Projekt nowych deklaracji VAT dla podatników objętych tzw. pakietem paliwowym

Konieczność dostosowania przepisów wykonawczych

Wprowadzenie nowego wzoru deklaracji wynika z konieczności dostosowania przepisów wykonawczych do zmian jakie wprowadziła ustawa z 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw w przepisach w zakresie tzw. pakietu paliwowego w VAT (art. 103 ust. 5a VATU). Ustawodawca uzależnił wtedy termin zapłaty podatku od tego, czy i kiedy wystawiono fakturę potwierdzającą transakcję.

Funkcjonujący wzór deklaracji

Funkcjonujący wzór deklaracji o należnych kwotach podatku od towarów i usług w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych (VAT-14) nie zawiera informacji o dacie wystawienia faktury. Jak podkreśla resort finansów – w przypadku wpłaty dokonanej po upływie 5 dni od daty transakcji automatycznie naliczane są odsetki za zwłokę, które nie zawsze są należne. Organy skarbowe mają zatem problem w prawidłowym ustaleniu terminu płatności dla poszczególnych transakcji wykazanych w tej deklaracji.

Najważniejsze planowane zmiany

Najważniejsze zmiany, jakie przewiduje projekt dotyczą dodania dodanie w sekcji b załącznika VAT-14/A po kolumnie f „Data transakcji” kolumny g w nowym brzmieniu „Data wystawienia faktury (dzień-miesiąc-rok)”. W celu ułatwienia rozliczeń podatników zaproponowano także dodanie objaśnień do utworzonej kolumny g. W kolumnie tej podatnicy będą wpisywać datę wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, dokumentującej dokonanie dostawy towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia. W przypadku nieposiadania informacji o dacie wystawienia faktury, kolumny g nie będzie wypełniana. Pozostałe zmiany przewidziane w projekcie mają charakter dostosowawczy.

Projekt rozporządzenia jest obecnie na etapie opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem 1.6.2023 r.

 

Rozliczenie estońskiego CIT

1. Wprowadzenie

Od 2021 r. istnieje możliwość rozliczania, po spełnieniu określonych warunków, dochodów spółek ryczałtem (tzw. estoński CIT). Ta forma rozliczenia ma pewne zalety:

1) brak odprowadzania podatku na bieżąco – podatek płaci się dopiero wtedy, gdy wypłaca się zysk wspólnikom, przede wszystkim w formie dywidendy;

2) uproszczenie formalności podatkowych – w związku z brakiem konieczności zapłaty podatku od bieżącego zysku nie istnieje też konieczność prowadzenia ewidencji podatkowych w zakresie podatku dochodowego, a jest prowadzona tylko ewidencja rachunkowa;

3) obniżenie ciężaru podatkowego – łączny podatek (na poziomie spółki i wspólnika) jest niższy, bowiem w rozliczeniu na zasadach ogólnych podatek CIT wynosi ponad 26% dla małych i 34% dla większych podatników.

W estońskim CIT natomiast, łączne obciążenie wynosi dla małych podatników 20% i do 25% dla większych podatników. Podatnik wybierając ryczałt stosuje wyłącznie przepisy rozdziału 6b PDOPrU, z pominięciem pozostałych przepisów ustawy określających zasady opodatkowania.

Podatnicy opodatkowani estońskim CIT za rok podatkowy składają – Deklarację o wysokości osiągniętego dochodu i należnego ryczałtu od dochodów spółek (CIT-8E). Za rok podatkowy, który rozpoczął się po 31.12.2021 r., podatnicy rozliczający ryczałt od dochodów spółek składają deklarację CIT-8E (wersja 2). Deklaracja ma charakter informacyjny i trzeba ją składać bez względu na to czy spółka wypłaciła dywidendę.

W podatku estońskiego rokiem podatkowym jest rok obrotowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

2. Podatnicy składający CIT-8E

Deklarację CIT-8E składają podatnicy, którzy wybrali formę opodatkowania w postaci ryczałtu od dochodów spółki (tzw. estoński CIT), przy czym są podmiotami uprawnionymi do korzystania z tej formy opodatkowania. Korzystanie z estońskiego CIT jest możliwe po spełnieniu, przede wszystkim, dwóch istotnych warunków:

1) spółka ma prostą strukturę, czyli nie może mieć innych spółek zależnych, a jej wspólnikami muszą być jedynie osoby fizyczne;

2) w spółce pracuje co najmniej 3 pracowników, niezależnie od tego, czy na umowę o pracę, czy na umowę zlecenia.

W art. 28j ust. 1 PDOPrU szczegółowo określono, że opodatkowaniu ryczałtem może podlegać podatnik (polski rezydent podatkowy), jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) mniej niż 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego VAT, pochodzi z: wierzytelności; odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek; części odsetkowej raty leasingowej; poręczeń i gwarancji; praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw; zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych; z transakcji z podmiotami powiązanymi – w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;

2) podatnik:

a) zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym, lub

b) ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami, akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek określonych w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;

3) prowadzi działalność w formie spółki z o.o., spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

4) nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;

5) nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z MSR;

6) złożył zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem.

3. Podmioty wyłączone z możliwości korzystania z CIT estońskiego

Z ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych nie mogą skorzystać:

1) przedsiębiorstwa finansowe,

2) instytucje pożyczkowe,

3) podatnicy prowadzący działalność w specjalnych strefach ekonomicznych oraz korzystający z decyzji o wsparciu zgodnie z ustawą z 10.5.2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji,

4) podatnicy pozostawieni w stan upadłości lub likwidacji,

5) podatnicy utworzeni w wyniku połączenia lub podziału albo podzieleni przez wydzielenie.

4. Termin i forma złożenia deklaracji

Deklarację CIT-8E o wysokości dochodu osiągniętego za poprzedni rok podatkowy (rok obrotowy) podatnik jest obowiązany złożyć do urzędu skarbowego, w terminie do końca trzeciego miesiąca następnego roku podatkowego. Deklarację należy składać za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami OrdPU (art. 28r ust. 1-2 PDOPrU). Deklarację CIT-8E w imieniu spółki może złożyć pełnomocnik, o ile zostanie on upoważniony za pomocą formularza UPL-1. Upoważnienie za pomocą tego druku jest bezpłatne.

Deklaracja ma charakter informacyjny, gdyż płatność podatku została ustalona w sposób niezależny od złożenia deklaracji. Termin zapłaty podatku jest uzależniony od przedmiotu opodatkowania ryczałtem.

Należy jednak zaznaczyć, że w rozporządzeniu Ministra Finansów z 16.3.2023 r. w sprawie przedłużenia terminów wykonania niektórych obowiązków w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 530) – przewidziano wydłużenie terminu na złożenie deklaracji CIT-8E do 30.6.2023 r. dla podatników rozliczających estoński CIT za rok podatkowy, który zakończył się w okresie od 1.12.2022 r. do 28.2.2023 r.

5. Miejsce składania deklaracji

Deklarację CIT-8E należy złożyć do właściwego urzędu skarbowego do rozliczeń podatnika ustalanego, co do zasady, jest to urząd wyznaczony według siedziby spółki. Inaczej będzie jeśli spółka ze względu na osiągane przychody kwalifikuje się do rozliczenia w wyspecjalizowanym urzędzie skarbowym.

6. Dane podatnika

W części deklaracji „dane podatkowe”, podatnik wpisuje swoją pełną nazwę, a także dane adresowe. W danych dodatkowych podatnik wpisuje czas trwania poszczególnych lat opodatkowania ryczałtem (jeśli jest to pierwszy rok na ryczałcie, należy uzupełnić tylko poz. 19-20 wpisując okres roku podatkowego opodatkowanego ryczałtem, jeśli drugi to należy uzupełnić poz. 19–22 itd.). Ponadto, w danych dodatkowych podatnik musi zaznaczyć:

1) czy osiągnął w roku podatkowym przychody (dochody) z działalności prowadzonej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem zagranicznego zakładu – TAK/NIE;

2) czy osiągnął w roku podatkowym przychody (dochody) poza terytorium RP wyłączone lub wolne od podatku na podstawie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej umowy międzynarodowej, inne niż za pośrednictwem zagranicznego zakładu – TAK/NIE;

3) czy osiągnął w roku podatkowym przychody (dochody) poza terytorium RP, inne niż wskazane powyżej – TAK/NIE;

4) czy jest małym podatnikiem – TAK/NIE;

5) czy jest podatnikiem rozpoczynającym działalność – TAK/NIE;

6) czy dokonuje transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 28c pkt 1 PDOPrU – TAK/NIE;

7) czy z końcem roku podatkowego, za który składa deklarację, rezygnuje z opodatkowania ryczałtem – TAK/NIE.

7. Informacja o załącznikach

Załącznikiem do CIT-8E jest formularz CIT/EZ – Informacja o danych uprawniających do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, w której podać należy informacje dotyczące spełniania warunków do opodatkowania w tej formie (m.in. dane o zatrudnieniu, wysokości wynagrodzeń, rodzaju przychodów, powiązań kapitałowych, czy obowiązujących zasad rachunkowości).

8. Podstawa opodatkowania ryczałtem

Podstawę opodatkowania dla celów ryczałtu ustala się inaczej niż dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na zasadach ogólnych. Opodatkowaniu estońskim CIT podlega dochód odpowiadający:

1) wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony:

a) do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub

b) na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat);

2) wysokości ukrytych zysków (dochód z tytułu ukrytych zysków);

3) wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą);

4) nadwyżce wartości rynkowej składników przejmowanego majątku lub wniesionego w drodze wkładu niepieniężnego ponad wartość podatkową tych składników (dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku) – w przypadku łączenia, podziału, przekształcenia podmiotów lub wniesienia w drodze wkładu niepieniężnego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;

5) sumie zysków netto osiągniętych w każdym roku podatkowym stosowania opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej te zyski nie były zyskami podzielonymi lub nie zostały przeznaczone na pokrycie straty (dochód z tytułu zysku netto) – w przypadku podatnika, który zakończył opodatkowanie ryczałtem;

6) wartości przychodów i kosztów podlegających zgodnie z przepisami o rachunkowości zarachowaniu w roku podatkowym i uwzględnieniu w zysku (stracie) netto, które nie zostały uwzględnione w tym zysku (stracie) netto (dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych).

Przy czym za zysk netto uważa się zysk netto ustalany na podstawie przepisów o rachunkowości (art. 28c pkt 4 PDOPrU).

Zatem w katalogu dochodów do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek przewidziano nie tylko dywidendę, ale także alternatywne wobec dywidendy świadczenia, dokonane na rzecz wspólników lub podmiotów powiązanych bezpośrednio, lub pośrednio z podatnikiem, lub z tymi wspólnikami.

W art. 28n ust. 1 PDOPrU, stwierdzono że podstawę opodatkowania ryczałtem stanowi:

1) suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat ustalona w roku podatkowym, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto;

2) suma dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą ustalona w miesiącu, w którym wykonano świadczenie lub dokonano wypłaty lub wydatku;

3) dochód z tytułu zmiany wartości składników majątku osiągnięty w miesiącu, w którym nastąpiło łączenie, podział, przekształcenie podmiotów lub wniesienie wkładu niepieniężnego;

4) dochód z tytułu zysku netto osiągnięty w roku podatkowym, w którym zakończył opodatkowanie ryczałtem;

5) dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych osiągnięty w roku podatkowym.

Konieczność opodatkowania estońskim CIT dotyczy więc: zysku wypłaconego na dywidendy wspólnikom, przeznaczenia zysku na pokrycie straty z lat ubiegłych, a także rozdysponowania dochodu z tytułu zysku netto.

Przy czym rozdysponowany dochód z tytułu zysku netto – oznacza część dochodu z tytułu zysku netto, która została przeznaczona do dystrybucji w jakiejkolwiek formie, w tym do wypłaty wspólnikom, na pokrycie strat powstałych w okresie innym niż okres opodatkowania ryczałtem, na wypłatę wynagrodzeń związanych z udziałami, na podwyższenie kapitału zakładowego.

W praktyce oznacza to, że jeżeli podział zysku zostanie rozdysponowany np. na kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy – to podatek CIT estoński nie wystąpi.

Ukryte zyski

Przez ukryte zyski, zgodnie z art. 28m ust. 3 PDOPrU, rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem. Ustawodawca ww. przepisie wymienia przykładowo niektóre kategorie ukrytych zysków, jednak katalog ukrytych zysków ma otwarty charakter. Zatem wyszczególnienie części z nich w ustawie nie oznacza, że są to jedyne kategorie dochodu, które mogą być uznane za ukryte zyski. Świadczenie zaliczone do ukrytych zysków ma być wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, innym niż podzielony zysk. Aby świadczenie uznane było za ukryty zysk powinno być związane z wywieraniem wpływu na działanie i decyzje spółki będącej podatnikiem ryczałtu.

Świadczeniami, które nie powinny powodować powstania dochodu z tytułu ukrytego zysku, mogą być transakcje zakupu oraz sprzedaży, dokonywane w ramach podstawowej działalności spółki-podatnika (np. określonej w przedmiocie działalności), które wykonywane są na warunkach analogicznych jak wobec podmiotów niepowiązanych.

Przepisy w art. 28m ust. 4 PDOPrU definiują również, jakich zdarzeń nie traktuje się jako ukryty zysk. Ukrytym zyskiem nie są:

1) wynagrodzenia z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1 oraz art. 13 pkt 7, 8 i 9 PDOFizU, oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłaconych osobie fizycznej – w części, w jakiej suma tych wynagrodzeń i zasiłków wypłacona w danym miesiącu tej osobie nie przekracza pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia wypłacanego przez podatnika z ww. tytułów, nie więcej jednak niż pięciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, przy czym średnie i przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustala się za miesiąc poprzedzający miesiąc dokonania wypłat osobie fizycznej;

2) wydatki i odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:

a) w pełnej wysokości – w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej,

b) w wysokości 50% – w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej;

3) kwot pożyczki (kredytu) zwróconej przez podatnika udziałowcowi akcjonariuszowi lub wspólnikowi lub podmiotowi powiązanemu, z wyłączeniem odsetek, prowizji, wynagrodzeń i opłat.

Wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą

Opodatkowanie estońskim CIT dotyczy też potencjalnie uzyskiwanego dochodu z tytułu poniesionych wydatków niezwiązanych z działalnością. Ustawodawca nie wymienił katalogu takich wydatków stanowiącego dochody do opodatkowania estońskim CIT. Ich definiowanie trzeba więc opierać głównie na celu w jakim zostały poniesione, tzn. jeżeli ten cel jest inny niż stricte dotyczący działalności należy je uznać za niezwiązane z działalnością gospodarczą.

9. Należny ryczałt – stawka podatku

W przypadku CIT estońskiego dochód nie jest na bieżąco opodatkowywany (nie płaci się zaliczek na estoński CIT ani też nie występuje konieczność zapłaty podatku od dochodów w zeznaniu rocznym). W estońskim CIT opodatkowanie odroczone jest do momentu wypłaty zysków. Zysk opodatkowany jest, co do zasady, według stawki: 10% lub 20% w zależności od skali działalności podatnika W przypadku małego podatnika i takiego, który rozpoczyna działalność – ryczałt wynosi 10% podstawy opodatkowania. Pozostali podatnicy stosują stawkę ryczałtu 20% podstawy opodatkowania (art. 28o PDOPrU).

10. Termin opodatkowania

Spółka płaci podatek według powyższych stawek zasadniczo dopiero w momencie wypłaty zysku (dywidendy) wspólnikom i to tylko od części zysku wypłacanego wspólnikom. Termin zapłaty estońskiego CIT zależy od przedmiotu opodatkowania ryczałtem (art. 28t ust. 1 PDOPrU):

1) ryczałt od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat należy wpłacić do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego;

2) ryczałt od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto należy wpłacić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano w całości lub w części wypłaty tego dochodu lub rozdysponowano nim w jakiejkolwiek innej formie, nie później niż do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego, w którym dokonano tej dyspozycji;

3) ryczałt od dochodu z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych należy wpłacić do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym przychody lub koszty powinny zostać zarachowane;

4) ryczałt od dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą należy wpłacić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty lub wydatku lub wykonano świadczenie;

5) ryczałt od dochodu z tytułu zmiany wartości składników majątku należy wpłacić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu przejęcia, przekształcenia lub wniesienia wkładu niepieniężnego.

11. Opodatkowanie wypłaty dywidendy po stronie wspólników

Osoby fizyczne będące wspólnikami lub udziałowcami spółek płacących estoński CIT i otrzymujące dywidendę, od tej dywidendy mają płacić podatek w wysokości 19%, który będzie pomniejszany o 90% (w przypadku małego lub nowego podatnika) lub 70% (w przypadku innego podatnika) kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany (art. 30a ust.19 PDOFizU).

12. Podsumowanie

Podatnicy, którzy są uprawnieni i wybrali opodatkowanie estońskim CIT są zobowiązani do składania deklaracji CIT-8E w terminie do końca trzeciego miesiąca następnego roku podatkowego, przy czym dla nich rokiem podatkowym jest rok obrotowy.

Zasady opodatkowania podatników wybierających ryczałt stosuje regulują przepisy rozdziału 6b PDOPrU, z pominięciem pozostałych przepisów ustawy określających zasady opodatkowania. Deklaracja CIT-8E ma charakter informacyjny, natomiast płatność podatku następuje niezależnie od złożenia deklaracji.

Przepisy wykonawcze dotyczące danych z Systemu Informacji Schengen oraz Krajowego Systemu Informatycznego

W Dz.U. opublikowano pięć rozporządzeń, które zawierają przepisy wykonawcze do ustawy z 24.8.2007 r. o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1041 ze zm.).

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 423 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 3.3.2023 r. w sprawie przetwarzania danych biometrycznych Systemu Informacyjnego Schengen, które określa sposób i tryb przetwarzania danych biometrycznych oraz weryfikacji dopasowań opartych na porównaniu danych daktyloskopijnych. Rozporządzenie określa szczegółowo zasady:

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 424 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 3.3.2023 r. w sprawie dostępu i wzoru upoważnienia do dostępu do Krajowego Systemu Informatycznego (KSI) oraz przetwarzania danych poprzez Krajowy System Informatyczny (KSI), które określa:

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 425 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 3.3.2023 r. w sprawie wzorów kart wpisu i wzorów kart zapytania o dane w Systemie Informacyjnym Schengen oraz sposobu ich wypełniania, które określa:

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 427 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 3.3.2023 r. w sprawie trybu przekazywania Policji osób lub przedmiotów odnalezionych na skutek wglądu do danych SIS, procedury postępowania w przypadkach ujawnienia tożsamości przywłaszczonej oraz sposobu i trybu współpracy organów z biurem SIRENE. Rozporządzenie określa:

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 428 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 6.3.2023 r. w sprawie warunków technicznych dokonywania wpisów danych SIS oraz aktualizowania, usuwania i wyszukiwania danych SIS poprzez Krajowy System Informatyczny (KSI), które określa:

Przedłużenie preferencji podatkowych w zakresie pomocy obywatelom Ukrainy

Ustawą z 13.1.2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy (Dz.U. z 2023 r. poz. 185), przedłużono dla Ukraińców preferencje podatkowe w zakresie CIT i PIT.

Choć ustawa weszła w życie w tym zakresie 28.1.2023 r., to ma moc obowiązującą od 1.1.2023 r. Na mocy tej ustawy w 2023 r. nadal obowiązuje ułatwiony sposób ustalania polskiej rezydencji podatkowej obywateli Ukrainy – na podstawie pisemnego oświadczenia danej osoby o posiadaniu na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodka interesów życiowych).

Zgodnie z art. 52zn PDOFizU „W przypadku osób fizycznych, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, spełnienie warunku określonego w art. 3 ust. 1a pkt 1 w okresie od 1.1.2023 r. do 31.12.2023 r. stwierdza się na podstawie pisemnego oświadczenia tej osoby o posiadaniu na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodka interesów życiowych)”. Przepis ma zastosowanie do oświadczeń składanych od 1.1.2023 r. Do końca 2022 r. takie rozwiązanie wynikało z art. 52zj PDOFizU.

Ponadto, w art. 52zk PDOFizU i odpowiednio w art. 38wa PDOPrU ponownie umożliwiono w okresie od 1.1.2023 r. do 31.12.2023 r. zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kosztów wytworzenia lub cenę nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn, przekazanych wymienionym w ustawie podmiotom, na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na Ukrainie, o ile koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne. Ponadto dotyczy to kosztów poniesionych z tytułu nieodpłatnego świadczenia na te cele. Wymienione darowizny mogą być ponadto na zasadach ogólnych odliczone przez podatników od dochodu za 2023 r. (bądź przychodu, jeśli płacą PIT w formie ryczałtu ewidencjonowanego).

Natomiast podatnicy rozliczający CIT w formie ryczałtu od dochodów spółek (estoński CIT) nie muszą z tej racji wykazywać dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dodany art. 38wb PDOPrU).

Podmioty otrzymujące ww. darowizny i nieodpłatne świadczenia nie zapłacą od nich PIT ani CIT – bowiem do przychodów nie zalicza się wartości tych darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń (art. 52zl PDOFizU i art. 38xl PDOPrU).

Ponadto, zwalnia się od podatku dochodowego pomoc humanitarną otrzymaną w okresie od 1.1.2023 r. do 31.12.2023 r. przez podatników będących obywatelami Ukrainy, którzy po 23.2.2022 r. przybyli z Ukrainy, na skutek toczących się na tym terytorium działań wojennych, na terytorium Polski (art. 52zm PDOFizU).

Od 1 kwietnia nowe kwoty odszkodowań z tytułu wypadku

Kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową (kwoty podaje obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 16.2.2023 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – M.P. poz. 252).

W okresie od 1.4.2023 r. do 31.3.2024 r. kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wynoszą:

Okazjonalna praca zdalna a praca zdalna na podstawie polecenia pracodawcy

Praca zdalna na polecenie pracodawcy

Przepisy Kodeksu pracy przewidują kilka „odmian” pracy zdalnej, w tym pracę na odległość na polecenie pracodawcy. Jest to rozwiązanie podobne do obecnie jeszcze obowiązującego według przepisów antycovidowych, czyli ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Wspomniane przepisy umożliwiają wykonywanie pracy zdalnej na polecenie pracodawcy w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania zachorowaniom na tę chorobę. Polecenie wykonywania pracy zdalnej jest możliwe pod warunkiem, że pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania pracy na odległość.

Począwszy od 7.4.2023 r. pracodawcy będą mogli polecać pracownikom pracę zdalną na podstawie przepisów Kodeksu pracy. Jednak będzie to dopuszczalne jedynie w przypadkach wyraźnie wymienionych w Kodeksie, a więc w okresie:

1) obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub

2) w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Takie polecenie może zostać wydane, jeśli pracownik – bezpośrednio przed jego wydaniem – złoży oświadczenie w postaci papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć wydane polecenie z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem. A jeśli u pracownika zmienią się warunki lokalowe i techniczne w taki sposób, że praca na odległość nie będzie możliwa, pracownik informuje o tym niezwłocznie pracodawcę, a zatrudniający niezwłocznie cofa wydane polecenie.

Praca zdalna okazjonalna

Obok pracy zdalnej na podstawie polecenia pracodawcy, praca zdalna może być także wykonywana sporadycznie – jako praca okazjonalna. Taka praca może być wykonywana na wniosek pracownika, w wymiarze nie przekraczającym 24 dni w ciągu roku kalendarzowego. To pracownik musi być stroną inicjującą pracę zdalną okazjonalną. Pracodawca może jedynie zaakceptować wniosek pracownika i zgodzić się na taką sporadyczną pracę na odległość lub nie (zgoda nie jest obowiązkowa). Nie może natomiast wydać pracownikowi polecenia pracy zdalnej okazjonalnej.

Wydłużony termin przekazania (ORD-U) do organu podatkowego

Dnia 6.3.2023 r. opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów z 16.2.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie informacji podatkowych. W § 1 pkt 1 rozporządzenia zmieniającego wydłużono termin przekazania do organu podatkowego Informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) z trzech do jedenastu miesięcy.

Dłuższy termin dotyczy Informacji ORD-U składanych za rok podatkowy rozpoczynający się po 31.12.2021 r.

Rozporządzenie w powyższym zakresie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia tj. z 21.3.2023 r.

Nowelizacja rozporządzenia zrównuje termin złożenia ORD-U z terminem złożenia Informacji o cenach transferowych (TPR), tak aby w obu przypadkach był to termin do końca jedenastego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

 

Estoński CIT a termin zapłaty podatku w przypadku wypłaty dywidendy

Opis sytuacji:Spółka z o.o. od 1.1.2022 r. rozlicza swoje dochody stosując przepisy o estońskim CIT. W roku 2022 spółka utraciła status małego podatnika ze względu na przekroczenie obrotów. W styczniu 2023 r. zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o przeznaczeniu całości wypracowanego w roku 2022 zysku na wypłatę dywidend dla wspólników (dywidenda wypłacana w 3 transzach: lutym, marcu i kwietniu). Kiedy powstaje obowiązek zapłaty potrąconego podatku dochodowego CIT 20% oraz PIT 5% od wypłaconej dywidendy? Czy PIT spółka wpłaca na konto urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca od wypłaconej transzy? Czy CIT powinien zostać zapłacony do końca marca 2024 r.? Jeśli dywidenda wypłacana jest w 3 transzach, to czy mamy do czynienia z nieodpłatnym świadczeniem udziałowców wobec spółki, a tym samym „ukrytym zyskiem”?

Przedmiot opodatkowania estońskim CIT

Identyfikując zasady opodatkowania estońskim CIT prawodawca wskazał jako przedmiot opodatkowania dochód. Co prawda podstawa opodatkowania definiowany jest w głównej mierze na podstawie wyniku bilansowego, w oparciu o zasady księgowe, nie stoi to jednak na przeszkodzie temu, aby to w przepisach podatkowych zostało wyraźnie wskazane, co jest dochodem stanowiącym przedmiot opodatkowania estońskim CIT. Według unormować fiskalnych na dochód opodatkowany estońskim CIT składają się:

Najbardziej pożądaną jest sytuacja, w której dochód identyfikowany jest poprzez podział wypracowanego zysku, wówczas bowiem stosowana jest redukcja opodatkowania przychodu udziałowca (akcjonariusza/wspólnika) z tytułu udziału w zysku.

Termin płatności podatku

O atrakcyjności fiskalnej tak zidentyfikowanego dochodu decyduje również to, w jakim terminie odprowadzany jest przez spółkę podatek należny od takiego dochodu. Obowiązuje bowiem zasada, której ryczałt od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat płatny jest w terminie do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto.

Jeżeli zatem w 2023 r. spółka dokona podziału zysku wypracowanego w okresie stosowania estońskiego CIT, ale również wówczas gdy w tym roku spółka wypłaci zaliczkę na poczet dywidendy za ten rok, podatek od takiego zysku podzielonego lub zaliczkowanego (odpowiednio 10%, jeżeli spółka jest małym podatnikiem lub 20% w pozostałych przypadkach), powinna odprowadzić do końca trzeciego miesiąca następnego (2024) roku podatkowego.

Wypłata udziału zysku spółki skutkuje uzyskaniem przychodu przez właściciela. Oczywiście należy zaznaczyć, że przychód po stronie właściciela powstaje również w przypadku wypłaty na jego rzecz zaliczki na poczet przyszłej dywidendy.

Tak przy wypłacie podzielonego zysku za zakończony rok, jak i zaliczki na poczet dywidendy przychód powstaje w dacie otrzymania zapłaty, a 19% zryczałtowany podatek z tego tytułu rozliczany jest przez spółkę jako płatnika. Naliczony i pobrany podatek płatny jest w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty.

Wysokość podatku

Główną korzyścią powodowaną uzyskaniem przez spółkę dochodu z tytułu wypłaty zysku wypracowanego w okresie stosowania estońskiego CIT, stanowiącego podstawę opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek, jest możliwość redukcji wysokości zobowiązania podatkowego powstałego po stronie udziałowców (akcjonariuszy/wspólników) o część podatku zapłaconego przez spółkę.

W takiej sytuacji, jeżeli spółka ma status małego podatnika opodatkowanego 10% ryczałtem, podatek od dywidendy pomniejszany jest o 90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany. Jeżeli spółka nie jest mały podatnikiem i jej estoński podatek naliczany jest według stawki 20%, wówczas redukcja podatku właściciela również dokonywana, przy czym w miejsce wskaźnika 90% zastosowanie ma wskaźnik 70%.

Rozliczenie takie jest stosowane również w przypadku wypłaty zaliczki na poczet dywidendy. Bez znaczenia przy tym jest to, że sam podatek płacony jest przez spółkę w roku następnym. To oznacza, że już opłacając w trakcie roku podatek dochodowy od zaliczki na poczet dywidendy (tak samo jak przy wypłacie dywidendy), spółka jako płatnik dokonuje redukcji PIT właścicieli o odpowiednią część CIT, jaki spółka zapłaci do końca trzeciego miesiąca następnego roku.

Dochody z tytułu ukrytych zysków

Odnosząc się do kwestii klasyfikacji wypłaty zaliczki na poczet dywidendy jako dochodu z ukrytych zysków, należy w pierwszej kolejności wskazać, że przez ukryte zyski rozumie się świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:

Powyższa specyfikacja ma charakter otwarty, jednak wskazuje na świadczenia inne niż podzielony zysk. Tymczasem zaliczka na poczet dywidendy, to nic innego jak dokonywany w oparciu z prawem spółek podział zysku, co prawda zaliczkowy, ale jednak podział przyszłego zysku dokonany wg określonych przez prawodawcę zasad.

Zatem, fakt wypłaty dywidendy w formie zaliczki na poczet dywidendy nie generuje po stronie spółki dochodu z tytułu ukrytych zysków.

 

Rozliczenie dotacji w kosztach

Opis sytuacji:

Klient jest członkiem zespołu realizującego projekt dofinansowany ze środków NCBiR. W ramach realizowanego projektu ponosi wydatki, które są traktowane jako KUP i na bieżąco ujmowane w PKPiR. W roku 2022 otrzymał transzę dofinansowania jako zwrot poniesionych wydatków, przy czym część dofinansowania stanowi również dofinansowanie na poczet przyszłych wydatków. Podatnik co do zasady powinien dokonać w momencie otrzymania zmniejszenia kosztów, na które otrzymał refundację. Jak na gruncie PIT potraktować różnicę otrzymanego dofinansowania na poczet przyszłych wydatków? Klient nie wie czy określone wydatki, które sfinansuje z otrzymanego na ten cel dofinansowania w przyszłości, zostaną finalnie przy rozliczeniu uznane za tzw. wydatki kwalifikowane. Przyjmijmy zatem, że poniósł wydatki w kwocie 800 000 zł, natomiast transza, którą otrzymał wyniosła 1 000 000 zł. Jak należy potraktować kwotę 200 000 zł na poczet przyszłych wydatków? Czy w ramach podstawy opodatkowania na cele składki zdrowotnej klient powinien:

Przychodem z działalności gospodarczej są przede wszystkim należności za dostarczone towary lub wykonane usługi. Przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Ustawodawca postanowił jednak, że środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu, jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków publicznych korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednocześnie jednak podatnik nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków sfinansowanych z powyższych środków.

W efekcie otrzymując dotację podatnik powinien pomniejszyć swoje koszty uzyskania o wartość dotacji. Kwota nadwyżki wciąż jest zwolniona od podatku, a podatnik ponosząc kolejne wydatki nie powinien wykazywać ich w kosztach uzyskania. Oczywiście to, jakie wydatki zostaną pokryte z dotacji, zależy od jej końcowego rozliczenia i uznania ich za wydatki kwalifikowane. Trzeba jednak zauważyć, że w takiej sytuacji zawsze można zrobić korektę KUP.

Skoro podatnik prowadzi PKPiR, to składki zdrowotne płaci od dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty uzyskania przychodów, przy czym przychody z tytułu dotacji, o której wyżej mowa, nie są brane pod uwagę. Istotna dla składki zdrowotnej będzie natomiast korekta KUP.

W przypadku gdy pytający będzie musiał wyłączyć z nich określone kwoty, to jego dochód wzrośnie, a tym samym powstanie konieczność zapłaty składek zdrowotnych. W efekcie składki zdrowotne zostaną zapłacone od kwoty, o którą zostaną pomniejszone koszty uzyskania.

 

Praca zdalna okazjonalna w świadectwie pracy

Praca zdalna została wpisana do Kodeksy pracy ustawą z 1.12.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Po zmianach, przestaną obowiązywać przepisy dotyczące telepracy. Ustawa wejdzie w życie 7 kwietnia. Co ważne, druga część tej nowelizacji – badanie trzeźwości pracowników – obowiązuje już od 21.2.2023 r.

Praca zdalna nie zawsze będzie możliwa

Ustawa co prawda nie zawiera ograniczeń podmiotowych w zakresie uprawnienia do wnioskowania o pracę zdalną okazjonalną, warto jednak pamiętać, że charakter niektórych rodzajów prac nie pozwala na ich wykonywanie w innym miejscu niż wskazane w umowie o pracę. Należy pamiętać, o czym również wskazano, w odpowiedzi, że zgodnie z art. 67³¹ § 4 Kodeksu pracy, praca zdalna nie obejmuje prac:

1. szczególnie niebezpiecznych;
2. w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych;
3. z czynnikami chemicznymi stwarzającymi zagrożenie, o których mowa w przepisach w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem czynników chemicznych w miejscu pracy;
4. związanych ze stosowaniem lub wydzielaniem się szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych oraz innych substancji lub mieszanin wydzielających uciążliwe zapachy;
5. powodujących intensywne brudzenie.

Zakaz dyskryminacji w pracy zdalnej

Według MPiPS należy zauważyć, że odmowa uwzględnienia wniosku pracownika o pracę zdalną okazjonalną nie może mieć charakteru dyskryminacyjnego. Zgodnie z art. 18^3a § 1 Kodeksu pracy pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie m.in. warunków zatrudnienia, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio, z ww. określonych przyczyn. Natomiast zgodnie z art. 18^3d Kodeksu pracy osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

Praca zdalna okazjonalna

Uprawnienie pracownika do złożenia wniosku o wykonywanie pracy zdalnej okazjonalnej nie jest uzależnione od wykorzystania przez tego pracownika urlopu wypoczynkowego, w tym tzw. urlopu na żądanie. Podkreślenia wymaga odmienny cel obu instytucji prawnych. Urlop wypoczynkowy jest szczególnego rodzaju uprawnieniem pracownika opisanym jako coroczny, płatny, nieprzerwany okres ustawowego zwolnienia pracownika od obowiązku świadczenia pracy u danego pracodawcy, przysługujący pracownikowi w celu wypoczynku i regeneracji sił, w wymiarze określonym przepisami prawa pracy i w czasie ustalonym przez pracodawcę. Natomiast istotą pracy zdalnej okazjonalnej jest umożliwienie pracownikowi wykonywania pracy w miejscu przez niego wskazanym (innym niż zakład pracy) w sytuacjach uzasadnionych potrzebami tego pracownika, np. w razie konieczności opieki nad potrzebującym doraźnego wsparcia członkiem rodziny.

Zgodnie z art. 67³³ § 1 Kodeksu pracy, praca zdalna może być wykonywana okazjonalnie w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Jak wskazano w interpretacji MRiPS w przypadku zmiany pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego, pracownikowi u kolejnego pracodawcy będzie przysługiwało prawo do pracy zdalnej okazjonalnej w wymiarze niewykorzystanym u dotychczasowego pracodawcy. Zaś w przypadku, w którym pracownik nie skorzysta z pracy zdalnej okazjonalnej u poprzedniego pracodawcy bądź podejmie pracę w trakcie roku kalendarzowego, będzie mu przysługiwał pełen wymiar pracy zdalnej okazjonalnej. Co ważne, tego rodzaju wykładnia przepisów nie wynika wprost z przepisów. Ponadto wskazano, że odnosząc się do kwestii dowodowych w zakresie wymiaru pracy zdalnej okazjonalnej wykorzystanego przez pracownika, należy zauważyć MRPiPS z 30.12.2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. z 2020 r. poz. 1862), w świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczeń społecznych, dotyczące wykorzystanego dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy. Zatem informacja o wymiarze wykorzystanej przez pracownika pracy zdalnej okazjonalnej powinna znaleźć się w ust. 6 pkt 12 świadectwa pracy przygotowanego według pomocniczego wzoru świadectwa pracy, stanowiącego załącznik do ww. rozporządzenia.