W przypadku gdy ubezpieczony, tj. indywidualny przedsiębiorca rozliczający się według skali, liniowo (w tym objęty ulgą IP Box) nie przekaże informacji o miesięcznym przychodzie lub dochodzie z działalności gospodarczej, ZUS ustali z urzędu za ten miesiąc podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku, bądź pierwszego dnia roku składkowego.
Taka zasada wynikała z art. 81 ust. 2zc ŚOZŚrPubU, i obowiązywała do 25.10.2022 r.
Nie była ona jednak spójna z art. 81 ust. 2f ŚOZŚrPubU, który przewiduje, że najniższa możliwa podstawa miesięczna składki zdrowotnej ryczałtowców to 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa GUS w „Monitorze Polskim”. Ta rozbieżność została usunięta w art. 10 ustawy z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 2180), który obowiązuje od 26.10.2022 r.
Ze zmienionego art. 81 ust. 2zc ŚOZŚrPubU wynika, że gdy przedsiębiorca nie dostarczy informacji o miesięcznym przychodzie, ZUS wyznacza mu za ten miesiąc minimalną, właściwą dla niego podstawę składki zdrowotnej. W przypadku podatnika rozliczającego się w formie opodatkowania jest kwota odpowiadająca 60% przeciętnej płacy. Jak uzasadniono w projekcie nowelizacji, takie rozwiązanie ma zlikwidować ryzyko dopłaty składki zdrowotnej w ramach rocznego rozliczenia. Tak ustalona kwota składki może ulec zmianie w wyniku kontroli lub w przypadku przekazania danych odpowiednio przez Szefa KAS lub właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Warto przypomnieć, że choć zmiana obowiązuje od 26.10.2022 r., to nowe zasady należało stosować również do składki zdrowotnej należnej za miesiąc, za który ZUS przed 26.10.2022 r. nie ustalił jeszcze z urzędu podstawy jej wymiaru według wcześniejszej zasady (tj. w kwocie minimalnego wynagrodzenia z 1.1.2022 r.).
