Warunki uznania członka zarządu za podatnika VAT

Stan faktyczny

Sprawa dotyczyła osoby fizycznej, która na okres pełnienia przez nią funkcji członka zarządu w spółce, zawarła umowę o świadczenie usług zarządzania. Istota sporu dotyczyła właściwej interpretacji i zastosowania w rozpoznawanej sprawie art. 15 ust. 3 pkt 3 VATU, który ma rozstrzygające znaczenie dla oceny czy zarządzający współdziałał ze spółką na warunkach wskazujących na to, że jest podatnikiem podatku VAT z racji prowadzenia samodzielnie działalności gospodarczej (art.15 ust.1 VATU).

W ocenie podatnika, warunki współpracy pomiędzy zarządzającym a spółką prowadzą do wniosku, że nie są spełnione wszystkie przesłanki z art. 15 ust. 3 pkt 3 VATU, co powoduje, że zarządzający wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu VATU, a zatem jest podatnikiem VAT z tytułu zawartej umowy zarządzania. Przemawiają za tym trzy argumenty odnoszące się do istotnych elementów umowy w zakresie: odpowiedzialności zarządzającego wobec osób trzecich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy; niezależności i samodzielności przy wykonywaniu usług (warunki, czas i miejsce wykonywania czynności) oraz zasady i sposób ustalenia wynagrodzenia.

Zarówno organ interpretacyjny, jak i sąd I instancji, po dokonaniu analizy przedstawionego we wniosku stanu faktycznego w kontekście przesłanek warunkujących uznanie zarządzającego za podatnika VAT, nie zgodzili się ze stanowiskiem podatnika i uznali, że członek zarządu nie występuje w takim charakterze. Z treści umowy o zarządzanie nie można bowiem wywodzić odpowiedzialności zarządzającego wobec osób trzecich, co miałoby świadczyć o samodzielnym charakterze działalności zarządzającego.

Stanowisko NSA

Rozpoznając sprawę, NSA zgodził się ze stanowiskiem sądu I instancji. Zauważył, że zasadnicze znaczenie przy uznaniu danej działalności za wykonywaną w ramach samodzielnej działalności gospodarczej mają postanowienia konkretnej umowy. W tej sprawie z umowy zawartej przez członka zarządu nie wynikało, że istnieją postanowienia dotyczące ponoszenia przez niego odpowiedzialności wobec osób trzecich.

Sąd odrzucił przy tym argumentację podatnika, że odpowiedzialność taką można wyinterpretować z przepisów prawa cywilnego regulujących zasady odpowiedzialności odszkodowawczej osoby, która powierzyła innej osobie wykonanie danej czynności.

Wbrew twierdzeniom zarządzający nie ponosi ryzyka ekonomicznego związanego z wykonywaniem usługi w sposób charakterystyczny dla samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej.

Podsumowanie

Omówiony wyrok potwierdza, że pomimo utrwalonego już orzecznictwa w kwestii działalności zarządczej członków zarządu spółek, nadal istnieją w tej materii wątpliwości podatników.

W orzecznictwie utrwalił się pogląd, że przy ocenie czy menadżer zarządzający spółką jest podatnikiem VAT, należy przede wszystkim ustalić, czy w związku z usługami zarządzania ponosi odpowiedzialność względem osób trzecich. Przy czym taka odpowiedzialność powinna być przewidziana wprost w umowie, a nie wynikać z ogólnych zasad przewidzianych w przepisach prawa cywilnego czy handlowego.

Więcej badań dla pracowników

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawcy mają obowiązek kierowania na badanie lekarskie pracowników. Są to zarówno badania wstępne jak i badania okresowe. Zgodnie z art. 229 KP wstępnym badaniom lekarskim, podlegają:

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie. Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.

Zasady przeprowadzanie badań lekarskich pracowników

Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych. Badania są przeprowadzane na koszt pracodawcy. Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.

Nowelizacja przepisów w zakresie badań lekarskich pracowników

Nowelizacja przewiduje dodanie do art. 229 KP § 6¹–§ 6⁵ o poniżej treści (zamieszczamy wybrany wycinek przepisów odnoszący się do nowej propozycji ministerstwa w zakresie badań profilaktycznych):

§ 6¹. W przypadku, gdy pracownik skierowany na wstępne, okresowe albo kontrolne badania lekarskie spełnia warunki objęcia programem zdrowotnym lub programem polityki zdrowotnej, lekarz przeprowadzający wstępne, okresowe albo kontrolne badania lekarskie, kieruje pracownika, za jego zgodą, do udziału w programie zdrowotnym lub programie polityki zdrowotnej. Jeżeli pracownik wykona wstępne, okresowe albo kontrolne badania lekarskie zgodnie z programem zdrowotnym lub programem polityki zdrowotnej, badania te są finansowane na zasadach określonych w programie zdrowotnym lub programie polityki zdrowotnej.

§ 6². Jeżeli zakres badań określonych w programie zdrowotnym lub programie polityki zdrowotnej nie odpowiada pełnemu zakresowi badań wymaganych w celu wydania orzeczenia lekarskiego dotyczącego przeciwwskazań́ do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu, lekarz przeprowadzający wstępne, okresowe albo kontrolne badania lekarskie wydaje pracownikowi również̇ skierowanie na przeprowadzenie pozostałych badań wynikających z tych przepisów.

§ 6⁴. Minister właściwy do spraw zdrowia ogłasza, w drodze obwieszczenia, wykaz programów zdrowotnych lub programów polityki zdrowotnej realizowanych przez ministra właściwego do spraw zdrowia lub Narodowy Fundusz Zdrowia, które uwzględnia lekarz w ramach przeprowadzania badania wstępnego, badania okresowego albo badania kontrolnego pracownika.

§ 6⁵. Do przeprowadzania badań w zakresie wskazanym w programie zdrowotnym lub programie polityki zdrowotnej stosuje się̨ § 3 w którym wskazano, że okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.

Nowelizacja przepisów Kodeksu pracy jest obecnie procedowana w Sejmie.

Korzystne zmiany w akcyzie dla przedsiębiorców

Dokumentacja i ewidencja

Przyjęta przez rząd zmiana przepisów wydłuża możliwość prowadzenia ewidencji i innej dokumentacji dotyczącej wyrobów akcyzowych w postaci papierowej do 31.1.2024 r. To dodatkowy czas na przygotowanie się do prowadzenia ewidencji w postaci elektronicznej.

Uproszczenie dla produkcji energii elektrycznej

Projekt zakłada również uproszczenia dla podmiotów produkujących energię elektryczną z odnawialnych źródeł energii (OZE). Ograniczone zostać mają obowiązki administracyjne dla podmiotów, które zużywają energię elektryczną objętą zwolnieniem od akcyzy, wyprodukowaną w generatorach o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Rozwiązanie to będzie dotyczyć także jednostek samorządu terytorialnego.

Certyfikaty

Zniesiony zostanie obowiązek wydawania certyfikatów małego producenta napojów alkoholowych. Dotyczy to podmiotów, które korzystają z obniżonej stawki akcyzy w przypadku produkcji krajowej napojów alkoholowych.

Akcyza dla samochodów hybrydowych

Do końca 2029 r. wydłużone zostanie zwolnienie od akcyzy dla hybrydowych samochodów osobowych typu plug-in, o pojemności silnika spalinowego nie większej niż 2000 cm³. Dotychczas zwolnienie miało obowiązywać do końca 2022 r.

Nowe przepisy mają wejść w życie 1.1.2023 r.

Minimalne stawki podatku od środków transportowych na rok 2023

Ministerstwo Finansów informuje, że stawki minimalne podatku od środków transportowych na rok 2023 zostały ogłoszone przez Ministra Finansów w dniu 21 października w Monitorze Polskim pod poz. 1001.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Korzystne zmiany w podatku od spadków i darowizn

Rozporządzenie Ministra Finansów, które weszło w życie 13 października 2022 r. podwyższa kwoty wolne i przedziały skali podatkowych o 8,27 %, zgodnie ze wzrostem cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku.

Limity i podwyższenia

W efekcie podwyższone zostały kwoty wolne dla darowizn przeznaczanych przez obdarowanych na określone w ustawie cele mieszkaniowe (art. 4 ust. 1 pkt 5 PodSpDarU). Teraz wynoszą one:

Wzrosły również kwoty wolne od podatku. Od 13 października wynoszą one:

Na korzyść podatników zmieniła się też skala podatkowa, tzn. wzrosły przedziały, do których stosuje się poszczególne stawki podatków. Przykładowo obdarowany przez dalszą rodzinę (wuja lub ciotkę) może teraz zapłacić 12% podatku do kwoty 11 128 zł, a wcześniej po przekroczeniu 10 278 zł wchodził już w stawkę 15%. Równocześnie 15% stawka obowiązuje go teraz do 22 256 zł, a nie jak wcześniej do 20 557 zł.

Przepisy tego rozporządzenia dotyczą przypadków, w których obowiązek podatkowy powstał od 13 października 2022 r., obejmując m.in. darowizny otrzymane od tego dnia, albo spadki, których nabycie sąd lub notariusz potwierdził po 12 października 2022 r.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Część Ukraińców pracujących w Polsce może zostać podwójnie opodatkowana

Urzędy skarbowe w Ukrainie dość niechętnie podchodzą do kwestii zwrotu podatku, który był już pobrany w tamtym kraju, ale okazuje się jednak należny w Polsce. W nieco prostszej sytuacji są Ukraińcy zatrudnieni na podstawie polskiej umowy, którzy pracują i odprowadzają w Polsce podatki, a dodatkowo mogą liczyć na szereg ulg.

Zatrudnienie obywateli Ukrainy w Polsce

Jeszcze przed wybuchem wojny obywatele Ukrainy byli najliczniejszą grupą obcokrajowców zatrudnionych w polskich firmach. Według danych ZUS na koniec czerwca br. ubezpieczonych było 729 tys. osób z ukraińskim obywatelstwem, które podjęły w Polsce legalną pracę. W ciągu trzech miesięcy ich liczba wzrosła o 62 tys.

Wynika to głównie z faktu, że po wybuchu wojny do Polski skierowała się większość uchodźców uciekających z Ukrainy. Część z nich wróciła już za wschodnią granicę, ale wielu traktuje Polskę jako kraj docelowy – o nadanie numeru PESEL wystąpiło już ok. 1,3 mln ukraińskich uchodźców. Natomiast spośród 600 tys. osób, które znajdują się w bazie PESEL i są w wieku produkcyjnym, ponad 420 tys. podjęło w Polsce legalną pracę w ramach uproszczonej procedury wprowadzonej specjalną specustawą, która daje ukraińskim uchodźcom dostęp do polskiego rynku pracy i świadczeń socjalnych na takich samych zasadach, co polskim obywatelom.

Jak wynika z badania przeprowadzonego na początku października br. przez Polski Instytut Ekonomiczny i bank BGK w ramach Miesięcznego Indeksu Koniunktury – średnio co trzecia polska firma ma doświadczenie w zatrudnianiu pracowników z Ukrainy, a 26 % zatrudnia ich obecnie. Jednak – zarówno wśród pracodawców, jak i ukraińskich pracowników – wciąż funkcjonuje wiele mitów, w większości dotyczących właśnie opodatkowania i rezydencji podatkowej.

Opodatkowanie obywateli Ukrainy
Obywatel Ukrainy, który pracuje w Polsce i na podstawie polskiej umowy o pracę – co do zasady – tutaj powinien rozliczyć się z podatków. Sytuacja wygląda jednak nieco inaczej w przypadku osób zatrudnionych na podstawie ukraińskiej umowy, ale wykonujących pracę w Polsce (może to dotyczyć np. informatyków czy przedstawicieli branż kreatywnych).

Zgodnie z polsko-ukraińską konwencją o unikaniu podwójnego opodatkowania wynagrodzenie, które rezydent Ukrainy osiąga z wykonywania pracy, podlega opodatkowaniu tylko w Ukrainie, chyba że praca jest wykonywana w Polsce. W takim przypadku to wynagrodzenie może być opodatkowane właśnie w Polsce.

Źródło: newseria.pl

Każdy płatnik składek powinien założyć profil na PUE ZUS do 30 grudnia 2022 r.

Zgodnie z art.15 ustawy z 24.6.2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 1621) płatnicy składek, którzy nie posiadają profilu informacyjnego obowiązani są do założenia tego profilu w terminie do 30.12.2022 r. Obecnie obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS mają płatnicy rozliczający składki za więcej niż 5 osób. Po zmianach obowiązek ten dotyczy wszystkich przedsiębiorców – także właścicieli małych firm, czyli zatrudniających do 5 pracowników oraz tych, którzy płacą składki tylko za siebie.

Płatnicy składek, którzy nie mają profilu na PUE ZUS, a nie założą konta do 30.12.2022 r. muszą wiedzieć, że ZUS sam założy im taki profil w terminie do 31.1.2023 r. Tak wynika z art. 15 ust. 2 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem ZUS zakłada profil informacyjny PUE ZUS płatnikom składek nieposiadającym tego profilu, na kontach których na dzień 31.12.2022 r. prowadzone są rozliczenia z tytułu składek.

Korzyści dla przedsiębiorców zarejestrowanych na PUE ZUS

Platforma informacyjna PUE ZUS umożliwia załatwienie większości spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi w dowolnym miejscu i czasie. Przedsiębiorcy mogą składać wnioski do ZUS i korzystać z bezpłatnej aplikacji ePłatnik przeznaczonej do obsługi dokumentów ubezpieczeniowych. Mogą też kontrolować stan swoich rozliczeń z ZUS, mają dostęp do zwolnień lekarskich swoich pracowników, mogą samodzielnie tworzyć elektroniczne dokumenty z danymi z ZUS i przekazywać je do innych instytucji (np. banku lub urzędu).

Kto może założyć konto na PUE ZUS

Profil na PUE ZUS zakładany jest zawsze dla osoby fizycznej. Aby zarejestrować i potwierdzić profil, trzeba mieć ukończone 13 lat.

Płatnik składek – osoba fizyczna może założyć profil dla siebie lub udzielić pełnomocnictwa innej osobie (np. księgowej lub pracownikowi biura rachunkowego). Przedsiębiorcom, którzy prowadzą działalność jako osoba fizyczna, system automatycznie przypisze rolę płatnik do konta PUE ZUS, gdy dane w zakładanym profilu będą takie same jak te, które były podane w zgłoszeniu płatnika składek (np. NIP, PESEL).

Płatnik składek – osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej musi działać przez ustawowych lub statutowych przedstawicieli, ewentualnie udzielić pełnomocnictwa osobie fizycznej, np. swojemu pracownikowi lub pracownikowi biura rachunkowego.

Aby założyć profil na PUE ZUS, trzeba wejść na stronę www.zus.pl i kliknąć przycisk [Zarejestruj w PUE]. Szczegółowe informacje jak założyć konto na PUE ZUS znajdują się na stronie www.zus.pl .

Objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT

Objaśnienia podatkowe wychodzą naprzeciw oczekiwaniom podatników zgłoszonym w trakcie konsultacji podatkowych.

Ich celem jest przedstawienie praktycznego rozumienia przepisów ustawy o VAT w zakresie w jakim umożliwią wspólne rozliczenie przez kilka podmiotów w ramach tzw. grup VAT.

Objaśnienia podatkowe odnoszą się do przepisów, które będą obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. Koncentrują się na przesłankach (warunkach) utworzenia grupy VAT, zasadach rozliczeń w trakcie funkcjonowania grupy, jak i zagadnieniach związanych z zakończeniem działalności przez grupę VAT. Wiele miejsca poświecono także prawom i obowiązkom związanym z okresami przejściowymi.

W związku z wynikającymi z konsultacji podatkowych postulatami objaśnienia podatkowe w zakresie grup VAT zostały rozszerzone m.in. o:

Korzyści z grup VAT

Grupy VAT zaczną funkcjonować od 2023 r. umożliwiając neutralne rozliczanie podatku od towarów i usług wśród członków danej grupy. To nie tylko korzyści finansowa dla przedsiębiorstw i lepsza płynność finansowa, ale także uproszczenie i redukcja wielu obowiązków administracyjnych.

Grupa VAT to neutralność obrotów pomiędzy członkami grupy. Ponieważ obroty w ramach grupy nie podlegają VAT i nie są dokumentowane fakturami, to przestaje również obowiązywać konieczność stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment), czy weryfikacji kontrahenta w wykazie podatników. Podatnikiem jest grupa VAT jako całość, więc składany jest także jeden zbiorczy JPK, zamiast odrębnych JPK dla każdego podmiotu.

Korzyścią są też efektywniejsze przepływy pieniężne (cash–flow) w grupie, dzięki możliwości elastycznego zarządzania podatkiem naliczonym. Przykładowo, jeśli dany podmiot był przed przystąpieniem do grupy podatnikiem, który regularnie miał nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, to wówczas musiał oczekiwać na zwrot VAT – standardowo do 60 dni. Jeśli podmiot ten wejdzie do grupy, która jako całość wykazuje nadwyżkę podatku należnego nad naliczonym, to wówczas ten podatek wykazywany wcześniej jako VAT do zwrotu będzie „na bieżąco” uwzględniany w rozliczeniach grupy. W efekcie podmioty działając jako grupa VAT per saldo efektywniej „wykorzystują” VAT naliczony i żaden z podmiotów nie czeka na zwrot VAT. To rozwiązanie jest również korzystne dla podmiotów, które przed wejściem do grupy nie miały prawa do odliczenia podatku naliczonego, z uwagi na wykonywanie świadczeń wykluczających to prawo (np. zwolnionych z VAT usług finansowych).

Źródło: Ministerstwo Finansów

Przedłużenie Tarczy Antyinflacyjnej oraz zmiany w CIT z podpisem prezydenta

Dnia 24.10.2022 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o CIT, która przedłuża działanie Tarczy Antyinflacyjnej. Ustawa wydłuża działanie Tarczy antyinflacyjnej do 31.12.2022 r. Oznacza to m.in. utrzymanie czasowego obniżenia stawek VAT na: podstawowe produkty żywnościowe, energię elektryczną i cieplną, gaz ziemny, niektóre paliwa silnikowe oraz nawozy i środki wykorzystywane w produkcji rolnej.

Do końca roku obowiązywała będzie również obniżka akcyzy na prąd, zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, obniżka stawek akcyzy na niektóre paliwa silnikowe oraz czasowe wyłączenie z opodatkowania podatkiem handlowym sprzedaży niektórych paliw. Niższa akcyza obowiązuje również na lekki olej opałowy.

Zmiany w CIT

Zmieniają się też przepisy ustawy o CIT. Z korzyścią dla podatników. Najważniejsze zmiany w tym zakresie to:

VAT 8 i 23 %

Z noweli wynika również, że stawki podatku od towarów i usług zostaną utrzymane na poziomach 8% i 23%, dopóki wydatki na obronność przekraczają 3% PKB.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Limit przychodów uprawniających do opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym 2023 roku

Z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać:

1. osoby fizyczne osiągające przychody z działalności gospodarczej,
2. przedsiębiorstwa w spadku,
3. spółki cywilne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,
4. spółki cywilne osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku,
5. spółki jawne, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne – jeśli ich przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły limitu 2 mln euro.

Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą zarówno samodzielnie, jak i w formie spółki, to limit przychodów za poprzedni rok odnosi się odrębnie do każdej z tych działalności. Ponadto, jeśli z jednej działalności podatnik przekroczy limit 2 mln euro, nie znaczy to, że nie może opodatkować ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych drugiej działalności. Do limitu 2 mln euro nie wlicza się kwot, o które podatnik zmniejszył lub zwiększył przychody i dla których upłynął 90-dniowy termin płatności.

Limit 2 mln euro oblicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedniego.

Nie dokonuje się w tym przypadku zaokrągleń. Pierwszym dniem roboczym października w tym roku był 3 października i z tego dnia należało wziąć kurs euro do wyliczenia limitu. Na ten dzień średni kurs euro wynosił 4,8272 zł. Zatem limit na 2023 r. wynosi 9 654 400 zł (2 000 000 euro x 4,8272 zł). Limit ten jest wyższy od limitu na 2022 r., który wynosił 9 188 200 zł.

Zwiększył się również limit uprawniający do kwartalnych wpłat ryczałtu, który wynosi równowartość 200 000 euro. Zatem w 2023 r. ryczałt będzie można uiszczać co kwartał, jeśli kwartalny przychód osiągnięty w 2022 r. nie przekroczył 965 440 zł (na 2022 r. było to limit 918 820 zł).

Warto w tym miejscu zauważyć, że podatnicy którzy wybrali formę opodatkowania ryczałtem w latach wcześniejszych nie muszą dokonać tego wyboru ponownie na 2023 rok, bowiem wybór opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych prowadzonej działalności gospodarczej dotyczy również lat następnych.