Zakres i zasady stosowania przez organy podatkowe ulg w spłacie zobowiązań oraz zaległości podatkowych regulują przepisy rozdziału 7a. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych działu III Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 67a § 1 OrdPU, organ podatkowy, na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a,

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Więcej treści podatkowych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Przetestuj. Sprawdź

Ulga polegająca na umorzeniu może dotyczyć tylko zaległości podatkowej, którą jest podatek niezapłacony w terminie płatności. Nie można umorzyć podatku. Umorzeniu podlegają wszystkie zobowiązania podatkowe, w tym VAT, PIT i CIT. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Decyzja o umorzeniu zaległości podatkowej jest uznaniowa – to urząd decyduje czy umorzy podatnikowi zaległe podatki. Zatem złożenie wniosku o umorzenie i wykazanie ważnego interesu własnego lub interesu publicznego nie oznacza automatycznie przyznania ulgi. Organ podatkowy musi oczywiście uzasadnić swoją decyzję, ale może być ona odmowna pomimo spełnienia warunków koniecznych do ubiegania się o umorzenie zaległości podatkowych.

Ważny interes podatnika lub interes publiczny

Umorzyć zaległości podatkowe można w przypadku uzasadnionym ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. W ordynacji nie zamieszczono definicji tych pojęć. Pomocne może być w tym zakresie orzecznictwo. W wyroku z 22.4.1999 r. (sygn. SA/850/98) NSA dokonał wykładni tych pojęć i stwierdził, że:

  1. ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie jest w stanie zaległości podatkowych uregulować (utrata możliwości zarobkowania, utrata losowa majątku),
  2. interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej spowoduje konieczność sięgania przez podatnika do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych.

W złożonym wniosku o umorzenie zaległości podatkowych podatnik powinien wskazać jak najwięcej argumentów uzasadniających umorzenie, a także do wniosku dołączyć załączniki np. dokumenty potwierdzające sytuację zarobkową, majątkową, zdrowotną itd.

Bezpośrednie konsultacje z ekspertami od podatków dzięki poradni eksperckiej. Sprawdź

Forma umorzenia zaległości podatkowej

Umorzenie zaległości podatkowej podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może:

(1) nie stanowić pomocy publicznej, (2) stanowić pomoc publiczną, (3) być pomocą de minimis – gdy ulga nie stanowi pomocy publicznej, ponieważ jej wysokość mieści się w limicie, który wynosi: (a) 200 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych – dla jednego przedsiębiorcy, (b) 100 000 euro w ciągu 3 lat podatkowych – dla przedsiębiorstwa prowadzącego działalność w zakresie drogowego transportu towarów.

We wniosku o umorzenie zaległości podatkowych podatnik powinien wskazać o jaką ulgę wnioskuje: pomoc publiczną, pomoc de minimis, czy ulgę, która nie jest pomocą publiczną. Jeśli podatnik wnioskuje o pomoc de minimis, do wniosku powinien dołączyć zaświadczenia o pomocy de minimis, jakie otrzymał w roku, w którym ubiega się o pomoc, oraz w ciągu dwóch poprzedzających go lat, albo oświadczenie o wielkości pomocy de minimis otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.

Złożenie wniosku i rozpoznanie sprawy

Wniosek o umorzenie zaległości podatkowej, odsetek lub opłaty prolongacyjnej można złożyć najwcześniej dzień po terminie płatności podatku (wówczas jest to już zaległość podatkowa). Wniosek należy złożyć zgodnie z właściwością miejscową. Dla podatników prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego dla miejsca zamieszkania podatnika. Dla podatników mających osobowość prawną lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej właściwy jest naczelnik urzędu skarbowego dla siedziby podmiotu. Dla podmiotów nie posiadających siedziby, ani stałego miejsca działalności gospodarczej w Polsce – właściwy jest naczelnik II Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Złożenie wniosku jest bezpłatne. Wniosek o umorzenie zaległości podatkowych może być złożony bezpośrednio w urzędzie, za pośrednictwem poczty, bądź drogą elektroniczną przez ePUAP. Wniosek musi być podpisany i należy do niego dołączyć załączniki.

Szkolenia z zakresu podatków – aktualna lista szkoleń Sprawdź

Organ podatkowy powinien rozpoznać wniosek w ciągu miesiąca od jego otrzymania, może jednak przedłużyć rozpoznanie wniosku, o czym powinien podatnika powiadomić. Rozstrzygnięcie w sprawie organ wydaje w formie decyzji umarzającej zaległość podatkową (w całości lub w części) bądź odmawiającej umorzenia zaległości podatkowej.

Jeśli podatnik nie zgadza się z decyzją naczelnika urzędu skarbowego, może złożyć odwołanie w ciągu 14 dni od daty otrzymania decyzji. Odwołanie składa się do dyrektora izby administracji skarbowej za pośrednictwem naczelnika urzędu skarbowego, który wydał decyzję. Z decyzją dyrektora izby administracji skarbowej podatnik może również się nie zgodzić i wówczas powinien złożyć skargę do sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od daty otrzymania decyzji.