Podatnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej dzierżawi nieruchomość spółce z o.o. w której ma 80% udziałów (pozostali dwaj wspólnicy mają po 10%). Zakładając, że nieruchomość stanowi organizowaną część przedsiębiorstwa podatnik rozpatruje dwa warianty: dokonanie sprzedaży tej nieruchomości na rzecz spółki lub wniesienia jej jako aportu. Ważne jest, że na budowę tej nieruchomości zaciągnął kredyt.

1. Jakie są skutki w VAT i podatku dochodowym sprzedaży nieruchomości, jeśli podatnik jest rolnikiem i właścicielem tej nieruchomości, od nabycia której upłynęło 5 lat? Czy na spółce będzie ciążył obowiązek rozliczenia PCC?

2. Jakie są skutki w VAT i podatku dochodowym wniesienia ZCP jako aportu do spółki? Czy podstawę dla PCC pomniejsza się o wartość przejętego kredytu?

Więcej praktycznych wyjaśnień po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Odbierz

W obydwu scenariuszach nie wystąpi opodatkowanie VAT.

W przypadku sprzedaży po stronie sprzedającego powstanie dochód (przychód równy co najmniej cenie rynkowej minus koszty podatkowe), natomiast nabywająca spółka zapłaci PCC (nieruchomości oraz rzeczy ruchome 2% wartości rynkowej, prawa majątkowe 1%), chyba że zastosowane zostanie zwolnienie dla sprzedaży gruntów z gospodarstwa rolnego.

Natomiast aport ZCP oznacza brak opodatkowania PIT po stronie wnoszącego go wspólnika, jednak spółka zapłaci 0,5% PCC od wysokości podwyższenia kapitału zakładowego.

Definicja ZCP

Udzielając niniejszej odpowiedzi nie badam, czy przedmiot sprzedaży lub aportu stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP), ale przyjmuję takie założenie w ślad za pytaniem. Jedynie nadmienię, że według definicji dla potrzeb podatkowych, zawartej zarówno w art. 2 pkt 27e VATU i jednocześnie w art. 5a pkt 4 PDOFizU przez ZCP rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Brak opodatkowania VAT

Proponowane przez Państwa 2 scenariusze mają w zakresie skutków podatkowych jeden wspólny punkt, jakim jest brak opodatkowania VAT. Zgodnie bowiem z art. 6 pkt 1 VATU, przepisów tej ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Regulacja ta obejmuje zarówno sprzedaż, jak i aport i oznacza ich nieopodatkowanie VAT.

Natomiast na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) oraz podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) sprzedaż ZCP to sprzedaż wielu składników majątkowych, w odniesieniu do których stosuje się właściwe dla nich zasady opodatkowania.

Odpłatne zbycie składników majątku a podatek dochodowy

Jak wynika z art. 14 ust. 2 pkt 1 PDOFizU, przychody z odpłatnego zbycia składników majątku (m.in. środków trwałych) wykorzystywanych przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej są rozliczane w ramach źródła pozarolnicza działalność gospodarcza. Stosuje się wówczas zasady, że przychodem jest kwota należna według umowy (art. 14 ust. 1 PDOFizU), przy czym nie może być niższa od wartości rynkowej rzeczy lub praw (art. 19 ust. 1 PDOFizU). Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych, według art. 19 ust. 3 PDOFizU, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Rozpoznanie KUP

Równocześnie sprzedawca będzie uprawniony do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów w odniesieniu do tych składników majątku, co do których PDOFizU przesuwa moment potrącenia kosztu na chwilę zbycia. Obowiązują w tym zakresie różne rozwiązanie, np. przy środkach trwałych kosztem uzyskania przychodów jest ich niezamortyzowana część (art. 23 ust. 1 pkt 1 PDOFizU).

Ważne

Przy sprzedaży budynków innych niż mieszkalne wykorzystywanych przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej nie jest możliwe stosowanie regulacji o nieopodatkowaniu takiego zbycia po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie (art. 10 ust. 1 pkt 8 i ust. 3, art. 14 ust. 2c PDOFizU).

Zawarcia umowy sprzedaży a PCC

W przypadku zawarcia umowy sprzedaży obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy – w tym wypadku na spółce (art. 4 pkt 1 PodCzynnCywPrU. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 PodCzynnCywPrU).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 PodCzynnCywPrU wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Stawka podatku wynosi 2% w odniesieniu do sprzedaży nieruchomości i rzeczy ruchomych, a 1% stosuje się do innych praw majątkowych (art. 7 ust. 1 pkt 1 PodCzynnCywPrU).

Potencjalnie, co jednak należy zbadać, w odniesieniu do sprzedaży gruntów można zastosować zwolnienie z PCC na podstawie art. 9 pkt 2 PodCzynnCywPrU, które obejmuje: sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że:

  • w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne,
  • a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha
  • oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Aport a podatek dochodowy

Z kolei w przypadku aportu dla wnoszącej go osoby fizycznej co do zasady powstaje przychód w wysokości wartości rynkowej takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego (art. 17 ust. 1 pkt 9 PDOFizU). Jednak art. 21 ust. 1 pkt 109 PDOFizU przewiduje zwolnienie jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego jest przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część i spółka lub spółdzielnia otrzymująca wkład przyjęła dla celów podatkowych składniki majątku wchodzące w skład tego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w wartości wynikającej z ksiąg podatkowych podmiotu wnoszącego ten wkład. Oznacza to brak opodatkowania PIT po stronie wnoszącego aport.

Bezpośrednie konsultacje z ekspertami od podatków dzięki poradni eksperckiej. Sprawdź

Wniesienie aportu a PCC

Z kolei z punktu widzenia PCC wniesienie aportu w części, w jakiej skutkuje podwyższeniem kapitału zakładowego, stanowi „zmianę umowy spółki” (art. 1 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 pkt 2 PodCzynnCywPrU). Podstawę opodatkowania stanowi wartość, o którą podwyższono kapitał zakładowy (art. 6 ust. 1 pkt 8 lit b PodCzynnCywPrU). Stawka podatku wynosi 0,5% (art. 7 pkt 9 PodCzynnCywPrU). Płaci go spółka (art. 4 pkt 9 PodCzynnCywPrU).