PIT-11 za 2022 rok

1. Wstęp

Przypomnijmy, że dokładnie tak samo jak w minionych latach informacja PIT-11 przekazywana jest do urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, a przy obcokrajowcach do urzędu skarbowego właściwego w sprawie opodatkowania osób zagranicznych, w terminie do końca stycznia.

Informacja taka przekazywana jest również podatnikom, jednak tutaj płatnik ma więcej czasu, gdyż winno to być dokonane do końca lutego.

Oczywiście, prawodawca przewidział szczególny termin na przekazanie PIT-11, gdy w trakcie roku ustał obowiązek poboru zaliczki, jak również sam PIT-11 może pełnić funkcję informacyjną w odniesieniu do przychodów, dla których wypłacający nie był płatnikiem (kiedyś PIT-8C), jednak te zagadnienia nie są przedmiotem niniejszego opracowania.

2. PIT-11 to informacja, a nie rozliczenie podatkowe

Tak, jak w poprzednich latach PIT-11 nie stanowi rozliczenia podatkowego, a jedynie informację o rozliczeniach dokonywanych w trakcie roku przez płatnika. Płatnik wskazuje w nim kwoty przychodu uzyskane przez podatnika, zastosowane koszty, naliczone zaliczki czy składki odprowadzone do ZUS. Wskazując na zasady sporządzenia PIT-11 za 2022 r. należy w szczególny sposób, wyraźnie podkreślić, że płatnik nie prezentuje w takiej informacji żadnych danych o „zrolowanych”, w tym nie rozliczonych, w tym ze względu na śródroczną zmianę przepisów, zaliczek (chodzi o zaliczki, które były naliczane w 2022 r. wg zasad obowiązujących w 2021 r.).

3. Prezentacja danych podatnika

Oczywiście, w PIT-11 należy wskazać dane podatnika, pamiętając o tym, że dla niektórych jest to PESEL, dla innych NIP, a dla obcokrajowców jeszcze inny numer (podatkowy lub dowodu tożsamości wraz z jego nazwą).

Warto również przypomnieć, że fiskusa interesuje adres zamieszkania podatnika, a nie to gdzie one jest zameldowany.

4. Dane kwotowe w PIT-11

W bloku E płatnik prezentuje informacje o uzyskanych przez podatnika przychodach, kosztach które rozliczył płatnik i pobrane przez tego płatnika zaliczki. Należy przy tym zwrócić uwagę na konieczność wyodrębnienia przychodów uzyskanych przez podatnika do ukończenia 26 roku życia, oraz te które podatnik osiągnął po ukończeniu wieku emerytalnego.

O ile w części E, w kolumnie C płatnik prezentuje faktycznie uwzględnione przy naliczaniu zaliczek podatkowe koszty uzyskania przychodu, o tyle wcześniej, w części D, odhaczając odpowiednio pozycję zamieszcza informację, czy naliczając zaliczkę ze źródła stosunek pracy stosował koszty podstawowe, czy może jednak podwyższone ze względu na ilość miejsc pracy, czy miejsce zamieszkania pracownika.

Są to jednak pozycje, podobnie jak pola poświęcone składkom na ubezpieczenia społeczne, które znane są płatnikom z poprzednich lat. Z tym jednak zastrzeżeniem, że w polu 97 płatnik musi pamiętać by wyszczególnić składki na ubezpieczenia społeczne, których podstawę stanowił przychód zwolniony już nie tylko w ramach zwolnienia dla młodych podatników (art. 21 ust. 1 pkt 148 PDOFizU), ale również na podstawie nowo dodanych regulacji konstytuujących zwolnienia:

Osoby przygotowujące PIT-11 z pewnością zauważą, że inaczej niż to było w wersji 27 PIT-11 składanej za 2021 r., w aktualnej, 29 wersji formularza, po polach przewidzianych dla kwot składek na ubezpieczenie społeczne nie odnajdziemy tych, w których prezentowane były składki zdrowotne do odliczenia.

Nie oznacza to jednak, że organ podatkowy i podatnik nie dowiedzą się z PIT-11 o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne pobranych przez płatnika. Otóż, w polu 122 formularza PIT-11 w wersji 29, czyli składanego za 2022 r., płatnik musi wskazać łączną kwotę składek na ubezpieczenie zdrowotne pobranych przez płatnika. Trzeba jednak wyraźnie zastrzec, że chodzi o pełną składkę, naliczoną wg stawki 9%.

Zatem, płatnik prezentuje w takim polu pełną, faktycznie pobraną w trakcie roku składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jak zostało wskazane w pkt 23 objaśnienia do formularza PIT-11 (stanowiące jego część): „Składki w poz. 122 są uwzględniane w kwocie składek na obliczenie w zeznaniu podatkowym dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci, zgodnie z art. 27f ust. 9 ustawy.”

Kierując się systematyką formularza, nim płatnik zaprezentuje w poz. 122 łączną składkę na ubezpieczenie zdrowotne, musi uzupełnić, względnie stwierdzić, iż nie ma podstaw do uzupełnienia, pozycji poświęconych przychodom zwolnionym.

W tej części blok G informacji PIT-11 został w istotny sposób rozbudowany. Oprócz znanych z wcześniejszych wersji formularza pól poświęconych zwolnionym przychodom ze stypendiów, przychodów zwolnionych zagranicznych, z bezzwrotnej pomocy zagranicznej oraz przychodów młodych podatników prawodawca oczekuje, że płatnik ujawni również informacje o przychodach objętych zwolnieniem właściwym:

Zaznaczyć przy tym należy, że zarówno w przypadku takich przychodów, jak i przychodów zwolnionych z uwagi na zastosowanie przepisów kierowanych do podatników, którzy nie ukończyli 26 roku życia (i płatników ich rozliczających), należy dokonać podziału uzyskanych przychodów ze względu na ich źródło na:

Przy czym, w ramach przychodów młodych podatników możliwe jest jeszcze jedno źródło, którym są praktyki absolwenckie lub staż uczniowski.

Osoby uzupełniające PIT-11, a wcześniej w trakcie roku naliczające zwolnienie, muszą zwrócić uwagę na to, że wszystkie ww. zwolnienia (włącznie ze zwolnieniem dla młodych podatników), objęte są wspólnym rocznym limitem 85 528 zł. Oznacza to, że bez względu na ilu zwolnień podatnik korzysta, kwota zwolnienie nie ulega multiplikacji.

Jeżeli chodzi o sam PIT-11, to o ile przychody zwolnione ze względu na fakt, iż podatnik nie ukończył 26 roku życia prezentowane są „samodzielnie” (w podziale na cztery źródła), o tyle przychody zwolnione na podstawie trzech pozostałych regulacji, do których ma zastosowane wspólny limit roczny 85 528 zł (łącznie ze zwolnieniem dla młodych podatników) prezentowane są łącznie, zarówno jako cała kwota jak i z podziałem na źródła.

 

Łączna kwota przychodów zwolnionych w ramach zwolnienia dla powracający, rodziców plus czwórki dzieci i aktywnych zawodowo seniorów ujmowana jest w poz. 114, a do tego w poz. 118-120 odhacza odpowiednie pole wskazując, z którego zwolnienia korzystają przychody.

Zaznaczyć przy tym trzeba, że jest to wyłącznie informacja, o podstawie zwolnienie bez podziału i identyfikacji na kwoty, dla których właściwe są poszczególne zwolnienia z regulacji art. 21 ust. 1 pkt 152-154 PDOFizU.

Jeżeli płatnik pobrał z wypłacanego podatnikowi świadczenia składki członkowskie na rzecz związków zawodowych, wówczas ich kwota podlegająca odliczeniu od dochodu prezentowana jest w poz. 123 PIT-11. Przypomnieć należy, że kwota taka nie może przekroczyć w roku 500 zł.

5. Konsekwencje braku lub opóźnienia PIT-11

Jeżeli płatnik nie wywiąże się z obowiązku złożenia informacji PIT-11, również jeżeli przekaże ją organowi z opóźnieniem, musi liczyć się z tym, że może być pociągnięty do odpowiedzialności karnoskarbowej.

Niezłożenie w terminie informacji PIT-11 może skutkować nałożeniem na osobę odpowiedzialną, bo sankcją taką jest zagrożona konkretna osobę, kary grzywny nawet do 120 stawek dziennych. Gdyby taki PIT miał dotyczyć przychodów podatnika z działalności wykonywanej osobiście lub praw majątkowych, wówczas grzywna taka w może wynieść takich stawek nawet 180.

Warto przy tym wyjaśnić, że ustalając stawkę dzienną, sąd bierze pod uwagę m.in. dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Stawka dzienna nie może być jednak niższa od 1/30 części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej 400-krotności. W 2023 r. stawka dzienna definiowana jest w kwocie zawierającej się w przedziale 120 zł do 48.000 zł.

W praktyce jednak, jeśli opóźnienie jest nieznaczne, to kara zostaje nałożona w formie mandatu karnego (postępowanie mandatowe). Mandatem karnym może być nałożona kara grzywny w granicach nieprzekraczających pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

6. Podsumowanie

Informacja PIT-11 ma szerokie zastosowanie. Jest ona składana przez płatników, którzy w trakcie roku naliczają i pobierają zaliczki na podatek dochodowy. Zaznaczyć przy tym należy, że nie składa jej płatnik podatku zryczałtowanego, a jedynie zaliczek na PIT. W PIT-11 znajduje się również blok F, który jest wypełniany przez podmiot nie pełniący funkcji płatnika, a jedynie przekazujący informacje o przychodach z tzw. innego źródła. W takiej części PIT-11 kilka lat temu zastąpił uprzednio składany PIT-8C (obecnie PIT-8C ma inne przeznaczenie).

W niniejszej publikacji przybliżone zostały zasady wypełniana PIT-11 przez płatników, a ci muszą pamiętać, że pomimo perturbacji związanych z naliczaniem zaliczek na PIT w 2022 r., powodowanych Polskim Ładem, PIT-11 pozostał informacją, w której należy zamieścić informacje, o tym co się wydarzyło w trakcie roku, jak faktycznie były naliczane zaliczki na PIT odprowadzone do urzędu skarbowego.

Rozliczenie podatkowe za rok 2022 – porównanie form opodatkowania

Ustawą z 9.6.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.; dalej: ZmPDOFizU22(2)) wprowadzono nową skalę podatkową. Skala podatkowa, która została wprowadzona z dniem 1.1.2022 r. uwzględniała stawkę 17% w przypadku dochodów do 120 000 zł, kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 5100 zł, co dawało kwotę wolną od podatku na poziomie 30 000 zł. Powyżej 120 000 zł podatnicy mieli nadal możliwość korzystania z kwoty zmniejszającej podatek, a stawka pozostała 32%. Jednocześnie w okresie od 1.1.2022 r. do końca czerwca 2022 r. obowiązywała ulga dla klasy średniej. Ulga ta, wywołała wiele zamieszania z uwagi na fakt, iż była mechanizmem obniżania podatku dla osób, które osiągały dochody w odpowiednim przedziale, określanym jako klasa średnia. Ulga przewidziana została dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności opodatkowanej na zasadach skali podatkowej i obliczana była według wzoru:

1) (A × 6,68% – 4566 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 68 412 zł i nieprzekraczającego kwoty 102 588 zł,

2) (A × (-7,35%) + 9829 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 102 588 zł i nieprzekraczającego kwoty 133 692 zł

– w którym A oznacza sumę uzyskanych przez podatnika w roku podatkowym i podlegających opodatkowaniu na zasadach skali podatkowej przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia tej działalności, z wyłączeniem z tych kosztów składek na ubezpieczenia społeczne.

Tab. 1 Skala podatkowa wprowadzono 1.1.2022 r.

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Podatek wynosi
ponad	do
	120 000	17% minus kwota zmniejszająca podatek 5100 zł
120 000		15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

Z dniem 1.7.2022 r., ale z efektem od 1.1.2022 r. wprowadzono nową skalę podatkową (zgodnie z tabelą 2) oraz uchylono ulgę dla klasy średniej, która to ulga nie będzie stosowana w ogóle w roku 2022. W przypadku osób, które miały ją stosowane w okresie od 1.1.2022 r. do końca czerwca 2022 r., rozliczenie całkowite, bez jej ujęcia zastosowane będzie w zeznaniu rocznym. W przypadku większości podatników zmiany wprowadzone od 1.7.2022 r. spowodują, iż nie będzie konieczności dopłaty podatku, a gdyby się jednak pojawiła sytuacja niekorzystnego rozliczenia nowej wersji skali podatkowej, ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie kalkulacji hipotecznego podatku należnego za rok 2022, aby w takich przypadkach wyrównać stratę podatnikom.

Tab. 2 Skala podatkowa wprowadzono od 1.7.2022 r., ale ze skutkiem od 1.1.2022 do 31.12.2022 r.

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Podatek wynosi
ponad	do
	120 000	12% minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł
120 000		10 800 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł

 

Z powodu tak wielkich zmian w zakresie skali podatkowej zdecydowano się więc, aby część podatników mogła dokonać wyboru opodatkowania roku 2022 na zasadach skali podatkowej, ale dopiero podejmując decyzję po zakończonym roku podatkowym 2022, a zatem w 2023 roku.

1. Podatek liniowy na skalę podatkową

1.1. Analiza przepisów i możliwości

Zgodnie z art. 14 ZmPDOFizU22(2), podatnicy stosujący przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy opodatkowanie na zasadach określonych w art. 30c  PDOFizU tj. na zasadach podatku liniowego mogą wybrać opodatkowanie dochodów osiągniętych w 2022 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach skali podatkowej, jeżeli zawiadomią o tym wyborze właściwego naczelnika urzędu skarbowego w zeznaniu rocznym złożonym w terminie do końca kwietnia (w roku 2023 termin upływa 2.5.2023 r.).

Tym samym podatnicy mogą po zakończonym roku ocenić, która forma opodatkowania jest dla nich bardziej korzystna, tj. czy jest to podatek liniowy, czy skala podatkowa. Bardzo ważne jest jednak to, iż w przypadku, gdyby podatnicy złożyli zeznanie roczne PIT-36L, a następnie dokonali analizy i podjęli taką decyzję np. 10.5.2023 r., wtedy nie będzie możliwości dokonania już żadnej zmiany. Wynika to z tego, iż art. 14 ust. 2 ZmPDOFizU22(2) przewiduje, iż wybór dokonany po złożeniu zeznania rocznego PIT-36L nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli podatnik wykazał w tym zeznaniu przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Podatnicy mają możliwość wyboru po zakończonym roku podatkowym zamiast podatku liniowego rozliczenie na skali podatkowej, ale muszą decyzje podejmować ostrożnie. Dodatkowo podkreślić należy, iż decyzja o takim wyborze dotyczy jedynie roku 2022 i nie oznacza zmiany formy opodatkowania na stałe. Jeśli więc przedsiębiorca chce w roku 2023 także być na zasadach skali podatkowej, wtedy konieczne jest, aby wybrał taką formę opodatkowania w terminie do 20.dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód.

1.2. Jak porównać podatek liniowy i skalę podatkową?

Najważniejszymi zmiennymi w zakresie podjęcia decyzji o opodatkowaniu roku 2022 na zasadach skali podatkowej jest kwestia wysokości podatku należnego za rok 2022 oraz wysokości składki zdrowotnej. Dopiero taka analiza pozwala na prawidłową ocenę, czy skala podatkowa na pewno jest dobrym wyborem na rok 2022. Składka zdrowotna od 1.1.2022 r. uzależniona jest od formy opodatkowania. W przypadku przedsiębiorców, którzy rozliczają się na zasadach skali podatkowej wynosi ona 9% dochodu z działalności gospodarczej, a w przypadku tych, którzy stosują podatek liniowy wynosi 4,9% dochodu z działalności gospodarczej. W obu przypadkach nie może ona być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia. Tym samym, jeśli przedsiębiorca chce przeanalizować, która forma jest dla niego najbardziej opłacalna, wtedy brać pod uwagę powinien podatek oraz wysokość składki zdrowotnej. Przeanalizujemy to na dwóch przykładach.

Przykład 8

Dochód z działalności gospodarczej	250 000,00 zł
Składka zdrowotna skala podatkowa	22 500,00 zł
Składka zdrowotna podatek liniowy	12 250,00 zł
Podstawa opodatkowania skala podatkowa	250 000,00 zł
Podstawa opodatkowania podatek liniowy	241 300,00 zł
Podatek na zasadach skali podatkowej	52 400,00 zł
Podatek liniowy	45 847,00 zł
Łączne obciążenia skala podatkowa	74 900,00 zł
Łączne obciążenia podatek liniowy	58 097,00 zł

Podczas analizy swojej sytuacji należy brać pod uwagę, iż w przypadku podatku liniowego istnieje możliwość odliczenia składki zdrowotnej od dochodu do limitu 8700 zł. Jeśli jest ona zaliczana w koszty uzyskania przychodu, pomniejsza także podstawę opodatkowania, co zostało zaprezentowane w przykładach powyżej. Jak wynika z analizy przykładu 7 podatnikowi opłaca się wybrać skalę podatkową za rok 2022, czego nie może powiedzieć podatnik z przykładu 8. Łączne obciążenia w przykładach to suma podatku oraz składki zdrowotnej. Dla celów przykładów nie brano pod uwagę innych obciążeń np. składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ dla takiej analizy są neutralne i nie mają wpływu na podjęcie decyzji.

1.3. Rozliczenie składki zdrowotnej w przeliczeniu roku 2022 na skalę podatkową

W trakcie roku 2022 podatnicy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach podatku liniowego płacili co miesiąc składkę zdrowotną w wysokości 4.9% dochodu z działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy co miesiąc byli zobowiązani także do składania deklaracji rozliczeniowych wykazujących podstawę wymiaru składki i wysokość tej składki. Jak zatem wyglądać będzie sytuacja, w przypadku wyboru opodatkowania na zasadach skali podatkowej w przypadku składki zdrowotnej? W przypadku dokonania wyboru formy opodatkowania na podstawie art. 14 ZmPDOFizU22(2):

1) miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych należne za 2022 r. albo rok składkowy rozpoczynający się 1.2.2022 r., pobierane, rozliczane i opłacane są na podstawie zasad obowiązujących dla formy opodatkowania wybranej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;

2) roczna składka zdrowotna na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych, należna za 2022 r. albo rok składkowy rozpoczynający się 1.2.2022 r., pobierana, rozliczana i opłacana jest na podstawie zasad obowiązujących dla formy opodatkowania wybranej zgodnie z art. 14.

Tym samym miesięczne deklaracje rozliczeniowe składane na zasadach podatku liniowego pozostają, natomiast przedsiębiorca będzie zobowiązany do rozliczenia składki zdrowotnej za cały rok 2022 na zasadach skali podatkowej w deklaracji rozliczeniowej rocznej składanej w DRA za kwiecień 2023 do 20.5.2023 r. W przypadku, kiedy z kalkulacji wyjdzie konieczność dopłaty składki zdrowotnej, wtedy przedsiębiorca dokona dopłaty w terminie do 20.5.2023 r. W sytuacji odwrotnej to jest nadpłaty składki zdrowotnej (co będzie sytuacja rzadką z uwagi na fakt, iż na podatku liniowym stawka składki jest zdecydowanie niższa niż na skali podatkowej), wtedy przedsiębiorca będzie miał możliwość złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej lub pozostawienia tego na poczet kolejnych rozliczeń ZUS.

1.4. Składka zdrowotna odliczana w podatku liniowym, a wybór skali podatkowej

W trakcie roku 2022 podatnicy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach podatku liniowego mieli możliwość odliczania składki zdrowotnej od dochodu lub zaliczania jej w koszty uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 58 PDOFizU w roku 2022 przedsiębiorcy nie mogą zaliczać w koszty uzyskania przychodu składek zdrowotnych poza składkami na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym:

a) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zgodnie z art. 30c,

b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w sposób określony w art. 30c

– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł. Jednocześnie możliwość taka została także wprowadzona w art. 30c ust. 2 PDOFizU, wprowadzając możliwość odliczenia od dochodu składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym:

a) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zgodnie z art. 30c,

b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w sposób określony z art. 30c

– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700,00 zł. Nie ma jednak możliwości zastosowania równocześnie zaliczenia w koszty uzyskania przychodu i odliczenia od dochodu. Przedsiębiorca ma tylko jedną z tych możliwości.

Tym samym w przypadku, kiedy przedsiębiorca w trakcie roku 2022 dokonywał zaliczenia w koszty uzyskania przychodu składki zdrowotnej lub dokonywał jej odliczenia od dochodu, będzie musiał wziąć to także pod uwagę analizując rozliczenie. W przypadku zaliczenia składki zdrowotnej w koszty uzyskania przychodu konieczne będzie jej wyksięgowanie z kosztów

Podsumowanie najważniejszych punktów przeliczenia roku 2022 z podatku liniowego na skalę podatkową:

1. Przedsiębiorca ma możliwość wyboru opodatkowania roku 2022 na zasadach skali podatkowej w przypadku, kiedy przed 1.7.2022 r. wybrał podatek liniowy w opodatkowaniu swojej działalności gospodarczej.
2. Przedsiębiorca dokonując analizy powinien brać pod uwagę różnice w podatku oraz składce zdrowotnej.
3. Przedsiębiorca nie musi składać żadnego zawiadomienia, a jedynie złożyć terminowo zeznanie roczne PIT-36 zamiast PIT-36L.
4. Nie ma możliwości zmiany decyzji po złożeniu PIT-36L.
5. Nie jest to zmiana formy opodatkowania na stałe, a jedynie za rok 2022, a zatem jeśli przedsiębiorca chce także w 2023 r. mieć skalę podatkową, musi dokonać takiego wyboru formy opodatkowania do 20.dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód.
6. Najczęściej pojawi się konieczność dopłaty składki zdrowotnej i nadpłata w podatku dochodowym, jeśli zostanie podjęta taka decyzja, ale nie ma możliwości przeksięgowania nadpłaty w podatku na poczet dopłaty do składki zdrowotnej.
7. Przedsiębiorca będzie rozliczał składkę zdrowotną w rocznym rozliczeniu DRA składanym za kwiecień 2023 r.

 

2. Ryczałt na skalę podatkową

2.1. Analiza przepisów i możliwości

Zgodnie z art. 15 ZmPDOFizU22(2), podatnicy stosujący przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy opodatkowanie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, mogą wybrać opodatkowanie dochodów osiągniętych w 2022 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach skali podatkowej, jeżeli zawiadomią o tym wyborze właściwego naczelnika urzędu skarbowego w zeznaniu rocznym złożonym w terminie do końca kwietnia 2023 r. (w roku 2023 termin do złożenia zeznania upływa 2.5.2023 r.).

Tym samym podatnicy mogą po zakończonym roku ocenić, która forma opodatkowania jest dla nich bardziej korzystna, tj. czy jest to ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, czy skala podatkowa. Istotne jest jednak, iż w sytuacji, kiedy przedsiębiorca złoży zeznanie roczne PIT-28 (czyli zeznanie roczne dla osób rozliczających się na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych), a dopiero potem dokona analizy i podejmie decyzję, iż chciałby rok 2022 rozliczyć na zasadach skali podatkowej i decyzja taka zostanie podjęta np. 10.5.2023 r, wtedy nie będzie możliwości dokonania już żadnej zmiany. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 2 ZmPDOFizU22(2) wybór dokonany po złożeniu zeznania rocznego PIT-28 nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli podatnik wykazał w tym zeznaniu przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Ustawodawca przewidział jednak, iż decyzja o takim wyborze dotyczy jedynie roku 2022 i nie oznacza zmiany formy opodatkowania na stałe. Jeśli więc przedsiębiorca chce w roku 2023 także być na zasadach skali podatkowej, wtedy konieczne jest, aby wybrał taką formę opodatkowania w terminie do 20.dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód.

W przypadku możliwości z art. 15 ZmPDOFizU22(2) pamiętać należy, jednak, iż w sytuacji gdy mamy do czynienia ze spółką, której wspólnicy wybrali opodatkowanie jej przychodów na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych wybór opodatkowania zamiast ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, skala podatkowa dotyczyć musi wszystkich wspólników. Nie ma zatem możliwości, aby jeden wspólnik wybrał taką opcję, a drugi nie.

2.2. Jak porównać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i skalę podatkową?

Najważniejszymi zmiennymi w zakresie podjęcia decyzji o opodatkowaniu roku 2022 na zasadach skali podatkowej jest kwestia wysokości podatku należnego za rok 2022 oraz wysokości składki zdrowotnej. Dopiero taka analiza pozwala na prawidłową ocenę, czy skala podatkowa na pewno jest dobrym wyborem na rok 2022. Składka zdrowotna od 1.1.2022 roku uzależniona jest od formy opodatkowania. W przypadku przedsiębiorców, którzy rozliczają się na zasadach skali podatkowej wynosi ona 9% dochodu z działalności gospodarczej, a w przypadku tych, którzy stosują ryczałt od przychodów ewidencjonowanych jest ona uzależniona od wysokości osiąganych przychodów.

Wysokość składki zdrowotnej została zaprezentowana w tabeli 3.

Tabela 3. Wysokość składki zdrowotnej na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych

Przychód w roku do 60 000 zł	Przychód w roku powyżej 60 000, mniej niż 300 000 zł	Przychód w roku powyżej 300 000 zł
iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty odpowiadającej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, jeżeli osiągnięte przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu RyczałtU nie przekroczyły w tym okresie kwoty 60 000 zł;	iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, jeżeli osiągnięte przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu RyczałtU przekroczyły w tym okresie kwotę 60 000 zł i nie przekroczyły kwoty 300 000 zł.	iloczyn liczby miesięcy w roku kalendarzowym podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i kwoty odpowiadającej 180% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, jeżeli osiągnięte przychody z działalności gospodarczej w rozumieniu RyczałtU przekroczyły w tym okresie kwotę 300 000 zł.

W roku 2022 wysokość składki miesięcznej w pierwszym progu wynosiła 335,94 zł, w drugim progu 559,89 zł, a w trzecim 1007,81 zł.

Tym samym, jeśli przedsiębiorca chce przeanalizować, która forma jest dla niego najbardziej opłacalna, wtedy brać pod uwagę powinien podatek oraz wysokość składki zdrowotnej. Bardzo ważne jest to, iż w przypadku skali podatkowej bierze się pod uwagę w podstawie opodatkowania dochód z działalności gospodarczej, a zatem różnicę między przychodami a kosztami uzyskania przychodów, natomiast podstawą opodatkowania na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych jest sam przychód. Dla uproszczenia w przykładzie 17 wzięto pod uwagę sytuację, kiedy przedsiębiorca nie ma koszów prowadzenia działalności. Podkreślenia jednak wymaga fakt, iż przedsiębiorcy, którzy stosują opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mają możliwość odliczenia składki zdrowotnej od przychodów w wysokości 50% zapłaconych składek zdrowotnych. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1a RyczałtU, przychody stanowiące podstawę opodatkowania mogą być pomniejszone o 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku:

1) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

2) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

W powyższym przykładzie założono stawkę podatku na ryczałcie 12% oraz założono, iż cała wysokość składek zdrowotnych należnych za rok 2022 została zapłacona w roku 2022 i może być odliczona od przychodów w wysokości 50%. Założono także, iż przedsiębiorca nie ma kosztów uzyskania przychodu. Łączne obciążenia w przykładzie to suma podatku oraz składki zdrowotnej. Dla celów przykładów nie brano pod uwagę innych obciążeń np. składek na ubezpieczenia społeczne ponieważ dla takiej analizy są neutralne i nie mają wpływu na podjęcie decyzji. W przykładzie powyżej przedsiębiorcy nie opłaca się wybierać skali podatkowej.

Przykład 18

Przychód z działalności gospodarczej	120 000,00 zł
Składka zdrowotna skala podatkowa	10 800,00 zł
Składka zdrowotna ryczałt	6718,68 zł
Podstawa opodatkowania skala podatkowa	120 000,00 zł
Podstawa opodatkowania ryczałt	116 640,66 zł
Podatek na zasadach skali podatkowej	10 800,00 zł
Podatek ryczałt	19 828,91 zł
Łączne obciążenia skala podatkowa	21 600,00 zł
Łączne obciążenia ryczałt	26 547,59 zł

W powyższym przykładzie założono stawkę podatku 17% oraz założono, iż cała wysokość składek zdrowotnych została zapłacona w roku 2022 i może być odliczona od przychodów w wysokości 50%. Założono także, iż przedsiębiorca nie ma kosztów uzyskania przychodu. Jak wynika z analizy przykładu podatnikowi opłaca się wybrać skalę podatkową za rok 2022. Łączne obciążenia w przykładzie to suma podatku oraz składki zdrowotnej. Dla celów przykładów nie brano pod uwagę innych obciążeń np. składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ dla takiej analizy są neutralne i nie mają wpływu na podjęcie decyzji.

2.3. Rozliczenie składki zdrowotnej w przeliczeniu roku 2022 na skalę podatkową

W trakcie roku 2022 podatnicy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jak w tabeli 3 powyżej, a zatem płacili ją uzależnioną od wysokości osiąganych przychodów. Przedsiębiorcy co miesiąc byli także zobowiązani do składania deklaracji rozliczeniowych, wykazujących podstawę wymiaru składki i wysokość tej składki. Jak zatem wyglądać będzie sytuacja, w przypadku wyboru opodatkowania na zasadach skali podatkowej w przypadku składki zdrowotnej? W przypadku dokonania wyboru formy opodatkowania na podstawie art. 15 ZmPDOFizU22(2):

1) miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych należne za 2022 r. albo rok składkowy rozpoczynający się 1.2.2022 r., pobierane, rozliczane i opłacane są na podstawie zasad obowiązujących dla formy opodatkowania wybranej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy;

2) roczna składka zdrowotna na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych należna za 2022 r. albo rok składkowy rozpoczynający się 1.2.2022 r., pobierana, rozliczana i opłacana jest na podstawie zasad obowiązujących dla formy opodatkowania wybranej zgodnie z art. 15.

Tym samym miesięczne deklaracje rozliczeniowe składane na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych pozostają, natomiast przedsiębiorca będzie zobowiązany do rozliczenia składki zdrowotnej za cały rok 2022 na zasadach skali podatkowej w deklaracji rozliczeniowej rocznej, składanej w DRA za kwiecień 2023 do 20.5.2023 r. W przypadku, kiedy z kalkulacji wyjdzie konieczność dopłaty składki zdrowotnej, wtedy przedsiębiorca dokona dopłaty w terminie do 20.5.2023 r. W sytuacji odwrotnej to jest nadpłaty składki zdrowotnej, wtedy przedsiębiorca będzie miał możliwość złożenia wniosku o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej lub pozostawienia tego na poczet kolejnych rozliczeń ZUS.

Przykład 19

Przychód z działalności gospodarczej	120 000,00 zł
Składka zdrowotna skala podatkowa	10 800,00 zł
Składka zdrowotna ryczałt	6718,68 zł
Podstawa opodatkowania skala podatkowa	120 000,00 zł
Podstawa opodatkowania ryczałt	116 640,66 zł
Podatek na zasadach skali podatkowej	10 800,00 zł
Podatek ryczałt	19 828,91 zł
Łączne obciążenia skala podatkowa	21 600,00 zł
Łączne obciążenia ryczałt	26 547,59 zł
Dopłata składki zdrowotnej	4081,32 zł
Nadpłata podatek	9028,91 zł

W analizowanym przykładzie przedsiębiorca wybiera za rok 2022 skalę podatkową, ponieważ obciążenia na skali podatkowej zdecydowanie wskazują, iż jest to dla niego lepsza forma na ten rok. Przedsiębiorca w trakcie roku zapłacił składkę zdrowotną w wysokości 6718,68 zł, natomiast jak wybierze za rok 2022 skalę podatkową, wtedy będzie musiał wykazać składkę zdrowotną w wysokości 10 800 zł w DRA za kwiecień 2023 r. Oznacza to konieczność dopłaty składki zdrowotnej do 20.5.2023 r. w wysokości 4081,32 zł, ale jednocześnie przedsiębiorca będzie miał nadpłatę podatku w wysokości 9028,00 zł. Niestety nie ma możliwości przeksięgowania nadpłaty w podatku na niedopłatę składki zdrowotnej.

2.4. Składka zdrowotna odliczana w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych, a wybór skali podatkowej

W trakcie roku 2022 podatnicy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mieli możliwość odliczania składki zdrowotnej od przychodu. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1a RyczałtU, przychody stanowiące podstawę opodatkowania mogą być pomniejszone o 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku:

1) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

2) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Tym samym przedsiębiorca nie będzie miał takiej możliwości po wyborze opodatkowania roku 2022 na zasadach skali podatkowej.

2.5. Zaprowadzenie księgi przychodów i rozchodów na skali podatkowej

W trakcie roku 2022 podatnicy, którzy stosowali opodatkowanie na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych prowadzili ewidencję przychodów ewidencjonowanych. W przypadku wyboru opodatkowania roku 2022 na zasadach skali podatkowej, konieczne będzie zaprowadzenie PKPiR. Podatnik jest obowiązany zaprowadzić i uzupełnić PKPiR przed złożeniem zeznania PIT-36 zgodnie z przepisami. Nie uznaje się księgi za nierzetelną i wadliwą wyłącznie z powodu jej zaprowadzenia lub uzupełnienia w terminie określonym w zdaniu pierwszym. Jeżeli podatnik sporządził remanent towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków na dzień 31.12.2021 r., przyjmuje się, że jest to remanent sporządzony na dzień 1.1.2022 r. Jeżeli podatnik nie sporządził remanentu na dzień 1.1.2022 r., przyjmuje się, że wartość remanentu początkowego wynosi 0 zł.

Podsumowanie najważniejszych punktów przeliczenia roku 2022 z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na skalę podatkową

1. Przedsiębiorca ma możliwość wyboru opodatkowania roku 2022 na zasadach skali podatkowej, w przypadku, kiedy przed 1.1.2022 roku wybrał ryczałt.
2. Przedsiębiorca dokonując analizy powinien brać pod uwagę różnice w podatku oraz składce zdrowotnej.
3. Przedsiębiorca nie musi składać żadnego zawiadomienia, a jedynie złożyć terminowo zeznanie roczne PIT-36 zamiast PIT-28.
4. Nie ma możliwości zmiany decyzji po złożeniu PIT-28.
5. Nie jest to zmiana formy opodatkowania na stałe, a jedynie za rok 2022, a zatem jeśli przedsiębiorca chce także w 2023 mieć skalę podatkową musi dokonać takiego wyboru formy opodatkowania do 20.dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód.
6. Najczęściej pojawi się konieczność dopłaty składki zdrowotnej i nadpłata w podatku dochodowym, jeśli zostanie podjęta taka decyzja, ale nie ma możliwości przeksięgowania nadpłaty w podatku na poczet dopłaty do składki zdrowotnej.
7. Przedsiębiorca będzie rozliczał składkę zdrowotną w rocznym rozliczeniu DRA składanym za kwiecień 2023 r.
8. W przypadku spółki, której wspólnicy opodatkowują przychody na zasadach ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, decyzja musi być podjęta przez wszystkich wspólników.

Ważne zmiany w ZUS w 2023 roku

Wyższe składki ZUS

Jak co roku, od stycznia podwyższeniu ulegają składki ZUS dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Składki ZUS w 2023 roku wzrosną aż o 17%, a w przypadku nowych przedsiębiorców – o 20%.

Wyższe odliczenie składki zdrowotnej

W połowie zeszłego roku znaczna część przedsiębiorców odzyskała prawo do częściowego odliczenia składki zdrowotnej. Odliczenie to przysługuje jednak w różnym zakresie różnym firmom i zależy od formy opodatkowania wybranej przez przedsiębiorcę.

Osoby rozliczające się podatkiem liniowym uzyskały prawo do odliczenia składek zdrowotnych jedynie w ograniczonym zakresie, tj. do wysokości określonego limitu w wysokości 8700 zł. Od Nowego Roku limit ten uległ jednak podwyższeniu do kwoty 10 200 zł.

Składka zdrowotna dla ryczałtowców

W 2023 roku zmianie ulegnie również wysokość ryczałtowej składki zdrowotnej płaconej przez osoby rozliczające się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Działalność bez ZUS bardziej dostępna

Od Nowego Roku podwyższeniu uległ limit przychodów uprawniający do prowadzenia działalności gospodarczej bez obowiązku jej rejestracji, a tym samym bez konieczności opłacania składek ZUS.

Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, działalność nierejestrowana możliwa była, w przypadku gdy miesięczny przychód nie przekraczał kwoty 1505 zł. Od stycznia 2023 roku limit ten wzrósł do poziomu 3490 zł, a w lipcu 2023 roku wzrośnie aż do 3600 zł.

Nowe deklaracje ZUS

Od maja zaczną obowiązywać nowe formularze ZUS. Zmianie ulegną najczęściej używane przez przedsiębiorców deklaracje, czyli formularze ZUS DRA oraz ZUS RCA.

Nowe deklaracje zostaną poszerzone o dodatkowe pola służące do wykazywania danych do wyliczenia rocznej składki zdrowotnej odrębnie dla każdej z form opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Część przedsiębiorców będzie musiała dodatkowo wykazywać w deklaracjach ZUS kwotę podatku dochodowego.

Zwolnienia lekarskie na nowych zasadach

Rewolucyjne zmiany zaszły również w zakresie kontroli zwolnień lekarskich. Zgodnie z nowymi zasadami, ZUS nie może odmówić wypłaty zasiłku chorobowego, w przypadku gdy kontroler ZUS nie zastanie ubezpieczonego w domu.

Według nowych zasad ogłoszonych przez ZUS, ubezpieczony w trakcie choroby może przebywać poza wskazanym miejscem zamieszkania i fakt ten nie stanowi przeszkody do wypłaty zasiłku chorobowego.

Nowy obowiązek płatników ZUS

Wraz z Nowym Rokiem weszły w życie przepisy nakładające na przedsiębiorców obowiązek posiadania konta na portalu PUE. Obowiązkiem tym objęte zostały wszystkie, najmniejsze nawet firmy, w tym również wszystkie osoby samozatrudnione.

Na podstawie nowych przepisów, każdy przedsiębiorca ma obowiązek przekazania do ZUS swojego adresu e-mail. W konsekwencji, urzędowe pisma z ZUS przedsiębiorcy otrzymywać będą na swoje skrzynki wiadomości na Platformie PUE. Tym samym, papierowa korespondencja z ZUS ma zostać całkowicie wyeliminowana. Więcej na temat nowego obowiązku piszemy tutaj.

Wyższa kwota wolna od podatku

Od Nowego Roku obowiązują wyższe kwoty wolne od podatku w przypadku spadków i darowizn. W 2023 roku kwoty te podwyższone zostały aż 4-krotnie i wynoszą obecnie od 18 060 zł do 36 120 zł.

Nowe stawki podatku

Przypomnijmy, że w połowie zeszłego roku weszły w życie przepisy obniżające stawkę podatku dochodowego z 17% do 12%.

Rok 2023 jest pierwszym rokiem, w którym nowe stawki podatkowe są już znane od stycznia. Jest to zatem dobry moment, aby zastanowić się, czy nie warto wybrać innej niż dotychczas formy opodatkowania. Zmiany takiej możemy dokonać w terminie do 20 lutego.

Nowe terminy składania deklaracji PIT

W 2023 roku zacznie obowiązywać ujednolicony termin składania rocznych deklaracji podatkowych.

Do końca 2022 r. terminy składania rocznych PIT-ów były zróżnicowane. W innym terminie deklaracje roczne składały osoby rozliczające się na zasadach ogólnych, w innym osoby na ryczałcie, a w jeszcze innym firmy na karcie podatkowej.

Od tego roku termin jest taki sam dla wszystkich podatników i znajdzie on zastosowanie już do rozliczenia dochodów za rok 2022.

Źródło: zus.pl

Elektronizacja ewidencji wyrobów akcyzowych od 1 lutego 2024 roku

Ministerstwo Finansów informuje, że 1 grudnia 2022 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2707), w której przesuwa się wprowadzenie obowiązku prowadzenia ewidencji i innych dokumentacji dotyczących wyrobów akcyzowych i znaków akcyzy wyłącznie w postaci elektronicznej na 1 lutego 2024 roku.

 

Do tego czasu ewidencje i inne dokumentacje będą mogły być prowadzone nadal na dotychczasowych zasadach (w tym w postaci papierowej).

Źródło: Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów objaśnia przepisy dotyczące podatku PIT

Ministerstwo wyjaśnia, kim jest płatnik podatku PIT, jakie są rodzaje oświadczeń i wniosków wpływających na obliczanie zaliczek podatkowych, a także jak je prawidłowo złożyć i jakie są ich skutki.

Przykładowo podatnicy znajdą w objaśnieniach informacje, w jaki sposób upoważnić płatnika, aby ten stosował w trakcie roku kwotę wolną od podatku lub zerowy PIT.

Objaśnienia zawierają też praktyczne przykłady i najczęściej zadawane pytania wraz z odpowiedziami.

Z opublikowanych materiałów można również dowiedzieć się m.in. jak prawidłowo zastosować ulgę dla młodych, czyli zwolnienie z podatku dochodowego osób do 26. roku życia.

Objaśnienia zostały zamieszczone na stronie MF: Ostrzeżenia i wyjaśnienia podatkowe – Ministerstwo Finansów

Źródło: Ministerstwo Finansów

7 zmian na rynku pracy na początku 2023 roku

1. Płaca minimalna wzrośnie dwukrotnie w styczniu oraz lipcu 2023 roku

Prognozowana inflacja na 2023 r. wynosi 9,8%, co oznacza, że mamy dwukrotną podwyżkę płacy minimalnej w 2023 r.

Zgodnie z art. 3 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu, jeżeli prognozowany na rok następny wskaźnik cen, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3 wynosi:

1. co najmniej 105%, to ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej – od 1 stycznia i od 1 lipca,
2. mniej niż 105%, to ustala się jeden termin zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej – od 1 stycznia.

W związku z wysoką, prawie 10%, prognozą inflacji na 2023 r. zastosowanie miał miejsce pierwszy wariant.

Płaca minimalna w 2023 r. wynosi:

1. od 1.1.2023 r. – 3490 zł,
2. od 1.7.2023 r. – 3600 zł.

Minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych wynosi:

1. od 1.1.2023 r. – 22,80 zł,
2. od 1.7.2023 r. – 23,50 zł.

Dodatek za pracę w nocy

Podniesienie wysokości płacy minimalnej oznacza, że w 2023 r. wzrośnie również wysokość dodatku za pracę w godzinach nocnych.

Tabela: Dodatek za pracę w godzinach nocnych

Miesiąc	Wysokość dodatku za jedną godzinę pracy w porze nocnej
Styczeń 2023	4,15 zł
Luty 2023	4,36 zł
Marzec 2023	3,79 zł
Kwiecień 2023	4,59 zł
Maj 2023	4,15 zł
Czerwiec 2023	4,15 zł
Lipiec 2023	4,29 zł
Sierpień 2023	4,09 zł
Wrzesień 2023	4,29 zł
Październik 2023	4,09 zł
Listopad 2023	4,50 zł
Grudzień 2023	4,74 zł

I połowa 2023 r. zgodnie z wynagrodzeniem minimalnym na poziomie 3490 zł, II połowa 2023 r. zgodnie z wynagrodzeniem minimalnym na poziomie 3600 zł.

Obniżenie wpłaty podstawowej uczestnika PPK

Uczestnik PPK, który otrzymuje łącznie wynagrodzenie nie większe niż 120% minimalnego w wynagrodzenia, zgodnie z treścią art. 27 PPKU ma możliwość obniżenia swojej wpłaty podstawowej z 2% do co najmniej 0,5%. Jest to korzystne rozwiązanie, bowiem pracodawca nadal finansuje uczestnikowi PPK w pełnej 1,5% swojej wpłacie, a uczestnik może wnosić do PPK mniej środków.

Jest to więc dość duży wzrost, dzięki czemu większa grupa będzie mogła skorzystać z tego rodzaju obniżenia wpłaty podstawowej. Zwłaszcza w momencie ponownego automatycznego zapisu do PPK osoby zarabiające do 120% płacy minimalnej, mogą się zorientować, że wato do PPK wejść korzystając z obniżenia swojej wpłaty.

2. PIT-2 w trzech podmiotach

Pierwszego stycznia weszła w życie również jedna z ostatnich zmian w ramach nowelizacji Polskiego Ładu podatkowego, czyli możliwość składania PIT-2 do więcej niż jednego pracodawcy. Polega ona na umożliwieniu podatnikom składania PIT-2 do jednego, dwóch a nawet trzech pracodawców. Dzięki temu osoba, która np. łączy pracę z umową zlecenia, będzie mogła złożyć PIT-2 do obu miejsc i skorzystać z kwoty zmniejszającej podatek w każdym z nich po 1/24 kwoty zmniejszającej podatek w każdym – czyli po 150 zł. W przypadku trzech podmiotów kwota wolna będzie wynosiła po 100 zł w każdym. Co więcej w ramach nowego druku PIT-2, Ministerstwo Finansów zrealizowało zapowiedź dotyczącą umożliwienia składania również innych deklaracji o czym więcej poniżej.

Nowy i obowiązujący od 1.1.2023 r. PIT-2 zawiera szereg oświadczeń pracownika o:

1. stosowaniu pomniejszenia o kwotę zmniejszającą podatek,
2. zamiarze preferencyjnego opodatkowania dochodów (samotny rodzic lub wspólne rozliczenie z małżonkiem),
3. spełnieniu warunków korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztach uzyskania przychodu,
4. spełnieniu warunków do stosowania wszelkiego rodzaju zwolnień, np. 0% PIT dla rodzica co najmniej czwórki dzieci lub seniora w wieku emerytalnym, który nie przeszedł na emeryturę,
5. wniosek o niestosowanie ulgi dla młodych lub pracowniczych kosztów uzyskania przychodu,
6. wniosek podatnika o rezygnacji ze stosowania 50% kosztów uzyskania przychodu,
7. wniosek podatnika o niepobieraniu zaliczek w roku podatkowym.

3. Pierwszy ponowny automatyczny zapis do PPK
W PPK według danych na 30.11.2022 r. uczestniczy 2,50 mln osób, na łącznie 2,83 mln aktywnych rachunkach PPK. To oznacza, że część osób uczestniczących w PPK posiada więcej niż jeden rachunek PPK. Wartość aktywów PPK na koniec listopada 2022 r. wynosiła 11,49 mld zł, ponad 295 tys. pracodawców utworzyło PPK. Częściej uczestnikami PPK są mężczyźni, 1,17 mln wobec 1,06 mln uczestników PPK stanowią kobiety. Nie ma danych co do płci 0,27 mln osób uczestniczących w PPK. Średnia wieku uczestników PPK wynosi 39 lat, a największą grupę stanowią osoby w wieku 30–54 lata łącznie 1,78 mln osób. Największa partycypacja w ramach PPK jest w województwie mazowieckim, dolnośląskim oraz wielkopolskim, a najniższa w województwie warmińsko-mazurskim, świętokrzyskim i lubuskim. 94,92% oszczędzających w PPK to Polacy (2,37 mln osób), wśród osób innej narodowości dominuje narodowość́ ukraińska (73,05 tys. osób).

Ponowny automatyczny zapis obejmuje wszystkich pracodawców prowadzących PPK, bez względu na to, czy tworzyli PPK w 2019 lub 2020, czy 2021 lub 2022 roku. W ramach tego procesu czeka kilka ważnych obowiązków i dat. Szczegóły poniżej.

Od 1 stycznia 2023 r.

W dniu 1.1.2023 r. zaczęły obowiązywać dwa ważne przepisy, tj. art. 23 ust 5 i ust 6 ustawy o PPK, które po raz pierwszy będą stosowane przez podmioty zatrudniające w Polsce. Są to przepisy cykliczne a ich zastosowanie będzie miało miejsce co cztery lata licząc od 2023 r., czyli następny ponowny automatyczny zapis będzie miał miejsce w 2027 r. później 2031 r. itd. Są to przepisy, które od samego początku były w ustawie, ale ustawodawca określił dłuższe vacatio legis, tak żeby mogły wejść w życie, kiedy już wszyscy utworzą PPK a od tego czasu miną dwa lata. Począwszy od 1.1.2023 r. pracodawcy będą mieli obowiązek poinformowania osób zatrudnionych, które złożyły deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, że od 1.4.2023 r. będą dokonywane wpłaty za te osoby do PPK. Obejmuje to zarówno osoby zatrudnione, które składały rezygnacje z dokonywania wpłat do PPK jak i uczestników PPK, którzy z PPK rezygnowali korzystając z tej deklaracji.

Od 28 lutego 2023 r.

Przepisy ustawy o PPK, nie wskazują w jaki sposób pracodawcy mają się wywiązać z obowiązku informacyjnego, ale należy zrobić to w taki sposób, żeby można było w przyszłości udowodnić, że tego rodzaju informacja została przekazana osobom zatrudnionym objętym ponownym automatycznym zapisem. Deklaracja rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK traci ważność w lutym 2023 r., bez względu na to, kiedy została przekazana pracodawcy. Ustawa nie wskazuje wprost w jaki sposób pracodawcy powinni wywiązać się z tego obowiązku, co oznacza, że informacja może zostać przekazana w formie papierowej, lub w inny zwyczajowo przyjęty u pracodawcy sposób, ale taki, który umożliwi w przyszłości podczas ewentualnej kontroli udowodnienie, że wypełniony został obowiązek z art. 23 ust 5 ustawy o PPK.

Nowe deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK

Osoby, które nie będą chciały uczestniczyć w PPK, będą mogły złożyć deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Nowe deklaracje, które będą ważne do 28.2.2027 r. będą mogły zostać złożone począwszy od 1.3.2023 r.

Od 1 kwietnia 2023 r.

Począwszy od 1.4.2023 r. do 17.4.2023 r. (15 i 16.4.2023 r. to dni wolne od pracy) pracodawcy będą mieli obowiązek dokonania wpłat do PPK za osoby, które w związku z ponownym automatycznym zapisem do PPK będą oszczędzali w tej formie. Nie będzie to miało zastosowania do osób, które złożą deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK od 1.3.2023 r.

4. Diety z tytułu podróży służbowej

Od 1 stycznia wzrosły po raz kolejny w ostatnich miesiącach diety z tytułu podróży służbowej. Dokładnie po 5 miesiącach od poprzedniej podwyżki (lipiec 2022 z 30 na 38 zł) w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane kolejne rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, zgodnie z którym wysokość diety wzrosła do 45 zł począwszy od 1.1.2023 r. Rozporządzenie MRiPS zmieniające rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 77⁵ § 2 KP. Zgodnie z tym przepisem to minister odpowiedzialny za resort pracy w ramach rozporządzenia określa między innymi wysokość należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Najważniejsze to określenie wysokości diety za podróż służbową zarówno w Polsce jak i za granicą (w tym przypadku również walutę). Do połowy 2022 r. wysokość (30 zł) i warunki ustalania należności za podróże służbowe dla pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej regulowało rozporządzenie MPiPS z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Od prawie 10 lat wysokość obowiązującej diety wynosiła za każdy dzień 30 zł przez cały ten okres nie była ona zmieniana. W związku z wysoką inflacją resort odpowiedzialny za pracę postanowił dokonać kolejnej podwyżki. Wysokość diety za podróże służbowe odnosi się przede wszystkim do pracowników sfery budżetowej (państwowej i samorządowej), ale również żołnierzy, funkcjonariuszy oraz pracowników zatrudnionych u innych pracodawców w sektorze prywatnym. Co ważne, tylko w sytuacji, kiedy układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania lub umowa nie zawiera postanowień, o których mowa wyżej, pracownikowi przysługują – zgodnie z art. 77⁵ § 5 KP – należności na pokrycie kosztów podróży służbowej według przepisów rozporządzenia.

Wpływ wysokości diet na inne świadczenia

Wysokość diety na podróże służbowe wpływa również na inne świadczenia:

1. ryczał na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wynosi po podwyżce 9 zł – wynosił 7,60 zł;
2. ryczał za nocleg wynosi 67,50 zł po podwyżce – wynosił 57 zł;
3. zwrot udokumentowanych kosztów noclegu następuje w wysokości stwierdzonej rachunkiem, jednak nie większej za jedną dobę hotelową niż dwudziestokrotność stawki diety, maksymalnie do kwoty 900 zł – wynosił maksymalnie 760 zł.

Warto przypomnieć, że od 29.11.2022 r. kwoty diet z tytułu podróży zagranicznej uległy zmianie dla około 30 państw, natomiast kwoty limitów na nocleg uległy zmianie dla około 40 państw.

5. Kilometrówka wzrośnie po 15 latach

Od 17 stycznia wzrośnie tzw. kilometrówka. Nastąpi to pierwszy raz od 15 lat. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 22.12.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy, dokonało zmiany wysokości tzw. kilometrówki. W uzasadnieniu do rozporządzenia wskazano, że wzrastające koszty eksploatacji pojazdów, w tym zwłaszcza koszty paliwa, powodują̨, że maksymalne stawki za 1 kilometr przebiegu pojazdów, zawarte w rozporządzeniu dotyczącym kilometrówki, nie gwarantują̨ pracownikom zwrotu rzeczywistych kosztów ponoszonych przez nich z tytułu używania własnych pojazdów dla celów służbowych.

Tabela: Zmiany w wysokości kilometrówki

Rodzaj pojazdu	Do 16.1.2023 r.	Od 17.1.2023 r.
Samochód osobowy (silnik poniżej 0,9 cm3)	0,5214 zł	0,89 zł
Samochód osobowy (silnik powyżej 0,9 cm3)	0,8358 zł	1,15 zł
Motocykl	0,2302 zł	0,69 zł
Motorower	0,1382 zł	0,42 zł

6. Praca zdalna i badanie trzeźwości

Ustawa nowelizująca Kodeks pracy czeka już na podpis Prezydenta. Co ważne, przepisy o badaniu trzeźwości wejdą w życie po 14 dniach od opublikowania ustawy w Dzienniku Ustaw a te o pracy zdalnej po dwóch miesiącach od dnia publikacji.

Od 2020 r. obowiązują przepisy pracy zdalnej na czas pandemii COVID-19. Nowelizacja przewiduje, że na stałe do Kodeksu pracy zostaną wpisane przepisy o pracy zdalnej, które zastąpią przepisy o telepracy. Ustawa przewiduje zdefiniowanie pracy zdalnej jako pracy, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Pracodawca będzie miał prawo, w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika, przeprowadzać kontrolę wykonywania tej pracy przez pracownika, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu, regulaminie, poleceniu, albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach pracy pracownika.

W ramach tej samej nowelizacji ustawodawca planuje określić, kiedy i na jakich zasadach pracodawca będzie mógł badać trzeźwość pracowników. Pracodawca będzie miał obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, w którego organizmie zostanie stwierdzona obecność alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Dotyczy to także przypadku, gdy zajdzie uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu bądź spożywał alkohol lub zażywał wymienione środki w czasie pracy. Badanie stanu trzeźwości pracownika oraz badanie na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu będzie mogła przeprowadzać również policja. Podobnie jak badanie na obecność innych środków, które mają działanie podobne do alkoholu. Ustawodawca przewiduje, że nowe przepisy poprawią bezpieczeństwo pracowników, zakładu pracy. Pracownicy nie będą narażali siebie i innych osób, w sytuacji, kiedy taka osoba będzie wykonywała pracę pod wpływem alkoholu albo innej substancji.

Należy przypomnieć, że obecnie zgodnie z art. 3 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19, pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Dopóki obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego pracodawcy mogą stosować pracę zdalną na podstawie obecnych przepisów, czyli zgodnie z ostatnimi zmianami rozporządzenia co najmniej do końca marca będziemy mieli stan zagrożenia epidemicznego, a w kwietniu przepisy o pracy zdalnej powinny już zostać wpisane do Kodeksu pracy, ich wejście w życie oznacza uchylenie wspomnianego art. 3.

7. Work Life Balance – spóźniona implementacja Dyrektywy

Rada Ministrów przyjęła w dniu 10 stycznia nowelizacje Kodeksu pracy w związku z implementacją dwóch unijnych dyrektyw w tym Dyrektywy Work Life Balance. Projekt ustawy został skierowany do Sejmu. Jeżeli proces legislacyjny będzie przebiegał sprawnie to ta nowelizacja Kodeksu pracy może wejść w życie najwcześniej w drugim kwartale 2023 r., a w scenariuszu mniej pozytywnym latem lub jesienią 2023 r. Biorąc pod uwagę doświadczenia obejmujące pracę nad nowelizacją Kodeksu pracy w związku z pracą zdalną i badaniem trzeźwości, nie można wykluczyć, że i tutaj Sejm będzie potrzebował kilku miesięcy. Co ważne, zmiany są już opóźnione o ponad 5 miesięcy, zgodnie z przepisami Polska powinna wdrożyć obie dyrektywy na początku sierpnia 2022 r.

Dwie dyrektywy – implementacji brak

Nowelizacji Kodeksu pracy wejdzie w życie dość szybko, ponieważ już po 21 dniach od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw, nie można jednak wykluczyć, że zostanie to jeszcze zmienione. Zmiany przepisów Kodeksu pracy realizują wdrożenie polskiego prawa postanowień dwóch dyrektyw unijnych:

1. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z 20.6.2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE. L Nr 186, str. 105). Termin wdrożenia tej dyrektywy upłynął 1.8.2022 r.; dyrektywa ustanawia minimalne prawa mające zastosowanie do każdego pracownika w Unii Europejskiej, który jest stroną umowy o pracę lub pozostaje w stosunku pracy określonym przez obowiązujące w poszczególnych państwach członkowskich prawo, umowy zbiorowe lub przyjętą praktykę, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości; celem dyrektywy jest poprawa warunków pracy przez popieranie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia, zapewniając równocześnie zdolność adaptacyjną rynku pracy;
2. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20.6.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.Urz. UE. L. Nr 188, str. 79). Termin wdrożenia tej dyrektywy upłynął 2.8.2022 r.; dyrektywa ustanawia minimalne wymagania mające na celu osiągnięcie równości kobiet i mężczyzn pod względem szans na rynku pracy i traktowania w miejscu pracy – przez ułatwienie pracownikom będącym rodzicami lub opiekunami godzenia życia zawodowego z życiem rodzinnym; w tym celu dyrektywa przewiduje indywidualne prawa związane z urlopem ojcowskim, urlopem rodzicielskim i urlopem opiekuńczym, a także elastyczną organizację pracy dla pracowników będących rodzicami oraz opiekunami; celem dyrektywy jest zachęcenie do równiejszego dzielenia się obowiązkami opiekuńczymi pomiędzy kobietami i mężczyznami.

Uwzględnianie remanentu przy wyliczaniu składki zdrowotnej

 

W roku 2022 przy kalkulacji podstawy wymiaru składki zdrowotnej za poszczególne miesiące nie uwzględnia się różnic remanentowych zwiększających dochód i podstawę składki zdrowotnej. Uwzględnia się jedynie różnice zmniejszające dochód, które spowodują pomniejszenie składki zdrowotnej.

Roczne ostateczne rozliczenie składki zdrowotnej nastąpi za okres od 1.2.2022-31.1.2023 (czyli na podstawie przychodów uzyskanych od stycznia do grudnia 2022 r.).

Zatem do składki wyliczanej za styczeń na podstawie dochodu z grudnia, w przypadku gdy wartość remanentu początkowego jest większa niż końcowego, uwzględnia się różnice remanentowe, bo wpływają one na zmniejszenie składki zdrowotnej.

W sytuacji odwrotnej, gdy wartość remanentu początkowego jest mniejsza niż wartość remanentu końcowego, nie wlicza się różnic do podstawy wymiaru składki zdrowotnej, gdyż spowodują one zwiększenie składki zdrowotnej. Różnice remanentowe za 2022 r. są ustalone na podstawie remanentu na początek i koniec roku 2022, więc jeśli te stany są różne, to różnice powstaną, nawet jeśli remanent na początek okresu nie jest odrębnie sporządzany, bo nie występuje taki obowiązek. Przyjmuje się, że remanent początkowy na dany rok jest równy remanentowi na koniec poprzedniego roku.

 

Wyższe stawki „kilometrówki” od 17.1.2023 r.

Poprzednia podwyżka stawek zapisanych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 25.3.2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. Nr 27 poz. 271 ze zm.) miała miejsce w 2007 r. Po 16 latach zostały podniesione na mocy rozporządzenia zmieniającego z 22.12.2022 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 5) – patrz tabela 1. W efekcie od 17.1.2023 r. pracodawca pokrywa koszty używania pojazdów do celów służbowych pokrywa według nowych stawek, nie przekraczając ich wysokości.

 

Wysokość stawek za 1 km przebiegu pojazdu

Rodzaj pojazdu	Stawka do 16.1.2023 r.	Stawka od 17.1.2023 r.
Samochód osobowy o pojemności skokowej silnika do 900 cm3	0,5214 zł	0,89 zł
Samochód osobowy o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3	0,8358 zł	1,15 zł
Motocykl	0,2302 zł	0,69 zł
Motorower	0,1382 zł	0,42 zł

Pracodawca zwraca koszty używania przez pracownika jego prywatnego pojazdu w celach służbowych:

1. do jazd lokalnych na podstawie umowy cywilnoprawnej, w formie miesięcznego ryczałtu obliczonego jako iloczyn stawki za 1 km przebiegu i miesięcznego limitu przebiegu kilometrów na jazdy lokalne (patrz tabela 2) albo w postaci „kilometrówki”, czyli iloczynu faktycznie przejechanych przez pracownika kilometrów (wynikających z ewidencji przebiegu pojazdu) i stawki za 1 km przebiegu pojazdu,
2. do tzw. jazd pozamiejscowych w podróży służbowej, zgodnie z regulacjami wewnątrzzakładowymi lub obowiązującymi w sferze budżetowej (art. 77⁵ § KP), przy czym kwotę do zwrotu oblicza, mnożąc liczbę przejechanych przez pracownika kilometrów przez stawkę za 1 km przebiegu.

Pracodawca dokonuje wypłaty ryczałtu, o którym mowa w pierwszym punkcie, po przedstawieniu przez pracownika pisemnego oświadczenia o używaniu przez niego pojazdu do celów służbowych w danym miesiącu. Jeżeli pracownik złożył takie oświadczenie przed 17.1.2023 r. a pracodawca go nie uwzględnił w rozliczeniach do tej daty, wówczas ustala kwotę ryczałtu według nowych stawek (§ 2 rozporządzenia zmieniającego).

Tabela 2. Maksymalna wysokość miesięcznego ryczałtu od 17.1.2023 r.

Liczba mieszkańców w gminie lub mieście	Miesięczny limit kilometrów	Miesięczny ryczałt przy pojemności skokowej silnika:
		do 900 cm3	powyżej 900 cm3
Do 100 tys.	300 km	267 zł	345 zł
Ponad 100 tys. do 500 tys.	500 km	445 zł	575 zł
Ponad 500 tys.	700 km	623 zł	805 zł

Moment ujęcia przez płatnika składek ZUS w kosztach podatkowych 2023 roku

Od 2023 roku składki ZUS w części finansowanej przez płatnika, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który wynagrodzenia są należne, pod warunkiem, że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów. W przypadku uchybienia tym terminom, składki te będą stanowiły koszty uzyskania przychodów w miesiącu ich opłacenia do ZUS. Zatem nie ma już znaczenia moment wypłaty wynagrodzenia.

Od 1.1.2023 r. na podstawie ustawy z 9.6.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265) – art. 22 ust. 6bb PDOFizU oraz na podstawie ustawy z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2180) – art. 15 ust. 4h PDOPrU otrzymały nowe brzmienie.

Od 1.1.2023 r. zgodnie z art. 15 ust. 4h PDOPrU (i odpowiednio art. 22 ust. 6bb PDOFizU) składki z tytułu należności, o których mowa w ust. 4g (i odpowiednio ust. 6ba PDOFizU), określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z zastrzeżeniem art. 16 ust. 1 pkt 40 PDOPrU (i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 37 PDOFizU), stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem, że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów. W przypadku uchybienia temu terminowi do składek tych stosuje się przepisy art. 16 ust. 1 pkt 57a i ust. 7d PDOPrU (i odpowiednio art. 23 ust. 1 pkt 55a i ust. 3d PDOFizU).

Wprowadzone zmiany dotyczą składek należnych od 1.1.2023 r.

Do 31.1.2023 r. czas na zgłoszenie poziomu partycypacji w PPE

W lipcu 2022 r weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o pracowniczych programach emerytalnych oraz ustawy o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego, która obejmuje przede wszystkim nowelizacje ustawy z 20.4.2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (PPE). W ramach tej nowelizacji pojawił się nowy obowiązek dla pracodawców prowadzących PPE – raportowanie poziomu partycypacji w PPE.

Po raz pierwszy z obowiązku raportowania poziomu partycypacji w PPE pracodawcy musieli się wywiązać, według stanu na dzień 1.7.2022 r. Pracodawcy, którzy prowadzą PPE, przekazywali Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR) oświadczenia o liczbie uczestników programu oraz liczbie pracowników zatrudnionych u pracodawcy według stanu na dzień 1 stycznia i według stanu na dzień 1 lipca w danym roku kalendarzowym, czyli poziomu partycypacji w PPE. Podobnie jak to miało miejsce w lipcu, również w styczniu 2023 r. pracodawcy będą musieli przekazać wskazane dane do PFR. Korzystając ze specjalnego formularza, pracodawcy przekażą dane o liczbie osób zatrudnionych i liczbie uczestników PPE.

 

W tym celu został stworzony specjalny formularz, w którym pracodawcy mogą w sposób elektroniczny przekazać dane. PFR powinien przekazać w postaci elektronicznej (podobnie jak w lipcu) link do strony, na której pracodawcy prowadzący PPE po uwierzytelnieniu będą przekazywać informacje o poziomie partycypacji.

Oświadczenie pracodawcy

Oświadczenie pracodawcy będzie musiało zostać przekazane w postaci papierowej albo elektronicznej do 31.1.2023 r. według stanu na 1.1.2023 r. Ustawa wprost wskazuje, że ostatni dzień, w którym należy przekazać dane to 31 stycznia. W praktyce to oznacza, że już do 31.1.2023 r. pracodawcy prowadzący PPE będą mieli po raz drugi obowiązek przekazania do PFR danych dotyczących poziomu partycypacji w PPE, kolejna taka weryfikacja i raportowanie będzie miało miejsce w lipcu 2023 r.

Procedura przekazywania danych może być podobna do tej, która była realizowana w momencie, kiedy PFR weryfikował, dlaczego pracodawcy nie prowadzą PPK.

Oświadczenie dotyczące poziomu partycypacji w PPE pracodawcy mogą przekazać, zgodnie z informacją PFR na dwa sposoby:

Wskazane dane będą niezbędne do zweryfikowania czy poziom partycypacji w PPE uprawnia pracodawca do korzystania ze zwolnienia z obowiązku tworzenia PPK. PFR sprawdzi czy pracodawcy prowadzący PPE i nie posiadający PPK spełniają ustawowe przesłanki uprawniające ich do niewdrażania PPK – wśród tych przesłanek jest m.in. zapewnienie partycypacji w PPE na poziomie co najmniej 25% (art. 133 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych).

Zapraszam do obejrzenia filmu, w którym prezentuję powyższe treści.