1. Podpisywanie sprawozdań finansowych
Zmiany przepisów ustawy o rachunkowości w zakresie podpisywania sprawozdań finansowych mają na celu wprowadzenie ułatwień dla jednostek kierowanych przez organ wieloosobowy (zarząd).
Zmiany te jednocześnie nie mają negatywnego wpływu na jednostki, które posiadają wypracowaną i utrwaloną praktykę w zakresie podpisywania sprawozdań finansowych — bowiem są dobrowolne, czyli mogą być też podpisywane na dotychczasowych zasadach.
- Przed zmianą (art. 52 ust. 2 RachunkU) sprawozdanie finansowe podpisywała osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kierował organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu sprawozdania finansowego wymagała sporządzenia pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
- Po zmianie obwiązującej od 1.1.2022 r. (art. 52 ust. 2, dodano ust. 2a-2e RachunkU) sprawozdanie finansowe może być podpisane tylko przez jednego członka zarządu wieloosobowego. Podpisanie sprawozdania finansowego stanowi potwierdzenie, iż spełnia ono wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. Określono warunki, kiedy sprawozdanie finansowe może zostać podpisane tylko przez jednego członka zarządu. Takie podpisanie jest możliwe, gdy uzyska on od pozostałych członków zarządu oświadczenia potwierdzające, że sprawozdanie spełnia wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. W przypadku odmowy złożenia oświadczenia wprowadzono konieczność pisemnego uzasadnienia odmowy złożenia oświadczenia.
2. Format sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności
Do ustawy o rachunkowości wprowadzono obowiązek sporządzenia sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności przez jednostki stosujące MSR w nowych formatach. Zmiany dotyczą także skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz sprawozdań z działalności grup kapitałowych.
- Przed zmianą (art. 45 ust. 1f-1h RachunkU) wszystkie jednostki miały sporządzać sprawozdania finansowe (jednostkowe i skonsolidowane) w postaci elektronicznej. Część z nich korzystała ze schem udostępnianych w BIP Ministerstwa, a część nie. W konsekwencji emitenci sporządzali sprawozdania finansowe oraz składali je do KRS w następujących formatach:
- jednostkowe sprawozdania finansowe według RachU – w formacie XML z załączonymi plikami PDF;
- jednostkowe sprawozdania finansowe według MSR – w dowolnym formacie elektronicznym;
- skonsolidowane sprawozdania finansowe według MSR – w dowolnym formacie elektronicznym.
Emitenci oraz podmioty pozagiełdowe sporządzali swoje sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, zaś sprawozdania z działalności w dowolnej formie elektronicznej (art. 49 ust. 7 i art. 63d RachunkU).
- Po zmianie obowiązującej od 8.12.2021 r. (art. 3 ust. 1 RachunkU) do słownika ustawy o rachunkowości wprowadzono dwie nowe definicje (jednolitego elektronicznego formatu raportowania stosowanego przez emitentów do sporządzania rocznych raportów finansowych oraz formatu przeszukiwalnego, który umożliwia zapisanie dokumentu elektronicznego w sposób pozwalający na przeszukiwanie oraz kopiowanie danych w nim zawartych).
Emitenci sporządzający roczne sprawozdania finansowe w oparciu o polskie standardy rachunkowości (art. 45 ust. 1ga RachunkU), na podstawie którego emitenci sporządzający roczne sprawozdania finansowe, jak również zgodnie z MSR, będą sporządzać swoje sprawozdania finansowe, które stanowią część raportu rocznego, w formacie stosowanym dla celów rocznego raportu finansowego, o którym mowa w rozporządzeniu 2019/815 (XHTML).
Jednostki niebędące emitentami i sporządzające swoje sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, będą mogły sporządzać sprawozdania finansowe w formacie stosowanym przez tę jednostkę dla celów rocznego raportu finansowego, o którym mowa w rozporządzeniu 2019/815 (XHTML), lub w innym formacie przeszukiwalnym (art. art. 45 ust. 1h RachunkU).
Sprawozdania z działalności jednostki i grupy kapitałowej (art. 49 oraz art. 55 RachunkU) będą sporządzane w przypadku:
- emitentów sporządzających swoje sprawozdania finansowe zgodnie z MSR – w formacie XHTML,
- pozostałych jednostek sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z MSR – w formacie XHTML lub innym formacie przeszukiwalnym.
3. Konsolidacja sprawozdań finansowych alternatywnych spółek inwestycyjnych
- Przed zmianą konsolidacją można było nie obejmować jednostki zależnej w szczególności wtedy, gdy udziały tej jednostki zostały nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie, z wyłącznym ich przeznaczeniem do późniejszej odprzedaży, w terminie jednego roku od dnia ich nabycia, zakupu lub pozyskania. Wynikało z tego, że w przypadku gdy udziały tej jednostki nie zostały zbyte w ciągu 1 roku od dnia ich nabycia, zakupienia czy pozyskania, to taką jednostkę zależną należało objąć konsolidacją.
- Po zmianie obowiązującej od 8.12.2021 r. umożliwiono wyłączenie z konsolidacji wszystkich jednostek zależnych, których udziały zostały nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie, z wyłącznym ich przeznaczeniem do późniejszej odprzedaży przez alternatywną spółkę inwestycyjną (ASI), niezależnie od okresu, na jaki weszła ona w ich posiadanie.