Oświadczenia dla celów PIT obowiązujące od 2023 roku

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ,,zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Aby dokonać wyliczenia w prawidłowy sposób pracownicy składają zakładom pracy oświadczenia oraz wnioski, które informują pracodawców o ich sytuacji życiowej i tym samym mają wpływ na wysokość ustalenia zaliczki.

Z dniem 1 stycznia 2023 r. zaczną obowiązywać przepisy art. 31a-31c PDOFizU, które wprowadzają nowe zasady składania wniosków i oświadczeń.

PIT-2

Do tej pory podstawowym dokumentem przy zatrudnianiu pracowników dla celów podatkowych był PIT-2, który służył pracodawcom do określenia czy pracownikom przysługuje tzw. kwota wolna. W formularzu tym pracownik wskazywał, iż:

1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika,
2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
3. nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 PDOFizU,
4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
5. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Od 1 stycznia 2023 r. formularz PIT-2 uległ znacznym zmianom, będzie on służył składaniu:

1) oświadczeń:

Oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki

Podatnik składa płatnikowi na piśmie albo w inny sposób, przyjęty u danego płatnika oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki. Oświadczenia i wnioski mogą być składane według ustalonego wzoru.

Na podatników został nałożony obowiązek wycofania lub zmiany złożonych uprzednio oświadczeń lub wniosków, jeżeli uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki. Natomiast wycofanie i zmiana złożonego uprzednio oświadczenia lub wniosku następuje w drodze nowego oświadczenia lub wniosku.

Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie lub wniosek mające wpływ na obliczanie zaliczki, płatnik uwzględnia to oświadczenie lub ten wniosek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał, a w przypadku organów rentowych – najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.

Oświadczenie i wniosek mające wpływ na obliczenie zaliczki dotyczą również kolejnych lat podatkowych, chyba że odrębny przepis stanowi inaczej.

Po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik przy obliczaniu zaliczki pomija oświadczenia i wnioski złożone uprzednio przez podatnika. Te, które zobowiązany będzie uwzględnić, to wnioski, o których mowa w art. 32 ust. 6 i ust. 8 PDOFizU, czyli wnioski o:

Oświadczenia dotyczące zwolnienia

Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania zwolnień, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152-154 PDOFizU to płatnik oblicza zaliczkę z uwzględnieniem tych zwolnień, przy czym w oświadczeniu dotyczącym spełnienia warunków do stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152, podatnik wskazuje również rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia przez płatnika.

Zwolnienia te dotyczą:

1) przychodów pracownika z tytułu nielegalnego zatrudnienia w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 13 lit. a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz przychody pracownika w części, w jakiej pracodawca nie ujawnił ich właściwym organom państwowym;

2) przychodów podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

1. ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
2. z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,
3. z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
4. z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44;

3) przychodów podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

1. ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
2. z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,
3. z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
4. z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

– który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44-48;

4) przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

1. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
2. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),
3. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),
4. emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794, 1621 i 1981),świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,
5. uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 2072 oraz z 2021 r. poz. 1080 i 1236);

Odpowiedzialność karna

Oświadczenie jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia i zawiera klauzulę o następującej treści:

,,Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

W przypadku gdy zaniżenie lub nieujawnienie przez płatnika podstawy opodatkowania wynikało z zastosowania przez płatnika złożonych przez podatnika wniosków lub oświadczeń mających wpływ na obliczenie zaliczki, nie stosuje się przepisów dotyczących odpowiedzialności podatnika.

Oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia

Płatnik będący pracodawcą oraz i wypłacający m.in. świadczenia z umowy zlecenia i o dzieło, z kontraktów menedżerskich z praw majątkowych oraz należności członków zarządu i rad nadzorczych pomniejsza podatnikowi zaliczki na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, pod warunkiem, że podatnik złoży temu płatnikowi oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia (art. 31b ust. 1 PDOFizU).

Oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia podatnik może złożyć nie więcej niż trzem płatnikom.

W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik wskazuje, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:

1. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł) albo
2. 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł), albo
3. 1/36 kwoty zmniejszającej podatek (100 zł).

W przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika podatnik może złożyć oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, jeżeli:

W zależności od swojego uznania, podatnik będzie mógł tego dokonać dzieląc kwotę zmniejszającą na trzy wartości, upoważniając przy tym do jej stosowania maksymalnie trzech płatników. W przypadku uzyskiwania przez podatnika w danym miesiącu od tego samego płatnika przychodów z różnych tytułów płatnik stosuje do tych przychodów złożone oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, przy czym łączna kwota pomniejszenia zastosowana w tym miesiącu przez tego płatnika nie może przekroczyć kwoty wskazanej w tym oświadczeniu.

Co niezwykle istotne niektórzy płatnicy w 2023 r. będą pomniejszali zaliczkę na podatek dochodowy o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek z urzędu są to m.in.:

Jednak uzyskując świadczenia od wskazanych powyżej płatników podatnik ma prawo w każdej chwili złożyć oświadczenie o stosowaniu innej kwoty pomniejszenia, tj. w wysokości 1/24 (150 zł) lub 1/36 (100 zł) oraz je wycofać.

Również może też zrezygnować ze stosowania pomniejszenia w wysokości 1/12 kwoty zmniejszającej.

Wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym

Płatnik nie pobiera zaliczek jeżeli podatnik złoży temu płatnikowi wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym.

Podatnik może złożyć wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym, jeżeli przewiduje, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 PDOFizU czyli według skali nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł.

W przypadku uzyskania przez podatnika, o którym mowa powyżej dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 przekraczających u tego płatnika w roku podatkowym kwotę 30 000 zł, płatnik oblicza zaliczki bez stosowania kwoty wolnej.

Oświadczenie o rozliczeniu z małżonkiem lub dzieckiem

Od 1 stycznia 2023 roku jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody z małżonkiem albo dla rodziców samotnie wychowujących dzieci, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu:

Do złożenia takiego oświadczenia przewidzianego w formularzu PIT-2 podatnik będzie uprawniony, jeżeli płatnik, do którego jest ono adresowane, jest zakładem pracy, o którym mowa w art. 32 PDOFizU ub rolniczą spółdzielnią produkcyjną albo inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, o których mowa w art. 33 PDOFizU. Złożone oświadczenie podatnik powinien wycofać w sytuacji, gdy zmienią się okoliczności pozwalające płatnikowi na obliczanie zaliczek na podatek dochodowy na preferencyjnych zasadach.

Oświadczenie o rezygnacji z kosztów

Zgodnie ze zmienionym art. 32 ust. 6 PDOFizU pracownik może również zrezygnować ze stosowania przez płatnika przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy tzw. kosztów podwyższonych, składając odpowiedni wniosek przewidziany w formularzu PIT-2.

Wniosek ten będzie on ważny nie rok, ale do momentu jego wycofania przez podatnika.

Forma wniosków i oświadczeń

Oświadczenia i wnioski, które mają wpływ na obliczenie zaliczki, podatnicy będą mogli składać płatnikom :

Podatnik ma w takim przypadku dowolność może skorzystać z: