Prawidłowo złożony wniosek o udostępnienie danych
Prawidłowo złożony przez przychodnię medycyny pracy wniosek o udostępnienie danych zawierający zarówno podstawę prawną i faktyczną żądania będzie dla pracodawcy stanowił podstawę od udostępnienia temu podmiotowi danych osobowych pracowników w ramach prowadzonego procesu archiwizacji dokumentacji.
Zgodnie z art. 229 KP każda osoba przyjmowana do pracy lub zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega badaniom profilaktycznym: wstępnym, okresowym i kontrolnym.
Co więcej § 4 wskazanego artykułu stanowi, że pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Brak aktualnych badań medycyny pracy grozi nałożeniem kary przez Państwową Inspekcję Pracy.
Administratorem danych zgodnie z art. 4 pkt 7 RODO jest osoba fizyczna lub prawna (także ułomna osoba prawna), organ publiczny, jednostka lub inny podmiot, który samodzielnie lub wspólnie z innymi ustala cele i sposoby przetwarzania danych osobowych.
Oba podmioty zarówno pracodawca, jak i przychodnia medycyny pracy z punktu widzenia przepisów z zakresu ochrony danych osobowych stanowią niezależnych administratorów danych osobowych tj. podmiot decydujący o celach i sposobach przewarzania danych osobowych. Oznacza to, że każdy z tych podmiotów przetwarzając dane osobowe pracowników przetwarza je własnych celach przetwarzania.
Udostępnienie danych osobowych jest jedną z operacji przetwarzania zdefiniowanych w ramach art. 4 pkt 2 RODO. Stanowi ono przekazanie danych osobowych poza organizację administratora. Na skutek udostępnienia danych osobowych, a więc przekazania określonych informacji do innego podmiotu, administrator nie ma kontroli nad przetwarzaniem tych danych, a więc nie decyduje o sposobie i celach przetwarzania przekazanych danych osobowych przez podmiot, który otrzymał wspomniane dane.
W zakresie zadanego pytania w ocenie autora dane osobowe aktualnych pracowników mogą być udostępnione przychodni medycyny pracy dopiero po otrzymaniu przez pracodawcę stosownego wniosku o udostępnienie, który będzie stanowił podstawę prawną do ich udostępnienia.
Dane pracowników nie są bowiem w tym wypadku udostępniane na podstawie umowy pomiędzy pracodawcą a przychodnią medycyny pracy w związku z realizacją usług przeprowadzenia badań profilaktycznych, a zostaną ewentualnie udostępnione do realizacji innego celu przez przychodnię tj. archiwizacja dokumentacji.
Obowiązkiem administratora jest zatem weryfikacja, czy złożony wniosek zawiera podstawę prawną, która będzie trafna do określonej sytuacji oraz czy jest ona aktualna. Podstawę prawną w tym wypadku będą stanowiły przepisy prawa nakładające na administratora jakim jest przychodnia medycyny pracy obowiązek dokonywania okresowych archiwizacji dokumentów.
Należy zbadać również, czy na podstawie wniosku istnieje możliwość zweryfikowania wnioskodawcy oraz jego uprawnienia do otrzymania żądanych danych. Ponadto należy ocenić, czy wniosek nie zawiera innych błędów i w razie potrzeby czy nie zachodzi konieczność jego poprawy lub uzupełnienia przez wnioskodawcę.
Prawidłowo złożony przez przychodnię medycyny pracy wniosek o udostępnienie danych zawierający zarówno podstawę prawną i faktyczną żądania będzie dla pracodawcy stanowił podstawę od udostępnienia temu podmiotowi danych osobowych pracowników w ramach prowadzonego procesu archiwizacji dokumentacji.
Zmiana nazwy pracodawcy a umowy o pracę
Zmiana nazwy pracodawcy nie wymaga dokonywania zmian w umowach o pracę czy np. w regulaminach. Pracodawca powinien jednak poinformować pracowników o zmianie. Najlepiej przed wejściem w życie nowej nazwy.
Zmiany w zakładzie pracy
W czasie trwania stosunku pracy w zakładzie pracy mogą zachodzić różne zmiany, począwszy od zmiany warunków zatrudnienia objętych umową o pracę, przez zmiany organizacyjne, aż po zmianę pracodawcy w trybie przepisu art. 231 KP. W zależności od tego czego zmiana dotyczy, czasami konieczna jest modyfikacja dotychczasowych warunków zatrudnienia w drodze porozumienia stron lub za wypowiedzeniem zmieniającym (np. zmiana stanowiska pracy w związku z likwidacją stanowiska, na który zatrudniony był dotychczas pracownik i przeniesienie go za jego zgodą na inne stanowisko, odpowiadające posiadanym przez pracownika kwalifikacjom, czy podwyżka wynagrodzenia). Niekiedy zaś nie jest ona wymagana (np. przejście pracowników na nowego pracodawcę w trybie art. 231 KP nie wymaga dokonywania zmian w umowach o pracę).
Zmiana nazwy pracodawcy
Zmiana nazwy jest jedną z tych modyfikacji, która nie wymaga dokonywania zmian w umowach o pracę. Cały czas jest to ten sam pracodawca, tylko od danego momentu będzie działał pod zmienioną nazwą. Mimo, iż nie ma takiego obowiązku, pracodawca może uporządkować tą kwestię w umowach o pracę pracowników aneksami o charakterze w zasadzie informacyjnym. W przypadku dużych zakładów pracy takie przedsięwzięcie wymagać będzie bardzo dużo pracy od działu kadr, dlatego też warto o tym pamiętać przed podjęciem decyzji. Podobnie w przypadku wszelkiego rodzaju regulaminów czy zuzp. Można wydać aneks o charakterze informacyjnym wyjaśniający, że dane zakładowe źródło prawa pracy obowiązuje nadal i dotyczy pracodawcy oraz pracowników po zmianie nazwy zakładu.
Niezależnie od tego, czy pracodawca podejmie decyzję o aneksowaniu poszczególnych umów o pracę czy nie, powinien obowiązkowo zawiadomić pracowników o zmianach, aby zatrudnieni wiedzieli jak aktualnie nazywa się ich pracodawca. Taką informację najlepiej przekazać pracownikom przed wejściem w życie nowej nazwy. Przepisy prawa pracy nie określają formy takiego zawiadomienia, mimo to można tego dokonać np. w sposób zwyczajowo przyjęty w danym zakładzie pracy dla publikacji regulaminów. Można także przekazać taką informację każdemu z pracowników np. e-mailem na firmowe skrzynki elektroniczne.
PIT-2 a Polski Ład 2.0
Nie trzeba aktualizować PIT-2 w lipcu 2022 r., zmiany w jego składaniu wchodzą w życie od 2023 r.
Nie ma obowiązku składania czy aktualizacji formularza PIT-2 ze względu na wprowadzane w lipcu 2022 r. zmiany podatkowe. Podatnicy mogą to jednak uczynić, jeśli chcą uwzględnić kwotę zmniejszającą podatek (art. 32 ust. 3 PDOFizU). PIT-2 kilku pracodawcom będzie można złożyć dopiero od 2023 r., jeśli pracownik będzie chciał podzielić kwotę wolną między co najwyżej trzech pracodawców (art. 1 pkt 20 i art. 40 pkt 3 ZmPDOFizU22(2)). Dotychczas Ministerstwo Finansów nie przygotowało nowego, pozwalającego na uczynienie tego, wzoru formularza PIT-2.
Informacja w sprawie składki zdrowotnej
I. Odliczenie składki zdrowotnej przy ustalaniu podstawy wymiaru składek za osoby opodatkowane zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych
W tym przypadku należy uwzględnić regulacje art. 81 ust. 2e i 2f ustawy o świadczeniach zdrowotnych, zgodnie z którymi przedsiębiorcy stosujący opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych zgodnie z przepisami ustawy z 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 i 2105) obliczają miesięczną i roczną składkę zdrowotną od postawy ryczałtowej, tj. 60%, 100% lub 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w zależności od uzyskiwanego przychodu z działalności gospodarczej „w rozumieniu ustawy z 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne”. Progi wynoszą 60 000 zł i 300 000 zł.
Zastosowane przez prawodawcę w art. 81 ust. 2e i 2f ustawy o świadczeniach zdrowotnych wyrażenie „przychody z działalności gospodarczej”, należy rozumieć jako przychody objęte zakresem przedmiotowym ww. ustawy podatkowej (zob. art. 1 ustawy z 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne). Jednocześnie ustawa o świadczeniach zdrowotnych autonomicznie reguluje, o jakie odliczenia można pomniejszyć przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej zgodnie z art. art. 81 ust. 2e i 2f tej ustawy. W myśl art. 81 ust. 2g ww. ustawy przychody, o których mowa w ust. 2e i 2f, są pomniejszane o kwoty opłaconych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub odliczone od dochodu, na podstawie ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W przychodach, o których mowa w ust. 2e i 2f, nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 152-154 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Powyższe przepisy ustawy zdrowotnej nie przewidują możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych. Jednocześnie ustawa o zdrowotna nie zawiera odesłania do odliczeń przewidzianych w ustawie z 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w tym do odliczenia wskazanego w pytaniu, a wprowadzonego do art. 11 tej ustawy (ust. 1a) przez ustawę z 9.6.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265).
Reasumując, w obowiązującym stanie prawnym przychód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego podatek w formie zryczałtowanej nie może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne.
II. Odliczenie składki zdrowotnej dla celu ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej osób opodatkowanych w formie podatku liniowego
Zgodnie z art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach zdrowotnych przy ustalaniu składki rocznej lub miesięcznej przedsiębiorcy rozliczającego się w formie podatku liniowego za podstawę składki należy przyjąć dochód z działalności gospodarczej ustalony jako różnica między osiągniętymi przychodami, w rozumieniu ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów, w rozumieniu ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Dochód należy pomniejszyć o kwotę opłaconych „składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów”.
Powyższe przepisy ustawy zdrowotnej samodzielnie nie pozwalają na obniżenie dochodu obliczanego na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej o sumę zapłaconych składek zdrowotnych.
Jednak na podstawie art. 81 ust. 2 i 2c ustawy o świadczeniach zdrowotnych (które to przepisy prawa odwołują się do pojęcia dochodu z ustawy o PIT) w związku z art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT (który wszedł w życie 1.7.2022 r.) uwzględnienie dotychczas zapłaconych składek zdrowotnych (do kwoty 8 700 zł w skali roku), celem obniżenia podstawy składki zdrowotnej, będzie możliwe poprzez ich ujęcie jako kosztów uzyskania przychodu. Ustawa z 9.6.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r., poz. 1265) wprowadza możliwość, dla podatników opodatkowanych jednolitą 19% stawką podatkową, zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu (art. 1 pkt 8) albo obniżenia o ich wysokość dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania (art. 1 pkt 17). Oba rozwiązania ograniczone są ustawowym limitem.
Konsekwencją zaliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne do kosztów uzyskania przychodu, będzie pomniejszenie podstawy do wyliczenia składki zdrowotnej.
Reasumując, w obowiązującym stanie prawnym dochód obliczany na potrzeby ustalenia składki zdrowotnej należnej od przedsiębiorcy opłacającego PIT w formie podatku liniowego może być pomniejszony o zapłacone składki zdrowotne, jedynie w przypadku gdy będzie ona zaliczona do kosztów uzyskania przychodu.
Źródło:
zus.pl
Wzory zgłoszeń do Ewidencji Infrastruktury Paliw Alternatywnych
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1511 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 1.7.2022 r. w sprawie wzorów zgłoszeń do Ewidencji Infrastruktury Paliw Alternatywnych.
Zgodnie z art. 41b ust. 1 ElektromobPalAltU, operator ogólnodostępnej stacji ładowania, dostawca usługi ładowania, operator stacji gazu ziemnego oraz operator stacji wodoru świadczący usługę tankowania wodoru składa do Prezesa UDT wniosek o:
- nadanie indywidualnego kodu identyfikacyjnego, czyli numeru EIPA;
- uznanie kodu nadanego mu w innym państwie członkowskim UE, z którym Polska nawiązała współpracę w zakresie wzajemnego uznawania kodów za równorzędny numerowi EIPA, pod warunkiem że taki kod odpowiada strukturą numerowi EIPA.
Rejestr (EIPA) jest rejestrem publicznym prowadzonym dla zapewnienia użytkownikom pojazdów elektrycznych, pojazdów napędzanych gazem ziemnym i pojazdów napędzanych wodorem informacji ułatwiających korzystanie z tych pojazdów (art. 42 ust. 1 ElektromobPalAltU). Zgodnie z art. 42 ust. 5 ElektromobPalAltU, operator ogólnodostępnej stacji ładowania, operator stacji gazu ziemnego lub operator stacji wodoru świadczący usługę tankowania wodoru są obowiązani do dokonania zgłoszenia do rejestru przy użyciu formularza elektronicznego, po pierwsze, danych obejmujących:
- firmę operatora, adresu jego miejsca zamieszkania albo siedziby oraz danych teleadresowych,
- rodzaj infrastruktury obsługiwanej przez operatora,
- współrzędne stacji gazu ziemnego, ogólnodostępnej stacji ładowania lub stacji wodoru
– najpóźniej w dniu złożenia wniosku o przeprowadzenie badania technicznego poprzedzającego oddanie do eksploatacji ogólnodostępnej stacji ładowania, stacji gazu ziemnego lub stacji wodoru oraz każdorazowo w przypadku zmiany tych danych.
Po drugie, operator ma obowiązek zgłosić zakończenie świadczenia na danej stacji usługi ładowania, usługi tankowania gazu ziemnego lub usługi tankowania wodoru w celu usunięcia danego podmiotu z rejestru. Powinien dokonać takiego zgłoszenia najpóźniej w dniu zakończenia świadczenia tej usługi.
Co istotne, zgłoszenia do rejestru może dokonać jedynie podmiot posiadający numer EIPA lub uznany kod.
Rozporządzenie określa wzór zgłoszenia do EIPA dokonywanego przez operatora:
- ogólnodostępnej stacji ładowania – załącznik nr 1;
- stacji gazu ziemnego – załącznik nr 2;
- stacji wodoru świadczącego usługę tankowania wodoru – załącznik nr 3.
Praca zdalna i możliwość badania trzeźwości. Prace nad projektem trwają
Praca zdalna
Zgodnie z założeniem projektodawcy praca zdalna ma zastąpić w treści przepisów Kodeksu Pracy przepisy dotyczące telepracy. Projekt przewiduje zdefiniowanie pracy zdalnej jako pracy, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić w dwóch momentach:
- przy zawieraniu umowy o pracę albo
- w trakcie zatrudnienia w tym przypadku uzgodnienie może być dokonane z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej; przepisu kodeksu pracy nie będzie się stosowało.
Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy:
- w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
- w okresie, w którym z powodu siły wyższej zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe
– jeżeli pracownik złoży, bezpośrednio przed wydaniem polecenia, w postaci papierowej lub elektronicznej oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
Pracodawca będzie miał prawo, w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika, przeprowadzać kontrolę wykonywania tej pracy przez pracownika, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu, regulaminie, poleceniu, albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach pracy pracownika. Pracodawca dostosowuje sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania i charakteru pracy zdalnej. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
Kontrola trzeźwości pracowników oraz kontrola na obecność środków odurzających
Nowelizacja przepisów Kodeksu pracy przewiduje poza pracą zdalną również umożliwienie pracodawcom wprowadzenia kontroli trzeźwości pracowników lub kontrolę na obecność środków działających podobnie do alkoholu. Jest to zmiana od dawna oczekiwana przez pracodawców, którzy obecnie nie mają przepisów wprost umożliwiających przeprowadzenia takich badań. Kontrola będzie możliwa, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
Pracodawca będzie miał obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, w którego organizmie zostanie stwierdzona obecność alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Dotyczy to także przypadku, gdy zajdzie uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu bądź spożywał alkohol lub zażywał wymienione środki w czasie pracy. Badanie stanu trzeźwości pracownika oraz badanie na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu będzie mogła przeprowadzać również Policja. Podobnie jak badanie na obecność innych środków które mają działanie podobne do alkoholu.
Ustawodawca przewiduje, że nowe przepisy poprawią bezpieczeństwo pracowników, zakładu pracy. Pracownicy nie będą narażali siebie i innych osób, w sytuacji, kiedy taka osoba będzie wykonywała pracę pod wpływem alkoholu albo innej substancji.
Należy podkreślić, że omawiane zmiany mogą jeszcze ulec zmianie na etapie prac w Sejmie i w Senacie, w związku z tym finalne brzmienie przepisów może być inne. Niewątpliwie jednak będzie to ważna zmiana z perspektywy rynku pracy zarówno z punktu widzenia pracy zdalnej jak i przepisów umożliwiających badania trzeźwości pracowników.
Planowane zmiany w CIT – omówienie
Wśród szerokiego kręgu poruszonych zagadnień, można wyszczególnić następujące zagadnienia, które warto omówić indywidualnie, gdyż wpływają one w sposób istotny na bieżące bądź przyszłe rozliczenia podatkowe podatników CIT:
- Podatek minimalny
- Zagraniczne jednostki kontrolowane (CFC)
- Podatek od przerzuconych dochodów
- Podatek u źródła (WHT)
- Koszty finansowania dłużnego
- Polska spółka holdingowa
- Ryczałt od spółek (tzw. CIT estoński)
- Podatek od przychodów z budynków
- Dokumentacja cen transferowych
Odroczenie wejścia w życie przepisów o podatku minimalnym i zmiany w jego konstrukcji
Przepisy dotyczące tzw. podatku minimalnego zostały wprowadzone przepisami noweli z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.). Miały zacząć obowiązywać począwszy od 1.1.2023 r. jednakże przepisami omawianej noweli z 27.06.2022 r., Ministerstwo Finansów zdecydowało się odroczyć wejście w życie tych przepisów o jeden rok. Tym samym przepisy o podatku minimalnym wejdą w życie dopiero z dniem 1.1.2024 r.
Ponadto, ustawodawca zdecydował się na modyfikację konstrukcji samego podatku, która polega w szczególności na:
- podwyższeniu do 2% (z obecnie obowiązującego poziomu 1%) wskaźnika rentowności, którego uzyskanie jest jedną z przesłanek zastosowania podatku minimalnego,
- rozszerzenie katalogu kosztów nieuwzględnianych w wyliczaniu straty, której zanotowanie jest warunkiem zastosowanie podatku minimalnego,
- wprowadzenie alternatywnej metody ustalania podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym stanowiącej kwotę odpowiadającą 4% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym,
- rozszerzenie katalogu wyłączeń z podatku m.in. o małych podatników, spółki komunalne czy podatników, których rentowność w jednym z trzech ostatnich lat podatkowych była powyżej wskaźnika 2%.
Uchylenie przepisów o tzw. ukrytej dywidendzie
Przepisy o tzw. ukrytej dywidendzie zostały wprowadzone przepisami noweli z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.) i miały zacząć obowiązywać od 1.1.2023 r. Miały one przeciwdziała sytuacji, w której dystrybucja zysku do wspólników dokonywana jest w sposób powodujący zmniejszenie dochodu podatnika, poprzez zaliczenie określonej płatności do kosztów uzyskania przychodów.
Przepisy o ukrytej dywidendzie były krytykowane jako dublujące się z przepisami o dokumentacji cen transferowych oraz o ograniczeniu kosztów finansowania dłużnego.
Ministerstwo Finansów uwzględniło te głosy i zaproponowało całkowite usunięcie tej regulacji z u.p.d.o.p. W praktyce więc podatnicy w ogóle nie byliby zobowiązani do stosowania tych przepisów.
Zmiana w opodatkowaniu zagranicznych jednostek kontrolowanych (CFC)
W zakresie opodatkowania zagranicznych jednostek kontrolowanych, Ministerstwo Finansów zaproponowało zmiany w trzech obszarach:
- wprowadzenie przepisów eliminujących podwójne lub wielokrotne opodatkowanie CFC w przypadku kaskadowej wypłaty dywidendy w strukturach holdingowych,
- doprecyzowanie jednej z przesłanek konstytuujących zagraniczną jednostkę kontrolowaną, tj. przesłanki dotyczącej wysokiej rentowności zagranicznej jednostki w stosunku do posiadanych aktywów,
- doprecyzowanie definicji jednostki zależnej.
Zmiana zasad opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów
Podatek od przerzuconych dochodów uregulowany w art. 24aa u.p.d.o.p. obowiązuje w polskim porządku prawnym od 1.1.2022 r. kiedy został wprowadzony przepisami ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.). Formalnie rzecz biorąc obowiązuje on więc już obecnie, chociaż w praktyce po raz pierwszy będzie uiszczany na etapie rozliczenia rocznego za 2022 r.
Ministerstwo Finansów zdecydowało się na zaproponowanie zmian w konstrukcji tego podatku w następujący sposób:
- doprecyzowanie, że zakresem przedmiotowym podatku od przerzuconych dochodów objęte są jedynie koszty zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,
- doprecyzowanie, że podmiot powiązany na rzecz którego ponoszone są koszty, nie ma siedziby lub zarządu na terytorium RP,
- doprecyzowanie warunku dotyczącego 50% przychodów uzyskiwanych przez podmiot powiązany oraz warunku dotyczącego przenoszenia przychodów na rzecz innego podmiotu,
- uproszczenie w odniesieniu do warunku dotyczącego preferencyjnego opodatkowania w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia podmiotu powiązanego, w ten sposób, że warunek niższego opodatkowania odnosić się będzie wprost do przychodów podmiotu powiązanego, a nie do całokształtu działalności lub dochodu podmiotu powiązanego,
- odpowiednie stosowanie przepisów o podatku do przerzuconych dochodów do określonych schematów z udziałem spółek transparentnych podatkowe bądź z podmiotem zagranicznym przenoszącymi przychodu do innych podmiotów zagranicznych korzystających z niskiego opodatkowania.
Zmiany w zakresie opodatkowania podatkiem u źródła (WHT)
W ostatnich kilku latach przepisy dotyczące opodatkowania podatkiem u źródła przechodziły kilka istotnych przeobrażeń. Nominalnie już od 1.1.2019 r. obowiązują przepisy wprowadzające tzw. regułę pay&refund, która polega na tym, że jeśli polski płatnik wypłaca świadczenie objęte WHT o określonej wartości (tj. powyżej 2 mln zł) to nie stosuje stawek preferencyjnych ani zwolnień podatkowych, natomiast sam podatnik ma możliwość w indywidualnym postępowaniu wystąpienia o zwrot nadpłaty tego podatku. Te przepisy były jednak efektywnie zawieszone przez ostatnie dwa lata.
Dopiero z dniem 1.1.2022 r. ustawodawca zdecydował się na efektywne wdrożenie reguły pay&refund, jednocześnie zawężając zakres stosowania tej reguły jedynie do określonych typów płatności zagranicznych oraz wyłączając z tej reguły płatności z tytułu dywidend krajowych (poprzednio wypłaty krajowych dywidend również były objęte tą regułą). Mimo to, pojawiły się kolejne wątpliwości w kwestii stosowania tych nowych przepisów, zwłaszcza w zakresie uciążliwości stosowania jednego z wyjątków z obowiązku stosowania powyższej reguły, tj. oświadczenia płatnika.
Dlatego też ustawodawca zaproponował zmiany, które zmierzają do uelastycznienia konstrukcji oświadczenia płatnika wyłączającego obowiązek stosowania mechanizmu pary&refund. Zgodnie z projektem wydłużeniu uległby okres jego ważności. Obecnie obowiązujące przepisy mówią o ważności złożonego oświadczenia tylko przez dwa miesiące. Natomiast zgodnie z projektem okres jego ważności zostałby przedłużony aż do końca roku podatkowego płatnika.
Ponadto, ustawodawca zdecydował się na zmianę paradygmatu jeśli chodzi o opodatkowanie odsetek i dyskonta od dłużnych papierów skarbowych przez nierezydentów. Obecnie obowiązujące przepisy zwalniają z podatku u źródła odsetki i dyskonto od papierów skarbowych wyemitowanych na rynkach zagranicznych. Uzasadnieniem takiego zwolnienia jest fakt, jest chęć zachęcenia zagranicznych inwestorów do nabywania polskich papierów skarbowych.
Ustawodawca dostrzegł jednak praktyczny problem, który polega na tym, że zagraniczni inwestorzy mogą też nabywać papiery skarbowe wyemitowane na rynku polskim i dotychczas obowiązujące przepisy nie pozwalały płatnikom wypłacającym im odsetki i dyskonto (z reguły były nim biura maklerskie) na zastosowanie zwolnienia podatkowego. W tym celu doprecyzowaniu ma ulec przepis art. 17 ust. 1 pkt 50 u.p.d.o.p. w ten sposób, ze zwolnienie dla inwestorów zagranicznych odsetek i dyskonta ma dotyczyć obligacji skarbowych w ogólności, bez precyzowania miejsca ich emisji, tj. w praktyce będzie ono miało zastosowanie zarówno w przypadku wyemitowania obligacji na rynku krajowym jak i zagranicznym.
Zmiany w zakresie stosowania przepisów o kosztach finansowania dłużnego
Przepisy wyłączające z kosztów uzyskania przychodów koszty finasowania dłużnego zostały wprowadzone w roku 2018 i zastąpiły poprzednio obowiązując przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji. Celem tych przepisów jest ograniczenie prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów części poniesionych przez podatnika kosztów finansowania (np. odsetek od pożyczek) jeśli przekroczony zostanie określony próg graniczny.
W praktyce wątpliwości praktyczne budził sposób ustalenia tego progu granicznego (skonstruowanego w oparciu o dwa kryteria – 30% EBITDA oraz kwoty 3 mln zł). Pierwotny przepis nie precyzował bowiem wystarczająco precyzyjnie, czy dla potrzeb ustalenia limitu kosztów podatkowych, te dwie wartości należy sumować czy też traktować odrębnie. Dlatego też już przepisami nowelizacji z z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.) został zmodyfikowany art. 15c u.p.d.o.p. w ten sposób, że określał, iż wyłączona z kosztów uzyskania przychodów jest kwota nadwyżki kosztów finansowania dłużnego przewyższającą kwotę 3 mln zł albo kwotę odpowiadającą 30% EBITDA.
Niestety takie brzmienie również budziło wątpliwości co do tego czy limit określa wyższa czy niższa z powyższych wartości.
Ministerstwo Finansów dostrzegło swój błąd i postanowiło zmodyfikować zapis w ten sposób, aby jasno określić, że limit stanowi wyższa z tych dwóch wartości. Odpowiednia regulacja znajduje się w proponowanym nowym brzmieniu art. 15c ust. 1 u.p.d.o.p.
Druga zmiana odnosząca się do kosztów finansowania dłużnego dotyczy art. 16 ust. 1 pkt 13f u.p.d.o.p. Ten przepis dodatkowo wyłącza z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego uzyskanego od podmiotu powiązanego, a przeznaczonego na sfinansowania działań restrukturyzacyjnych lub polegających na akwizycji innych podmiotów.
Ministerstwo Finansów doszło do wniosku, że to ograniczenie należy złagodzić, gdyż nie w każdym przypadku jest uzasadnione jego stosowanie. Dlatego też zgodnie z projektem wyłącznie określone w art. 16 ust. 1 pkt 13f u.p.d.o.p. nie będzie dotyczyło kosztów finansowania dłużnego udzielonego:
- na nabycia lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem,
- przez bank lub SKOK, mające siedzibę w państwie członkowskim UE bądź EOG.
Należy zwrócić uwagę, że zarówno zmiana w art. 15c ust. 1 u.p.d.o.p. jak również w art. 16 ust. 1 pkt 13f u.p.d.o.p. będzie dotyczyła kosztów finansowania dłużnego poniesionych już od dnia 1.1.2022 r. Oznacza to, że podatnicy opłacający stałe zaliczki, na etapie rozliczenia rocznego za 2022 r. nie będę musieli wyłączać z kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego na cele restrukturyzacyjne w powyższych przypadkach. Natomiast podatnicy opłacający zaliczki według faktycznie otrzymanych dochodów, którzy już zastosowali to ograniczenie przy wyliczaniu zaliczek w trakcie 2022 r. będą mogli skompensować ten fakt na etapie wyliczenia rocznego podatku.
Zmiana w zakresie opodatkowania polskiej spółki holdingowej
Możliwość opodatkowania w reżimie polskiej spółki holdingowej została wprowadzona z dniem 1.1.2022 r. przepisami nowelizacji z z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.). Regulują to przepisy rozdziału 5b u.p.d.o.p. Umożliwiają one polskim spółkom holdingowym posiadającym zarówno krajowe jak i zagraniczne spółki zależnego skorzystanie ze zwolnienia z opodatkowania dywidend i zyskówc) ze zbycia udziałów i akacji. To rozwiązanie miało być pewnego rodzaju alternatywą do podatkowej grupy kapitałowej. Jednakże z uwagi na liczne ograniczenia nie cieszyła się jak dotąd spodziewanym zainteresowaniem.
W związku z powyższym Ministerstwo Finansów zaproponowało zliberalizowanie warunków jakie muszą być spełnione aby rozliczać się w tym reżimie. Wydaje się, że jedną z głównych przeszkód znajdujących się w przepisach o dotychczasowym brzmieniu w popularyzacji tego trybu opodatkowania był zakaz równoczesnego korzystania przez polską spółkę holdingową ze zwolnień z na podstawie art. 20 ust. 2 i 22 ust. 4 u.p.d.o.p. (zwłaszcza dotyczy to podatku od wypłaty dywidend). Ministerstwo Finansów dostrzegło, że w ramach jednej grupy holdingowej może istnieć wiele zależności między spółkami i ograniczenie możliwości stosowania z tych zwolnień obniża atrakcyjność reżimu holdingowego i w związku z tym zaproponowało możliwość jednoczesnego korzystania ze zwolnień z art. 20 ust. 3 i art. 22 ust. 4 u.p.d.o.p.
Ponadto z definicji polskiej spółki zależnej usunięto warunek braku posiadania więcej niż 5% udziałów lub akcji w innych spółkach oraz posiadania ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną a także korzystania ze zwolnienia z art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a u.p.d.o.p., tj. w ramach specjalnej strefy ekonomicznej bądź Polskiej Strefy Inwestycji.
Kolejną zmianą jest zastąpienie dotychczasowego zwolnienia 95% dywidendy uzyskanej przez spółkę holdingową na rzecz całkowitego zwolnienia z podatku. Tę kwestię reguluje art. 24n ust. 1 u.p.d.o.p. Aby uniknąć wątpliwości co do tego zwolnienia, dodatkowo w art. 26 ust. 1p u.p.d.o.p. zaproponowano zapis, który stanowi wprost, że krajowa spółka zależna znajdująca się w strukturze polskiej spółki holdingowej nie jest obowiązana do poboru podatku od dywidend zwolnionych od podatku na podstawie art. 24n u.p.d.o.p.
Dodatkowo rozszerzono katalog form prawnych, w których może funkcjonować spółka holdingowa o prostą spółkę akcyjną. Według obecnie obowiązujących przepisów może nią być wyłącznie spółka akcyjna bądź sp. z o.o.
Opisane wyżej zmiany w zakresie polskiej spółki holdingowej, zgodnie z art. 9 ust. 3 projektu stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1.1.2022 r.
Zmiany w zakresie stosowania CIT estońskiego
Opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek (tzw. CIT estońskim) obowiązuje w polskim porządku prawnym od 2020 r. Przepisami noweli z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.) wprowadzone zostały dość istotne modyfikacje mające zachęcić większą ilość podatników do stosowania tych regulacji. W omawianej tutaj projekcie nowelizacji Ministerstwo Finansów zaproponowało dalszą liberalizację przepisów o opodatkowaniu CIT estońskim.
Po pierwsze zmodyfikowano sposób określania dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą w przypadku wykorzystywania składników majątku (np. samochodów osobowych) na cele mieszane, tj. zarówno prowadzonej działalności gospodarczej jak i na cele niezwiązane z tą działalnością. W tym celu planowane jest zmodyfikowanie art. 28m ust. 4 pkt 2 lit b u.p.d.o.p. poprzez wskazanie, że 50% wysokości wydatków, opisów amortyzacyjnych oraz opisów z tytułu trwałej utraty wartości związanych z używaniem składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej, nie stanowi wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarcza. W pozostałym zakresie powyższe wydatki i odpisy związane z używaniem składników majątku podatnika stosującego CIT estoński będą uznawane za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Ponadto, proponowane przepisy mają przesądzić, że ciężar dowodu, iż składnik majątku jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności gospodarczej spoczywać będzie na podatniku (art. 28m ust. 5 u.p.d.o.p.).
Po drugie, zmodyfikowano termin na złożenie przez podatnika zawiadomienia o wyborze opodatkowania CIT estońskim. Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają podatnikom złożyć to zawiadomienie najwcześniej w pierwszym miesiącu roku podatkowego, w trakcie którego podatnicy zamierzają korzystać z opodatkowania CIT estońskim, ale nie wcześniej. Ministerstwo Finansów uznało za zasadne, aby wydłużyć możliwość składnia wniosków o objecie opodatkowania CIT estońskim az do zakończenia danego roku podatkowego, w trakcie którego podatnicy zamierzają rozliczać się CIT estońskim. Zgodnie z planowanym art. 28j ust. 5 u.p.d.o.p. podatnicy będą mogli złożyć zawiadomienie ZAW-RD do końca pierwszego roku podatkowego, w którym mają być opodatkowani ryczałtem.
Po trzecie, zmodyfikowano warunki wygaśnięcia zobowiązania podatkowego z tytułu tzw. korekty wstępnej, poprzez doprecyzowanie, że zobowiązanie to wygasa w całości po upływie co najmniej jednego pełnego okresu opodatkowania ryczałtem tj. 4 lat podatkowych. Ta zmiana zostanie uregulowana w planowanym art. 7aa ust. 5 pkt 1 u.p.d.o.p.
Po czwarte, doprecyzowano termin zapłaty podatku należnego od dochodu z przekształcenia poprzez wskazanie, że w przypadku zapłaty podatku dochodu z przekształcenia w całości, podatnik jest zobowiązany uiścić podatek w terminie przewidzianym na złożenie zeznania CIT -8 za rok podatkowy poprzedzający pierwszy rok opodatkowania ryczałtem.
Ministerstwo Finansów zaproponowało również zmodyfikowanie terminu zapłaty ryczałtu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku na pokrycie strat również zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy oraz ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto. Ta zmiana ma na celu wyeliminowanie obowiązku zapłaty odsetek w przypadku podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto, wypłaty zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy lub rozdysponowanie dochodem z tytułu zysku netto po zakończeniu opodatkowania ryczałtem, po upływie szóstego miesiąca roku podatkowego. zmiana zmierza do przedłużenia terminu do zapłaty podatku do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano podziału lub pokrycia wyniku finansowego netto, wypłacono zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy lub rozdysponowania dochodem z tytułu zysku netto po zakończeniu opodatkowania ryczałtem.
Zmiany w zakresie podatku od przychodów z budynków
Opodatkowanie podatkiem od przychodów z budynków zostało wprowadzone z dniem 1.1.2018 r. Jest to dodatkowy podatek uiszczany przez podatników posiadających budynki o wartości co najmniej 10 mln zł i uzyskujący przychody z odpłatnego używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy o podobnym charakterze.
Podatek od przychodów z budynków jest neutralny, co przejawia się tym, że podatnik nie uiszcza go jeśli przewyższa go podatek CIT obliczony na zasadach ogólnych (zarówno na poziomie zaliczek jak i rozliczenia rocznego). Ponadto kwota podatku od przychodów z budynków nieodliczona w powyższy sposób podlega zwrotowi na wniosek podatnika.
Ogólne zasady prowadzenia postępowań podatkowych wymagają, aby wszczęte na wniosek podatnika postępowania zwrotowe zakończyło się decyzją wydaną przez organ podatkowy. Zgodnie zaś z ogólnymi regułami wydawania decyzji podatkowych, organ wydając decyzje powinien możliwie jak najdokładniej ustalić stan faktyczny i tym samym przeprowadzić rozbudowane postępowanie dowodowe potwierdzające zasadność uzyskania zwrotu.
W praktyce procedura zwrotu podatku od przychodów z budynków okazała się zatem czasochłonna i uciążliwa. Dlatego też Ministerstwo Finansów zaproponowało uproszczenie trybu zwrotu podatku od przychodów z budynków w ten sposób, że w sytuacji gdy okoliczności zwrotu nie budzą wątpliwości organ podatkowy zwraca podatek bez wydawania decyzji.
Opisana tutaj zmiana wchodzi w życie z dniem 1.1.2023 r.
Na marginesie warto zwrócić uwagę, że stosowanie podatku od przychodów z budynków było dotychczas zawieszone z uwagi na trwający stan epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Począwszy jednak od czerwca 2022 r. z uwagi na uchylenie stanu epidemii wrócił obowiązek stosowania przepisów o podatku od przychodów z budynków.
Zmiana w zakresie zasad sporządzania dokumentacji cen transferowych w odniesieniu do tzw. transakcji rajowych
Począwszy od 1.1.2021 r. obowiązują przepisy, które zobowiązują podatników do analizowania transakcji nie tylko bezpośrednio powiązanych z podmiotami rajowymi, ale również powiązanymi pośrednio z podmiotami powiązanymi. Polega to na nałożeniu na podatników obowiązku identyfikacji czy rzeczywistym odbiorcą wypłacanej kontrahentowi należności jest podmiot z raju podatkowego, a w określonych przypadkach przepisy przewidują zastosowanie domniemania istnienia takich powiązań (gdy kontrahent dokonuje rozliczeń z podmiotami rajowymi).
Ministerstwo Finansów zaproponowało dość daleko idące zmiany powyższego zagadnienia.
Przede wszystkim zaproponowano istotne podniesienie progów dokumentacyjnych, których spełnienie wiązałoby się z koniecznością sporządzana dokumentacji cen transferowych. Projekt zakłada – w przypadku transakcji rajowych bezpośrednich – podwyższenie progu do 200 tys zł (z obecnie obowiązującego poziomu 100 tys zł) oraz – w przypadku transakcji rajowch pośrednich – podniesienie progu do 500 tys zł oraz 2,5 mln zł (z obecnie obowiązującego poziomu 500 tys zł).
Po drugie zaproponowano rezygnację z domniemania istnienia transakcji rajowej pośredniej. Wydaje się, że na mocy obecnie obowiązujących przepisów ta kwestia była najbardziej kontrowersyjna. Zakładała bowiem, że podatnik powinien przyjąć domniemanie, że rzeczywistym właścicielem należności wypłacanej do kontrahenta jest podmiot rajowy, jeśli ten kontrahent dokonuje rozliczeń z podmiotem rajowym. Oznaczało to najczęściej konieczność wykazania wystarczającego poziomu należytej staranności w kwestii ustalenia, czy kontrahent podatnika faktycznie dokonuje takich rozliczeń z podmiotami rajowym (najczęściej przyjmowało to formę różnego rodzaju oświadczeń). Projekt odchodzi od tego podejścia.
Po trzecie zaproponowano szeroko idące zwolnienie z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych przewidziane w art. 11o ust. 1 pkt 2 oraz pkt 3 u.p.d.o.p. Pierwsze zwolnienie praktycznie całkowicie zwalnia z obowiązku badania kwestii rzeczywistego właściciela w odniesieniu do transakcji krajowych. Natomiast drugie z nich wydaje się zwolnieniem szerszym wprowadzającym zasadę, że w ogóle kwestia konieczności badania rzeczywistego właściciela w raju podatkowym miałaby zastosowanie tylko w przypadku gdyby spełnione zostały dwa warunki, tj. podatnik poosiadałby powiązania z podmiotami rajowymi oraz dokonywałby rozliczeń z rajami podatkowymi.
Jak się wydaje kwestia zmian w zakresie dokumentacji cen transferowych w zakresie transakcji rajowych – mimo że zmierzają w dobrym kierunku – są najbardziej dyskusyjne. Spodziewać się więc należy, że podczas dalszych prac legislacyjnych omawiane zapisy zostaną poddane dalszym modyfikacjom.
Zmiany w zakresie ORD-U
Niezależnie od obowiązku dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi, podatnicy zobowiązani są również do przekazania do właściwego organu podatkowego informacji o zawartych umowach z nierezydentami (ORD-U) na podstawie art. 82 § 1 pkt 2 o.p.
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem tego przepisu, podatnicy mają obowiązek złożyć informację o umowach z nierezydentami w terminie do końca marca następnego roku podatkowego za rok miniony (ten termin określa § 3 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2002 r. w sprawie informacji podatkowych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 68), które zostało wydane na podstawie art. 82 § 6 o.p.). Obowiązek ten nie dotyczy jednak – zgodnie z art. 82 § 1c o.p. – przypadków, gdy podatnicy są zobowiązani do złożenia informacji o cenach transferowych (TPR). Wyłączenie to nie dotyczy jednak podatników, o których mowa w art. 11o ust. 1 i 1a u.p.d.o.p., a więc podatników zobowiązanych do sporządzenia dokumentacji cen transferowych w związku z transakcjami rajowymi, zarówno bezpośrednimi jak i pośrednimi.
Z treści noweli wynika, że uchyla się zdanie drugie art. 82 § 1c o.p., które nakazuje właśnie obowiązek złożenia informacji ORD-U jeśli podatnik zobowiązany jest do sporządzenia dokumentacji cen transferowych w związku z transakcjami zawartymi z podmiotami rajowymi.
Sugerowałoby to, że podatnicy zobowiązani do sporządzenia dokumentacji cen transferowych w związku z transakcjami zawartymi z podmiotami rajowymi nie będą już zobowiązani do składania informacji ORD-U. Jednakże z treści uzasadnienia do projektu noweli wynika co innego. Z opisu pkt 17 noweli wynika bowiem wyraźnie, że podmioty wykazujące transakcje rajowe będą zobowiązane zarówno do złożenia ORD-U jak i informacji o cenach transferowych (TPR). Jest tu zatem niespójność i trudno zidentyfikować co było faktyczną intencją Ministerstwa Finansów. W związku z tym, należy oczekiwać, że te przepisy zostaną zmodyfikowane.
Ponadto należy zwrócić uwagę, że z art. 11 noweli wynika, że przepisu art. 82 § 1 pkt 2 o.p. nie stosuje się do podmiotów realizujących transakcje kontrolowane, o których mowa w art. 11k ust. 2a u.p.d.o.p. w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31.12.2020 r. jednak nie później niż do dnia 31.12.2022 r. Wydaje się, że chodziło w tym przepisie o całkowite – ale czasowe – zwolnienie z obowiązku składania informacji ORD-U, czyli odnoszące się również dla podatników realizujących transakcje rajowe. Jednakże jego redakcja również budzi wątpliwości, bo nie wiadomo czy zwrot „jednak nie później niż do dnia 31.12.2022 r.” odnosi się do momentu dokonania transakcji (co by oznaczało, że chodzi o termin raportowy przypadający na marzec 2023 r.) czy też do momentu zwolnienia z obowiązku składania tej informacji (co byłoby błędnym zapisem, że w trakcie 2022 r. terminu obowiązku raportowego już minął).
Zmiana zasad rozliczania strat podatkowych w PGK
Przepisy obowiązujące do końca 2021 r. uniemożliwiały odliczenie strat podatkowy przez PGK zanotowanych przed jej powstaniem przez spółki tworzące tę PGK. Straty takie mogłaby być rozliczone dopiero po upływie obowiązania umowy o PGK lub w razie utraty statusu podatnika przez PGK.
Nowelizacją z z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.) począwszy od 1.1.2022 r. zmodyfikowane te zasady, dopuszczając możliwość odliczania – pod pewnymi warunkami – strat przez PGK powstałych w spółkach ją tworzących przed powstaniem danej PGK. Jednym z warunków jest, aby strata została poniesiona przez spółkę tworzącą PGK nie wcześniej niż w piątym roku podatkowym poprzedzającym rok PGK, za który dokonuje się tego obniżenia.
Taka regulacja spowodowała pogorszenie sytuacji takich PGK, w których spółki ją tworzące posiadały nierozliczone na dzień 31.12.2021 r. straty poniesione wcześniej niż 5 lat przed wprowadzeniem powyższych zmian (tj. 1.1.2022 r.). Dotyczy to np. straty podatkowej za 2015 r.
Dlatego też Ministerstwo Finansów postanowiło zmienić zasady odliczania strat podatkowych przez PGK. Zaproponowano znowelizowanie art. 69b noweli z z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm.) wskazując wprost, że nowe regulacje, które weszły w życie z dniem 1.1.2022 r. dotyczące rozliczania strat przez spółki tworzące PGK mają zastosowanie do strat poniesionych od tej daty. Tę kwestię uregulowano w art. 6 pkt 2 omawianej tutaj noweli. Oznacza to tym samym, że do strat powstałych przed 1.1.2022 r. stosować się będzie przepisy dotychczasowe, zaś dopiero straty podatkowe powstałe najwcześniej za 2022 r. będą rozliczane na nowych zasadach.
Podsumowanie
Ilość zaproponowanych w projekcie zmian jest bardzo duża. Jednocześnie waga tych zmian jest również istotna, gdyż wiele kwestii podatkowych, które budziły istotne wątpliwości praktyczne w ostatnim czas ma zostać doprecyzowana, wejście w życie niektórych regulacji ma być odroczone zaś w przypadku najbardziej uciążliwych regulacji mamy mieć do czynienia z ich całkowitą likwidacją.
Generalnie więc przedłożony przez Ministerstwo Finansów projekt należy ocenić pozytywnie, aczkolwiek wiele kwestii zapewne zostanie istotnie zmodyfikowanych w dalszych etapach procesu legislacyjnego.
PIT-2 do trzech pracodawców dopiero od 2023 roku
Nie, taka możliwość została przewidziana w ramach nowelizacji ustawy z 9.6.2022 r., ale jej wejście w życie będzie obowiązywało od 1.1.2023 r.
Zgodnie z przyjętym rozwiązaniem w ramach ZmPDOFizU22(2), podatnik, będzie miał możliwość składania PIT-2 do jednego, dwóch lub trzech miejsc (pracodawca, zleceniodawca lub ZUS), ale dopiero od 1.1.2023 r. Dzięki temu rozwiązaniu osoby, które pracują w kilku miejscach np. nauczyciele na kilku etatach w różnych szkołach lub osoby łączące etat ze zleceniem będą mogły skorzystać z możliwości podzielenia kwoty zmniejszającej podatek na kilka miejsc, obecnie do końca 2022 roku taka możliwość istnieje tylko u jednego pracodawcy. Należy przypomnieć, że pierwotnie taka zmiana miała wejść w życie od lipca 2022 roku ale finalnie na wniosek księgowych została przesunięta na 1.1.2023 r.
Warto przypomnieć, że od 1.1.2022 r. kwota wolna od podatku wzrosła do 30 tys. zł, co w praktyce oznaczało, że kwota zmniejszająca podatek w skali roku wynosiła 5100 zł (czyli 425 zł miesięcznie). W przypadku osób, które świadczą pracę w ramach kilku stosunków np. umowa o pracę + umowa zlecenia lub umowa o pracę + umowa o pracę, możliwość skorzystania z tej kwoty obecnie istnieje tylko z umowy o pracę w jednym miejscu. Po zmianach od 1.1.2023 r. osoby, które mają kilka źródeł zarobkowania będą mogły podzielić miesięczną kwotę zmniejszająca podatek na kilka źródeł (maksymalnie trzy). W związku z obniżeniem stawki podatkowej z 17% do 12%, kwota zmniejszająca podatek nie będzie już wynosiła 425 zł miesięcznie tylko 300 zł w skali miesiąca (3600 zł w skali roku):
- w przypadku jednej umowy kwota zmniejszająca podatek wyniesie 300 zł (1/12 kwoty zmniejszającej podatek),
- w przypadku dwóch umów – po 150 zł z każdej umowy (1/24 kwoty zmniejszającej podatek),
- w przypadku trzech umów – po 100 zł (1/36 kwoty zmniejszającej podatek).
Wsparcie kredytobiorców oraz przedłużenie tarcz antyinflacyjnych z podpisem Prezydenta
Dnia 14 lipca br. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom zawierającą przepisy o wsparciu kredytobiorców. Podpisana ustawa wydłuża również działanie tarcz antyinflacyjnych, które będą obowiązywać do 31 października 2022 r.
Wsparcie dla kredytobiorców
Podpisana przez Prezydenta ustawa wprowadza m.in. tzw. wakacje kredytowe. To nawet 8 miesięcy bez spłaty rat kredytowych przez kredytobiorców hipotecznych, którzy zaciągnęli kredyt w złotych polskich na własny cel mieszkaniowy. Z wakacji kredytowych korzystać będzie można już od sierpnia br. przez:
- po 2 miesiące w trzecim i czwartym kwartale 2022 r. (4 raty kredytowe),
- po 1 miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 r. (również 4 raty kredytowe).
Wakacje kredytowe dotyczą zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej kredytu. Terminy na spłatę rat zostaną przedłużone bez żadnych dodatkowych odsetek. Jedyne opłaty, jakie mogą się w tym czasie pojawić to opłaty ubezpieczeniowe.
2 mld zł na wsparcie kredytobiorców
Przyjęta ustawa zakłada też wzrost środków przeznaczonych na dopłaty z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). Zgodnie z nią budżet funduszu już w 2022 r. zwiększy się o 1,4 mld zł i wyniesie w sumie 2 mld zł. Dzięki temu będzie mógł zaoferować wsparcie jeszcze większej liczbie kredytobiorców hipotecznych. Dodatkowo złożenie wniosku o wsparcie z funduszu będzie możliwe także online. Z dopłat z FWK mogą już dziś korzystać zarówno kredytobiorcy, którzy zaciągnęli kredyty w walucie polskiej jak i obcej.
Podpisana ustawa umożliwia również prowadzenie prac nad procesem wyznaczenia zamiennika za WIBOR.
Tarcze Antyinflacyjne do 31 października br.
Wzrost inflacji to problem globalny. Szeroko zakrojone działania rządu mają powstrzymać wzrost cen wywołany przez czynniki zewnętrzne. Dlatego też tarcze antyinflacyjne zostały przedłużone i będą obowiązywały do 31 października br.
Tarcze antyinflacyjne to m.in.:
- obniżka stawek VAT:
- do 0% VAT na żywność objętą wcześniej 5% podatkiem,
- do 0% na nawozy, środki ochrony roślin i inne środki wspomagające produkcję rolniczą zamiast 8%,
- do 0% VAT na gaz ziemny zamiast 23%,
- do 5% VAT na energię elektryczną i cieplną zamiast 23%,
- do 8% VAT na paliwa silnikowe zamiast 23%,
- obniżka do minimum akcyza na paliwa silnikowe, lekki olej opałowy i energie elektryczną,
- zwolnienie z akcyzy sprzedaży energii elektrycznej dla gospodarstw domowych,
- zwolnienie sprzedaży paliw silnikowych z podatku od sprzedaży detalicznej,
- dodatek osłonowy dla gospodarstw domowych.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Przedłużenie do 31.12.2022 r. stawki 0% VAT dla nieodpłatnych świadczeń na rzecz pokrzywdzonych w konflikcie na Ukrainie
Rozporządzeniem Ministra Finansów z 3.3.2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. z 2022 r. poz. 531) – wprowadzono w § 10bd ust. 1, czasowe – od 24 lutego do 30 czerwca 2022 r. – stosowanie obniżonej stawki VAT w wysokości 0% dla nieodpłatnych dostaw towarów oraz nieodpłatnego świadczenia usług na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy.
Zgodnie z § 10bd ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 25.3.2020 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych – stawka 0% (pod pewnymi warunkami) ma zastosowanie do nieodpłatnych dostaw towarów lub nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz:
- Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
- podmiotów leczniczych w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej,
- jednostek samorządu terytorialnego,
– na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na Ukrainie.
W ocenie ministerstwa finansów, w związku z przedłużającą się inwazją Rosji na terytorium Ukrainy oraz dużą liczbą uchodźców w naszym kraju istnieje uzasadniona potrzeba przedłużenia obowiązywania tej preferencji. W konsekwencji, w rozporządzeniu Ministra Finansów z 28.6.2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1369) przedłużono czasowe zastosowanie 0% stawki VAT ww. sytuacjach do 31 grudnia 2022 r.