Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi

W Dz.U. z 2018 r. pod poz. 1293 opublikowano ustawę z 15.6.2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

Ustawa określa zasady:

1) działania organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi oraz innych podmiotów zarządzających prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi,

2) udzielania zezwoleń na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi,

3) nadzoru nad organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi,

4) działania Komisji Prawa Autorskiego.

Przepisy tej ustawy stosuje się do:

1) organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi;

2) podmiotów, które wykonują czynności z zakresu zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na podstawie tytułu prawnego udzielonego im przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi;

3) niezależnych podmiotów zarządzających, tj. osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, niedziałających w charakterze uprawnionego ani niebędących organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, które wykonują czynności z zakresu zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na podstawie tytułu prawnego udzielonego im przez uprawnionych.

Projekt ustawy o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych

Wdraża ona dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/55/UE z 16.4.2014 r. w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych (Dz.Urz. UE L 133 z 6.5.2014 r., str. 1).

Projektowana ustawa nie będzie regulować ani wpływać na kwestie zawarte w prawie cywilnym, a jedynie będzie nakładać określone obowiązki na zamawiających i wykonawców przy wykonywaniu zamówień publicznych w celu ich rozliczenia, zgodnie z VATU. Projektodawcy podkreślają, że w obrocie nie ma jednolitych wzorców przesyłania faktur elektronicznych. W praktyce sprowadza się to do przesyłania faktur zapisanych w jednym z referencyjnych formatów komputerowych na skrzynkę mailową odbiorcy bądź budowania portali internetowych służących do pobierania pliku z fakturą przez odbiorcę. Te sposoby, choć są najszerzej stosowane i wygodne dla uczestników fakturowania, nie zapewniają pełnego zautomatyzowania obiegu dokumentów oraz automatycznego przetwarzania dokumentów przez systemy informatyczne odbiorcy. Potrzebna jest zatem możliwość stworzenia warunków prawnych, które zapewnią interoperacyjność fakturowania elektronicznego.

Termin obowiązkowych e-faktur

Ustawa ma mieć zastosowanie do przesyłania pomiędzy wykonawcami a zamawiającymi ustrukturyzowanych faktur elektronicznych oraz innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych, związanych z realizacją zamówień publicznych. Nie obejmie swym zakresem zamówień publicznych, o których mowa w art. 4 pkt 5 i 5b i art. 4b ust. 1 pkt 1-3, 5 i 6 ZamPublU, a także umów koncesji, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. d ustawy o umowie koncesji.

Podkreślić należy, że przepisami ustawy mają być objęte ustrukturyzowane faktury elektroniczne i ustrukturyzowane dokumenty elektroniczne dotyczące zamówień o wartości nieprzekraczającej 30 000 euro, tj. kwoty z art. 4 pkt 8 ZamPublU, umów koncesji, o których mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o umowie koncesji, oraz umów o partnerstwie publiczno-prywatnym, o których mowa w art. 4 ust. 3 ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym, których szacunkowa wartość nie przekracza 30 000 euro, ustalonej z zastosowaniem średniego kursu złotego w stosunku do euro określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 35 ust. 3 ZamPublU. W tym zakresie przepisy projektowanej ustawy mają być jednak stosowane dopiero od 1.8.2019 r.

Ustrukturyzowana faktura elektroniczna

Warto wyjaśnić, czym jest ustrukturyzowana faktura elektroniczna. Jest to – w świetle projektu ww. ustawy o elektronicznym fakturowaniu – spełniająca wymagania umożliwiające przesyłanie za pośrednictwem platformy faktura elektroniczna, o której mowa w art. 2 pkt 32 VATU. Ustrukturyzowana faktura elektroniczna ma zawierać elementy, określone w VATU, oraz:

1) informacje dotyczące odbiorcy płatności,

2) wskazanie umowy w sprawie zamówienia publicznego albo umowy koncesji, jeżeli taka umowa została zawarta.

Zamawiający będzie obowiązany odebrać od wykonawcy ustrukturyzowaną fakturę elektroniczną przesłaną za pośrednictwem platformy. Zastrzega się jednocześnie, że nie stosuje się art. 106n ust. 1 VATU, tj. przepisu, zgodnie z którym stosowanie faktur elektronicznych wymaga akceptacji odbiorcy faktury. Zapisy projektowanej ustawy nie będą zatem wymagać zgody na otrzymanie faktury elektronicznej od zamawiających, ponieważ będzie to ich obowiązkiem. Wykonawca może zatem wysłać ustrukturyzowaną fakturę elektroniczną do zamawiającego za pośrednictwem platformy. W przypadku zamówień publicznych, do których nie stosuje się ZamPublU albo ustawy o umowie koncesji, zamawiający może w umowie, ogłoszeniu lub w innym dokumencie rozpoczynającym postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego albo postępowania o zawarcie umowy koncesji wyłączyć stosowanie ustrukturyzowanych faktur elektronicznych.

Konto na platformie

Narzędziem do realizacji obowiązku e-fakturowania będzie Platforma Elektronicznego Fakturowania, wspierająca proces przesyłania faktur elektronicznych. Zamawiający będzie obowiązany do posiadania konta na tej platformie. Natomiast wykonawca wyśle ustrukturyzowane faktury elektroniczne oraz inne ustrukturyzowane dokumenty elektroniczne, wykorzystując własne konto na platformie, chyba że upoważni do wysłania inną osobę. Jeżeli ustrukturyzowaną fakturę elektroniczną będzie wysyłać osoba upoważniona, w treści faktury niezbędne będzie zamieszczenie stosownej adnotacji o wykonawcy. Obowiązek rejestracji jest wprowadzany ze względu na konieczność jednoznacznej identyfikacji nadawców i odbiorców dokumentów elektronicznych przesyłanych za pomocą platformy.

Podkreślić należy, że korzystanie z platformy ma być bezpłatne. Uwierzytelnienie użytkownika platformy nastąpi w sposób określony w art. 20a ust. 1 albo ust. 2 ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Wskazuje się, że zamawiający może założyć konto dopiero po 17.4.2019 r., jeżeli przewidywane terminy otrzymania faktur będą przypadać po tym dniu.

Funkcjonowanie platformy ma – zgodnie z projektem ustawy – zapewnić minister właściwy do spraw gospodarki. Co więcej, platforma ma umożliwiać przesyłanie ustrukturyzowanych faktur elektronicznych oraz innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych, także przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego obsługiwanego przez OpenPEPPOL (tj. stowarzyszenie międzynarodowe z siedzibą w Brukseli, którego podstawowym celem jest zapewnienie europejskim przedsiębiorcom komunikacji elektronicznej z europejskimi podmiotami sektora publicznego w procesach związanych z udzielaniem i realizacją zamówień publicznych).

Na ministra właściwego do spraw gospodarki nakłada się obowiązek zamieszczenia na platformie dokumentacji o warunkach organizacyjno-technicznych udostępniania i korzystania z platformy, zawierającej w szczególności:

1) szczegółowy tryb i sposób funkcjonowania oraz korzystania z platformy;

2) dokumentację dotyczącą ustrukturyzowanej faktury elektronicznej i innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych, w szczególności zamówienia towaru lub usługi, zawiadomienia o zbliżającej się dostawie (awizo dostawy), potwierdzenia odbioru towaru lub usługi, faktury korygującej, dowodu księgowego;

3) wymagania techniczne i organizacyjne konta służącego do przesyłania ustrukturyzowanych faktur elektronicznych oraz innych ustrukturyzowanych dokumentów elektronicznych.

Platforma a RODO

W projekcie ustawy uregulowane są także kwestie związane z ochroną danych osobowych zawartych w ustrukturyzowanych fakturach elektronicznych i ustrukturyzowanych dokumentach elektronicznych. Wskazuje się, że minister właściwy do spraw gospodarki jest administratorem przetwarzanych na platformie danych osobowych w rozumieniu przepisów rozporządzenia RODO, a dane osobowe zgromadzone na platformie mogą być przetwarzane w celu zapewnienia sprawności i rzetelności elektronicznego fakturowania. W pozostałym zakresie trzeba będzie mieć na uwadze regulacje zawarte w szczególności w art. 4-6 ustawy z 10.5.2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. poz. 1000), gdzie wprowadzone zostały szczegółowe uregulowania dotyczące przetwarzania danych osobowych przy wykonywaniu zadań publicznych.

Projekt zmiany przepisów ustawowych dotyczący elektronizacji zamówień publicznych

Oprócz zmian w ZamPublU, głównym celem zmian w ZmZamPublU16 jest przesunięcie w czasie obowiązku elektronizacji zamówień w odniesieniu do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonych przez innych zamawiających niż centralny zamawiający, w których wartość zamówienia jest mniejsza od progów unijnych. Ustawa ma wejść więc w życie z dniem 17.10.2018 r., z wyjątkiem zmian w ZamPublU, które wejdą w życie z dniem 18.10.2018 r.

Zmiany w ZamPublU

Pierwszy katalog zmian przewidzianych w projekcie ustawy dotyczy zmian 4 przepisów w ZamPublU.

Projektodawcy proponują wykreślenie faksu z definicji „środków komunikacji elektronicznej”. Definicja ta ma być więc tożsama z definicją zawartą w art. 2 pkt 5 ustawy z 18.7.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2017 r. poz. 1219 ze zm.).

Niezależnie od tego, w związku z projektowanymi zmianami ZmZamPublU16 w zakresie przesunięcia w czasie obowiązku pełnej elektronizacji zamówień w odniesieniu do postępowań o wartości mniejszej od progów unijnych, w praktyce zamawiający (inni niż centralny) będą mogli – na mocy nowego art. 18a ZmZamPublU16 – stosować w tych postępowaniach faks jako jeden z możliwych sposobów komunikacji z wykonawcami.

Doprecyzowaniu ma ulec art. 10a ust. 5 ZamPublU, aby nie wszystkie oświadczenia składane w postępowaniu o udzielenie zamówienia musiały być opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym, ale jedynie oświadczenia, o których mowa w art. 25a ZamPublU, w tym JEDZ.

Ponadto wskazany ma zostać tryb postępowania w przypadku, gdy wyjątkowo zamawiający odstępuje od wymogu użycia środków komunikacji elektronicznej przy składaniu ofert z uwagi na wystąpienie jednej z przesłanek określonych w art. 10c ust. 1 ZamPublU. Ma on polegać na sporządzeniu przez wykonawcę oferty albo części oferty w formie pisemnej w postaci papierowej i opatrzeniu jej, pod rygorem nieważności, własnoręcznym podpisem. Z uwagi na to, że możliwość złożenia także części oferty w postaci papierowej wynika z brzmienia dyrektyw dotyczących zamówień publicznych, takie doprecyzowanie obecnego brzmienia art. 10c ust. 2 ZamPublU uznano za zasadne. W przypadku, gdy uzasadnione będzie jedynie odstąpienie od wymogu użycia środków komunikacji elektronicznej co do części oferty, pozostała jej część będzie składana zgodnie z ogólnymi zasadami. Takie brzmienie przepisu uzasadnione jest celami, jakie przyświecały dyrektywom dotyczącym zamówień publicznych.

Ostatnia zmiana ma charakter dostosowujący związany z proponowaną zmianą definicji środków komunikacji elektronicznej (wykreślenia z niej faksu) i odnosi się do zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa. Mianowicie, stosownie do nowego brzmienia art. 131bc ust. 1 ZamPublU, w postępowaniach o udzielenie zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa komunikacja między zamawiającym a wykonawcami odbywać ma się zgodnie z wyborem zamawiającego, za pośrednictwem operatora pocztowego, osobiście, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej lub faksu.

W odniesieniu do postępowań w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa przepisy dyrektyw nie przewidują bowiem konieczności prowadzenia komunikacji między zamawiającym a wykonawcami wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Możliwość użycia faksu jako jednego z rodzajów środków komunikacji między zamawiającym a wykonawcami pozostanie zatem nadal utrzymana.

Zmiany w ZmZamPublU16

Zmiany proponowane w ZmZamPublU16 polegają – według informacji projektodawców – na zwiększeniu szans na lepsze przygotowanie się wykonawców, w szczególności z sektora małych i średnich przedsiębiorców, do elektronizacji zamówień, w tym dysponowania przez nich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a także zapewnieniu większych szans dla mniejszych zamawiających na przygotowanie się do wdrożenia elektronicznych narzędzi do obsługi postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.

W projekcie ustawy poprzez zmiany w art. 15 ZmZamPublU16 przewiduje się przesunięcie, z 18.10.2018 r. na 1.1.2020 r., obowiązku prowadzenia w postępowaniach o wartości mniejszej od progów unijnych (prowadzonych przez zamawiających inny niż centralny zamawiający) komunikacji zamawiającego z wykonawcami wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, tj. do czasu pełnego wdrożenia modelu docelowego zakładającego istnienie centralnej Platformy e-Zamówień, z którą zintegrowane będą Portale e-Usług.

Na potrzeby zamówień o wartości mniejszej od progów unijnych dodaje się art. 18a ZmZamPublU16. Wynika z niego, że w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonych przez innych zamawiających niż centralny zamawiający, których wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, wszczętych i niezakończonych przed 1.1.2020 r.:

1) komunikacja między zamawiającym a wykonawcami odbywa się zgodnie z wyborem zamawiającego za pośrednictwem operatora pocztowego, osobiście, za pośrednictwem posłańca, faksu lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej;

2) wybrany przez zamawiającego sposób przekazywania oświadczeń, wniosków, zawiadomień oraz informacji nie może ograniczać konkurencji;

3) jeżeli zamawiający lub wykonawca przekazują oświadczenia, wnioski, zawiadomienia oraz informacje za pośrednictwem faksu lub przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, każda ze stron na żądanie drugiej strony niezwłocznie potwierdza fakt ich otrzymania;

4) oferty i wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz oświadczenie z art. 25a ZamPublU, składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej, albo – za zgodą zamawiającego – w postaci elektronicznej, opatrzone odpowiednio własnoręcznym podpisem albo kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Przepisy przejściowe – jak stosować ZamPublU?

Podkreślić należy, że na mocy przepisów przejściowych do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursów wszczętych i niezakończonych przed 18.10.2018 r. będą mieć zastosowanie przepisy:

w brzmieniu dotychczasowym.

Podobna zasada będzie obowiązywać do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonych przez innych zamawiających niż centralny zamawiający, których wartość zamówienia jest mniejsza od progów unijnych. Otóż, jeżeli zostały one wszczęte i niezakończone przed 17.10.2018 r., ma stosować się art. 18 pkt 1-4 ZmZamPublU16 w brzmieniu dotychczasowym.

Ruszyły prace Grupy ds. Ochrony Danych Osobowych

Grupa ma stanowić forum wymiany doświadczeń w zakresie wdrożenia RODO i zagadnień związanych z ochroną prywatności, a także być swego rodzaju remedium na liczne przypadki błędnego zrozumienia przepisów. Chcemy, żeby prace, zwłaszcza na samym początku, były ukierunkowane na rozwiązanie bieżących problemów w poszczególnych sektorach, np. poprzez udostępnienie materiałów z odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania – powiedział minister Marek Zagórski.

W spotkaniu uczestniczyło ponad 90 osób – przedstawicieli wielu sektorów zainteresowanych tematyką ochrony danych osobowych.

Jest wielka potrzeba tworzenia materiałów, które będą rozwiązywały problemy i rozwiewały wątpliwości przedsiębiorców w zakresie stosowania nowych przepisów. Działanie Ministerstwa Cyfryzacji jest przykładem szybkiej reakcji rządu w tym zakresie – powiedziała minister Andżelika Możdżanowska. – Spotkania w regionach z firmami rozszerzyliśmy o temat RODO, bo właśnie tam widać najlepiej, że zarządzanie strachem przed RODO stało się bardzo dobrym sposobem na nieuczciwy biznes – dodała.

Dyrektor Joanna Szczawińska dodała, że Minister Edukacji Narodowej otrzymuje ogromną ilość informacji o nadinterpretacji przepisów RODO i panicznych działaniach ze strony szkół, prowadzących chociażby do zaprzestania przekazywania uczniom ich klasówek, zwracania się do nich numerami, czy zaprzestania publicznego wręczania uczniom świadectw z wyróżnieniem.

Musimy pamiętać o pozycji prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, jako organu niezależnego i bardzo ważne jest, by we wszystkich działaniach zapewnić mu taką niezależność – wskazał Dyrektor Piotr Drobek. Niemniej jak dodał, prezes UODO z zadowoleniem przyjął inicjatywę powołania Grupy i jej kibicuje. W jego ocenie jednym z zagadnień wartych zainteresowania na forum Grupy jest potraktowanie jej jako instrumentu do skoordynowanego wdrażania RODO w sektorze publicznym.

Dyrektor Maciej Kawecki z Ministerstwa Cyfryzacji, kierujący roboczymi posiedzeniami Grupy wskazał, że obecny problem z RODO polega na tym, że za dużo mówimy o absurdach, a za mało na nie odpowiadamy, za mało tłumaczymy. A potrzebna jest edukacja – od podstaw. Jak wskazał, zajmie bardzo dużo czasu, zanim wyjaśnimy wszystkie wątpliwości i przeinaczenia. Dlatego, w jego ocenie, zasadniczym celem Grupy Roboczej ds. Ochrony Danych Osobowych jest stworzenie przewodnika. Będzie on pewnie podzielony na części – tak jak podzespoły, czyli np. dotyczące edukacji czy zdrowia.

Zmieniono zakres działalności objętych kosztami uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu

W Dz.U. z 2018 r. pod poz. 1291 opublikowano ustawę z 15.6.2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zmieniono m.in. ust. 9b w art. 22 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, który w nowym brzmieniu stanowi, że koszty uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodów stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:

1) działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;

2) działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;

3) produkcji audialnej i audiowizualnej;

4) działalności publicystycznej;

5) działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;

6) działalności konserwatorskiej;

7) prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;

8) działalności badawczo-rozwojowej, naukowo-dydaktycznej, naukowej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.

Sprzęt za miliony zalega w piwnicy

Podwyższenie kwoty limitu wydatków komitetów wyborczych

Z rozporządzenia Ministra Finansów z 20.6.2018 r. w sprawie podwyższenia kwoty limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1282) wynika, że kwotę limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Senatu RP, o której mowa w art. 259 § 1 pkt 1 ustawy z 5.1.2011 r. – Kodeks wyborczy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 754 ze zm.; dalej: KodeksWyb), czyli na agitację wyborczą, podwyższono się o 6,4% do kwoty 19 groszy przypadającą na każdego wyborcę w kraju ujętego w rejestrze wyborców. Poprzednio kwota tego limitu wynosiła 18 groszy.

Rozporządzenie wchodzi w życie 17.7.2018 r.

Z rozporządzenia Ministra Finansów z 27.6.2018 r. w sprawie podwyższenia kwoty limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1321) wynika, że kwotę limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Sejmu RP, o której mowa w art. 199 § 1 pkt 1 KodeksWyb, podwyższono się o 6,4% do kwoty 87 groszy przypadającą na każdego wyborcę w kraju ujętego w rejestrze wyborców. Poprzednio kwota tego limitu wynosiła 82 grosze.

Rozporządzenie wchodzi w życie 24.7.2018 r.

Z rozporządzenia Ministra Finansów z 20.6.2018 r. w sprawie podwyższenia kwoty przypadającej na jeden mandat radnego przy ustalaniu limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1280) wynika, że kwoty przypadające na jeden mandat radnego, o których mowa w art. 378 § 3 KodeksWyb, podwyższa się o 6,4% do następujących kwot w wyborach do:

1) rady gminy w gminach liczących do 40 000 mieszkańców – 1 064 zł (poprzednio: 1 000 zł);

2) rady gminy w gminach liczących powyżej 40 000 mieszkańców oraz w wyborach do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy – 1 276,80 zł (poprzednio: 1 200 zł);

3) rady powiatu – 2 553,60 zł (poprzednio: 2 400 zł);

4) rady miasta w miastach na prawach powiatu – 3 830,40 zł (poprzednio: 3 600 zł);

5) sejmiku województwa – 6 384 zł (poprzednio: 6 000 zł).

Rozporządzenie wchodzi w życie 17.7.2018 r.

Z rozporządzenia Ministra Finansów z 20.6.2018 r. w sprawie podwyższenia kwoty limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1225) wynika, że kwotę limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego , o której mowa w art. 337 § 1 pkt 1 KodeksWyb, podwyższa się o 6,4% do kwoty 64 groszy przypadającą na każdego wyborcę w kraju ujętego w rejestrze wyborców. Poprzednio kwota tego limitu wynosiła 60 groszy.

Rozporządzenie wchodzi w życie 10.6.2018 r.

Z rozporządzenia Ministra Finansów z 20.6.2018 r. w sprawie podwyższenia kwoty limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1238) wynika, że kwotę limitu wydatków komitetów wyborczych w wyborach Prezydenta RP , o której mowa w art. 327 § 1 KodeksWyb, podwyższa się o 6,4% do kwoty 64 groszy przypadającą na każdego wyborcę w kraju ujętego w rejestrze wyborców. Poprzednio limit ten wynosił 60 groszy.

Rozporządzenie wchodzi w życie 12.7.2018 r.

Treść kwestionariuszy osobowych po wejściu w życie RODO

Warto zauważyć, że zgodnie z artykułem 88 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/W (Dz.Urz. UE L 119/1 z 4.5.2016; dalej: RODO) państwa członkowskie mogą zawrzeć w swoich przepisach (lub w porozumieniach zbiorowych) bardziej szczegółowe przepisy mające zapewnić ochronę praw i wolności w przypadku przetwarzania danych osobowych pracowników w związku z zatrudnieniem, w szczególności do celów rekrutacji, wykonania umowy o pracę, w tym wykonania obowiązków określonych przepisami lub porozumieniami zbiorowymi, zarządzania, planowania i organizacji pracy, równości i różnorodności w miejscu pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony własności pracodawcy lub klienta oraz do celów indywidualnego lub zbiorowego wykonywania praw i korzystania ze świadczeń związanych z zatrudnieniem, a także do celów zakończenia stosunku pracy. Przepisy RODO przyznają więc państwom członkowskim swobodę w określeniu zasad przetwarzania przez pracodawców danych osobowych kandydatów do pracy i pracowników.

Obecne przepisy

Jeżeli chodzi o pozyskiwanie danych osobowych przy nawiązywaniu stosunku pracy, to ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.; dalej KP) określa katalog takich danych w art. 22¹ KP – i przepis ten jak na razie nie został zmieniony. Zatem nadal obowiązuje on i musi być stosowany przez pracodawców. Oznacza to, że nadal od osoby ubiegającej się o zatrudnienie, tj. od kandydata do pracy, pracodawca ma prawo żądać podania danych osobowych obejmujących : imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie oraz przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Natomiast po zatrudnieniu takiej osoby, zatem już od pracownika pracodawca ma prawo żądać także innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy oraz numeru PESEL.

Nadal także udostępnienie pracodawcy tych danych następuje w formie oświadczenia osoby, której one dotyczą, ponadto pracodawca ma prawo żądać udokumentowania danych osobowych ww. osób.

Pracodawca może żądać podania innych danych osobowych niż wyżej określone, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów.

W związku z wejściem w życie RODO nie zostało zmienione także rozporządzenie MPiPS z 28.5.1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 894 ze zm.: dalej: DokStosPrR). Z przepisu § 1 ust. 1 DokStosPrR nadal wynika, że pracodawca może żądać od kandydata do pracy złożenia:

– wypełnionego kwestionariusza osobowego (dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie),

– świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy lub innych dokumentów potwierdzających okresy zatrudnienia, obejmujących okresy pracy przypadające w roku kalendarzowym, w którym pracownik ubiega się o zatrudnienie,

– dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, wymagane do wykonywania oferowanej pracy,

– świadectwa ukończenia gimnazjum – tylko w przypadku osoby ubiegającej się o zatrudnienie w celu przygotowania zawodowego,

– orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku,

– innych dokumentów, jeżeli obowiązek ich przedłożenia wynika z odrębnych przepisów.

Natomiast kandydat, z własnej inicjatywy, może dodatkowo przedłożyć dokumenty potwierdzające umiejętności i osiągnięcia zawodowe, świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy lub inne dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia, obejmujące okresy pracy przypadające w innym roku kalendarzowym niż rok, w którym ubiega się on o zatrudnienie oraz dokumenty stanowiące podstawę do korzystania ze szczególnych uprawnień w zakresie stosunku pracy.

Nie został także zmieniony pomocniczy wzór kwestionariusza osobowego dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie ani wzór kwestionariusza osobowego dla pracownika, stanowiące załączniki do rozporządzenia. Pracodawcy nadal zatem mogą posługiwać się dotychczasowymi kwestionariuszami – są one zgodne z obowiązującymi przepisami Kodeksu pracy.

Ponadto ani z przepisów RODO, ani z innych obowiązujących przepisów nie wynika obowiązek jakiejkolwiek modyfikacji złożonych już kwestionariuszy osobowych ani innej dokumentacji pracowniczej będącej w posiadaniu pracodawców w związku z wejściem w życie RODO.

Projektowane zmiany

W związku z wejściem w życie RODO planowane są jednak zmiany dotyczące art. 22¹ KP. Przewiduje je projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia 2016/679. Zmiany te będą polegać przede wszystkim na innym sformułowaniu przepisów – w miejsce zwrotu „pracodawca może żądać” pojawi się zwrot „pracodawca żąda”. Zmiany te mają na celu dostosowanie brzmienia obowiązujących przepisów prawa pracy do art. 6 ust. 1 lit c. RODO, który wprowadził przesłankę istnienia „obowiązku prawnego” jako podstawy pobierania danych osobowych.

Nieznacznie w gruncie rzeczy zmieni się również katalog danych osobowych, których pracodawca będzie żądał od osoby ubiegającej się o zatrudnienie i od pracownika.

Po zmianach pracodawca będzie żądał od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących: imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia, dane kontaktowe wskazane przez taką osobę, a gdy będzie to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku – także danych obejmujących: wykształcenie, kwalifikacje zawodowe oraz przebieg dotychczasowego zatrudnienia kandydata do pracy.

Natomiast od pracownika pracodawca będzie żądał podania dodatkowo danych osobowych obejmujących:

– adres zamieszkania,

– numer PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,

– inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy,

– wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia, jeżeli nie istniała podstawa do ich żądania od osoby ubiegającej się o zatrudnienie.

Pracodawca będzie mógł także żądać podania innych danych osobowych niż określone wyżej, gdy będzie to niezbędne do wypełniania obowiązku pracodawcy nałożonego przepisem prawa. Nadal udostępnienie pracodawcy danych osobowych będzie następowało w formie oświadczenia osoby, której one dotyczą, a ponadto pracodawca będzie mógł żądać udokumentowania danych osobowych osób, o których mowa wyżej ̶ w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia.

Bardziej rozbudowane będą przepisy dotyczące przetwarzania, a więc i pozyskiwania innych danych osobowych niż wymienione w KP. Ich przetwarzanie przez pracodawcę będzie dopuszczalne tylko za zgodą osoby ubiegającej się o zatrudnienie/pracownika, przy czym przepis będzie wyraźnie stwierdzał, że brak zgody lub jej wycofanie, nie może być podstawą niekorzystnego traktowania kandydata do pracy lub pracownika, a także nie może powodować wobec nich jakichkolwiek negatywnych konsekwencji, zwłaszcza nie może stanowić przyczyny uzasadniającej odmowę zatrudnienia, wypowiedzenie umowy o pracę lub jej rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracodawcę. Zgoda kandydata do pracy/pracownika będzie musiała spełniać wymogi RODO, tj. będzie musiała być dobrowolna, konkretna, świadoma i jednoznaczna. Zgoda naruszająca te zasady nie będzie wiążąca.

Natomiast przetwarzanie tzw. danych osobowych wrażliwych (tj. m.in. danych osobowych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, danych dotyczących zdrowia, a także danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i naruszeń prawa) będzie dopuszczalne tylko wtedy, gdy będzie to niezbędne do wypełnienia obowiązku pracodawcy nałożonego przepisem prawa, a do przetwarzania takich danych będą mogli być dopuszczeni wyłącznie pracownicy posiadający pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych nadane przez pracodawcę; będą oni obowiązani do zachowania ich w tajemnicy.

Jednocześnie w uzasadnieniu do projektu ww. ustawy wyraźnie podkreślono, że w ocenie projektodawcy projektowane przepisy nie wyłączają zastosowania art. 6 i art. 9 RODO. W związku z tym po dokonaniu oceny stanu faktycznego pracodawca będzie mógł powołać się chociażby na przesłankę prawnie uzasadnionego celu interesu bądź niezbędności przetwarzania danych dla wykonania umowy. Zatem w konkretnych przypadkach pracodawca będzie uprawniony do przetwarzania także innych danych osobowych kandydata do pracy/pracownika.

Także projekt tej ustawy nie przewiduje obowiązku dostosowania wcześniej zebranych przez pracodawców kwestionariuszy osobowych do nowych przepisów . W dokumentacji pracowniczej nadal więc będą mogły się znajdować kwestionariusze złożone zgodnie z dotychczas obowiązującymi przepisami. Nowe przepisy będą dotyczyły kwestionariuszy złożonych dopiero po wejściu w życie nowelizacji Kodeku pracy.

Projekt tej ustawy został już przyjęty przez Radę Ministrów i wkrótce zostanie skierowany do Sejmu. Ma on szanse wejść w życie jesienią 2018 r.

Pracodawca musi wyznaczyć inspektora ochrony danych do 31 lipca 2018 r.

Krok 1. Weryfikacja obowiązku

Lista zobowiązanych do wyznaczenia inspektora ochrony danych (dalej IOD) zawiera trzy grupy pracodawców jako administratorów danych:

– organy lub podmioty publiczne, czyli jednostki sektora finansów publicznych, instytuty badawcze i Narodowy Bank Polski, z wyjątkiem sądów w zakresie sprawowania wymiaru sprawiedliwości;

– podmioty, których główna działalność polega na przetwarzaniu danych, co wymaga regularnego i systematycznego monitorowania osób na dużą skalę z uwagi na swój charakter, zakres lub cel, czyli pracodawcy, których zasadniczym (nie pobocznym) zadaniem jest przetwarzanie danych;

– podmioty, które głównie przetwarzają na dużą skalę dane wrażliwe (ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, a także dane genetyczne, biometryczne w celu jednoznacznego zidentyfikowania osoby fizycznej lub dane dotyczące zdrowia, seksualności czy orientacji seksualnej tej osoby) oraz dane dotyczące wyroków skazujących i naruszeń prawa, czyli m.in. szpitale, transport publiczny, fast foody, banki, ubezpieczyciele, firmy zajmujące się reklamą behawioralną przez wyszukiwarki internetowe, dostawcy usług internetowych i telefonicznych.

Krok 2. Wybór kandydata

Jeśli pracodawca znajduje się w zestawieniu podmiotów zobowiązanych do wyznaczenia IOD, może wybrać kandydata ze swojego personelu, z grona osób zatrudnionych w podmiocie przetwarzającym (jeśli powierza mu dane osobowe) albo spoza tych kręgów. O ile w dwóch pierwszych przypadkach podstawą zatrudnienia może być umowa o pracę, o tyle w trzecim wyłącznie umowa o świadczenie usług.

Wybierana osoba musi spełniać konkretne wymagania. Po pierwsze, ma posiadać wiedzę fachową na temat prawa i praktyk ochrony danych osobowych adekwatną do charakteru, poziomu skomplikowania oraz ilości przetwarzanych danych u konkretnego pracodawcy. Po drugie, powinna odznaczać się wiedzą biznesową i sektorową dotyczącą działalności pracodawcy oraz prowadzonych operacji przetwarzania danych, stosowanych technologii informatycznych i bezpieczeństwa danych, a gdy chodzi o pracodawców ze sfery publicznej – procedur administracyjnych i funkcjonowania określonej jednostki. Po trzecie, musi dysponować umiejętnościami wykonywania zadań IOD, w tym z cech osobistych ważne jest rzetelne podejście i wysoki poziom etyki zawodowej.

Krok 3. Zawiadomienie UODO

31 lipca 2018 r. to nie tylko ostateczny termin na powołanie IOD, ale też na przekazanie informacji o tym fakcie do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO). Zasadniczo

pracodawca ma na tę czynność 14 dni od dnia wyznaczenia (zmiany/odwołania) IOD. Może ją zrealizować w postaci elektronicznej, opatrując zawiadomienie kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP, a jeśli korzysta z pełnomocnika – załączając pełnomocnictwo udzielone w formie elektronicznej. Formularze zawiadomień są dostępne na stronie internetowej uodo.gov.pl.

W zawiadomieniu pracodawca wpisuje dane inspektora (imię i nazwisko, adres poczty elektronicznej i numer telefonu), oraz swoje dane (nazwę, adres siedziby i REGON, a gdy jest osobą fizyczną – imię i nazwisko, adres zamieszkania, firmę (nazwę) przedsiębiorstwa i adres prowadzenia działalności gospodarczej).

Krok 4. Udostępnienie danych

Ostania czynność, którą przy wyznaczaniu IOD ma do wykonania pracodawca jest niezwłoczne umieszczenie danych inspektora na stronie internetowej, a jeśli nią nie dysponuje – w sposób ogólnie dostępny w miejscu prowadzenia działalności. Powinien także wpisać jego dane kontaktowe (adres korespondencyjny, telefon kontaktowy lub dedykowany adres email) do klauzul informacyjnych dla pracowników i kandydatów do pracy, a także do rejestru czynności przetwarzania i zgłoszenia naruszenia ochrony danych (RODO).

Nadchodzące istotne zmiany w gospodarce odpadami

1. Magazynowanie odpadów

Istotne zmiany w gospodarce odpadami obejmą etap magazynowania, tj. przechowywania odpadów zarówno przez ich wytwórcę, jak również zbierającego i przetwarzającego odpady. Proponowane zmiany w treści art. 25 OdpadyU:

2. Wstrzymywanie działalności posiadacza odpadów

Proponowane zmiany w treści art. 31 OdpadyU ustanawiają dwie podstawy prawne, na kanwie których wojewódzki inspektor ochrony środowiska obligatoryjne wydaje decyzję wstrzymującą działalność posiadacza odpadów, podlegającą natychmiastowemu wykonaniu. Są to:

3. Zezwolenia na zbieranie i przetwarzanie odpadów

W zakresie nadawania uprawnień do gospodarowania odpadami w formie zezwolenia na zbieranie i/lub przetwarzanie odpadów (Dział IV, rozdział I OdpadyU), marszałek województwa ma zostać organem właściwym do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, w przypadku gdy maksymalna łączna masa wszystkich rodzajów odpadów magazynowanych w okresie roku przekracza 3 000 Mg.

Proponowane zmiany ustanawiają wójta/burmistrza/prezydenta miasta właściwego ze względu na miejsce planowanego zbierania i/lub przetwarzania odpadów, organem współdziałającym w postępowaniu o wydanie zezwolenia w zakresie gospodarowania odpadami, wydającym opinię dotyczącą rozpatrywanego wniosku.

Po wprowadzeniu proponowanej zmiany przepisów planującyzbieranie odpadów zostaną objęci kontrolą instalacji, obiektu budowlanego, jego części lub miejsc magazynowania odpadów, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska, którą na mocy obecnie obowiązujących przepisów wojewódzki inspektor ochrony środowiska przeprowadza u planującego przetwarzanie odpadów.

Poza wyprzedzającą wydanie zezwolenia kontrolą wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska instalacja, obiekt budowlany lub jego części lub miejsce magazynowania odpadów (z wyjątkiem przeznaczonych do magazynowania wyłącznie odpadów niepalnych) mają zostać również objęte kontrolą prowadzoną przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej , w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej. Warunki tej ochrony maja zostać określone w operacie przeciwpożarowym wykonanym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

Proponowany nowy art. 41b OdpadyU określa formy gospodarowania odpadami, które mogą być prowadzone wyłącznie na terenie, którego właścicielem lub użytkownikiem wieczystym jest posiadacz odpadów gospodarujący odpadami. Są to:

Przepis ten ma nie mieć zastosowania do jednostek budżetowych.

Wymienione wyżej proponowane zmiany przepisów kształtują treść wniosku o wydanie zezwolenia na gospodarowanie odpadami. Kluczową zmianą ma być określenie masy magazynowanych odpadów i pojemności miejsca ich magazynowania . W związku z zamiarem wprowadzenia instrumentów zabezpieczających roszczenia na wypadek pokrycia kosztów wykonania zastępczego obowiązków posiadacza odpadów wnioskodawca ma wskazywać proponowaną formę i wysokość tego zabezpieczenia . Złożenie wniosku o wydanie zezwolenia ma wiązać się z koniecznością załączenia różnych zaświadczeń i oświadczeń m.in. o niekaralności posiadacza odpadów za niektóre przestępstwa i wykroczenia, oraz dokumentów tj. np. decyzja o warunkach zabudowy, operat przeciwpożarowy, dokument potwierdzający prawo własności lub prawo użytkowania wieczystego terenu.

Projektodawca zamierza w drodze rozrządzenia określić wymagania w zakresie ochrony przeciwpożarowej, jakie mają spełniać obiekty budowlane lub ich części oraz inne miejsca przeznaczone do zbierania, magazynowania lub przetwarzania odpadów.

Organy właściwe do wydania zezwolenia mają być związane dodatkowymi przesłankami do odmowy wydania posiadaczowi odpadów zezwolenia na ich zbieranie i/lub przetwarzanie i cofnięcia już wydanego zezwolenia.

4. Ustanawianie zabezpieczenia roszczeń

Zbierający i przetwarzający odpady (z wyjątkiem odpadów obojętnych) w świetle proponowanych zmian ma zostać zobowiązany do ustanowienia zabezpieczenia roszczeń w wysokości umożliwiającej pokrycie kosztów wykonania zastępczego:

Wysokość zabezpieczenia roszczeń ma być uzależniona od pojemności magazynowej instalacji lub miejsca magazynowania odpadów i stawki zabezpieczenia roszczeń. Wysokość stawek zabezpieczenia roszczeń za Mg magazynowanych odpadów mają określać przepisy wykonawcze. Zabezpieczenie roszczeń może przyjąć formę depozytu, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej lub polisy ubezpieczeniowej, o czym będzie postanawiał organ właściwy do wydania zezwolenia.

5. Zmiany w innych przepisach

W tzw. pakiecie odpadowym procedowane w trybie pilnym zmiany powiązane z proponowanymi zmianami w OdpadyU mają też objąć niektóre przepisy: