Ustawą z 26.5.2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r., poz. 1463) wprowadzono m.in. zmiany do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (art.4 ustawy nowelizującej).
Opodatkowanie 6% stawką PCC zakupu szóstego i każdego następnego mieszkania na jednej nieruchomości gruntowej
Najistotniejszą zmianą jest dodanie art. 7a do PCCU zgodnie, z którym: „W przypadku gdy kupujący nabywa co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu – wynosi 6%”.
Jeżeli nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość następuje na współwłasność przez kilku kupujących, ww. przepis stosuje się także wtedy, gdy chociażby jeden z kupujących jest zobowiązany do uiszczenia podatku w takiej stawce.
Zmiana zamieszczona w dodanym art. 7a do PCCU zacznie obowiązywać od 1.1.2024 r.
Zapłata VAT nie zawsze wyłącza obowiązek zapłaty PCC
W brzmieniu przepisów PCCU obowiązujących obecnie, kupujący nieruchomość, w zależności od rodzaju transakcji, płaci VAT albo PCC. W przypadku konieczności zapłaty VAT, wyłączony jest obowiązek rozliczenia PCC. Od nowego roku w tym zakresie będą obowiązywać wyjątki.
W art. 2 pkt 4 lit. a wprowadzono zmianę ustawą nowelizującą w wyniku, której nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a. Wprowadzona zmiana wprowadza wyjątek od dotychczasowej zasady, że czynności opodatkowane VAT nie są opodatkowane PCC. Po zmianie ww. sytuacji, także sprzedaż nieruchomości opodatkowanej VAT będzie podlegała PCC. Zmiana ta zacznie obowiązywać od 1.1.2024 r.
Zakupu pierwszego mieszkania na rynku wtórnym zwolniony z PCC
Ponadto, z treści art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a PCCU wynika, że od umowy sprzedaży: nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym stawka PCC wynosi 2 %.
Jednak ustawą nowelizującą dodano zwolnienie z PCC – sprzedaży, której przedmiotem jest prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego, jeżeli kupującym jest osoba fizyczna, której w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia (art. 9 pkt 17 PCCU). Zwolnienie to zacznie obowiązywać wraz z wejściem w życie ustawy nowelizującej, tj. 31.8.2023 r. Zatem kupujący będzie zwolniony z PCC, jeśli nabywa pierwsze mieszkanie na rynku wtórnym. Wprowadzenie tego zwolnienia w PCC przyniesie korzyść podatnikom, natomiast uszczupli budżety gmin, do których wpływają wpłaty z PCC (choć PCC jest pobierany przez organy państwowe administracji skarbowej, to stanowi dochód gmin).
