Projekt ustawy o kooperatywach mieszkaniowych

Zgodnie z projektem kooperatywa mieszkaniowa jest dobrowolnym zrzeszeniem co najmniej trzech osób fizycznych współdziałających ze sobą wyłącznie w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych poprzez realizację przedsięwzięcia polegającego na:

1) nabyciu nieruchomości gruntowej i wybudowaniu na niej budynku mieszkalnego wielorodzinnego albo

2) nabyciu nieruchomości gruntowej i wybudowaniu na niej co najmniej trzech budynków mieszkalnych jednorodzinnych albo

3) nabyciu budynku oraz przeprowadzeniu w nim robót budowlanych, po których zakończeniu będą się w nim znajdowały się co najmniej trzy samodzielne lokale mieszkalne w rozumieniu art. 2 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 737 ze zm.)

– zwanego „inwestycją mieszkaniową”.

Kooperatywa mieszkaniowa powstaje i działa na podstawie zawartego w formie pisemnej porozumienia wyrażającego wolę powstania kooperatywy lub w formie spółki cywilnej. Nieruchomości, które mają być przeznaczone do realizacji inwestycji mieszkaniowych przez kooperatywy mieszkaniowe wskazuje rada gminy w uchwale. Ustawa zakłada, że zapłata ceny będzie mogła nastąpić w całości w dniu przeniesienia własności nieruchomości lub rozłożona na raty. Rozłożona na raty niezapłacona część ceny nieruchomości podlegać będzie oprocentowaniu przy zastosowaniu stopy procentowej równej stopie redyskonta weksli stosowanej przez Narodowy Bank Polski.

Ustawa stanowi także, że w przypadku nabycia nieruchomości z gminnego zasobu nieruchomości na realizację kooperatywy:

1) nieruchomość gruntowa objęta inwestycją mieszkaniową nie może być wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej;

2) w budynku objętym inwestycją mieszkaniową nie wyodrębnia się innych lokali niż lokale mieszkalne;

3) nie dokonuje się zmiany sposobu użytkowania budynku objętego inwestycją mieszkaniową lub lokalu mieszkalnego w tym budynku lub ich części w sposób uniemożliwiający zaspokajanie własnych potrzeb mieszkaniowych;

4) nie wynajmuje się budynku objętego inwestycją mieszkaniową lub lokalu mieszkalnego w tym budynku lub ich części innej osobie ani nie użycza tego budynku lub lokalu innej osobie, z wyjątkiem wynajęcia budynku lub lokalu mieszkalnego gminie.

Ograniczenia, o których mowa obowiązują do czasu całkowitej zapłaty ceny nieruchomości, przy czym nie krócej niż przez 10 lat od dnia zakończenia inwestycji mieszkaniowej

Subiektywnym okiem praktyka: projekt zakłada, że to właściwa rada gminy wskazuje nieruchomości, jakie mają być przeznaczone na kooperatywy mieszkaniowe. Jednakże zgodnie z art. 25 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.; dalej: GospNierU) gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Przyznane radzie gminy kompetencje naruszają uprawnienia organu gospodarującego gminnym zasobem nieruchomości.

Ponadto projekt zakłada, że cena sprzedaży nieruchomości w przetargu ograniczonym będzie rozłożona na raty. Co jest sprzeczne z zapisami GospNierU. Zgodnie, bowiem z art. 70 ust. 1 cena nieruchomości sprzedawanej w drodze przetargu podlega zapłacie nie później niż do dnia zawarcia umowy przenoszącej własność, a art. 70 ust. 2 stwierdza, że cena nieruchomości sprzedawanej w drodze bezprzetargowej lub w drodze rokowań może zostać rozłożona na raty, na czas nie dłuższy niż 10 lat. Projekt ustawy o kooperatywach zakłada, że cena będzie mogła być rozkładana na 20 lat. Ustawa nie wspomina w tym zakresie o przetargu ograniczonym. Trzeba także wskazać, że § 15 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 14.9.2004 r. w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów oraz rokowań na zbycie nieruchomości (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1490 ze zm.) wymaga, by w ogłoszeniu o przetargu ustnym ograniczonym podać informację, że przetarg jest ograniczony, wraz z uzasadnieniem wyboru formy przetargu oraz wyznacza się termin zgłoszenia uczestnictwa w przetargu. Projekt ustawy przy stanowieniu o możliwości rozłożenia na raty ceny sprzedaży nieruchomości posiłkuje się obecnymi zapisami GospNierU o sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, przy czym proponowana ustawa mówi o przetargu pisemnym ograniczonym.

Projekt nie rozstrzyga także kwestii kontroli wykorzystania nieruchomości w ramach kooperatywy w zakresie zmiany sposobu użytkowania, nie wyodrębniania innych lokali niż lokale mieszkalne, wykorzystywana nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej. Dokonanie sprzedaży przez gminę nieruchomości skutecznie prowadzi do wyzbycia się jakichkolwiek praw do tej nieruchomości, wie jak gmina miałby sprawdzać czy na nieruchomości prowadzona jest działalność gospodarcza. Ponadto zadania w zakresie wyodrębniania lokali, zmiany sposobu użytkowania leżą w zakresie organów administracji budowlanej, które jedynie rozstrzygają, czy inwestor spełnia warunki do realizacji inwestycji budowlanej, które to warunki określa ustawa z 7.7.1994 r. ‒ Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1202 ze zm.; dalej: PrBud). Inwestor, zatem musiałby do wniosku dołączać akt notarialny, a projekt nie zawiera przepisów nowelizujących PrBud.

Projekt ustawy nie zawiera zmian do GospNierU, które umożliwiałby jej stosowanie w sposób nie stojący w sprzeczności z GospNierU.

Obowiązek przedstawienia przez nauczyciela zaświadczenia o niekaralności – wyrok SN

Zgodnie z art. 10 ust. 5 pkt 4 ustawy z 26.1.1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 967 ze zm., dalej: KartaNauczU) stosunek pracy z nauczycielem mianowanym i nauczycielem dyplomowanym nawiązuje się na podstawie mianowania, jeżeli nauczyciel nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. W celu potwierdzenia spełnienia powyższego warunku nauczyciel przed nawiązaniem stosunku pracy jest zobowiązany przedstawić dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego (art. 10 ust. 8a KartaNauczU). Z koeli instytucja wygaśnięcia stosunku pracy nauczyciela, uregulowana w art. 26 KartaNauczU, jako jedną z przesłanek zastosowania przepisu wskazuje sytuację, w której do nawiązania stosunku pracy z nauczycielem doszło z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 5 pkt 1-5 KartaNauczU. Jeżeli zatem dyrektor szkoły zatrudni nauczyciela, który był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe, sama ustawa przesądza, że tak nawiązany stosunek pracy wygasa. Dyrektor powinien w takiej sytuacji skierować informację o wygaśnięciu stosunku pracy, z tym zastrzeżeniem, że wystąpienie dyrektora ma charakter deklaratoryjny.

W wyroku z 19.3.2019 r. (III PK 29/18) SN rozpatrywał sprawę, w której jednym z wątków była kwestia złożenia zaświadczenia o niekaralności w odpowiednim terminie. W jednej ze szkół w sierpniu przeprowadzano rekrutację na stanowisko nauczyciela-wychowawcy internatu. W dniu 17 sierpnia kandydatka złożyła w szkole podanie o zatrudnienie na wyżej wspomnianym stanowisku i tego samego dnia została mianowana na stanowisko nauczyciela od 1 września. W dniu 30 sierpnia nauczycielka dostarczyła dyrektorowi szkoły informację z Krajowego Rejestru Karnego potwierdzającą, że nie figuruje w kartotece karnej KRK. Z dniem 1 września nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora szkoły – stanowiska to objął nowy dyrektor. 1 września również do pracy stawiła się nowozatrudniona nauczycielka. Jeszcze tego samego dnia nowy dyrektor wręczył jej pismo informujące, że jej stosunek pracy jako nawiązany z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 5 KartaNauczU wygasł, gdyż dnia 17 sierpnia nauczycielka nie przedstawiła zaświadczenia z KRS. Nauczycielka wniosła przeciwko szkole powództwo o przywrócenie do pracy.

Rozpatrując sprawę SN podkreślił, że wygaśnięcie z mocy prawa stosunku pracy nauczyciela w razie stwierdzenia, że nawiązanie stosunku pracy zostało dokonane z naruszeniem warunków określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-5 KartaNauczU ma charakter szczególny i wyjątkowy, przez co art. 26 ust. 1 pkt 5 KartaNauczU nie podlega wykładni rozszerzającej. Sąd Najwyższy przyjął, że skoro stosunek pracy nauczyciela wygasa w przypadku nawiązania tego stosunku na podstawie fałszywych lub nieważnych dokumentów, albo w przypadku nawiązania z naruszeniem tylko takich warunków, o których mowa w art. 10 ust. 5 pkt 1-5 KartaNauczU, to nie ma podstaw do rozciągania zastosowania tego przepisu na przypadek, w którym stosunek pracy nauczyciela mianowanego został nawiązany z nauczycielem nieskazanym prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe mimo nieprzedłożenia przez tego nauczyciela informacji z KRK. Nieprzedłożenie informacji z KRK lub niezasięgnięcie takiej informacji przez dyrektora szkoły przed nawiązaniem stosunku pracy nie jest tożsame z niespełnieniem wymogu niekaralności (art. 10 ust. 5 pkt 4 KartaNauczU). W takiej sytuacji stwierdzenie wygaśnięcia stosunku pracy nauczycielki z tego powodu było bezprawne.

Reasumując, nieprzedstawienie zaświadczenia o niekaralności w chwili podpisywania dokumentu zatrudnienia, czy też wyrażania woli podjęcia pracy, nie może stać się podstawą do stwierdzenia wygaśnięcia stosunku pracy, jeżeli do dnia, w którym stosunek pracy z mianowania miał zostać nawiązany, taki dokument przedstawiono.

Zatrudnienie wspomagane niepełnosprawnych

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opisało to rozwiązanie w projekcie ustawy o zatrudnieniu wspomaganym (dalej: projekt) i nadało mu bieg legislacyjny. To dopiero faza opiniowania.

Na czym ma polegać zatrudnienie wspomagane

Zatrudnienie wspomagane będzie oznaczać indywidualną metodę pracy z osobą uprawnioną, w efekcie czego ma ona znaleźć, podjąć i utrzymać zatrudnienie (art. 2 pkt 4 projektu). Jego realizacją zajmą się agencje zatrudnienia wspomaganego (dalej agencje) – zupełnie nowe podmioty, odrębne organizacyjnie i finansowo, utworzone przez gminę, powiat lub organizację pozarządową, której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych.

Agencje nie będą działać same. Mają współpracować z pracodawcami, instytucjami rynku pracy podmiotami realizującymi zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania osób niepełnosprawnych w zakresie koniecznym do jego realizacji (art. 3 ust. 1 projektu). Ich obowiązkiem będzie zapewnienie uczestnictwa osobie niepełnosprawnej w całym procesie decyzyjnym oraz niedyskryminowanie osób uprawnionych w jakikolwiek sposób, m.in. ze względu na płeć, wiek czy religię.

Najważniejsza rola w zatrudnieniu wspomaganym została przypisana trenerom pracy, tj. osobom wpisanym na wojewódzką listę wykonujących ten zawód, wchodzącym w skład personelu agencji. To oni mają zajmować się wyszukiwaniem odpowiednich osób do programu i wspieraniem ich w podjęciu aktywności zawodowej, w miejscu pracy i poza nim (art. 2 pkt 3 i art. 44 projektu). Jeden trener będzie mógł „opiekować” się nie więcej niż 10 osobami uprawnionymi.

Kto będzie uprawniony do korzystania z pomocy

Ten nowy instrument jest projektowany z myślą o niepełnosprawnych z grup szczególnie zagrożonych wykluczeniem i pozostających poza rynkiem pracy ze względu na głęboką niepełnosprawność. Stąd osobami uprawnionymi do korzystania z zatrudnienia wspomaganego mają być niepełnosprawni z orzeczeniem stwierdzającym:

Osoby takie muszą być ponadto zarejestrowane w powiatowym urzędzie pracy (PUP) jako bezrobotne albo poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu. Kolejny warunek uzyskania statusu osoby uprawnionej to wiek. W dniu wydania skierowania przez PUP do zatrudnienia wspomaganego kandydaci nie będą mogli mieć ukończonych 60 lat – kobiety i 65 lat – mężczyźni. Brak nabytego prawa do emerytury – to ostatni wymóg.

Jak będzie przebiegać zatrudnienie wspomagane

Zatrudnienie wspomagane będzie uruchamiane wskutek wystawienia przez PUP skierowania na wniosek lub za zgodą osoby uprawnionej, jeżeli zaistnieje konieczność udzielania jej wsparcia na wszystkich etapach zatrudnienia wspomaganego – patrz tabela poniżej. Następnie agencja zawrze z osobą uprawnioną umowę, określając w niej m.in. cel, czas trwania oraz planowany sposób realizacji zatrudnienia wspomaganego. Wykonywanie zatrudnienia wspomaganego będzie oceniane przez PUP, przy czym po pierwszej ocenie zapadnie decyzja o jego kontynuacji lub zakończeniu. Co ważne, osoba uprawniona będzie mogła zrezygnować z tej formy wsparcia w każdym czasie.

Proponowane etapy zatrudnienia wspomaganego

Rodzaj etapu	Czas trwania	Zakres działań
Etap 1*: przygotowanie do pracy	– Maksymalnie 24 miesiące od dnia zawarcia umowy między agencją a osobą uprawnioną	Zaangażowanie, czyli włączenie osoby uprawnionej do zatrudnienia wspomaganego oraz określenie jej potrzeb, trudności i możliwości znalezienia, podjęcia i utrzymania zatrudnienia
		Określenie predyspozycji zawodowych osoby uprawnionej i niezbędnego wsparcia, w tym identyfikacja jej umiejętności, kompetencji i predyspozycji
	Etap 1 zakończy się w dniu nawiązania stosunku pracy przez osobę uprawnioną	Poszukiwanie pracy, czyli wsparcie osoby uprawnionej w tworzeniu dokumentów aplikacyjnych, przygotowaniu do rozmowy rekrutacyjnej, korzystaniu z usług i instrumentów rynku pracy, poszukiwanie i nawiązanie kontaktów z pracodawcami oraz zachęcanie pracodawców do zatrudnienia osoby uprawnionej
		Podjęcie zatrudnienia, czyli ustalenie zasad współpracy między osobą uprawnioną, pracodawcą i trenerem pracy oraz wsparcie osoby uprawnionej i pracodawcy w procedurach zatrudnienia
Etap 2: wsparcie w miejscu pracy	Maksymalnie 4 miesiące od dnia zakończenia etapu 1	Zapoznanie osoby uprawnionej z warunkami pracy oraz obowiązkami na stanowisku pracy
	Etap 2 ma się kończyć uzyskaniem przez osobę̨ uprawnioną zdolności do samodzielnego utrzymania zatrudnienia	Udzielanie osobie uprawnionej i pracodawcy pomocy w adaptacji w miejscu pracy
Etap 3: Monitoring	12 miesięcy z możliwością przedłużenia o czas niezbędny do realizacji tego etapu	Monitorowanie sytuacji osoby uprawnionej w okresie zatrudnienia
	Etap 3 ma trwać maksymalnie do dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą uprawnioną	Dokonywanie okresowych ocen osoby uprawnionej pozwalających sprawdzać́ poziom jej zaangażowania i motywacji
		Podejmowanie działań w celu utrzymania osoby uprawnionej w zatrudnieniu

*Etap 1 może być poprzedzony etapem 0, czyli działaniami agencji polegającymi na wyszukiwaniu osób niepełnosprawnych potencjalnie mogących uczestniczyć́ w etapie 1, również̇ przed uzyskaniem przez nie skierowania

Jak zatrudnienie wspomagane ma być finansowane

Środki na realizację zatrudnienia wspomaganego mają pochodzić z Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Agencje otrzymają dofinansowanie po pozytywnym rozpatrzeniu złożonego przez nich wniosku przez wojewodę (właściwego ze względu na siedzibę agencji) oraz zawarciu umowy określającej maksymalną wartość rocznego dofinansowania (art. 55 projektu).

Przewiduje się, że kwota bazowa dofinansowania będzie uzależniona od minimalnego wynagrodzenia i charakteru niepełnosprawności. Ma wynosić dla dwóch pierwszych wyżej wymienionych grup niepełnosprawnych, które mogą być osobami uprawnionymi – 75% płacy minimalnej, a dla trzeciej – 60%.

Kiedy zacznie obowiązywać

Zatrudnienie wspomagane ma zacząć obowiązywać 1 stycznia 2020 r.

V ACa 727/18 – wyrok SA Warszawa z dnia 11-06-2019

Terminy obowiązywania przepisów o PPK dla poszczególnych pracodawców

Przepis art. 134 ust. 1 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2018 poz. 2215; dalej: PPKU) zawiera wskazanie konkretnych dat, od których przepisy PPKU znajdują zastosowanie w stosunku do danego podmiotu zatrudniającego. Ustawodawca oparł się przy tym na założeniu stopniowego rozszerzania kręgu podmiotów objętych PPK w półrocznych odstępach/przedziałach.

Liczba osób zatrudnionych w podmiocie zatrudniającym	Data dzienna rozpoczęcia stosowania przepisów ustawy o PPK
co najmniej 250	1.7.2019 r.
między 50 a 249	1.1.2020 r.
między 20 a 49	1.7.2020 r.
poniżej 20	1.1.2021 r.
Sektor finansów publicznych	1.1.2021 r.

Rozpoczęcie stosowania przepisów ustawy o PPK i jego konsekwencje

Od wejścia w życie przepisów ustawy należy rozróżnić rozpoczęcie ich stosowania. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia pracodawcy. Jako kryterium rozpoczęcia stosowania przepisów w określonym dniu, ustawodawca wybrał liczbę osób zatrudnionych w danym podmiocie. W konsekwencji, rozpoczęcie stosowania przepisów PPKU w stosunku do jakiegoś podmiotu zatrudniającego będzie uzależnione od wielkości tego podmiotu, mierzonej liczbą osób zatrudnionych w tym podmiocie oraz od określonej daty dziennej. Ustawodawca przyjął koncepcję rozszerzania stosowania przepisów PPKU od podmiotów największych do podmiotów najmniejszych, z zastrzeżeniem podmiotów sektora finansów publicznych, które traktowane są w sposób odrębny.

Daty ustalenia liczby osób zatrudnionych dla poszczególnych grup pracodawców

Ustawodawca przyjął założenie sprawdzania liczebności osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym w przedziałach półrocznych, obniżając przy tym próg liczebności osób zatrudnionych implikujący rozpoczęcie stosowania przepisów PPKU. Dyspozycja art. 134 ust. 1 PPKU zawiera wskazanie konkretnych dat, na które należy sprawdzać liczbę osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym.

Liczba osób zatrudnionych w podmiocie zatrudniającym	Data dzienna na jaką ma być sprawdzona liczba osób zatrudnionych
co najmniej 250	31.12.2018 r.
między 50 a 249	30.6.2019 r.
między 20 a 49	31.12.2019 r.
poniżej 20	30.6.2020 r.
Sektor finansów publicznych	Brak sprawdzania

---

Polski Fundusz Rozwoju od 18.11.2021 r. wzywa pracodawców do zawarcia umowy o zarządzanie PPK

Planowane zmiany w gospodarce odpadami

Zmiany dotyczące usuwania odpadów

Planowane zmiany obejmują działania dotyczące usprawnienia usuwania odpadów z miejsc nieprzeznaczonych do ich magazynowania lub składowania oraz miejsc, w których zakończono działalność w zakresie gospodarki odpadami niezgodnie z przepisami prawa. W projekcie zaproponowano możliwość wykonania zastępczego usuwania porzuconych odpadów przez właściwy organ administracji (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, a w przypadku terenów zamkniętych oraz należących do gminy – regionalnego dyrektora ochrony środowiska). Jednym z proponowanych działań usprawniających usuwanie odpadów ma być ustanowienie dla posiadaczy odpadów solidarnej odpowiedzialności za wykonanie obowiązków wskazanych w decyzji w sprawie nakazu usunięcia odpadów oraz umożliwienie wydania tej decyzji w stosunku do wszystkich posiadaczy odpadów. Odrębną regulację mają stanowić przepisy dotyczące usuwania odpadów z miejsc, w których stwarzają one znaczące zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi. W takim przypadku projekt uwzględnia wprowadzenie możliwości wykonania obowiązku usunięcia odpadów przez organ ochrony środowiska i związanej z tym możliwości odzyskania kosztów działań poniesionych przez organ. W projekcie zaproponowano organom ochrony środowiska możliwość wydania władającemu powierzchnią ziemi, na której znajdują się odpady, decyzji określającej m.in. zakres i termin udostępnienia terenu oraz sposób postępowania z odpadami.

Zmiany dotyczące zbierania i przetwarzania odpadów

W zakresie objętym obowiązkiem ustanowienia zabezpieczenia roszczeń i wyłączeniem spod tego obowiązku podmiotów zbierających i/lub przetwarzających odpady niepalne, projekt wprowadza listę odpadów niepalnych oraz zasadę uznawania za takie odpady także odpadów spoza listy, na podstawie ich niepalnych właściwości, indywidualnie w odniesieniu do określonego stanu faktycznego. Ponadto zaproponowano inny sposób określania wysokości zabezpieczania roszczeń dla odzysku polegającego na wypełnianiu terenu niekorzystnie przekształconego.

Zgodnie z treścią projektu proponuje się ułatwienia w nadawaniu niektórym materiałom statusu produktów ubocznych. Naturalne substancje pochodzące z pierwotnej obróbki drewna mają być uznawane za produkt uboczny bez konieczności uzyskiwania decyzji marszałka województwa, o ile nie będą zawierać jakichkolwiek innych substancji poza naturalnym drewnem i o ile będą spełnione przesłanki uznania ich za produkt uboczny.

Planowane zmiany obejmują również wprowadzenie do ustawy upoważnienia do wydania fakultatywnych rozporządzeń określających dla niektórych odpadów kryteria utraty statusu odpadów.

Treść projektu uwzględnia zniesienie obowiązku regionalizacji w zakresie konieczności przekazywania bioodpadów, niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania i z procesów mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów komunalnych, przeznaczonych do składowania, co sprawi, że odpady takie będą mogły być przekazywane do instalacji położonych na obszarze całego kraju. Tym sposobem nowe przepisy mają odnosić się do instalacji komunalnych.

Projekt doprecyzowuje przepisy w zakresie miejsc, na które będą kierowane zatrzymane transporty odpadów, pojęcia zatrzymanego pojazdu oraz sposobu usunięcia pojazdu do tych miejsc. Wskazane miejsca będą musiały spełniać warunki do magazynowania odpadów i w konsekwencji wystąpi konieczność opiniowania ich usytuowania przez starostę w wojewódzkim planie gospodarki odpadami. Określono również zasady pobierania opłat za usunięcie, strzeżenie i przechowywanie zatrzymanych pojazdów oraz egzekucji tych opłat.

Liberalizacją mają być objęte przepisy określające czas magazynowania odpadów. W projekcie proponuje się wprowadzenie możliwości magazynowania odpadów przez okres 3 lat w stosunku do odpadów innych niż odpady niebezpieczne, niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne lub odpady pochodzące z przetworzenia odpadów komunalnych i odpady palne.

Projekt uwzględnia również ustawowe umocowanie możliwości takiego prowadzenia wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub składowania odpadów, aby wgląd w obraz w czasie rzeczywistym miał wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Podgląd obrazu w czasie rzeczywistym ma dotyczyć wyłącznie odpadów palnych, natomiast utrwalony obraz wszystkich rodzajów odpadów.

W projekcie zaproponowano uszczegółowienie kwestii dotyczących odpowiedzialności poszczególnych posiadaczy za odpady, które uniemożliwią zwolnienie wytwórcy odpadów z odpowiedzialności za działania na odpadach niebezpiecznych w łańcuchu ich przetwarzania, przed ich ostatecznym zagospodarowaniem (odzyskiem lub unieszkodliwianiem). W przypadku odpadów innych niż niebezpieczne zasady rozdzielenia odpowiedzialności za gospodarowanie odpadami mają pozostać bez zmian.

Projektowane zmiany uwzględniają wyłączenie prowadzącego zakład stwarzający zagrożenie wystąpienia poważnej awarii przemysłowej z obowiązku sporządzania operatu przeciwpożarowego oraz kontroli komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej. Planowana zmiana ma na celu uniknięcie dublowania się obowiązków związanych z bezpieczeństwem przeciwpożarowym w stosunku do tych podmiotów.

W planowanych zmianach ujęto doprecyzowanie obowiązujących przepisów dotyczących składania oświadczeń stanowiących załączniki do wniosku o wydanie zezwoleń na zbieranie i/lub przetwarzanie odpadów. W zakresie wymierzenia administracyjnych kar pieniężnych jako podstawy odmowy wydania tych zezwoleń oprócz progu trzykrotności zaproponowano próg kwotowy – jeżeli podmiotowi co najmniej trzykrotnie wymierzono administracyjne kary pieniężne w kwocie łącznej 150 tys. zł.

Wśród planowanych zmian zaproponowano by przepisy dotyczące wypełniania formularza przyjęcia odpadów metali, przy przyjmowaniu tych odpadów od osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, nie będą miały zastosowania do odpadów komunalnych przyjmowanych przez podmiot prowadzący PSZOK w ramach systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Planowanymi zmianami objęte są również sankcje za naruszenie zasad gospodarki odpadami.

Planowane zmiany w gminnej gospodarce odpadami komunalnymi

Zmiany w zakresie zbierania odpadów

W projekcie uwzględniono ustawowy obowiązek zapewnienia przez gminy selektywnego zbierania odpadów komunalnych stanowiących co najmniej: papier, metal, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady. Zaproponowano również rozszerzenie podstawowej listy odpadów przyjmowanych w punktach selektywnego zbierania m.in. o odpady środków medycznych takie jak igły i strzykawki, tekstylia i odzież oraz odpady niebezpieczne. W projekcie uwzględniono swobodę gmin w zakresie łącznego lub rozdzielnego zbierania odpadów zielonych z kuchennymi.

Gminy mają zostać uprawnione do tworzenia punktów napraw, dzięki czemu ma być możliwe wydłużenie użytkowania poszczególnych produktów a wskutek tego ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów.

Modyfikacji mają ulec obowiązki gminy w zakresie informowania mieszkańców o funkcjonowaniu punktów selektywnego zbierania odpadów, sposobów pozbywania się typowych odpadów powstających w gospodarstwach rolnych oraz funkcjonowania gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Projektowane zmiany obejmują gromadzenie odpadów komunalnych nie tylko w pojemnikach ale także w workach. Gromadzone przez właściciela nieruchomości odpady niesegregowane mają być przekazywane podmiotom zbierającym wyłącznie z miejsc ich wytworzenia. W przepisach dotyczących kształtowania treści regulaminu utrzymania czystości i porządku mają zostać uszczegółowione kwestie minimalnej ilości pojemników i worków. Selektywne zbieranie odpadów ma być też prowadzone w sposób ułatwiający to działanie osobom niepełnosprawnym. W projekcie uwzględniono wpływ posiadania kompostownika przez właściciela nieruchomości w zabudowie jednorodzinnej na obowiązek posiadania pojemnika lub worków na bioodpady oraz wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Zmiany w zakresie organizacji systemu i nadzoru gmin 

Przepisy zawarte w projekcie umożliwiają budowę, rozbudowę, modernizację, utrzymanie i eksploatację przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami, instalacji do przetwarzania odpadów powstałych z przetworzenia odpadów komunalnych, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami i zasadą bliskości, jeżeli na lokalnym rynku brakuje takich instalacji lub ich moce przerobowe są niewystarczające.

Projekt uwzględnia zmiany polegające na odejściu od ryczałtowego rozliczania się podmiotów odbierających odpady komunalne z gminą.

W projekcie uregulowano obowiązki w zakresie kontroli umów i dowodów uiszczania opłat za pozbywanie się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych oraz za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Projektowane zmiany obejmują zmianę sposobu obliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla domków letniskowych i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe.

Prawodawca zaproponował możliwość wyłączenia się właściciela nieruchomości niezamieszkałej z gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Projektowane zmiany obejmują też treść deklaracji, w której dopuszcza się uwzględnienie częstotliwości odbierania poszczególnych frakcji odpadów komunalnych dla nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy. Zaproponowano też możliwość wskazania okresów korzystania z nieruchomości, na której znajdują się domki letniskowe, lub innej wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Deklaracja będzie mogła również zawierać informację dotyczącą posiadania przez właściciela przydomowego kompostownika i kompostowania w nim bioodpadów. Zmiany uwzględniają także kwestię składania odrębnych deklaracji o wysokości opłaty w przypadku nieruchomości zabudowanych budynkiem wielolokalowym lub budynkami wielolokalowymi, z przyporządkowanymi im oddzielnymi miejscami gromadzenia odpadów komunalnych.

Zmiany w zakresie opłat 

Projektowane zmiany obejmują zmianę sposobu obliczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dla domków letniskowych i innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. W uchwale rady gminy ma zostać określona maksymalna stawki opłaty ryczałtowej dla tego typu nieruchomości.

Dookreślono też kwestie opłat w przypadku rodzinnych ogrodów działkowych, w przypadku których mają być stosowane przepisy dotyczące ustalania wysokości opłaty za odbieranie odpadów z nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy. Wysokość stawki opłaty ma być określona dla całego ogrodu działkowego, a nie dla pojedynczej działki wchodzącej w skład danego ogrodu działkowego.

W projekcie określono wartość maksymalnej stawki opłaty za odbieranie odpadów z nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy.

Przepisy zawarte w projekcie upoważniają radę gminy do podjęcia uchwały o rozliczeniu środków pozyskanych ze sprzedaży surowców wtórnych i produktów przygotowanych do ponownego użycia na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania w gminie, co ma umożliwić obniżenie wysokości opłat. Obniżenie obciążeń mieszkańców będzie również możliwe poprzez zwolnienie z części opłaty właścicieli nieruchomości, którzy będą zagospodarowywać bioodpady stanowiące odpady komunalne w przydomowych kompostownikach.

Projektowane zmiany obejmują wprowadzenie dwukrotnie wyższej opłaty za niesegregowanie odpadów.

Przekazywanie skargi do sądu administracyjnego

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1003 opublikowano rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 27.5.2019 r. w sprawie szczegółowego sposobu oraz szczegółowych warunków przekazywania skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do sądu administracyjnego.

Z rozporządzenia wynika m.in., że po pierwsze, skargę oraz odpowiedź na skargę organ przekazuje w formie lub postaci, w jakiej zostały sporządzone. Natomiast skargę lub odpowiedź na skargę sporządzoną w formie dokumentu elektronicznego organ przekazuje do elektronicznej skrzynki podawczej sądu.

Jeżeli forma lub postać skargi i odpowiedzi na skargę różnią się, organ, przekazując dokument elektroniczny załącza uwierzytelnioną kopię, w formie dokumentu elektronicznego, skargi lub odpowiedzi na skargę sporządzonej w postaci papierowej. W takim przypadku kopię skargi lub odpowiedzi na skargę, w formie dokumentu elektronicznego, uwierzytelnia się kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym.

Po drugie, akta sprawy organ przekazuje do sądu w takiej postaci, w jakiej są prowadzone. Akta można prowadzić w formie papierowej i elektronicznej. Jeżeli są one prowadzone w postaci papierowej, organ przekazuje akta sprawy wraz ze skargą lub odpowiedzią na skargę sporządzoną w postaci papierowej, a jeśli skarga lub odpowiedź na skargę została sporządzona w formie dokumentu elektronicznego, organ, przekazując akta sprawy w postaci papierowej, informuje sąd o dacie przekazania skargi lub odpowiedzi na skargę w formie dokumentu elektronicznego do elektronicznej skrzynki podawczej sądu.

Akta sprawy prowadzone w postaci papierowej przekazuje się jako zbiór kolejno ponumerowanych kart połączonych za pomocą środków, które nie degradują struktury fizycznej dokumentu. W przypadku gdy w aktach sprawy prowadzonych w postaci papierowej znajdują się dokumenty elektroniczne, których treść nie jest dostępna w postaci papierowej, dokumenty te przekazuje się na informatycznym nośniku danych, łącznie z dokumentami w postaci papierowej.

W przypadku gdy akta sprawy są prowadzone w postaci elektronicznej, organ przekazuje akta sprawy w sposób, o którym mowa w § 7 ust. 1 rozporządzenia, wraz ze skargą lub odpowiedzią na skargę sporządzoną w formie dokumentu elektronicznego, do elektronicznej skrzynki podawczej sądu. Jeżeli skarga lub odpowiedź na skargę została sporządzona w postaci papierowej, organ, przekazując akta sprawy, informuje sąd o sposobie i dacie przekazania skargi lub odpowiedzi na skargę w postaci papierowej. Jeżeli w aktach sprawy prowadzonych w postaci elektronicznej znajdują się dokumenty, których treść nie jest dostępna w całości w postaci elektronicznej, organ przekazuje do sądu:

Po trzecie, z § 7 rozporządzenia wynika, że akta sprawy prowadzone w postaci elektronicznej przekazuje się jako wyodrębniony z systemu elektronicznego zarządzania dokumentacją, w rozumieniu przepisów o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, zbiór dokumentów obejmujących akta sprawy (paczka eADM).

NSA: Przeniesienie własności rzeczy w zamian za podatek nie generuje przychodu

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 18.8.2016 r. (I SA/Gl 553/16) w sprawie ze skargi spółki K. (spółka S.A.) z siedzibą w K. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wspomnianym wyrokiem uwzględnił skargę spółki i uchylił interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych.

Stan faktyczny

Spółka prowadzi działalność w zakresie wydobycia oraz sprzedaży węgla energetycznego. Dodatkowy obszar działania spółki stanowi produkcja towarów i świadczenie usług o niegórniczym charakterze w jednostkach powstałych na bazie jej restrukturyzowanego majątku. Spółka jest jednym z największych krajowych i europejskich producentów węgli energetycznych. Spółka planuje, na podstawie art. 60 ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm., dalej jako: OrdPU) przenieść własność rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub gminy, powiatu bądź województwa w zamian za zaległości podatkowe stanowiące dochód budżetu państwa bądź odpowiednio dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

W związku z tym spółka złożyła do Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, która dotyczy tego, czy przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub gminy, powiatu bądź województwa w trybie art. 66 OrdPU będzie skutkowało po stronie spółki powstaniem przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych. Spółka stoi na stanowisku, że wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na skutek tego przeniesienia własności rzeczy nie będzie dla niej stanowiło przychodu opodatkowanego CIT.

W indywidualnej interpretacji podatkowej, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, powyższe stanowisko spółki nie zostało podzielone. Zdaniem Dyrektora wykonanie przez spółkę zobowiązania w formie przeniesienia własności składników majątkowych lub praw majątkowych prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania spółki. W ten sposób spółka, jako dłużnik zwalnia się, zdaniem Dyrektora, z długu, a jej składniki majątkowe lub prawa majątkowe zmieniają właściciela, czego konsekwencją jest powstanie po stronie spółki przychodu na podstawie art. 14a ust. 1 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 865 ze zm., dalej jako: PDOPrU). Według Dyrektora „przeniesienie własności składników lub praw majątkowych, stanowi świadczenie zastępcze świadczenia pieniężnego i należy je traktować na gruncie ustawy podatkowej na równi ze zbyciem prawa własności składników lub praw majątkowych. Sposób ustalania wielkości przychodu będącego następstwem zbywania rzeczy lub praw majątkowych, a więc przenoszenia własności takich rzeczy lub praw majątkowych, reguluje art. 14a PDOPrU”. W związku z tym Dyrektor uznał, że po stronie spółki powstaje przychód podatkowy.

Z uzasadnienie WSA i NSA

Na powyższą interpretację indywidualną spółka złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach w Gliwicach, w której zarzuciła Dyrektorowi Izby Skarbowej w Katowicach, naruszenie przepisów: art. 12, art. 14 oraz art. 14a PDOPrU w zw. z art. 66 OrdPU. Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zaskarżoną przez spółkę interpretację i stanął na stanowisku, że w przepisie art. 14a PDOPrU chodzi wyłącznie o zobowiązania cywilnoprawne, a nie podatkowe, a jego zastosowanie nie rodzi przychodu po stronie podatnika przenoszącego własność rzeczy w celu wygaśnięcia zobowiązania podatkowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach podkreślił ponadto, że „przeniesienie własności rzeczy i praw majątkowych w zamian za zaległości podatkowe jest instytucją wyjątkową. Nie można w ten sposób »zapłacić« podatku w terminie jego płatności. Ustawodawca ten sposób uiszczenia podatku zastrzegł dla sytuacji, gdy zobowiązanie podatkowe przekształciło się w zaległość podatkową z uwagi na bezskuteczny upływ terminu zapłaty podatku. Instytucja ta z założenia ma pomóc podatnikowi uiścić zaległości podatkowe, ale w taki sposób, aby nie ucierpiał na tym interes Skarbu Państwa, czy gminy, powiatu bądź województwa”. W takiej sytuacji, zdaniem WSA, przepisy ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdą zastosowania, ponieważ spółka nie uzyska żadnego przychodu, ani podlegającego, ani nie podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Wobec powyższego Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wniósł do Naczelnego Sądu Administracyjnego skargę kasacyjną na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. NSA skargę uchylił, podzielając tym samym stanowisko spółki.

Naczelny Sąd Administracyjny zauważył, że istota sporu dotyczy instytucji unormowanej w art. 66 § 1-5 OrdPU, której specyficzny charakter polega na przeniesieniu własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub gminy, powiatu bądź województwa w zamian za zaległości podatkowe. NSA uznał w związku z tym, że powyższy przepis przewiduje szczególny przypadek wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. Według NSA, „przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych odbywa się na mocy umowy, która ma charakter cywilnoprawny, a charakter administracyjny ma jedynie zgoda urzędu skarbowego na jej zawarcie. Pomimo zatem charakteru takiej umowy, jako cywilnoprawnej, istota regulacji zawartej w art. 66 § 1-5 OrdPU pozostaje taka sama i nie odnosi się ona do obrotu gospodarczego, lecz wprowadza jedynie szczególny mechanizm poboru podatku”. W uzasadnieniu NSA przypomniał definicją podatku sformułowaną w art. 6 OrdPU, gdzie jest on określony jako publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej, a także zwrócił uwagę na to, że państwa lub samorządu terytorialnego, godząc się na pobranie zaległości podatkowej „w naturze” poprzez właśnie przeniesienie na swoją rzecz własności rzeczy lub praw majątkowych, realizują kompetencje władcze nakazujące im egzekwować dochody publiczne.

Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że przepis art. 14a PDOPrU nie ma zastosowania do przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub województwa, powiatu lub gminy w trybie art. 66 OrdPU. Zdaniem NSA, że „czynność taka nie powoduje powstania przychodu do opodatkowania”. W omawianej sprawie przeniesienie własności rzeczy lub prawa majątkowego stanowi jeden ze sposobów poboru jednej z danin publicznych, tj. podatku od nieruchomości. NSA orzekł, że „nie ma wpływu na rozstrzygnięcie fakt, że do takiego wygaśnięcia zobowiązania podatkowego dochodzi z inicjatywy podatnika, ani to, że między organem samorządu terytorialnego, a podatnikiem zostanie zawarta stosowna umowa cywilnoprawna, bo jest ona, jak wspomniano, częścią omawianej instytucji szczególnej formy zapłaty podatku”. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że przesądzający jest fakt, że „chodzi o zapłatę podatku (zaległości podatkowej), która może nastąpić w pieniądzu bądź w naturze, jako należności jednostronnie określanej przez państwo bądź jednostkę samorządu terytorialnego (gmina, powiat bądź województwo), a więc w sposób charakterystyczny dla stosunków administracyjno-prawnych, w odróżnieniu od cywilno-prawnych, bo wynikających ze stosunku podporządkowania”.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego słuszne jest stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, że przepis art. 14a PDOPrU dotyczy zobowiązań cywilnoprawnych, związanych z działalnością gospodarczą i tylko takie mogły powodować powstanie przychodu podatkowego. NSA orzekł w związku z tym, że przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz Skarbu Państwa lub gminy, powiatu bądź województwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków, na zasadach określonych w art. 66 OrdPU, nie powoduje u podatnika powstania przychodu na podstawie art. 14a ust. 1 PDOPrU.

Organ sprawujący nadzór nad działalnością stowarzyszenia nie jest uczestnikiem postępowania w sprawie o zmianę danych w Krajowym Rejestrze Sądowym

Stan faktyczny 

3.7.2017 r. Klub S. będący w stanie upadłości złożył wniosek o zmiany w rejestrze stowarzyszeń Krajowego Rejestru Sądowego, dotyczące siedziby, statutu, organu nadzoru oraz członków zarządu i komisji rewizyjnej. W dniu 28.8.2017 r. Sąd Rejonowy z G. dokonał żądanych wpisów, wśród których była m.in. zmiana siedziby stowarzyszenia z miejscowości S., gmina S., powiat S. na miejscowość S., gmina S., powiat S., województwo, a także zmiana organu sprawującego nadzór z Prezydenta Miasta S. na Prezydenta Miasta S.

Na postanowienie Sądu Rejonowego w G. apelację jako organ nadzoru wniósł Prezydent Miasta S., powołując się na naruszenie art. 10 ust. 1 oraz art. 21 i 26 PrStow. Prezydent Miasta S. zwrócił uwagę na to, że podczas zwyczajnego walnego zebranie członków stowarzyszenia, które odbyło się 25.6.2017 r., a podczas którego dokonano zmian objętych wpisem do KRS, zostało zwołane z naruszeniem przepisów statutu. Prezydent zarzucił, że „przedstawiciel stowarzyszenia E.J. była uprawniona jedynie do prowadzenia bieżących spraw stowarzyszenia, z wyłączeniem kompetencji do zwołania walnego zebrania, które ma tylko zarząd lub kurator”. Prezydent podkreślił, też że w prokuraturze toczy się postępowanie przygotowawcze dotyczące „fałszerstwa wyborczego” w stowarzyszeniu.

Klub wniósł o odrzucenie apelacji Prezydenta Miasta S., argumentując to tym, że Prezydent, w związku z przeniesieniem siedziby Klubu z S. do S. nie ma już żadnych kompetencji nadzorczych w stosunku do Klubu i utracił „zdolność do uczestnictwa w niniejszym postępowaniu”. Jednocześnie Klub wniósł o wezwanie do udziału w sprawie Prezydenta Miasta S. jako organu nadzorczego.

Podczas rozpatrywania apelacji Sąd Okręgowy w Gdańsku powziął poważne wątpliwości, które w formie zagadnienia prawnego przedstawił Sądowi Najwyższemu.

„Wątpliwość podstawowa dotyczy w ogóle tego, czy organ sprawujący na podstawie art. 8 ust. 5 Pr.stow. nadzór nad działalnością stowarzyszenia – niezależnie od tego, czy jest to Prezydent Miasta S., czy Prezydent Miasta S. – jest zainteresowanym w rozumieniu art. 510 § 1 KPC w sprawie o zmianę danych w rejestrze stowarzyszeń, a w konsekwencji czy może wnieść apelację od postanowienia sądu rejestrowego w tym przedmiocie”. Sąd Okręgowy w Gdańsku zauważył, że od chwili wejścia w życie przepisów ustawy z 25.9.2015 r. o zmianie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1923 dalej jak ZmPrStow15) organ nadzoru nie jest już i nie może być uczestnikiem postępowania o wpis i wykreślenie stowarzyszenia do rejestru, a także w sprawach dotyczących zmian w statucie.

Z uzasadnienia SN

Sąd Najwyższy, rozstrzygając powyższe zagadnienie prawne orzekł, że organ sprawujący nadzór nad działalnością stowarzyszenia (art. 8 PrStow) nie jest uczestnikiem postępowania w sprawie o zmianę danych w Krajowym Rejestrze Sądowym.

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy odniósł się do zmian w prawie o stowarzyszeniach dokonanych ZmPrStow15, które zniosły kontrolę stowarzyszeń sprawowaną przez organ nadzorczy, pozwalającą nawet na udział tego organu w charakterze uczestnika w postępowaniu rejestrowym. Zmiany te miały na celu nie tylko poszerzenie zagwarantowanej konstytucyjnie zasady wolności (art. 58 Konstytucji RP) oraz zrównanie stowarzyszeń z innymi osobami zrzeszeniowymi niepodlegającymi kontroli wstępnej, ale także znaczne skrócenie postępowania rejestrowego.

Sąd Najwyższy zaznaczył, że „na skutek uchylenia art. 13 ust. 2 i art. 15 PrStow – przy jednoczesnym wprowadzeniu obowiązku doręczania postanowień o rejestracji organom nadzorczym wraz ze statutem, listą założycieli podjętymi uchwałami (art. 16 ust. 4 PrStow) oraz przy utrzymaniu w mocy przepisów rozdziału 3 »Nadzór nad stowarzyszeniami«, przewidujących wiele instrumentów kontrolnych, prowadzących także do rozwiązania stowarzyszenia – jedyną formą nadzoru jest obecnie nadzór następczy”. Taki sposób unormowania, jak zauważa Sąd Najwyższy, „w pełni urzeczywistnia przewidzianą w art. 58 Konstytucji RP zasadę wolności zrzeszania się, która wprawdzie dopuszcza odmowę rejestracji stowarzyszenia oraz przewiduje orzeczenie zakazu jego działalności, nie pozwala natomiast na kreatywne oddziaływanie czynnika administracyjnego na etapie powstawania stowarzyszenia i jego rejestrowania”.

Zdaniem Sądu Najwyższego, powyższe znaczą, że z chwilą wejścia w życie ZmPrStow15 organ sprawujący nadzór nad działalnością stowarzyszenia nie jest uczestnikiem postępowania rejestrowego oraz w sprawie o zmianę danych w Krajowym Rejestrze Sądowym. W związku z wyraźnym zakazem ustanowionym w art. 694³ § 2 KPC nie może także uzyskać statusu uczestnika na podstawie art. 510 § 2 KPC, niezależnie od tego, że wynik postępowania rejestrowego nie dotyczy jego „praw własnych”. W związku z tym Sąd Najwyższy orzekł, że organ sprawujący nadzór nad działalnością stowarzyszenia nie jest uczestnikiem postępowania w sprawie o zmianę danych w Krajowym Rejestrze Sądowym.