Składka zdrowotna dla przedsiębiorców. Rewolucyjne zmiany

Projekt wprowadza zmiany w zakresie wysokości składki zdrowotnej opłacanej przez przedsiębiorców. Projekt zakłada, że podstawą wymiaru tej daniny będą rzeczywiste dochody przedsiębiorcy w miejsce stałej opłaty ryczałtowej, czyli obecnej kwoty dla każdego przedsiębiorcy w wysokości 381,81 zł w 2021 r. W ten sposób ujednolicona zostanie wysokość składki zdrowotnej oraz sposób jej naliczania. Zarówno pracownicy, ale i przedsiębiorcy będą ją płacić według stawki 9%, co zgodnie z intencją ustawodawcy ma zniechęcać pracodawców do zatrudniania osób na tzw. umowy śmieciowe.

Projekt zakłada, że podstawą wymiaru będą rzeczywiste dochody osiągane z prowadzonej działalności w miejsce stałej opłaty ryczałtowej. Dochód będzie podstawą wymiaru składki dla osób opłacających podatek dochodowy na zasadach określonych według skali podatkowej (art. 27 ustawy PIT), według 19% stawki podatku (art. 30c ustawy PIT) i opłacających podatek dochodowy z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (art. 30ca ustawy PIT). Dochód ten, za rok kalendarzowy, będzie ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy PIT, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu tej ustawy, pomniejszony o kwotę̨ opłaconych w tym roku składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Roczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne nie będzie mogła być niższa od kwoty stanowiącej iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu pierwszego stycznia danego roku. Zgodnie z rządową propozycją od 1.1.2022 r. minimalne wynagrodzenie ma wynosić co najmniej 3 000 zł.

Projekt przewiduje również nowość dla osób opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, którzy będą opłacać miesięcznie składkę od przychodu. W tym przypadku składka będzie obliczana w wysokości 1/3 stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zastosowanej przy opodatkowaniu tych przychodów. Podobnie jak u innych osób projekt zakłada również likwidację przepisów, które w obecnym stanie prawnym stanowią podstawę odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru.

Wyrok NSA w sprawie pomocniczych transakcji finansowych w rozumieniu VAT

Pomocnicze transakcje finansowe w rozumieniu art. 174 ust. 2 lit. b) Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, a tym samym art. 90 ust. 6 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, to transakcje, które: 

1) nie są wykonywane jako element podstawowej działalności gospodarczej podatnika,
2) nie wiążą się (lub wiążą się w sposób marginalny) z wykorzystaniem składników majątkowych oraz usług, które przy zakupie podlegają opodatkowaniu,
3) nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności podatnika.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem sporu było, czy świadczone przez spółkę usługi w zakresie przystąpienia do długu kredytowego i poręczenia kredytu gotówkowego stanowią transakcje pomocnicze, o których mowa w art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., w stosunku do jej zasadniczej działalności gospodarczej w postaci świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, gastronomicznych i odnowy biologicznej (usług SPA).  We wniosku o interpretację strona podała, że usługi przystąpienia do długu kredytowego wykonuje na podstawie umowy cywilnoprawnej – przystąpienia do długu, za co pobiera umowne wynagrodzenie procentowe uzależnione od wysokości długu. Podmiotem, na rzecz którego świadczone są usługi przystąpienia do długu, jest podmiot, w którym skarżąca posiada 50% udziałów w kapitale zakładowym. W celu pozyskania kredytu inwestycyjnego podmiot będący dłużnikiem zwrócił się do swojego udziałowca – skarżącej, o przystąpienie do długu, gdyż było to jednym z warunków pozyskania przez ten podmiot kredytu inwestycyjnego. Skarżąca nie świadczy takich usług na rzecz innych podmiotów. Wynagrodzenie za te usługi jest wypłacane skarżącej w okresach kwartalnych. Umowa przystąpienia do długu została zawarta do momentu wygaszenia długu kredytowego.

Spółka wskazała także, że do wykonania usług przystąpienia do długu oraz poręczenia wykorzystuje niewielką ilość zakupów towarów i usług opodatkowanych podatkiem VAT, w postaci użycia komputera stacjonarnego, papieru, artykułów piśmienniczych do wystawienia faktury, mającej na celu udokumentowanie sprzedaży tych usług. Zaangażowany jest do tego jeden pracownik, który w kilkanaście minut wykonuje tę operację. Natomiast z majątku obrotowego nie są zaangażowane żadne środki pieniężne. Obrót z usług przystąpienia do długu oraz poręczenia w całkowitym obrocie z prowadzonej działalności gospodarczej wynosił w 2016 r. 2,47%.

Dyrektor KAS uznał, że opisane przez spółkę czynności finansowe są konsekwencją świadomego i zaplanowanego działania wynikającego z przyjętej i realizowanej strategii prowadzonej działalności gospodarczej i w związku z tym nie mogą zostać uznane za transakcje pomocnicze w rozumieniu art. 90 ust. 6 u.p.t.u., a tym samym powinny być uwzględnione w mianowniku proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 3 tej ustawy. W myśl art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 39 u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Sprawa ostatecznie trafiła do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który nie zgodził się z fiskusem:

NSA przypomniał, że w myśl art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., do obrotu, o którym mowa w art. 90 ust. 3, nie wlicza się obrotu z tytułu transakcji dotyczących usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy. Natomiast stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 39 u.p.t.u., zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Treść art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., stanowi implementację art. 174 ust. 2 lit. b) dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L. 2006, L 347, s. 1), dalej: dyrektywa VAT, zgodnie z którym, przy obliczaniu proporcji podlegającej odliczeniu nie uwzględnia się wysokości obrotu uzyskanego z transakcji związanych z pomocniczymi transakcjami w zakresie nieruchomości i z pomocniczymi transakcjami finansowymi.

Jak stwierdził NSA, o tym, czy dane transakcje są charakterystyczne dla działalności gospodarczej podatnika, czy też są sporadyczne (pomocnicze), decyduje szereg okoliczności faktycznych, wskazujących na znaczenie i zakres tych transakcji w całokształcie działalności gospodarczej podatnika. Jeżeli okoliczności wskazują, że podatnik wykonuje dany typ transakcji, jako element prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, wówczas należy uznać, że transakcje takie nie są sporadyczne (pomocnicze) i to bez względu na ich wartość, jak i liczbę. Transakcjami, które nie mogą być uznane za sporadyczne (pomocnicze) będą takie, które z założenia mają być wykonywane, jako element prowadzonej działalności.

W świetle powyższego wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE, najważniejszą przesłanką uznania transakcji za pomocniczą w rozumieniu art. 174 ust. 2 lit. b) dyrektywy VAT, a tym samym art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., powinien być niewielki poziom wykorzystywania zasobów przedsiębiorstwa, przy czym dotyczy to generalnie tych zasobów, których nabycie wiązało się z powstaniem podatku naliczonego. Ponadto, transakcje pomocnicze nie mogą być to transakcje, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności podatnika. Jeżeli więc działalność finansowa stanowi stały i niezbędny element wbudowany w funkcjonowanie przedsiębiorstwa podatnika, to transakcje takie nie mogą być uznane za pomocnicze.

W konsekwencji pomocnicze transakcje finansowe w rozumieniu art. 174 ust. 2 lit. b) dyrektywy VAT, a tym samym art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., to transakcje, które:

1. nie są wykonywane jako element podstawowej działalności gospodarczej podatnika,
2. nie wiążą się (lub wiążą się w sposób marginalny) z wykorzystaniem składników majątkowych oraz usług, które przy zakupie podlegają opodatkowaniu,
3. nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że spółka prowadzi zasadniczą działalność gospodarczą w postaci świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem, usług gastronomicznych i odnowy biologicznej (usług SPA). Spółka traktuje ww. czynności jako podlegające opodatkowaniu i wykazuje z ich tytułu VAT należny. Z kolei usługi w zakresie przystąpienia do długu kredytowego i poręczenia kredytu gotówkowego nie są traktowane jako jej podstawowa działalność operacyjna. Sąd zauważył również, że spółka zawarła jedynie jedną umowę w zakresie przystąpienia do długu kredytowego i jedną poręczenia kredytu gotówkowego i nie świadczy takich usług na rzecz innych podmiotów, co wskazuje na niekomercyjny charakter tych świadczeń. Usługi te mają charakter gwarancyjny i wynikają z powiązań kapitałowych spółki i z opisu zawartego we wniosku o interpretację nie wynika, aby były powiązane w jakikolwiek sposób z jej podstawową działalnością gospodarczą. Tym samym, skoro transakcje te nie są wykonywane jako element profesjonalnej działalności gospodarczej spółki, spełniają pierwszy warunek zaliczenia ich do transakcji pomocniczych. Ponadto, przedmiotowe usługi wiążą się w sposób marginalny z wykorzystaniem składników majątkowych spółki oraz usług, które przy zakupie podlegają opodatkowaniu. Jednocześnie nie stanowią bezpośredniego, stałego i koniecznego rozszerzenia działalności podatnika.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że świadczone przez spółkę usługi w zakresie przystąpienia do długu kredytowego i poręczenia kredytu gotówkowego, w świetle ich opisu we wniosku o interpretację, spełniają kryteria uznania ich za transakcje pomocnicze, o których mowa w art. 90 ust. 6 pkt 2 u.p.t.u., co oznacza, że nie należy ich uwzględniać przy wyliczaniu proporcji, o której mowa w art. 90 ust. 2 i 3 u.p.t.u.

MF przekazuje odpowiedź na interpelację poselską w sprawie grupowej dokumentacji cen transferowych „master file”

Istota interpelacji sprowadza się do określenia obowiązku sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych (dalej też: „grupowa dokumentacja”, „master file”), o której mowa w art. 11p ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „ustawa CIT”) oraz w art. 23zb ustawy z dnia26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa PIT”), w określonych stanach faktycznych wskazanych w interpelacji Pana Posła. W interpelacji postawiono w tym zakresie trzy szczegółowe pytania:

1. Czy w przypadku nieposiadania przez podatnika informacji o spełnianiu przez grupę podmiotów powiązanych, do której należy warunków obligujących do sporządzenia dokumentacji grupowej „master file” wystarczające dla uniknięcia ewentualnych konsekwencji nieposiadania tej dokumentacji będzie oświadczenie jednostki dominującej o niespełnianiu warunków obligujących do sporządzenia dokumentacji grupowej „master file”?

2. Czy jeśli podatnik korzystał ze zwolnienia z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych na podstawie art. 23z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 11n ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) i w konsekwencji nie był zobowiązany do sporządzenia żadnej dokumentacji lokalnej, to czy będzie w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 23zb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 11p ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) zobowiązany do sporządzenia dokumentacji grupowej „master file”?

3. Czy jeśli podatnik był w danym roku podatkowym zobowiązany jedynie do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dla transakcji zawieranych z podmiotami niepowiązanymi, mającymi siedzibę w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową, to czy przy równoczesnym spełnianiu warunków określonych w art. 23zb ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 11p ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) będzie zobowiązany do sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych „master file”?

Odpowiadając na pytania przedstawione w interpelacji przez Pana Posła, na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 11p ust. 1 ustawy CIT oraz art. 23zb ust. 1 ustawy PIT, podmioty powiązane konsolidowane metodą pełną lub proporcjonalną, które są obowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dołączają do tej dokumentacji grupową dokumentację cen transferowych, sporządzoną za rok obrotowy, w terminie do końca dwunastego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego, jeżeli należą do grupy podmiotów powiązanych:

1) dla której jest sporządzane skonsolidowane sprawozdanie finansowe;

2) której skonsolidowane przychody przekroczyły w poprzednim roku obrotowym kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość. Celem sporządzenia dokumentacji grupowej jest przekazanie administracjom podatkowym informacji o danej grupie (m.in. o jej strukturze właścicielskiej, przedmiocie i zakresie działalności, istotnych wartościach niematerialnych i prawnych oraz istotnych transakcji finansowych) oraz o kluczowych elementach polityki cen transferowych grupy.

Ad. 1) Dokumentowanie niespełnienia przesłanek do sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych W art. 11p ustawy CIT oraz w art. 23zb ustawy PIT zawarte są przesłanki determinujące obowiązek sporządzenia przez podmioty powiązane grupowej dokumentacji, do których należą: 

1) konsolidacja podmiotu powiązanego metodą pełną lub proporcjonalną,

2) obowiązek podmiotu do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych,

3) przynależność podmiotu do grupy podmiotów powiązanych, dla której sporządzane jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe,

4) wysokość skonsolidowanych przychodów tej grupy w poprzednim roku obrotowym przekracza kwotę 200 000 000 zł lub jej równowartość.

Obowiązek sporządzenia grupowej dokumentacji powstanie, gdy ww. przesłanki zostaną spełnione łącznie. Przepisy o cenach transferowych zawarte w ustawie CIT oraz ustawie PIT nie określają obowiązku dokumentowania braku wystąpienia przesłanek do sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych, np. poprzez uzyskanie oświadczenia od jednostki dominującej o niespełnianiu warunków obligujących do sporządzenia takiej dokumentacji. Należy pamiętać, że podmiot powinien wykazywać się należytą starannością w zakresie wypełniania swoich obowiązków nałożonych przez przepisy podatkowe, w tym obowiązków dokumentacyjnych. W przypadku wątpliwości co do istnienia obowiązku dokumentacyjnego, podmiot powiązany powinien podjąć odpowiednie kroki zmierzające do ustalenia, czy jest on objęty obowiązkiem dołączenia grupowej dokumentacji do lokalnej dokumentacji cen transferowych (np. poprzez weryfikację wysokości przychodów w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym grupy).

Ad. 2) Zwolnienie z obowiązku sporządzenia dokumentacji lokalnej a grupowa dokumentacja 

Zgodnie z brzmieniem art. 11p ust. 1 ustawy CIT oraz art. 23zb ust. 1 ustawy PIT, obowiązek sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych dotyczy podmiotów powiązanych, konsolidowanych metodą pełną lub proporcjonalną, które są obowiązane do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych. W związku z powyższym, podmiot zwolniony z obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych, nie jest zobowiązany do sporządzenia (względnie dołączenia) grupowej dokumentacji cen transferowych.

Ad. 3) Obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji dla transakcji zawieranych z podmiotami niepowiązanymi a grupowa dokumentacja 

W stanie faktycznym przedstawionym w interpelacji Pana Posła, obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych przez podatnika ma wynikać wyłącznie z faktu zawarcia transakcji z podmiotami niepowiązanymi, mającymi siedzibę w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową. Obowiązek dokumentacyjny dla transakcji zawieranych z podmiotami niepowiązanymi, które mają siedzibę w tzw. „rajach podatkowych”, uregulowany został w przepisach art. 11o ust. 1-1a ustawy CIT oraz art. 23za ust. 1-1a ustawy PIT, zgodnie z którymi:

Mając powyższe na uwadze oraz brzmienie art. 11p ustawy CIT oraz art. 23zb ustawy PIT, obowiązek sporządzenia grupowej dokumentacji cen transferowych należy do podmiotów powiązanych, konsolidowanych metodą pełną lub proporcjonalną, które sporządzają lokalną dokumentację cen transferowych. Sporządzenie lokalnej dokumentacji cen transferowych wyłącznie z tytułu zawarcia transakcji z podmiotem niepowiązanym, który posiada siedzibę w tzw. raju podatkowym, nie generuje obowiązku sporządzenia grupowej dokumentacji.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Deklaracja kwartalna tylko dla podatników korzystających wyłącznie z preferencji akcyzowych

Czasu jest dużo na przygotowanie się do wypełnienia nowego obowiązku. Znamy również formularz nowej deklaracji kwartalnej, bo od dnia 1 lipca br. obowiązuje rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 24 czerwca 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy, w którym jednym z załączników jest właśnie formularz deklaracji kwartalnej o symbolu AKC-KZ.

Jednakże przepisy są w zakresie nowej deklaracji jasne, bo adresatem nowego obowiązku są podatnicy akcyzowi. Wynika to zarówno z art. 24e ustawy o podatku akcyzowym, jak i wzoru nowej deklaracji kwartalnej. Więcej, za modelem, w którym deklaracje kwartalne składają wszyscy podatnicy akcyzowi przemawia również uzasadnienie do ww. noweli akcyzowej wprowadzającej nowy obowiązek, o czym pisałem już w artykule „deklaracja kwartalna w podatku akcyzowym, dla kogo?”. Powtórzmy, zatem, stosownie do uzasadnienia nowy obowiązek sprawozdawczy tłumaczy się koniecznością pozyskania danych pozwalających na oszacowanie wielkości preferencji podatkowych.

Równocześnie jednak to samo uzasadnienie do noweli ustawy akcyzowej (druk sejmowy nr 860) wprowadza element kontrowersyjny, skutkujący koniecznością pochylenia się nad jasnym przepisem. Stosownie, bowiem do uzasadnienia do ustawy nowy obowiązek składania deklaracji kwartalnych dotyczy tylko podatników korzystających wyłącznie z preferencji akcyzowych (całkowite zwolnienie i stosowanie zerowej stawki akcyzy ze względu na przeznaczenie).

Zatem zgodnie z uzasadnieniem do ustawy wszyscy podatnicy akcyzowi, którzy płacą podatek akcyzowy, a jednocześnie korzystają z ww. preferencji akcyzowych, składają jedynie miesięczne deklaracje akcyzowe. Tym samym takich podatników nie dotyczy nowy obowiązek składania kwartalnych deklaracji akcyzowych.

W podobnym duchu wypowiedział się również Minister Finansów w opracowaniu „zmiany w deklaracjach akcyzowych od 1 lipca 2021 r.” (link do opracowania https://www.podatki.gov.pl/akcyza/wyjasnienia/zmiany-w-deklaracjach-akcyzowych-od-1-lipca-2021-r/ ), w którym wskazuje się, że jeżeli podatnik składa deklaracje za okresy miesięczne, w których wykazuje zarówno wyroby opodatkowane stawką pozytywną, stawką zerową lub wyroby zwolnione to takich podatników nie będzie dotyczył nowy obowiązek składania deklaracji za okresy kwartalne.

Pomimo że wyjaśnienia Ministra Finansów, choć rozbieżne z treścią samego przepisu, są równie jasne jak sam przepis, to wątpliwości budzi format obecnych deklaracji AKC-4, w szczególności mam tutaj na myśli część szczególną deklaracji akcyzowej, jak również cel wprowadzenia nowego obowiązku sprawozdawczego, którym jest pozyskiwanie danych o stosowanych preferencjach akcyzowych.

I tak, kiedy w nowej deklaracji kwartalnej mamy możliwość wykazania rodzaju preferencji w rozbiciu na zwolnienia i stawkę zerową, co faktycznie umożliwia bez konieczności dodatkowego przetwarzania danych zbieranie przez pracowników Krajowej Administracji Skarbowej danych o stosowanych preferencjach akcyzowych, tak część szczególna deklaracji AKC-4 w zakresie, tzw. wyrobów akcyzowych zharmonizowanych oferuje nam tylko jedno i skromne pole w ramach deklaracji, zbiorcze dla zwolnień i obniżeń. Jedno pole w ramach deklaracji, które bez dodatkowej obróbki zawartych w nim danych nie pozwala określić skali preferencji akcyzowych.

Przechodząc przez poszczególne formularze szczególne miesięcznej deklaracji akcyzowej:

– w formularzu AKC-4/A podatek akcyzowy od alkoholu etylowego mamy jedno skromne pole 12 zatytułowane „zwolnienia i obniżenia”, w którym trzeba ująć poza preferencjami kwotę podatkowych banderol oraz potencjalnej akcyzy od surowca, wykorzystanego w procesie produkcji alkoholu etylowego,

– w formularzu AKC-4/B podatek akcyzowy od wina, napojów fermentowanych i wyrób pośrednich mamy znowu jedno skromne pole 12 zatytułowane „zwolnienia i obniżenia”, w którym trzeba ująć poza preferencjami kwotę podatkowych banderol nakładanych, m.in. na wina oraz potencjalnej akcyzy od surowca, wykorzystanego w procesie produkcji ww. wyrobów akcyzowych,

– w formularzu AKC-4/C podatek akcyzowy od piwa mamy kolejny raz jedno skromne pole 12 zatytułowane „zwolnienia i obniżenia”, w którym trzeba ująć poza preferencjami kwotę potencjalnej akcyzy od surowca, wykorzystanego w procesie produkcji ww. wyrobów akcyzowych lub też kwotę akcyzy od niszczonego w wyniku reklamacji piwa,

– w formularzu AKC-4/D podatek akcyzowy od paliw silnikowych mamy kolejny raz jedno skromne pole 12 zatytułowane „zwolnienia i obniżenia”, w którym trzeba ująć poza preferencjami kwotę potencjalnej akcyzy od surowca, wykorzystanego w procesie produkcji paliw,

– w formularzu AKC-4/F podatek akcyzowy od wyrobów tytoniowych mamy znowu jedno skromne pole 12 zatytułowane „zwolnienia i obniżenia”, w którym trzeba ująć poza preferencjami kwotę podatkowych banderol nakładanych, m.in. na papierosy oraz potencjalnej akcyzy od surowca, wykorzystanego w procesie produkcji wyrobów tytoniowych.

Mając na uwadze powyższe pozostaje mieć nadzieję, że w najbliższym czasie zmienią się wzory formularzy miesięcznych deklaracji akcyzowych, bo te w obecnym kształcie niewątpliwie nie w pełni są dostosowane do prezentowania preferencji podatkowych przez podatników.

Ulga na zakup kas wirtualnych – objaśnienia podatkowe

Czym są kasy wirtualne?

Kasa wirtualna to kasa fiskalna w postaci aplikacji, instalowana na tablecie, smartfonie lub laptopie. Kasą jest zatem oprogramowanie, a nie urządzenie, na którym jest ona zainstalowana. Kasy wirtualne stosować mogą podatnicy działający przede wszystkim w branżach transportowej, hotelarskiej czy gastronomicznej, tj. wskazanych w rozporządzeniu w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas wirtualnych.

Objaśnienia podatkowe

Objaśnienia dotyczą zasad odliczania (zwrotu) od podatku należnego kwoty wydanej na zakup kas wirtualnych.

Objaśnienia podatkowe doprecyzowują m.in. zasady ewidencjonowania płatności za sprzedaż, gdy następuje ona na przełomie miesięcy, za pośrednictwem poczty, banku czy spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej. Chodzi o moment ujęcia transakcji w ewidencji sprzedaży, gdy płatność otrzymano po zakończeniu sprzedaży w danym dniu.

Więcej na stronie Ministerstwa Finansów.

Informacja o szczepieniu pracownika przeciwko COVID-19 jawna dla pracodawcy

Możliwość weryfikacji pracowników co do statusu zaszczepienia przeciwko COVID-19

Zgodnie z zapowiedziami ministerialnymi, proponowana możliwość weryfikacji statusu zaszczepienia powinna objąć wszystkich pracodawców w Polsce, a nie tylko wybraną grupę. Dzięki temu pracodawca będzie mógł w lepszy sposób zabezpieczyć interesy zarówno szczepionych jak i nieszczepionych pracowników w podmiocie zatrudniającym. Każdy pracodawca otrzyma możliwość dostępu do systemu informatycznego, w którym będzie mógł zweryfikować i sprawdzić, który z pracowników, jest już zaszczepiony przeciwko COVID-19. Pracodawca otrzyma dostęp tylko do pracowników, którzy są u niego zatrudnieni, a nie do wszystkich zaszczepionych osób. Nie zostało wskazane, czy pracodawca otrzyma jednoczesny dostęp do bazy osób, które są ozdrowieńcami albo uzyskały negatywny wynik na COVID-19. Zarówno organizacje pracodawców, jak i związki zawodowe zwracają się do resortu zdrowia, żeby udostępnić dane o zaszczepionych osobach każdemu pracodawcy. Pracodawcy chcą uniknąć sytuacji, w której nie są świadomi kto jest a kto nie jest zaszczepiony, bowiem każdy przypadek COVID-19 może spowodować utrudnienie w działalności podmiotu zatrudniającego.

Nie będzie można zwolnić i obniżyć wynagrodzenia niezaszczepionym osobom 

Ustawa ma nie przewidywać przesłanki, zgodnie z którą pracodawca będzie mógł zwolnić osoby, które nie są zaszczepione. Nie została również przewidziana możliwość obniżenia wynagrodzenia niezaszczepionej osoby, główny cel ustawy, to możliwość przeniesienia pracownika w inne miejsce pracy. Co do zasady intencją pomysłodawców będzie „izolowanie” takich osób a nie ich zwolnienie albo obniżenie wynagrodzenia. Minister odniósł się również do pomysłów związanych z obowiązkiem testowanie dla niezaszczepionych, co oznacza, że taki niezaszczepiony pracownik musiałby wykonać test raz albo dwa w tygodniu, po to, aby zapewnić bezpieczeństwo pozostałym pracownikom. Według ekspertów, tego rodzaju częste testowanie ma finalnie działać zachęcająco na osoby, które nie chcą i szczepić, tak żeby dla własnego komfortu i braku konieczności częstego testowania same decydowały się na przyjęcie szczepionki przeciwko COVID-19. Minister wskazał również, że każdy sposób zachęty dla osób, które nie chcą się szczepić jest dobry, w związku z tym nie można wykluczyć, że tego rodzaju obowiązkowe częste testowanie może się znaleźć w omawianej ustawie.

Obowiązkowe szczepienie dla wybranych grup pracowników 

Personel medyczny jest obecnie zaszczepiony na poziomie ponad 90%, nauczyciele są natomiast zaszczepieni na poziomie ponad 70%. Z doniesień wynika, że pomimo rekomendacji Rady Medycznej przy Prezesie Rady Ministrów, obecnie nie ma takich pomysłów, żeby wprowadzać obowiązkowe szczepienie. Tego rodzaju rozwiązania mogą się pojawić w sytuacji kiedy będzie się rozwijała kolejna fala. Od początku września we wszystkich szkołach w całej Polsce została zaplanowana akcja edukacyjna dotycząca szczepień. W pierwszym tygodniu września będzie prowadzona duża akcja edukacyjna jeżeli chodzi o szczepienia dzieci, ale także i rodziców, resort zdrowia liczy na to, że to zaowocuje tym, że w następnych tygodniach wyszczepialność będzie zdecydowanie większa. We wrześniu powinna zostać zwiększona liczba zaszczepionej młodzieży.

Poselski projekt przyspieszy procedowanie nad ustawą

Projekt ustawy dotyczącej możliwości weryfikacji zaszczepienia przeciwko COVID-19 pracowników, będzie procedowany trybem poselskim, dzięki temu skrócony zostanie proces legislacyjny i o ile trafi on do Sejmu na posiedzenie w połowie września, to w październiku powinien on już obowiązywać, co oznacza, że w trakcie prognozowanej na jesień czwartej fali pandemii COVID-19, pracodawcy będą mieli nowe narzędzie do walki z COVID-19. Nie można wykluczyć, że rozwiązania, które nie są obecnie planowane, takie jak obowiązkowe szczepienia dla wybranych albo wszystkich osób pojawią się jeszcze w tym roku, szczególnie w sytuacji, kiedy liczba osób, które będą chorowały na COVID-19 będzie szybko rosła.

Nowe wzory formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych

Opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 19.7.2021 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających (Dz.U. z 2021 r., poz. 1404) – które wejdzie w życie 1.9.2021 r.

W rozporządzeniu określono nowe wzory formularzy:

1) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-2);

2) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego osoby fizycznej będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-7);

3) zgłoszenia aktualizacyjnego osoby fizycznej będącej podatnikiem (ZAP-3);

4) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego w zakresie danych uzupełniających (NIP-8).

Wprowadzenie zmian we wzorach formularzy wynika z dostosowań w związku z ustawą z 18.11.2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. poz. 2320), ustawą z 12.4.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1018, 1520 i 1751).

Przede wszystkim wprowadzono dodatkowe pola w formularzach, w których należy wskazać rodzaj waluty w jakiej prowadzony jest rachunek. Formularze zapewnią również możliwość rezygnacji ze wskazanych danych kontaktowych lub utraty ich aktualności (telefon, faks i adres e-mail).

Dotychczas obowiązujące wzory można stosować do 31.12.2021 r.

Od 1.10.2021 r. zmiany w VAT – Slim VAT2

Jakie zmiany przewiduje nowelizacja ustawy o VAT?

Wprowadzenia regulacji, która w przypadku eksportu towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów określałaby wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport.

Transakcje łańcuchowe dla gro podatników przysparzają wiele problemów. Określenie dostawy ruchomej i nieruchomej jest w dalszym ciągu nie oczywiste. Co prawda, śledząc orzecznictwo i będąc na bieżąco z linią interpretacyjną, podatnicy są w stanie w prawidłowy sposób rozpoznać transakcje łańcuchowe. Naprzeciw oczekiwaniom wychodzi ustawodawca z regulacjami SLIM VAT 2. Pakiet przewiduje, że  „w przypadku eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ustawa określałaby wyraźnie, której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport, gdy w transakcji łańcuchowej podmiotem organizującym transport jest nie nabywca, który dokonuje także dostawy towarów lub podmiot pośredniczący, lecz pierwszy w kolejności dostawca (tj. pierwszy podmiot w łańcuchu) oraz ostatni nabywca (tj. ostatni podmiot w łańcuchu)”.

Rezygnacji z określonego w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3 VATU warunku uzależniającego dokonanie odliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy – implementacja do polskiego porządku prawnego wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-895/19 A.

TSUE zauważył, że polskie regulacje dotyczące możliwości odliczenia podatku naliczonego, które są uzależnione od wykazania VAT należnego w konkretnym 3 miesięcznym terminie od powstania obowiązku podatkowego są niezgodne z przepisami unijnymi. W skutek czego ustawodawca przewiduje zniesienie tego warunku 3 miesięcznego. Oznacza to, że podatnik będzie miał prawo wykazać VAT należny i naliczony w tym samym okresie rozliczeniowy, zgodnie z zasadą neutralności VAT.

Umożliwienia podatnikowi rozliczającemu podatek z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej dokonania korekty deklaracji, w sytuacji gdyby w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w prawidłowej wysokości podatku.

Ustawodawca planuje znowelizowanie przepisów dotyczących importu towarów w procedurze uproszczonej. Podatnik, jeżeli nie wykaże w prawidłowej wysokości części lub całości podatku z tytułu importu towarów, będzie miał możliwość dokonać korekty deklaracji w ciągu 4 miesięcy po miesiącu, w którym miał rozliczyć podatek z tytułu importu towarów. Jeżeli podatnik skoryguje deklaracje w tym terminie to zachowa prawo do importu w procedurze uproszczonej, w innym wypadku będzie obowiązany rozpoznać import na zasadach ogólnych.

Ulga na złe długi.

Przypomnijmy, że TSUE w orzeczeniu z 15.10.2020 r. w sprawie C-335/19 TSUE orzekł, że „artykuł 90 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom krajowym, które uzależniają obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem od wartości dodanej (VAT) od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z tego obniżenia dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel był w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal zarejestrowany jako podatnik VAT”.

W konsekwencji ustawodawca planuje znowelizować przepisy dotyczące ulgi na złe długi. Przede wszystkim uchylony zostanie przepis warunkujący możliwość skorzystania z ulgi na złe długi od tego, czy dłużnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, na dzień poprzedzający dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej przez wierzyciela.

Jednakże należy zauważyć, że aby skorzystać z ulgi na złe długi, wierzyciel będzie obowiązany posiadać status podatnika VAT czynnego. Dodatkowo SLIM VAT 2 zakłada wydłużenie terminu na skorzystanie z ulgi z dwóch do trzech lat. Zatem z ulgi będzie można skorzystać w ciągu 3 lat od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność, licząc od końca roku, w którym została ona wystawiona.

100% odliczeń od wydatków na samochody (wydłużenie terminu na złożenie informacji o poniesieniu pierwszego wydatku na pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, w powiązaniu z momentem złożenia JPK za zakończony okres).

Obecnie wiele podatników użytkuje samochody osobowe jedynie do działalności gospodarczej. By móc odliczać 100% wydatków m.in. na wydatki eksploatacyjne. Podatnicy do tej pory mieli jedynie 7 dni na złożenie VAT-26. Jeżeli deklaracja złożona została w okresie późniejszym, to 100% odliczenia podatnik mógłby dokonywać dopiero po złożeniu takiej deklaracji. Przyjmuje się, że pojazd samochodowy jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika dopiero od dnia złożenia VAT-26. Ustawodawca w art. 86a ust. 12 VATU planuje, aby informację składać do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik poniesie pierwszy wydatek związany z tym pojazdem.

Zatem termin na złożenie VAT-26 będzie znacznie dłuższy.

Odliczenia VAT po upływie terminu na odliczenie na „bieżąco” – rozszerzenie liczby okresów rozliczeniowych, w których podatnik będzie mógł dokonać odliczenia przez korektę deklaracji.

W obecnym stanie prawnym, w myśl art. 86 ust. 13 VATU podatnik może odliczyć podatek naliczony w drodze korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia tego podatku, w przypadku gdy nie dokonał odliczenia podatku naliczonego w zawartych w art. 86 ust. 10, 10d, 10e i 11 VATU terminach.

Wobec tego, jeżeli podatnik z jakiś przyczyn nie odliczył VAT w ustawowym terminie ma prawo do korekty, ale jedynie tego okresu rozliczeniowego.

SLIM VAT 2 ma to uprościć, bowiem projektowana zmiana zakłada, że: w przypadku przekroczenia okresu ujmowania faktury zakupowej „na bieżąco”, podatnik będzie miał możliwość skorygowania deklaracji podatkowej:

1) za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, albo

2) za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych – przypadających bezpośrednio po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego

– nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo.

Zatem podatnik będzie miał możliwość odliczenia VAT w drodze korekty, poprzez skorygowanie danego okresu rozliczeniowego lub jednego z trzech następnych. Jest to bardzo dobra zmiana, ponieważ zmniejszy ona liczbę dokonywanych korekt.

Dopuszczenie – opcjonalnie – możliwości składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym.

Zasadniczo podatnik przy sprzedaży nieruchomości ma prawo do skorzystania ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ( po spełnieniu warunków). Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 10 VATU ze zwolnienia od podatku korzystają m.in. dostawy budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,

b) między pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata Jednakże podatnik ma również prawo do rezygnacji z takiego zwolnienia i opodatkowanie dostawy nieruchomości odpowiednią stawką VAT.

Obecnie, aby zrezygnować, należy złożyć oświadczenie o rezygnacji do właściwego urzędu skarbowego.

Po wprowadzeniu SLIM VAT 2 podatnicy będą mieli alternatywną możliwość. Projekt zakłada, że takie oświadczenie będzie można złożyć również u notariusza podczas zbywania nieruchomości.

Podsumowanie

Pakiet SLIM VAT 2 to faktycznie uproszczenia dla podatników. Ustawodawca w projekcie ustawy uwzględnił orzeczenia TSUE, zatem organy podatkowe i jak i podatnicy będą mieli klarowne przepisy odnoście ulgi na złe długi oraz odliczania VAT w przypadku m.in. WNT.

Wykup samochodu z leasingu na cele prywatne będzie opodatkowany

Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą często decyduje się na zawarcie umowy leasingu operacyjnego samochodu, wówczas raty leasingowe są jego kosztem podatkowym. Zawarta umowa leasingu najczęściej przewiduje możliwość wykupu tego samochodu przez leasingobiorcę (przedsiębiorcę) po zakończeniu trwania tej umowy za wartość dużo niższą od  wartości rynkowej leasingowanego samochodu. Wykup leasingowanego samochodu może być dokonany na rzecz prowadzonej firmy lub na cele prywatne przedsiębiorcy.

Obecne skutki podatkowe wykupu samochodu z leasingu 

W obecnym stanie prawnym nie ma przeszkód, aby w przypadku zawarcia umowy leasingu operacyjnego (np. samochodu przez osobę fizyczną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej), po jej zakończeniu wykupić samochód na cele prywatne przedsiębiorcy. W takim  przypadku wykupiony samochód nie zostanie zaliczony do składników majątku firmy a kwota uzyskana z jego sprzedaży nie będzie przychodem z działalności gospodarczej. Należy ją uznać za przychód z odpłatnego zbycia rzeczy, o którym mówi art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d PDOFizU. Jednak jeśli sprzedaż nastąpi po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (wykup z leasingu) tego samochodu, wówczas sprzedaż takiego samochodu nie stanowi dla przedsiębiorcy przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Proponowane zmiany w wykupie samochodu z leasingu

W ramach Polskiego Ładu zaproponowano likwidację wykupu samochodu z leasingu na cele prywatne, poprzez poszerzenie definicji składników, których sprzedaż jest kwalifikowana do przychodów z działalności gospodarczej. Tak wynika z zaproponowanej treści dodanego pkt. 19  do art. 14 ust. 2 PDOFizU, zgodnie z  którym: „do przychodów z działalności gospodarczej  zalicza się również przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy, o której mowa w art. 23b ust. 1; przy określaniu wysokości przychodów przepis ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio”.

Zatem po zmianie wykupienie z leasingu samochodu na cele prywatne zostanie opodatkowane zarówno podatkiem dochodowym, jak i VAT.

Ponadto, zmieni się sposób szacowania wartości tego samochodu  do celów obliczenia VAT. Nie będzie bowiem można uznać, że skoro wykup samochodu do majątku prywatnego dokonywany jest w wysokości ostatniej raty leasingowej, to tyle wynosi wartość samochodu.  Podstawę naliczenia VAT będzie stanowić bowiem realna (rynkowa) wartość samochodu w chwili wykupu. 

Dodatkowo, bez podatku dochodowego będzie można zbyć samochód  wykupiony z leasingu wycofany z działalności gospodarczej dopiero, gdy między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód zostały wycofany z działalności i dniem jego odpłatnego zbycia upłynie 6 lat (art.  10 ust. 2 pkt 4 PDOFizU).

O incydencie naruszenia danych trzeba zawiadomić organ nadzorczy i osoby, których dane dotyczą

Dodatkowo UODO nakazało Fundacji zawiadomienie osób, których dane dotyczą o zaistniałym naruszeniu w terminie 3 dni od doręczenia decyzji.

Jesienią 2020 r. do Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) wpłynęło zawiadomienie o podejrzeniu naruszenia zasad przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych przez Fundację Promocji Mediacji i Edukacji Prawnej LEX NOSTRA polegające na utracie danych osobowych wielu osób, jaka miała miejsce na początku 2020 r., na skutek kradzieży teczek zawierających dane osobowe beneficjentów. W związku z tym zaistniała obawa, czy Fundacja w sposób należyty zabezpieczyła dokumenty przed ich utratą oraz administrowała danymi osobowymi w nich zawartymi zgodnie z wymogami wynikającymi z RODO.

UODO zwrócił się do Fundacji o wskazanie, czy w związku z utratą danych osobowych wielu osób na skutek kradzieży teczek zawierających dane osobowe beneficjentów, naruszenie zostało zgłoszone organowi nadzorczemu. W odpowiedzi na pismo Urząd otrzymał odpowiedź, iż Fundacja tego incydentu nie zgłosiła, a dokonana przez nią analiza naruszenia dała ocenę jego wagi na poziomie niskim. Na jej podstawie Fundacja uznała, iż nie doszło do naruszenia skutkującego koniecznością zawiadomienia organu nadzorczego. W toku dalszych czynności ustalono, że naruszenie dotyczyło 96 osób, a utracona dokumentacja zawierała następujące kategorie danych jak m.in. imię, nazwisko, adres do korespondencji, numer telefonu. Co ważne w przypadku 3-4 osób prawdopodobnie utracono także numer PESEL. Natomiast należy zaznaczyć, że  szczególne kategorie danych osobowych nie były przetwarzane.

Wobec braku zgłoszenia naruszenia ochrony danych osobowych do UODO oraz braku zawiadomienia o naruszeniu ochrony danych osobowych osób, których dotyczyło naruszenie, organ nadzorczy wszczął wobec Fundacji postępowanie administracyjne.

Zgodnie z RODO w przypadku naruszenia ochrony danych osobowych, administrator danych bez zbędnej zwłoki – w miarę możliwości, nie później niż w terminie 72 godzin po stwierdzeniu naruszenia – zgłasza je organowi nadzorczemu. A w sytuacji wysokiego ryzyka dla praw lub wolności osób fizycznych wynikających z naruszenia, administrator musi zawiadomić osobę, której dane dotyczą o zaistniałym incydencie.

Podkreślić należy, że z ryzykiem naruszenia praw lub wolności osób fizycznych mamy do czynienia wówczas, kiedy naruszenie może skutkować fizyczną, materialną lub niematerialną szkodą dla osób fizycznych. Możliwe konsekwencje nie muszą się zmaterializować, samo potencjalne wystąpienie ryzyka dla praw lub wolności powinno skłonić administratora danych osobowych, do zgłoszenia naruszenia oraz powiadomienia o incydencie zainteresowanych osób. Nie bez znaczenia jest fakt, iż Fundacja nie jest w stanie dokładnie wskazać kategorii danych osobowych zawartych w utraconej dokumentacji, co mogło przyczynić się do niewłaściwego oszacowania przez nią ryzyka naruszenia. Ukarany podmiot sam też nie próbował zweryfikować faktycznego zakresu danych osobowych, które zostały objęte naruszeniem.

Fundacja podejmując decyzję o niezawiadomieniu o naruszeniu organu nadzorczego, jak i osób, których dane dotyczą, w praktyce pozbawiła te osoby możliwości przeciwdziałania potencjalnym szkodom. Zawiadamiając bez zbędnej zwłoki podmiot danych, administrator umożliwia osobie podjęcie niezbędnych działań zapobiegawczych w celu ochrony praw lub wolności przed negatywnymi skutkami naruszenia. W toku postępowania ustalono, iż utracona dokumentacja nie podlegała odtworzeniu. Zatem jeżeli Fundacja nie posiada kopii skradzionych dokumentów, nie jest w stanie ich odtworzyć lub nie przetwarza tych danych przy użyciu systemu informatycznego, i tym samym nie jest w stanie zidentyfikować osób, których dane dotyczą, to powinna dokonać zawiadomienia tych osób w sposób ogólny np. poprzez wydanie publicznego komunikatu.

W ocenie UODO, zastosowana administracyjna kara pieniężna spełnia w swoje funkcje, a zatem jest – w tym indywidualnym przypadku – skuteczna, proporcjonalna i odstraszająca.

Decyzja znajduje się pod linkiem: https://uodo.gov.pl/decyzje/DKN.5131.11.2020

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2118