Projekt nowelizacji ustawy Prawo o notariacie

Dotychczas taka dokumentacja była przekazywana do archiwum ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego.

Nowelizacja zakłada, że akta, o których mowa będą przekazywane na przechowanie do archiwum właściwej izby notarialnej. Wydawaniem wypisów, odpisów, wyciągów i innych dokumentów z tych akt będzie się zajmował notariusz wyznaczony przez izbę notarialną.

Izba notarialna będzie miała obowiązek przechowywać akta przez okres co najmniej 10 lat od dnia przekazania. Kontrolę nad postępowaniem z przechowywaną dokumentacją obejmie Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych. Po okresie przechowywania przez izbę notarialną akta trafią do archiwum państwowego.

Dotychczas przekazane akta, które aktualnie znajdują się w archiwach sądów rejonowych mają zostać przez te sądy przekazane do archiwum właściwej izby notarialnej. Akta, które sąd przechowuje dłużej niż 10 lat trafią od razu do archiwum państwowego.

Projekt znajduje się na etapie opiniowania.

Subiektywnym okiem praktyka: projekt w wielu przypadkach utrudni i wydłuży regulowanie stanów prawnych nieruchomości. Wielokrotnie w trakcie praktyki z tym związanej, zdarza się, że jedyną możliwością dotarcia do „starych” aktów notarialnych, które nie są ujawnione w księgach wieczystych czy ewidencji gruntów i budynków jest właśnie sięganie do archiwum przy sądzie rejonowym. Przeniesienie akt do izb notarialnych, których siedziba jest znacznie oddalona od gmin czy powiatów i nie pokrywa się z podziałem administracyjnym kraju spowoduje, że akta te nie będą dostępne w takim stopniu jak obecnie. Tym bardziej, że jak wynika z projektu, udostępnianiem akt na terenie działania jednej izby notarialnej będzie się zajmował jeden notariusz.

0114-KDIP3-1.4011.66.2019.1.MT – Interpretacja indywidualna z dnia 04-02-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 04-02-2019

0114-KDIP2-2.4010.586.2018.2.SJ – Interpretacja indywidualna z dnia 01-02-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 01-02-2019

0112-KDIL2-3.4012.675.2018.2.ZD – Interpretacja indywidualna z dnia 01-02-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 01-02-2019

Interes prawny w ustaleniu istnienia własnościowego prawa do mieszkania spółdzielczego

Stan faktyczny

Maria Z. była członkiem Spółdzielni Mieszkaniowej „B.” w W. i posiadaczką własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w jednym z budynków należących do tej spółdzielni. Jednak uchwałą rady nadzorczej SM „B.” Maria B. została pozbawiona prawa do swojego lokalu, ze względu na nieopłacanie należnego spółdzielni czynszu przez około rok.

Postępowanie przed sądem cywilnym

Następnie spółdzielnia skierowała do sądu powództwo windykacyjne. Mimo, że spółdzielnia uzyskała wyrok eksmisyjny, Maria Z. nadal zajmowała sporne mieszkanie. Gdy zaś mieszkanie zostało przez spółdzielnię sprzedane, pani Z. skierowała do sądu powództwo o unieważnienie uchwał pozbawiających ją członkostwa w spółdzielni i lokalu, oraz o przywrócenie jej spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego.

Jako podstawę prawną swojego żądania ustalenia istnienia nadal spółdzielczego prawa do mieszkania Maria Z. wskazała przepis art. 189 ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1360 ze zm.), zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Stanowisko Sądu Najwyższego

Ostatecznie Sąd Najwyższy potwierdził oddalenie powództwa.

Wskazał, że w rozpoznawanej sprawie pani Z. nie mogła skutecznie wykazać interesu prawnego w ustaleniu istnienia własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Przede wszystkim ciążył na niej wyrok eksmisyjny, którego kilka lat wcześniej nie próbowała skutecznie podważyć. Jej wcześniejsze powództwa o uchylenie lub unieważnienie uchwał spółdzielni wykluczających ją z grona członków i odbierających prawo do mieszkania, zostały oddalone oraz orzeczono eksmisję.

Sąd Najwyższy wskazał również, że w sprawie jest jeszcze osoba trzecia – nabywca lokalu, któremu też przysługuje ochrona słusznie nabytych praw.

Inwestycja na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste w gminie, a opłata w pełnej kwocie za to prawo

Stan faktyczny

W 2000 r. spółka V. zawarła z gminą W. umowę, na mocy której nabyła prawo użytkowania wieczystego działki gruntu o powierzchni ponad 2000 m ². Miała tam zbudować budynek, w którym miało mieścić się kino, galeria sztuki i szereg innych instytucji kultury.

Mimo zawartej umowy i użytkowania gruntu, spółka V. nie mogła uzyskać pozwolenia na budowę od gminy – sprawa dwukrotnie trafiała do wojewody, za każdym razem, gmina jednak odmawiała wydania decyzji, mimo przedkładania wszystkich koniecznych dokumentów i uzyskania nawet promes kredytowych w bankach.

Ostatecznie wojewoda uchylił decyzje gminne i sam wydał w trybie odwoławczym decyzję o warunkach zabudowy i pozwolenie na budowę, ale wówczas miasto sporządziło studium zagospodarowania przestrzennego tego terenu, w którym przewidziano, że zamiast zabudowy, na działce mają powstać tereny zielone. To studium także zostało skutecznie zaskarżone przez spółkę V.

Gdy upłynął termin realizacji inwestycji, gmina W. wytoczyła przeciwko spółce powództwo o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego. Ten proces gmina przegrała.

W tej sytuacji, spółka V. odmówiła wnoszenia rocznych opłat z tytułu użytkowania wieczystego, skalkulowanych na kwotę 255 tys. zł. Gmina odpowiedziała pozwami o zapłatę pełnej kwoty opłat za użytkowanie wieczyste.

Postępowanie sądowe

Pozew ten został początkowo uwzględniony, ale wyrok apelacyjny został uchylony przez SN,

który nakazał ponowne rozpatrzenie sprawy. Zdaniem SN poczynania gminy W. są ewidentnie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Tym samym art. 5 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.) został niewątpliwie naruszony w warunkach rozpoznawanej sprawy.

0114-KDIP3-1.4011.56.2019.1.ES – Interpretacja indywidualna z dnia 31-01-2019

Interpretacja indywidualna z dnia 31-01-2019

Sentencja

Zmiany przepisów w zakresie ściągania alimentów

W Dz.U. z 2018 r. poz. 2432 opublikowano ustawę z 6.12.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy skuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych. Oto niektóre zmiany wprowadzone tą nowelizacją.

Zmiany wprowadzono w ustawie z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1360 ze zm.; dalej: KPC), gdzie m.in. wprowadzono zapis, zgodnie z którym egzekucji nie podlega 50% kwot diet przysługujących z tytułu podróży służbowych – jeżeli egzekucja ma na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów, w tym należności budżetu państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów (art. 831 § 1 pkt 1a KPC). Ponadto zmieniono art. 886 § 1 KPC, który w nowym brzmieniu stanowi, że pracodawcy, który:

1) nie wykonał obowiązków określonych w art. 881 § 3 i 4 KPC (chodzi o wezwanie pracodawcy, aby w przewidzianych granicach nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia),

2) nie złożył w przepisanym terminie oświadczenia przewidzianego w art. 882 KPC,

3) albo zaniedbał przesłania dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dłużnika (art. 884 § 2 i 3 KPC),

– komornik wymierza grzywnę w wysokości do 5000 zł (wcześniej 2000 zł).

Grzywna jest powtarzana, jeżeli pracodawca nadal uchyla się od wykonania tych czynności w dodatkowo wyznaczonym terminie.

Zmieniono też pierwsze zdanie w art. 1052 KPC. Zgodnie z jego nowym brzmieniem w jednym postanowieniu sąd może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 15 000 zł, chyba że dwukrotne wymierzenie grzywny okazało się nieskuteczne. Poprzednio limit ten wynosił 10 000 zł.

Przepisy te obowiązują od 11.1.2019 r.

Zmiany dotyczą też ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1314 ze zm.), a ściślej – art. 8, który dotyczy przedmiotowych wyłączeń z egzekucji administracyjnej. Od 11.1.2019 r. egzekucji nie podlegają:

1) kwoty otrzymane na pokrycie wydatków służbowych, w tym kosztów podróży i wyjazdów – jeżeli egzekucja ma na celu zaspokojenie roszczeń z innych tytułów niż roszczenia z tytułu alimentów, w tym należności budżetu państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów (pkt 10 w nowym brzmieniu) – poprzednio wyłączenie dotyczyło kwot otrzymanych na pokrycie wydatków służbowych, w tym kosztów podróży i wyjazdów;

2) 50% kwot diet otrzymanych na pokrycie wydatków służbowych, w tym kosztów podróży i wyjazdów – jeżeli egzekucja ma na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów, w tym należności budżetu państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów (dodany pkt 10a).

Natomiast zmiany w ustawie z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.; dalej: KP) dotyczą art. 281 KP, gdzie dotychczasową treść oznaczono jako § 1 i dodano § 2. Zgodnie z nim pracodawca, który nie potwierdził na piśmie umowy o pracę przed dopuszczeniem do pracy pracownika, który jest osobą, wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące,

– pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu podlega karze grzywny od 1500 zł do 45 000 zł.

W art. 282 KP dodano zaś § 3 w brzmieniu: Kto wbrew obowiązkowi wypłaca wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, pracownikowi będącemu osobą wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące

– podlega karze grzywny od 1500 zł do 45 000 zł.

Przepisy te wejdą w życie 1.12.2020 r. Przy czym, zmienione przepisy stosuje się do pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu, która po 30.11.2020 r.:

1) zatrudnia pracownika, o którym mowa w art. 281 § 1 pkt 2 KP, będącego osobą, wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące;

2) wypłaca wbrew obowiązkowi pracownikowi będącemu osobą, o której mowa w pkt 1, wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.

Zmieniono też ustawę z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 652 ze zm.), w którym dodano art. 43ga, zgodnie z którym podmiot dozorujący udostępnia niezwłocznie na piśmie w postaci papierowej lub elektronicznej komornikowi sądowemu i Państwowej Inspekcji Pracy, na ich wniosek, informacje dotyczące miejsca pobytu skazanego uchylającego się od wykonania obowiązku alimentacyjnego , w tym spłaty należności budżetu państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, wobec którego zastosowano karę, środek karny lub środek zabezpieczający łączące się z dozorem elektronicznym. Informacje te udostępnia się:

1) komornikowi sądowemu w celu dokonania egzekucji świadczeń alimentacyjnych, w tym należności budżetu państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, od dłużników uchylających się od obowiązków alimentacyjnych;

2) Państwowej Inspekcji Pracy w celu kontroli przez Państwową Inspekcję Pracy legalności zatrudnienia skazanego uchylającego się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, w tym spłaty należności budżetu państwa z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.

Przepisy te obowiązują od 11.1.2019 r.

Natomiast w ustawie z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1265 ze zm.) dodano art. 56a, zgodnie z którym, organizując roboty publiczne, podmioty mają obowiązek zatrudniać w pierwszej kolejności bezrobotnych będących dłużnikami alimentacyjnymi . Przepis ten obowiązuje od 11.1.2019 r.

Od 1.7.2019 r. świadczenia z funduszu alimentacyjnego będą przysługiwać, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 800 zł. Przed zmianą było to 725 zł (art. 9 ust. 2 ustawy z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 554 ze zm.). Przepis ten ma zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na okres świadczeniowy rozpoczynający się od 1.10.2019 r.

Zmiany dotyczą też ZUS. W ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.) do art. 50 dodano ust. 20-23, zgodnie z którymi ZUS, na wniosek złożony w postaci elektronicznej, udostępni komornikowi sądowemu, w postaci elektronicznej, wykaz zawierający dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego wskazanych przez niego ubezpieczonych, będących dłużnikami uchylającymi się od zobowiązań alimentacyjnych – na zasadach określonych w tych przepisach. Przepisy te wchodzą w życie 28.12.2019 r.

Organizator poda do publicznej wiadomości zamiar ogłoszenia konkursu na dyrektora instytucji kultury

W Dz.U. z 2019 r. pod poz. 115 opublikowano ustawę z 6.12.2018 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej.

Przede wszystkim znowelizowano art. 16 ustawy z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1983 ze zm.; dalej: DziałKultU), zgodnie z którym w samorządowych instytucjach kultury, których wykaz określa, w drodze rozporządzenia, MKiDN, biorąc pod uwagę ich znaczenie dla kultury narodowej, wyłonienie kandydata na stanowisko dyrektora zasadniczo następuje w drodze konkursu.

Do art. 16 DziałKultU dodano ust. 3d i 3e, z których wynika, że organizator przed ogłoszeniem tego konkursu podaje do publicznej wiadomości informację o zamiarze ogłoszenia konkursu, zawierającą w szczególności termin rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia postępowania konkursowego . Natomiast uwzględniając formę organizacyjno-prawną, zakres działalności oraz aktualną sytuację instytucji kultury, której dotyczy konkurs, organizator określa w ogłoszeniu o konkursie co najmniej:

1) nazwę, siedzibę i adres instytucji kultury;

2) opis kwalifikacji wymaganych od kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury;

3) określenie umiejętności i kompetencji, jakie ma posiadać kandydat na stanowisko dyrektora instytucji kul-tury, oraz zadań, jakie ma realizować dyrektor w zakresie bieżącego funkcjonowania i rozwoju instytucji kultury;

4) wymóg złożenia przez osoby przystępujące do konkursu programu realizacji zadań w zakresie bieżącego funkcjonowania i rozwoju instytucji kultury;

5) wykaz dokumentów wymaganych od osób przystępujących do konkursu;

6) informację o sposobie udostępnienia przez organizatora dokumentów i informacji, dotyczących warunków organizacyjno-finansowych funkcjonowania instytucji kultury, w tym jej planów finansowych i rzeczowych na okresy po rozstrzygnięciu konkursu, jeżeli w danej instytucji kultury plan rzeczowy jest opracowywany, oraz inne ogólne informacje na temat działalności instytucji kultury;

7) miejsce i termin złożenia ofert, nie krótszy niż 30 dni od dnia podania do publicznej wiadomości ogłoszenia o konkursie;

8) termin rozpatrzenia złożonych ofert.

Zgodnie z art. 16 ust. 4 i 5 DziałKultuU, w celu przeprowadzania konkursu organizator powołuje komisję konkursową w składzie:

1) trzech przedstawicieli organizatora;

2) dwóch przedstawicieli ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego;

3) dwóch przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu art. 25³ ust. 1 lub 2 ustawy o związkach zawodowych działających w tej instytucji kultury; jeżeli w instytucji kultury nie działają zakładowe organizacje związkowe, w miejsce tych osób organizator powołuje do komisji konkursowej dwóch przedstawicieli załogi tej instytucji;

4) dwóch przedstawicieli stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na zakres działania tej instytucji kultury.

Do art. 16 DziałKultU dodano ust. 5a-5c, z których wynika, że komisja konkursowa:

1) ustala szczegółowe kryteria oceny uczestników konkursu, uwzględniając treść ogłoszenia o konkursie;

2) przeprowadza postępowanie konkursowe na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury, w tym: ustala spełnienie warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie przez jego uczestników lub stwierdza uchybienia lub braki w złożonych ofertach, przeprowadza rozmowy z uczestnikami konkursu, w tym dotyczące złożonych przez nich programów realizacji zadań;

3) rozstrzyga konkurs na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury, sporządza z niego protokół końcowy i przekazuje organizatorowi wyniki konkursu wraz z jego dokumentacją.

Obsługę komisji konkursowej , w tym niezbędne warunki organizacyjne i środki finansowe związane z przeprowadzeniem postępowania konkursowego na kandydata na stanowisko dyrektora instytucji kultury oraz działalnością komisji konkursowej, zapewnia organizator. Poza tym, członkowi komisji konkursowej zamieszkałemu poza miejscowością, w której odbywa się posiedzenie komisji konkursowej, niebędącemu pracownikiem podmiotu, którego jest przedstawicielem w komisji konkursowej, biorącemu udział w posiedzeniu komisji konkursowej organizator zwraca koszty podróży w wysokości i na warunkach określonych w przepisach o podróżach służbowych, czyli obecnie w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167).

Natomiast członkiem komisji konkursowej nie może być osoba:

1) przystępująca do konkursu;

2) w stosunku do której osoba przystępująca do konkursu jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej, krewnym lub powinowatym w linii bocznej do drugiego stopnia włącznie lub pozostaje w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to powodować uzasadnione wątpliwości co do jej obiektywizmu lub bezstronności.

Członek komisji konkursowej, po zapoznaniu się z ofertami, składa organizatorowi oświadczenie, że nie zachodzą wobec niego wymienione wyżej okoliczności. Jeżeli:

1) okoliczności te zostaną ujawnione po rozpoczęciu pierwszego posiedzenia komisji konkursowej, organizator niezwłocznie wyznacza inną osobę z zachowaniem trybu właściwego dla powołania członka komisji konkursowej;

2) w ofercie zawierającej wszystkie informacje i dokumenty określone w ogłoszeniu o konkursie komisja konkursowa stwierdzi uchybienia lub braki, w szczególności dotyczące braku podpisu lub braku oznaczenia stron dokumentów, komisja wyznacza osobie, która złożyła ofertę, termin nie krótszy niż 3 dni robocze na usunięcie uchybień lub uzupełnienie braków pod rygorem odrzucenia oferty.

Konkurs pozostaje nierozstrzygnięty w razie stwierdzenia przez komisję konkursową, że żadna oferta nie spełnia warunków określonych w ogłoszeniu o konkursie lub że żaden z uczestników dopuszczonych do udziału w konkursie nie spełnia kryteriów oceny. Organizator przedstawia kandydatowi wyłonionemu w konkursie warunki organizacyjno-finansowe instytucji kultury, określone z uwzględnieniem programu realizacji zadań, oraz warunków organizacyjno-finansowych funkcjonowania instytucji kultury, w celu uzgodnienia treści umowy. W przypadku nierozstrzygnięcia konkursu albo jeżeli kandydat wyłoniony w tym konkursie nie zostanie powołany na stanowisko dyrektora instytucji kultury, organizator niezwłocznie ogłasza kolejny konkurs, chyba że wystąpi do MKiDN o zgodę na powołanie dyrektora bez konkursu.