Zmiany w podstawie wymiaru świadczeń z ubezpieczenia chorobowego
Zasadę tę należy stosować w bieżących sprawach, ale ubezpieczony może wystąpić z wnioskiem dotyczącym wcześniejszego okresu.
Jeżeli ubezpieczony złoży wniosek o przeliczenie podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia chorobowego i przyjęcia do niej przychodu z umowy zlecenia, to ZUS przeliczy tą podstawę i dopłaci różnicę między wypłaconym a należnym zasiłkiem. Zasady te obowiązują także płatników składek, którzy sami wypłacają swoim ubezpieczonym zasiłki.
Płatnicy składek w razie wątpliwości dotyczących przyjęcia określonego składnika wynagrodzenia do podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, mogą każdorazowo wystąpić do Oddziału ZUS z zapytaniem.
Roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 3 lat od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje (na podstawie art. 67. ust. 4 ustawy zasiłkowej).
Źródło: zus.pl
Zapewnienie zakwaterowania osobom zatrudnionym przez agencję pracy tymczasowej – skutki w VAT i dochodowym
Opis sytuacji: Spółka jest agencją pracy tymczasowej. Zatrudnia pracowników na umowy zlecenie. Wynajmuje dla nich mieszkania (są to przeważnie obywatele Ukrainy), których koszt w 1/3 pokrywa ta spółka, w 1/3 zleceniobiorca i w 1/3 pracodawca użytkownik (skalkulowane w ogólnym wynagrodzeniu należnym od pracodawcy). Czy pobranie części opłaty za mieszkanie od zleceniobiorcy traktujemy jako najem – a więc nabijamy na kasę fiskalną lub wystawiamy fakturę (płatność gotówką w kasie spółki), ze stawką zwolnioną, a więc jest to przychód dla spółki wykazywany w JPK VAT? Czy część opłaty za mieszkanie ponoszona przez spółkę i pracodawcę użytkownika to świadczenie nieodpłatne, które należy doliczyć zleceniobiorcy do listy płac oraz opodatkować i „ozusować”? Czy spółka ma prawo odliczyć cały VAT od takiego mieszkania (otrzymuje faktury z 23% VAT), czy też traktować jako wykorzystywane do działalności mieszanej? Jeśli tak, to jak ustalić proporcję?
Części opłaty za mieszkanie od zleceniobiorcy spółka będąca agencją pracy tymczasowej nie powinna wykazywać do opodatkowania VAT.
Ponoszona przez spółkę i pracodawcę część opłaty za mieszkanie nie stanowi dla zatrudnianych (zakwaterowanych) pracowników nieodpłatnego świadczenia.
VAT naliczony zawarty w cenie usług wynajmu mieszkań spółka może w całości odliczać od podatku należnego.
Zapewnienie zakwaterowania pracownikom a opodatkowanie VAT
Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 1 VATU, opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług.
Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 VATU, pod pojęciem odpłatnego świadczenia usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 VATU. W oparciu o przedmiotową regulację przyjmuje się, że aby rozpoznać istnienie opodatkowanego VAT świadczenia usług, pomiędzy dokonywanym świadczeniem (usługą), a świadczeniem wzajemnym w postaci zapłaty, musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym – tzw. świadczenia wzajemne (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 30.12.2016 r., 3063-ILPP1-1.4512.125.2016.1.RW).
Jak wskazał NSA w wyroku z 31.7.2020 r. I FSK 1799/17, Legalis: „Związek pomiędzy otrzymywaną odpłatnością, a świadczeniem musi być bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie”.
W analizowanym przypadku agencja pracy tymczasowej żąda zwrotu części po 1/3 kosztów zakwaterowania pracowników od pracodawcy oraz od zakwaterowanych pracowników. Pomiędzy jednak świadczeniem usług zakwaterowania a zapłatą trudno jest wskazać bezpośredni i wyraźny związek, który pozwalałby na stwierdzenie, że płatność następuje za to świadczenie.
Treść pytania wskazuje, że spółka otrzymuje od ww. beneficjentów „zwrot kosztów”. Takie określenie otrzymanej zapłaty należy w tym przypadku określić jako słuszne także dla celów podatkowych. Wskazani beneficjenci zwracają spółce część kosztów zakwaterowania, jednak trudno jest tu mówić aby beneficjenci ci byli nabywcami tychże usług, którzy w zamian za nie dokonują określonej zapłaty. Jako ostatecznego konsumenta wskazanych usług należy w tej sytuacji traktować spółkę (agencję pracy tymczasowej). To ta spółka bowiem czerpie w tej sytuacji główną korzyść z tego, że wskazani pracownicy przebywają we wskazanym przez nią miejscu i świadczą na jej rzecz pracę. Świadczenia spółki dotyczące zakwaterowania pracowników nie stanowią odpłatnego świadczenia usług. Świadczenia te zatem nie podlegają opodatkowaniu VAT. Tym samym, spółka nie ma obowiązku dokumentowania tych świadczeń fakturą na podstawie art. 106b ust. 1 VATU. Może je dokumentować zwykłą notą księgową.
Zapewnienie zakwaterowania pracownikom a przychód z nieodpłatnych świadczeń
Jak wynika z art. 12 ust. 1 PDOFizU, za przychód ze stosunku pracy uważa się m.in. wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. W świetle przedmiotowej regulacji kluczowe pozostaje w analizowanym przypadku rozstrzygnięcie, czy zapewnienie przez agencję pracy tymczasowej zakwaterowania pracownikom może zostać uznane za otrzymane przez tych pracowników „innych nieodpłatnych świadczeń”, które stanowi dla nich przychód podatkowy.
Należy natomiast w tej sytuacji odpowiedzieć na pytanie, czy korzystając z zapewnionego przez spółkę zakwaterowania, zasadnicza korzyść leży po stronie pracowników czy jednak po stronie spółki. Niewątpliwie fakt uzyskania przez pracownika możliwości zakwaterowania stanowi dla pracownika swego rodzaju korzyść. W tej jednak sytuacji należy wskazywać, że w związku z zaistniałym stanem rzeczy to spółka, a nie pracownicy czerpie z tego tytułu zasadnicze profity. To spółka bowiem dzięki przebywaniu pracowników w określonym miejscu jest w stanie świadczyć usługi pracy tymczasowej na rzecz podmiotów zewnętrznych. Inaczej nie byłaby w stanie świadczyć oferowanych przez siebie usług. Niewątpliwie także to spółka posiada tu pozycję dominującą i to ona ustala zasady zakwaterowania. Pracownicy niewiele mają w tej kwestii do powiedzenia – jeżeli nie chcą to nie muszą wcale z tych usług korzystać. Ponadto, rzekoma korzyść pracowników we wskazanym zakresie niewątpliwie nie odpowiada warunkom, jaki mieliby oni w miejscu swego stałego zamieszkania. Pracownicy niewątpliwie nie mogą w zapewnionych kwaterach zakwaterować swoich rodzin, urządzić ich w sposób zależny od ich woli, itd. Dlatego właśnie korzystając z kwaterunku oferowanego przez spółkę pracownicy nie uzyskują przychodu z nieodpłatnych świadczeń (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 3.2.2022 r., 0113-KDIPT2-3.4011.9.2018.14.GG).
Wydatki związane z zakwaterowaniem pracowników a odliczenie VAT
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 86 ust. 1 VATU, prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty VAT naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie, w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. W analizowanym przypadku należy wskazywać, że spółka nabywa usługi najmu lokali w celu świadczenia opodatkowanych VAT usług agencji pracy tymczasowej. VAT naliczony zatem zawarty w cenie przedmiotowych usług spółka może odliczać od podatku należnego.
Zmiany w zakresie ustalania indywidualnej stawki amortyzacji
W PDOFizU i PDOPrU przewiduje się, że podatnicy będący mikro-, małymi lub średnimi przedsiębiorcami mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami zaliczonymi do grupy 1 i 2 Klasyfikacji, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych danego podatnika, jeżeli składnik ten jest zlokalizowany na terenie gminy z określonym ustawowo wyższym niż przeciętne poziomem bezrobocia.
Możliwość skorzystania z preferencji będzie przysługiwać gdy dany środek trwały znajduje się na obszarze gminy:
- zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz
- w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.
Nowe regulacje zakładają, że w przypadku, gdy dany środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, gdzie przeciętna stopa bezrobocia wynosi:
- od 120% do 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 10 lat;
- powyżej 170% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji dla tego środka trwałego nie może być krótszy niż 5 lat.
Spełnienie powyższych warunków ustala się na miesiąc, w którym wystąpiło jedno z następujących zdarzeń, tj.:
- uprawomocniła się decyzja o pozwoleniu na budowę;
- upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydano zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu;
- środek trwały został po raz pierwszy wprowadzony do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – w przypadku gdy budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.
Przez przeciętną stopę bezrobocia w powiecie i przeciętną stopę bezrobocia w kraju oraz przez wskaźnik dochodów podatkowych oraz nakłada na Ministra Finansów obowiązek ogłaszania wartości tych wskaźników w Dzienniku „Monitor Polski”, w terminie do dnia 31 grudnia każdego roku.
Na podstawie przepisów przejściowych wprowadzone regulacje będą miały zastosowanie do środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, w przypadku których po dniu 31 grudnia 2023 r.:
- nastąpiło uprawomocnienie się decyzji o pozwoleniu na budowę albo
- upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydanie zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu, albo
- nastąpiło wprowadzenie po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.
Ustawa wchodzi w życie z 1.1.2024 r., oprócz przepisów nakładających na Ministra Finansów obowiązek ogłaszania wartości wskaźników, które wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Ustalenie 2 raty odpisu na zfśs w 2023 r. do 30 września 2023 r.
Odpis na zfśs to kwota jaką pracodawca powinien co roku wpłacić na konto tego funduszu. Kwotę tę oblicza się jako iloczyn planowanej przeciętnej liczby pracowników zatrudnionych w danym roku oraz tzw. podstawy naliczania, czyli ogłoszonego przez GUS przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w określonym roku. Co do zasady podstawę naliczania stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej z poprzedniego roku, lub z drugiej połowy poprzedniego roku, jeśli jest wyższe (art. 5 ust. 2 ustawy z 4.3.1994 r. o zfśs), jednak już od 2012 r. – w celu zamrożenia kwoty odpisu – ustawodawca corocznie określał podstawę naliczania na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej z innych lat (zob. art. 5a-5l ustawy z 4.3.1994 r. o zfśs). W roku 2023 wystąpił sytuacja wyjątkowa, ponieważ ustawodawca ustalił podstawę naliczania na początku roku (przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej z drugiego półrocza 2019 r.), a następnie zmienił tę podstawę w połowie roku (przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej z drugiego półrocza 2021 r.). Zmiana ta weszła w życie 11.8.2023 r. i wpłynęła na sposób ustalenia drugiej raty odpisu na zfśs za 2023 r.
Odpis na zfśs na dany rok kalendarzowy naliczany jest na podstawie planowanej na dany rok przeciętnej liczby zatrudnionych, a następnie wpłacany na konto zfśs w dwóch ratach, tj. do 31 maja (75% równowartości odpisu) oraz do 30 września (pozostałą część odpisu, tj. 25% jego równowartości). Na koniec roku kalendarzowego dokonywana jest korekta odpisu na zfśs, wykonywana przez zestawienie odpisu ustalonego w oparciu o faktyczną przeciętną liczbę pracowników zatrudnionych w roku z odpisem dokonanym na podstawie planowanej przeciętnej liczby pracowników zatrudnionych w danym roku.
Ustawą z 7.7.2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1586), od 1.7.2023 r. zmieniona została podstawa naliczania odpisu na zfśs. W związku z tym, w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2023 r. odpis ustala się w oparciu o przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r., tj. 4434,58 zł, natomiast w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. – w oparciu o wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2021 r. w wysokości 5104,90 zł. Szczegółowe kwoty odpisów i zwiększeń w 2023 r. przedstawia tabela poniżej.
Tabela. Szczegółowe kwoty odpisów i zwiększeń na zfśs w 2023 r.
| Okres | 1.01.2023 r. – 30.06.2023 r. | 1.07.2023 r. – 31.12.2023 r. | |
| Odpis obligatoryjny | |||
| na jednego zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach pracy | 37,5% | 1662,97 zł | 1914,34 zł |
| na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych |
50% | 2217,29 zł | 2552,45 zł |
| na jednego pracownika młodocianego: | |||
| – I rok nauki | 5% | 221,73 zł | 255,25 zł |
| – II rok nauki | 6% | 266,07 zł | 306,29 zł |
| – III rok nauki | 7% | 310,62 zł | 357,34 zł |
| Zwiększenia fakultatywne (uznaniowe) | |||
| na każdą osobę zatrudnioną, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności | 6,25% | 277,16 zł | 319,06 zł |
| na każdego emeryta i rencistę, nad którym zakład sprawuje opiekę | 6,25% | 277,16 zł | 319,06 zł |
| na każdą zatrudnioną osobę, pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego | 7,5% | 332,59 zł | 382,87 zł |
Zgodnie z art. 12 ustawy z 7.7.2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 pracodawca powinien naliczyć równowartość odpisów i zwiększeń na rok 2023 z uwzględnieniem, że kwota podstawy naliczania została podwyższona od 1.7.2023 r. Następnie w drugiej racie odpisu (na 30.9.) należy uwzględnić dopłatę wynikającą z tego, że za 6 miesięcy 2023 r. obowiązuje wyższa podstawa naliczania.
Pracodawca zatrudnia 73 pracowników na pełnym etacie. Odpis ustalony na początku 2023 r. wynosi 121396,81 zł (73 x 1662,97 zł). Z kolei odpis ustalony na podstawie naliczania zmienionej od 1.7.2023 r. wynosi 139746,82 zł (73 x 1914,34 zł). Następnie kwoty ustalonych odpisów należy dostosować proporcjonalnie do okresu obowiązywania w trakcie roku. Odpis na cały rok powinien wynieść zatem:
[(73 x 1662,97 zł) x 6/12] + [(73 x 1914,34 zł) x 6/12] = 60698,41 zł + 69873,41 zł = 130571,82 zł
Pierwsza rata odpisu na 2023 r. wpłacana do 31.5. wynieść powinna 75% kwoty odpisu ustalonej na podstawie naliczania obowiązującej w maju 2023 r.
(73 x 1662,97 zł) x 75% = 121396,81 zł x 75% = 91047,61 zł
Druga rata odpisu za 2023 r., wpłacana do 30.9. wynieść powinna 25% kwoty odpisu ustalonej z uwzględnieniem zmiany podstawy naliczania od 1.7.2023 r. Będzie ona zatem stanowiła różnicę między kwotą odpisu za cały 2023 r. a kwotą pierwszej raty wpłaconej w maju.
130571,82 zł – 91047,61 zł = 39524,21 zł
Pracodawca powinien więc odprowadzić drugą ratę odpisu na 2023 r. w wysokości 39524,21 zł.
Obliczenia zostały w przykładzie oparte o planowaną na początku roku przeciętną liczbę pracowników zatrudnionych w danym roku. Gdyby zatrudnienie u pracodawcy spadło w trakcie roku, to pracodawca nie musiałby czekać do końca roku z korektą. Możliwa jest korekta kwot odpisu w oparciu o realne dane o zatrudnieniu już przy naliczaniu i wpłacie 2 raty odpisu.
Zmiana podstawy naliczania odpisu na zfśs wpływa na świadczenia socjalne, których wartość bazuje na kwocie odpisu na zfśs.
W praktyce zdarza się, że kwota realizowanego u pracodawcy świadczenia, np. tzw. gruszy (dofinansowanie do wypoczynku organizowanego samodzielnie przez pracownika), ustalana jest w oparciu o obowiązujący w danym roku kalendarzowym odpis na zfśs. W efekcie zmiana podstawy naliczania odpisu powoduje zmianę kwoty takiego świadczenia. Warto przy tym zwrócić uwagę, że ustawa nowelizująca z 7.7.2023 r. weszła w życie 11.8.2023 r., ale zmieniła wstecznie podstawę naliczania, a tym samym kwotę odpisu na zfśs od 1.7.2023 r. Oznacza to, że wszystkie świadczenia oparte o kwotę odpisu na zfśs, które zostały wypłacane w lipcu i sierpniu 2023 r., powinny być naliczone na podstawie zmienionej (podwyższonej) kwocie odpisu. Skutkować to będzie koniecznością przeliczenia i dopłaty do świadczeń wypłaconych w oparciu o kwotę odpisu z pierwszej połowy 2023 r.
Czy w związku ze zmianą wysokości odpisu na zfśs od 1 lipca musimy wyrównać świadczenie dla osób, którym wypłaciliśmy już świadczenie urlopowe?
Ustawa z 7.7.2023 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 weszła w życie 11.8.2023 r. Wprowadziła ona zmianę wsteczną w czasie, a mianowicie, że podstawa naliczania odpisu na zfśs od 1.7.2023 r. jest wyższa niż w pierwszej połowie 2023 r. Jednocześnie nie wprowadzono żadnych przepisów przejściowych dotyczących świadczeń z zfss zrealizowanych od 1.7.2023 r. do 11.8.2023 r. Należy zatem przyjąć, że każde świadczenie wypłacone w tym okresie powinno być fikcyjnie potraktowane tak jakby od 1.7.2023 r. obowiązywała podwyższona kwota odpisu. Oznacza to konieczność przeliczenia wartości tych świadczeń z przyjęciem wyższej kwoty odpisu i wypłacenia wyrównania stanowiącego różnicę między kwotą świadczenia ustaloną w oparciu o nowy odpis, a wypłaconą kwotą świadczenia.
Urlopy zaległe za 2022 r. do końca września 2023 r. Obowiązek pracodawcy
Po 3 latach funkcjonowania dwóch trybów udzielania pracownikom zaległych urlopów od 1.7.2023 r. znowu obowiązuje tylko jeden, przewidziany w art. 168 KP. Tego dnia został odwołany stan zagrożenia epidemicznego i utracił moc art. 15gc rozporządzenia covidowego. Urlopem zaległym jest urlop niewykorzystany w roku, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (wyjątek: 4 dni urlopu na żądanie przysługujące na mocy art. 1672 KP). Może obejmować maksymalnie 3 lat wstecz (art. 291 § 1 KP). Jednak art. 168 KP dotyczy wyłącznie roku poprzedniego.
Terminy zaplanowane
Obowiązek udzielania urlopu zaległego przed bieżącym nie wynika z przepisów. Taką kolejność wskazuje wyrok SN z 9.5.2013 r. (II PK 199/12), podkreślając, że udzielanie urlopu w następnym roku kalendarzowym jest wyjątkiem od reguły korzystania z urlopów na bieżąco, w związku z czym ma pierwszeństwo zgodnie z regułą z mniejszego na większe. Pracodawcy mieli obowiązek zastosować zasadę pierwszeństwa już na etapie planowania urlopów na 2023 r.
Do 30.9.2023 r. pracodawca udziela urlopów zaległych za 2022 r., zgodnie z planem urlopów (uwzględniającym wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego roku pracy) albo według ustaleń z pracownikami (przy braku obowiązku sporządzania planu urlopów art. 163 § 1–2 KP). Ta data go nie ogranicza w przypadku urlopów zaległych z lat poprzednich Pierwszy dzień zaległego urlopu z 2022 r. może zaczynać się dokładnie 30.9.2022 r., ale tylko gdy jest dla pracownika dniem pracy, zgodnie z jego rozkładem pracy. Jeżeli jest to dla niego dzień wolny, powinien rozpocząć urlop w ostatnim roboczym dniu września.
Niewykonanie obowiązku
Pracodawca, który nie udzieli zaległego urlopu za 2022 r. do 30.9.2022 r. musi się liczyć z grzywną od 1000 do 30 000 zł (art. 282 § 1 pkt 2 KP). Za niewykorzystanie urlopu w tym terminie pracownikowi nie grożą konsekwencje finansowe ani utrata urlopu, bo dopiero 30.9.2026 r. nastąpi jego przedawnienie. Do tego dnia ma prawo żądać jego udzielenia, a pracodawca nie może odmówić.
Pracownik uchylający się od pójścia na zaległy urlop do 30.9.2023 r. powinien być przygotowany, że pracodawca może go do tego zmusić. Zastosowanie art. 168 KP nie wymaga zgody pracownika (wyrok SN z 24.1.2006 r., I PK 124/05, OSNP 2006/23–24/354). Takie stanowisko popiera MRPiPS (https://www.gov.pl/web/rodzina/informacja-mrpips-w-sprawie-udzielania-urlopow-wypoczynkowych). Odmiennego zdania jest natomiast GIP (GNP-110-4560-46/07/PE).
Ulga prorodzinna na niepełnosprawne dziecko w 2023 r.
Ulga prorodzinna
Trzeba przypomnieć, że ulga prorodzinna (tzw. ulga na dziecko) jest uregulowana w art. 27f PDOFizU i przysługuje podatnikowi na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:
1) wykonywał władzę rodzicielską;
2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą – jeśli rozliczał się na zasadach ogólnych w formie skali podatkowej. W ramach ww. ulgi osoby uprawnione zmniejszają o określoną kwotę podatek dochodowym wykazany w zeznaniu rocznym.
Warunki skorzystania z ulgi
Ulga prorodzinna przysługuje na dziecko, a nie na każdego z rodziców czy opiekunów. W konsekwencji to rodzice (opiekunowie) muszą zdecydować kto i w jakiej proporcji odliczy ulgę. Ponadto, w przypadku rodziców jednego dziecka, ulga, co zasady, uzależniona jest od ich dochodu. Rodzic (opiekun) mający tylko jedno zdrowe dziecko może skorzystać z ulgi wtedy, gdy roczny dochód nie przekroczył kwoty:
- 112 000 zł dla osób, które są przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim,
- 112 000 zł dla osób samotnie wychowujących dziecko,
- 56 000 zł w przypadku osób, które nie pozostawały w związku małżeńskim, w tym również przez część roku.
Dziecko z niepełnosprawnością
Powyższe ograniczenie nie dotyczy rodziców (opiekunów) jednego dziecka z niepełnosprawnością. Zgodnie z obowiązującym od 1.7.2023 r. dodanym ust. 2e do art. 27f PDOFizU, limity dochodów nie dotyczą podatnika i jego małżonka, którzy wykonywali władzę, pełnili funkcję albo sprawowali opiekę, w stosunku do jednego dziecka, posiadającego orzeczenie albo decyzję, o których mowa w art. 26 ust. 7d PDOFizU.
Zatem, aby skorzystać z ulgi na pierwsze niepełnosprawne dziecko bez limitu dochodów rodziców, niepełnosprawność dziecka musi być udokumentowana:
1) orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
2) decyzją przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
3) orzeczeniem o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
W konsekwencji w przypadku jedynego dziecka niepełnosprawnego przysługuje ulga prorodzinna bez względu na osiągnięte przez rodziców dochody, w wysokości: 92,67 zł miesięcznie na pierwsze dziecko, co w przeliczeniu na rok wynosi 1112,04 zł. Przy czym odliczenie przysługuje bez względu na wiek oraz ewentualny dochód osoby (dziecka) z niepełnosprawnością.
Zmiany w zakresie nakładania sankcji w VAT
W związku z wyrokiem TSUE z 15.4.2021 r. w sprawie nr C-935/19 Grupa Warzywna sp. z o.o. dotyczącym zgodności z prawem unijnym polskich regulacji VATU dotyczących dodatkowego zobowiązania podatkowego wystąpiła konieczność zmiany dostosowującej sankcję VAT do ww. wyroku. Zmianę tę wprowadzono poprzez nowelizację art. 112b i art. 112c VATU i zmiana ta obowiązuje od 6.6.2023 r. W wyniku wprowadzonej zmiany sankcja w VAT może być ustalona w dowolnej wysokości, jednak nie wyższej niż wskazanej w VATU.
Po zmianie sankcje w VAT mają być wymierzane zgodnie z zasadą proporcjonalności w zindywidualizowany sposób. Sankcja VAT może wynosić do 30%, do 20%, do 15% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego, kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe. W konsekwencji, sankcja może być ustalona w dowolnej wysokości, jednak nie wyższej niż wskazana w przepisach VATU.
Okoliczności uwzględniane przy ustalaniu sankcji
Zgodnie z dodanym ust. 2b do art. 112b VATU, ustalając dodatkowe zobowiązanie podatkowe, naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego bierze pod uwagę:
1) okoliczności powstania nieprawidłowości;
2) rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na podatniku obowiązku, które skutkowało powstaniem nieprawidłowości;
3) rodzaj, stopień i częstotliwość stwierdzanych dotychczas nieprawidłowości dotyczących nieprzedawnionych zobowiązań w podatku;
4) kwotę stwierdzonych nieprawidłowości, w tym kwotę zaniżenia zobowiązania podatkowego, kwotę zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe;
5) działania podjęte przez podatnika po stwierdzeniu nieprawidłowości w celu usunięcia skutków nieprawidłowości.
Sankcje 100% za celowe działania
Dokonano również zmiany art. 112c VATU regulującego zastosowanie 100% sankcji. Zastosowanie tej sankcji jest możliwe tylko w przypadku stwierdzenia przez organ, że działanie podatnika było skutkiem celowego działania podatnika lub jego kontrahenta, o którym podatnik miał wiedzę. W twej sytuacji 100% wysokość dodatkowego zobowiązania podatku naliczonego wynika z faktury, która:
1) została wystawiona przez podmiot nieistniejący,
2) stwierdza czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności,
3) podaje kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
4) potwierdza czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 KC – w części dotyczącej tych czynności.
W konsekwencji przypadki, w których dojdzie co prawda do odliczenia z wadliwych faktur, ale będzie to związane z brakiem należytej staranności, nie będą objęte taką samą sankcją jak w przypadku, gdy dojdzie do oszustwa.
Postępowania wszczęte i niezakończone
Zgodnie z art. 25 przepisów przejściowych wprowadzających Pakiet Slim VAT 3 również do postępowań i kontroli wszczętych i niezakończonych przez 6.6.2023 r. (przed wejściem w życie zmienionych przepisów dotyczących sankcji) stosuje się przepisy art. 112b i art. 112 VATU w nowym brzmieniu.
Podsumowując warto przypomnieć, że sankcje VAT (w tym 100% sankcja) mają zastosowanie tylko do podatników, którzy nie zostali obciążeni za ten sam czyn odpowiedzialnością za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe. Kary z KKS mają zastosowanie do osób fizycznych.
Mniej obowiązków dla firm z zainstalowanymi panelami od roku 2023
Podatek akcyzowy, czyli kogo to dotyczy w fotowoltaice?
Podatek akcyzowy płacony jest m.in.
- w przypadku sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu, w tym również przez podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną, który wyprodukował tę energię,
- zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, który wyprodukował tę energię.
FHU Jan Kowalski założył panele fotowoltaiczne na dachu swojego sklepu. Panele produkują energię elektryczną, którą Pan Jan postanowił sprzedawać bezpośrednio do zakładu energetycznego. Pan Jan nie zużywa wyprodukowanej energii na potrzeby własne. Pan Jan nie dokonuje zatem sprzedaży energii na rzecz nabywcy końcowego, a jedynie do zakładu energetycznego, a zatem nie ma obowiązku w zakresie podatku akcyzowego.
Alina M. ma zakład fryzjerski, w którym zdecydowała się na założenie paneli fotowoltaicznych. Pani Alina część wyprodukowanej energii zużywa na potrzeby własne, a nadwyżkę wyprodukowanej, lecz nie zużytej energii elektrycznej sprzedaje do zakładu energetycznego. Pani Alina M. jest podatnikiem podatku akcyzowego w zakresie wyprodukowanej i zużytej na potrzeby własne energii.
Jacek S. postanowił założyć małą farmę fotowoltaiczną, która będzie produkowała energię elektryczną. Pan Jacek zawarł umowę na dostawę energii elektrycznej z pobliskim zakładem mleczarskim i będzie odsprzedawał do nich całą wyprodukowaną energię elektryczną. Pan Jacek S. jest podatnikiem podatku akcyzowego w zakresie wyprodukowanej i sprzedanej do nabywcy końcowego energii elektrycznej.
Jakie obowiązki czekają na przedsiębiorców z panelami fotowoltaicznymi?
W podatku akcyzowym istnieje obowiązek prowadzenia ewidencji energii elektrycznej, składania deklaracji na podatek akcyzowych oraz płacenia podatku. Jednak w przypadku małych instalacji istnieje szereg zwolnień i ułatwień. O zmianach w tym zakresie opowiemy w poniższym poradniku.
Rejestracja dla celów podatku akcyzowego
Podatnicy podatku akcyzowego, którzy zamierzają wykonywać czynności opodatkowane podatkiem akcyzowym są zobowiązani do zarejestrowania się za pośrednictwem platformy PUESC do podatku akcyzowego. Obowiązek rejestracyjny nie dotyczy jednak podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.
Janina S. prowadzi sklep spożywczy i zainstalowała panele fotowoltaiczne o mocy 60KW. Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego w związku z posiadaną instalacją fotowoltaiczną o mocy do 1MW, a tym samym pani Janina S. nie ma obowiązku rejestracji dla celów podatku akcyzowego ponieważ:
- instalacja Pani Janiny S. jest do 1 MW
- Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego, a zatem formalnie rzecz biorcą ujmuje się to jako spełnienie warunku, że została zapłacona akcyza w należnej wysokości ( ponieważ nie wystąpiła do zapłaty).
Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 28.6.2021 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, zwalnia się od akcyzy zużycie energii elektrycznej przez podmiot, który wyprodukował ją z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW. Tym samym podatnicy, którzy posiadają panele fotowoltaiczne, które produkują energię elektryczną i zużywają ją na swoje potrzeby zwolnienie są z obowiązku zapłacenia podatku akcyzowego.
Przenalizujmy to jednak na przykładzie, kiedy przedsiębiorca ma panele do 1 MW i część energii zużywa na swoje potrzeby, a nadwyżkę wyprodukowanej energii oddaje do zakładu energetycznego. Jak wygląda jego sytuacja?
- Przedsiębiorca ma panele do 1 MW i część energii produkuje i zużywa na swoje potrzeby, a zatem w tym zakresie korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego zgodnie z rozporządzeniem
- Nadwyżkę energii wyprodukowanej sprzedaje do zakładu energetycznego, więc tu zwolnienie nie zadziała, ale jednocześnie sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej na rzecz zakładu energetycznego nie podlega podatkowi akcyzowemu, więc w tym zakresie także przedsiębiorca nie zapłaci podatku akcyzowego.
Janina S. z przykładu nr 4, prowadzi sklep spożywczy i zainstalowała panele fotowoltaiczne o mocy 60KW. Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego w związku z posiadaną instalacją fotowoltaiczną o mocy do 1MW, ponieważ produkuje energię elektryczną i zużywa je na potrzeby własne. Pani Janina S. może skorzystać ze zwolnienia na podstawie § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 roku w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego.
Pan Jacek S z przykładu nr 3 założył małą instalację fotowoltaiczną o mocy 1,5 MW. Pan Jacek S. nie skorzysta ze zwolnienia na podstawie § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 czerwca 2021 roku w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. Pan Jacek S. będzie zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego od wyprodukowanej energii elektrycznej, którą sprzedaje do zakładu mleczarskiego.
Podatnicy podatku akcyzowego w zakresie podatku akcyzowego zobowiązani są do prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej. Przykładowo zatem Pani Alina M. z zakładem fryzjerskim byłaby zobowiązana do prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej. Od 1.1.2023 roku wprowadzono jednak zasadę, iż w nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej w przypadku podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która jest zużywana przez te podmioty, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.
Janina S. z przykładu nr 4, prowadzi sklep spożywczy i zainstalowała panele fotowoltaiczne o mocy 60KW. Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego w związku z posiadaną instalacją fotowoltaiczną o mocy do 1MW, a tym samym pani Janina S. nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji energii elektrycznej, ponieważ:
- instalacja Pani Janiny S. jest do 1 MW
- Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego, a zatem formalnie rzecz biorcą ujmuje się to jako spełnienie warunku, że została zapłacona akcyza w należnej wysokości ( ponieważ nie wystąpiła do zapłaty).
Pan Jacek S z przykładu nr 3 założył małą instalację fotowoltaiczną o mocy 1,5 MW. Pan Jacek S. ma obowiązek prowadzenia ewidencji ilościowej energii elektrycznej, ponieważ instalacja Pana Jacka S. jest powyżej 1 MW.
W przypadku energii elektrycznej podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwego urzędu skarbowego, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu. Jednakże obowiązek ten nie dotyczy produkujących energię elektryczną w zakresie zużycia energii elektrycznej wyprodukowanej przez ten podmiot z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości.
Janina S. z przykładu nr 4, prowadzi sklep spożywczy i zainstalowała panele fotowoltaiczne o mocy 60KW. Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego w związku z posiadaną instalacją fotowoltaiczną o mocy do 1MW, a tym samym pani Janina S. nie ma obowiązku składania deklaracji na podatek akcyzowy w zakresie zużycia energii elektrycznej, ponieważ:
- instalacja Pani Janiny S. jest do 1 MW
- Pani Janina S. korzysta ze zwolnienia z podatku akcyzowego, a zatem formalnie rzecz biorcą ujmuje się to jako spełnienie warunku, że została zapłacona akcyza w należnej wysokości ( ponieważ nie wystąpiła do zapłaty).
Pan Jacek S z przykładu nr 3 założył małą instalację fotowoltaiczną o mocy 1,5 MW. Pan Jacek S. ma obowiązek składania deklaracji na podatek akcyzowy w zakresie energii sprzedawanej do nabywcy końcowego.
