Świadczenie usług elektronicznych na rzecz kontrahenta z innego państwa członkowskiego niezarejestrowanego do VAT UE

Opis sytuacji: Spółka z o.o., zarejestrowana do VAT OSS świadczy m.in. usługi elektroniczne. Cały proces wraz wystawianiem faktury jest zautomatyzowany. Klient musi wypełnić odpowiednie pola. Usługi te są nabywane przez konsumentów oraz firmy zarówno spoza UE jak i z UE. Jeżeli zakupów dokonuje konsument z UE, wówczas Spółka wystawia fakturę z uwzględnieniem procedury VAT OSS, stosując stawkę właściwą dla danego kraju. W przypadku gdy konsument jest spoza UE, Spółka wystawia faktury bez stawki VAT mając na uwadze limity w danych Państwach. Często zdarza się, że klient/konsument/firma podaje niepełne dane. W związku z powyższym Spółka wprowadziła w regulaminie zapis (dla kontrahentów z UE), iż brak podania kompletnych danych spowoduje, potraktowanie nabywcy jako konsumenta i zastosowanie procedury OSS . W miesiącu lutym usługę nabyła firma z Hiszpanii, która podała NIP, nie jest on w systemie VIES aktywny. Czy w związku z zaistniałą sytuacją właściwe jest zastosowanie regulaminu? Moim zdaniem jako księgowej (biuro rachunkowe), Spółka powinna wystawić fakturę naliczając stawkę VAT obowiązującą na terenie RP, czyli 23%.

Kwalifikacja usługobiorcy ma istotne znaczenie na gruncie VAT. Inne zasady znajdą zastosowanie do podmiotów będących podatnikami VAT, a inne w przypadku podmiotów będących konsumentami.

Szczególną uwagę należy poświęcić usługobiorcom z innych państw członkowskich. Jak stwierdzono w motywie 16 rozporządzenie Rady (UE) nr 904/2010 z 7.10.2010 r. w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE. L. z 2010 r. Nr 268, str. 1 ze zm.): „Podmioty gospodarcze coraz częściej korzystają z możliwości potwierdzania ważności numerów identyfikacyjnych VAT za pośrednictwem Internetu. System potwierdzania ważności numerów identyfikacyjnych VAT powinien umożliwiać podmiotom gospodarczym zautomatyzowane potwierdzanie stosownych informacji”.

System VIES ma szczególnie istotne zastosowanie do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów, które nie są przedmiotem niniejszej odpowiedzi. Zadane pytanie sprowadza się do świadczenia usług, a więc należy rozważyć, czy zostały spełnione do zakwalifikowania danego świadczenia jako tzw. eksportu usług.

Z art. 28b VATU wynika, że jeżeli usługa jest świadczona na rzecz podatnika VAT, to miejsce opodatkowania znajduje się w tym państwie, w którym usługobiorca będący podatnikiem posiada swoją siedzibę działalności gospodarczej (względnie stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu).

Z art. 28b VATU nie wynika, aby podatnik miał obowiązek weryfikowania, czy kontrahent z innego państwa członkowskiego jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE. Polska spółka jako usługodawca powinna brać pod uwagę jedynie przesłanki określone w art. 28b VATU.

Należy jednocześnie zwrócić uwagę na brzmienie art. 18 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15.3.2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (wersja przekształcona) (Dz. U. UE. L. z 2011 r. Nr 77, str. 1 ze zm.), zgodnie z którym o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status osoby niebędącej podatnikiem, jeżeli wykaże, że ten usługobiorca nie przekazał mu swojego indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT.

Jednak bez względu na informacje świadczące inaczej, dostawca usług telekomunikacyjnych, nadawczych lub usług świadczonych drogą elektroniczną może uznać usługobiorcę mającego siedzibę na terytorium Wspólnoty za osobę niebędącą podatnikiem, o ile usługobiorca ten nie podał usługodawcy swojego indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT.

Skoro polska Spółka świadczy usługi elektroniczne oraz dysponuje numerem NIP swojego hiszpańskiego kontrahenta, to okoliczności te są wystarczające do przyjęcia, że usługa jest świadczona na rzecz podatnika VAT. Tym samym polska Spółka może wystawić fakturę ze stawką VAT 0% w ramach tzw. eksportu usług, ponieważ usługa jest świadczona na rzecz podatnika z innego państwa członkowskiego.