Nowe wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków

W odniesieniu do zamówień publicznych istotne znaczenie ma rozdział 6.5 Wytycznych – „Zamówienia udzielane w ramach projektów”, określający reguły udzielania zamówień wyłączonych ze stosowania przepisów ZamPublU, ale współfinansowanych ze środków unijnych w ramach ww. programów operacyjnych.

Najistotniejsze zmiany przewidziane w nowych Wytycznych w stosunku do dotychczasowych dotyczą:

1. rezygnacji z obowiązku aktualizacji szacowania wartości przedmiotu zamówienia przed wszczęciem postępowania, 
2. odbiurokratyzowania rozeznania rynku,
3. dopuszczenia możliwości zastąpienia rozeznania rynku – zasadą konkurencyjności w przypadku zamówień o wartości od 20 000 zł netto do 50 000 zł netto włącznie,  
4. dopuszczenia możliwości podpisywania umów z wykonawcami w wersji elektronicznej (kwalifikowany podpis elektroniczny).

Na szczególną uwagę zasługują postanowienia w zakresie udzielania zamówień na podstawie zasady konkurencyjności, tj. w zamówieniach o wartości wyżej niż 50 000 zł netto i nieprzekraczającej 30 000 euro (przez beneficjentów będących tzw. zamawiającymi klasycznymi). Wymaga się od beneficjentów, aby informację o wyniku postępowania upublicznić w taki sposób, w jaki zostało upublicznione zapytanie ofertowe. Informacja o wyniku postępowania powinna zawierać nie tylko co najmniej nazwę wybranego wykonawcy, ale także jego siedzibę oraz cenę zamówienia. Na wniosek wykonawcy, który złożył ofertę, należy udostępnić wnioskodawcy protokołu protokół postępowania o udzielenie zamówienia, z wyłączeniem części ofert stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.

Po przeprowadzeniu procedury zgodnie z zasadą konkurencyjności zawarcie umowy z wykonawcą następuje w formie pisemnej lub elektronicznej (wraz z kwalifikowanym podpisem elektronicznym). W przypadku, gdy zamawiający dopuszcza składanie ofert częściowych, postępowanie może zakończyć się zawarciem umowy na część zamówienia. Jeżeli wybrany wykonawca odstąpi od zawarcia umowy z zamawiającym, zamawiający zawiera umowę (dotychczas mógł zawrzeć tj. decyzja należała do niego) z kolejnym wykonawcą, który w postępowaniu o udzielenie zamówienia uzyskał kolejną najwyższą liczbę punktów.

Zmiana ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę a zamówienia publiczne

Zmiana stawia w trudnej sytuacji niektórych wykonawców już zawartych umów, gdzie zakładano wliczanie dodatku stażowego do pensji pracowników realizujących zamówienie. W związku z tym przewidziano w nowelizacji ustawy przepisy mające umożliwić wykonawcom wystąpienie do zamawiających o zmianę wynagrodzenia w takich umowach. Zamawiający powinni zatem zapoznać się z przepisami ww. nowelizacji ustawy na wypadek, gdyby wykonawca podjął działania zmierzające do zmiany wynagrodzenia przewidzianego w umowie.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 2 ust. 1 tej ustawy w razie ustalenia albo zmiany wysokości wynagrodzenia pracownika w związku z nieuwzględnieniem w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatku za staż pracy, jeżeli będzie to miało wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego realizowanego na podstawie umowy zawartej w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wszczętego, zgodnie z przepisami ZamPublU, przed 1.9.2019 r., wykonawca, w terminie nie dłuższym niż do 31.12.2019 r., może zwrócić się do zamawiającego z wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany należnego mu wynagrodzenia. Wniosek taki składa się w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej. Porozumienie obowiązuje wówczas od 1.1.2020 r.

W ustawie określono, że przez odpowiednią zmianę wynagrodzenia należnego wykonawcy należy rozumieć sumę wzrostu, od 1.1.2020 r., kosztów wykonawcy wynikających z ustalenia wysokości wynagrodzenia albo podwyższenia dotychczasowej kwoty wynagrodzenia przysługującego pracownikom zatrudnionym przy realizacji zamówienia w części pozostałej do wykonania, o wysokość dodatku za staż pracy, który powinien być wypłacony w okresie realizacji tej części zamówienia pracownikom, którzy przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy otrzymywali minimalne wynagrodzenie za pracę uwzględniające ten dodatek. Wykonawca jednak musi przedstawić sposób i podstawę wyliczenia odpowiedniej zmiany należnego mu wynagrodzenia, a zamawiający może żądać udokumentowania sposobu lub podstawy wyliczenia odpowiedniej zmiany wynagrodzenia należnego wykonawcy w zakresie niezbędnym do jej potwierdzenia.

Z kolei w art. 4 ust. 1 wskazuje się, że w razie ustalenia albo zmiany wysokości wynagrodzenia pracownika w związku z nieuwzględnieniem w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatku za staż pracy w brzmieniu nadanym w ww. nowelizacji ustawy, jeżeli będzie to miało wpływ na koszty realizacji umowy zawartej w trybie innym niż określony przepisami ZamPublU, przed 1.9.2019 r., przepisy art. 2 ust. 1–5 i 7 stosuje się odpowiednio.

Spadek wartości zakupionych gruntów zielonych jest ryzykiem właściciela

Stan faktyczny

W roku 2003 Marek C. i kilka innych osób zakupiło 4-hektarową działkę za blisko 20 mln zł. Grunt ten znajdował się w rejonie ul. Rostafińskich w Warszawie, w bezpośrednim sąsiedztwie Pól Mokotowskich.

Właściciele działki złożyli niedługo później wniosek o wydanie warunków zabudowy i zezwolenia na budowę w tym miejscu dla kompleksu budynków mieszkalnych i usługowych. Wówczas – w latach 1996-2009 – w stolicy nie obowiązywał plan zagospodarowania przestrzennego (był to okres tzw. luki planistycznej). Ale obowiązujące wówczas studium zagospodarowania nie przewidywało mimo to w tamtym rejonie żadnej zabudowy; działka stanowiła wyłącznie teren zielony, bez zabudowy.

Miasto wydało decyzję odmawiającą wydania zezwolenia na budowę, a odwołania zostały oddalone. W 2009 r. Rada Warszawy uchwaliła ostatecznie plan zagospodarowania przestrzennego dla miasta. Na spornym terenie wykluczono definitywnie możliwość zrealizowania jakiejkolwiek inwestycji mieszkaniowej, usługowej czy przemysłowej w tym miejscu. Działka miała pozostać – jak przez ostatnie kilkadziesiąt lat – terenem zielonym, z przeważającymi funkcjami rekreacyjnymi.

W tej sytuacji właściciele działki skierowali swoje roszczenia do miasta, żądając wykupu działki, lub zapłaty kwoty będącej różnicą między ceną działki z 2003 r., a potencjalną wartością nieruchomości, gdyby właściciele uzyskali stosowne zezwolenia budowlane. Według rzeczoznawców porównywalne działki komercyjne w centrum miasta byłyby warte ok. 200 mln zł i za taką kwotę właściciele zażądali odkupu gruntu przez miasto.

Stanowisko sądów I i II instancji

Jednak w procesie ustalono, że działka w 2009 r., przed uchwaleniem planu zagospodarowania przestrzennego była warta zaledwie 7 mln zł. Po wejściu w życie planu zagospodarowania przestrzennego cena działki spadła do niespełna 1 mln zł. Taką też kwotę zasądził na rzecz powodów sąd II instancji (sąd I instancji początkowo w całości oddalił powództwo). Skargi kasacyjne złożyły obie strony, ale SN je oddalił.

Stanowisko Sądu  Najwyższego

Zdaniem SN kluczową kwestią dla rozstrzygnięcia sprawy było stwierdzenie, czy właściciel może wykonywać swoje uprawnienia do nieruchomości zgodnie z art. 140 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.), który stanowi, że w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa. W przypadku spornej działki ograniczenia w korzystaniu z własności są znaczące. Tyle, że właściciele nabyli działkę wiedząc o tym, że stanowiła ona przez wiele lat – praktycznie jeszcze od przedwojnia – teren zielony, na którym nie przewidywano zabudowy.

Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w przepisach o planowaniu przestrzennym i budowlanych

Z ustawy tej wynika m.in., że:

Zmiany wprowadzono m.in. w ustawie z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm.; dalej: PrBud). Zgodnie z art. 7 ust. 1 PrBud, do przepisów techniczno-budowlanych zalicza się m.in. warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane i ich usytuowanie. Natomiast z ust. 4 dodanego do art. 7 PrBud wynika, że właściwi ministrowie, określając takie warunki techniczne uwzględniają wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1–2b PrBud, oraz potrzeby osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności.

Natomiast z art. 34 ust. 2 PrBud w nowym brzmieniu wynika, że zakres i treść projektu budowlanego powinny być dostosowane do specyfiki i charakteru obiektu, stopnia skomplikowania robót budowlanych oraz w zależności od przeznaczenia projektowanego obiektu określać niezbędne warunki do korzystania z obiektu przez osoby ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności.

W ustawie z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.; dalej: PlanZagospU) wprowadzono zmiany w:

1. art. 1 w ust. 2 pkt 5, zgodnie z którym wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności;
2. art. 2 dodano pkt 20, zgodnie z którym uniwersalne projektowanie to uniwersalne projektowanie, o którym mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o zapewnianiu dostępności;
3. art. 10 w ust. 1 pkt 5, zgodnie z którym w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzględnia się uwarunkowania wynikające z warunków i jakości życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia, oraz zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, zgodnie z uniwersalnym projektowaniem;
4. art. 15 w ust. 1 pkt 2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza projekt planu miejscowego, zawierający część tekstową i graficzną, zgodnie z zapisami studium oraz z przepisami odrębnymi, odnoszącymi się do obszaru objętego planem, wraz z uzasadnieniem, w którym przedstawia się zgodność z wynikami analizy (art. 32 ust. 1 PlanZagospU), wraz z datą uchwały rady gminy (art. 32 ust. 2 PlanZagospU), oraz sposób uwzględnienia uniwersalnego projektowania. 

Natomiast w art. 30 PlanZagospU dodano ust. 1a, zgodnie z którym osoba ze szczególnymi potrzebami, o której mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, ma prawo do zapoznania się z treścią studium i planu miejscowego w zrozumiały dla niej sposób w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia wniosku o udostępnienie treści studium lub planu miejscowego, w szczególności z wykorzystaniem środków wspierających komunikowanie się, o których mowa w art. 3 pkt 5 ustawy z 19.8.2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1824).

0113-KDIPT2-1.4011.337.2019.1.RK – Interpretacja indywidualna z dnia 09-09-2019

Skutki podatkowe otrzymania odszkodowania

Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w przepisach o ochronie środowiska

Opis zmian

Ustawa wprowadza zmiany w innych ustawach, m.in. dotyczących ochrony środowiska. W art. 4 ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1614 ze zm.; dalej: OchrPrzyrodU) dodano ust. 4, zgodnie z którym organy administracji publicznej mają zapewniać dostępność, o której mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, form ochrony przyrody dla osób ze szczególnymi potrzebami, biorąc pod uwagę ograniczenia wynikające z potrzeb ochrony przyrody oraz uwarunkowania terenowe.

Zgodnie z art. 6 OchrPrzyrodU, formami ochrony przyrody są:

Natomiast w art. 9 ust. 1 ustawy z 9.10.2015 r. o rewitalizacji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1398 ze zm.; dalej: RewitalizU), który określa przesłanki do uznania obszaru za zdegradowany, we wprowadzeniu do wyliczenia dodano, że obszar gminy można wyznaczyc jako zdegradowany także z uwagi na występowanie na nim wysokiej liczby mieszkańców będących osobami ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności. Dodatkowo, o uznaniu obszaru za zdegradowany decyduje wystąpienie jednego z negatywnych zjawisko, tj.:

W art. 15 RewitalizU określono treść gminnego programu rewitalizacji. Powinien on zawierać m.in. opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych, w szczególności o charakterze społecznym oraz gospodarczym, środowiskowym, przestrzenno-funkcjonalnym lub technicznym, w tym m.in.

a) listę planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, wraz z ich opisami zawierającymi w odniesieniu do każdego przedsięwzięcia: nazwę i wskazanie podmiotów je realizujących, zakres realizowanych zadań, lokalizację, szacowaną wartość, prognozowane rezultaty wraz ze sposobem ich oceny w odniesieniu do celów rewitalizacji, a po zmianie dodano: opis działań zapewniających dostępność osobom ze szczególnymi potrzebami, o których mowa w ustawie o zapewnianiu dostępności, o ile dane te są możliwe do wskazania

 Komentarz

Ustawa o zapewnieniu dostępności określa środki służące zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz obowiązki podmiotów publicznych w tym zakresie. Przy czym, osoba ze szczególnymi potrzebami to osoba, która ze względu na swoje cechy zewnętrzne lub wewnętrzne, albo ze względu na okoliczności, w których się znajduje, musi podjąć dodatkowe działania lub zastosować dodatkowe środki w celu przezwyciężenia bariery, aby uczestniczyć w różnych sferach życia na zasadzie równości z innymi osobami.

Natomiast w odniesieniu do dostępności, to mowa tu o dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej, co najmniej w zakresie określonym przez minimalne wymagania, o których mowa w art. 6 ustawy o zapewnieniu dostępności, będącej wynikiem uwzględnienia uniwersalnego projektowania albo zastosowania racjonalnego usprawnienia.

Jak wspomniano wyżej, obowiązki w zakresie zapewnienia takiej dostępności ciążą przede wszystkim na podmiotach publicznych, do których ustawa o zapewnieniu dostępności zalicza:

1) jednostki sektora finansów publicznych (art. 9 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych [t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.]);

2) inne, niż określone wyżej, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;

3) związki podmiotów wymienionych w pkt. 1 i 2;

4) inne, niż określone w pkt. 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot: finansują je w ponad 50% lub posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;

5) związki podmiotów, o których mowa w pkt. 4.

Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów fiskalnych od 1.1.2020 r.

Faktury do paragonów fiskalnych

Zmiany w zakresie wystawiania faktur do paragonów fiskalnych zostały wprowadzone ustawą z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1520). Wynika z nich, że w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika VAT wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby VAT lub podatku od wartości dodanej.

Zatem, jeśli sprzedawca nie będzie miał technicznej możliwości wpisania numeru identyfikującego na paragonie, nabywca powinien zadeklarować w momencie dokonywania zakupu, że nabywa towar lub usługę, jako podatnik – w takiej sytuacji sprzedawca nie powinien rejestrować zakupu na kasie rejestrującej, tylko powinien od razu wystawić fakturę. Wprowadzona zmiana przepisów nie powoduje więc konieczności wymiany kas rejestrujących przez podatników.

Jak informuje Ministerstwo Finansów, zmiana zasad wystawiania faktur do paragonów fiskalnych oznacza, że w przypadku sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej, sprzedawca wystawi fakturę nabywcy, który posługuje się NIP, tylko w przypadku, gdy ten numer będzie znajdować się na paragonie dokumentującym sprzedaż.

Jednocześnie ministerstwo przypomniało, że zgodnie z obowiązującymi przepisami VAT, paragon do kwoty 450 zł brutto (100 euro) z NIP nabywcy stanowi fakturę uproszczoną, równoważną ze zwykłą fakturą. W przypadku takich paragonów (z NIP nabywcy), aby potwierdzić zakup, nabywca nie musi dodatkowo występować o zwykłą fakturę.

Nowych przepisów art. 106b ust. 5-6 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.; dalej: VATU) nie stosuje się do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0).

Kary za wystawienie faktury do paragonu bez NIP

W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem nowych zasad wystawiania faktury do paragonu (tzn. paragon nie miał NIP) organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze (art. 106b ust. 6 VATU) .

Sankcja ta odnosi również do nabywcy – w przypadku bowiem ujęcia w ewidencji wystawionej dla niego faktury dotyczącej sprzedaży potwierdzonej paragonem, który nie zawiera numeru, za pomocą którego nabywca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze (art. 109a VATU).

Powyższych sankcji nie stosuje się w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Sankcja za wystawienie faktury do paragonu bez NIP a dodatkowe zobowiązanie z art. 112b i 112c VATU

Sankcja za wystawienie faktury do paragonu bez NIP nie należy łączyć z dodatkowym zobowiązaniem podatkowym wynikającym z art. 112b i 112c VATU. Dodatkowe zobowiązanie wynikające z art. 112b i 112c VATU organy podatkowe ustalają w innej sytuacji i jest ono w inny sposób naliczane, wiąże się bowiem z zaniżeniem lub zawyżeniem określonych kwot w składanych deklaracjach VAT. Natomiast sankcja odnosząca się do wystawienia faktury do paragonu bez NIP dotyczy konkretnej transakcji, która w sposób nieprawidłowy jest dokumentowania.

Kasy rejestrujące w postaci oprogramowania

Nowe przepisy pozwolą na stosowanie do prowadzenia ewidencji sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych kas mających postać oprogramowania, co ma zachęcić przedsiębiorców do wyjścia z szarej strefy poprzez łatwą dostępność i obniżenie całkowitych kosztów posiadania kas rejestrujących. Kasy te mają stanowić alternatywę dla użytkowanych dotychczas przez podatników kas rejestrujących.

Nowe kasy mogą być stosowane przez podatników VAT czynnych, jak i zwolnionych kas rejestrujących mających postać oprogramowania. Projekt rozporządzenia określa wymagania techniczne dla kas mających postać oprogramowania oraz sposób ich używania.

0114-KDIP3-1.4011.318.2019.3.MG – Interpretacja indywidualna z dnia 09-09-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 09-09-2019

Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1696 opublikowano ustawę z 19.7.2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (dalej: ustawa).

1. Czego dotyczy ustawa

Ustawa określa środki służące zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami oraz obowiązki podmiotów publicznych w tym zakresie. Przy czym, istotne zastosowanie znajdą tu także przepisy ustawy z 4.4.2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 848; dalej: DostępCyfrU).

Ustawa wyjaśnia też podstawowe pojęcia, którymi objęto zakres jej regulacji, i tak:

2. Podmioty zobowiązane do stosowania nowych zasad

Ustawa nakłada obowiązki określone w ustawie na podmioty publiczne, a są nimi:

1. jednostki sektora finansów publicznych (art. 9 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 ze zm.);
2. inne, niż określone wyżej, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
3. związki podmiotów wymienionych w pkt. 1 i 2;
4. inne, niż określone w pkt. 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot: finansują je w ponad 50% lub posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;
5. związki podmiotów, o których mowa w pkt. 4. 

Jednak, także przedsiębiorcy oraz organizacje pozarządowe mają dążyć w prowadzonej działalności do zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.

Natomiast zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy, który wchodzi w życie 6.9.2021 r., w przypadku gdy podmiot inny niż podmiot publiczny realizuje, na podstawie umowy zawartej z podmiotem publicznym, zadanie finansowane z udziałem środków publicznych, jest obowiązany do zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w zakresie określonym w tej umowie.

Podmiot publiczny zapewnia dostępność osobom ze szczególnymi potrzebami przez stosowanie uniwersalnego projektowania lub racjonalnych usprawnień, a w ramach zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami podejmuje także działania mające na celu:

Zgodnie z przepisami art. 4 ust. 3 i 4 ustawy, które wchodzą w życie 6.9.2021 r., w przypadku zlecania lub powierzania, na podstawie umowy, realizacji zadań publicznych finansowanych z udziałem środków publicznych lub udzielania zamówień publicznych podmiotom innym niż podmioty publiczne, podmiot publiczny będzie miał obowiązek określić w treści umowy warunki służące zapewnieniu omawianej dostępności w zakresie tych zadań publicznych lub zamówień publicznych, z uwzględnieniem minimalnych wymagań, o których mowa w art. 6 ustawy. Zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w ramach tej umowy następuje, o ile jest to możliwe, z uwzględnieniem uniwersalnego projektowania.

3. Minimalne wymagania

Zgodnie z art. 6 ustawy minimalne wymagania służące zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami obejmują trzy grupy zagadnień.

W zakresie dostępności architektonicznej:

W zakresie dostępności cyfrowej:

– wymagania określone w DostępCyfrU.

W zakresie dostępności informacyjno-komunikacyjnej:

Przy czym, jeżeli w indywidualnym przypadku podmiot publiczny nie jest w stanie, w szczególności ze względów technicznych lub prawnych, zapewnić dostępności osobie ze szczególnymi potrzebami w zakresie, o którym mowa w pkt 1 i 3, podmiot ten ma obowiązek zapewnić takiej osobie dostęp alternatywny. Polega on w szczególności na:

4. Obowiązki sprawozdawcze

Zgodnie z przepisami art. 11 ustawy podmiot publiczny przekazuje co 4 lata, najpóźniej do 31 marca danego roku, raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w danym podmiocie, i publikuje go na swojej stronie podmiotowej BIP, a jeżeli nie ma takiej strony – na swojej stronie internetowej. Raport będzie przygotowywany na formularzu opracowanym przez ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego (obecnie Minister Inwestycji i Rozwoju; dalej: MIR) i udostępnionym na jego BIP.

Raport zawiera:

Raport przekazuje się dwóm organom. Jeżeli raport przygotowuje organ (minister) określony w art. 5 § 2 pkt 4 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.; dalej: KPA) oraz inny podmiot publiczny o ogólnokrajowym zasięgu działania, raport przekazuje się do MIR. Zgodnie z art. 5 § 2 pkt 4 KPA, ministrowie w rozumieniu KPA to Prezes i wiceprezes Rady Ministrów pełniący funkcję ministra kierującego określonym działem administracji rządowej, ministrowie kierujący określonym działem administracji rządowej, przewodniczący komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów, kierownicy centralnych urzędów administracji rządowej podległych, podporządkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów lub właściwego ministra, a także kierowników innych równorzędnych urzędów państwowych. Raporty przygotowywane przez tych ministrów zawierają także informacje zbiorcze o stanie zapewniania omawianej dostępności w zakresie działalności jednostek podległych oraz nadzorowanych przez te organy.

Natomiast w przypadku raportów przygotowywanych przez inne podmioty publiczne, przekazuje się je do właściwego miejscowo wojewody.

Następnie wojewoda, w terminie do 30 czerwca danego roku, przygotowuje zbiorczy raport o stanie zapewniania dostępności na terenie danego województwa, uwzględniający dane z raportów, które sam otrzymał od podmiotów publicznych, i przekazuje go MIR.

5. Koordynator do spraw dostępności

Każdy podmiot będący: organem władzy publicznej, w tym organem administracji rządowej i samorządowej, organem kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądem i trybunałem, wyznacza co najmniej jedną osobę pełniącą funkcję koordynatora do spraw dostępności. Do zadań takiego koordynatora należy w szczególności:

Podmiot wymieniony wyżej publikuje na swoim BIP, a jeżeli nie ma BIP – na swojej stronie internetowej, dane kontaktowe koordynatora do spraw dostępności oraz treść planu działania.

6. Certyfikacja dostępności

Certyfikacja dostępności ma na celu potwierdzenie, czy podmiot publiczny zapewnia dostępność osobom ze szczególnymi potrzebami. Certyfikacja obejmuje:

Certyfikacji dokonują wyłącznie podmioty posiadające zasoby organizacyjne, kadrowe oraz narzędzia pozwalające na należyte przeprowadzenie certyfikacji, wyłonione przez MIR po przeprowadzeniu otwartego naboru.

7. Postępowanie skargowe

Każdy, bez konieczności wykazania interesu prawnego lub faktycznego, ma prawo poinformować podmiot publiczny o braku dostępności architektonicznej lub informacyjno-komunikacyjnej tego podmiotu.

Natomiast osoba ze szczególnymi potrzebami lub jej przedstawiciel ustawowy, po wykazaniu interesu faktycznego, ma prawo wystąpić z wnioskiem o zapewnienie dostępności architektonicznej lub informacyjno-komunikacyjnej. Wniosek ten wnosi się do podmiotu publicznego, z którego działalnością jest związane żądanie zapewnienia dostępności zawarte we wniosku i zawiera on:

Ustawa przewiduje kilka zasad realizacji tego wniosku:

1. zapewnienie dostępności, w zakresie określonym we wniosku o zapewnienie dostępności, następuje bez zbędnej zwłoki nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku;
2. jeżeli zapewnienie dostępności, w zakresie określonym we wniosku nie jest możliwe w tym terminie, podmiot niezwłocznie powiadamia wnioskodawcę o przyczynach opóźnienia i wskazuje nowy termin zapewnienia dostępności, nie dłuższy niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku;
3. w przypadkach uzasadnionych wyjątkowymi okolicznościami, gdy zapewnienie dostępności w zakresie określonym we wniosku o zapewnienie dostępności jest niemożliwe lub znacznie utrudnione, w szczególności ze względów technicznych lub prawnych, podmiot publiczny niezwłocznie zawiadamia wnioskodawcę o braku możliwości zapewnienia dostępności, co nie zwalnia podmiotu publicznego z obowiązku zapewnienia dostępu alternatywnego;
4. w zawiadomieniu tym podmiot publiczny uzasadnia swoje stanowisko, w szczególności wskazuje okoliczności uniemożliwiające zapewnienie dostępności w zakresie określonym we wniosku.

W przypadku gdy podmiot nie zapewnił wnioskodawcy dostępności na tych zasadach wnioskodawcy służy prawo złożenia skargi na brak dostępności, którą można wnieść do Prezesa Zarządu PFRON, w terminie 30 dni od dnia:

Postępowanie przed Prezesem Zarządu PFRON jest jednoinstancyjne.

W wyniku wniesionej skargi, w przypadku stwierdzenia, że niezapewnienie dostępności w zakresie żądanym przez skarżącego nastąpiło na skutek naruszenia przepisów ustawy, Prezes Zarządu PFRON nakazuje podmiotowi publicznemu, w drodze decyzji, zapewnienie dostępności, wraz z określeniem:

1. sposobu zapewnienia dostępności skarżącemu;
2. terminu realizacji nakazu, nie krótszego niż 30 dni, a w sprawach szczególnie skomplikowanych – nie krótszego niż 60 dni, od dnia doręczenia decyzji.

Przepisy dotyczące postępowania skargowego, tj. art. 29–34 ustawy, wchodzą w życie 6.9.2021 r.