Po 3 latach funkcjonowania dwóch trybów udzielania pracownikom zaległych urlopów od 1.7.2023 r. znowu obowiązuje tylko jeden, przewidziany w art. 168 KP. Tego dnia został odwołany stan zagrożenia epidemicznego i utracił moc art. 15gc rozporządzenia covidowego. Urlopem zaległym jest urlop niewykorzystany w roku, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (wyjątek: 4 dni urlopu na żądanie przysługujące na mocy art. 1672 KP). Może obejmować maksymalnie 3 lat wstecz (art. 291 § 1 KP). Jednak art. 168 KP dotyczy wyłącznie roku poprzedniego.

Szkolenia z zakresu prawa pracy – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Terminy zaplanowane

Obowiązek udzielania urlopu zaległego przed bieżącym nie wynika z przepisów. Taką kolejność wskazuje wyrok SN z 9.5.2013 r. (II PK 199/12), podkreślając, że udzielanie urlopu w następnym roku kalendarzowym jest wyjątkiem od reguły korzystania z urlopów na bieżąco, w związku z czym ma pierwszeństwo zgodnie z regułą z mniejszego na większe. Pracodawcy mieli obowiązek zastosować zasadę pierwszeństwa już na etapie planowania urlopów na 2023 r.

Do 30.9.2023 r. pracodawca udziela urlopów zaległych za 2022 r., zgodnie z planem urlopów (uwzględniającym wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego roku pracy) albo według ustaleń z pracownikami (przy braku obowiązku sporządzania planu urlopów art. 163 § 1–2 KP). Ta data go nie ogranicza w przypadku urlopów zaległych z lat poprzednich Pierwszy dzień zaległego urlopu z 2022 r. może zaczynać się dokładnie 30.9.2022 r., ale tylko gdy jest dla pracownika dniem pracy, zgodnie z jego rozkładem pracy. Jeżeli jest to dla niego dzień wolny, powinien rozpocząć urlop w ostatnim roboczym dniu września.

Jeśli chcesz przetestować Legalis Księgowość Kadry Biznes kliknij: Sprawdź

 

Niewykonanie obowiązku

Pracodawca, który nie udzieli zaległego urlopu za 2022 r. do 30.9.2022 r. musi się liczyć z grzywną od 1000 do 30 000 zł (art. 282 § 1 pkt 2 KP). Za niewykorzystanie urlopu w tym terminie pracownikowi nie grożą konsekwencje finansowe ani utrata urlopu, bo dopiero 30.9.2026 r. nastąpi jego przedawnienie. Do tego dnia ma prawo żądać jego udzielenia, a pracodawca nie może odmówić.

Pracownik uchylający się od pójścia na zaległy urlop do 30.9.2023 r. powinien być przygotowany, że pracodawca może go do tego zmusić. Zastosowanie art. 168 KP nie wymaga zgody pracownika (wyrok SN z 24.1.2006 r., I PK 124/05, OSNP 2006/23–24/354). Takie stanowisko popiera MRPiPS (https://www.gov.pl/web/rodzina/informacja-mrpips-w-sprawie-udzielania-urlopow-wypoczynkowych). Odmiennego zdania jest natomiast GIP (GNP-110-4560-46/07/PE).