Podstawową formą opodatkowania przez osoby fizyczne dochodu z prowadzonej działalności gospodarczej jest opodatkowanie na zasadach ogólnych wg skali podatkowej. Będzie tak jeśli podatnicy nie wybiorą innej formy opodatkowania (ryczałtu ewidencjonowanego bądź podatku liniowego).
Termin na wybór formy opodatkowania
Czas na wybór bądź zmianę formy opodatkowania podatnicy, co do zasady, mają do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w roku podatkowym.
Jak wynika z art. 9a ust. 2 ustawy o PIT, podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c (podatek liniowy). W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzonego na piśmie oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.
Podobna regulacja znajduje się w art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie, odnośnie oświadczenia o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy.
Zatem podatnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, który chce zmienić lub wybrać (jeśli rozpoczyna działalność) formę opodatkowania musi tego dokonać w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym.
Jeśli podatnik osiągnął pierwszy przychód w styczniu to ma czas na zgłoszenie zmiany formy opodatkowania do 20 lutego (w 2022 roku 20. lutego wypada w dniu wolnym od pracy zatem podatnicy mają czas do poniedziałku 21 lutego 2022 r.).
Sposób złożenia oświadczenia
Oświadczenie o wyborze formy opodatkowania/ zmianie formy opodatkowania można złożyć bezpośrednio do urzędu skarbowego (nie ma oficjalnego druku takiego oświadczenia), przy czym dla zachowania terminu istotna będzie data nadania przesyłki poleconej.
Podatnicy mogą też złożyć oświadczenie poprzez dokonanie aktualizacji formularza CEIDG-1 na stronie Biznes.gov.pl w zakładce konto przedsiębiorcy.
Skutki braku oświadczenia
Podatnik, który zamierza kontynuować działalność na dotychczasowych zasadach opodatkowania, nie musi składać żadnych dodatkowych oświadczeń ani wniosków w urzędzie skarbowym. Raz dokonany wybór formy opodatkowania ma zastosowanie także w latach następnych, z wyjątkiem przekroczenia określonych ustawowo limitów powodujących automatyczną utratę do danej formy rozliczania podatku.
Natomiast w przypadku lekarzy i pielęgniarek, którzy w 2021 r. opodatkowani byli w formie karty podatkowej a w 2022 r. utracili to prawo, niezłożenie w terminie oświadczenia o wyborze formy opodatkowania będzie skutkowało tym, że będą opodatkowani na zasadach ogólnych wg skali podatkowej.
Wybór formy opodatkowania a składka zdrowotna
Forma opodatkowania uzyskiwanych dochodów (przychodów) przez osoby fizyczne z tytułu prowadzonej działalności ma wpływ na sposób ustalania podstawy, od której będzie obliczana i pobierana składka zdrowotna. W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych składka zdrowotna będzie obliczana od dochodu w wysokości 9%, w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym składka zdrowotna będzie obliczana w wysokości 4,9% od dochodu, a przy opodatkowaniu ryczałtem ewidencjonowanym składka zdrowotna obliczana będzie w sposób progresywny zależny od wysokości przychodów.
