Zmiany w VAT wprowadzane od 1.4.2020 r.

1. Nowa matryca stawek VAT

Ustawa z 9.8.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1751) określa nowy zakres stosowania obniżonych stawek VAT w wysokości 8% i 5%. Co prawda nowe przepisy w tym zakresie wejdą w życie 1.11.2019 r., lecz na mocy przepisów przejściowych będą stosowane dopiero od 1.4.2020 r.

Zmianom tym towarzyszyć będzie rezygnacja z obecnie stosowanych w ustawie o VAT symboli PKWiU z 2008 r. Symbole te zostaną zastąpione odpowiednimi symbolami CN (w przypadku towarów) lub symbolami PKWiU z 2015 r. (w przypadku usług).

1.1 Nowa treść załączników wymieniających towary i usługi opodatkowane według obniżonych stawek VAT

Zakres stosowania obniżonych stawek VAT w wysokości 8% i 5% wynika przede wszystkim z treści załączników, odpowiednio, nr 3 i 10 do VATU. Od 1.4.2020 r. stosowana będzie nowa treść tych załączników.

Zmiany mają na celu uproszczenie systemu stawek VAT w zakresie towarów poprzez przyjęcie jednej (takiej samej) stawki podatku dla całych – w miarę możliwości i przy racjonalności systemu – działów CN. W związku z tym ograniczona zostanie ilość przypadków, gdy podobne towary (towary takiej samej kategorii) były czasem opodatkowane według różnych stawek. Przykładowo, według obniżonej stawki VAT 5% będą opodatkowane wszystkie towary sklasyfikowane w działach CN:

– 02 – Mięso i podroby jadalne,

– 04 – Produkcja mleczarska; jaja ptasie; miód naturalny; jadalne produkty pochodzenia zwierzęcego, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone,

– 07 – Warzywa oraz niektóre korzenie i bulwy, jadalne,

– 08 – Owoce i orzechy jadalne; skórki owoców cytrusowych lub melonów, itd.

Powyższe wiąże się z koniecznością zmiany stawek VAT dla niektórych towarów. W zakresie tym najczęściej obowiązywać będzie zasada obniżania stawek VAT („równania w dół”). W drodze wyjątku od tej zasady w niektórych przypadkach stawki VAT ulegną jednak podwyższeniu (zob. tabelę).

Najważniejsze dokonywane 1.4.2020 r. zmiany wysokości stawek VAT dla towarów
Obniżenie stawki VAT		Podwyższenie stawki VAT
Towary	Zmiana stawki VAT	Towary	Zmiana stawki VAT
owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe)	ze stawki 8% na 5%	niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma)	ze stawki 5% na 8%
pieczywo oraz wyroby ciastkarskie	z trzech stawek podatku VAT (5%, 8% i 23%) zależnych od daty przydatności do spożycia na stawkę 5%	homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru	ze stawki 5% na 23%
zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna	ze stawki 8% na 5%	lód używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych	ze stawki 8% na 23%
musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone	ze stawki 23% na 8%	drewno opałowe	ze stawki 8% na 23%
produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe	ze stawki 8% na 5%
artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy)	ze stawki 8% na 5%

O ile w przypadku towarów nastąpi wiele zmian w wysokości stawek podatku VAT, usługi najczęściej pozostaną opodatkowane podatkiem VAT według dotychczasowych stawek podatku. Wyjątek stanowić będzie wprowadzenie stawki 8% na świadczenie usług polegających na licencjonowaniu programów komputerowych stanowiących wyroby medyczne w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych (zob. poz. 73 nowego załącznika nr 3 do VATU).

Efektem dokonywanych zmian będzie istotne zmniejszenie liczby pozycji w załącznikach nr 3 i nr 10 do VATU. I tak liczba pozycji w załączniku nr 3 do VATU (określa on towary i usługi opodatkowane stawką 8%) zmniejszy się z 150 do 73 (z czego towarów dotyczyć będzie jedynie 18 pozycji). Z kolei liczba pozycji w załączniku nr 10 do VATU (określa on towary i usługi opodatkowane stawką 5%) zmniejszy się z 35 do 24.

1.2 Określenie stawki 8% dla czynności dokonywanych w ramach działalności gastronomicznej

Nie zawsze czynności dokonywane w ramach działalności gastronomicznej stanowią świadczenie usług w rozumieniu VAT. W świetle przepisów unijnych oraz orzecznictwa unijnego niekiedy czynności te z punktu widzenia VAT stanowią dostawy towarów (np. w przypadku sprzedaży posiłków na wynos czy w przypadku posiłków zamawianych na telefon).

Przez wiele lat przyjmowano powszechnie, że dostawy takie korzystać najczęściej mogą z opodatkowania stawką 5%, jako dostawy gotowych posiłków i dań (na podstawie art. 41 ust. 2a w zw. z poz. 28 załącznika nr 10 do VATU). Zmieniło się to wraz z wydaniem przez Ministra Finansów niekorzystnej dla podatników w tej kwestii interpretacji ogólnej z 24.6.2016 r., PT1.050.3.2016.156. Interpretacja ta nie jest jednak dla podatników wiążąca, a w konsekwencji wielu podatników wbrew jej treści nadal stosuje stawkę 5% do dostaw towarów dokonywanych w ramach działalności gastronomicznej (co organy podatkowe rzadko kwestionują).

Z 1.4.2020 r. stan prawny w tym zakresie się zmieni, gdyż od tego dnia stosowany będzie art. 41 ust. 12f VATU ustanawiający jako zasadę stosowanie stawki VAT 8% do wszystkich czynności (tj. do dostaw towarów i świadczenia usług), które na gruncie PKWiU z 2015 r. są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem.

Stawka 8% nie będzie miała jednak zastosowanie do całej sprzedaży składającej się na takie czynności, gdyż istnieć będą trzy grupy wyłączeń z zakresu stosowania stawki 8% na podstawie art. 41 ust. 12f VATU (w zakresie tym stosowana będzie stawka podstawowa 23%). Wyłączenia te dotyczyć będą sprzedaży:

1) napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do VATU lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowania i podania;

2) towarów nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do VATU lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;

3) posiłków, których składnikiem są:

– homary i ośmiornice oraz inne towary objęte CN 0306-0308 (np. krewetki, małże czy ślimaki),

– kawior lub namiastki kawioru objęte CN 1604,

– przetwory z homarów i ośmiornic oraz innych towarów objętych CN 1603 00 i CN 1605.

 

 

1.3 Stawka 8% do świadczenia robót konserwacyjnych

Obecnie możliwość oraz zakres stosowania stawki 8% do świadczenia robót konserwacyjnych określają przepisy wykonawcze – tj. przepisy § 3 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia z 23.12.2013 r. Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2350). Zmieni się to z 1.4.2020 r., kiedy to zacznie być stosowane nowe brzmienie przepisów art. 41 ust. 12 i 12c-12e VATU. A zatem od 1.4.2020 r. stawka 8% do świadczenia robót konserwacyjnych (tj. robót mających na celu utrzymanie sprawności technicznej elementów budynku lub jego części, innych niż remont) będzie stosowana na podstawie przepisów ustawowych.

Zmianie tej nie będzie towarzyszyć zmiana zakresu stosowania stawki 8% do świadczenia robót konserwacyjnych. Nadal zatem roboty takie będą opodatkowane stawką 8%, jeżeli dotyczyć będą obiektów budowlanych lub ich części zaliczanych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (także jeżeli są to budynki mieszkalne jednorodzinne lub lokale mieszkalne, których powierzchnia użytkowa przekracza, odpowiednio, 300 m² lub 150 m²⁾.

2. Zastąpienie deklaracji VAT-7/VAT-7K przekształconym plikiem JPK_VAT

Jednym z obowiązków czynnych podatników VAT jest obecnie składanie co miesiąc lub kwartał deklaracji VAT-7/VAT-7K. Czynni podatnicy są również obecnie obowiązani do przesyłania co miesiąc plików JPK_VAT. Dane w tych dokumentach częściowo się powielają, w związku z czym ustawodawca postanowił wprowadzić obowiązek składania nowego dokumentu elektronicznego (nazywanego dalej nowym plikiem JPK_VAT) wspólnego dla przesyłania deklaracji VAT i ewidencji VAT. A zatem obowiązek składania deklaracji VAT-7/VAT-7K zostanie połączony z obowiązkiem przesyłania plików JPK_VAT (zob. dodawane art. 99 ust. 11c oraz art. 111 ust. 3b VATU).

W przypadku podatników składających deklaracje VAT za okresy miesięczne składające się z dwóch części nowe pliki JPK_VAT przesyłane będą w pełnym zakresie co miesiąc (w obecnie stosowanym terminie, tj. do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą; zob. dodawany art 109 ust. 3a VATU). Natomiast podatnicy składający deklaracje VAT za okresy kwartalne:

1) za pierwszy i drugi miesiąc kwartału przesyłać będą nowe pliki JPK_VAT jedynie w części dotyczącej ewidencji VAT,

2) za ostatni miesiąc kwartału mają przesyłać nowe pliki JPK_VAT z wypełnionymi obiema częściami (zob. dodany art. 109 ust. 3b VATU).

Dodatkowym uproszczeniem będzie eliminacja załącznika VAT-ZD. Załącznik ten zostanie zastąpiony polem wyboru zawartym w strukturze nowego pliku JPK_VAT.

Wskazane zmiany, co do zasady, wejdą w życie 1.4.2020 r. – zob. art. 28 pkt 6 ustawy z 4.7.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1520), a więc pierwsze nowe pliki JPK_VAT będą musiały zostać przesłane za kwiecień 2020 r. Jednakże – jak wynika z art. 11 ust. 1 ustawy nowelizującej z 4.7.2019 – ogromna większość podatników będzie stosować nowe przepisy dopiero od 1.7.2020 r. (zob. tabelę poniżej). W konsekwencji większość podatników pierwsze nowe pliki JPK_VAT prześle dopiero za lipiec 2020 r.

Wyjątek dotyczyć będzie podatników, którzy dobrowolnie rozpoczną składanie nowych plików JPK_VAT wcześniej, tj. już za okresy od 1 kwietnia do 30 czerwca 2020 r. (zob. art. 11 ust. 4 ustawy nowelizującej z 4.7.2019 r.). Zastrzec jednak należy, że podatnicy, którzy z tej możliwości skorzystają, nie będą mogli wrócić do obecnie obowiązujących zasad (zob. art. 11 ust. 6 ustawy nowelizującej z 4.7.2019 r.).

Podatnicy obowiązani do przesyłania nowych plików JPK_VAT dopiero od 1.7.2020 r.

1) mikroprzedsiębiorcy, mali przedsiębiorcy oraz średni przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, 2) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały oraz urzędy obsługujące te organy, w zakresie, w jakim są uznane za podatników VAT na podstawie art. 15 ust. 1 i 6 VATU, 3) inne niż wymienione w pkt 2 państwowe jednostki budżetowe, 4) jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, 5) związki metropolitalne, 6) samorządowe jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe, utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego oraz urzędy obsługujące jednostkę samorządu terytorialnego działające w formie samorządowej jednostki budżetowej, jeżeli rozliczają się jako podatnicy VAT odrębni od jednostki samorządu terytorialnego, 7) agencje wykonawcze w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, 8) instytucje gospodarki budżetowej, 9) Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, 10) Narodowy Fundusz Zdrowia, 11) podmioty lecznicze w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej, 12) szkoły i placówki niepubliczne, utworzone na podstawie ustawy o systemie oświaty lub na podstawie ustawy Prawo oświatowe, 13) Polska Akademia Nauk i utworzone przez nią jednostki organizacyjne, 14) instytuty badawcze w rozumieniu ustawy o instytutach badawczych, 15) państwowe i samorządowe instytucje kultury, 16) jednostki publicznej radiofonii i telewizji, 17) parki narodowe, 18) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, 19) Narodowy Bank Polski, 20) Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

3. Zmiany w przepisach dotyczących ewidencji VAT

Z 1.4.2020 r. wejdzie również w życie szereg zmian w przepisach dotyczących ewidencji VAT (z zastrzeżeniem, że większość podatników nowe przepisy w tym zakresie obowiązana będzie stosować dopiero od 1.7.2020 r.; są to ci sami podatnicy, którzy obowiązani są do przesyłania nowych plików JPK_VAT dopiero od 1.7.2020 r. – zob. punkt 2. Zastąpienie deklaracji VAT-7/VAT-7K przekształconym plikiem JPK_VAT).

Po pierwsze, dodany zostanie przepis precyzujący, że faktury wystawiane do sprzedaży udokumentowanej również przy zastosowaniu kas rejestrujących ujmuje się w ewidencji VAT w okresie rozliczeniowym, w którym zostały wystawione, jak również że faktury te nie zwiększają wartości sprzedaży oraz podatku należnego za okres, w którym zostały ujęte w ewidencji (zob. dodawany art. 109 ust. 3d VATU). Oznacza to, że dla celów prowadzonej ewidencji VAT przyjmowane będzie, iż wartość sprzedaży i kwota podatku z tytułu takiej sprzedaży zostały wykazane w raporcie dobowym i miesięcznym z kasy rejestrującej. Zmiana ta wyłączy konieczność zmniejszania obrotu wykazanego w tych raportach o kwoty wynikające z ujmowanych w ewidencji VAT faktur wystawianych do sprzedaży udokumentowanej również przy zastosowaniu kas rejestrujących (jak rzecz się ma obecnie – zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 30..2018 r., 0111-KDIB3-2.4012.536.2018.1.SR).

Po drugie, w dodanym art. 109 ust. 3e VATU określony zostanie obowiązek przesłania korekty ewidencji (w ramach nowego pliku JPK_VAT) w przypadku stwierdzenia przez podatnika w przesłanej ewidencji błędów lub danych niezgodnych ze stanem faktycznym lub w przypadku zmiany danych w tej ewidencji. Na dopełnienie tego obowiązku podatnik będzie mieć na to 14 dni.

Po trzecie, przepisami dodawanych art. 109 ust. 3f-3k VATU wprowadzone zostaną regulacje mające na celu zobligowanie podatników do dołożenia większej staranności przy wypełnianiu nowego pliku JPK_VAT, zwłaszcza w zakresie części ewidencyjnej. Z przepisów tych wynikać będzie:

1) uprawnienie naczelnika urzędu skarbowego do skorygowania stwierdzonych w przesłanej ewidencji błędów, które uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji (zob. dodawany art. 109 ust. 3f VATU),

2) określenie 14-dniowego terminu (liczonego od dnia doręczenia wezwania, o którym mowa w pkt 1) na przesłanie przez podatnika ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub złożenie wyjaśnień wskazujących, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu (zob. dodawany art. 109 ust. 3g VATU),

3) kara pieniężna wysokości 500 zł za każdy błąd, która w formie decyzji nakładana będzie na podatników, którzy nie prześlą skorygowanej ewidencji, nie złożą wyjaśnień lub zrobią to po terminie albo w złożonych wyjaśnieniach nie wykażą, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu (zob. dodawany art. 109 ust. 3h VATU); kara ta nie będzie jednak nakładana na podatników będących osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą, którzy za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe (zob. dodawany art. 109 ust. 3i VATU); na uiszczenie kar pieniężnych, o których mowa, podatnicy mieć będą 14 dni od dnia doręczenia decyzji (zob. dodawany art. 109 ust. 3k VATU).

4. Rozszerzenie definicji produktów rolnych

Od 1.4.2020 r. stosowana będzie nowa definicja produktów rolnych określona w art. 2 pkt 20 VATU. Wynikać z niej będzie, że produktami rolnymi w rozumieniu VAT są:

1) wszystkie towary pochodzące (będące efektem) działalności rolniczej rolnika ryczałtowego oraz towarów wytworzonych z nich przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim, oraz

2) produkty roślinne i zwierzęce przetworzone w sposób inny niż przemysłowy, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym – spełniające warunki określone w art. 20 ust. 1c–1e ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU).

Rozpoczęcie stosowania nowej definicji spowoduje rozszerzenie zakresu stosowania zwolnienia od VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 VATU (tj. zwolnienia obejmującego dostawę produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej, dokonywaną przez rolnika ryczałtowego oraz świadczenie usług rolniczych przez rolnika ryczałtowego) oraz szczególnej procedury dotyczącej rolników ryczałtowych.

5. Zmiana w przepisach dotyczących procedury uproszczonej rozliczania importu towarów

Z 1.4.2020 r. dokonana zostanie zmiana w przepisach art. 33a VATU określających procedurę uproszczoną rozliczania importu towarów (z zastrzeżeniem, że większość podatników zmianę tę stosować będzie stosować dopiero od 1.7.2020 r.; są to ci sami podatnicy, którzy obowiązani są do przesyłania nowych plików JPK_VAT dopiero od 1.7.2020 r. – zob. punkt 2. Zastąpienie deklaracji VAT-7/VAT-7K przekształconym plikiem JPK_VAT). Zmiana ta polegać będzie na uchyleniu obowiązku przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej w terminie 4 miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu towarów (co nastąpi przez uchylenie art. 33a ust. 6 i 9-11 VATU). Obecnie naruszenie tego obowiązku skutkuje utratą prawa do rozliczania importu towarów w procedurze uproszczonej.

Informacje dotyczące Wykazu podatników VAT

Korzystanie z Wykazu

Podatnicy, którzy chcą w Wykazie podatników VAT (zamieszczony na stronach ministerstwa finansów) znaleźć dane kontrahenta lub swoje, powinni wpisać jedną z następujących danych:

1) numer NIP,

2) numer REGON,

3) nazwę firmy lub jej fragment, a w przypadku osób fizycznych imię i nazwisko,

4) numer rachunku.

Numer rachunku bankowego w Wykazie

Wykaz podatników VAT obejmuje:

1) numery rachunków bankowych przedsiębiorców w rozumieniu Prawa bankowego, na które kontrahenci powinni dokonywać wpłat, lub

2) imienne rachunki w SKOK, której podmiot jest członkiem, otwarte w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą

– wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym.

W przypadku rachunków bankowych są to wyłącznie rachunki rozliczeniowe otwarte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W wykazie nie ma rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych (tzw. ROR).

Konsekwencje finansowe w przypadku transakcji powyżej 15 000 zł

Od 1.1.2020 r. jeśli podatnika dokona płatności na inny rachunek niż wskazany w Wykazie, to:

1) nie zaliczy tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów lub będzie zobowiązany do zmniejszenia kosztów (lub zwiększenia przychodów w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów) w przypadku gdy przed zleceniem przelania płatności zaliczył już koszt, który wynika z tej transakcji, do swoich kosztów uzyskania przychodów, w tej części w jakiej:

a) płatność nie została przelana na rachunek płatniczy (np. podatnik zapłacił gotówką kwotę powyżej 15 000 zł) lub

b) płatność przelano na inny rachunek niż zawarty (na dzień zlecenia przelewu) w Wykazie;

2) będzie solidarnie odpowiadać ze sprzedawcą, który jest czynnym podatnikiem VAT, za jego zaległości podatkowe w tej części VAT, która przypada na płatność za transakcję, potwierdzoną fakturą dokonaną przelewem na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecania przelewu na wykazie podatników VAT.

Możliwość uniknięcia negatywnych konsekwencji

W przypadku wpłaty na inny rachunek niż wskazany w Wykazie podatników VAT, jeśli ciągu 3 dni od dnia zlecenia przelewu podatnik poinformuje naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury o numerze rachunku, na który zlecił przelew, to będzie mógł zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów – art. 22p ust. 4 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU) oraz art. 15d ust. 4 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; dalej: PDOPrU), a także nie poniesie odpowiedzialności solidarnej – art. 117ba § 3 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.). Wzór zawiadomienia zostanie określony przez Ministra Finansów.

Płatności częściowe

Jeżeli płatność będzie realizowana w kilku transzach i jedna z nich będzie wpłacona na rachunek zamieszczony w wykazie, a pozostałe płatności na inne rachunki, to tylko w zakresie tych pozostałych płatności podatnik nie będzie mógł zaliczyć tych kwot do KUP, a odpowiedzialność solidarną poniesie tylko w tym zakresie.

Aktualizacja danych w wykazie

Wykaz jest aktualizowany raz na dobę, w każdy dzień roboczy. Informacje o kontrahentach zamieszczonych w Wykazie podatników VAT są dostępne w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym zadano o nich pytanie.

Podmiot, którego dane, inne niż dane osobowe, zostały zawarte w Wykazie, może złożyć do Szefa KAS wniosek o usunięcie lub sprostowanie tych danych, jeśli są niezgodne ze stanem rzeczywistym, wraz z uzasadnieniem. Do takich danych można zaliczyć: inną niż rzeczywista datę wykreślenia z rejestru VAT, inną niż rzeczywista datę rejestracji podatnika VAT. Szef KAS ma prawo odmówić realizacji takiego wniosku, jeśli spowodowałoby to niezgodność ze stanem rzeczywistym.

Zgłoszenie rachunków rozliczeniowych do urzędu skarbowego

Przydatne dla podatników informacje o Wykazie podatników VAT znajdują się na stronie kampanii edukacyjnej Ministerstwa Finansów – Bezpieczna transakcja.

Nowy wykaz podatników VAT został uruchomiony od 1.9.2019 r., ale obowiązek zapłaty na rachunek wskazany w Wykazie podatników VAT wejdzie w życie od 1.1.2020 r. Obecnie podatnicy mają czas, aby poznać zasady funkcjonowania wykazu, sposób wyszukiwania danych o swoich kontrahentach, jak również zweryfikować aktualność swoich danych i sprawdzić, czy ich rachunki widnieją w wykazie.

W Wykazie zamieszczane są wyłącznie rachunki rozliczeniowe lub imienne rachunki w SKOK, otwarte w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jeżeli zatem do działalności gospodarczej podatnik wykorzystuje rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (tzw. ROR), to taki rachunek nie będzie zamieszczony w wykazie.

Brak rachunku w Wykazie

Jeżeli podatnik stwierdzi, że w Wykazie nie znajduje się informacja o jego rachunku, wówczas powinien sprawdzić:

1) czy zgłosił do urzędu skarbowego swój rachunek oraz

2) czy zgłoszony rachunek jest rachunkiem rozliczeniowym lub rachunkiem w SKOK otwartym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W przypadku gdy powyższe warunki nie są spełnione, podatnik powinien złożyć zgłoszenie aktualizacyjne, na podstawie którego urząd skarbowy zmieni dane zamieszczane w Wykazie.

Aktualizacja danych

Dokonywanie aktualizacji przez:

1) spółki zarejestrowane w KRS odbywa się na druku NIP-8, natomiast przez spółki cywilne na druku NIP-2 – bezpośrednio do urzędu skarbowego;

2) przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą odbywa się przez wysłanie wniosku za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG);

3) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, która nie podlega rejestracji w CEiDG, odbywa się na druku NIP-7.

Zgłaszanie błędów

Błędy zgłasza się do:

1) właściwych dla siebie urzędów skarbowych lub na adres skrzynki e-mailowej [email protected]

2) CEiDG – w zakresie aktualizacji danych zgłaszanych za pośrednictwem CEiDG,

3) odpowiednich banków – w zakresie wyjaśnień co do charakteru danego rachunku.

Rachunki wirtualne

Ministerstwo przypomina, że tzw. rachunki wirtualne nie są zamieszczane w Wykazie, ponieważ nie są to rzeczywiste rachunki rozliczeniowe zgłaszane do urzędu skarbowego lub do CEiDG. Wykaz, po wpisaniu numeru rachunku wirtualnego, wyświetla jednak informację, że jest to rachunek powiązany z rachunkiem rozliczeniowym konkretnego podmiotu i podaje dane tego podmiotu. Dodatkowo w listopadzie ministerstwo planuje udostępnienie narzędzia, dzięki któremu za pomocą systemów informatycznych (w tym systemów finansowo-księgowych) będzie można usprawnić weryfikację czy dany rachunek wirtualny jest związany z rachunkiem, który znajduje się w Wykazie. Jeżeli tak, to zapłata na taki rachunek wirtualny nie będzie skutkować negatywnymi konsekwencjami podatkowymi.

Zmiany w zakresie karty ewidencyjnej zabytku archeologicznego

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1886 opublikowano rozporządzenie MKiDN z 10.9.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (dalej: nowelizacja). Zmiany wprowadzono w rozporządzeniu MKiDN z 26.5.2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. z 2011 r. poz. 661 ze zm.; dalej: RejZabR).

W § 12 RejZabR określono, co zawiera karta ewidencyjna zabytku archeologicznego, który po zmianie określono jako zabytek archeologiczny lądowy. Karta ewidencyjna takiego zabytku, oprócz rubryk wymienionych w § 12 ust. 1 RejZabR, zawiera także wykonanie karty (przed zmianą było to opracowanie karty ewidencyjnej), oraz dodaną rubrykę: mapa w skali 1:10.000. Wzór tej karty ewidencyjnej, w brzmieniu nadanym nowelizacją, określa załącznik nr 5 do RejZabR.

Dodano przepisy § 12a RejZabR, które określają, co zawiera karta ewidencyjna zabytku archeologicznego podwodnego śródlądowego. Wzór karty ewidencyjnej zabytku archeologicznego podwodnego śródlądowego określa załącznik nr 5a do RejZabR. Natomiast w dodanym § 12b RejZabR wymieniono, co zawiera karta ewidencyjna zabytku archeologicznego podwodnego morskiego. Wzór karty ewidencyjnej zabytku archeologicznego podwodnego morskiego określa załącznik nr 5b do RejZabR.

Jak wynika z § 15 RejZabR w obecnym brzmieniu, o włączeniu zabytku nieruchomego do wojewódzkiej ewidencji zabytków wojewódzki konserwator zabytków zawiadamia właściwą gminę, w celu ujęcia tego zabytku w gminnej ewidencji zabytków. Zmieniono treść § 15 RejZabR.

O zamiarze włączenia karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, o włączeniu tej karty, o sporządzeniu nowej karty ewidencyjnej zabytku, o zamiarze wyłączenia karty ewidencyjnej zabytku z wojewódzkiej ewidencji zabytków lub o wyłączeniu tej karty wojewódzki konserwator zabytków zawiadamia niezwłocznie właściciela lub posiadacza zabytku albo nieruchomości lub rzeczy ruchomej, która przestała być zabytkiem.

Zawiadomienia o zamiarze włączenia karty ewidencyjnej zabytku będącego historycznym układem urbanistycznym lub ruralistycznym, historycznym zespołem budowlanym, terenem, na którym znajduje się znaczna ilość zabytków archeologicznych, lub nieruchomością o nieuregulowanym stanie prawnym do wojewódzkiej ewidencji zabytków, o włączeniu tej karty, o sporządzeniu nowej karty ewidencyjnej takiego zabytku, o zamiarze wyłączenia karty ewidencyjnej takiego zabytku z wojewódzkiej ewidencji zabytków lub o wyłączeniu tej karty dokonuje się w drodze obwieszczenia umieszczanego na stronie podmiotowej BIP. Zawiadomienie o zamiarze włączenia karty ewidencyjnej zabytku, o sporządzeniu nowej karty ewidencyjnej zabytku albo o zamiarze wyłączenia karty ewidencyjnej zabytku z wojewódzkiej ewidencji zabytków umieszcza się na stronie podmiotowej BIP do czasu zamieszczenia informacji odpowiednio o włączeniu karty ewidencyjnej zabytku, o włączeniu nowej karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków albo o wyłączeniu karty ewidencyjnej zabytku z wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Wojewódzki konserwator zabytków o zamiarze włączenia karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków, o sporządzeniu nowej karty ewidencyjnej zabytku albo o zamiarze wyłączenia karty ewidencyjnej zabytku z wojewódzkiej ewidencji zabytków zawiadamia właściciela lub posiadacza zabytku albo nieruchomości lub rzeczy ruchomej, która przestała być zabytkiem, na co najmniej 14 dni przed planowanym terminem włączenia karty ewidencyjnej zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków albo wyłączenia tej karty z wojewódzkiej ewidencji zabytków.

O włączeniu karty ewidencyjnej zabytku nieruchomego do wojewódzkiej ewidencji zabytków albo sporządzeniu nowej karty ewidencyjnej zabytku wojewódzki konserwator zabytków zawiadamia niezwłocznie także właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta), w celu ujęcia tego zabytku w gminnej ewidencji zabytków albo włączenia nowej karty adresowej zabytku do gminnej ewidencji zabytków. Przed włączeniem karty ewidencyjnej zabytku ruchomego niewpisanego do rejestru do wojewódzkiej ewidencji zabytków wojewódzki konserwator zabytków występuje do właściciela zabytku o wyrażenie pisemnej zgody na włączenie karty ewidencyjnej tego zabytku do wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Analogiczne przepisy dotyczące karty adresowej zabytku w odniesieniu do gminnej ewidencji zabytków określa nowy art. 18b RejZabR.

Z § 18 RejZabR w obecnym brzmieniu wynika, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) włącza kartę adresową zabytku nieruchomego do gminnej ewidencji zabytków po sprawdzeniu, czy dane zawarte w karcie adresowej są wyczerpujące i zgodne ze stanem faktycznym. W nowym brzmieniu stanowi on, że:

Wprowadzono także nowe przepisy, zgodnie z którymi w przypadku stwierdzenia konieczności zastąpienia niezgodnych ze stanem faktycznym lub prawnym danych zawartych w karcie adresowej zabytku włączonej do gminnej ewidencji zabytków odpowiednimi danymi zgodnymi ze stanem faktycznym lub prawnym, ujawnienia nowych danych lub usunięcia błędnych danych wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza nową kartę adresową zabytku zawierającą dane zgodne ze stanem faktycznym i prawnym. Pierwotną kartę adresową zabytku pozostawia się w gminnej ewidencji zabytków, łącząc ją trwale z nową kartą adresową zabytku (§ 18a RejZabR). Zasady m.in. włączania karty adresowej zabytku do gminnej ewidencji zabytków określają przepisy § 18b rozporządzenia. Natomiast z § 18c RejZabR wynika, że dokumenty dotyczące zabytku uzasadniające treść w karcie adresowej zabytku rubryki „czas powstania” oraz rubryki „historia, opis i wartość” gromadzi się w sposób zapewniający ich kompletność i ochronę przed nieuprawnionym dostępem.

Wieloletnia prognoza finansowa JST – zmiana wzoru prognozy

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1903 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 1.10.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego.

Zmiany wprowadzono w rozporządzeniu Ministra Finansów z 10.1.2013 r. w sprawie wieloletniej prognozy finansowej jednostki samorządu terytorialnego (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 92 ze zm.), tj. w jego § 5, który po zmianie stanowi, że regionalne izby obrachunkowe (dalej: RIO) przekazują Ministrowi Finansów, za pomocą aplikacji wskazanej przez Ministra Finansów w Biuletynie Informacji Publicznej:

Przed zmianą, projekty wieloletnich prognoz finansowych JST przekazywane były w tym samym terminie, natomiast wieloletnie prognozy finansowe wynikające z uchwał i zarządzeń organów JST w sprawie wieloletniej prognozy finansowej, RIO przekazywały w zależności od tego, kiedy je otrzymano, czyli odpowiednio: 10 marca, 5 maja, 5 sierpnia i 5 listopada – roku budżetowego.

Ponadto zmieniono treść załącznika do rozporządzenia określającego wzór wieloletniej prognozy finansowej JST. Nowy wzór m.in. uwzględnia w wydatkach wynagrodzenia i naliczone od nich składki, w ramach wydatków majątkowych wyodrębniono inwestycje i zakupy inwestycyjne, o których mowa w art. 236 ust. 4 pkt 1 FinPubU (w tym: wydatki o charakterze dotacyjnym na inwestycje i zakupy inwestycyjne), w ramach wyniku budżetu wyodrębniono kwotę prognozowanej nadwyżki budżetu przeznaczana na spłatę kredytów, pożyczek i wykup papierów wartościowych, w ramach kwoty długu wyodrębniono kwotę długu, którego planowana spłata dokona się z wydatków, nie uwzględniono kwoty zobowiązań wynikających z przejęcia przez JST zobowiązań po likwidowanych i przekształcanych jednostkach zaliczanych do sektora finansów publicznych, a także kwoty dotyczących przejęcia i spłaty zobowiązań po samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej oraz pokrycia ujemnego wyniku, itd.

Rzeczoznawcy MKiDN w zakresie opieki nad zabytkami – zmiana rozporządzenia

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1811 opublikowano rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 10.9.2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rzeczoznawców Ministra Kultury w zakresie opieki nad zabytkami. Zmiany wprowadzono w rozporządzeniu Ministra Kultury z 10.5.2004 r. w sprawie rzeczoznawców Ministra Kultury w zakresie opieki nad zabytkami (Dz.U. poz. 1302). Po zmianie: „w sprawie rzeczoznawców ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w zakresie opieki nad zabytkami”.

Uprawnienia MKiDN będą nadawane rzeczoznawcom także w zakresie dziedzictwa przemysłowego i zabytków techniki.

Wniosek o nadanie uprawnień rzeczoznawcy kandydat składa do MKiDN za pośrednictwem Generalnego Konserwatora Zabytków. Po zmianie, do wniosku kandydat na rzeczoznawcę powinien dołączyć:

Przed zmianą kandydat dołączał do wniosku pisemną rekomendację stowarzyszenia, uczelni lub instytucji kultury wyspecjalizowanych w opiece nad zabytkami.

Ponadto dodano zapis, zgodnie z którym przed przekazaniem do MKiDN wspomnianego wyżej wniosku Generalny Konserwator Zabytków może zwrócić się do jednego lub kilku wojewódzkich konserwatorów zabytków o wyrażenie opinii o kandydacie na rzeczoznawcę.

Nadanie uprawnień rzeczoznawcy następuje z dniem wręczenia kandydatowi aktu nadania uprawnień rzeczoznawcy. Osoba, której nadano uprawnienia rzeczoznawcy, przed objęciem funkcji złoży pisemne przyrzeczenie następującej, zmienionej, treści: „Świadomy odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że powierzone mi obowiązki rzeczoznawcy ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w zakresie opieki nad zabytkami wykonywać będę z całą sumiennością i bezstronnością, działając dla dobra dziedzictwa kulturowego.”.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego cofnie uprawnienia rzeczoznawcy także w przypadku, gdy rzeczoznawca pomimo pisemnego upomnienia wydaje oceny lub opinie dla podmiotów innych niż wskazane w art. 100 ust. 2 ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2067 ze zm.; dalej: OchrZabU), w zakresie innym niż określony w art. 59 ust. 3 pkt 1 i 2 OchrZabU, używając tytułu „rzeczoznawca ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w zakresie opieki nad zabytkami”. Chodzi tu o to, ze zgodnie z art. 100 ust. 2 OchrZabU, rzeczoznawca ma prawo do wydawania ocen i opinii na rzecz organów ochrony zabytków, organów wymiaru sprawiedliwości, prokuratury, Policji, organów Krajowej Administracji Skarbowej, Straży Granicznej, Najwyższej Izby Kontroli oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Przy czym, rzeczoznawca ma prawo do wydawania ocen i opinii dla podmiotów innych niż wymienione, ale tylko w zakresie określonym w art. 59 ust. 3 pkt 1 i 2 OchrZabU, czyli:

Ponadto, rzeczoznawca ma prawo do otrzymania wynagrodzenia z tytułu opracowanej w formie pisemnej oceny lub opinii, na podstawie umowy cywilnoprawnej, a nie tylko na podstawie umowy o dzieło.

Po zmianie, Generalny Konserwator Zabytków:

Przed zmianą Generalny Konserwator Zabytków także prowadził listę rzeczoznawców oraz dokumentację dotyczącą listy rzeczoznawców, a także udostępniał listę rzeczoznawców na wniosek zainteresowanych organów, o których mowa w art. 100 ust. 2 OchrZabU.

Realizowanie usług społecznych przez centra usług społecznych

W Dz.U. z 2019 r. poz. 1818 opublikowano ustawę z 19.7.2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (dalej: CUSU).

Zgodnie z CUSU usługi społeczne oznaczają działania z zakresu:
1) polityki prorodzinnej,
2) wspierania rodziny,
3) systemu pieczy zastępczej,
4) pomocy społecznej,
5) promocji i ochrony zdrowia,
6) wspierania osób niepełnosprawnych,
7) edukacji publicznej,
8) przeciwdziałania bezrobociu,
9) kultury,
10) kultury fizycznej i turystyki,
11) pobudzania aktywności obywatelskiej,
12) mieszkalnictwa,
13) ochrony środowiska,
14) reintegracji zawodowej i społecznej
– podejmowane przez gminę w celu zaspokajania potrzeb wspólnoty samorządowej, świadczone w formie niematerialnej bezpośrednio na rzecz osób, rodzin, grup społecznych, grup mieszkańców o określonych potrzebach lub ogółu mieszkańców.

Centrum może realizować usługi społeczne będące:

Rada gminy będzie mogła przyjąć, w drodze uchwały, program usług społecznych (rada gminy może przyjąć więcej niż jeden program usług społecznych), określający usługi społeczne wynikające z potrzeb wspólnoty samorządowej. Uchwała taka stanowi akt prawa miejscowego. Opracowywanie, przyjmowanie, realizowanie i ocena programów usług społecznych należy do zadań własnych gminy, ale o charakterze fakultatywnym.

Usługi społeczne określone w programie usług społecznych mogą być kierowane do osób, rodzin, grup społecznych, grup mieszkańców o określonych potrzebach lub ogółu mieszkańców. Centrum opracowuje diagnozę potrzeb i potencjału wspólnoty samorządowej w zakresie usług społecznych braną pod uwagę przez gminę przy opracowywaniu programu usług społecznych. Zakres danych, jakie powinien zawierać program usług społecznych, określono w art. 4 ust. 3 CUSU.

Realizatorem programu usług społecznych jest centrum, ale wykonawcą usług społecznych określonych w programie usług społecznych może być, w szczególności:

Z CUSU wynika też m.in., że:

Ponadto, z przepisów przejściowych wynika, że w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie CUSU, dyrektorem centrum usług społecznych, organizatorem usług społecznych, koordynatorem indywidualnych planów usług społecznych, a także organizatorem społeczności lokalnej – może być osoba, która nie spełnia wymaganych warunków.

Ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o:
1) ośrodku pomocy społecznej, należy przez to rozumieć centrum usług społecznych,
2) kierowniku ośrodka pomocy społecznej, należy przez to rozumieć dyrektora centrum usług społecznych
– jeżeli centrum usług społecznych powstało w wyniku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej.

Zwiększenie środków na realizację Karty Dużej Rodziny

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 1907 opublikowano ustawę z 11.9.2019 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019, ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy o Karcie Dużej Rodziny.

W ustawie z 4.3.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1352 ze zm.; dalej: FundŚwSocjU) zmieniono treść art. 5h, który po zmianie stanowi, że:

Przed zmianą, art. 5h FundŚwSocjU stanowił, że w 2019 r. przez wspomniane wyżej przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej należało rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2013 r. ogłoszone przez Prezesa GUS, czyli nie dzielono 2019 r. na dwa okresy.

W ustawie z 5.12.2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1390 ze zm.; dalej: KartaDRU), zgodnie z art. 36 w ust. 1, maksymalny limit wydatków z budżetu państwa na lata 2017–2028 na realizację KartaDRU przez gminy, wojewodów, ministra właściwego do spraw rodziny i ministra właściwego do spraw transportu wynosi 763,93 mln zł (przedtem: 756,91 mln zł) z tego w 2019 r. – 61,81 mln zł (przedtem: 54,79 mln zł) w tym:

0115-KDIT1-1.4012.534.2019.1.MN – Interpretacja indywidualna z dnia 09-10-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 09-10-2019

0114-KDIP3-3.4011.338.2019.2.JK3 – Interpretacja indywidualna z dnia 09-10-2019

Ustalenie obowiązku podatkowego w Polsce