Przedłużenie terminów sporządzania informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) oraz informacji IFT-2R

Projekt rozporządzenia przewiduje przedłużenie terminu przesyłania informacji, o której mowa w art. 82 § 1 pkt 2 ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 900 ze zm.; dalej: OrdPU) (tj. informacji o umowach zawartych z nierezydentami) oraz w art. 26 ust. 3 pkt 2 PDOPrU (tj. informacji IFT-2R) do końca piątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Przedłużenie terminu przesyłania ww. informacji będzie miało zastosowanie do terminów upływających w 2020 r. z tym że przedłużenie terminu na złożenie informacji IFT-2R dotyczy płatników, których rok podatkowy skończył się nie później niż 31.1.2020 r.

Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem ogłoszenia.

Możliwość wstrzymania egzekucji należności pieniężnych

W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 568 opublikowano ustawę z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja).
Nowelizacja wprowadza zmiany przede wszystkim w ustawie z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 ze zm.; dalej: ustawa COVID-19).
Dodano m.in. art. 15zzk do ustawy COVID-19, zgodnie z którym Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wstrzymać administracyjne postępowania egzekucyjne należności pieniężnych, określając w szczególności zakres terytorialny wstrzymania tych postępowań oraz okres, na który następuje to wstrzymanie, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii w związku z COVID-19 oraz skutki nimi wywołane.

Ważne
W okresie tego wstrzymania mogą być dokonywane wypłaty z zajętego rachunku bankowego lub rachunku prowadzonego przez SKOK.

Zamiarem twórców tego przepisu była ochrona zobowiązanych, wobec których trwa postępowanie egzekucyjne, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii. W tym okresie prowadzenie działalności gospodarczej czy zarobkowej jest niezwykle utrudnione, a w niektórych przypadkach – wręcz niemożliwe. W takiej sytuacji kontynuowanie postępowania egzekucyjnego mogłoby doprowadzić do pozbawienia zobowiązanych niezbędnych zasobów do zabezpieczenia funkcjonowania w okresie szczególnego zagrożenia bądź do podjęcia czy kontynuowania działalności po czasie, gdy zagrożenie minie. Umożliwiono więc Radzie Ministrów podejmowanie niezbędnych środków dla zabezpieczenia kontynuowania lub odtworzenia działalności utrudnionej czy zupełnie niemożliwej w tym czasie.

Poza tym, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego utrudnienia dotyczą także podejmowania działań mających na celu ochronę praw zobowiązanych, np. wnoszenie środków zaskarżenia. Skierowanie wystąpienia do organu egzekucyjnego (np. wniesienie skargi czy zarzutów) wymaga wysłania pisma za pośrednictwem operatora pocztowego bądź osobistego stawiennictwa w siedzibie organu. W tym okresie podjęcie takich działań może wiązać się z dużym ryzykiem albo okazać się zupełnie niemożliwe wskutek utrudnienia w dostępie do poczty. Warto podkreślić przy tym, że tylko część zobowiązanych dysponuje profilem zaufanym bądź podpisem elektronicznym, które umożliwiają kierowanie wystąpień do organu egzekucyjnego w postaci elektronicznej.

Ponadto przepis ten uprawnia zobowiązanych, wobec których były wszczęte postępowania egzekucyjne przed ich wstrzymaniem na podstawie rozporządzenia, do rozporządzania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na zajętym rachunku bankowym lub rachunku bankowym prowadzonym przez SKOK. W przypadku uprzedniego zajęcia rachunku przez organ egzekucyjny, zobowiązany utracił prawo rozporządzania środkami zgromadzonymi na tym rachunku. Jeżeli następuje wstrzymanie postępowania egzekucyjnego na podstawie ogólnych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, środki pieniężne zobowiązanego są blokowane przez bank lub SKOK.

Ważne
W celu zapobieżenia blokowaniu tych środków przyznano zobowiązanym prawo do dysponowania tymi środkami, np. przeznaczenie ich na pilne wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, która z wielu względów jest utrudniona w okresie stanu epidemicznego lub epidemii.

Rządowy projekt zmiany KoronawirusU w zakresie gospodarki nieruchomościami

Zmiany objęte przepisami powyższej ustawy są kierowane przede wszystkim do przedsiębiorców i w założeniu jej wnioskodawców mają na celu ekonomiczne wspomożenie przedsiębiorców w związku z zaistniałą sytuacją pandemii.

Uchwalone przepisy zmieniają także regulacje dotyczące gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność publiczną. Jako najistotniejsze zmiany należy wskazać te dotyczące:

Ostatecznie zatem analiza literalna pozwala przyjąć, że zmiany w GospNierU nie obejmują opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. Inną instytucją prawną jest użytkowanie, o którym mowa w ustawie zmieniającej, regulowane przez przepisy ustawy z 23.4.1964 r. ‒ Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.; dalej: KC), a inną instytucją jest prawo użytkowania wieczystego, które regulują przede wszystkim KC i GospNierU. Ustawa zmieniająca uprawnia także organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego do tego, by w drodze uchwały, postanowił o odstąpieniu od dochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego w stosunku do podmiotów, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19 i które złożą wniosek o odstąpienie od dochodzenia należności. Do czasu określenia przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego zasad udzielania ulg, o których mowa, dotyczących należności pieniężnych z tytułu oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie przypadających za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii jednostce samorządu terytorialnego, należności te mogą być umarzane, terminy ich spłaty mogą zostać odroczone lub płatność tych należności może zostać rozłożona na raty przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa. Do czasu podjęcia uchwały, o której mowa, wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa może postanowić o odstąpieniu od dochodzenia należności, na wniosek podmiotu, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19;

Towary pierwszej potrzeby można układać także w niedziele

Ułatwienie wprowadza art. 15i, dodany do KoronawirusU umożliwiającej walkę z koronawirusem w ramach pakietu przepisów, chroniących przedsiębiorców, czyli tzw. tarczy antykryzysowej. Przepisy przyjęte przez Sejm i przegłosowane przez Senat 31.3.2020 r. zakładają, że „w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu” nie obowiązuje w niedziele i święta zakaz rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby. Zwolnienie z zakazu nie obowiązuje jednak w te niedziele, w które przypada inne święto.

Wprowadzane zmiany nie oznaczają, że można zlecić pracownikom pracę przy wykładaniu każdego typu towarów. Zwolnienie dotyczy jedynie artykułów pierwszej potrzeby. Jak wskazują w uzasadnieniu projektodawcy, celem zmiany jest umożliwienie placówkom handlowym sprawnego przyjmowania towarów, w tym wykładania na półkach sklepowych, aby były one powszechnie dostępne dla obywateli.

Autorzy projektu podkreślają także, że projektowana zmiana nie pociąga za sobą kosztów zarówno dla jednostek sektora finansów publicznych, jak i dla przedsiębiorców, bo korzystanie z tej możliwości nie będzie obligatoryjne – to jedynie możliwość, mająca ułatwić funkcjonowanie. Ewentualny, przewidywany koszt to konieczność dostosowania grafików pracy.

W ustawie nie znalazła się definicja artykułów pierwszej potrzeby.

Obowiązek odbycia kwarantanny osób powracających do Polski i zwolnienie z jej odbycia

Obowiązek odbycia kwarantanny po przekroczeniu granicy

Osoby przekraczające granicę państwową, w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania obowiązane są:

  1. przekazać funkcjonariuszowi Straży Granicznej informację o:

a) adresie miejsca zamieszkania lub pobytu, w którym dana osoba będzie odbywać obowiązkową kwarantannę

b) numerze telefonu do kontaktu z tą osobą;

2) odbyć, po przekroczeniu granicy państwowej, obowiązkowej kwarantanny trwającej 14 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy.

Zwolnienie z obowiązkowej kwarantanny

Obowiązkowej kwarantannie na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z 20.3.2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii nie były obowiązane poddać się osoby przekraczające granice RP w ramach wykonywania czynności zawodowych w Rzeczypospolitej Polskiej lub państwie sąsiadującym przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tych państwach. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 24.3.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii wykreślono ten zapis. Rozwiązanie to należy ocenić poczytywanie gdyż zbyt niejasne określenie katalogu osób zwolnionych z kwarantanny rodziło w praktyce dużo wątpliwości interpretacyjnych.

Na chwilę obecną zwolnieni z obowiązku odbycia kwarantanny są załogi statków morskich i powietrznych. Powracający zatem z rejsów – marynarze czy z lotów – piloci, stewardesy nie muszą odbywać obowiązkowej kwarantanny. Zapewne podyktowane jest to tym, że nie został wstrzymany w przeciwieństwie do transportu kolejowego przewóz pasażerów tymi środkami transportu.

Kolejna grupa zwolniona z odbycia obowiązkowej kwarantanny są kierowcy wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu przepisów o transporcie drogowym. W myśl ustawy z 6.9.2001 r. o transporcie drogowym (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2140 ze zm.) międzynarodowy transport drogowy oznacza podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi, za które uważa się również zespoły pojazdów składające się z pojazdu samochodowego i przyczepy lub naczepy, przy czym jazda pojazdu między miejscem początkowym i docelowym odbywa się z przekroczeniem granicy Rzeczypospolitej Polskiej. Transport kombinowany to natomiast przewóz rzeczy, podczas którego samochód ciężarowy, przyczepa, naczepa z jednostką ciągnącą lub bez jednostki ciągnącej, nadwozie wymienne lub kontener 20-stopowy lub większy korzysta z drogi w początkowym lub końcowym odcinku przewozu, a na innym odcinku z usługi kolei, żeglugi śródlądowej lub transportu morskiego, przy czym odcinek morski przekracza 100 km w linii prostej; odcinek przewozu początkowego lub końcowego oznacza przewóz:

a) pomiędzy punktem, gdzie rzeczy są załadowane, i najbliższą odpowiednią kolejową stacją załadunkową dla odcinka początkowego oraz pomiędzy najbliższą odpowiednią kolejową stacją wyładunkową a punktem, gdzie rzeczy są wyładowane, dla końcowego odcinka lub

b) wewnątrz promienia nieprzekraczającego 150 km w linii prostej ze śródlądowego lub morskiego portu załadunku lub wyładunku;

Międzynarodowy transport kombinowany to transport kombinowany, podczas którego następuje przekroczenie granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

Kierowcy zwolni zostali również z obowiązku odbycia kwarantanny w przypadku przekroczenia granic RP w celu odbycia odpoczynku, o którym mowa w rozporządzeniu (WE) Nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.3.2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającym rozporządzenia Rady (EWG) Nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylającym rozporządzenie Rady (EWG) Nr 3820/85WE (Dz.Urz. L Nr 102 z 2006 r., s. 1, ze zm.), na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W myśl tegoż rozporządzenia „odpoczynek” oznacza nieprzerwany okres, w którym kierowca może swobodnie dysponować swoim czasem. Jednym słowem zatem kierowca powracający z pracy czy też udający się na urlop a nie przekraczający granicy samochodem służbowym również zwolniony jest z obowiązku odbycia kwarantanny. Okres tego odpoczynku może być również odebrany za granicą. Kwarantanna nie obejmuje również osób przekraczających granicę po przerwie w świadczeniu pracy w okolicznościach wskazanych w art. 31 ust. 1 ustawy z 16.4.2004 r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1412; dalej jako: CzasKierU). Chodzi tu o czas przerwy w pracy spowodowany:

1) przebywaniem na zwolnieniu lekarskim od pracy z powodu choroby;

2) przebywaniem na urlopie wypoczynkowym;

3) czasem wolny od pracy;

4) prowadzeniem pojazd wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia (WE) Nr 561/2006 lub Umowy AETR;

5) wykonywaniem innej pracę niż prowadzenie pojazdu;

6) pozostawaniem w gotowości do wykonywania pracy w rozumieniu art. 9 ust. 1 CzasKierU – w przypadku przewozu drogowego, do którego ma zastosowanie rozporządzenie (WE) Nr 561/2006, lub w rozumieniu art. 12 ust. 3 lit. c załącznika do Umowy AETR – w przypadku przewozu drogowego, do którego ma zastosowanie Umowa AETR.

Obowiązkowa kwarantanna nie obejmuje również żołnierzy Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej lub żołnierzy wojsk sojuszniczych, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Ochrony Państwa, wykonujących zadania służbowe.

Katalog osób zwolnionych z odbycia kwarantanny jest zatem bardzo wąski. W sytuacji wyjątkowej z jaka mamy obecnie do czynienia po ogłoszeniu stanu epidemii ograniczenia te należy ocenić pozytywnie.

Uznaniowa decyzja o skróceniu czy zwolnieniu z odbycia kwarantanny

Obowiązek odbycia kwarantanny nie jest jednak definitywny. W rozporządzeniu przewidziano możliwość skrócenia lub zwolnienia z obowiązku odbycia kwarantanny w uzasadnionych przypadkach. O skróceniu lub zwolnieniu z kwarantanny decyduje państwowy inspektor sanitarny właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu, w których ma być obowiązkowa kwarantanna, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 34 ust. 5 ZapobChoróbU, lub inny upoważniony przez Głównego Inspektora Sanitarnego państwowy inspektor sanitarny. Osoba, która zatem na uzasadnione przyczyny aby po przekroczeniu granicy nie odbyć kwarantanny np. ważne sprawy rodzinne; śmierć lub choroba osoby najbliższej może wystąpić z wnioskiem o skrócenie lub zwolnienie z odbycia kwarantanny. Należy jednak pamiętać, iż o zwolnieniu decyduje inspektor sanitarny a jego decyzja jest decyzja uznaniową. Zatem nawet w przypadku zachodzenia subiektywnie ważnych i uzasadnionych powodów inspektor może odmówić skrócenia czy zwolnienia z kwarantanny.

„Inne uzasadnione przyczyny” odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego

Stan faktyczny

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie były postanowienia organów obu instancji o odmowie wszczęcia postępowania administracyjnego z uwagi na brak objęcia przedmiotowej nieruchomości wywłaszczeniem, a także brak nabycia jej w sposób pozwalający na zastosowanie w stosunku do niej instytucji zwrotu wywłaszczonych nieruchomości, uregulowanej w art. 136-142 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j.: Dz.U. z 2020 r. poz. 65 ze zm., dalej: GospNierU).

Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia, wszczęcie postępowania w trybie art. 136 ust. 3 GospNierU i wydanie decyzji o zwrocie wywłaszczonych nieruchomości.

Stanowisko WSA w Krakowie

WSA w Krakowie wskazał, że podstawą prawną zaskarżonego postanowienia był art. 61a § 1 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j.: Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm., dalej: KPA).

Sąd orzekający w niniejszym postępowaniu, oceniając proceduralną podstawę wydania zaskarżonego postanowienia zauważył, że – zgodnie z ww. przepisem – w sytuacji gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

Inna uzasadniona przyczyna jako przesłanka odmowy wszczęcia postępowania

Przepis ten wskazuje na dwie przesłanki odmowy wszczęcia postępowania: pierwsza ma charakter podmiotowy (wniesienie podania przez osobę niebędącą stroną), a druga – przedmiotowy („inne uzasadnione przyczyny”).

Przez „inne uzasadnione przyczyny” rozumie się w szczególności: stan zawisłości sprawy w postępowaniu wszczętym uprzednio, istnienie w obrocie prawnym ostatecznej decyzji rozstrzygającej sprawę (stan rei iudicatae) tudzież wystąpienie z wnioskiem, który nie może być załatwiony w drodze decyzji administracyjnej ani nie dotyczy sprawy należącej do właściwości sądu powszechnego. W dotychczasowych rozstrzygnięciach sądów administracyjnych wskazuje się, że przez inne uzasadnione przyczyny należy rozumieć, m.in.: brak w przepisach prawa podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym oraz żądanie, które dotyczy sprawy rozstrzygniętej już decyzją albo jej milczącym załatwieniem.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu orzekającego w niniejszym postępowaniu, podstaw do wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania upatruje się nie tylko w jakichś szczególnych okolicznościach wykluczających czynienie użytku z kompetencji jurysdykcyjnej, ale także w braku przesłanek do wydania przewidzianej prawem decyzji kształtującej czyjąś sytuacją prawną. Ogólnie rzecz ujmując, jak wskazał WSA w Krakowie, tylekroć zachodzą wspomniane podstawy, ilekroć ktoś domaga się czynności jurysdykcyjnych od organu administracji publicznej, a obiektywnie nie ma możliwości konkretyzacji wzajemnych uprawnień i obowiązków stron stosunku administracyjnoprawnego, innymi słowy, nie ma sprawy administracyjnej.

Przenosząc powyższe na stan faktyczny rozpatrywanej sprawy, wskazać należy, iż organy obu instancji odmówiły wszczęcia postępowania na wniosek Skarżącej z uwagi na to, że zawnioskowane do zwrotu nieruchomości, które były przedmiotem umowy zawartej w 1934 roku, nie zostały nabyte przez Skarb Państwa w drodze wywłaszczenia sensu stricto (decyzji administracyjnej) ani też w inny sposób objęty hipotezą art. 216 GospNierU, co w konsekwencji – jak słusznie wskazały w uzasadnieniach postanowień organy obu instancji – powoduje, że przepisy o zwrocie wywłaszczonych nieruchomości nie mają do nich, niejako w założeniu, zastosowania.

Zatem, ustalenie powyższej okoliczności już na etapie badania treści podania (wniosku o wszczęcie postępowania administracyjnego) uzasadnia odmowę wszczęcia postępowania. Sąd orzekający w pełni podzielił ocenę zaprezentowaną przez organy obu instancji.

Sprawa administracyjna

WSA w Krakowie zauważył, że o sprawie administracyjnej możemy mówić wówczas, gdy mamy do czynienia z dwoma normami, mianowicie: normą uprawniającą do konkretyzacji prawa (norma kompetencyjna) i normą konkretyzowaną (norma merytoryczna). Pierwsza norma przesądza o samym istnieniu sprawy, a druga – stanowi o prawach i obowiązkach, które mają podlegać konkretyzacji. W konsekwencji, co słusznie podkreślił Sąd orzekający, konieczne jest wyróżnienie dwóch hipotetycznych stanów faktycznych, a mianowicie stanu faktycznego, od którego zależy sama możliwość podjęcia decyzji stosowania prawa, i stanu faktycznego, od którego zależy treść rozstrzygnięcia.

Zdaniem WSA w Krakowie, status wskazywanej przez wnioskodawcę nieruchomości jako „nieruchomości wywłaszczonej” w rozumieniu odnośnych przepisów, jest elementem stanu faktycznego, od którego zależy sama możliwość podjęcia decyzji stosowania prawa – w razie jego braku nie ma sprawy administracyjnej, a ewentualne postępowanie jurysdykcyjne byłoby bezprzedmiotowe.

W takim przypadku adekwatną reakcją organu na wniosek jest odmowa wszczęcia postępowania (art. 61a KPA); gdyby zostało ono wszczęte – i tak podlegałoby umorzeniu (art. 105 KPA).

Odmowa wszczęcia postępowania, a jego umorzenie

W tym kontekście, WSA w Krakowie zauważył, że przewidziane w art. 61a KPA postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania i przewidziana w art. 105 KPA decyzja o umorzeniu postępowania mają wiele wspólnego. W ocenie Sądu rozstrzygającego, oczywistym jest, iż przyczyny niepodejmowania czynności jurysdykcyjnych i przyczyny, dla których podjętym czynnościom jurysdykcyjnym kładzie się kres – muszą być tak naprawdę takie same. Różnice dotyczą jedynie tego, jak dalece są one transparentne i kiedy organ je sobie uświadamia.

W okolicznościach niniejszego przypadku – zdaniem Sądu – odmowa wszczęcia postępowania w formie postanowienia była w pełni prawidłowa.

Jedynie na marginesie należy zatem dodać, że ewentualne „niewłaściwe” zastosowanie któregoś z wchodzących w rachubę rozstrzygnięć (postanowienia z art. 61a KPA zamiast decyzji z art. 105 KPA albo odwrotnie) tylko wyjątkowo mogłoby uchodzić za uchybienie istotne i mogące mieć wpływ na „wynik sprawy”. Na ogół takiego wpływu zidentyfikować się nie da z uwagi na te same skutki prawne (skuteczne zatrzymanie dalszego biegu sprawy) wywoływane przez oba przepisy, co wynika z dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych (wyrok NSA z 22.6.2016 r., II OSK 2577/14).

W kwestii charakteru postanowienia w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego wielokrotnie wypowiadała się tak doktryna, jak i orzecznictwo. Zgodnie z dotychczasowym (zgodnym i utrwalonym) stanowiskiem sądów administracyjnych rozstrzygnięcie organów administracji publicznej w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego (wobec braku możliwości uznania wnioskodawcy za stronę postępowania) jest rozstrzygnięciem formalnym, a nie merytorycznym (wyrok WSA w Gliwicach z 8.7.2019 r., I SA/Gl 318/19). W praktyce oznacza to, że w postanowieniu tym nie rozstrzyga się o zasadności żądania. Co więcej, organ nie może rozpatrywać złożonego wniosku merytorycznie (nie może formułować wniosków i ocen dotyczących meritum żądania). Nie prowadzi bowiem postępowania administracyjnego i nie rozstrzyga sprawy co do jej istoty. Zadaniem organu administracji jest wyłącznie zbadanie przesłanek dopuszczalności wszczęcia postępowania. Już spełnienie jednej z przesłanek odmowy wszczęcia postępowania wskazanych w KPA oznacza konieczność wydania postanowienia o odmowie.

Jednocześnie w orzecznictwie wskazuje się, że przy stosowaniu instytucji odmowy wszczęcia postępowania należy zachować dużą dozę ostrożności i ograniczyć ją jedynie do sytuacji, w której brak możliwości wszczęcia postępowania z przyczyny podmiotowej lub przedmiotowej jest oczywisty już po wstępnej analizie wniosku i nie wymaga prowadzenia postępowania wyjaśniającego (wyrok WSA w Gdańsku z 15.5.2019 r., II SA/Gd 45/19). W przeciwnej sytuacji, stanowisko sądów administracyjnych wskazuje na konieczność wszczęcia postępowania i w jego toku wyjaśnienia kwestii budzących wątpliwości.

Prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd przez znak towarowy

Stan faktyczny 

Cypryjska fundacja na rzecz ochrony tradycyjnego cypryjskiego sera o nazwie Halloumi, (dalej jako: Fundacja) zarejestrowała nazwę HALLOUMI jako unijny znak wspólny odnoszący się do sera. Powołując się na ten znak usiłowała zapobiec w uzyskaniu przez bułgarską spółkę, również dla sera, graficznego znaku towarowego zawierającego słowo BBQLOUMI.

Odwołanie

W odwołaniu Fundacja wnosiła o uchylenie wyroku Sądu Unii Europejskiej Foundation for the Protection of the Traditional Cheese of Cyprus named Halloumi/EUIPO – M.J. Dairies (BBQLOUMI) (T-328/17; dalej jako: zaskarżony wyrok), na mocy którego Sąd oddalił jej skargę na decyzję Czwartej Izby Odwoławczej Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) z 2017 r. (sprawa R 497/2016‑4) dotyczącą postępowania w sprawie sprzeciwu (dalej jako: sporna decyzja). Wnosząca odwołanie podnosiła, że Sąd nie uwzględnił kryteriów, w świetle których należy oceniać istnienie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady (WE) Nr 207/2009 z 26.2.2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (Dz.Urz. L Nr 78 z 2009 r., s. 1).

Stanowisko TS 

Prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd

W przypadku braku odmiennych postanowień art. 67–74 rozporządzenia Nr 207/2009 przepis art. 8 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia jest stosowany do unijnych znaków wspólnych na podstawie art. 66 ust. 3 tego rozporządzenia (wyrok The Tea Board/EUIPO, od C-673/15 P do C-676/15 P, pkt 46). Zgodnie z art. 8 ust. 1 lit. b) w wyniku sprzeciwu właściciela wcześniejszego znaku towarowego zgłoszonego znaku towarowego nie rejestruje się, jeżeli z powodu identyczności lub podobieństwa towarów lub usług oznaczanych zgłoszonym znakiem towarowym i znakiem wcześniejszym istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd odbiorców na terytorium, na którym wcześniejszy znak towarowy jest chroniony.

Rozpatrując sprawy dotyczące sprzeciwów opartych na wcześniejszych indywidualnych znakach towarowych, Trybunał wielokrotnie orzekał, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd należy rozumieć jako prawdopodobieństwo, iż odbiorcy mogą uznać, że towary lub usługi oznaczone wcześniejszym znakiem towarowym oraz towary lub usługi oznaczone zgłoszonym znakiem towarowym pochodzą z tego samego przedsiębiorstwa lub ewentualnie z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo (wyroki: Bimbo/OHIM, C-591/12 P, pkt 19; Hansson, C-705/17, pkt 40). Niniejsza sprawa dotyczy wspólnego znaku towarowego, którego podstawową funkcją jest, zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia Nr 207/2009, odróżnianie towarów lub usług członków organizacji, która jest właścicielem znaku, od towarów lub usług innych przedsiębiorstw (wyrok Der Grüne Punkt/EUIPO, C-143/19 P, pkt 52). Zatem prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 207/2009 należy postrzegać jako prawdopodobieństwo, iż odbiorcy mogą uznać, że towary lub usługi oznaczane zarówno wcześniejszym znakiem towarowym, jak i zgłoszonym znakiem towarowym pochodzą od członków organizacji, która jest właścicielem znaku wcześniejszego lub ewentualnie z przedsiębiorstw powiązanych gospodarczo z tymi członkami lub z samą organizacją. Jednakże TS stwierdził, że orzecznictwo ustanawiające kryteria, na podstawie których należy konkretnie oceniać, czy takie prawdopodobieństwo istnieje, może być stosowane na gruncie spraw dotyczących wcześniejszego znaku wspólnego.

Trybunał podkreślił, że prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd należy oceniać całościowo, biorąc pod uwagę wszystkie czynniki mające znaczenie w danej sprawie (wyrok Calvin Klein Trademark Trust/OHIM, C-254/09 P, pkt 44). Ocenę tę – w zakresie, w jakim dotyczy ona wizualnego, fonetycznego lub konceptualnego podobieństwa kolidujących ze sobą znaków – należy oprzeć na całościowym wrażeniu wywieranym przez te znaki na właściwym kręgu odbiorców (wyrok Bimbo/OHIM, pkt 21). Ponadto ta ocena zakłada pewną współzależność branych pod uwagę czynników, w szczególności między podobieństwem znaków towarowych a podobieństwem oznaczanych nimi towarów lub usług. Stąd niski stopień podobieństwa oznaczanych towarów lub usług może być kompensowany wysokim stopniem podobieństwa znaków towarowych i odwrotnie (wyrok Hansson, C-705/17, pkt 43). Trybunał stwierdził, że stopień charakteru odróżniającego wcześniejszego znaku towarowego, który określa zakres przyznanej przez ten znak ochrony, jest jednym z czynników mających znaczenie w sprawie. W przypadku gdy charakter odróżniający wcześniejszego znaku towarowego jest znaczny, okoliczność taka może zwiększyć prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd. Z orzecznictwa TS wynika, że istnienie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd nie jest jednak wykluczone w przypadku słabo odróżniającego charakteru wcześniejszego znaku towarowego (wyrok BSH/EUIPO, C-43/15 P, pkt 61, 62).

W przypadku gdy organizacja zgłasza do rejestracji w charakterze unijnego znaku wspólnego oznaczenie mogące wskazywać pochodzenie geograficzne, należy do niej upewnienie się, że oznaczenie to zawiera elementy umożliwiające konsumentowi odróżnienie towarów lub usług jej członków od towarów lub usług innych przedsiębiorstw. Trybunał wskazał, że nawet przy założeniu, iż unijny znak wspólny HALLOUMI odsyła w sposób dorozumiany, jak twierdzi Fundacja, do cypryjskiego pochodzenia geograficznego oznaczanych nim towarów, ten znak towarowy musi pełnić swoją podstawową funkcję, czyli pozwalać na odróżnienie towarów lub usług członków organizacji, która jest jego właścicielem, od towarów lub usług innych przedsiębiorstw. Ponadto, stopień charakteru odróżniającego tego znaku stanowi czynnik istotny dla oceny, czy w przypadku tego znaku i zgłoszonego znaku towarowego BBQLOUMI istnieje prawdopodobieństwo wprowadzenia w błąd w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 207/2009. Wynika z tego zdaniem Trybunału, że Sąd nie naruszył prawa, dokonując oceny stopnia charakteru odróżniającego wcześniejszego znaku towarowego HALLOUMI i uwzględniając ten czynnik w swojej ocenie istnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd.

Kryterium współzależności istotnych czynników

Sąd stwierdził w pkt 70 zaskarżonego wyroku, że wcześniejszy znak towarowy HALLOUMI ma charakter słabo odróżniający, natomiast w pkt 71 tego wyroku, że towary oznaczane kolidującymi ze sobą znakami towarowymi są w części identyczne, a w części do pewnego stopnia podobne. Ponieważ te różne czynniki zostały w ten sposób ocenione przez Sąd, zdaniem TS, powinien był wziąć je pod uwagę przy dokonywaniu całościowej oceny uwzględniającej wzajemną zależność między tymi czynnikami, w szczególności zaś między podobieństwem znaków towarowych a podobieństwem oznaczanych nimi towarów lub usług, przy czym niski stopień podobieństwa między oznaczonymi towarami lub usługami mógłby być kompensowany wysokim stopniem podobieństwa znaków towarowych i odwrotnie. Wynika z tego, że Sąd powinien był przynajmniej zbadać, czy okoliczność, że znak towarowy HALLOUMI i zgłoszony znak towarowy BBQLOUMI są, zgodnie z jego oceną, jedynie w niewielkim stopniu podobne pod względem wizualnym, fonetycznym i konceptualnym, jest kompensowana w szczególności identycznością towarów oznaczanych przez każdy z tych znaków, tj. serów. Trybunał podkreślił, że należy przeprowadzić ocenę uwzględniającą współzależność między istotnymi czynnikami, zatem takie badanie było konieczne do celów ustalenia, czy zachodzi prawdopodobieństwo, że szeroki krąg odbiorców mógłby błędnie uznać, iż towary lub usługi oferowane pod znakiem towarowym BBQLOUMI pochodzą z przedsiębiorstwa zrzeszonego w organizacji będącej właścicielem znaku towarowego HALLOUMI. Trybunał uznał, że z zaskarżonego wyroku nie wynika, aby Sąd należycie zbadał współzależność istotnych czynników.

Z pkt 71 zaskarżonego wyroku wynika, że Sąd oparł się na założeniu, iż w przypadku słabo odróżniającego charakteru wcześniejszego znaku towarowego istnienie prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd należy wykluczyć z chwilą, gdy zostanie stwierdzone, że samo podobieństwo kolidujących ze sobą znaków towarowych nie pozwala na ustalenie takiego prawdopodobieństwa. Trybunał podkreślił, że takie założenie jest błędne, ponieważ okoliczność, że wcześniejszy znak towarowy ma charakter słabo odróżniający, nie wyklucza zaistnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. W celu ustalenia, czy takie prawdopodobieństwo istnieje w świetle wskazanego w orzecznictwie kryterium współzależności, konieczne było zbadanie, czy niski stopień podobieństwa kolidujących ze sobą znaków jest kompensowany wyższym stopniem podobieństwa, a wręcz identycznością towarów oznaczanych tymi znakami. Tymczasem ocena, której dokonał Sąd, zdaniem TS, nie zawiera w tym względzie żadnych konkretnych rozważań. Reasumując TS orzekł, że dokonana przez Sąd analiza nie spełnia wymogu całościowej oceny uwzględniającej współzależność istotnych czynników. Zatem Sąd nie zastosował się do kryteriów, w świetle których należy przeprowadzić badanie zaistnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd w rozumieniu art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 207/2009, i w ten sposób naruszył prawo.

Trybunał uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi do ponownego rozpoznania.

W niniejszym wyroku Trybunał dokonał wykładni art. 8 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 207/2009 (obecnie art. 8 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2017/1001) doprecyzowując zakres określenia „prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd” odbiorców na terytorium, na którym wcześniejszy wspólny znak towarowy jest chroniony. Trybunał powołał się na dotychczasowe orzecznictwo, zgodnie z którym okoliczność, że wcześniejszy znak towarowy ma charakter słabo odróżniający, nie wyklucza zaistnienia prawdopodobieństwa wprowadzenia w błąd. W takiej sytuacji każdorazowej oceny wymaga kwestia, czy niski stopień podobieństwa kolidujących ze sobą znaków jest kompensowany wyższym stopniem podobieństwa towarów oznaczanych tymi znakami.

Jak zawiesić małą firmę na czas epidemii

Niewielkie podmioty, które z dnia na dzień utraciły klientów, a nie zatrudniają pracowników, mają możliwość skorzystania z wakacji od niektórych zobowiązań. W dogodnym momencie, gdy sytuacja na rynku się poprawi, mogą działalność gospodarczą wznowić.

Obecna sytuacja na rynku wywołana pandemią koronawirusa zmusza przedsiębiorców do szukania pomysłów na obniżenie kosztów związanych z działalnością gospodarczą. Wielu z nich po tym, jak niemal z dnia na dzień stracili swoje przychody, zastawia się nad likwidacją działalności. Tymczasem dla niektórych drobnych firm (np. salonów kosmetycznych, fryzjerskich, drobnych sklepików niezatrudniających pracowników) mniej drastycznym rozwiązaniem może być zawieszenie działalności. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Centralną Ewidencję i Informację o Działalności Gospodarczej (CEIDG) tylko 26 marca przetworzono 2501 wniosków o zawieszenie działalności gospodarczej. Zamkniętych natomiast zostało 200 działalności gospodarczych. Dla kogo jest to zatem odpowiednie rozwiązanie? Kiedy warto z niego skorzystać?

Na czym polega zawieszenie działalności gospodarczej?

To dobrowolne zaprzestanie przez przedsiębiorcę wykonywania działalności gospodarczej. W okresie, kiedy działalność jest zawieszona, przedsiębiorca nie ma możliwości jej wykonywania. W zamian za to korzysta w pewnym zakresie ze zwolnień, m.in. z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, składania deklaracji podatkowych oraz uiszczania zaliczek na podatki.

Co może być przyczyną?

Decyzja o zawieszeniu działalności należy do przedsiębiorcy. Przyczyną mogą być zarówno okoliczności obiektywne i niezależne od przedsiębiorcy (czasowa niemożliwość prowadzenia działalności w związku ze stanem zdrowia lub nierentowność prowadzonej działalności z uwagi na aktualną koniunkturę na rynku), jak i subiektywne (chęć wstrzymania na jakiś czas prowadzenia działalności). Taką przyczyną może być też realny przestój związany z epidemią koronawirusa.

Który przedsiębiorca może skorzystać z tej możliwości?

Z uprawnienia mogą skorzystać ci przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników. Ustawa dopuszcza jednak możliwość zawieszenia działalności także przez tych przedsiębiorców, którzy, co prawda, zatrudniają pracowników, ale przebywają oni na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym.

Działalność gospodarcza może zostać zawieszona przez każdego przedsiębiorcę bez względu na formę prowadzonej działalności gospodarczej. Uprawnionymi są zatem m.in. indywidualni przedsiębiorcy wpisani do CEIDG, a także spółki kapitałowe i osobowe wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.

Na jak długo można zaplanować przerwę w działalności?

Indywidualni przedsiębiorcy mogą zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony bądź określony, jednak nie krótszy niż 30 dni. W stosunku do przedsiębiorców wpisanych do KRS okres zawieszenia wynosi od 30 dni do 24 miesięcy.

Jak zawiesić spółkę cywilną?

W stosunku do przedsiębiorców będących wspólnikami spółek cywilnych obowiązują szczególne zasady. Ustawa przewiduje sytuacje, w których przedsiębiorca:

Zasadniczo przedsiębiorca prowadzący działalność jednocześnie jako wspólnik spółki cywilnej oraz poza tą spółką może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. Podobnie przedsiębiorca będący wspólnikiem w więcej niż jednej spółce cywilnej, w zależności od uznania, może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach.

Jednak w każdym przypadku zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Oznacza to, że gdyby działalność gospodarcza została zawieszona tylko przez niektórych wspólników spółki cywilnej, to nie będzie to w pełni skuteczne. W takiej sytuacji na wszystkich wspólnikach spółki cywilnej w dalszym ciągu będą spoczywały obowiązki podatkowe oraz odnoszące się do ubezpieczeń społecznych, a związane z tą konkretną działalnością. Gdyby pozostali wspólnicy planowali w dalszym ciągu prowadzić działalność w formie spółki cywilnej, to warto rozważyć wyjście z tej spółki zgodnie z ogólnymi zasadami.

Czy w określonych sytuacjach możliwe będzie natychmiastowe wznowienie pracy?

Przedsiębiorca zawieszający działalność nie musi obawiać się, że zamknie sobie drogę do pozyskania nowych kontraktów w momencie, gdy sytuacja na rynku ulegnie poprawie. Działalność gospodarcza może zostać wznowiona w dowolnym momencie. Wniosek taki może zostać złożony nawet wtedy, gdy nie upłynął jeszcze uprzednio zadeklarowany okres zawieszenia działalności. Zaleca się jednak, aby nie wznawiać działalności gospodarczej przed upływem minimalnego okresu zawieszenia działalności. Pozwoli to uniknąć ewentualnych wątpliwości, czy przerwa w prowadzeniu działalności powinna być traktowana jako zawieszenie na gruncie prawa przedsiębiorców, czy jedynie jako nieformalna przerwa w wykonywaniu działalności gospodarczej. Jedynie w tym pierwszym przypadku przedsiębiorca może zostać objęty korzyściami zawieszenia działalności.

Jakich formalności należy dopełnić?

Konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku – w zależności od formy prowadzonej działalności. Jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (podlega wpisowi do CEIDG), to do zawieszenia działalności wystarczy złożenie wniosku na formularzu CEIDG-1. Wniosek może zostać złożony:

W obecnej sytuacji forma elektroniczna stała się szczególnie atrakcyjnym rozwiązaniem w związku z paraliżem większości instytucji spowodowanym koronawirusem. Złożenie wniosku wymaga zalogowania się na konto elektroniczne na stronie internetowej CEIDG. Przedsiębiorcy, który założyli firmę drogą elektroniczną, już dysponują takim kontem. Pozostali przedsiębiorcy mogą je założyć przy użyciu profilu zaufanego. W przypadku braku profilu zaufanego można go wyrobić bez wychodzenia z domu, z wykorzystaniem bankowości elektronicznej.

Jak mogą zawiesić działalność przedsiębiorcy podlegający wpisowi w KRS?

Do zawieszenia działalności gospodarczej przez spółki wpisane do KRS niezbędne jest uprzednie podjęcie uchwały przez zarząd spółki kapitałowej lub wspólników spółki osobowej.

Wniosek o ujawnienie zawieszenia działalności gospodarczej należy złożyć do właściwego sądu rejestrowego (osobiście lub pocztą) przy wykorzystaniu formularza KRS-Z62. Wniosek nie podlega opłacie. Spółka wpisana do KRS może również zostać zawieszona za pośrednictwem portalu PDI (Elektroniczny dostęp do Sądów Rejestrowych/Centralnej Informacji/MSIG).

Czy można zawiesić działalność przed zakończeniem kontraktów?

Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje utraty prawa do zakończenia bieżących transakcji (tych zawartych przed dniem zawieszenia). Przedsiębiorca nie musi zatem wstrzymywać się z zawieszeniem działalności do czasu pełnego zrealizowania kontraktu lub otrzymania wynagrodzenia od kontrahenta.

Na jakie korzyści mogą liczyć przedsiębiorcy w okresie zawieszenia działalności?

Przede wszystkim w okresie zawieszenia nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, składania deklaracji podatkowych oraz uiszczania zaliczek na podatki. Przedsiębiorcy będący podatnikami zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w przypadku zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej są zwolnieni z obowiązku obliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i wpłacania go na rachunek urzędu skarbowego. Od podatników nie pobiera się także podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały okres zawieszenia w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień zawieszenia. W zakresie podatku VAT podatnicy, którzy zawiesili działalność gospodarczą, w większości przypadków nie podlegają obowiązkowi składania deklaracji podatkowych za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy. Zwolnienie dotyczy podatników składających deklaracje zarówno za okresy miesięczne, jak i kwartalne.

Czy przedsiębiorca może dobrowolnie opłacać składki?

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorcy mogą dobrowolnie płacić jedynie składki emerytalne i rentowe oraz zdrowotne. Nie jest natomiast dopuszczalne dobrowolne opłacanie przez nich składek na ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.

Jak długo przedsiębiorca zachowuje prawo do opieki zdrowotnej?

Przedsiębiorcy tracą prawo do opieki zdrowotnej po upływie 30 dni od dokonania zawieszenia. W celu zachowania dotychczasowych uprawnień przedsiębiorca powinien wznowić działalność przed upływem tego terminu lub skorzystać z możliwości objęcia go tymi świadczeniami na innej podstawie (np. zgłoszenie do ubezpieczenia na zasadach przewidzianych dla członków rodziny).

Czy zawieszenie działalności wpływa na uprawnienia z małego ZUS?

Zawieszenie działalności gospodarczej nie powoduje utraty uprawnień do skorzystania z preferencyjnych składek na ZUS. W przypadku wznowienia działalności gospodarczej przedsiębiorca w dalszym ciągu będzie objęty korzystnymi rozwiązaniami. Trzeba jednak pamiętać, że zawieszenie działalności nie wstrzymuje biegu terminu, za jaki przedsiębiorca objęty został korzyściami wynikającymi z małego ZUS. W praktyce oznacza to, że okres korzystania z małego ZUS ulega skróceniu o czas zawieszenia działalności gospodarczej.

Jakie zasady obowiązują przedsiębiorców opiekujących się dziećmi?

Przedsiębiorcy planujący zawiesić działalność w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem, pod warunkiem że prowadzili działalność przez co najmniej sześć miesięcy przed zawieszeniem, mogą skorzystać z finansowania ubezpieczeń z budżetu państwa. Prawo do objęcia ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym przysługuje jednorazowo lub w maksymalnie pięciu częściach:

Trzeba pamiętać, że w przypadku osób zawieszających działalność ze względu na opiekę nad dzieckiem, poza obowiązkiem złożenia odpowiedniego wniosku do CEIDG, konieczne jest również złożenie oświadczenia w ZUS o zamiarze podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (oświadczenie UE-1).

Czy mogę bez wznawiania działalności przyjąć wpłaty od dłużników lub sprzedać wyposażenie zakładu?

W okresie zawieszenia przedsiębiorcy przysługuje uprawnienie do przyjmowania należności od swoich kontrahentów wynikających z dotychczasowych umów. Ponadto przedsiębiorca może m.in.:

Podstawa prawna

art. 23‒25 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 424)

rozdział 3 ustawy z 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1291; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1649)

Zbigniew Drabik radca prawny Olesiński i Wspólnicy sp. k.

Dopłaty do pensji podwyższone już od kwietnia

Od przyszłego miesiąca, a nie od maja, będą obowiązywać nowe, podwyższone kwoty dofinansowań do wynagrodzeń pracowników z dysfunkcjami zdrowotnymi.

Ich waloryzację – pierwszą po sześciu latach zamrożenia kwot wsparcia – zakłada nowelizacja ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 426), która jest elementem przyjętej przez Sejm ustawy tzw. tarczy antykryzysowej. Zgodnie ze zmienionymi przepisami wysokość miesięcznej dopłaty do pensji osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności wzrośnie z 1125 zł do 1200 zł, a ze znacznym z 1800 zł do 1950 zł. Bez zmian pozostanie natomiast kwota dofinansowania dla pracownika z lekką dysfunkcją zdrowotną – będzie to 400 zł. Ponadto ustawa przewiduje podwyższenie dodatkowej dopłaty, należnej w przypadku zatrudniania osoby z jednym ze schorzeń szczególnych. Obecnie bez względu na poziom dysfunkcji zdrowotnej jest to dodatkowe 600 zł. Po zmianie przepisów dodatkowe wsparcie na pracownika z umiarkowaną niepełnosprawnością wyniesie 900 zł, a ze znaczną 1200 zł. Co istotne, pierwotnie rząd chciał, aby waloryzacja subsydiów płacowych zaczęła obowiązywać od maja, ale ostatecznie nastąpi to wcześniej, bo od kwietnia.

– Dobrze, że udało się przyspieszyć termin wejścia w życie podwyżek, bo w dzisiejszych warunkach dla firm istotne jest, aby pomoc była szybko, bez zbędnych opóźnień – mówi Edyta Sieradzka, wiceprezes Ogólnopolskiej Bazy Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.

Równie ważna z punktu widzenia możliwości korzystania z subsydiów płacowych jest zmiana polegająca na dodaniu do ustawy o rehabilitacji art. 68ge, która pozwoli na ich czasowe otrzymywanie przez przedsiębiorstwa znajdujące się w złej kondycji finansowej. Teraz jest bowiem tak, że dopłaty do pensji są w rozumieniu unijnych przepisów uznawane za pomoc publiczną. Ta zaś nie może być wypłacona pracodawcy będącemu w trudnej sytuacji ekonomicznej, która jest określana według kryteriów wskazanych w rozporządzeniu Komisji Europejskiej. Paradoksalnie mogłoby więc dojść do sytuacji, gdy część pracodawców w ogóle nie skorzystałoby z wyższych dopłat, bo w następnych miesiącach – z uwagi na nadchodzący kryzys gospodarczy – straciliby do nich zupełnie prawo jako podmioty niespełniające wymogów UE. Temu, aby tak się nie stało, ma służyć wspomniany art. 68ge. Wynika z niego, że za okres od marca do grudnia 2020 r. pomoc publiczna w formie subsydiów płacowych będzie mogła być udzielana pracodawcom w trudnej sytuacji ekonomicznej. Przy czym konieczne będzie spełnienie do tego dwóch warunków. Po pierwsze pracodawca musiał być w dobrej kondycji finansowej według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r., a po drugie wartość takiego wsparcia nie może być wyższa niż 800 tys. euro na jedno przedsiębiorstwo.

– Jest to rozwiązanie oczekiwane przez pracodawców. Wątpliwości budzi jednak konstrukcja nowego przepisu, w tym użycie w nim sformułowania o tym, że pomoc może być udzielona, co powoduje brak pewności, czy na pewno tak się stanie – podkreśla Krzysztof Kosiński, wiceprezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.

Następną zmianą, którą wprowadza specustawa dotycząca COVID-19 do ustawy o rehabilitacji, jest art. 68gf. Dzięki niemu w czasie od 8 marca do upływu sześciu miesięcy od odwołania stanu epidemii pracodawcy będą zwolnieni z kosztów związanych z ubieganiem się o ulgi w spłacaniu należności na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Chodzi o opłatę ponoszoną przez firmę, gdy stara się o rozłożenie na raty lub odroczenie terminu płatności oraz opłatę prolongacyjną, naliczaną przez fundusz w momencie wydawania decyzji w tej sprawie. Pracodawcy nie będą musieli żadnej z nich płacić. Co więcej, nie będzie im też grozić kara grzywny za nieterminowe przekazywanie do PFRON dokumentów rozliczeniowych, czyli deklaracji i informacji.

Ponadto na mocy nowego art. 68gd firmy będą mogły przez czas stanu epidemii oraz sześć miesięcy po jego zakończeniu wykorzystywać do 20 proc. pieniędzy z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (ZFRON) na utrzymanie zagrożonych likwidacją miejsc pracy, wynagrodzenia oraz pomoc bytową dla pracowników, a także na inne wydatki niezbędne do zapewnienia ciągłości zatrudnienia. ©℗

Michalina Topolewska

Gospodarowanie odpadami w czasie pandemii

W ustawie z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2010 poz. 374) proponuje się wprowadzenie warunkowej możliwości unieszkodliwiania odpadów medycznych o właściwościach zakaźnych w instalacjach termicznego przekształcania odpadów technologicznie do tego przystosowanych, które nie posiadają wymaganych prawem decyzji i zezwoleń.

W projekcie zmienianej ustawy uwzględniono upoważnienie wojewodów do wydawania decyzji dotyczących:

Projekt ustawy zmienia również przepisy ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 701 ze zm.) przez wydłużenie okresu sporządzania dokumentów ewidencji odpadów w formie papierowej do 31.12.2020 r., z obowiązkiem ich wprowadzenia do systemu BDO do 31.1.2021 r.