się łącznie na poziomie tego państwa,
2) informacje zawarte w sprawozdaniu przedstawia się w odniesieniu do każdej jurysdykcji podatkowej, w której działalność grupy kapitałowej albo jednostki samodzielnej może podlegać podatkowi dochodowemu, na podstawie siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałej działalności gospodarczej,
3) w przypadku gdy działalność większej liczby jednostek powiązanych i ich oddziałów może podlegać podatkowi dochodowemu w jednej jurysdykcji podatkowej, informacje przedstawione w odniesieniu do tej jurysdykcji podatkowej stanowią sumę informacji dotyczących takiej działalności każdej jednostki powiązanej i jej oddziałów w tej jurysdykcji podatkowej,
4) informacji o danej działalności nie można przypisać równocześnie do więcej niż jednej jurysdykcji podatkowej,
5) w przypadku gdy ujawnienie którejkolwiek z informacji zawartych w sprawozdaniu miałoby istotnie szkodliwy wpływ na sytuację rynkową jednostki, której dotyczy sprawozdanie, informacja ta może być tymczasowo pominięta w sprawozdaniu. W takim przypadku w sprawozdaniu o podatku dochodowym wskazuje się na pominięcie określonej informacji oraz uzasadnia przyczynę pominięcia, a pominiętą informację ujawnia się w późniejszym sprawozdaniu o podatku dochodowym w terminie nie dłuższym niż 5 lat od dnia pominięcia tej informacji. Zasada ta nie dotyczy to informacji dotyczących jurysdykcji podatkowych z rajów podatkowych.
Sprawozdanie o podatku dochodowym jest sporządzane w języku polskim i walucie polskiej, w postaci elektronicznej i opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
Wprowadzone przepisy mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdania o podatku dochodowym za rok obrotowy rozpoczynający się po 21.6.2024 r.
Niesporządzenie sprawozdania o podatku dochodowym objęto grzywną albo karą pozbawienia wolności do lat 2, albo obydwom tym karom łącznie (zob. art. 77 RachunkU).
Podsumowanie
Jak stwierdzono w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, udostępnianie publicznie informacji na temat podatków zapłaconych w miejscu, w którym rzeczywiście został wygenerowany zysk, ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia przejrzystości podatkowej. Sprawozdawczość w podziale na kraje może wzmocnić zaufanie publiczne i zwiększyć społeczną odpowiedzialność przedsiębiorstw przez przyczynianie się – przez płacenie podatków – do dobrobytu w kraju, w którym prowadzą swoją działalność.
Może to również wspierać świadomą debatę na temat potencjalnych braków w systemach podatkowych. Sprawozdawczość podatkowa w podziale na kraje, obejmująca publikowanie określonego zestawu danych przez duże przedsiębiorstwa wielonarodowe, daje ogółowi społeczeństwa ogólny przegląd podatków płaconych przez przedsiębiorstwa wielonarodowe od ich dochodu.
Planowane zmiany w zakresie ulgi B+R
Ministerstwo Rozwoju i Technologii przygotowało projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (nr UA8 z wykazu RCL). Aktualnie projekt jest na etapie uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania. Projektowane regulacje ustawy mają na celu wprowadzenie uproszczeń odnoszących się do działalności gospodarczej zmiany mają objąć ponad 30 aktów prawnych, w tym m.in. PrPrzed, PrBud, SysUbSpołU, RzemiosłoU, PodLokU, a także PDOPrU.
W projekcie zmian do PDOPrU przygotowano korzystne dla podatników zmiany w uldze na działalność badawczo-rozwojową (B+R).
Ekspertyzy, opinie i usługi nie tylko od jednostek naukowych
Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 18d ust. 2 pkt 3 PDOPrU za koszty kwalifikowane uznaje się ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, świadczone lub wykonywane na podstawie umowy przez podmiot, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–8 PrSzkolWyżN, a także nabycie od takiego podmiotu wyników prowadzonych przez niego badań naukowych, na potrzeby działalności B+R. Dotyczy to m.in. uczelni, federacji podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki, instytutów naukowych PAN. W związku z tym obecnie, aby ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników prowadzonych badań naukowych mogły być uznane za koszty kwalifikowane, muszą być one świadczone lub wykonywane albo nabyte od jednostek naukowych. Skuteczna realizacja prac B+R wymaga uzyskania ekspertyz, opinii czy usług doradczych od podmiotów zewnętrznych.
W praktyce ekspertyzy, opinie czy usługi doradcze świadczone są przez wyspecjalizowane podmioty, które nie posiadają statusu jednostki naukowej, a współpraca z jednostkami naukowymi nie zawsze w praktyce jest możliwa i uzasadniona np. ze względu na poziom doświadczenia jaki prezentują poszczególni partnerzy.
W projekcie zmian zaproponowano, żeby w art. 18d ust. 2 pkt 3 PDOPrU usunąć wymóg, aby ww. ekspertyzy, opinie i usługi były świadczone przez jednostki naukowe. Wpłynie to na większą elastyczność w zakresie prowadzenia działalności B+R, z uwagi na to, że wiele firm korzysta ze specjalistycznych usług podmiotów zewnętrznych, które nie są jednostkami naukowymi.
Szerszy katalog kosztów kwalifikowanych
Ponadto, w art. 18d ust. 2 PDOPrU rozszerzono możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowanych następujących kosztów związanych z działalnością B+R:
1) przeglądów, konserwacji oraz kalibracji aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności B+R, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 PDOPrU z podatnikiem,
2) specjalistycznego transportu towarów wykorzystywanych wyłącznie w prowadzonej działalności B+R, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy z podatnikiem.
Przeglądy, konserwacja i kalibracja jest nieodzownym elementem utrzymania sprawnej aparatury. Ponadto wiele firm korzysta ze specjalistycznego transportu towarów wykorzystywanych w działalności B+R.
W proponowanych przepisach wskazano „jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z podatnikiem” – to ograniczenie ma zapewnić aby nie dochodziło do zawyżania kosztów kwalifikowanych w ramach świadczenia usług przez podmioty powiązane (tego ograniczenia na razie nie ma w przypadku usług doradczych).
Zwolnienie od akcyzy samochodów osobowych wykorzystywanych do celów badawczych w działalności B+R
Dodatkowo w projekcie ustawy proponuje się zmianę w AkcyzaU poprzez dodanie art. 110b ust. 1, którego celem jest zwolnienie od akcyzy samochodów osobowych wykorzystywanych do celów badawczych w prowadzonej działalności B+R przez podmioty posiadające status centrum badawczo-rozwojowego. Zmiana ta ma na celu doprecyzowanie przepisów, że samochody osobowe wykorzystywane do celów badawczych w prowadzonej działalności B+B są zwolnione z akcyzy. Zwolnienie to obowiązywałoby w czasie wykorzystywania samochodu osobowego do celów badawczych w prowadzonej działalności B+R, jednak nie dłużej niż do dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów, o której mowa w art. 80t PrDrog.
Podsumowując, należy uznać proponowane zmiany w PDOPrU w zakresie ulgi B+R za korzystne, jednak dziwi fakt, że dotyczą one jedynie ulgi w podatku CIT. Należy mieć nadzieję, iż zmiany zostaną uzupełnione odpowiednio o zmiany w PDOFizU w zakresie ulgi B+R. Na razie trwają konsultacje publiczne, zatem proponowane zmiany są na stosunkowo wczesnym etapie prac legislacyjnych. Proponowane rozwiązania miałyby wejść w życie z 1.1.2025 r.
Dyrektywa w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDDD)
Z zamieszczonych informacji wynika, że 24.4.2024 r. Parlament Europejski przyjął w głosowaniu plenarnym kompromisowy projekt CSDDD. Finalne przyjęcie i ogłoszenie tekstu dyrektywy w nowym brzmieniu zaplanowano w najbliższych tygodniach.
Odnosząc się do zmian w CSDDD, zaproponowano wprowadzenie:
- obowiązku należytej staranności w odniesieniu do poszanowania praw człowieka i kwestii środowiskowych dla określonych grup przedsiębiorstw;
- obowiązkowej należytej staranności w celu ograniczania negatywnych skutków odnoszącej się do działalności własnej przedsiębiorstw, działalności jednostek zależnych oraz do tzw. łańcucha działalności (chain of activities – pojęcie będące kompromisem pomiędzy „łańcuchem wartości”, a „łańcuchem dostaw”);
- zwiększenie odpowiedzialności i rozliczalności przedsiębiorstw za negatywne skutki prowadzonej przez nie działalności;
- poprawienie dostępu do środków ochrony prawnej dla osób i podmiotów dotkniętych negatywnymi skutkami, powstałymi w wyniku działalności przedsiębiorstw;
- odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorstw za negatywne skutki, pod pewnymi warunkami, a także kar pieniężnych za naruszenie obowiązków w zakresie należytej staranności.
Zgodnie z zaproponowanym przez ONZ i OECD stanowiskiem należyta staranność to proces, który przedsiębiorstwa powinny przeprowadzać w celu identyfikacji faktycznych i potencjalnych negatywnych skutków prowadzonej przez siebie działalności oraz łagodzenia tych negatywnych skutków. Celem jej jest też zapobieganie negatywnym skutkom powstającym lub mogącym powstać w wyniku ich działalności. Chodzi tu zarówno o podstawową działalność przedsiębiorstwa, jak i łańcuch dostaw, a także inne relacje biznesowe.
Dyrektywa ma dotyczyć przedsiębiorstw z krajów UE, ale także przedsiębiorstw spoza UE. Podmioty utworzone zgodnie z prawem kraju członkowskiego UE, które będą objęte regulacją, można podzielić na trzy grupy przedsiębiorstw, które:
1) w ostatnim roku obrotowym, za które zostało lub powinno zostać sporządzone roczne sprawozdanie finansowe, zatrudniały średnio ponad 1000 pracowników, a ich przychody netto ze sprzedaży w skali światowej przekraczały 450 mln euro;
2) same nie osiągnęły takich progów, ale były najwyższą spółką dominującą (ultimate parent company) w grupie, która osiągnęła te progi;
3) same zawarły lub są najwyższą spółką dominującą grupy, która zawarła z niezależnymi spółkami zewnętrznymi umowy franczyzowe lub licencyjne w UE w zamian za opłaty licencyjne wynoszące ponad 22,5 mln euro, jeżeli umowy te zapewniają wspólną tożsamość, wspólną koncepcję biznesową i stosowanie jednolitych metod prowadzenia działalności.
Małe i średnie przedsiębiorstwa nie będą bezpośrednio objęte przepisami dyrektywy, ale wejście w życie CSDDD będzie również oddziaływać na sektor MŚP.
Wprowadzono okresy przejściowe w obowiązywaniu CSDDD:
- po 3 latach od wejścia w życie dyrektywy znajdzie ona zastosowanie do największych przedsiębiorstw z UE, które zatrudniają ponad 5000 pracowników i odnotowały w ostatnim roku finansowym obrót netto w skali świata w wysokości ponad 1500 mln euro (w przypadku przedsiębiorstw spoza UE będzie to obrót netto wygenerowany w UE w wysokości ponad 1500 mln euro);
- po 4 latach od wejścia w życie dyrektywy progi odnoszące się do przedsiębiorstw unijnych objętych dyrektywą będą wynosić 3000 pracowników i 900 mln euro światowego obrotu netto;
- po 5 latach przepisy dyrektywy obejmą przedsiębiorstwa o najniższych progach wskazanych w art. 2 CSDDD.
Założenia projektu CSDDD przewidują dla przedsiębiorstw obowiązek m.in.:
1) uwzględniania należytej staranności w polityce przedsiębiorstw i zarządzaniu ryzykiem;
2) identyfikacji, oceny i priorytetyzacji faktycznych i potencjalnych negatywnych skutków;
3) zapobiegania potencjalnym negatywnym skutkom;
4) wstrzymania faktycznych negatywnych skutków oraz podejmowania działań naprawczych;
5) znaczącego angażowania interesariuszy w procesie należytej staranności;
6) wdrożenia procedur skargowych umożliwiających złożenie skarg w przypadku uzasadnionych obaw dotyczących faktycznych lub potencjalnych negatywnych skutków w działalności przedsiębiorstw;
7) monitorowania skuteczności i adekwatności podejmowanych działań w zakresie należytej staranności;
8) publikowania na stronie internetowej przedsiębiorstwa sprawozdania rocznego w odniesieniu do kwestii objętych dyrektywą;
9) przyjęcia i realizacji planu transformacji na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych.
W art. 22 CSDDD uregulowano odpowiedzialność cywilną przedsiębiorstw za szkody, które powstaną w wyniku negatywnych skutków działalności biznesowej.
Ponadto państwa członkowskie będą miały obowiązek powołać odpowiednie organy nadzorcze, które będą mogły m.in.:
- wszcząć postępowanie wyjaśniające z urzędu;
- przeprowadzać inspekcje;
- wyznaczać przedsiębiorstwom odpowiednie terminy na podjęcie działań naprawczych;
- nakazać zaprzestania naruszeń przepisów krajowych przyjętych na podstawie dyrektywy oraz podjęcia działań naprawczych;
- nałożyć kary pieniężne na przedsiębiorstwa.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na: https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/dyrektywa-w-sprawie-nalezytej-starannosci
Zmiany w raportowaniu CIT – już od 1.1.2025 r. księgi rachunkowe trzeba będzie uzupełnić o dodatkowe dane
Zgodnie z art. 9 ust. 1c PDOPrU, podatnicy prowadzący księgi rachunkowe są obowiązani prowadzić te księgi przy użyciu programów komputerowych oraz przesyłać je właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego po zakończeniu roku podatkowego, w terminie do dnia upływu terminu złożenia zeznania (deklaracji). Niniejszy przepis wskazuje również, że księgi rachunkowe muszą zostać przekazane właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 OrdPU oraz przy zastosowaniu zasad dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części, które zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3 OrdPU. Niniejsze przepisy PDOPrU wchodzą w życie z 1.1.2025 r.
Harmonogram obowiązkowego używania programów komputerowych
Nowe obowiązki będą realizowane według harmonogramu za lata podatkowe rozpoczynające się po:
1) 31.12.2024 r. w przypadku podatkowych grup kapitałowych oraz podatników CIT, których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro (struktura logiczna JPK_KR),
2) 31.12.2025 r. w przypadku podatników CIT (innych niż ww.) obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT oraz podatników PIT/PPE/PPL obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP),
3) 31.12.2026 r. w przypadku pozostałych podatników CIT oraz PIT/PPE/PPL (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP).
Obecnie nie ma obligatoryjnego przekazywania danych w postaci ujednoliconych struktur logicznych w podatkach dochodowych. Księgi przekazywane są wyłącznie na żądanie organu.
Punktem wyjścia do opracowania nowych plików JPK_KR były aktualnie istniejące struktury
logiczne tzw. „na żądanie”.
Ministerstwo Finansów proponuje, żeby księgi przekazywane za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi, za rok obrotowy, który rozpocznie się po dniu 31.12.2024 r. a przed 1.1.2026 r., nie musiały być uzupełnione o dane dotyczące:
1) określenia wysokości, rodzaju i typu różnicy pomiędzy wynikiem bilansowym i podatkowym;
2) numeru KSeF;
3) danych potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
Ponadto, w projekcie rozporządzenia odstąpiono od pierwotnie zakładanego obowiązku uzupełnienia ksiąg o wysokość i rodzaj dochodu podlegającego opodatkowaniu w odniesieniu do podatników opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek.
Dane dodatkowe, o które należy uzupełnić księgi,
Danymi dodatkowymi, o które należy uzupełnić księgi, są:
1) numer identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika, o ile został nadany;
2) numer identyfikujący fakturę w KSeF, o ile został nadany do dnia przekazania księgi;
3) znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg m.in. dla: banków, zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji;
4) dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:
a) w przypadku faktur stanowiących dowód księgowy zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych – numer identyfikujący fakturę w KSeF, o ile został nadany do dnia przekazania księgi,
b) numer dowodu, na podstawie którego przyjęto do używania środek trwały lub wartość niematerialną i prawną,
c) rodzaj dowodu potwierdzającego nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji;
5) wysokość różnicy pomiędzy wynikiem finansowym ustalonym na podstawie przepisów o
rachunkowości a wynikiem podatkowym, w podziale na:
a) wysokość przychodów zwolnionych z opodatkowania – wykazuje się trwałe różnice pomiędzy zyskiem (stratą) dla celów rachunkowych a dochodem (stratą) dla celów podatkowych,
b) wysokość przychodów niepodlegających opodatkowaniu w roku bieżącym,
c) wysokość przychodów podlegających opodatkowaniu w roku bieżącym, ujętych w księgach lat ubiegłych,
d) wysokość kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów – wykazuje się trwałe różnice pomiędzy zyskiem (stratą) dla celów rachunkowych a dochodem (stratą) dla celów podatkowych,
e) wysokość kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów w roku bieżącym,
f) wysokość kosztów uznawanych za koszty uzyskania przychodów w roku bieżącym, ujętych w księgach lat ubiegłych.
Wprowadzenie dodatkowych danych jest niezbędne dla zapewnienia porównywalności pomiędzy składanymi ewidencjami a sprawozdaniami finansowymi, danymi z JPK_VAT oraz
informacjami z systemu KSeF.
Nowe regulacje stawiają przed podatnikami liczne wyzwania (systemowe, procesowe i techniczne), w tym przede wszystkim wiążą się z koniecznością dostosowania gromadzenia danych, aktualizacją systemów finansowo-księgowych, a także wdrożeniem nowych rozwiązań informatycznych w celu spełnienia ustawowych wymogów.
Projektowane rozporządzenie ma obowiązywać od 1.1.2025 r.
Projekt ustawy o globalnym podatku minimalnym
Początkowo warto wspomnieć, że celem dyrektywy 2022/2523 jest wdrożenie w Unii Europejskiej globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania (tzw. zasad GloBE), czyli głównej części Filaru II OECD. Jest to związane z zaobserwowaniem rywalizacji pomiędzy Państwami o jak najniższe stawki podatkowe, co w efekcie prowadzi do stosowania agresywnej optymalizacji podatkowej, polegającej na lokowaniu dochodu przez duże korporacje międzynarodowe w krajach o najniższym poziomie opodatkowania. Rozwiązaniem niwelującym tego rodzaju działania ma być ustanowienie wspominanego wyżej tzw. globalnego podatku minimalnego, który w istocie będzie stanowił podatek wyrównawczy.
Główną istotę globalnego podatku minimalnego stanowić będzie albowiem fakt, że największe przedsiębiorstwa międzynarodowe będą podlegały każdego roku sprawdzeniu, czy spełniają wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania: 15%. Jeśli efektywny poziom opodatkowania dochodu dla danej grupy międzynarodowej, w określonej jurysdykcji, będzie wynosił poniżej 15%, na taką grupę zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy.
Projekt przedmiotowej ustawy stanowi zatem realizację celów ww. dyrektywy 2022/2523. W świetle przedstawionych założeń, nowa ustawa będzie regulować zagadnienia związane z opodatkowaniem dużych przedsiębiorstw krajowych i międzynarodowych:
1) globalnym podatkiem wyrównawczym,
2) krajowym podatkiem wyrównawczym,
3) podatkiem wyrównawczym od niedostatecznie opodatkowanych zysków.
Pierwszy z wymienionych, czyli globalny podatek wyrównawczy, będzie nakładał obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego, co do zasady, na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie. System ten w założeniach jest podobny do funkcjonującego w wielu państwach, w tym w Polsce, reżimu opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych. Jednostka dominująca grupy, w jurysdykcji w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach.
Krajowy podatek wyrównawczy będzie zaś działał w sposób podobny do globalnego podatku wyrównawczego, z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej, będzie on płacony w tej jurysdykcji, gdzie ulokowany został nisko opodatkowany dochód (a niekoniecznie tam gdzie jest jednostka dominująca).
Ostatni z wymienionych w projekcie, tj. podatek wyrównawczy od niedostatecznie opodatkowanych zysków, będzie nakładał natomiast obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego od jednostki dominującej, na jednostki z grupy znajdujące się w danej jurysdykcji, w sytuacji gdy ta jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma globalnego podatku wyrównawczego.
Planowany termin w życia przedmiotowej ustawy to 1.1.2025 r.
Źródło: www.gov.pl oraz legislacja.rcl.gov.pl
KSeF będzie obowiązkowy od 1.2.2026 r.
Zmiany legislacyjne
Po decyzji o audycie Ministerstwo Finansów zorganizowało cykl spotkań konsultacyjnych, w których wzięło udział około 10 000 uczestników. Informacje, uzyskane podczas spotkań są podstawą do prac nad zmianami legislacyjnymi.
W związku z istotnym przesunięciem terminu wdrożenia KSeF, Ministerstwo Finansów zdecydowało, że proces legislacyjny będzie podzielony na dwa etapy.
W pierwszym, który zakończy się w czerwcu 2024 r., zmiany ustawowe będą dotyczyć tylko określenia nowego terminu wdrożenia obowiązkowego KSeF. Odpowiednio zostaną też przesunięte terminy dodatkowych odroczeń dotyczących: kar za błędy w KSeF, wymogu płatności z podaniem numeru KSeF (bez MPP) oraz faktur wystawianych z kasy rejestrującej.
W drugim etapie, przedmiotem prac będą szczegółowe rozwiązania legislacyjne.
Szkolenia dla przedsiębiorców
Odroczenie terminu wdrożenia KSeF wpływa też na kalendarz planowanych działań informacyjno-edukacyjnych.
W każdym urzędzie skarbowym będzie też możliwość indywidualnych konsultacji dla przedsiębiorców z korzystania z darmowego oprogramowania przygotowanego przez resort, czyli Aplikacji Podatnika, aplikacji mobilnej i e-mikrofirmy. W styczniu 2025 r. zostanie uruchomiona infolinia Krajowej Informacji Skarbowej specjalnie dla spraw związanych z KSeF. Działania szkoleniowe będą wspierane szeroką akcją informacyjną.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Faktury do sprzedaży ujętej w kasie fiskalnej – prezentacja w JPK
Nic się nie zmieniło w tym zakresie od czasu wprowadzenia obowiązku przygotowywania i wysyłania JPK_V7.
Jeśli do danej transakcji ujętej w kasie rejestrującej jest wystawiona faktura – niezależnie od tego, czy jest to faktura dla osób fizycznej nieprowadzącej działalności, czy jest to faktura dla przedsiębiorcy – powinna być ona ujęta w pliku JPK (w części ewidencyjnej) z kodem „FP”.
Aktualny w tym zakresie pozostaje pogląd wyrażony w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 6.5.2022 r., 0114-KDIP1-3.4012.75.2022.2.AMA
W prowadzonej ewidencji sprzedaży VAT dla symbolem „FP” powinny być oznaczone faktury dotyczące sprzedaży udokumentowanej paragonem fiskalnym, jak również faktury wystawiane przy zastosowaniu kasy rejestrującej, gdzie wartość sprzedaży i kwota podatku zostały ujęte w raporcie fiskalnym dobowym z kasy rejestrującej.
Zbliża się termin rocznego rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne – ważne informacje ZUS
Jak informuje ZUS na swojej stronie internetowej:
Każda osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która w 2023 r. podlegała ubezpieczeniu zdrowotnemu i była opodatkowana podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym, ma obowiązek rozliczyć w skali roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Rozliczenie pozwala ustalić kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne należnej za dany rok na podstawie przychodów/dochodów w nim osiągniętych.
Jakie i kiedy złożyć dokumenty
Rozliczenie roczne należy wykazać w dokumencie rozliczeniowym za kwiecień 2024 roku (przyp. red.: podlinkowania do wzorów w systemie Legalis):
- ZUS DRA – osoby prowadzące działalność jednoosobową (przyp. red.: zobacz także: ZUS DRA cz. II: Deklaracja rozliczeniowa cz. II dla osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która korzysta z obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne i opłaca składki wyłącznie za siebie)
- ZUS RCA – osoby opłacające składki za siebie oraz za inne osoby (np. zatrudnionych pracowników, zleceniobiorców) (przyp. red.: zobacz także: ZUS RCA cz. II: Imienny raport cz. II dla osoby fizycznej wykonującej działalność gospodarczą na mniejszą skalę, która korzysta z obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne)
Należy wypełnić blok „Roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne”: XII w ZUS DRA lub III.F w ZUS RCA. Osoby prowadzące działalność gospodarczą wykazują w nich dane do wyliczenia rocznej składki odrębnie dla każdej z form opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych).
20 maja 2024 r. jest ostatnim dniem, kiedy trzeba złożyć dokumenty rozliczeniowe za kwiecień 2024 r. wraz z rocznym rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2023 r. Jest to także termin na opłacenie należnych składek za kwiecień 2024 r. wraz z ewentualną dopłatą składki rocznej.
Ważne!
Na (…) stronie internetowej (ZUS – przyp. redakcji) dostępny jest kalkulator do obliczania rocznej podstawy wymiaru i składki na ubezpieczenie zdrowotne (patrz: https://www.zus.pl/firmy/przedsiebiorco-przeczytaj-wazne/kalkulator-rocznej-skladki-zdrowotnej). Pomoże on w wyliczeniu rocznej składki na ubezpieczenie zdrowotne osobom, które będą składać dokumenty w wersji papierowej.
Co wynika z rocznego rozliczenia
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia okaże się, że składka na ubezpieczenie zdrowotne została:
- opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, będzie przysługiwał jej zwrot – chyba, że płatnik ma zaległości z tytułu składek lub nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczenia społecznego,
- opłacona w kwocie niższej niż ustalona – należy ją uregulować wraz ze składką za kwiecień 2024 r., czyli do 20 maja 2024 r.
Jak otrzymać zwrot nadpłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne
Wniosek o zwrot nadpłaty (RZS-R), która wynika z rocznego rozliczenia, zostanie utworzony i udostępniony na profilu płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS na drugi dzień po złożeniu dokumentu z rocznym rozliczeniem. Wniosek będzie dostępny w widoku Dokumenty i wiadomości, w sekcji Dokumenty robocze.
We wniosku trzeba wskazać jeden numer rachunku bankowego, na który ma być przekazany zwrot, spośród rachunków zapisanych na koncie płatnika w ZUS.
Wniosek należy wysłać do ZUS przez PUE – najpóźniej do 3 czerwca 2024 r.
Płatnik składek otrzyma zwrot nadpłaty składki na wskazany we wniosku rachunek bankowy najpóźniej do 1 sierpnia 2024 r. Jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot, ZUS rozliczy nadpłatę na koncie płatnika najpóźniej do końca tego roku.
Do kiedy można skorygować miesięczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne
Za każdy miesiąc prowadzenia działalności w 2023 r. płatnicy składek muszą złożyć do ZUS dokumenty rozliczeniowe z ustaloną składką na ubezpieczenie zdrowotne. Sposób ich wypełnienia ma wpływ na weryfikację poprawności rozliczenia rocznego. Dokumenty korygujące wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za poszczególne miesiące 2023 r.można złożyć:
- najpóźniej do dnia, w którym płatnik złoży wniosek o zwrot nadpłaty,
- do 1 lipca 2024 r. – jeśli płatnik nie złoży wniosku o zwrot nadpłaty.
Więcej informacji na temat rocznego rozliczenia:
Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą (patrz: https://www.zus.pl/-/roczna-podstawa-wymiaru-skladki-na-ubezpieczenie-zdrowotne-osob-prowadzacych-dzialalnosc-gospodarcza)
Gdzie można otrzymać pomoc
Każda osoba prowadząca działalność może uzyskać pomoc:
- podczas e-wizyty w ZUS,
- w Centrum Kontaktu Klientów ZUS (CKK) pod numerem telefonu 22 560 16 00 lub e-mailem cot@zus.pl,
- u doradcy płatnika w każdej placówce ZUS.
Źródło: www.zus.pl
Udzielanie pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027
Nowe rozporządzenie
W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 598 opublikowano rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z 17.4.2024 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (dalej: rozporządzenie).
Chodzi tu o przepisy rozporządzenia Komisji (UE) 2023/2831 z 13.12.2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.Urz. UE L 2023/2831 z 15.12.2023 r.; dalej: rozporządzenie 2023/2821), które mają zastosowanie do pomocy de minimis udzielonej przedsiębiorcom w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027.
Przypadki, w których pomoc de minimis nie może być udzielona
W § 3 rozporządzenia wskazano przypadki, w których pomoc taka nie może być udzielona, a chodzi m.in. o przypadki wymienione w art. 1 ust. 1 rozporządzenia 2023/2831, tzn. m.in. w odniesieniu do pomocy przyznawanej przedsiębiorstwom prowadzącym działalność:
1) w zakresie produkcji podstawowej produktów rybołówstwa i akwakultury;
2) w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury, gdy kwotę pomocy ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu;
3) związaną z produkcją podstawową produktów rolnych.
Ponadto, przepisów rozporządzenia nie stosuje się do pomocy udzielanej ze środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.
Podmiotami udzielającymi pomocy mogą być m.in. partner projektu, beneficjent oraz podmiot wdrażający instrument finansowy, o których mowa w § 4 rozporządzenia.
Pomoc ma na celu wspieranie gospodarczego i społecznego rozwoju województwa objętego regionalnym programem na lata 2021–2027 i może być udzielona przedsiębiorcy na pokrycie części albo całości kosztów kwalifikowalnych.
Formy i zasady udzielania pomocy
Pomocy udziela się w formach i na zasadach określonych w art. 4 rozporządzenia 2023/2831, czyli w formie określonych tam:
1) dotacji lub dopłat do oprocentowania;
2) pożyczek;
3) dokapitalizowania;
4) środków finansowania ryzyka przyjmujących postać inwestycji kapitałowych i quasi-kapitałowych;
5) gwarancji.
Pomocy udziela się z zachowaniem warunków określonych w art. 5 rozporządzenia 2023/2831, czyli z określonymi w tych przepisach zasadami dopuszczalnej kumulacji pomocy.
Wniosek do podmiotu udzielającego pomocy
Przedsiębiorca ubiegający się o pomoc składa wniosek do podmiotu udzielającego pomocy, który zawiera:
1) nazwę przedsiębiorcy;
2) nazwę i miejsce realizacji przedsięwzięcia;
3) cel realizacji przedsięwzięcia;
4) opis przedsięwzięcia;
5) planowane daty rozpoczęcia i zakończenia realizacji przedsięwzięcia;
6) wartość przedsięwzięcia;
7) koszty kwalifikowalne;
8) wnioskowaną kwotę pomocy;
9) źródła finansowania przedsięwzięcia;
10) inne informacje niezbędne do dokonania oceny wniosku, wskazane przez podmiot udzielający pomocy.
Załączniki do wniosku i inne niezbędne dokumenty
Do wniosku przedsiębiorca załącza:
1) kopie zaświadczeń o pomocy de minimis oraz zaświadczeń o pomocy de minimis w rolnictwie lub zaświadczeń o pomocy de minimis w rybołówstwie, jakie otrzymał w okresie trzech lat (zob. art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2023/2831), albo oświadczenie o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
2) informacje niezbędne do udzielenia pomocy de minimis, dotyczące w szczególności wnioskodawcy i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz wielkości i przeznaczenia pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis.
Podmiot udzielający pomocy przeprowadza ocenę wniosku, uwzględniając cel pomocy, koszty kwalifikowalne, a także wartość dopuszczalnej pomocy. Po przeprowadzeniu oceny pomoc może być udzielona przedsiębiorcy na podstawie umowy.
Przedsiębiorca przed podpisaniem umowy przedstawia podmiotowi udzielającemu pomocy:
1) kopie zaświadczeń o pomocy de minimis oraz zaświadczeń o pomocy de minimis w rolnictwie lub zaświadczeń o po-mocy de minimis w rybołówstwie, jakie otrzymał w okresie wspomnianych wyżej trzech lat albo oświadczenie o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej po-mocy w tym okresie,
2) informacje o wielkości i przeznaczeniu pomocy publicznej otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, na których pokrycie ma być przeznaczona pomoc
– dotyczące okresu od dnia złożenia wniosku.
Pomocy udziela się do 31.12.2029 r.
Uchylone rozporządzenie
Utraciło moc rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z 29.9.2022 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 2062), przy czym, do umów, na podstawie których udzielono pomocy zawartych przed 19.4.2024 r. stosuje się przepisy uchylonego rozporządzenia. Do umów zawieranych od 19.4.2024 r., na podstawie wniosków o udzielenie pomocy złożonych w postępowaniach wszczętych przed tym dniem stosuje się przepisy omawianego rozporządzenia. Wnioski wymagające uzupełnienia lub poprawy w zakresie wynikającym z przepisów rozporządzenia uzupełnia się lub poprawia na wezwanie podmiotu udzielającego pomocy w terminie wyznaczonym przez ten podmiot, nie krótszym niż 14 dni, licząc od dnia przekazania wezwania.
Administrator musi dysponować podstawą do przetwarzania danych
Sąd oddalił skargę wspólników spółki cywilnej Kancelarii PIONIER na decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, nakładającą na tego administratora karę w wysokości ponad 45 tys. zł za to, że przetwarzał dane osobowe bez podstawy prawnej.
Spółka ta w swojej działalności docierała do osób poszkodowanych głównie w wypadkach komunikacyjnych, by nawiązać z nimi współpracę w zakresie reprezentowania ich m.in. przed towarzystwami ubezpieczeniowymi, w sprawach sądowych w celu uzyskania na ich rzecz odszkodowań, zadośćuczynienia i rent, a także zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji. Informacje o potencjalnych klientach uzyskiwała na podstawie m.in. wiadomości prasowych, publikacji internetowych, w tym treści dostępnych w mediach społecznościowych, a także informacji przekazywanych lub rozpowszechnianych przez organizacje zajmujące się działalnością dobroczynną. Podczas spotkania przedstawiciel Kancelarii PIONIER odbierał ustną zgodę na przetwarzanie danych osobowych do czasu ewentualnego zawarcia umowy z tymi osobami o świadczenie usług.
Zarówno zdaniem WSA, jak i organu nadzorczego tak odebrana zgoda nie była zgodna z RODO i nie mogła być podstawą przetwarzania danych osobowych. Administrator pozyskując dane o stanie zdrowia powinien uzyskać wyraźną zgodę na przetwarzanie danych osobowych. WSA zwrócił uwagę, że spółka pozyskiwała zaś wyłącznie ustne zgody i nie odnotowywała tego w żaden sposób ani nie rejestrowała np. w formie nagrań dźwiękowych wyrażonych zgód od osób, które je wyraziły. Sąd orzekł więc, że organ nadzorczy prawidłowo uznał, że w sprawie tej brakuje jednoznacznego dowodu na wyrażenie przez te osoby zgody na przetwarzanie ich danych .
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał również, że podstawą do przetwarzania danych przez administratora w tym przypadku nie może być również przesłanka wskazująca, że przetwarzanie danych jest niezbędne do wykonania umowy (art. 6 ust. 1 lit. b RODO). Sąd wskazał, że z zebranego przez UODO materiału dowodowego w toku kontroli w spółce wynika, że zebranie tych danych nie było niezbędne do wykonania umowy, gdyż osoby, od których pozyskano dane, nie były jeszcze klientami. Dane te natomiast były przetwarzane w innym celu, czyli badania opłacalności zawarcia umowy z potencjalnym klientem oraz ewentualnie nawiązania ponownego kontaktu z taką osobą.
WSA w Warszawie oddalił też zarzut skarżącego, iż organ nadzorczy w postępowaniu administracyjnym nie wyjaśnił wszystkich okoliczności mających wpływ na rozstrzygniecie sprawy. Zdaniem Sądu uzasadnienie decyzji Prezesa UODO zawiera wskazanie istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy faktów, które organ uznał, za udowodnione i dowody, na których się oparł wydając decyzję.
Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/3056
