Wypowiadanie umów o zakazie konkurencji to narzędzie dla zatrudniających

Nie wiadomo, ilu zatrudniających skorzystało dotychczas z możliwości wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy lub cywilnoprawnego (dalej: umowa antykonkurencyjna) w trybie art. 15gf specustawy, tj. ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. poz. 1842). Nie ma bowiem rejestru takich umów ani obowiązku zgłaszania ich rozwiązania na podstawie wymienionego przepisu. Nie ma też jednak potrzeby ich wprowadzania. Umowy antykonkurencyjne nie są bowiem powszechnie stosowane. Zwykle dotyczą osób na stanowiskach zarządzających (menedżerskich) lub kierowniczych niższego szczebla, których wiedza i umiejętności po opuszczeniu dotychczasowego miejsca zatrudnienia mogłyby być użyteczne dla konkurencyjnych firm. Niewykluczone jest też ich zawieranie z szeregowymi pracownikami mającymi dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (por. art. 101² § 1 KP). Celem umów antykonkurencyjnych jest bowiem ochrona interesów pracodawcy przed działaniami pracownika polegającymi między innymi na wykorzystywaniu zdobytej w trakcie zatrudnienia wiedzy dla celów mogących szkodzić owym interesom (por. wyrok SN z 14.3.2019 r., II PK 311/17).

Instytucja tymczasowa

Od 24.6.2020 r. może być wypowiedziana każda umowa antykonkurencyjna po ustaniu stosunku pracy, a także umowy: agencyjnej, zlecenia, o świadczenie usług (do której stosuje się przepisy o zleceniu) i o dzieło. Nie jest to jednak rozwiązanie stałe. Obowiązuje wyłącznie w okresie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Jego odwołanie (bez względu na to, który z tych stanów będzie ostatni) wyłączy prawo wypowiedzenia na podstawie art. 15gf specustawy.

Tymczasowość tej instytucji jest uzasadniona, ponieważ wprowadza wyjątkowe uprawnienie, którego nie gwarantują regulacje Kodeksu Pracy ani Kodeksu Cywilnego.

Jedna strona

Prawo wypowiedzenia przysługuje wyłącznie tej stronie umowy antykonkurencyjnej, na rzecz której zakaz został ustanowiony, czyli pracodawcy, dającemu zlecenie (zleceniodawcy), zamawiającemu. „Przyznanie uprawnień tylko jednej stronie wynika z sytuacji wywołanej epidemią COVID-19 – pracodawcy, dający zlecenie i zamawiający w obliczu gospodarczych konsekwencji epidemii nie są w stanie ponosić wszystkich kosztów prowadzenia działalności”– czytamy w uzasadnieniu do ustawy z 19.6.2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postepowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. poz. 1086, tzw. tarcza antykryzysowa 4.0), która wprowadziła art. 15gf do specustawy. Można spotkać się z zarzutem, że to działanie antypracownicze, ingerujące w prawo pracy. Faktycznie pracownik w chwili zawierania umowy antykonkurencyjnej może liczyć, że po ustaniu stosunku pracy będzie otrzymywał w okresie zakazu konkurencji odszkodowanie w wysokości minimum 25% wynagrodzenia uzyskiwanego przez zakończeniem zatrudnienia (por. art. 101² § 1 i 3 KP). Może to powodować, że w trakcie wykonywania takiej umowy nie podejmuje żadnego zatrudnienia. Jednak nie ma już wówczas statusu pracowniczego. W efekcie jego były pracodawca może zdecydować w okolicznościach niezwykłych wywołanych COVID-19, że ważniejsze jest dla niego utrzymanie miejsc pracy niż opłacanie zakazu konkurencji. Uzasadnia to wyposażenie tylko jego w prawo do wypowiedzenia.

Brak kryteriów

Trzeba mieć na uwadze, że znajdą się i tacy zatrudniający, którzy po prostu skorzystają z okazji do pozbycia się umowy antykonkurencyjnej, która nie jest im już dłużej potrzebna do ochrony interesów. W art. 15gf specustawy nie zostały przecież wskazane żadne kryteria (np. finansowe), których spełnienie uruchamiałoby prawo do wypowiedzenia. To mankament tej regulacji. Jego wyeliminowanie jest możliwe poprzez wprowadzenie dodatkowych warunków, np. na wzór spadku obrotów gospodarczych albo istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń z powodu przeciwdziałania COVID – 19, wymaganych np. przy uzyskiwaniu dofinansowań na mocy specustawy.

Mimo że aktualne brzmienie art. 15gf specustawy prowadzi do wniosku o dopuszczalności jego zastosowania do każdej umowy antykonkurencyjnej (wykładnia językowa), to cel wprowadzenia tego przepisu wyklucza taką interpretację (wykładnia celowościowa). Zdaniem Sądu Najwyższego, wolno odstąpić od znaczenia literalnego (potocznego) danego przepisu, gdy pozostaje ono w oczywistym konflikcie lub sprzeczności ze znaczeniem innych norm systemu, prowadzi do absurdalnych konsekwencji z punktu widzenia społecznego lub ekonomicznego albo do rażąco niesprawiedliwych rozstrzygnięć bądź też jest sprzeczne z powszechnie akceptowanymi normami moralnymi (por. wyrok z 8.5.1998 r., I CKN 664/97, OSNC 1999/1/7). Biorąc zatem pod uwagę to stanowisko, art. 15gf specustawy powinien być wykorzystywany tylko w razie pogorszenia się sytuacji ekonomicznej zatrudniającego z powodu koronawirusa.

Krótki okres

Termin wypowiedzenia umowy antykonkurencyjnej jest bardzo krótki. Wynosi zaledwie 7 dni. Oznacza to, że umowa rozwiąże się z upływem ostatniego dnia z tego okresu, przy czym jego początek przypada na dzień następny po dniu, w którym druga strona miała możliwość zapoznania się z treścią wypowiedzenia (art. 110-111 w zw. z art. 61 KC). Zatrudniający przestaje być wtedy zobowiązany do wypłaty odszkodowania, a były zatrudniony do przestrzegania zakazu konkurencji. Jest to zgodne z celem instytucji wypowiedzenia umowy antykonkurencyjnej na mocy art. 15gf specustawy – poprawy sytuacji finansowej zatrudniającego, lecz przynosi odwrotny skutek dla byłego zatrudnionego.

Ekspresowe tempo rozwiązywania umów antykonkurencyjnych nie jest praktykowane w zwykłych (niecovidowych) okolicznościach. Klauzula jednostronnego wypowiedzenia musi być bowiem wpisana do takiej umowy po zakończeniu stosunku pracy i cywilnoprawnego (m.in. wyroki SN z 12.3.2014 r., II PK 151/13 i z 5 grudnia 2013 r., V CSK 30/13 oraz wyrok SR dla Warszawy Pragi Południe z 28.6.2018 r., VI P 66/18). Co do okresu i długości wypowiedzenia nie ma tu wytycznych prawnych (wyjątek dotyczy umowy agencyjnej – por. art. 764⁶ – art. 764⁸ KC), lecz są one elementem zgody obu stron, które zazwyczaj przystają na 1, 2 albo 3 miesiące. Jeśli w umowie brak postanowień o możliwości jej wypowiedzenia, to musiałaby być realizowana przez okres, na który została zawarta, gdyby nie art. 15gf specustawy.

Brak kary

Krótki okres wypowiedzenia pozwala zatrudniającemu uwolnić się od obowiązku regulowania odszkodowania wraz jego upływem. Musi jedynie wypłacić część proporcjonalną do chwili rozwiązania się umowy. Nie jest natomiast zobligowany do uiszczenia kary umownej, ponieważ wypowiedzenie wręczone zgodnie z art. 15gf specustawy nie daje takiej podstawy (por. cytowane uzasadnienie).

Zmiany w zakresie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kas rejestrujących

Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Finansów z 28.12.2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wprowadza zmiany mające na celu dostosowanie dotychczas obowiązującego rozporządzenia do Nomenklatury scalonej (CN) w zakresie towarów oraz PKWiU (2015) w zakresie usług oraz niektórych towarów, a także uporządkowanie niektórych zagadnień. Wprowadzone zmiany w nazewnictwie wynikają z innej klasyfikacji tych samych towarów lub usług. Obecnie używana klasyfikacja obowiązuje tylko do 31.12.2020 r. na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 27.3.2020 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), stąd konieczność zmiany przedmiotowego rozporządzenia.

Rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1.1.2021 r.

Stopa bezrobocia w październiku utrzymała się na poziomie 6,1 %

Szacowana przez MRPiT stopa bezrobocia rejestrowanego (na podstawie liczby pracujących z końca września 2020 roku) wyniosła w końcu października 2020 r. 6,1%, co oznacza, że od pięciu miesięcy pozostawała na identycznym poziomie.

Ze wstępnych danych wynika, że liczba bezrobotnych w końcu października 2020 roku wyniosła 1 mln 19 tys. osób i – w porównaniu z końcem września 2020 roku – spadła o 4,7 tys. osób, czyli o 0,5%.

Natężenie bezrobocia, w odniesieniu do września, zmniejszyło się w 6 województwach – spadek kształtował się w przedziale od 0,1 pkt proc. w województwach opolskim, łódzkim, warmińsko-mazurskim, dolnośląskim i kujawsko-pomorskim do 0,2 pkt proc. w świętokrzyskim.

Według danych Eurostatu we wrześniu 2020 roku Polska była, po Czechach, drugim krajem w UE o najniższej stopie bezrobocia, osiągając poziom 3,1% wobec 7,5% w UE27 i 8,3% strefie Euro. Wartość zharmonizowanej stopy bezrobocia we wrześniu br. była w Polsce na identycznym poziomie, jak w we wrześniu 2019 r. oraz w sierpniu 2020 r. W UE wskaźnik bezrobocia zwiększył się z 6,6% we wrześniu 2019 r. do 7,5% we wrześniu 2020 r.

Źródło:

gov.pl

Możliwość ponownego stosowania stawki 0% VAT dla darowizn laptopów i tabletów

Projekt przewiduje ponowne wprowadzenie od 1.9.2020 r. do dnia odwołania na obszarze Polski stanu epidemii ogłoszonego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 możliwości czasowego stosowania stawki 0% dla darowizn laptopów i tabletów (obowiązującej pierwotnie do 30.6.2020 r.) na rzecz:

1. placówek oświatowych (czyli szkół i przedszkoli publicznych i niepublicznych, szkół wyższych i placówek opiekuńczo-wychowawczych),
2. organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora OSE, o którym mowa w ustawie z 27.10.2017 r. o Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej –  w celu dalszego nieodpłatnego przekazania placówkom oświatowym,
3. organów prowadzących szkołę lub placówkę, o których mowa w art. 4 pkt 16 ustawy z 14.12.2016 r. – Prawo oświatowe  – w celu dalszego nieodpłatnego przekazania prowadzonym placówkom oświatowym.

Warunkiem stosowania przedmiotowej preferencji będzie (tak jak dotychczas) zawarcie pomiędzy podatnikiem dokonującym darowizny towarów i obdarowanymi pisemnej umowy darowizny, dodatkowo, w przypadku dokonania darowizny na rzecz organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych oraz operatora Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej, wymagane jest posiadanie przez podatnika kopii umowy darowizny tego sprzętu dokonanej przez te organizacje na rzecz placówek oświatowych. W przypadku zaś darowizny dokonywanej na rzecz organów prowadzących szkołę lub placówkę wymagane jest, aby z umowy zawartej pomiędzy podatnikiem a tym podmiotem wynikało, że sprzęt komputerowy zostanie nieodpłatnie przekazany do prowadzonej przez niego placówki oświatowej.

Nowe wzory deklaracji składane przez podatników zryczałtowanego podatku dochodowego

Przygotowano projekt rozporządzenia w sprawie wzorów zeznań, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Dostosowuje ono składane przez podatników zryczałtowanego podatku dochodowego wzory formularzy PIT-28, PIT-28S, PIT16A, PIT-19A, PIT-28/B, PIT/O i PIT/D do wprowadzonych zmian ustawowych.

Nowe wzory formularzy określone w załącznikach do projektu rozporządzenia stosuje się do przychodów uzyskanych od dnia 1.1.2020 r. i dokonanych od tego dnia odliczeń. Nie dotyczy to przypadków, jeżeli przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zeznania, deklaracje i informacje o uzyskanych przychodach, dokonanych odliczeniach i należnym ryczałcie zostały złożone na formularzach dotychczasowych.

Rozporządzenie wejdzie w życie 1.1.2021 r. Natomiast utraci moc obowiązującą rozporządzenie Ministra Finansów z 13.12.2019 r. w sprawie wzorów zeznań, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 2429).

Zamiana wzorów formularzy PIT-4R, PIT-8AR i PIT-11

Od 18.11.2020 r. zacznie obowiązywać rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 21.10.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1940). Zmiana zawartych w nim wzorów formularzy PIT-4R, PIT-8AR i PIT-11 ma na celu dostosowanie ich do zmian wprowadzonych m.in. ustawą z 5.6.2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 1065), która weszła w życie 1.7.2020 r.

Wzory formularzy uwzględniają m.in. na zwolnienie z obowiązku sporządzania przez organy rentowe rocznego obliczenia podatku dla podatników, gdy suma zaliczek pobranych w roku podatkowym przewyższa kwotę podatku obliczonego przez organ rentowy za ten rok.

Nowe wersje wzorów uwzględniają również przepisy wprowadzone w związku z pandemią. Zmienione formularze mają zastosowanie do przychodów, dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od 1.1.2020 r. Jednak jeśli ww. deklaracje zostały złożone przed 18.11.2020 r. zastosowanie mają dotychczasowe formularze.

Rozporządzenie w sprawie pracy zdalnej urzędów

Rozporządzenie RM z 2 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 1931) precyzuje, że do warunków świadczenia pracy stosuje się przepisy art. 3 ust. 3-8 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Z rozporządzenia wynika, że od 3 listopada do 4 grudnia w urzędach administracji publicznej lub jednostkach organizacyjnych wykonujących zadania o charakterze publicznym kierownicy urzędów administracji publicznej, dyrektorzy generalni urzędów lub kierujący jednostką organizacyjną polecają pracownikom wykonywanie pracy zdalnej. Przepis ten nie dotyczy jednostek organizacyjnych sądów i prokuratury.

Kierownik urzędu administracji publicznej, dyrektor generalny urzędu lub kierujący jednostką organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym może wyłączyć z zakresu pracy zdalnej pracowników realizujących zadania niezbędne do zapewnienia pomocy obywatelom lub inne zadania niezbędne ze względu na przepisy prawa lub potrzeby urzędu lub jednostki, jeżeli nie jest możliwe ich wykonywanie w ramach pracy zdalnej.

Źródło:

gov.pl

Praca zdalna w urzędach administracji publicznej

W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 1931 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z 2 listopada 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Zmieniono rozporządzenie Rady Ministrów z 9.10.2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r. poz. 1758 ze zm.).

Do zmienianego rozporządzenia dodano § 24a, z którego wynika, że do 4.12.2020 r. w urzędach administracji publicznej lub jednostkach organizacyjnych wykonujących zadania o charakterze publicznym kierownicy urzędów administracji publicznej, dyrektorzy generalni urzędów lub kierujący jednostką organizacyjną polecają pracownikom wykonywanie pracy zdalnej, z wyjątkiem jednostek organizacyjnych sądów i prokuratury.

Do warunków świadczenia pracy zdalnej stosuje się przepisy art. 3 ust. 3–8 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1842), z których wynika, że:

Kierownik urzędu administracji publicznej, dyrektor generalny urzędu lub kierujący jednostką organizacyjną wykonującą zadania o charakterze publicznym może wyłączyć z zakresu pracy zdalnej pracowników realizujących zadania niezbędne do zapewnienia pomocy obywatelom lub inne zadania niezbędne ze względu na przepisy prawa lub potrzeby urzędu lub jednostki, jeżeli nie jest możliwe ich wykonywanie w ramach pracy zdalnej.

Będą nowe dotacje dla firm. Rząd znów wypłaci bezzwrotne 5 tys. zł

Do Sejmu trafił projekt nowej tarczy antykryzysowej. Pierwotna treść nowych przepisów w ramach tzw. tarczy 6.0 przewidywała wprowadzenie jedynie kolejnego zwolnienia ze składek ZUS oraz nowego świadczenia postojowego.

Jeszcze tego samego dnia Premier zapowiedział jednak wypłatę również nowych dotacji dla firm. I rzeczywiście, w trakcie prac nad ustawą w Sejmie, nowe przepisy rozszerzone zostały o możliwość uzyskania dotacji w wysokości 5 tys. zł. Zasady dotyczące zwrotu dotacji będą podobne do zasad, jakie obowiązywały w przypadku tzw. bezzwrotnej pożyczki udzielanej przedsiębiorcom w kwietniu 2020 roku.

Jakie warunki należy spełnić, aby uzyskać bezzwrotną dotację?

Maksymalna wysokość dotacji, o jaką możemy wnioskować, to 5000 zł. Środki uzyskane z dotacji mogą być przeznaczone na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności, czyli np. na opłacenie podatków, składek czy kosztów wynajmu lokalu.

O udzielenie dotacji mogą wnioskować mikro i mali przedsiębiorcy, czyli osoby prowadzące działalność gospodarczą, które zatrudniają nie więcej niż 49 pracowników. Dotacja udzielana będzie również osobom niezatrudniającym żadnych pracowników.

Dotacja wypłacana będzie jedynie tym przedsiębiorcom, którzy prowadzili działalność gospodarczą w dniu 30 września 2020 roku.

Przedsiębiorca wnioskujący o dotację musi wykazać, iż przychód z działalności uzyskany w październiku albo listopadzie 2020 roku był niższy co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego odpowiednio w październiku albo listopadzie 2019 roku.

Zgodnie z nowymi przepisami, uzyskanie dotacji będzie uzależnione od branży, w jakiej działa firma. Dotacja wypłacana będzie zatem tym przedsiębiorcom, którzy przeważającą działalność gospodarczą prowadzą pod następującymi kodami PKD:

Przepisy dotyczące zwrotu dotacji zostały skonstruowane w sposób niemal identyczny, jak w przypadku tzw. bezzwrotnej pożyczki udzielanej przedsiębiorcom w kwietniu 2020 roku.

Teoretycznie, dotacja podlega więc zwrotowi po upływie 12 miesięcy. Kwota dotacji podlega jednak umorzeniu w przypadku, gdy przedsiębiorca kontynuuje prowadzenie działalności przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia dotacji. Umorzenie następować będzie automatycznie, bez potrzeby składania żadnych wniosków.

Dotacja udzielana będzie z środków Funduszu Pracy. Oznacza to, że wnioski o udzielenie dotacji należy składać w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Wnioski o dotacje przyjmowane będą wyłącznie w formie elektronicznej.

O tym, w jaki sposób złożyć wniosek o dotację, będziemy informować na bieżąco na naszych stronach, gdy tylko nowe przepisy wejdą w życie.

Warto również przypomnieć, iż wszyscy przedsiębiorcy – niezależnie od branży w której działają – mogą wciąż korzystać z instrumentów pomocowych dostępnych w ramach poprzednich tarcz.

Źródło:

zus.pl

Od 9 listopada 2020 r. wraca dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługiwał rodzicom praktycznie od początku pandemii koronawirusa. Chociaż w maju umożliwione zostało ponowne otwarcie żłobków i przedszkoli, to prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego zostało zapewnione do 26 lipca 2020 r.

Później – wraz z rozpoczęciem roku szkolnego – zasiłek został przywrócony w przypadku zamknięcia placówek, niemożności zapewnienia opieki przez żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, placówkę pobytu dziennego oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów z powodu czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek w związku z COVID-19. Na takich zasadach zasiłek przysługiwał do 20 września 2020 r.

Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 przewiduje możliwość wydłużenia okresu pobierania dodatkowego zasiłku w drodze rozporządzenia Rady Ministrów. Rząd właśnie zdecydował się na taki krok.

W jakich przypadkach dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwał?

Kto może liczyć na prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego?

Tak jak do tej pory dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługiwać będzie:

Rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 9 listopada 2020 r.

Źródło:

gov.pl