Stan faktyczny
Spółka będąca właścicielem centrum handlowego wynajmuje powierzchnie handlowe znajdującej się w centrum na rzecz podmiotów trzecich. Istota sporu w tej sprawie sprowadzała się do wykładni przepisu art. 24b ust. 3 PDOPrU, tj. ustalania czy w stanie prawnym obowiązującym od 1.1.2019 r. na potrzeby obliczania podstawy opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków, użyte w tym przepisie sformułowanie „ustalona na pierwszy dzień każdego miesiąca wartość początkowa podlegającego opodatkowaniu środka trwałego wynikająca z prowadzonej ewidencji”, należy rozumieć jako wartość początkową pomniejszoną o dokonywane od tych środków trwałych (budynków) odpisy amortyzacyjne.
Spółka uznała, że wartość ta powinna być pomniejszana o wartość dokonywanych odpisów amortyzacyjnych w poprzednich miesiącach.
Innego zdania był organ podatkowy, który stwierdził, że wartość początkowa środka trwałego na pierwszy dzień każdego miesiąca powinna być ustalana z pominięciem dokonanych odpisów amortyzacyjnych, ale za to z uwzględnieniem ulepszeń, odłączenia części składowych, itp. Organ zwrócił uwagę, że jeżeli podstawa opodatkowania byłaby co miesiąc pomniejszana o kwotę odpisu amortyzacyjnego (jak chce spółka) to w momencie gdy podstawa opodatkowania będzie niższa od 10.000.000 zł (kwoty wolnej od podatku przypadającej na podatnika) dojdzie do sytuacji, w której właściciel nieruchomości może w ogóle przestać płacić podatek.
Takie stanowisko potwierdził WSA w Warszawie. Zauważył, że w przeciwieństwie do opodatkowania podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych (gdzie elementem konstrukcyjnym jest kategoria dochodu obliczana w oparciu o przychody i koszty, w tym związane z odpisami amortyzacyjnymi), ustawodawca w art. 24b PDOPrU określił podstawę opodatkowania w oparciu o wartość początkową, tj. nieuwzględniającą amortyzacji, wychodząc z założenia, że celem przyjętej formuły jest rzeczywiste opodatkowanie uzyskiwanego przez podatników inwestujących w nieruchomości komercyjne zwrotu z takiej inwestycji, czyli – posługując się kategoriami podatkowymi – właśnie dochodu podatnika.
Stanowisko NSA
Według NSA, pogląd organu interpretacyjnego, potwierdzony przez sąd I instancji, zgodnie z którym, na gruncie art. 24b ust. 3 PDOPrU wartość początkowa środków trwałych jest ustalana bez pomniejszania jej o odpisy amortyzacyjne jest prawidłowy. Jest to bowiem wartość stała, którą zmieniają jedynie przypadki ściśle określone w przepisach ustawy podatkowej. Zatem przychód, od którego ustala się podatek od budynków, stanowi wartość początkowa podlegającego opodatkowaniu środka trwałego wynikająca z ewidencji ustalona na pierwszy dzień każdego miesiąca, a w miesiącu, w którym środek trwały został wprowadzony do ewidencji – wartość początkowa ustalona na dzień wprowadzenia środka trwałego do ewidencji.
Stanowisko takie jest zgodne z wykładnią Ministerstwa Finansów, według której wysokość podatku od przychodu z budynku powinna być zbieżna z “potencjalną zdolnością nieruchomości do generowania przychodu czynszowego”, nie jest zatem odniesieniem do zmieniającej się wartości rynkowej czy też odtworzeniowej nieruchomości.
Podsumowanie
Wykładnia art. 24b ust. 3 PDOPrU dokonana przez NSA w omawianym wyroku, potwierdza stanowisko zawarte już we wcześniejszych wyrokach (np. z 25.4.2023 r., II FSK 455/21, Legalis; 15.3.2023 r., II FSK 2190/20, Legalis, czy 28.4.2022 r., II FSK 2172/19, Legalis) odnoszących się do tego problemu. Można więc uznać, że jest to już stałe stanowisko NSA.
