Z zamieszczonych informacji wynika, że 24.4.2024 r. Parlament Europejski przyjął w głosowaniu plenarnym kompromisowy projekt CSDDD. Finalne przyjęcie i ogłoszenie tekstu dyrektywy w nowym brzmieniu zaplanowano w najbliższych tygodniach.
Odnosząc się do zmian w CSDDD, zaproponowano wprowadzenie:
- obowiązku należytej staranności w odniesieniu do poszanowania praw człowieka i kwestii środowiskowych dla określonych grup przedsiębiorstw;
- obowiązkowej należytej staranności w celu ograniczania negatywnych skutków odnoszącej się do działalności własnej przedsiębiorstw, działalności jednostek zależnych oraz do tzw. łańcucha działalności (chain of activities – pojęcie będące kompromisem pomiędzy „łańcuchem wartości”, a „łańcuchem dostaw”);
- zwiększenie odpowiedzialności i rozliczalności przedsiębiorstw za negatywne skutki prowadzonej przez nie działalności;
- poprawienie dostępu do środków ochrony prawnej dla osób i podmiotów dotkniętych negatywnymi skutkami, powstałymi w wyniku działalności przedsiębiorstw;
- odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorstw za negatywne skutki, pod pewnymi warunkami, a także kar pieniężnych za naruszenie obowiązków w zakresie należytej staranności.
Zgodnie z zaproponowanym przez ONZ i OECD stanowiskiem należyta staranność to proces, który przedsiębiorstwa powinny przeprowadzać w celu identyfikacji faktycznych i potencjalnych negatywnych skutków prowadzonej przez siebie działalności oraz łagodzenia tych negatywnych skutków. Celem jej jest też zapobieganie negatywnym skutkom powstającym lub mogącym powstać w wyniku ich działalności. Chodzi tu zarówno o podstawową działalność przedsiębiorstwa, jak i łańcuch dostaw, a także inne relacje biznesowe.
Dyrektywa ma dotyczyć przedsiębiorstw z krajów UE, ale także przedsiębiorstw spoza UE. Podmioty utworzone zgodnie z prawem kraju członkowskiego UE, które będą objęte regulacją, można podzielić na trzy grupy przedsiębiorstw, które:
1) w ostatnim roku obrotowym, za które zostało lub powinno zostać sporządzone roczne sprawozdanie finansowe, zatrudniały średnio ponad 1000 pracowników, a ich przychody netto ze sprzedaży w skali światowej przekraczały 450 mln euro;
2) same nie osiągnęły takich progów, ale były najwyższą spółką dominującą (ultimate parent company) w grupie, która osiągnęła te progi;
3) same zawarły lub są najwyższą spółką dominującą grupy, która zawarła z niezależnymi spółkami zewnętrznymi umowy franczyzowe lub licencyjne w UE w zamian za opłaty licencyjne wynoszące ponad 22,5 mln euro, jeżeli umowy te zapewniają wspólną tożsamość, wspólną koncepcję biznesową i stosowanie jednolitych metod prowadzenia działalności.
Małe i średnie przedsiębiorstwa nie będą bezpośrednio objęte przepisami dyrektywy, ale wejście w życie CSDDD będzie również oddziaływać na sektor MŚP.
Wprowadzono okresy przejściowe w obowiązywaniu CSDDD:
- po 3 latach od wejścia w życie dyrektywy znajdzie ona zastosowanie do największych przedsiębiorstw z UE, które zatrudniają ponad 5000 pracowników i odnotowały w ostatnim roku finansowym obrót netto w skali świata w wysokości ponad 1500 mln euro (w przypadku przedsiębiorstw spoza UE będzie to obrót netto wygenerowany w UE w wysokości ponad 1500 mln euro);
- po 4 latach od wejścia w życie dyrektywy progi odnoszące się do przedsiębiorstw unijnych objętych dyrektywą będą wynosić 3000 pracowników i 900 mln euro światowego obrotu netto;
- po 5 latach przepisy dyrektywy obejmą przedsiębiorstwa o najniższych progach wskazanych w art. 2 CSDDD.
Założenia projektu CSDDD przewidują dla przedsiębiorstw obowiązek m.in.:
1) uwzględniania należytej staranności w polityce przedsiębiorstw i zarządzaniu ryzykiem;
2) identyfikacji, oceny i priorytetyzacji faktycznych i potencjalnych negatywnych skutków;
3) zapobiegania potencjalnym negatywnym skutkom;
4) wstrzymania faktycznych negatywnych skutków oraz podejmowania działań naprawczych;
5) znaczącego angażowania interesariuszy w procesie należytej staranności;
6) wdrożenia procedur skargowych umożliwiających złożenie skarg w przypadku uzasadnionych obaw dotyczących faktycznych lub potencjalnych negatywnych skutków w działalności przedsiębiorstw;
7) monitorowania skuteczności i adekwatności podejmowanych działań w zakresie należytej staranności;
8) publikowania na stronie internetowej przedsiębiorstwa sprawozdania rocznego w odniesieniu do kwestii objętych dyrektywą;
9) przyjęcia i realizacji planu transformacji na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych.
W art. 22 CSDDD uregulowano odpowiedzialność cywilną przedsiębiorstw za szkody, które powstaną w wyniku negatywnych skutków działalności biznesowej.
Ponadto państwa członkowskie będą miały obowiązek powołać odpowiednie organy nadzorcze, które będą mogły m.in.:
- wszcząć postępowanie wyjaśniające z urzędu;
- przeprowadzać inspekcje;
- wyznaczać przedsiębiorstwom odpowiednie terminy na podjęcie działań naprawczych;
- nakazać zaprzestania naruszeń przepisów krajowych przyjętych na podstawie dyrektywy oraz podjęcia działań naprawczych;
- nałożyć kary pieniężne na przedsiębiorstwa.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na: https://www.gov.pl/web/fundusze-regiony/dyrektywa-w-sprawie-nalezytej-starannosci