Zdaniem projektodawców, instytucja ta znacznie uprości rozliczenia pomiędzy jej członkami oraz zwiększy efektywność finansową współpracy z innymi podmiotami z grupy. Generalnie, wprowadzenie grup VAT ma pozytywnie wpłynąć na płynność finansową w ramach grupy.
Na potrzeby tej regulacji, projekt ustawy (tzw. „Nowy Ład”) zakłada dodanie do ustawy o VAT rozdziału 2b w brzmieniu: „Opodatkowanie w grupie VAT” .
Podstawowe zagadnienia związane z funkcjonowaniem grupy VAT przedstawiono poniżej.
Zgodnie z projektowanym przepisem art. 8c ust. 1 ustawy o VAT, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy nie podlegają opodatkowaniu. Przepis ten wprowadza zatem neutralność podatkową wewnątrz grupy, w zakresie VAT.
Ponadto, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy uważa się za dokonane przez tę grupę (art. 8c ust. 2). Z kolei również dostawa towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy uważa się za dokonane na rzecz tej grupy (art. 8c ust. 3).
Rozpoczynając wspólne rozliczenia, grupa VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy uwzględnia kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, wynikającą z ostatniej deklaracji podatkowej złożonej przez jej członków jako podatników (art. 8d ust. 1).
W przypadku utraty statusu podatnika przez grupę, jest ona zobowiązana złożyć deklarację podatkową za okres rozliczeniowy, w którym utraciła ten status. Jeśli natomiast ze złożonej w takim przypadku deklaracji wynika kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, to podlega ona zwrotowi na rzecz przedstawiciela grupy VAT lub podlega odliczeniu w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy przedstawiciela grupy VAT (art. 8d ust. 2 i 3).
Tworzenie grup VAT wiąże się z rozszerzeniem ustawowej definicji podatnika, występującej na gruncie ustawy o VAT. Zgodnie z dodawanym art. 15a ust. 1 ustawy, podatnikiem, o którym mowa w art. 15, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.
Grupę VAT mogą tworzyć podatnicy:
- posiadający siedzibę na terytorium kraju lub
- nieposiadający siedziby na terytorium kraju w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.
Warunki utworzenia grupy VAT zostały szczegółowo wymienione w projektowanych art. 15a ust. 3-5 ustawy o VAT. W przepisach tych wskazano jak należy interpretować wymagane powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne.
Jako dodatkowe warunki funkcjonowania grupy VAT wskazuje się m.in. następujące założenia:
- podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT (art. 15a ust. 7),
- grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT (art. 15a ust. 8),
- grupa VAT nie może być rozszerzona o innych członków, ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład (art. 15a ust. 9),
- umowa o utworzenie grupy VAT musi zostać sporządzona na piśmie i zawierać elementy wskazane w przepisie (art. 15a ust. 10)
Grupa VAT traci status podatnika w przypadku, gdy przestanie spełniać warunki, od których uzależnione jest jej funkcjonowanie lub upłynie termin na jaki została utworzona.